Książka przybliża polskiemu czytelnikowi bogatą recepcję psychoanalizy Freuda i Junga w polskich środowiskach inteligenckich Galicji i Kongresówki w latach 1900–1918. Złożyły się na nią artykuły, które zostały opublikowane w najważniejszych czasopismach naukowych wydawanych w tym czasie. Wybór ukazuje, jak żywe było wtedy zainteresowanie psychoanalizą wśród polskich psychologów i lekarzy (Franciszka Baumgarten, Maurycy Bornstein, Stefan Błachowski, Tadeusz Jaroszyński, Wacław Radecki, Adam Wizel), z których wielu odegrało później kluczową rolę w rozwoju i popularyzacji rodzimej wersji tego nurtu. Znalazły się w tej antologii także prace znaczących postaci spoza kręgów lekarskich, jak Karol Irzykowski, Bronisław Malinowski, Leopold Wołowicz czy Stanisław Ignacy Witkiewicz, pokazujące, że zainteresowanie to zaczynało z czasem promieniować na środowiska filozoficzne, literaturoznawcze, pedagogiczne i literackie.
Książka Laqueura, historyka z Berkeley, to nie tylko rzetelna opowieść o historycznych zmianach w podejściu do problemu masturbacji – od Starego Testamentu po dzień dzisiejszy, czyli, jak głosi tytuł pierwszego rozdziału „Od Onanii do internetu” – ale także, jak przystało na przedstawiciela nowej szkoły historycznej, opowieść z filozoficzną tezą. Inspirowany badaniami Michela Foucault, Laqueur ze szczególną podejrzliwością przygląda się epoce założycielskiej nowoczesności, czyli oświeceniu, by tam dojrzeć początki naszej zachodniej obsesji na punkcie masturbacji. Wbrew powszechnym przeświadczeniom, że największymi wrogami onanii są związani z religią konserwatyści, Laqueur dowodzi, że samo pojęcie onanii zrodziło się z ducha sekularnego oświecenia i uzyskało rangę centralną za sprawą świeckich praktyk społecznych, które Foucault nazywał „technikami dyscyplinującymi”. Datę narodzin zjawiska onanii Laqueur wyznacza na rok 1712, kiedy to anonimowy autor, powołujący się na medyczne odkrycia z ducha brytyjskiego oświecenia, ogłosił dzieło potępiające masturbację nie tylko jako „grzech”, lecz przede wszystkim jako praktykę szkodliwą ze zdrowotnego punktu widzenia.
Ucieleśnienie oraz cielesna świadomość są uniwersalnymi cechami ludzkiego życia. Soma jest naszym podstawowym i niezbywalnym środkiem percepcji, działania i myślenia. Jednakże zwiększona i skupiona uwaga dotycząca jej odczuć i poruszeń przez długi czas była krytykowana nawet przez filozofów przychylnych ciału – jako szkodliwe zakłócenie, które demoralizuje poprzez koncentrację na własnym ja. Staram się obalić podobne zarzuty, nawiązując do najbardziej wpływowych XX-wiecznych filozofów cielesności i korzystając z osiągnięć dyscyplin umysłowo-cielesnej świadomości świata Zachodu i Azji. Unikając prób przerabiania trudnych do uzgodnienia ontologicznych debat dotyczących relacji umysłu i ciała, moim celem jest reorientacja filozoficznych badań związanych z tym zagadnieniem w stronę bardziej owocnego i pragmatycznego kierunku, który wzmacnia ważne – choć zaniedbane – związki między filozofią umysłu, etyką, teorią polityki oraz wszechobecnym estetycznym wymiarem życia codziennego. Zagadnienia cielesnej świadomości tworzą zasadniczą problematykę tej książki, choć rozciąga się ona również dalej, obejmując inne wymiary somaestetyki, między innymi te, które dotyczą krytycznej i melioratywnej perspektywy ujęcia kwestii zewnętrznego wyglądu ciała.
Najważniejsze dla całego zamysłu konstrukcyjno-myślowego książki są trzy teksty-rozdziały poświęcone postaciom (Nietzsche, Lacan, Bernhard), które zdaniem Autora – i tu formułuje on swoje credo – sprostały wyzwaniu nihilistycznemu, przepracowały pozytywnie tytułową „traumę bezkresu”, afirmując, wobec notorycznej groźby bezsensu, przygodność i nie-konieczność istnienia w nieskończoności poza wszelką dającą się racjonalnie oswoić całością. Każda z nich czyni to w swoisty dla siebie sposób, dostępnymi sobie środkami językowo-teoretycznymi. Filozof Nietzsche porzuca wobec porażającego sceptycyzmu swe absolutystyczne pretensje, by ostatecznie oddać się radości tworzenia; psychoanalityk Lacan odsuwa fantazmaty związane z pragnieniem Innego na rzecz afirmatywnego, popędowego „trwania przy realnym”; pisarz Bernhard rozbija swe obsesyjne marzenie o doskonałości, by wyzwolone przez nie błądzenie ironicznie uczynić boleśnie ponawianą przygodą. (…) Książka jest świetnie napisana, sugestywnie i przekonująco, z pasją, takoż demaskatorską i polemiczną, więc dostrzeżemy w niej też niekiedy ostre sądy, wyrażające ideowe preferencje Autora usprawiedliwione kontekstem interpretacyjno-teoretycznym. Trudno znaleźć na krajowym rynku wydawniczym pozycję podejmującą ściśle tytułową problematykę i do tego ujmowaną w odniesieniu do omawianych w pracy myślicieli, mimo to niejako a priori, wziąwszy pod uwagę pozycje o mniej lub bardziej zbliżonej tematyce, książkę Marcina Polaka zakwalifikowałbym raczej do grupy znakomitych.
Z recenzji dra hab. Pawła Pieniążka
Nowoczesne wyobrażenie o człowieku konfrontuje go ze śmiercią jako perspektywą bez reszty traumatyczną. Śmierć jako granica skończoności-indywidualności, odkąd ta skończoność rozumiana jest jako ontologiczna odrębność, musi się jawić całkowicie nieakceptowalną, beznadziejną i absurdalną, przejmującą panicznym lękiem i przerażeniem. Dlatego w obrębie nowoczesnego indywidualizmu śmierć musi być na różne sposoby relatywizowana czy to w popkulturowej, późnonowoczesnej formie wyparcia poprzez rzucenie się w „życie wieczne” konsumpcyjnego hedonizmu, czy też w quasi-chrześcijańskiej formie wiary w kontynuację indywidualnego życia po życiu. Cóż ma z tym wspólnego Platoński Fedon? Otóż – choć to przecież tekst odległy nam czasowo wręcz ekstremalnie – opowiada on o tym wszystkim z jakąś niewiarygodną aktualnością. Czytam go więc jako tekst na wskroś współczesny, a nawet (po)nowoczesny – mieszczący się w nurcie nowoczesnej samokrytyki. Czym innym jest on bowiem, jeśli nie po mistrzowsku przeprowadzoną dekonstrukcją, ujawniającą splot takiej właśnie, nowoczesnej formy indywidualizmu oraz ekstremalnego lęku przed śmiercią, której rewersem jest szukanie indywidualnego życia-bez-końca czy to w religijnych zaświatach, czy to w poszukiwaniu coraz intensywniejszych rozrywek i przyjemności.
z Wprowadzenia
Sprawcze działanie katastrof dokonuje się poprzez zakłócenia i zniszczenia. Katastrofy wprowadzają zamęt, wytrącają z równowagi, dezorganizują porządek ludzkiej egzystencji, wymuszając nierzadko przewartościowanie obowiązującej wiedzy o świecie i zmianę kursu rozwoju cywilizacji; zawsze sygnalizują przy tym koniec pewnego świata, a równocześnie stymulują narodziny nowego. Ich dziwaczny urok bierze się z tego, że pozwalają nam doświadczyć czegoś niespodziewanego, a tym samym poszerzyć nasz horyzont poznawczy. Konrad Wojnowski podejmuje się w książce następującego zadania: tak zdefiniować katastrofę, by ukazać jej potencjalnie produktywny charakter. W tym celu sięga po filozofię mediów, teorię komunikacji i fizykę informacji – dziedziny nauki, które wskazują na bliski związek między twórczością (nowymi informacjami) a nieoczekiwanymi zdarzeniami. Następnie analizuje różne przypadki „pożytecznych katastrof”, które miały miejsce w polu kultury. Podjęta tutaj próba pozytywnej waloryzacji katastrofy stanowi wyzwanie świadomie rzucone nowoczesnemu fetyszowi bezpieczeństwa, który od XVIII wieku kształtował różne formy kulturowej aktywności na Zachodzie.
Niniejsza publikacja jest zbiorem tekstów zaprezentowanych podczas konferencji, która odbyła się 19 listopada 2013 roku w Muzeum Archeologicznym w Krakowie przy współudziale Komitetu Nauk Pra- i Protohistorycznych Polskiej Akademii Nauk. Zgromadziła ona osoby szczególnie zainteresowane rolą i zadaniami muzeów archeologicznych w nowej „rzeczywistości postautostradowej”, zarówno praktyków, jak i teoretyków. Tematem wystąpień były kwestie formalno-prawne, organizacyjne i edukacyjne w działalności muzeów archeologicznych oraz tzw. nowa muzeologia postrzegana przez niektórych muzealników jako „kryzys muzeów”. Te kwestie przedstawione są w artykułach części I pracy. W części II zamieszczono teksty o skansenach czy parkach archeologicznych, stanowiących w ostatnich latach nową jakość w ochronie i popularyzacji archeologicznego dziedzictwa kulturowego. Czytelnik może poznać ciekawą ścieżkę archeologiczną stworzoną w Czelinie, a łączącą wyniki badań cmentarzyska w tej miejscowości z monumentem upamiętniającym fakt wkopania pierwszego słupa granicznego nad Odrą 27 lutego 1945 r. Historię powstania Rezerwatu Archeologicznego Genius loci na Ostrowie Tumskim w Poznaniu i jego znaczenie przybliżają dwa teksty. Zainteresowani problematyką konserwatorsko-archeologiczną znajdą ciekawe informacje w tekście o rekonstrukcji grodu w Owidzu oraz o funkcjonowaniu Ośrodka Studyjno-Magazynowego Zabytków Archeologicznych w Głogowie. Temat Muzeum Archeologicznego w Krakowie pojawia się w dwóch tekstach: w kontekście napływu masowych zabytków oraz w omówieniu badań sondażowych dotyczących preferencji i oczekiwań zwiedzających muzea. Dokumentująca dorobek krakowskiej konferencji publikacja stanie się być może inspiracją do dalszych dyskusji na temat polskiego muzealnictwa archeologicznego, które nie może narzekać na nadmiar wydawnictw tego typu.
Książka stanowi pierwszą na polskim rynku wydawniczym próbę spojrzenia na kulturę Indii przez pryzmat kobiecości i wpisuje się w problematykę szeroko pojętych studiów nad kulturową tożsamością płci (gender studies). Zamieszczone w tomie artykuły wyszły spod pióra polskich i zagranicznych specjalistów z zakresu indologii, filozofii, etnologii, historii sztuki, a także filmoznawstwa.
Studia nad mniejszościami seksualnymi prowadzone z pozycji niehomofobicznych i związana z nimi teoria queer rozwijają się dynamicznie od początku lat 90. Od kilku lat obecne są także w Polsce. W najnowszej książce poświęconej kulturze odmieńców autorzy podjęli polityczną i kulturową dyskusję nad różnymi uwarunkowaniami zjawiska homoseksualizmu w kontekście lokalnym. Na niniejszy tom składają się teksty zróżnicowane pod względem reprezentowanych dyscyplin naukowych, metodologii i punktów widzenia, mające zarówno charakter ogólny, jak i przedstawiające szczegółowe badania z zakresu socjologii. Interdyscyplinarny charakter całości i pozwolił na zaprezentowanie omawianych zjawisk kulturowych i społecznych w zróżnicowanych i wzajemnie oświetlających się aspektach.
Niezwykła Piosenka o rozpadzie to – doskonały poetycko! – zapis ludzkiego, nieuchronnego, granicznego doświadczenia. Doświadczenia poszczególnego i najgłębiej osobistego, a przecież powszechnego, wspólnego. Doświadczenia utraty, śmierci, daremności, rozpaczy, miłości. Te barokowo precyzyjne, kunsztownie opanowane współczesne treny, formułują jeszcze raz, od nowa, także za nas, i dla nas, w naszym imieniu – podstawowe metafizyczne pytania; z przenikliwą, mężną świadomością, iż odpowiedzi na nie – być może nie ma, nie było, nie będzie. Najważniejsze, by je wypowiedzieć, zamknąć w wierszu, utrwalić: by chociaż tak – unicestwić nicość i śmierć.
Bronisław Maj
Oferowana praca jest pierwszą syntezą dziejów prześladowania czarownic po blisko 60 latach. Poza czarownicami głównym bohaterem pracy jest wspólnota lokalna i jej przedstawiciele, którzy sprawują na danym terenie sprawiedliwość, i którzy w określonych warunkach decydują się na wdrożenie procesu o czary przeciw jednej ze swoich współmieszkanek.
Autorka przeprowadziła imponującą kwerendę w źródłach i literaturze, zarówno europejskiej, jak przede wszystkim w zbiorach polskich. Na uwagę zasługuje zapoznanie się z literaturą środkowoeuropejską (czeską, słowacką i węgierską), dzięki czemu praca ma charakter prawdziwie europejski.
SPIS TREŚCI
Podziękowania
Wstęp
Jak opisać czary?
Propozycje zagraniczne
Propozycje polskie
Szaleństwo czarownic - zjawisko i jego podstawy
Terminologia E.E. Evans-Pritchardsa i przypadek polski
Spór w języku i czary
Czary - próby staropolskich systematyzacji
Nazwy czarownic w protokołach procesów
Czary i zabobony - definicje robocze
Średniowiecze
Szaleństwo czarownic - era wczesnonowożytna
VOX DEI
Czary i herezja
Procesy o czary przed sądami kościelnymi
Stanowisko Kościoła wobec czarownic w XVI-XVIII w.
Świeckie ramię sprawiedliwości
Prawo niemieckie
Miejski proces o czary
Konstytucja sejmowa z 1543 roku
Konstytucja sejmowa w 1776 roku
Apelacje
Sąd Wyższy Prawa Niemieckiego na Zamku w Krakowie
Sądy zadworne i Trybunał Koronny
Apelacje do sądów grodzkich
Apelacje w środowisku wiejskim
Dynamika zjawiska
Sądy
Geografia prześladowań
Pierwsze procesy świeckie
Reformy chrześcijańskie i ich wpływy na nasilenie prześladowań
Wyroki
Oskarżeni
Zmierzch scholastycyzmu - zanik procesów w wielkich miastach Prus
Koniunktura na prześladowanie
Ostatnie procesy
Czyżby upiory pokonały czarownice?
Zaklęte rewiry - miasta i wsie
Miasta
Wsie
Świat czarownic
Czarownica
Diabeł
Sabat
Zakończenie
Wykaz skrótów
Erotyzm ponowoczesny jest książką, która powstała z troski o wrażliwość współczesnego człowieka. To opowieść o tym, jak seksualność, a więc to, co najbardziej intymne, staje się sprawą publiczną, źródłem sensacji, a także jednym ze składników rynkowej gry interesów. Opowieść, która wyrasta z przekonania, że taki stan rzeczy ma daleko idące konsekwencje dla naszego życia emocjonalnego.
Ponowoczesność to przede wszystkim nowy, oparty na wielości światopoglądów model etyczny, który można nazwać moralnością kompromisu. Charakteryzuje się on chroniczną niepewnością, co do słuszności działań i przekonań. W kontekście tej niepewności, jako jeden z jej najdotkliwszych objawów, pojawia się problem seksualności i związanego z nią erotyzmu, rozumianego jako zbiór funkcjonujących w przestrzeni publicznej przedstawień i refleksji na temat seksualności. By erotyzm zrozumieć, książka podejmuje analizę bardzo różnych źródeł – od artykułów w popularnych tygodnikach publicystycznych, przez prasę kobiecą, aż po internetową pornografię, której znaczenie w kulturze stale rośnie.
Szeroka analiza seksualności w kulturze popularnej prowadzi do ukazania erotyzmu jako wyrazu ambiwalentnej ponowoczesnej świadomości. Z jednej strony rządzi się on własnymi prawidłami, a więc dążeniem do maksymalizacji przyjemności i zasadą spontanicznego wyrażania pragnień, z drugiej prowadzi do cynizmu, chłodnej kalkulacji i samotności. To pęknięcie sprawia, że seksualność za pośrednictwem erotyzmu staje się coraz bardziej problematyczna. W sferze naszego życia uczuciowego pojawiają się więc coraz częściej pytania – jak i czy kochać? Erotyzm ponowoczesny ma za zadanie pomóc znaleźć na nie odpowiedź.
Zapomniana powieść Gabrieli Zapolskiej ukazująca zepsucie moralne na wielkomiejskim tle szarych ulic. Zapolska demaskuje obłudę mieszczańską, moralność małżeńską, ocierając się o delikatne tabu kobiecej natury. To, o czym się nawet myśleć nie chce, to prostytucja, choroby weneryczne i problemy małżeńskie.
O czym się nie mówi to opowieść o przewrażliwionym i nerwowym mizantropie, znudzonym urzędniku zajmującym się podatkami, który usiłuje wypełnić swoje puste życie lekturą filozofów i licznymi romansami z tzw. „porządnymi” dziewczętami. „Porządne” to te, które wdając się w romans są wierne swojemu kochankowi (oczywiście do czasu zerwania prze niego), zadowalając się skromnymi prezentami i poczęstunkami. Są to najczęściej szwaczki, sprzedawczynie, dziewczęta z fabryk, prawdziwą obsesją jest dla niego tak rozumiana „uczciwość”. Zakocha się jednak właśnie w prostytutce – Frani-Poranku, która przemieni jego życie, ale nie zmieni stosunku do kobiet. Opowieść nie jest prototypem znanej historii o pretty women, skomplikowany świat uczuć i uprzedzeń nie pozwoli głównym bohaterom na trwałe szczęście.
Przed problemem odpwiedniego przygotowania do pobytu za granicą staje wiele osób: ludzie biznesu, wysyłani na zagraniczne placówki, firmy, osoby poszukujące za granicą nowych możliwości zarobkowania, a także ludzie młodzi, studiujący na zagranicznej uczelni w ramach dłuższego lub krótszego stypendium.
Niniejsza praca traktuje właśnie o związanych z odmiennością kultur i kulturowych środowisk procesach adaptacyjnych, mających miejsce podczas pobytu za granicą, o trudnych momentach w czasie ich przebiegu oraz o możliwości wspierania pozytywnych, a łagodzenia negatywnych elementów zagranicznego pobytu, poprzez odpowiednie szkolenia, przyczyniające się do rozwoju międzykulturowej kompetencji.
SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział 1. Globalizujący się świat
Rodzaje 'międzykulturowych podróżnych'
Kultura a jednostka i społeczeństwo
Rozdział 2. 'Szok kulturowy' i jego badanie
Rozwój badań nad ' szokiem kulturowym'
Rozdział 3. Wspóółczesne podejścia do procesu przystosowania się za granicą
Czynnik wpływający na akulturację
Przebieg procesu adaptacyjnego
Strategie akulturacji
Rozdział 4. Główne perspektywy teoretyczne
'Szok kulturowy' w perspektywie radzenia sobie ze stresem
Kulturowe uczenie się
Teorie identyfikacji społecznej
Rozdział 5. Rozwijanie międzykulturowej kompetencji
Modele kompetencji międzykulturowej
Szkolenia jako metoda rozwijania międzykulturowej kompentencji
Zakończenie
Bibliografia
Indeks nazwisk
Studia nad mniejszościami seksualnymi prowadzone z pozycji niehomofobicznych i związana z nimi teoria ąueer rozwijają się dynamicznie od początku lat 90. Od kilku lat obecne są także w Polsce. W najnowszej książce poświęconej kulturze odmieńców autorzy podjęli polityczną i kulturową dyskusję nad różnymi uwarunkowaniami zjawiska homo-seksualizmu w kontekście lokalnym. Na niniejszy tom składają się teksty zróżnicowane pod względem reprezentowanych dyscyplin naukowych, metodologii i punktów widzenia, mające zarówno charakter ogólny, jak i przedstawiające szczegółowe badania z zakresu socjologii, literatu-roznawstwa, filmoznawstwa i sztuk plastycznych. Interdyscyplinarny charakter całości pozwolił na zaprezentowanie omawianych zjawisk kulturowych i społecznych w zróżnicowanych i wzajemnie oświetlających się aspektach.
Rozważania zawarte w niniejszej książce dotyczą głównie filozofii współczesnejL hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, dekonstrukcji Jacques'a Derridy i później filozofii Ludwiga Wittgensteina. Nie starałem się myślicieli tych objąć wspólną perspektywą, raczej porównać, zestawić na zasadzie kolażu gotowe ich wizerunki, wyodrębniając konkretne tematy i problemy, które wydały mi się ważne i - co istotniejsze - na takie porównanie (zestawienie) pozwalały. Są to na przykład tematy zrozumienia, znaczenia, dekonstrukcji i destrukcji czy też problem interpretacji, który jest dla mnie przede wszystkim sprawą praktyki. Odniesienia do historii myśli filozoficznej, do Kanta, Locke'a czy Jacobiego są tego przykładem. Książka nie stawia jednej tezy. Może tylko tę, że - jak mawiał Ludwig Wittgenstein - "W wyścigu filozofii wygrywa ten, kto umie biec najwolniej. Albo: ten, który osiąga cel jako ostatni".
Książka jest pierwszą w Polsce naukową monografią zjawiska kłamstwa. Bada jego miejsce w przestrzeni mentalnej jednostki oraz rolę w komunikacji międzyludzkiej. Tradycyjnie sięga do logiki i filozofii języka, aby rozważyć stosunek kłamstwa do prawdy, fikcji i fałszu, przede wszystkim wchodzi jednak na terytoria interdyscyplinarne. Rozpatruje kłamstwo z perspektywy współczesnego językoznawstwa - semantyki i teorii aktów mowy, łączonych z kognitywizmem, następnie z psychologią. Takie zespolenie metodologiczne stwarza możliwość sformułowania zasad retoryki kłamania, stanowiącej nieodłączny składnik naszych codziennych konwersacji. W skład tej retoryki wchodzą takie strategie komunikacyjne jak:sądy nierzetelne, fałszywe wnioskowania, zwodnicze przemilczenia, zatajenia, półprawdy, pochlebstwa, kłamstwa grzecznościowe oraz kłamstwa niewerbalne w różnych odmianach i funkcjach.
[...] kac głodomorek... Jakież są jego podstawy konstytucyjne? Wzmożony apetyt i łaknienie? Doprawdy, proszę pana, pan ma wyjatkową wprost skłonność do trywializowania tego, co najpiękniejsze pomiędzy człowiekiem i butelką. Otóż kac głodomorem jest to jedna z najsympatyczniejszych i w pewnym sensie najszlachetniejszych odmian kaca. Szlachetność głodomorka bierze się stąd, iż daje on wgląd w zmysłową wielorakość świata. Idzie, rzecz jasna, o zmysł smaku.
Monografia Herezja Judasza w kulturze (po)nowoczesnej. Studium przypadku sytuuje się na skrzyżowaniu kulturoznawstwa i historii idei i podejmuje problem funkcjonowania w XX i XXI wieku tradycji judeochrześcijańskiej. Refleksja dotyczy strategii transformacji motywów biblijnych w kulturze bułgarskiej, interesującej ze względu na jej usytuowanie na „peryferiach” Europy. Perspektywę hermeneutyczną nadają trzy konkurujące ze sobą na gruncie europejskim systemy światopoglądowe: judeochrześcijański, gnostycki i racjonalistyczny. Analiza i interpretacja literackich parafraz wątku Judasza odwołuje się do założeń myśli postsekularnej i odsłania aksjologiczne niepokoje pisarzy oraz ich podatność na intelektualne i religijne mody o znaczeniu fundamentalnym dla formowania się modernitas.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
