Jak pokazują autorzy tekstów w tym tomie, projekty przekraczające granice miedzy dyscyplinami, ąączące naukę, technologię, estetykę i politykę stały się nowym idiomem praktyk performatywnych.
Krzysztof Pilarczyk – profesor zwyczajny w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierownik Pracowni Historii Relacji Chrześcijańsko-Żydowskich, członek Stowarzyszenia Biblistów Polskich oraz Towarzystwa Studiów Interdyscyplinarnych „Fides et Ratio” we Wrocławiu. Współpracownik Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie i Polskiego Centrum Syndonologicznego. Autor około 300 publikacji naukowych. Zainteresowania koncentruje na historii judaizmu, literaturze biblijnej i apokryficznej,
początkach chrześcijaństwa, starożytnej gnozie, dialogu międzyreligijnym, kulturze książki żydowskiej oraz turyzmie religijnym (Bliski Wschód). Jego aktywność naukowa jest dokumentowana na stronie: http://www.cyfronet.krakow.pl/~uwpilarc/ (tamże adresy do korespondencji).
Praca prof. dra hab. Krzysztofa Pilarczyka, jakkolwiek wpisuje się w szeroki wachlarz badań i publikacji biblistycznych, stanowi jednocześnie pod pewnym względem prawdziwe novum. Autor zdecydował się na przygotowanie bodaj pierwszego w polskim dorobku piśmienniczym dzieła, które możemy nazwać
akonfesyjnym podręcznikiem akademickim dotyczącym Biblii chrześcijan. W takim ujęciu to opracowanie będzie stanowiło niewątpliwą pomoc dla studentów (i nie tylko) w obszarze wiedzy biblijnej, ale także w różnych dziedzinach humanistyki i nauk społecznych.
Z recenzji prof. dra hab. Zbigniewa Kiernikowskiego, biskupa legnickiego
Opis jest oparty na solidnych podstawach naukowych. (…) Analiza nazwisk jest wieloaspektowa. (…) Wykorzystując dane socjologiczne zawarte w aktach, Autorka stawia pytanie o reprezentatywność społeczną nazwisk. (…) Ze względu na zakreślony obszar badawczy praca dobrze wpisuje się w badania nad dziedzictwem kulturowym regionu. Mimo że Autorka jest osobą poznającą dopiero arkana nauki, cechują ją niezwykła akrybia filologiczna i dobry warsztat naukowy. Publikacja pracy, poza jej walorami poznawczymi, może przyczynić się do rozbudzenia zainteresowań przeszłością Daleszyc i okolic, zaowocować kolejnymi pracami.
dr hab. Wanda Decyk-Zięba, prof. UW
Praca doskonale wpisuje się w zbiór studiów językoznawczych poświęconych polskiej antroponimii historycznej. (…) Dane onomastyczne zawarte w publikacji pozwalają na prześledzenie (…) zmian w zakresie systemu antroponimicznego (…). Zdaniem Autorki daleszycki system antroponimiczny kształtował się pod wpływem czynników kulturowych, socjalnych, dialektalnych i nazwiskotwórczych. (…) Rozprawa Agaty Łojek to niezwykle interesujące studium z zakresu onomastyki Małopolski środkowo-północnej, które poszerza znacznie naszą wiedzę na temat regionalnej tożsamości językowej (…), przyczynia się do pomnożenia dorobku onomastyki polskiej. Stanowi rewelacyjny dokument językowy, glosę do portretu daleszyckiej społeczności w XIX wieku.
dr hab. Stanisław Cygan, prof. UJK
Fundacja Wspierania Badań nad Życiem i Twórczością Heleny Modrzejewskiej
Fundacja dla Modrzejewskiej, powołana 5 maja 2010 roku, jest inicjatywą osób przekonanych, że ważnym społecznie obowiązkiem jest utrwalanie pamięci o wielkich Artystach, którzy odeszli, a ich życie i sztuka stanowią istotną część narodowego dziedzictwa i dają wzory postaw obywatelskich. Jest to zgodne z wolą Artystki, która na pożegnalnym przedstawieniu Metropolitan Opera House powiedziała: „Koniec końców to nie aplauz jest największą nagrodą dla aktora. Jest nią świadomość, że będzie żył w sercu i pamięci widzów.”
http://modjeskafoundation.org
Pracownia Dokumentacji Życia i Twórczości Heleny Modrzejewskiej UJ
Pracownia Dokumentacji Życia i Twórczości Heleny Modrzejewskiej została powołana przez Jego Magnificencję Rektora UJ, prof. dra hab. Karola Musioła, 1 sierpnia 2009 roku. Cele Pracowni to dbanie o pamięć o Helenie Modrzejewskiej, upowszechnianie wiedzy o jej życiu i twórczości zarówno w kręgach naukowych, jak i pozaakademickich, dokumentowanie nowych, nieznanych faktów dotyczących Artystki.
Reformacja była wielką ideą reformy chrześcijańskiej i nadzieją na odrodzenie Kościoła, wiary i życia chrześcijańskiego. Także z perspektywy współczesnej po 500 latach od jej symbolicznego zapoczątkowania przez Marcina Lutra w 1517 r. postrzegana jest zgodnie i niezależnie od prezentowanych przekonań religijnych, filozoficznych i historiograficznych jako wydarzenie przełomowe. Miała ona bowiem olbrzymie konsekwencje nie tylko dla doktryny, myśli religijnej i pojmowania wiary. Wpłynęła bezpośrednio także na pojawienie się nowych form organizacji i struktur kościelnych oraz na nowy sposób funkcjonowania w tym zakresie państw i różnorodnych terytoriów politycznych we wczesnonowożytnej Europie. Ponadto w tamtej epoce wiara i wyznanie nie stanowiły osobnej sfery, którą można by rozważać i opisywać jako wyodrębniony od innych segmentów ówczesnego życia społeczno-politycznego fenomen historyczny, a kościół jako instytucja nie był wyodrębnioną i ograniczoną tylko do zadań w zakresie ceremonii i nauczania religijnego organizacją. Kościół i religia były związane z całością ówczesnych systemów polityczno-społecznych. Tworzyły z nimi integralną całość zarówno w wymiarze duchowym, kulturowym i kulturalnym, także w wymiarach ściśle pragmatycznych, związanych z funkcjonowaniem władzy, jak i ze zorganizowaniem społeczno-politycznym ówczesnych społeczności. Dominowały w tworzeniu społecznych norm funkcjonowania ówczesnych ludzi. Z drugiej strony idee religijne, wyznaniowe czy kościelne nie tylko oddziaływały na różnorodne aspekty egzystencji społeczności chrześcijańskich, ale też same pod ich wpływem ulegały przekształceniom.
Celem książki jest próba sformułowania definicji współczesnej telewizji (z uwzględnieniem jej ekstensji w nowych mediach) jako performansu, czyli działania procesualnego i sprawczego w obszarze widzialności i społecznej rzeczywistości. Autor podejmuje też próbę weryfikacji możliwości poznawczych performatyki w kulturoznawczo zorientowanych naukach o polityce i naukach o mediach. Interesują go kwestie obecności, istotności i sprawczości telewizji w codziennych praktykach i dyskursach jednostek i instytucji, w powstawaniu norm kulturowych i społecznych, a także tworzeniu się wspólnot. W konsekwencji modyfikacji uległa również dzisiejsza kondycja zmediatyzowanej demokracji, a także rozumienie kultury politycznej.
Książka Księdza Profesora Jacka Urbana, dziekana Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, wpisuje się w wielorakie inicjatywy, jakie od lat podejmuje nasz Uniwersytet, by zgłębiać i popularyzować dziedzictwo świętego Papieża. Opracowanie pod tytułem Św. Jan Paweł II jako biskup krakowski, napisane z oryginalnej „perspektywy wawelskiej”, stanowi szczególną formę uczczenia Patrona Uniwersytetu w stulecie jego urodzin. Oddana do rąk czytelników rozprawa przedstawia w sposób wnikliwy i nowatorski między innymi, jakże ważne dla naszego środowiska, wysiłki arcybiskupa krakowskiego zmierzające do rozwoju Wydziału Teologicznego, późniejszej Papieskiej Akademii Teologicznej a dziś Uniwersytetu Papieskiego. […]
Nie sposób przewidzieć rozwoju sytuacji epidemiologicznej, ale już teraz widać, jak bardzo dziedzictwo świętego Papieża w tym momencie historii świata jest aktualne. Książka wybitnego historyka księdza Jacka Urbana przypomina trudne czasy dziejów polskiego Kościoła i naszej Ojczyzny. Ówczesna skomplikowana politycznie, społecznie i gospodarczo sytuacja pozwala lepiej zrozumieć obecną rzeczywistość i wyzwania, przed jakimi stoimy. Trudno znaleźć lepszego patrona na te czasy jak Karol Wojtyła, który osobiście ucierpiał z powodu śmierci starszego brata Edmunda, lekarza zarażonego szkarlatyną od pacjentki w 1932 roku. Z tym większą ufnością powierzamy jego wstawiennictwu nasze losy i działania w setną rocznicę jego urodzin. Z tym większą wdzięcznością przyjmujemy także kompetentne i wnikliwe opracowanie ważnych aspektów działalności Karola Wojtyły jako biskupa krakowskiego.
Słowo od ks. prof. dr. hab. Wojciecha Zyzaka, rektora UPJP II
Jeśli wartościową książką jest ta, w której przytłaczająca większość zdań jest wartościowa, a te wartościowe zdania pojawiają się w książce we właściwym miejscu to Krzysztof Jakubczak napisał wartościową książkę. Właściwe rozmieszczenie zdań oznacza zarówno ich usytuowanie w odpowiednich zbiorach, stanowiących części książki, jak i ich – zdań i zbiorów zdań – właściwe następstwo. To pierwsze oznacza, że książka jest wartościowa ze względu na udaną konstrukcję, zaś to drugie, że jej treść jest spójna, co zapewnia tej konstrukcji zwartość. Natomiast za kryteria wartościowości samych zdań przyjmuję tu poprawność formalną, sprawność językową, a nade wszystko odkrywczość ich treści. Ta ostatnia oznacza nie tylko to, że treść zdań ujawnia czytelnikowi coś, czego przed ich lekturą nie wiedział, ale i to, że owo coś nie było znane, bądź nie zostało w tak jasny sposób wyeksplikowane przez badaczy podejmujących rozważane w książce zagadnienia.
Z recenzji wydawniczej dr hab. Krzysztofa Kosiora, prof. UMCS
Justyna Małysiak – adiunkt w Zakładzie Metodologii, Wydziału Zarządzania Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki. Do jej głównych zainteresowań badawczych należą historia religii, kultury i mentalności społeczeństwa staropolskiego, czego efektem jest prezentowana monografia.
Jej najnowsze badania koncentrują się na pojęciu zarządzania historią w przestrzeni publicznej.
Justyna Małysiak przedstawiła monografię przygotowaną na podstawie specyficznej grupy źródeł, jakimi są kazania. Koncepcja pracy zbudowana jest w opozycji do dotychczasowego dorobku naukowego dotyczącego melancholii, w którym identyfikowana jest ona ze stanem depresji czy przygnębiającego smutku i dotyczy przede wszystkim badań prowadzonych na gruncie psychologii, literatury i historii medycyny. W literaturze światowej temat ten jest podejmowany z różnych perspektyw badawczych zwłaszcza od lat 90. XX wieku, w Polsce zaś sporadycznie pojawiają się odpowiednie analizy, brakuje prac, które skupiałyby się na całości zjawiska i przedstawiały wyniki badań w szerszym interdyscyplinarnym kontekście, którym charakteryzuje się
opiniowana praca. Ma ona charakter nowatorski i przyczynia się do wypełnienia wskazanej luki.
Z recenzji dr. hab. Dariusza Dolańskiego, prof. UZ
Na podkreślenie zasługuje szeroka kwerenda biblioteczna Autorki w poszukiwaniu źródeł archiwalnych w bibliotekach tak polskich, jak i zagranicznych przechowujących staropolskie manuskrypty kaznodziejskie. W sumie zebrano bardzo szeroki zespół staropolskich prac, tak rękopiśmiennych jak i drukowanych, dających dobrą podstawę do prowadzonych badań nad dziejami staropolskiej dydaktyki kaznodziejskiej. W pracy dokonano właściwego i szerokiego omówienia istoty tej bazy źródłowej, która dała możliwość formułowania
odpowiednio ukazanych wątków z zakresu badań nad melancholią jako stanem emocjonalnym ówczesnego społeczeństwa wiernych Kościoła katolickiego dawnej Polski.
Z recenzji prof. dr. hab. Bogdana Roka
Żyjemy w epoce dziedzictwa, które ma – jak mówi profesor Jacek Purchla – swoją dynamikę, i to my dzisiaj codziennie decydujemy o tym, co z ogółu dziedziczonych dóbr kultury zamierzamy przyjąć i za co gotowi jesteśmy wziąć odpowiedzialność. Sukcesy programów światowego dziedzictwa kultury UNESCO i dziedzictwa ludzkości UNESCO symbolizują dziś jego globalny wymiar. Międzynarodowej dyskusji nad dziedzictwem i jego ochroną towarzyszy spektakularny rozwój teorii dziedzictwa. W języku angielskim pojawił się nawet nowy termin heritology, określający dyscyplinę, która w myśleniu o dziedzictwie integruje tak różne dziedziny wiedzy, jak z jednej strony nauki humanistyczne, z drugiej zaś ekonomię i teorię zarządzania, prawo i planowanie przestrzenne.
Najnowszy wybór wywiadów z profesorem Jackiem Purchlą pozwala na szerokie spojrzenie na szybko zmieniającą się relację między przeszłością a przyszłością. To również ważny rozdział syndromu Krakowa u progu XXI wieku.
Książka dr Ewy Dębickiej-Borek (…) wpisuje się w nurt badań nad wciąż niewystarczająco poznanymi wczesnymi wisznuickimi tradycjami tantrycznymi. Jest cennym, dokładnym a miejscami wręcz drobiazgowym
studium – głównie filologicznym, historyczno-literackim, jednak z elementami pracy o charakterze interdyscyplinarnym – nad zagadnieniami, które nadal nie mają pełnej reprezentacji w literaturze przedmiotu (…).
Wychodząc od ogólnej charakterystyki hinduistycznych tradycji tantrycznych, Autorka przechodzi do analizy zagadnienia inicjacji mantrą Narasinhy (narasi?hadik?a) i następującej po niej adoracji mantry przez inicjowanego nią adepta. Te dwa elementy stanowią specyficzną praktykę zwaną „Ceremonią [mantry] Narasinhy w aspekcie wibhawa” (vaibhaviyanarasi?hakalpa). Autorka przedstawia główne zagadnienia swojej pracy na podstawie ważnych dla tradycji pańćaratry tekstów sanskryckich (przede wszystkim Satwatasanhita, Iśwarasanhita, Narasinhakalpa).
Nadrzędnym celem badawczym Autorki jest wykazanie niespójności w opisie ceremonii w obrębie Satwatasanhity (SatS), jednego z najstarszych i najbardziej autorytatywnych tekstów szkoły pańćaratry
(ok. IX w.). Za nielogiczny uznaje Autorka związek pomiędzy możliwością zyskania magicznych mocy przez inicjowanego adepta w wyniku adoracji mantry Narasinhy (SatS 17) a jej zapowiedzianą w poprzednim
rozdziale funkcją praktyki oczyszczająco-wprowadzającej do tradycji. Niespójność ta może według Autorki wskazywać na powtórną redakcję tekstu (…).
Z recenzji dr. hab. Przemysława Szczurka, prof. UWr
Dr Ewa Dębicka-Borek pracuje w Zakładzie Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Instytutu Orientalistyki UJ. Zajmuje się religijną literaturą sanskrycką, głównie literaturą wisznuickiej pańćaratry. Wśród jej zainteresowań są także kwestie dotyczące literackich strategii budowania autorytetu miejsc świętych oraz dynamiki spotkań tradycji bramińskich z kultami lokalnymi.
Monografia wprowadza czytelników w zagadnienia związane z tożsamością i miastami Ameryki Łacińskiej, wskazując najważniejsze latynoamerykańskie teorie kultury miejskiej i zmiany kulturowej (transkulturacja,
kultura hybrydowa, heterogeniczność). Następnie, łącząc dwa poziomy analizy przestrzeni miasta, przedstawia badania terenowe w nieformalnym osiedlu oraz analizuje przykłady kultury popularnej pojawiające się w dzielnicach klas średniej i wyższej Limy. Kultura popularna z jej najbardziej żywiołowymi reprezentacjami,
jakimi są m.in. muzyka chicha, popularna grafika i nowe miejskie fiestas, dziś najlepiej definiuje tożsamość kulturową migrantów miejskich i ich dzieci, a także zmienia oblicze peruwiańskiej stolicy i wnosi nowe wątki w dyskusję nad tożsamością narodową.
Dzieło przedstawia wyniki badań prowadzonych po obu stronach Atlantyku, które umożliwiły odtworzenie, funkcjonujących na przestrzeni stulecia, wzorów migracji do USA z powiatu Strzyżów, odnalezienie miejsc koncentracji imigrantów, opisanie migracyjnych tradycji rodzinnych – przechodzących z pokolenia na pokolenie, stworzenie typologii rodzinnych strategii migracyjnych. Ważnym elementem badań było profesjonalne
wykorzystanie dostępnych od stosunkowo niedawna baz danych Ellis Island, czyli rejestrów wpuszczanych przez USA imigrantów na przełomie XIX i XX wieku.
Praca stanowi unikalne studium zamorskiej migracji z wybranej wsi polskiej (Babicy) na przestrzeni całego stulecia. Autorka wykorzystała badania prowadzone w Babicy w okresie międzywojennym przez Krystynę Duda-Dziewierz i dopisała dalszy ciąg. Udało się jej odtworzyć wzory zamorskich migracji sięgające w niektórych lokalnych rodzinach 3-4 pokoleń. Wykorzystała nowe źródła informacji, takie jak m.in. wspomniane powyżej
archiwum oraz statystki ludności USA. Przedłożona praca nie jest prostym powtórzeniem analizy słynnej poprzedniczki, lecz jej rozszerzeniem i uzupełnieniem.
Z recenzji prof. dr hab. Doroty Praszałowicz
Niniejsza książka stanowi propozycję procesualnego podejścia do ludzkiego doświadczenia w zamglonym antropoce-nie. Chodzi tu o powołaną przez autora do istnienia epokę w dziejach Ziemi, w której mamy do czynienia tyleż z kryzysem ekologicznym, ile z poważnym kryzysem epistemologicznym. Jego konsekwencje często umykają badaczom zainteresowanym społeczno-politycznymi i ekonomicznymi implikacjami antropogenicznych zmian środowiska. Zamglony antropocen jest więc spekulacją na temat tego, jak mógłby wyglądać świat, w którym osłabieniu uległa dominacja wzroku jako narzędzia orientacji, czyli tego zmysłu, który - jak chcieli Nowocześni -gwarantuje uzyskanie najpewniejszej wiedzy o świecie.
Niniejsza publikacja podejmuje kwestię islamu oraz polityki wyznaniowej w RFN zarówno z perspektywy historycznej, jak i współczesnego dyskursu politycznego. Podstawowym celem monografii, którą oddajemy w ręce czytelników, jest ukazanie na wielu różnych płaszczyznach relacji państwa niemieckiego z islamem/muzułmanami, mając na względzie wieloaspektowość poruszanego zagadnienia. Jak kształtują się relacje Niemiec z islamem i muzułmanami, zarówno w perspektywie historycznej, jak i współczesnej? Jak Niemcy postrzegają islam i muzułmanów? Jak w kraju, w którym drugą co do wielkości religią jest islam, kształtuje się politykę religijną? Jak radzi sobie z islamem najbardziej katolicki land w RFN – Bawaria? To kilka głównych pytań, na które próbują odpowiedzieć autorki niniejszej publikacji – trzy badaczki zajmujące się zarówno kwestiami niemieckimi, jak i religijnymi: Małgorzata Świder z Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Sylwia Góra z Akademii Pomorskiej w Słupsku i Beata Springer z Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Opis semiotyki wszystkich mediów i całej komunikacji masowej jest
niemożliwy, bo musiałaby to być semiotyka wszystkiego. Można
jednak badać media przy pomocy narzędzi semiologicznych, odkrywając
w ten sposób wewnętrzne mechanizmy i prawidłowości,
a także błędy, niekonsekwencje, sprzeczności i manipulacje.
Ta książka to zarys semiologii i semiotyki mediów. Opowiada o znakach
w naszym życiu, kodach i konwencjach komunikacyjnych, narracjach
i retoryce, mitach i ideologiach. Dostarcza semiologicznych
narzędzi do analizy studentom, badaczom, dziennikarzom, projektantom
komunikacji, jak również ciekawym, kreatywnym i krytycznym
użytkownikom mediów. Zawiera podstawową terminologię,
najciekawsze teorie, przykłady praktycznych analiz różnych wycinków
medialnej rzeczywistości, niekiedy zaś także własne teorie
i domniemania Autorki. Powinna pomóc w badaniach nad mediami
tym czytelnikom, którzy chcą albo muszą je prowadzić. Jednak
przede wszystkim jest zaproszeniem do dyskusji.
Książka jest próbą ukazania na wybranych przykładach,
w jaki sposób, w jakich okolicznościach
i w jakim celu pojawiają się w operze postaci ludzi
pióra oraz ich sztuka. Zaprezentowani bohaterowie-
poeci są bardzo różni pod względem charakteru
scenicznego, nurtu literackiego, który reprezentują,
oraz funkcji, jaką pełnią w obrębie świata przedstawionego
– celem pracy jest bowiem, poprzez konfrontację
jak najbardziej odmiennych przykładów,
naszkicowanie modelu operowej „historii literatury”,
obejmującej zmienne wyobrażenia, stereotypy
i fantazmaty poetyckości odzwierciedlone w dziełach
teatru muzycznego.
Dr hab. Iwona Puchalska, prof. UJ
Pracownik Katedry Komparatystyki Literackiej Wydziału
Polonistyki UJ. Zajmuje się związkami muzyki
i literatury, operą i teatrem muzycznym, problemami
adaptacji, zjawiskiem improwizacji oraz uwarunkowaniami
recepcji utworów muzycznych i literackich. Autorka
m.in. książek: Sztuka adaptacji. Literatura romantyczna
w operze dziewiętnastowiecznej (Universitas, Kraków
2004), Improwizacja poetycka w kulturze polskiej
XIX wieku na tle europejskim (Wydawnictwo UJ, Kraków
2013), Muzyka w okolicznościach lirycznych. Zapisy słuchania
w poezji polskiej XX i XXI wieku (Księgarnia Akademicka,
Kraków 2017) oraz Przy Mickiewiczu (Wydawnictwo
UJ, Kraków 2019).
Wolność to jeden z najważniejszych problemów epoki nowożytnej. W książce rozpatrywana jest na gruncie filozofii Kanta, który uczynił ją pojęciem kluczowym swojej filozofii. Ukazuje on wolnośćgłównie przez pryzmat rozbieżności między teorią poznania i etyką. Heidegger opisuje filozofię Kanta właśnie w kontekście teorii poznania, której fundamentem jest ontologia. Wolność wyrażona przez pojęcia spontaniczności, niezależności, suwerenności, niepodległości i samostanowienia ma u swojej podstawy źródłowe doświadczenie, jakim jest otwartość na bycie. W niej dopiero możemy spostrzegać siebie, innych i otaczający świat. Kanta i Heideggera łączy chęć budowania nowej metafizyki.
W takim kontekście pojawia się u Kanta wolność jako spontaniczność na poziomie Krytyki czystego rozumu oraz wolność jako niezależność od pobudek wypływających z doświadczenia w Krytyce praktycznego rozumu. Krytyka władzy sądzenia wiąże ze sobą obydwa doświadczenia wolności, czyniąc system metafizyki spójnym. Pojmowanie wolności przez Heideggera ewoluuje od spontaniczności, przez samostanowienie, do struktury „pozwolić być”. Heidegger, dochodząc do stwierdzenia, że człowiek nie ma wolności, lecz „jest” wolnością, ukazuje istotę wolności.W niniejszym opracowaniu wolność przedstawiana jest przy użyciu dwóch kluczowych starogreckich pojęć: eleutheria i apatheia. Autor, stosując metodę fenomenologiczno-hermeneutyczną, dokonuje analizy poszczególnych fragmentów dzieł Kanta i Heideggera, by w ostatnim rozdziale pokazać wpływ myśli Kanta na myśl Heideggera. Obydwa systemy, zdecydowanie się różniące, łączy doświadczenie wolności, do której Heidegger stopniowo „dojrzewał” i którą w późniejszych dziełach uczynił podstawowym pojęciem swojej filozofii.
Książka dr Agaty Kubali stanowi obszerne studium dotyczące
filhelleńskiego kolekcjonerstwa starożytności w pierwszej
połowie XIX wieku. Gromadzenie w ramach kolekcji
przedmiotów starożytnej proweniencji jest zjawiskiem obecnym
od wieków w kulturze europejskiej, przeżywającym
jednak w omawianym okresie niebywały rozkwit oraz skutkującym
powstaniem nie tylko kolekcji prywatnych, lecz także
muzeów publicznych oraz narodzin archeologii klasycznej
jako dyscypliny naukowej. Punktem wyjścia dla przeprowadzonych
rozważań jest mało dotąd znana i zachowana w niewielkim
stopniu kolekcja starożytności zgromadzona przez
wrocławskiego architekta, Eduarda Schauberta, w trakcie
jego dwudziestoletniego pobytu w Grecji, której pierwotny
skład jest jednak znany dzięki zachowanym spisom inwentarzowym,
powstałym po przekazaniu zbioru do ówczesnego
wrocławskiego Królewskiego Muzeum Sztuki i Starożytności.
Posługując się zbiorem Schauberta, opisanym i skomentowanym,
„opowiadającym” historię swojego twórcy, i wyrażającym
jego starannie wykreowaną przez siebie tożsamość,
autorka kreśli ogólny obraz kolekcji zakładanych z filhelleńskich
pobudek i omawia szczegółowo przyczyny i okoliczności
ich powstawania oraz stosowane metody pozyskiwania
artefaktów. Prezentowana książka stanowi trwały i ważny
wkład w badania nad europejskim dziewiętnastowiecznym
filhellenizmem oraz jednym z jego najistotniejszych i najtrwalszych
aspektów – zbieractwem antyków.
W imieniu własnym oraz Księgarni Akademickiej przedkładam wąskiej publiczności swoją pierwszą edycję Dzieł zebranych. Pragnę od razu zaznaczyć, że przedsięwzięcie budziło u mnie liczne dylematy moralne. Przypomniało bowiem o złożonej swego czasu przysiędze doktorskiej, z której zapamiętałem dosyć przykre zobowiązanie praktyczne: „nie będziesz działał dla zysku ani dla próżnej chwały”. Było ono potwierdzone słowami: spondeo ac polliceor, pochodzącymi z epoki kopistów. Ni mniej, ni więcej przysięga ta nakłada na doktora (profesora chyba też) obowiązek okiełznania demona megalomanii, zarówno w sferze ekonomicznej, jak i prestiżowej; nie jestem pewny, czy również pożądania towarzyskiej atrakcyjności.
Książeczka składa się z 21 miniatur eseistycznych zaprezentowanych jako 21 tomów Dzieł Zebranych Piotra Bartuli. Od początku zatem mamy do czynienia z wielowarstwową ironią, co natychmiast odstraszy czytelników pozbawionych poczucia humoru. Tak naprawdę nie są to wszakże „miniatury eseistyczne”, lecz raczej niezwykle wyrafinowane i erudycyjne humoreski filozoficzne, które przynoszą ożywczy powiew inspiracji i dostarczą niejednej przyjemności intelektualnej tym studentom i nauczycielom filozofii, którzy traktują swój temat jako część klasycznej humanistyki, a nie jako drętwy i martwy przedmiot akademicki.
Prof. Paweł Kłoczowski
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
