Wiek XVII i pierwsze dekady wieku XVIII znaczą rozkwit idei absolutyzmu. Zaważyły one nie tylko na sposobie sprawowania władzy i zarządzania krajem, ale również na formach kształtowania przestrzeni. Znajdzie to wyraz w podejściu do różnej jej skali – od budynku, dzielnicy i miasta do polityki zagospodarowania kraju. Na przykładzie pierwszych realizacji skali urbanistycznej: Vitry-le-François, Charleville, a następnie Richelieu uwidocznione jest wyzwalanie się Francji spod dominacji Italii. Szczególna uwaga skierowana jest na próby przebudowy średniowiecznego Paryża podjęte przez Henryka IV i genezę pierwszych placów królewskich – des Vosges i Dauphine oraz projektowanego Place de France, a także na wybitną rolę marszałka Vaubana, którego działania w zakresie umacniania granic pozwoliły na długi czas pozbyć się Paryżowi fortyfikacji. Przykładem wielkoprzestrzennej strategii państwa stał się „kanał dwóch mórz” określany jako „Canal du Midi”. Osobne miejsce zajmuje Wersal ze swym założeniem pałacowo-ogrodowym i miastem. Rola kompozycji ogrodowych w kształtowaniu przestrzeni jest szczegółowo analizowana na przykładzie realizacji paryskich, przede wszystkim zaprojektowanie Champs Elisées, które staną się trwałym
kośćcem Paryża. Epoka Oświecenia wzbogaciła ówczesny dorobek myśli urbanistycznej przede wszystkim o wnikliwą analizę starych miast, podjęła problem ich przebudowy. Lansowany przez filozofów Oświecenia postulat integracji wszystkich dziedzin nauki, techniki i sztuki, której symbolem była Encyklopedia, znalazł wyraz również w kompleksowym podejściu do problematyki miasta. Punktem zwrotnym formowania nowych zasad przebudowy – „upiększenia” miast stał się wydany w 1753 roku przez Marc-Antoine’a Laugiera Essai sur l’Architecture. Wielką rolę odegrał J.F. Blondel jako profesor i praktyk planowania urbanistycznego. Wykonany przez niego projekt przebudowy Strasburga był pierwszym tak szczegółowo opracowanym we Francji. Dzieło P. Patte’a Monuments erigés en France a la gloire de Louis XV w pełni zasługuje na miano podręcznika urbanistyki. Szczególną rolę w ewolucji architektury i urbanistyki epoki odegrał C.-N. Ledoux z projektem miasta przemysłowego. Najważniejszym osiągnięciem epoki było stworzenie koncepcji generalnego planu przebudowy miasta. Dążenia w kierunku uzyskania planu przebudowy Paryża znalazły najpełniejszy wyraz w tak zwanym Planie Artystów. Przegląd dorobku teoretycznego przełomu XVIII i XIX wieku w dziedzinie planowania miast kilku krajów europejskich pozwala wykazać wielką w tej dziedzinie rolę koncepcji stworzonych we Francji epoki Oświecenia.
Wiele lat temu, ucząc w amerykańskiej szkole filmowej, poprosiłem studentów, aby wycięli sobie z papieru okulary, których otwory będą w proporcji klatki filmowej: 3 na 4 centymetry. Chciałem im uświadomić, że tak jak język składa się z liter, wyrazów i zdań, gramatykę filmu tworzą ruchome klatki, ułożone w sceny i sekwencje. W każdej sekundzie projekcji filmowej jest tych klatek 24, w każdej minucie – 1444, w każdej godzinie – 67 866. Do wszystkich moich filmów nakręciłem prawie 4 miliony klatek.
Kino-ja to autobiograficzny album–komiks, zawierający ponad 2000 kadrów filmowych opisujących moje losy: dziecka uratowanego z Holokaustu, dziennikarza telewizyjnego i reżysera filmowego, który w wieku 32 lat wyemigrował z Polski, najpierw do Danii, a potem do Stanów Zjednoczonych.
Recezje
W latach 60. ubiegłego wieku Marian Marzyński należał do najpopularniejszych ludzi w Polsce: był pomysłodawcą i prowadzącym chętnie oglądanych programów telewizyjnych (Turniej Miast!); jako autor debiutanckiego dokumentu Powrót statku został w 1964 roku podwójnym (Złoty Lajkonik i Złoty Smok za jednym zamachem) laureatem Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Od tamtego czasu przeszedł długą drogę. W ramach pomarcowej emigracji wyjechał do Stanów, gdzie znakomicie odnalazł się jako dokumentalista (nakręcił dziesiątki filmów w różnych częściach świata), ale także jako nauczyciel filmowania (jednym z jego uczniów jest Gus Van Sant). Życie w kadrach filmowych to opowieść o tej drodze – pasjonująca nie tylko ze względu na swoją tematyczną zawartość, ale także na nowatorską konstrukcję książki o filmie. Narracji literackiej towarzyszy druga, obrazowa, którą ogląda się nie jak album, ale jak dzieło ekranowe.
prof. Tadeusz Lubelski
Podstawę prezentowanych w niniejszej monografii interpretacji stanowi przekonanie, że męskość nie jest oczywistym, zdeterminowanym biologicznie faktem, lecz historią, na którą składają się działania i interakcje, w której uczestniczą ciała i dyskursy i którą konstytuują medialne obrazy i teksty. Krytyczna analiza procesów doing masculinity oraz obszernego korpusu tekstów literackich jako form reprezentacji, dekonstrukcji, transformacji, aktualizacji męskości militarnej w szerokim kontekście Wielkiej Wojny ujawnia trwałe piętno wyciśnięte na polskiej kulturze przez dyskurs militarno-kombatancki oraz płynność i niestabilność konstrukcji żołnierskości, jej fantazmatyczne fundamenty, limity cielesności w obliczu mechanicznej destrukcji. Dla mężczyzn uwikłanych w żołnierskość jako kombinację czynników kultury, historii, ideologii i geografii wojna oznacza nie tylko romantyczną przygodę heroiczną, lecz także katastrofalne doświadczenie mające nieodwracalne konsekwencje biograficzne.
Przedmiotem książki jest historycznofilozoficzna charakterystyka Berkeleyowskiej „nowej zasady”, tj. twierdzenia egzystencjalnego esse est percipi aut percipere – „istnieć to być spostrzeganym lub spostrzegać”, stanowiącego fundament jego systemu filozoficznego. W książce zastosowano metodę wewnętrznej analizy doktryn filozoficznych wypracowaną przez Étienne’a Gilsona i Stefana Swieżawskiego, posiłkując się również teorią typów idealnych Maxa Webera. Wbrew dominującej
epistemologicznej interpretacji filozofii Berkeleya, podkreślono znaczenie metafizycznego wymiaru Berkeleyowskiej „nowej zasady” i w tym duchu zaproponowano rekonstrukcję jej źródeł, założeń i argumentów. Kluczową rolę w przeprowadzonych rozważaniach odegrały analizy Philosophical Commentaries – notatnika filozoficznego Berkeleya. Pozwoliły one na określenie najbliższego kontekstu intelektualnego jego koncepcji, sprecyzowanie etapów rozwoju jego myśli oraz uchwycenie zasadniczej roli „nowej zasady” i wpływów kartezjanizmu (zwłaszcza René Descartes’a i Nicolasa Malebranche’a) oraz pokartezjańskiego sceptyka Pierre’a Bayle’a. Zasadnicze rezultaty książki sprowadzają się do: (1) sformułowania spójnej ontologicznej interpretacji filozofii Berkeleya, która za podstawę bierze Philosophical Commentaries i „nową zasadę”; (2) zakwestionowania zasadności klasyfikowania Berkeleya jako przynależącego w pełni do tradycji
empirystycznej i (3) sproblematyzowania kategorii racjonalizmu i empiryzmu w odniesieniu do historii filozofii siedemnastego i osiemnastego wieku.
Wszyscy uczniowie mają prawo do osiągania sukcesu na miarę swoich możliwości, do troski, czasu i uwagi nauczycieli, do dostosowywania do ich potrzeb tempa i metod pracy. Jak jednak polonista, realizując jeden program nauczania w tradycyjnym systemie klasowo-lekcyjnym, może rozwijać talenty, reagować na braki, motywować do nauki?Autorzy niniejszej książki przedstawiają zarówno przyczyny kłopotów z odpowiadaniem na odmienne potrzeby i zainteresowania młodych ludzi, jak i dobre praktyki indywidualizacji, inspirowane doświadczeniami dydaktyk zagranicznych. Podsuwają przykłady indywidualizacji w kształceniu językowym i literacko-kulturowym, propozycje różnicowania lektury i sposobów jej czytania. Czytelnik znajdzie tu odpowiedzi na pytania, jak pracować z uczniem ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi i wychowawczymi, jak diagnozować przyczyny niedostosowania społecznego młodych ludzi.Eksperci podpowiadają, jak radzić sobie w środowisku wielokulturowym, jak pracować z przybyszami i jak do spotkania z nimi, wolnego od krzywdzących stereotypów narodowościowych, przygotować klasy; jak małym imigrantom i reemigrantom stwarzać warunki, aby mogli włączyć się w obowiązujący system kształcenia, poznać dobrze język i zrealizować wymagania programowe, pozwalające na dalszą edukację. W szkole bowiem KAŻDY UCZEŃ JEST WAŻNY.
Autorki i autorzy tomu „Między słowem a obrazem. Rzecz o Tytusie Czyżewskim” w interesujących i prowokujących do dalszych poszukiwań szkicach zajmują się (...) zarówno źródłami, jak i ujściami teorii, idei i praktyk artystycznych wielorakiej twórczości Czyżewskiego – od ich młodopolskich początków do nieoczywistych i frapujących związków z dzisiejszą kulturą audiowizualną. Konkretyzuje się, dzięki temu tomowi, obraz Czyżewskiego jako artysty sytuującego się pomiędzy rozmaitymi układami odniesienia. Z jednej strony to pogranicze epok, a nawet formacji artystyczno-intelektualnych, z drugiej styk różnych form i mediów, z innej jeszcze sfera pomiędzy rodzimością, etnicznym charakterem twórczości osadzonej w tradycji a awangardowym kosmopolityzmem.
z recenzji dr. hab. Jarosława Fazana
Wliczając w całościowy rachunek filmy zrealizowane samodzielnie, w duetach, w szkole filmowej i a zamówienie, dorobek Władysława Ślesickiego to 25 tytułów, powstałych w latach 1954–1984. To trzy dekady reżyserowania, niemal równo podzielone między twórczość dokumentalną i fabularną. Rozważania w książce podążają szlakiem chronologii – z dwóch powodów. Pierwszy wiąże się z chęcią, by na to rodzajowe następstwo spojrzeć nie z perspektywy pęknięcia, lecz intrygująco przejawiającej się konsekwencji twórczej (innymi słowy: jednym z założonych zadań badawczych było tropienie pierwiastków kina fabularnego w dokumencie, ale też – kwestia może nawet ciekawsza – śladów kina dokumentalnego w fabule). Drugi powód spojrzenia diachronicznego odnosi się przede wszystkim do etapu poczynań dokumentalnych reżysera – tych, które nieprzypadkowo zapewniły mu zarówno liczne festiwalowe trofea (w kraju i za granicą), jak i trwałe miejsce w historii polskiego kina. Opłaca się zaś skorzystać tu z analizy osadzonej w porządku chronologicznym, by tym wyraźniej odmalować proces kreowania i ewoluowania dokumentalnego stylu Władysława Ślesickiego – stylu unikalnego.
"Muzeum etyczne. Księga dedykowana Profesorowi Stanisławowi Waltosiowi w 85. rocznicę urodzin – jest skromnym wyrazem podziwu i szacunku, jakim profesora prawa, wybitnego karnistę, doctora honoris causa wielu uczelni darzy środowisko polskich muzealników. Etyka – jako obszar kluczowy dla funkcjonowania muzeów – była zawsze bliska Jubilatowi. Był tłumaczem i komentatorem Kodeksu Etyki ICOM dla Muzeów, a jednocześnie jako dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego (1977–2011) uczył nas godzenia świata sztuki, nauki, humanistyki i osobistej wolności z literą zasad, uczciwości i rozsądku.
Wszystkie zamieszczone w niniejszej publikacji teksty autorstwa wybitnych polskich humanistów i muzealników powstały specjalnie do tej publikacji, składającej się z trzech części: I – Muzeum: etyka, prawda, praktyka; II – Oczywiście… w Krakowie, III – Miejsca, historie, problemy. Osiemnaście artykułów poprzedzają: Tabula gratulatoria, wywiad z Profesorem zatytułowany Muzea w moim życiu, tekst poświęcony jego działalności, list z życzeniami od Krystyny Zachwatowicz i Andrzeja Wajdy, a zamyka bibliografia prac Profesora Stanisława Waltosia skupionych na zagadnieniach muzeologicznych oraz dylematach kultury i prawa."
Dorota Folga-Januszewska
Słowo wstępne, Paweł Jaskanis
Tabula gratulatoria
Muzea w moim życiu, opowiada Stanisław Waltoś, spisała Grażyna Polkowska-Nowak
O Profesorze Stanisławie Waltosiu słów kilka, opracowała Grażyna Polkowska-Nowak
Na urodziny Profesora Stanisława Waltosia. od Krystyny Zachwatowicz i Andrzeja Wajdy
I. MUZEUM: ETYKA, PRAWDA, PRAKTYKA
DOROTA FOLGA -JANUSZEWSKA
Dylematy etyczne w muzeach, czyli o prawdach
IWONA SZMELTER
Ethos, , stymulacja ochrony dziedzictwa kultury
MICHAŁ F. WOŹNIAK
Dlaczego powinniśmy wystrzegać się muzeów narracyjnych
ANTONI BARTOSZ
Muzeum dla realnego świata
MIROSŁAW BORUSIEWICZ
Etyka tekstu muzealnego
MARIA ANNA POTOCKA
Antropologia alternatywy
JAROSŁAW SUCHAN
Muzeum jako happening
II. OCZYWIŚCIE… W KRAKOWIE
ZOFIA GOŁUBIEW
O wartościach i znaczeniach – Jubilatowi
ANNA JASIŃSKA
Ogród nauk i sztuk – rzecz o Collegium Maius
KRZYSZTOF STOPKA
Kilka uwag na temat fundacji obrazu Ukrzyżowanie Collegium Maius
EWA WYKA
Muzeum uczelniane a akademickie dziedzictwo naukowe
FRANCISZEK ZIEJKA
Zanieśmy prochy Mickiewicza na Wawel! Czy Karol Estreicher (st.) był pomysłodawcą sprowadzenia prochów poety do Krakowa?
MICHAŁ NIEZABITOWSKI
Muzeum i urok opowieści
III. MIEJSCA, HISTORIE, PROBLEMY
ELŻBIETA BARBARA ZYBERT
Polacy i Droga Krzyżowa w Jerozolimie
TOMASZ F. DE ROSSET
Nowoczesne paryskie kolekcjonerstwo artystyczne
PIOTR MAJEWSKI
Dziedzictwo kulturowe Polski w czasach postsocrealistycznej odwilży, czyli szkic o Etyce zmarginalizowanej przez Historię
BOŻENA STEINBORN
Kozłówka – zwierciadło muzealniczych wątpliwości
ANDRZEJ ROTTERMUND
Zamek Królewski w Warszawie – pomnik czy muzeum?
Stanisław Waltoś – publikacje z zakresu dziejów kultury, opracowała Grażyna Polkowska-Nowak
Indeks nazwisk
„Autor wykazał się bogatą wiedzą humanistyczną, którą poparł prezentacją własnych opracowań, jak również szeroką znajomością krajowych i zagranicznych publikacji z zakresu nauk społecznych. Praca składa się z czterech części, obejmujących całość zagadnień zapowiadanych w tytule. Ukazują one najważniejsze oryginalne myśli Autora, które logicznie wynikają z przyjętej analizy problematyki badawczej. Stanowią one ważny wkład w rozwój teorii czasu wolnego, turystyki i rekreacji (…)
Wiele zagadnień podjętych w przedmiotowej pracy wartych jest kontynuacji, ale w obecnej wersji dzieło to, oparte o szeroką wiedzę humanistyczną Autora oraz wybrane publikacje krajowe i zagraniczne z tego zakresu, predestynuje do uznania tej pracy za najbardziej wartościową, nie tylko w literaturze polskiej, ale i światowej.”
dr hab. nauk hum. Jan Ożdziński
(z recenzji wydawniczej)
Reklama jako jedna z form komunikacji masowej jest we współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej wszechobecna i choć wydaje się, że napisano już o niej wszystko i z różnych naukowych perspektyw (lingwistycznej, psychologicznej, ekonomicznej, kulturoznawczej), to Jackowi Grębowcowi udało się z powodzeniem poszerzyć naszą wiedzę na jej temat. Opis mechanizmów komunikacji reklamowej z perspektywy pragmalingwistycznej jest słusznym wyborem autora, użycie narzędzi pragmatyki pozwala bowiem zrozumieć zarówno funkcje aktów reklamy, jak i procesy ich oddziaływania na odbiorcę. Jacek Grębowiec ma bardzo dobre przygotowanie metodologiczne do wykonania tego zadania i duże doświadczenie badawcze, wszak jest autorem wcześniej opublikowanej książki pt. Mówić i działać. Wykłady z pragmatyki języka. Można więc śmiało powiedzieć, że w rękach kompetentnego badacza znalazł się ważny temat, dający możliwość nowego spojrzenia (z innego punktu widzenia) na akt reklamy, zwłaszcza reklamy komercyjnej.
Książka urzeka piękną naukową polszczyzną, dbałością o czytelnika – jasnym, uporządkowanym tokiem wykładu, dobrze dobranymi przykładami egzemplifikującymi teoretyczne rozważania. (…) Można podziwiać erudycję autora, która ujawnia się nie tylko w tekście głównym, ale także w licznych polemicznych przypisach.
Wysoka świadomość metodologiczna, bardzo dobry warsztat analityczny i doskonała znajomość literatury (zarówno polskiej, jak i obcej) oraz przemyślana, przejrzysta kompozycja i dbałość o wewnętrzną spójność tekstu – wszystkie te cechy sprawiają, że książkę pióra Jacka Grębowca czyta się z wielką przyjemnością.
Z recenzji prof. dr hab. Ewy Malinowskiej
Legendarna powieść kubańskiego pisarza wreszcie po polsku!Bohaterem Trzech pstrych tygrysów jest miasto: Hawana, a ściślej Hawana nocą. To niezwykły, nostalgiczny, ale też ironiczny, portret kubańskiej stolicy, jej knajp pełnych muzyki, gwaru i życia, pisany z oddalenia w czasie i przestrzeni. To zarazem powieść iskrząca się językową inwencją i humorem, sentymentalna i parodystyczna, wielki hołd dla literatury kubańskiej i w ogóle. Wreszcie: to historie grupki zupełnie niezwykłych bohaterów, jak La Estrella, czarnoskóra, otyła śpiewaczka, Bustrofedón, dotknięty darem i przekleństwem lingwistycznych wygibasów, Arsenio Cu, Silvestre, CodacPowieść stawiana w jednym rzędzie z Grą w klasy, Stu latami samotności czy Rozmową w Katedrze, wciągająca, eksperymentalna i zabawna.Guillermo Cabrera Infante (1929-2005) uznawany jest obok Virgilia Piery, Alejo Carpentiera czy Jos Lezamy Limy za największego prozaika kubańskiego XX wieku. Od 1965 roku na emigracji, nigdy nie wrócił na Kubę inaczej niż swoją literaturą. Trzy pstre tygrysy (1965, 1967) to jego opus magnum.
Najczęściej historię traktuje się jako domenę działalności ekspertów – historyków, zaś pamięć jako wytwór wspólnot pamięci. Ta ostatnia może obejmować pamięć rodzinną czy komunikacyjną, jak i pamięć społeczności lokalnych, regionalnych czy narodowych. W tym drugim przypadku stanowi ona podstawę do kształtowania się tożsamości grupowej, ale może również być wykorzystywana do legitymizacji porządku politycznego. Wówczas często staje się polem walki ideologicznej. Już wstępny przegląd treści książki wskazuje na wielopłaszczyznowość zagadnień związanych z (nie)pamięcią
zbiorową i jej znakami w przestrzeni. Poczynając od rozważań teoretycznych, mających na celu określenie zakresu i pola działań, po studia przypadku skupiające się na performatywnym wymiarze pamięci zbiorowej – na uczestnikach rytuałów pamięci: od grup rekonstruktorskich, poprzez młodzież dbającą o miejsca pamięci i świadków historii, po rowerzystów budujących tor dla rowerów górskich na Kopcu Powstania Warszawskiego. Innym, niezbędnym wymiarem badań nad pamięcią zbiorową, jest badanie pamięci miejsc, a więc w wąskim znaczeniu tego terminu – historii upamiętnień w krajobrazie kulturowym kraju. Mamy nadzieję, że książka ta zainteresuje naukowców, studentów i pasjonatów interesujących się przeszłością i podchodzących do niej z wielu różnych perspektyw: historycznej, kulturoznawczej, antropologicznej, etnologicznej i socjologicznej.
Według Karla Jaspersa istnieje ścisłyzwiązek filozoficznego myślenia z wyzwaniami epoki; uważa on, że pytania filozofii są odwieczne, ale ich kształt ulega zmianie na skutek nowych doświadczeń historycznych. Zarówno Jaspers, jak i prezentowani w niniejszym tomie inni wybitni myśliciele, ukazują w swych dziełach dylematy współczesności i angażują się w ich rozwiązywanie. Stawiają pytania o to, czym jest człowieczeństwo i na jakie zagrożenia dzisiaj napotyka.
Wstęp
C z ę ś ć I
Filozofowie w kręgu myśli Karla Jaspersa
Elżbieta Paczkowska-Łagowska
Człowieczeństwo: jego natura, kryzys i próby ratowania w naszym czasie. Z badań Otto F. Bollnowa
Iwona Alechnowicz-Skrzypek
Jaspersowska krytyka marksizmu w kontekście współczesnej mody na Marksa
Antoni Szwed
Kwestia niemieckiej winy moralnej w ujęciu Karla Jaspersa i Michaela Schmidt-Salomona
Piotr Reputakowski
Hannah Arendt i Karl Jaspers w walce z totalitaryzmem
Izabella Janda
Zagubiony w bezosobowym świecie rzeczy? Człowiek Emmanuela Mouniera i Karla Jaspersa
Antonina Sebesta
Partia i jej liderzy jako zagrożenie dla wolności politycznej
C z ę ś ć I I
Z myśli filozoficznej Karla Jaspersa
Czesława Piecuch
Karla Jaspersa idea nowego humanizmu
Izabela Szyroka
Medytacja nad słowami Jaspersa: „Ogląd historyczny stwarza przestrzeń, z wnętrza której budzi się nasza świadomość człowieczeństwa” (O źródle i celu historii)
Paweł Wójs
Karl Jaspers o języku, mowie i piśmie
Maciej Urbanek
Psychopatologia – psychologia – filozofia: Jaspersa droga do zrozumienia człowieka
Włodzimierz Heflik
Próba analizy znaczenia terminu „das Umgreifende”
Michał Haake
Rembrandt – ikonoklazm – fizjonomika – Holokaust. Uwagi na temat stanowiska Karla Jaspersa
w sprawie wyglądu Jezusa Chrystusa
Janusz Krupiński
„Bóg umarł”: przecięcie dwu osi, czasu i wieczności
Autorzy
Indeks nazwisk
Jak bardzo nasza cywilizacja zmieni się pod wpływem nieustannego i dynamicznego rozwoju cyfrowych środków komunikacji masowej? Naukowcy i filozofowie formułują najróżniejsze przewidywania, wśród których nie brak wizji ścisłego zintegrowania człowieka z wytworami najnowszych technologii. Z drugiej strony – wyrazisty nurt dyskursu humanistycznego, wywodzący się z psychoanalizy i fenomenologii, obwieszcza trwałość, hegemonię, a nawet dalszą ekspansję „starego medium” – filmu, pojmowanego jako paradygmat estetyczny i komunikacyjny. Jego dominującą pozycję w kulturze potwierdza łatwość, z jaką film dostosował się do środowiska cyfrowego, czy choćby coraz lepsza kondycja kin, w których widzów wcale nie ubywa. Czy w sytuacji trwałego triumfu języka kinematograficznego, pojmowanego jako wiodąca forma komunikacji masowej, systemy edukacyjne mogą ignorować potrzebę wychowywania odbiorców przekazów audiowizualnych, rezygnować z idei kształtowania kompetencji świadomego i krytycznego widza? Tezą prezentowanej rozprawy jest przeświadczenie o konieczności systemowego przygotowania młodych ludzi do odbioru audiowizualnych tekstów kultury, wykorzystujących język „ruchomych obrazów”. Książka skierowana jest przede wszystkim do nauczycieli języka ojczystego, którzy – z racji literackiego i językowego wykształcenia – są najlepiej predestynowani do włączenia filmu w obszar edukacyjnych działań i refleksji. Do nich przede wszystkim – choć nie wyłącznie – kieruje autor rozważania o współczesnej pozycji języka filmowego pośród wielu języków kultury, o statusie i miejscu filmu w doświadczeniu współczesnego człowieka, w końcu o sposobach szkolnej (ale przecież nie tylko) analizy i interpretacji dzieła filmowego czy – po prostu – o odmianach edukacyjnych rozmów o filmie.
Otrzymujemy księgę omawiającą podejmowane zagadnienie z różnych perspektyw i w odniesieniu do różnych zjawisk, z wykorzystaniem narzędzi wypracowanych przez różne szkoły metodologiczne, a jednocześnie – co stanowi rzadkość w tego typu wieloautorskich przedsięwzięciach – tom koherentny, zmierzający do jasno sformułowanych wniosków, które z jednej strony poszerzają istniejący stan wiedzy na temat poszczególnych twórców, dzieł, nurtów w literaturze i kulturze, z drugiej zaś mają przełożenie praktyczne, przede wszystkim w zakresie inspiracji dalszych badań i strategii „postępowania z literaturą” we wszystkich środowiskach, które są powołane do animacji postaw proksiążkowych.
Literatura dla dzieci i młodzieży od początków swego istnienia, a także – jak dowodzi Francesco M. Cataluccio – kultura współczesna dotknięte są „niedojrzałością, chorobą naszych czasów”. Choroba ta, jak dowodzi niniejsza książka, ujawnia się przede wszystkim w infantylizowaniu odbiorcy wirtualnego, bohatera, stosowanych w sztuce środków wyrazu, w formach ułatwionych i uproszczonych. Autorzy tomu dostrzegają to niebezpieczeństwo, zarazem jednak dowodzą, że infantylizacja jest formą strategii komunikacyjnych, przybiera często postać swoistej prowokacji, która – paradoksalnie – wydobywa pokłady mądrości, odpowiedzialności i dojrzałości hipotetycznego odbiorcy sztuki, wzmaga jego kreatywność i sprzyja rozwojowi kontaktów z literaturą i
Z recenzji dr. hab. prof. UW Grzegorza Leszczyńskiego
„Zmysłowość i metafizyka nie wykluczają się, podobnie jak wiara i wątpliwości, ale warunkują się wzajemnie. Odpychająca jest natura jako taka, rządząca się swym wewnętrznym prawem, ale dla człowieka jest piękna, ponieważ umie on patrzeć na nią oczami, w których odzwierciedla się pierwiastek boski (…) Nie każda erotyczna miłość jest chciwą żądzą, nie każde piękno pokusą i uwiedzeniem. Ale różnice te należy stale sprawdzać – czy to w odniesieniu do wiewiórki, czy leszczyny, czy pięknej kobiety. Oto paradoks, który Miłosz odkrywa i wciąż na nowo formułuje: jeśli stanę się myśliwym, to podporządkuję się prawu natury, jeśli jednak pozwolę, by mnie objęła i ogarnęła, wówczas rzucę na nią urok, zaczaruję ją boskim spojrzeniem. Katastrofa kulturowa, której Miłosz się spodziewał, faktycznie miała miejsce. Być może upadek będzie jeszcze głębszy, ale ostatecznie człowiek nie będzie umiał na stałe żyć bez wymiaru duchowego, bez wiary, nadziei i miłości. Dawna ojczyzna duchowa poety jest wprawdzie na zawsze utracona, ale nigdy nieuznawany za możliwy powrót nad brzegi Niewiaży jest realistycznym odpowiednikiem historycznej idei, że być może to właśnie on, poeta, nowy Noe, zdołał jako pierwszy postawić stopę na wyłaniającym się z niszczycielskiego potopu lądzie przyszłej kultury”.
Istoty wirtualne wikłają siebie i nas – ludzi – w liczne napięcia między tym, co realne, a tym, co wirtualne, tym, co mentalne, a tym, co cielesne, tym, co własne, i tym, co cudze, a także tym, co symboliczne, reprezentacjonistyczne, a tym, co wymyka się symbolizacji. Nawet jeśli niektórzy filozofowie uznali, iż różnice między tymi opozycjami zostały zniesione, właśnie rzeczywistość wirtualna wywołuje je na nowo i każe zrewidować pytania o ich ważność. Awatary, czyli wirtualne istoty żyjące w symulowanych fizycznych środowiskach, stanowią punkt odniesienia dla moich rozważań na temat wirtualnego Ja. Na przykładzie gry Second Life przyglądam się, jak przebiega budowanie wirtualnej postaci. Szczególną uwagę zwracam na aspekt fenomenologii percepcji i motoryki wirtualnego ciała. Chatboty – wirtualne istoty, których zadaniem jest konwersowanie z ludźmi i udzielanie im niezbędnych informacji, podnoszą wiele kwestii istotnych z punktu widzenia problematyki relacji Ja – świat zewnętrzny, w szczególności zaś intersubiektywności doświadczenia. Dlatego też są moim wirtualnym Innym.
Alternatywność jest pojęciem szeroko wykorzystywanym w teoriach światów tekstowych i przestrzeni mentalnych. Badacze tych zagadnień analizują przede wszystkim negację. Pojęcie alternatywności ma zastosowanie zwłaszcza do takich konstrukcji, w których pojawia się nie jeden, lecz dwa pakiety treści pojęciowej – negacja jest tu więc doskonałym przykładem, gdyż profiluje alternatywę, dwie sytuacje, z których jedna, negatywna, jest opisana, a druga, pozytywna, implikowana. Najnowsze badania nad negacją prowadzone w ramach nauk kognitywnych, językoznawstwa i stylistyki dotyczą zagadnień statusu i roli tego typu znaczeń oraz ich specyficznej funkcji w dyskursie. W większości dostępnych prac
przyjęto wcześniejsze założenie, zgodnie z którym negacja ma zasadniczo charakter binarny: X i nie-X to
jedyne pojawiające się w dyskursie możliwości.
Celem niniejszego tekstu jest jednak wykazanie, że alternatywność, w tym negację, da się wykorzystywać w dyskursie, zwłaszcza literackim, do ustanawiania wielu punktów widzenia i kierowania nimi. W rezultacie alternatywność może służyć przede wszystkim do wyrażania stanowiska, a nie do przedstawiania przeciwnych wersji budowanej w tekście rzeczywistości. Analizy pokażą również, że w literaturze alternatywność realizuje się za pomocą różnych typów konstrukcji.
Boticelli, Leonardo, Rafael, Michał Anioł, Correggio i Tycjan... stworzone przez nich arcydzieła zdobiące dzisiaj ściany w galeriach muzeów całego świata są odbiciem prawdziwie złotego wieku, okresu oszałamiających innowacji, przykładem słynnego łączenia intelektualnego rygoru geometrii z poezją.
W najnowszym tomie bestsellerowej serii Jak czytać... dokonano analizy obrazów największych mistrzów renesansu. Każda ze 180 prac stała się okazją do wyjaśnienia kluczowych pojęć malarstwa renesansowego – od „perspektywy” i „złotego podziału” po „wdzięk” i „symbolizm”. Album opatrzony został również krótkimi życiorysami najwybitniejszych twórców tego okresu. Całość stanowi oryginalną i przystępną w lekturze pozycję, będącą doskonałym wstępem do poznania sztuki i kultury włoskiego renesansu.
Fotografia bliskiej osoby może nas poruszyć „jak światło gwiazdy” (Roland Barthes); zdjęcia uciekających dzieci boleśnie uprzytamniają okropieństwa wojny. Jak to się dzieje, że zdjęcia mają na nas tak wielki wpływ? Ile rzeczywistości kryje się w czy też za obrazem?
Helmut Lethen zadaje te pytania, wędrując przez dwudziestowieczną historię sztuki i mediów: na przykładzie słynnych fotografii Roberta Capy z lądowania w Normandii pokazuje, jak zdjęcia zmieniają się w znaki czasu; zafascynowany śledzi performanse Mariny Abramović, w których sztuka stapia się z rzeczywistością; zgłębia ironiczną grę ze znakiem konceptualisty Bruce’a Naumana, która sprawia, że wszelka kryjąca się za nią rzeczywistość znika; w idyllicznych obrazach odkrywa owo totalne opuszczenie, które przerażało go już w dzieciństwie. Lethen tłumaczy, czym są i czym mogą być zdjęcia, nie zdradzając ukrytej za nimi rzeczywistości. Wielka pochwała i szkoła widzenia w nieprzejrzystym czasie.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
