Studia o kulturze cerkiewnej w dawnej Rzeczypospolitej, przygotowane z inicjatywy pracowników Katedry Ukrainoznawstwa na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, ukazują aktualne badania nad dziedzictwem kulturowym chrześcijańskich Kościołów wschodnich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po raz kolejny mamy okazję do zapoznania się z pracami naukowców z ośrodków polskich i zagranicznych na temat cerkiewnej spuścizny duchowej, literackiej i artystycznej. Dzięki nim możemy przenieść się myślami do czasów, gdy nasz kraj był organizmem wieloetnicznym, wielonarodowym i wielokulturowym, co uczyło jego obywateli szacunku dla odmienności religijnych i ideowych.
Dla krytyka teatralnego kontemplującego rozwój teorii filozoficznej pojawia się obecnie nowa definicja postmodernizmu: postmodernizm to ten moment w kulturze, kiedy ostatnie ontologiczne strategie obronne kruszą się, przemieniając w teatr pisze Elinor Fuchs w Te Death of Character (1996). W swojej pracy stara się opisać istotny przewrót w humanistyce i kulturze, którego wyraźne przejawy dostrzec można już od przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Fuchs zwraca uwagę na to, że język teatru i teatralna metaforyka najlepiej wyrażają istotę postmodernistycznej przemiany. Zresztą nie ona jedna dochodzi do takiego wniosku. Wyczerpanie się paradygmatu modernistycznego i schyłek nowoczesności to problemy poruszane przez wielu myślicieli i flozofów: Michel Foucault krytykował metafizykę obecności, Roland Barthes diagnozował śmierć autora, Jacques Lacan podważał ontologiczne ugruntowanie podmiotu, a Jean-Franois Lyotard ogłaszał koniec wielkich metanarracji.
Oddajemy w Państwa ręce tom Widzieć – rozumieć –
komunikować: drugi z serii Obrazowanie w komunikacji.
Składają się na niego teksty, które łączy teza o ucieleśnionym
poznaniu. W lingwistyce kognitywnej jest to perspektywa
kładąca nacisk na powiązanie ludzkiej cielesności, a tym
samym mechanizmów percepcji ze strukturami językowymi
oraz postrzeganie tych ostatnich w kontekście innych trybów
semiotycznych.
Justyna Winiarska i Aneta Załazińska
Do podjęcia badań nad życiem i działalnością rzymskokatolickiej parafii w Bełzie skłoniło autora kilka czynników, które w dużej mierze stały się wynikiem wieloletnich własnych obserwacji i badań naukowych w zakresie historii archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego w XIX i XX w. Zauważył on, że zarówno współczesna, jak i wydawana do 1939 r. literatura przedmiotu, w niewielkim tylko stopniu przedstawia podstawy funkcjonowania i egzystencji wiernych łacińskich w społeczeństwach małomiasteczkowych i wiejskich, a jedynie, jeśli już, to porusza zagadnienia związane ze Lwowem, lub rzadziej: ze Stanisławowem i Tarnopolem. Owszem, pewnym wyłomem w tych badaniach staje się okres II wojny światowej, ale niemal wyłącznie w odniesieniu do ewidencji i analizowania przyczyn, przebiegu i skutków eksterminacji ludności polskiej przez ukraińskich nacjonalistów. Brak podobnych analiz i jakiejkolwiek prezentacji w odniesieniu do sytuacji sprzed tego czasu, przy jednoczesnym aktualnym, prawie bezproblemowym dostępie do archiwów polskich i zagranicznych, nasuwał wiele przemyśleń.
W związku z powyższym autor podjął się próby wieloaspektowego przedstawienia życia religijnego i funkcjonowania rzymskokatolickiej parafii w Bełzie, w archidiecezji lwowskiej. Wybór tej społeczności nie był dziełem przypadku, zaważyły na nim położenie, wyjątkowy charakter miasteczka i jego wielowiekowa historia. Ponadto autor pragnął się przekonać, czy i na ile możliwe jest odtworzenie działalności lokalnego Kościoła w przypadku niemal całkowitego braku archiwum parafialnego, prawie zupełnego zniszczenia kościoła parafialnego i zabudowań parafialnych oraz braku wiernych i tym samym funkcjonującej obecnie parafii. Jako ramy czasowe zostały przyjęte dwie umowne daty graniczne. Rok 1867 pozostał w świadomości Polaków jako czas wprowadzenia autonomii galicyjskiej oraz nowych praw i swobód obywatelskich. Jednakże z punktu widzenia prezentowanego tematu data ta ma jeszcze zupełnie inny wydźwięk, gdyż jest ona początkiem obecności ss. felicjanek w parafii, co spowodowało wyraźny rozwój religijny i organizacyjny lokalnej społeczności. Rok 1939 jest zaś datą graniczną ze względu na wybuch II wojny światowej, która w bezmiarze tragedii spowodowała też zniszczenie dorobku duszpasterskiego i organizacyjnego parafii, tworzącego się przez dziesięciolecia systematycznej pracy kilku pokoleń kapłanów i wiernych.
Czy historia – idiosynkratyczny produkt wielowiekowej tradycji Zachodu – miała swój ekwiwalent na subkontynencie indyjskim? Czy to dopiero Zachód odsłonił przed Indusami wartość, jaką przeszłość może mieć dla teraźniejszości?
Marathowie posiadali długą i bogatą tradycję własnego języka i jego formy literackiej, a mimo to ich wódz Śiwadźi w przededniu królewskiej konsekracji (1674) zlecił kompozycję dzieła poecie przynależącemu do innej kultury literackiej. Czy świadome wkraczanie nowego „państwa” w krąg dworskiej kultury literackiej języka bradź było związane z politycznymi ambicjami wielkiego wodza? Czy forma i treść poematu, gatunek i środki ekspresji mogły dlań stanowić narzędzia w procesie konsolidacji władzy?
"Zapis przeszłości w Indiach. Dworska kultura literacka języka bradź" to studium fragmentu historii dynamicznej ekspansji języka regionalnego na subkontynencie indyjskim okresu wczesnej nowożytności (1500-1800), ale przede wszystkim – charakterystyka zaangażowania w dyskurs o przeszłości i dyskurs władzy tej części tradycji literackiej języka hindi, którą jeszcze do niedawna uważano za obsceniczną, dekadencką i bezużyteczną.
Niniejsza publikacja jest efektem międzynarodowej konferencji naukowej Miasto w procesie przemian od czasów nowożytnych do współczesności / La ville et le processus de transition de l’époque moderne ŕ nos jours, która odbyła się w Instytucie Historycznym i Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
oraz Centrum Historii Zajezdnia w dniach 8-10 czerwca 2017 roku. Przedstawiane wyniki badań stanowią ważny głos w toczonym nieprzerwanie od czasów starożytnych do dziś dyskursie na temat miast i ich oddziaływania na społeczeństwo. Wydaje się, że powiązanie skupiska miejskiego i zaplecza wiejskiego oraz jego rozgraniczenie formalno-prawne, ale też ekonomiczno-funkcjonalne to jeden z podstawowych
czynników kierujących nas od tradycji grecko-rzymskich do współczesności. Fernand Braudel pisał: „Miasta są jak transformatory elektryczne: zwiększają napięcie, przyspieszają wymianę, poddają ludzi stałej presji. Zrodziły się przecież z najstarszego i najbardziej rewolucyjnego podziału pracy: po jednej stronie uprawa roli, po drugiej zajęcia zwane miejskim”. Czy jednak miał rację? Czy opisywane przemiany i współczesne procesy nie są tworzeniem „antycznego polis” w nowej, globalnie miejskiej wersji, w której obszar wsi został niejako wchłonięty przez miasta? Być może wieś odchodzi w przeszłość i jesteśmy świadkami powstawania konurbacyjnego, ogólnoświatowego polis?
Zbiór źródeł Europejskie drogi staropolskich peregrynantówpod redakcją naukową Bogdana Roka i FilipaWolańskiego zawiera trzy niezwykle cenne teksty źródłowe:Teofila Szemberga Diariusz peregrynacji Neapol Lizbona(1595) w opracowaniu Mariana Chachaja, Protazego NeveraniegoDiariusz drogi hiszpańskiej na Kapitułę Generalnąw Valladolid w opracowaniu Bogdana Roka i Filipa Wolańskiegow tłumaczeniu Dariusza Piwowarczyka i TomaszaBabnisa oraz Dziennik podróży z lat 1787-1788 pióra FranciszkaBielińskiego, opracowany i przełożony z francuskiegoprzez Macieja Foryckiego. Prace te stanowić mogąważne wydawnictwo służące badaczom historii kulturystaropolskiej. Tekst przygotowany przez Mariana Chachajajest nowym opracowaniem diariusza znanego z edycji JanaCzubka z 1925 r. pod zmienionym tytułem. Opracowanieto opiera się wprawdzie na tym samym rękopisie, jednakzostało przygotowane zgodnie ze współczesnymi zasadamiedycji, co więcej Chachaj w przekonujący sposób dowodzi,że autorem diariusza jest Teofil Szemberg. Relacjareformaty Protazego Neveraniego z 1740 r. została udostępnionaw wersji bilingwicznej, co pozwala zapoznać się nietylko z sarmacką perspektywą staropolskiego peregrynantapoznającego Europę Zachodnią, ale również językiem,jakim posługiwał się, spisując swoje wrażenia. DiariuszFranciszka Bielińskiego to ponad siedemdziesięciostronicowarelacja z wojaży pisarza wielkiego koronnegomiędzy Sieną a Rzymem. Wartość tego tekstu jest nie doprzecenienia, zważywszy na erudycję i znawstwo, z jakimautor opisywał odwiedzane miejsca, ze szczególnie cennymirelacjami dotyczącymi Florencji i Korsyki.
Dr hab. Zenonas Norkus – profesor na Uniwersytecie Wileńskim, zajmuje się historyczną socjologią porównawczą. Wśród swoich publikacji książkowych ma prace po litewsku, niemiecku (Max Weber und Rational Choice, 2001) i angielsku (On Baltic Slovenia and Adriatic Lithuania: A Qualitative Comparative Analysis of Patterns in Post-Communist Transformation, 2012). Nie tytuł czyni imperium… jest polskim wydaniem monografii opublikowanej już po litewsku, ukraińsku i angielsku. Prof. Norkus był stypendystą Fundacji Fulbrighta, Fundacji Humboldta i Berlin Institute for Advanced Studies (Wissenschaftskolleg zu Berlin). Odbył staże na niemieckich, szwajcarskich, brytyjskich i amerykańskich uniwersytetach. Jest także tłumaczem klasycznych dzieł socjologicznych (m.in. Maxa Webera) na język litewski.
W swoim badaniu historii politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego Norkus stosuje oryginalne ujęcie, przy czym umiejętnie korzysta z nowoczesnych metod badawczych, zaczerpniętych z socjologii i nauk politycznych. Nowatorska perspektywa badawcza nie jest jedyną zaletą książki. Czytelnik znajdzie w niej także interesującą analizę dotyczącą różnych teorii stosunków międzynarodowych. Najwartościowsza u Norkusa jest jednak reinterpretacja historii, która zachęca do dyskusji nad zagadnieniami od dawna uważanymi za rozwiązane. Praca Zenonasa Norkusa definitywnie wnosi powiew świeżości, odczuwalny nawet dla tych, którzy nie ze wszystkimi interpretacjami autora się zgadzają.
Z recenzji prof. Lidii Korczak w kwartalniku „Ab Imperio”
Przyjemność i zazdrość – dwie sprzeczne, nienaukowe emocje łączą się podczas mojej lektury książki Zenonasa Norkusa, której polskie wydanie mam oto okazję otwierać. Dzieło to […] daje niewątpliwie olbrzymią przyjemność poznawczą z odkrywania nowych znaczeń historii, którą – zdawałoby się – znamy od dawna. A ponieważ jest to historia obszaru i czasu tak splecionego, co najmniej od XIV wieku, z dziejami Polski, nuta zazdrości (a może: samokrytyki?) w lekturze tej książki pojawia się wraz z refleksją: dlaczego w całej, tak bogatej i zróżnicowanej przecież historiografii polskiej nikt jeszcze nie zdobył się na podobnie odkrywcze, nie emocjonalne, ale tak metodologicznie dojrzałe spojrzenie na Litwę […]?
Książka Zenonasa Norkusa pozwala na podjęcie rozmowy między „dziedzicami unii” bez gniewów i uprzedzeń, za to z zupełnie nowej perspektywy. I to jeszcze jeden powód, dla którego tak warto skorzystać z okazji do historycznej i politologicznej refleksji, jaką to dzieło tworzy.
Z przedmowy prof. Andrzeja Nowaka
Temat zjawisk towarzyszących przekraczaniu barier narzucanych przez społeczeństwo i pełnieniu ról przypisanych płci przeciwnej nie cieszył się jak dotąd dużym zainteresowaniem badaczy. Z tego powodu redaktorzy tomu zdecydowali się zorganizować konferencję Na przekór konwencjom. Nieszablonowe role społeczne kobiet i mężczyzn od czasów nowożytnych do 1945 roku / Against conventions. Uncommon social roles of women and men from early modern times to 1945, która odbyła się w dniach 30 listopada i 1 grudnia 2017 roku w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. U podstaw tej inicjatywy leżała chęć pogłębiania badań genderowych, ich umiędzynarodowienia, ale również przypomnienia ważnych rocznic
upamiętniających nadanie kobietom praw wyborczych w kolejnych państwach europejskich. Wprawdzie to kobiety częściej musiały borykać się z granicami wyznaczanymi przez obyczajowość i normy poszczególnych epok, co zresztą znalazło odzwierciedlenie w zgłoszeniach na konferencję, jednak poddanie refleksji doświadczeń mężczyzn, którzy stawali przed tego typu wyzwaniami, uznaliśmy za równie potrzebne. Niniejsza publikacja jest rezultatem spotkania z 2017 roku i obejmuje szeroki zakres zagadnień od XVI do połowy XX wieku. Została podzielona na trzy bloki tematyczne: Publiczne, prywatne, intymne; Aktywność zawodowa; Stereotypy oraz wyobrażenia.
Ze wstępu
Issues related to the transgression of social boundaries and assumption of roles associated with the opposite sex have not been a very popular subject among researchers. Therefore, the editors of this volume decided to organise the conference entitled Na przekór konwencjom. Nieszablonowe role społeczne kobiet i mężczyzn od czasów nowożytnych do 1945 roku / Against conventions. Uncommon social roles of women and men from early modern times to 1945, which was held on 30 November – 1 December 2017 at the Historical Institute
of the University of Wrocław, Poland. Undoubtedly, definitely more women struggled with social boundaries, imposed by social conventions and norms characteristic for each period and this was reflected in the submitted paper proposals. Nevertheless, we consider the discussion on men’s experience, who also faced such challenges, as equally important. What lay at the heart of this initiative was the desire to develop research in gender studies, to widen its international scope, as well as to commemorate the important anniversaries of
the granting of voting rights to women in various European countries. This publication is a result of the 2017 meeting and covers a broad range of topics pertaining to the period between the sixteenth and the mid-twentieth centuries. The book is divided into three parts, each devoted to a different motif: The public, the private, the intimate; Activity in the labour market; Stereotypes and perceptions.
From the introduction
Elżbieta Kaszuba – historyk, pracownik Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizuje się m.in. w problematyce kształtowania opinii publicznej, środków masowego przekazu oraz propagandy w systemach
autorytarnych i totalitarnych. Reprezentatywne dla tego nurtu jej zainteresowań badawczych są monografie: "Między propagandą a rzeczywistością. Polska ludność Wrocławia 1945-1947" (1997) oraz "System propagandy obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1939" (2004).
Państwowotwórcza rola Polskiego Radia w II Rzeczypospolitej w świetle pisma „Radio”/„Antena” prezentuje problematykę, która nie była dotychczas przedmiotem odrębnych studiów monograficznych. Książka skupia uwagę na aktywności przedwojennego Polskiego Radia, która służyła kształtowaniu tożsamości,świadomości obywatelskiej i identyfikacji z państwem w specyficznych warunkach Polski odrodzonej po wielogeneracyjnej przerwie. Propagowane na falach eteru kanony tradycji i kultury (z takimi komponentami jak język, symbole narodowe, literatura, święta i rocznice historyczne), stosunek do niepodległości, instytucji państwa, ambitnych projektów modernizacyjnych czy też styczne występujące między treściami programu radiowego a sanacyjną ideologią państwowotwórczą to wiodące wątki monografii. Zasadniczy temat rozważań został osadzony w znamiennych dla epoki kontekstach – związanych z obszarami dezintegracji reaktywowanego państwa oraz polityką jego scalania prowadzoną w latach 1926-1939 w wymiarze systemowym przez piłsudczykowską formację rządzącą.
Elżbieta Kaszuba zajęła się w pracy działalnością Polskiego Radia o charakterze propaństwowym prowadzoną od momentu uzyskania koncesji na organizowanie w Polsce radia do powszechnego odbioru do wybuchu wojny i kresu funkcjonowania radia w warunkach niepodległego państwa. [...] Brak zachowanej dokumentacji wytworzonej przez instytucję Polskie Radio Autorka protezuje skrupulatną kwerendą w zbiorach czasopiśmienniczych. [...] rzetelnie i sumiennie opracowała temat ważki. Narracja jej pracy wciąga i zaciekawia, a co najistotniejsze – przynosi ciekawe ustalenia na temat kształtowania opinii społecznej poprzez program radiowy w drugiej połowie dwudziestolecia. [...]
Praca zaciekawi nie tylko medioznawców, ale i tych z historyków, którzy wykształcili w sobie umiejętność czytania między wierszami. Praca nie powinna pozostać „niezauważona” na rynku wydawniczym.
Z recenzji dr hab. Joanny Gierowskiej-Kałłaur, prof. IH PAN
Weronika Kudła – prawnik, italianistka. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji oraz Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 2018 roku uzyskała stopień doktora nauk prawnych na Uniwersytecie Jagiellońskim za rozprawę doktorską Wrogość wobec religii a neutralność w orzecznictwie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, która stanowi podstawę niniejszej monografii.
W piśmiennictwie polskim brak jest studium monograficznego, które w sposób wszechstronny poddawałoby analizie orzecznictwo Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych poświęcone wrogości wobec religii na gruncie zasady neutralności państwa wobec religii deklarowanej w treści Pierwszej Poprawki do Konstytucji. Tym bardziej z uznaniem należy przyjąć nowatorskie i pogłębione opracowanie poświęcone temu zagadnieniu.
[… ] Temat rozprawy jest ważny hic et nunc. Warte analizy jest bowiem zagadnienie wykładni i stosowania tzw. klauzuli neutralności państwa wobec religii w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Trzeba pamiętać, że kwestia rozdzielenia wiary, religii i polityki, wytyczenia wyraźnych granic między nimi, miała i ma istotne znaczenie zarówno dla sfery wolności jednostki, ale również dla traktowania państwa jako rzeczy wspólnej (republiki).
Z recenzji prof. Małgorzaty Masternak-Kubiak
Autorka podejmuje problematykę zarówno wrogości wobec religii w orzecznictwie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, jak i samego rozumienia tej wrogości i posługiwania się frazą „hostility toward religion” przez samych sędziów tego Sądu. I zwłaszcza to drugie czyni pracę, nie tylko w polskiej nauce prawa, wyjątkową. [… ] Tak więc temat pracy jest oryginalny i zasługujący na uznanie, a przy tym istotny z punktu widzenia praktycznego, w szczególności jeśli uwzględnimy rolę, jaką nadal, choć może w mniejszym niż jeszcze 20 lat temu stopniu, orzecznictwo amerykańskiego Sądu Najwyższego odgrywa we współczesnym międzynarodowym
dialogu sędziowskim, zwłaszcza w zakresie praw człowieka.
Z recenzji prof. Krzysztofa Motyki
Jest to opracowanie ujmujące sposób porozumiewania się mieszkańców wsi w oryginalny sposób, stanowiący novum na gruncie badań polszczyzny wiejskiej. Pokazuje interakcję językową zachodzącą między obywatelem a urzędem oraz sposób zdeterminowania zachowań językowych zestandaryzowanym schematem pism urzędowych. Są to unikatowe badania, do tej pory niestosowane na szerszą skalę, a ich wynik stwarza nowe możliwości badawcze – z jednej strony sytuujące się na granicy gwary i polszczyzny ogólnej, z drugiej wewnętrznego zróżnicowania stylistycznego polszczyzny wiejskiej.[…]
Przeprowadzone badania mają walor wysokiej użyteczności społecznej. Jest to wiedza praktyczna, bardzo ważna we współczesnej sytuacji językowej i w zmieniającej się społecznie, kulturowo i cywilizacyjnie rzeczywistości wiejskiej. Analizy językowe mogą być sygnałem do szerszego przyjrzenia się kompetencji językowej i kompetencji komunikacyjnej mieszkańców wsi w zakresie różnych form wypowiedzi. Zastosowana metoda w pełni sprawdziła się na terenie małopolskich wsi Pogórza Ciężkowicko-Rożnowskiego, warto zatem byłoby ją wykorzystać i takie badania kontynuować na innych obszarach wiejskich, a także w innych społecznie i zawodowo grupach użytkowników, również w przestrzeni miejskiej.
Z recenzji prof. dr hab. Haliny Pelcowej
Praca sytuuje się […] w obszarze, który wyznaczają przyjęte na potrzeby analizy i interpretacji materiału wielorakie punkty widzenia: ogólnojęzykoznawczy, socjolingwistyczny, dialektologiczny, pragmalingwistyczny, komunikacyjny, tekstologiczny. Wnosi też wkład we wszystkie wskazane dziedziny – co pomnaża dorobek każdej z nich oraz poszerza wartość poznawczą rozprawy. Wieloaspektowość ujęcia jako pierwotny zamysł autorski trzeba uznać za ambitne wyzwanie. […] książka dowodzi, że dr Anna Piechnik potrafiła mu sprostać. To niewątpliwe osiągnięcie. Jego znaczenie podnosi ponadto fakt, że Autorka rozprawy uczyniła przedmiotem swych zainteresowań zagadnienie dotychczas niewyeksploatowane badawczo. Do uzyskanych przez nią uszczegóławiających temat studium informacji będą się więc odwoływać kontynuatorzy i następcy.
Z recenzji prof. dr hab. Jadwigi Kowalikowej
Obaj Autorzy – archeolog i historyk sztuki – od wielu lat prowadzą badania terenowe i studia źródłowe nad krakowską(a także kazimierską) zabudową, co dokumentują ich liczne opracowania. Od lat badają też rolę piwowarstwa w życiu gospodarczym miasta. (...) [Praca] zawiera cenne podsumowanie dotychczasowego stanu badań nad lokacyjnymi układami przestrzennymi obu miast oraz ich późniejszymi adaptacjami, przekształceniami, częściowymi destrukcjami (co dotyczy zwłaszcza Kazimierza po roku 1655). Ta bardzo obszerna charakterystyka jest niezbędnym tłem wszelkich zjawisk społecznych i gospodarczych zachodzących w obu miastach, a więc także piwowarstwa. Browary, słodownie, karczmy były wszak, jak udowadniają Autorzy, wpisane w programy wielu śródmiejskich mieszczańskich siedzib.
Istotnym aspektem encyklopedycznych haseł jest objaśnianie zmieniającej się, różnorodnej terminologii. (...) Niektóre hasła mają szczególne znaczenie. Bardzo obszernie ujęto hasła „browar”i „słodownia”, charakteryzując – w oparciu o konkretne przykłady – zarówno architekturę budynków, jak ich programy, związane z cyklem produkowania oraz magazynowaniem piwa i słodu. (...) Interesująco przedstawia się hasło „karczma”, w zabudowie miejskiej pojmowana jako „pomieszczenia przeznaczone do szynkowania piwa i innych napitków (… ) wydzielone w budynku frontowym”; liczne cytaty zaczerpnięte z nowożytnych akt miejskich – to szczegółowe opisy wnętrz, ich urządzenia i funkcjonowania. Szereg haseł dotyczy systemów zaopatrywania w wodę. (...) Hasło „młyny” to wartościowa próba uporządkowania stanu badań (i niejednokrotnie rozbieżnych interpretacji), poruszenie bardzo trudnego problemu wobec – z jednej strony – istnienia różnych nazw odnoszących się do tego samego obiektu, z drugiej – tej samej nazwy, mogącej, jak się wydaje, określać różne obiekty.
Nowym, wprowadzonym przez Autorów terminem, jest „przedsiębiorstwo piwowarsko-karczmarskie”, prowadzące „działalność o złożonym zakresie, ściśle związaną z posesją miejską i jej zabudową”, łącznie z budynkiem frontowym.
Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Krasnowolskiego
Powstał wszechstronny portret aktorki, uwzględniający nie tylko jej role teatralne i filmowe, ale także występy kabaretowe, współpracę z radiem, telewizją... Powstał także ciekawy portret kobiety (wraz ze wszystkimi jej słabościami), która zaznała niedostatku, poznała smak ogromnej popularności, ale największe role teatralne stworzyła u schyłku życia, zupełnie zapomniana przez kino, które ją wykreowało. (...) Praca jest świetnie napisana, perfekcyjnie opracowana od strony bibliograficznej, określiłabym ją mianem wręcz wzorcowej monografii aktorskiej. (...) Powstał więc ostatecznie pasjonujący portret aktorki teatralnej, filmowej portret człowieka o niebanalnym i trudnym życiorysie prof. dr hab. Małgorzata Hendrykowska.Dobrze się stało, że Roman Włodek napisał książkę poświęconą Jadwidze Andrzejewskiej. Aktorkę tę ciepło wspominają widzowie starszej generacji, natomiast nie zna jej młode pokolenie, zupełnie oderwane od kontaktów z przedwojennym kinem polskim. Książka Jadwiga Andrzejewska na scenie i ekranie wypełnia lukę w wiedzy o polskim teatrze i kinie, a dla młodych teatrologów i filmoznawców jest wzorem badawczej rzetelności, umiejętności docierania do trudno dostępnych źródeł zawierających istotne informacje, dogłębnej znajomości epoki oraz last but not least elegancji i taktu w sposobie prezentowania niebanalnej biografii aktorki prof. dr hab. Grażyna Stachówna.
Europejski dramat i teatr przeżywały pod koniec XIX i na początku XX wieku okres burzliwych przemian, reagując na impulsy życia społecznego i propozycje reformatorów sceny. Krystalizowały się wtedy nowe formy dramatyczne i projekty teatralne, które w myśl ich twórców miały się wyzwolić spod wpływów przestarzałych konwencji i stać się wyrazem artyzmu i prawdy. W Polsce zjawisko to również się przejawiało. Rodzima dramaturgia i teatr rozwijały się w sieci różnorodnych uwarunkowań, oscylując między biegunami konwencji i innowacji. Ideowe i artystyczne inspiracje czerpano z zewnątrz, przy czym nierzadko łączono je z propozycjami własnymi. W prezentowanej książce Czytelnik znajdzie kilka szczegółowych przybliżeń polskiego dramatu i teatru, a także krytyki teatralnej. Omówiono tutaj zarówno literackie walory, jak i sceniczne realizacje kilku głośnych w swym czasie utworów, które reprezentatywnie odwzorowywały meandry rozwoju rodzimej dramaturgii i teatru. Bohaterami książki są dzieła m.in. Stefana Żeromskiego, Wincentego Rapackiego, Zygmunta Kaweckiego oraz największego spośród polskich artystów teatru - Stanisława Wyspiańskiego.
Historia budynków przy ul. Gołębiej 14-20, stanowiących dziś główną siedzibę Wydziału Polonistyki UJ, jest fascynująca od samego początku i znakomicie obrazuje, niczym w pigułce, dzieje Krakowa. Teren, należący wcześniej w fazie lokacyjnej do gminy żydowskiej, zaczął zmieniać swą przynależność wraz z działalnością Akademii Krakowskiej. Przy bezimiennej ulicy, następnie zwanej Garncarską, zmienionej później na Gołębią znalazły pomieszczenie dwie bursy: Sysyniusza i Starnigielska, znakomite drukarnie Hieronima Wietora i Jana Januszowskiego, domy czynszowe, w których mieszkali różni skromni i bardziej znaczący lokatorzy (jak choćby Tadeusz Ajdukiewicz), czasowo mieścił się Konsulat Czechosłowacji, a przez dłuższy czas Instytut Techniczny. Wreszcie po I wojnie światowej gmachy sukcesywnie zaczęli przejmować filologowie z Uniwersytetu. W dwudziestoleciu międzywojennym pomieszczenie znalazło tutaj Studium Słowiańskie, a po II wojnie polonistyka i częściowo inne filologie.
Doczekaliśmy się przygotowanego przez dr Martę Polaczek-Bigaj kolejnego – trzeciego – tomu poświęconego monopoliście rynku wydawniczego w PRL, jakim była Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza. Po ukazaniu się takich pozycji jak: RSW Prasa – Książka – Ruch, studium powstania, działalności i likwidacji (2016) oraz Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa – Książka – Ruch, studium wybranych problemów (2017) możemy dzisiaj wziąć do ręki tom zatytułowany Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa – Książka – Ruch, wybór tekstów źródłowych, stanowiący ciekawą propozycję poszerzenia wiedzy na temat zjawiska opracowanego przez badaczkę w poprzednich książkach. Niniejsze autorskie zestawienie tekstów źródłowych umożliwi przemówienie do czytelnika przez mało znane dokumenty, które w sposób bezpośredni opowiedzą o funkcjonowaniu tytułowej instytucji stanowiącej jeden z filarów utrwalania „władzy ludowej” Polsce.
Z recenzji dr. hab. Olgierda Grotta
Mimo iż odpowiedzialność stała się obecnie pojęciem powszechnie używanym, to jednak dopiero od niedawna zaczęto się nią zajmować z perspektywy badawczej. Najczęściej jest rozumiana jako odpowiadanie za popełniony czyn czy podjętą decyzję, tymczasem to przede wszystkim próba odpowiedzi na podstawowe odniesienie człowieka do siebie i innych ludzi. W niniejszej książce omawiany jest problem odpowiedzialności u Heideggera, który wiąże ją z ontologicznym pytaniem o własne bycie. Dopiero na gruncie bycia możliwe jest ujęcie kluczowego pojęcia w sensie etycznym czy prawnym. Heidegger wprawdzie nie zajmuje się odpowiedzialnością w tych właśnie znaczeniach, ale przedstawia ją na bazie źródłowego doświadczenia własnego bycia.Obok ujęcia Heideggera ukazane jest także stanowisko Tischnera, który w odróżnieniu od tego pierwszego dostrzega źródłowość doświadczenia odpowiedzialności na poziomie etycznym, w spotkaniu z drugim człowiekiem. Wydaje się, iż obydwa ujęcia są od siebie różne, jednak pytanie o źródłowość sprawia, że także dla Tischnera ważna jest interpretacja z perspektywy ontologicznej. Jest ona jednak poprzedzona doświadczeniem agatologicznym, będącym swojego rodzaju otwartością, empatią -to z niej wyrasta brak zgody na cierpienie drugiego człowieka i chęć przeobrażenia cierpienia przez zaangażowanie się w zmianę świata, w którym to, co jest"" będzie tożsame z tym, co być powinno"".
Książka stanowi interesujący zbiór nowoczesnych i interdyscyplinarnych studiów. W każdym z nich podjęta została odrębna tematyka z zakresu historii, dziedzictwa kulturowego, kwestii społecznych i samorządowych oraz innych dziedzin. Motywem spajającym całość są metropolitalne funkcje i ambicje Krakowa w epokach dawnych i współcześnie. Rzecz nie tylko w tym, że autorki i autorzy dostarczyli nam sporą dawkę nowej wiedzy na temat Krakowa. Doniosłą sprawą jest to, że zwieńczona przez tę książkę trzytomowa seria tworzy nową jakość w polskiej nauce i możemy zdefiniować ją jako urbanologiczną. To wpisuje ten tryptyk w najnowsze światowe trendy badania miast z wykorzystaniem narzędzi proponowanych przez różne dyscypliny naukowe. z recenzji profesora Łukasza Tomasza Sroki
Niniejsza książka jest pomyślana jako kompendium wiedzy o polityce migracyjnej Włoch w określonym kontekście społeczno-politycznym. Jej głównym celem jest próba syntetycznego przedstawienia procesu kształtowania się polityki migracyjnej Włoch. () Jest to zarazem historia włoskich migracji w pigułce, próba ukazania najważniejszych procesów oraz przedstawienia głównych argumentów w toczonych na temat migracji dyskusjach i sporach. Przyjęty zakres czasowy pozwala na ukazanie procesu upolitycznienia kwestii migracyjnej i tworzenia regulacji prawnych zarówno w dobie masowej emigracji, jak i w okresie ewolucji Włoch z państwa wysyłającego w państwo przyjmujące imigrantów. Szerokie potraktowanie polityki migracyjnej, łączące wyjazdy i napływ cudzoziemców, umożliwia również dostrzeżenie podobieństw w publicznych dyskusjach i uzasadnieniach przyjmowanych rozwiązań normatywnych oraz pozwala zobaczyć, w jaki sposób władze postrzegają swoją rolę w zarządzaniu migracjami.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
