W 2021 r. minęła setna rocznica wybuchu III powstania śląskiego zrywu, którego skutkiem było przyłączenie większej części przemysłowego obszaru Górnego Śląska do odradzającej się Rzeczypospolitej. Działania zbrojne powstania toczyły się na trzech frontach północnym (Grupa Północ), środkowym (Grupa Wschód) i południowym (Grupa Południe). Prezentowany tom poświęcony został frontowi północnemu, gdzie przez okres najgorętszych walk działały podgrupy taktyczne nazwane od pseudonimów ich dowódców: Butrym (I), Linke (II) oraz Harden, Bogdan, nast. Gonsior (III), które w czerwcu 1921 r. przekształcone zostały w pułki piechoty: 7 strzelecki, 8 tarnogórski oraz 9 lubliniecko-opolski. Niniejsze opracowanie ukazuje ich powstanie, ewolucję struktury organizacyjnej, stany liczebne, broni i amunicji oraz udział w działaniach bojowych, jak również obsady personalne oraz listy poległych. W rozdziałach galeria bohaterów zamieszczono biogramy wybranych powstańców, którzy odznaczyli się w walce.
Monografia Tempo czytania ze zrozumieniem w języku polskim jako rodzimym i obcym to pierwsze w językoznawstwie polskim opracowanie dotyczące płynności czytania w ujęciu ilościowym. Jej celem było opisanie, jak szybko i na jakim poziomie rozumienia czytają polscy ósmoklasiści i maturzyści oraz osoby uczące się języka polskiego jako obcego na poziomach B2, C1 i C2.
Publikacja przedstawia wyniki trzyletnich badań nad tempem czytania ze zrozumieniem. W początkowych rozdziałach zebrano wyczerpujący opis procesu w ujęciu psycholingwistycznym i glottodydaktycznym: wymieniono najistotniejsze komponenty, które wpływają na jego jakość, oraz scharakteryzowano najważniejsze modele, które z różnych perspektyw ujmują dekodowanie tekstu. Zestawiono również dane dotyczące szybkości czytania w różnych językach i opisano stan badań tzw. szybkiego czytania.
W części metodologicznej przedstawiono aparaturę badawczą możliwą do wykorzystania również w innych projektach, w tym nową jednostkę pomiaru długości tekstu, jaką jest tzw. przeciętny polski wyraz. W trzeciej części pracy zreferowano wyniki pomiarów z wyszczególnieniem każdej grupy oraz w zbiorczym porównaniu, dzięki czemu Czytelnik może zobaczyć, jak przyrasta kompetencja czytelnicza w trakcie edukacji w szkole średniej lub na przestrzeni kolejnych poziomów zaawansowania w języku polskim.
Zebrane dane mogą przełożyć się zarówno na systemowe podejście do czytania, na przykład w perspektywie egzaminów wysokiej stawki (matura, testy certyfikatowe) czy planowania cykli dydaktycznych, jak również na codzienną pracę nauczycieli – tak lektorów języka polskiego, jak i innych dydaktyków, którzy na co dzień wykorzystują teksty w nauczaniu.
CÓRKA PASTORA, KTÓRA PODBIŁA LONDYN
Uboga córka pastora trafia w najwyższe kręgi londyńskiego towarzystwa dzięki kłamstwu o ogromnym majątku. Skromna panna Arabella Tallant wierząca w małżeństwo z miłości znajduje się w sytuacji bez wyjścia. Najwytworniejszy dandys Londynu, pan Robert Beaumaris, kierując się tylko sobie znanym kaprysem, okazuje jej względy, ku zazdrości wszystkich łowców fortun. Czy Arabella będzie miała odwagę wyznać prawdę Niezrównanemu, którego urokowi nie potrafi się oprzeć? A on odkryje w sobie prawdziwe uczucie?
Przenosiny z miasta do miasta wyznaczają początek życiowych wtajemniczeń, natomiast późniejsze wojaże uświadamiają kulturową inność, otwierają świadomość na spotkanie z nieznanym. [… ]
pędzące w noc
widmowe pierzeje placów
fantasmagorie europejskich miast
światy jakie zdołałem w siebie
wchłonąć przez dekady
Miasta napowietrzne –nieprawdziwe i prawdziwe zarazem – wyświetlają się na nocnym niebie, a noc, jak wiadomo, wyzwala nas z rygoru dnia, toruje drogę dla fantasmagorii. Warto podkreślić, że w oglądzie rzeczy, gdy szalona młodość się zamyka, dochodzi do głosu kompetencja kulturowa. Mrok się rozprasza, artyści i sztuka tworzą świat bezpieczny, swoisty azyl. Przewodnikami po innej – tak ważnej dla poety rzeczywistości – stają się Chick Corea, Herbie Hancock, Joe Zawinul czy Miles Davis. Świat stworzony z dźwięków, ulotny przecież, paradoksalnie okazuje się trwały. Jest remedium na lęk, niepewność i przemijanie. [… ] Tryptyk autobiograficzny Waldemara Żyszkiewicza ma trzy skrzydła – inicjacji i wzrastania, podróży, piękna, cierpienia oraz refleksji o rzeczach aktualnych, bolesnych, okrutnych. Bez tych przeciwstawnych jakości nie da się zbudować opowieści o sobie.
z posłowia prof. Wojciecha Ligęzy
Księga Pars Aquilae parsque Leonis (Pół Orła, pół Lwa) zawiera 37 artykułów ofiarowanych Profesorowi Zenonowi Piechowi z okazji siedemdziesiątych urodzin. Profesor Piech jest historykiem, wybitnym uczonym. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i z tą uczelnią związał swą działalność naukową. Od 1978 roku pracował w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii Instytutu Historii UJ, a od 2005 kierował nim. Jest historykiem w całym tego słowa znaczeniu interdyscyplinarnym. Zajmuje się naukami pomocniczymi historii i w swych pracach podejmuje tematy z zakresu wielu należących do nich dyscyplin, śmiało wychodząc poza ich ramy. Główne sfery jego działalności naukowej to sfragistyka, heraldyka, archeologia prawna, numizmatyka, epigrafika i archiwistyka, a przede wszystkim ikonografia historyczna. Dzięki niemu w 1992 roku powstał krakowski oddział Polskiego Towarzystwa Heraldycznego (był prezesem tego oddziału przez dwanaście lat). Od 2009 do 2024 pełnił funkcję kuratora Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ta jedna z najstarszych w Polsce korporacji studenckich bardzo wiele zawdzięcza jego opiece. Reprezentował Wydział Historyczny swojej Alma Mater w Komitecie ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ. W ostatnim czasie zaangażował się w reformę znaków i ceremoniału Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kraków 1990. Na przełomie epok - to jedna z nie tak wielu książek, od których nie można się oderwać. Czym jest i o czym? Jest najnowszą historią polityczną Krakowa w czasach przełomu w ostatniej dekadzie ubiegłego wieku. Rodzajem pamiętnika jednego z głównych uczestników opisywanego dramatu, wiceprezydenta miasta, doktora nauk w przededniu habilitacji, ikonicznego dziś profesora - Jacka Purchli. Jest kroniką rodzącego się w bólach samorządu w Polsce. Studium przejścia od jednego ustroju do drugiego. Kalejdoskopem krakowskich wypadków. Mikrografią dalece wykraczającą poza rejestr szczegółów. Jest wreszcie opowieścią o ludziach różnego formatu, którzy nagle stanęli wobec zupełnie nowych wyzwań, pełną soczystych charakterystyk i obszernych cytatów z unikatowych źródeł ocalonych i zachowanych przez Autora. W książce urzeka regularne przeplatanie kilku wątków. Osobistego z nieosobistym. Życia prywatnego z publicznym. Naukowego z politycznym. Oto wczesny Purchla coś pisze, coś w kraju lub za granicą bada. Gdzieś wyjeżdża. Skądś wraca. Nawiązuje naukowe kontakty. Słucha żony. Dba o syna. I jest zafascynowany miastem jako podmiotem dziejów i obiektem naukowych dociekań. Oraz monarchią habsburską, do której należał kiedyś Kraków. Zna się na mieście jak mało kto, bo ex profeso jest miastoznawcą". Wie, na czym polega samorząd, co to jest gmina i jaki ustrój miejski w historii się sprawdzał. Wie, do kogo należała dana kamienica w mieście i co się dzieje - lub co się stało - z jej prawowitymi właścicielami Jacek Purchla jest emanacją krakowskości" (którą zresztą ciekawie od czasu do czasu krytykuje). Nie tylko kocha Kraków, ale i umie o nim opowiadać. Z recenzji prof. Waldemara Łazugi
Drugie, zmienione wydanie przekładu Księgi Wyjścia, które oddajemy do rąk czytelników, cechuje się daleko posuniętą niedosłownością tłumaczenia, niekiedy przechodzącą w parafrazę. Odmiennie niż w większości dotychczasowych polskich tłumaczeń przełożono w tym wydaniu pewne znane i często przywoływane fragmenty Księgi Wyjścia, np. to, co przełożono niegdyś jako do ziemie, która opływa mlekiem i miodem (Wj 3,8 w przekładzie ks. Jakuba Wujka), Marek Piela oddaje tak: do kraju [ ], w którym z ziemi sączą się mleko i miód. W miejsce tradycyjnego JAM JEST, KTÓ RYM JEST (Wj 3,14 w przekładzie ks. Jakuba Wujka) tutaj mamy Jakkolwiek bym się zwał. Tłumaczenie jest adresowane do miłośników literatury pięknej, rozmiłowanych w klasycznej polszczyźnie. Z tego powodu pojawiają się w nim archaizmy oraz nawiązania do polskiej twórczości literackiej. Przekład jest poprzedzony wstępem, w którym tłumacz przedstawił zasady, jakimi kierował się, dokonując tłumaczenia.
Teoria demokratycznego pokoju stawia nas przed jednymi z najciekawszych pytań we współczesnych badaniach społecznych. Podstawowa teza, według której demokracje nie prowadzą ze sobą wojen, nie została sfalsyfikowana w toku wydarzeń politycznych. Sprawia to, że pokój między demokracjami może być traktowany jako jedna z niewielu stałych prawidłowości w stosunkach międzynarodowych. Empirycznie obserwowana główna teza teorii demokratycznego pokoju nie doczekała się jeszcze satysfakcjonującego i pełnego wyjaśnienia. Demokratyczny pokój jest więc od początku XX wieku jednym z trwałych elementów międzynarodowej rzeczywistości politycznej, jednak nadal nie wiemy z pewnością, jakie mechanizmy sprawiają, że demokracje ze sobą nie walczą, a spory zachodzące pomiędzy nimi rozwiązywane są bez użycia śmiercionośnej siły na dużą skalę.
Niniejsza publikacja powstała z zamysłem częściowego jedynie zapełnienia tej pokaźnej luki wiedzy, której zarysy nakreśliliśmy powyżej. Pomieszczony w tej antologii zbiór pięciu artykułów badawczych i artykułu wprowadzającego prezentującego panoramę współczesnych badań nad teorią demokratycznego pokoju to skromny przyczynek do rozwoju debaty akademickiej nad demokratycznym pokojem.
Oddajemy do rąk Czytelnika kolekcję tekstów naukowych, która łączy kilka wspólnych wątków. Pierwszym jest osadzenie w przemianach społecznych, politycznych i kulturowych XIX i XX wieku zarówno doświadczenia misji i charyzmatu Zgromadzenia Zmartwychwstańców, jak i twórczości artystycznej skłaniającej się ku mistyce. Drugim wątkiem jest poszukiwanie spotkania z Nadprzyrodzonym przez sztukę, trzecim – wyrażanie przez formę plastyczną istotnych wartości, jakimi żyły i żyją wspólnota Zmartwychwstańców oraz społeczeństwo XIX i XX wieku.
Na pierwszą część książki składają się teksty, które łączy jedna istotna wspólna nić. Jest nią historia, charyzmat, czyli szczególny, niepowtarzalny zestaw wartości właściwy dla wspólnoty zakonnej, oraz misja społeczna, duchowa, pasterska i kulturowa Zmartwychwstańców – zgromadzenia zakonnego, które powstało z klęsk, beznadziei, ale również z wysiłków i poszukiwania przez Polaków nadziei na przyszłość w XIX wieku. Koleje losu oraz dokonania tej wspólnoty – zarówno na polu kościelnym, jak i społecznym – są przedmiotem badań naukowych, ale aktywność Zmartwychwstańców w dziedzinie promocji sztuk plastycznych oraz inicjowania realizacji architektonicznych, malarskich, rzeźbiarskich i złotniczych pozostaje w cieniu. Zaprezentowane studia mają przełamać te tendencje i zainicjować badania nad artystycznym nurtem w posłudze zgromadzenia. Drugą część książki poświęcono zagadnieniom mistyki chrześcijańskiej jako jednemu z charyzmatów Zmartwychwstańców, a także aktywności ściśle powiązanej z człowieczeństwem.
Pragnienie doskonałości, wpisane w życie i duszę (psyche) ludzi różnych epok i kultur, mobilizowało ich nieustannie do poszukiwania tejże i jej definiowania m.in. jako Dobra, Piękna, Mądrości, Prawdy, a wreszcie – wszechogarniającej i absolutnie konsekwentnej Miłości. Dla tych Ludzi Światła ascetyczny trud jest tylko formą, drogą konieczną, acz bez znaczenia w trakcie docierania do tego, co najdoskonalsze, i do Tego, który jest samą doskonałością.
Na podstawie artykułów można sformułować pytania fundamentalne dla żyjących w erze postnowoczesnej, postmodernistycznej i posthumanistycznej: czy celem jest nieustanne przypominanie o fragmentaryczności współczesnego człowieka i niedojrzałości jego postawy nastawionej na branie zamiast dawania i dzielenia? Czy celem jest nieustanne przypominanie o upadku, grzechu, niemocy? Podkreślanie i wizualizowanie tego aspektu człowieczeństwa w każdym miejscu? Czy też przypominać należy także o wartościach pozytywnych, o Prawdzie, Dobru i mistycznej drodze, która uczy Miłości i rozbudza pragnienie Piękna, zarówno w jego wymiarze etycznym, duchowym, jak i estetycznym? Czyż te pytania w gruncie rzeczy nie sygnalizują orędzi Ciemności lub Światła?
We współczesnej praktyce i dydaktyce przekładu tekstów użytkowych niezmiernie aktualnym i mało zbadanym obszarem są kompetencje techniczne tłumacza. Autor zgłębia tę tematykę, opierając się na własnym doświadczeniu, wybranych ramach kompetencyjnych oraz stosując metody wieloletnich badań mieszanych. W książce scharakteryzowano narzędzia językowe wykorzystywane w procesie tłumaczenia, związaną z nimi wiedzę i umiejętności niezbędne do profesjonalnego przekładu, a także wykazano ich znaczenie na tle pozostałych kompetencji tłumacza.
Studentów przekładoznawstwa i osoby zawodowo związane z tłumaczeniem lub zainteresowane przetwarzaniem języka może zaciekawić poruszona w książce problematyka automatyzacji procesu tłumaczenia w dużej instytucji Unii Europejskiej oraz opis ewolucji technologii tłumaczeniowych, od narzędzi CAT po różne generacje translacji maszynowej i najnowsze rozwiązania oparte na sieciach neuronowych, takie jak translacja neuronowa (NMT) i duże modele językowe (LLM). Dydaktycy przekładu znajdą tu z kolei przegląd koncepcji i modeli kompetencyjnych oraz praktyczne ćwiczenia rozwijające kompetencje techniczne tłumacza w erze technologii cyfrowych.
Kim jest Dżanus? […] Postać tego chłopaka to tak naprawdę brama do świata amerykańskiej Polonii z końcówki ubiegłego wieku, uosobienie jej różnorodności, celów i problemów, z jakimi musiała sobie radzić i które ją przerastały. Dzięki Dżanusowi poznamy Ryczarda, z uśmiechem wyrabiającego nadgodziny, który przyjechał do USA zarobić jak najwięcej w krótkim czasie, bo „żyć planował później, jak wróci do kraju”. Poznamy Pięknego, przepuszczającego każdego dolara w karty i zadłużającego się u kolegów, Majkela marzącego o zaciągnięciu się do US Marines, a także usłyszymy tragiczną historię, z żalem opowiedzianą po latach. […] Poznamy świat, w którym „zawsze wygrywa ten, kto ma karty w ręku”.
Jan Skoumal
JERZY MARCINKOWSKI urodził się w 1970 roku. Jest autorem wierszy (Poszli zdobywać świat, Marzyli o podziemnych przejściach, Szept nocy letniej), opowiadań (Zbiór nie- skończony) i tekstów piosenek (Noc nie kończy dnia, Po czasie, Difference). Pochodzi z Sanoka. Żyje w Krakowie.
Jak poprawnie pisać po ukraińsku. Podręcznik ortografii i interpunkcji dla obcokrajowców przeznaczony jest dla tych, którzy uczą się języka ukraińskiego jako obcego i chcą pogłębić swoją znajomość jego pisowni. Jest to pierwsza praca w historii zagranicznych studiów ukrainistycznych poświęcona wyłącznie zagadnieniom ortografii i interpunkcji, uwzględniająca zasady pisowni ukraińskiej od 2019 roku. Podręcznik składa się z dwóch części. Pierwsza obejmuje 20 tematów z obszaru zasad pisowni oraz ćwiczenia i testy pozwalające opanować materiał. Druga zawiera testy sprawdzające wiedzę z zakresu ortografii i interpunkcji. Wśród proponowanych tematów znajdują się również takie, które nie zawsze są reprezentowane w podręcznikach do języka ukraińskiego przeznaczonych dla Ukraińców, ale są istotne dla obcokrajowców. Wszystkie testy i część ćwiczeń były zadaniami konkursowymi na Ogólnopolskim Konkursie Ortograficznym z Języka Ukraińskiego (2006–2015) i Międzynarodowym Konkursie Ortograficznym z Języka Ukraińskiego (2016–obecnie), które organizował Uniwersytet Jagielloński. Dla setek zagranicznych studentów uczących się języka ukraińskiego były one sprawdzianem znajomości jego ortografii. Podręcznik polecamy wszystkim, którzy chcą doskonalić swoją wiedzę o pisowni tego języka.
Książka jest opracowaniem źródłowym ukazującym Ormian z Mołdawii, Bukowiny i Siedmiogrodu oraz ichzwiązki z Ormianami polskimi. Dokumenty i inne śladyprzeszłości Ormian żyjących na tamtych terenach autorprzez wiele lat zbierał w Rumunii, Republice Mołdawiioraz Ukrainie, a uzupełnił je wybranymi dokumentamiz Polski. Książka zawiera obszerny materiał źródłowypochodzący z okresu od XV do XIX wieku, z pojedynczymi odniesieniami do XX wieku. Dokumenty wystawiane były w wielu językach: niemieckim, łacińskim,węgierskim, polskim, rumuńskim (w tym także pisanymcyrylicą), tureckim, a także w różnych dialektach ormiańskich. W części pierwszej autor omawia m.in. źródła i wybraną literaturę, rozwój języka ormiańskiegoi historię Ormian w Mołdawii i Siedmiogrodzie. Częśćdruga ma w dużej mierze charakter podzielonego tematycznie inwentarza. Zostały tu umieszczone źródła,w tym dokumenty przedstawione w całości, we fragmentach bądź regestach. Zależne to było od języka oryginałui możliwości tłumaczenia. Oprócz dokumentów z Mołdawii, Bukowiny i Siedmiogrodu są tu także nieliczne dokumenty z Maramureszu, w tym o nieznanej treści. Fotografie dokumentów i innych źródeł wykonane podczaskwerend dostępne są na płycie CD załączonej do książki.
W eseju You Can’t Step into the Same Street Twice (Nie można wstąpić dwa razy na tę samą ulicę) Stuart Dybek w intrygujący sposób opisuje świat swojego dzieciństwa na South Side w Chicago, które jawi się nam niemal jak biała plama na mapie polarnika. „Obszar ten jest teraz nazywany Pilsen – pisze autor – ale wówczas nie był obdarzony żadną nazwą. Ludzie identyfikowali swoje rejony zamieszkania, wskazując graniczne ulice, ale te granice wciąż się przesuwały, w miarę jak różne grupy etniczne przetaczały się tam niczym plemiona koczownicze. Panowało ciągłe poczucie tymczasowości”. Ulokowany w tej miejskiej scenerii fikcyjny świat Dybka, wciśnięty między ekspresówkę Dan Ryan a południową odnogę rzeki Chicago, mieni się różnorodnością, kryje w sobie pozostałości starego świata tworzonego przez fale zadomawiających się na South Side imigrantów z Europy Wschodniej, a jednocześnie nosi wyraźne znamiona przemian społecznych i demograficznych z lat po drugiej wojnie światowej, gdy w okolicy tej zaczęły się osiedlać rodziny afroamerykańskie i meksykańskie.
Maria Sierotwińska-Rewicka (1937-2011) – działaczka opozycji niepodległościowej, dziennikarka i nauczycielka języka polskiego. W 1980 r. znalazła się w gronie założycieli NSZZ „Solidarność” w Małopolsce. Pracowała w Sekcji Informacji, pisała do „Gońca Małopolskiego”, tygodnika małopolskiej „Solidarności”. Internowana 13 grudnia 1981 r., mimo bardzo złego stanu zdrowia była przetrzymywana w więzieniach przez 7,5 miesiąca. Po zwolnieniu, z powodu poważnej choroby córki i niemożności jej skutecznego leczenia w Polsce, wraz z dzieckiem oraz mężem wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Przez cały czas pobytu w USA pracowała na rzecz polskiej opozycji solidarnościowej (działała w Ruchu Społeczno-Politycznym „Pomost”, pisała artykuły do nowojorskiego „Nowego Dziennika”, była stałą korespondentką Radia Wolna Europa oraz lektorem wiadomości w Polskiej Stacji Radiowej w Los Angeles). Wróciła do kraju 13 grudnia 1991 roku i rozpoczęła działalność w strukturach Unii Demokratycznej, a następnie Unii Wolności. W 2004 r. została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, a w 2008 r. – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2015 r. pośmiertnie otrzymała Krzyż Wolności i Solidarności.
Berenika Rewicka – absolwentka kulturoznawstwa na Wydziale Filozoficznym UJ oraz filologii angielskiej na UP w Krakowie. Przez lata mieszkała w Kalifornii w USA, gdzie skończyła liceum oraz studia wyższe. Kilka lat spędziła też w Norwegii. Pracuje jako starszy wykładowca w Jagiellońskim Centrum Językowym UJ.
Komisarz Kornel Rostocki zostaje wezwany do zbezczeszczonych zwłok, odnalezionych w ogródkach działkowych, w okolicach klasztoru oo. Benedyktynów. W tym samym czasie profesor Teresa Levy odkrywa w rękopisach Biblioteki Jagiellońskiej listy sprzed ponad wieku, które są rozpaczliwym wołaniem o pomoc młodej kobiety. Kolejne dni przynoszą nowe ofiary mordercy, którego ze względu na sposób działania okrzyknięto Zielarzem, i nowe wątki popadającej w obłęd korespondentki. Wspólną nicią łączącą oba tematy odnajduje Levy, badająca losy polskiej szlachty na Kresach Wschodnich, która do teorii o „copycat crime” przekonuje komisarza. Pewnego dnia łączą się trzy główne wątki intrygi – miejsca przestępstw powiązane ze św. Benedyktem, teoria wiecznej odnowy i autokanibalizmu oraz powracająca jak wyrzut sumienia ukraińska tragedia Wielkiego Głodu.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Książka dotyczy problemu konsekwencji narastającej różnorodności kulturowej w dobie globalizacji oraz nasilenia interakcji kulturowych. Dzielenie się, rozumienie i ekspresja tożsamości i dziedzictwa kulturowego stają się podstawowymi kompetencjami międzykulturowymi, którym poświęcona jest monografia – z własnymi tezami metodologicznymi, merytorycznymi i aksjologicznymi. Tezy te nawiązują do tradycji polskiej socjologii kultury podkreślającej semiotyczne i aksjologiczne aspekty kultury i dziedzictwa kulturowego. To ostatnie ukazane zostaje na różniących się jakościowo poziomach percepcji, doświadczania i rozwoju.
Autor redefiniuje uproszczone rozumienie pojęcia i praktyki komunikacyjnej, przeciwstawiając się odhumanizowanemu podejściu do problemu lansowanemu przez silne wpływy nauk informatycznych. Walorem pracy jest ukazanie wielopoziomowego i interaktywnego charakteru zjawiska komunikacji, szczególnie w odniesieniu do problematyki dziedzictwa kulturowego. W książce analizowany jest nieobecny w literaturze polskiej i światowej problem zintegrowanej teorii przestrzeni komunikowania, jaki przynosi rzeczywistość hybrydalna w cywilizacji współczesnej.
Rewitalizacja humanistycznych koncepcji komunikowania, kultury i dziedzictwa kulturowego stanowić może zasadniczy motyw lektury dla poszukującego i dociekliwego Czytelnika.
Leszek Korporowicz jest socjologiem kultury związanym z Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Jagiellońskim. Jego prace mieszczą się w zakresie socjologii kultury, studiów międzykulturowych, teoretycznych i metodologicznych podstaw ewaluacji rozwojowej, promują one humanistyczną analizę kultury współczesnej. Najważniejsze prace autora: Tworzenie sensu. Język – kultura – komunikacja (1993), Osobowość i komunikacja w społeczeństwie transformacji (1996), Socjologia kulturowa. Kontynuacje i poszukiwania (2011); współredakcja prac: Komunikacja międzykulturowa, tom I i II (1996, 1996), Ewaluacja w edukacji (1997), Mosty nadziei. Jagiellońskie inspiracje dialogu międzykulturowego (2016), Jagiellonian Ideas towards Challenges of Modern Times (2017), Studia kulturowe (2023), Prawa narodów w dobie interakcji kultur (2023).
Książka Marka Kunickiego-Goldfingera dotyczy funkcjonowania Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego w okresie między wrześniem 1980 a wrześniem 1982 roku i składa się z dwóch części: pierwszej, która jest monograficznym ujęciem tematu, i drugiej, zawierającej wybór dokumentów związanych z Samorządem. Obie części zostały poprzedzone wstępem prof. Henryka Samsonowicza, w którym uczony ukazuje związek samorządu z tradycją cywilizacji Zachodu, a szczególnie jego znaczenie w rozwoju uniwersytetów. Tom zamykają rozmowy Marka Kunickiego-Goldfingera z niektórymi jego bohaterami i ich wspomnienia o opisywanych czasach.
W części pierwszej Marek Kunicki-Goldfinger pokazuje różnice w ujęciu tego, czym powinien być samorząd, w stosunku do tego, czym była samorządność, na której istnienie w pewnym zakresie częściowo zgadzano się w rzeczywistości realnego socjalizmu po okresie stalinowskim aż do roku 1980. Następnie przedstawiono rozwój oddolnych starań o zbudowanie różnych form samorządu studentów warszawskiej uczelni w okresie od 1973 do 1977 roku, także we współpracy ze Studenckim Komitetem Solidarności. Szczególną uwagę zwrócono na formy samorządowych działań studentów UW, tworzone już od połowy lat 70. do roku 1980, oraz intelektualne źródła postaw studentów inicjujących powstanie samorządu studentów w 1980 roku. Ważną sprawą jest też analiza historii powstania i form działania zainicjowanego 10 września 1980 roku Samorządu Studentów UW. W dalszej części przedstawiono opis funkcjonowania Samorządu w czasie strajków studenckich, które przynajmniej dwukrotnie objęły wówczas prawie całe środowisko studenckie. Osobne miejsce poświęcono opisowi tworzenia i funkcjonowania struktur ogólnouczelnianego Samorządu Studentów, w tym konstytuanty, parlamentu (UPSUW) i zarządu. Opisano również koncepcję uniwersytetu, jaka się wyłaniała z ówczesnych tekstów studenckich. Część pierwszą książki zakończono opisem losów Samorządu po wprowadzeniu stanu wojennego, gdy na podstawie prawa uchwalonego wiosną 1982 roku przez władze państwowe mógł on powstać na nowo na początku października tego roku, ale w ograniczonej formie i kompetencjach.
Książka Marka Kunickiego-Goldfingera dotyczy działania niezależnego od władzy komunistycznej
stowarzyszenia, Towarzystwa Kursów Naukowych (TKN), w okresie od stycznia 1978 roku. Jego powstanie poprzedzone było inicjatywą młodzieży akademickiej i przede wszystkim grupy naukowców, którzy zorganizowali od jesieni 1977 r. regularne, niezależne od władzy wykłady (tzw. Uniwersytet Latający) przede wszystkim z najnowszej historii i literatury. Do podjęcia takich działań zmuszały ich komunistyczne władze PRL, które ograniczały i cenzurowały szczególnie te obszary nauki i kultury.
Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiono genezę, znaczenie, powstanie i opis funkcjonowania niezależnych wykładów organizowanych przez Towarzystwo Kursów Naukowych w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i innych ośrodkach akademickich. Następnie pokazano reakcję na te wykłady (pozytywną – Kościoła i negatywną – władz politycznych i Służby Bezpieczeństwa). Opisano działania mające na celu rozbijanie wykładów, które zakończyły się użyciem siły fizycznej przez zorganizowane przez władzę bojówki. W rezultacie TKN musiał zawiesić otwarte wykłady przeprowadzane w prywatnych mieszkaniach i zaczął je organizować w kościołach albo w postaci zamkniętych zajęć seminaryjnych. Rozbudowano też wówczas podziemną działalność wydawniczą, udostępniając publicznie wyniki badań niezależnych naukowców, nie tylko z historii i literatury, ale też z ekonomii, pedagogiki i filozofii politycznej. Zbudowano też system stypendialny wspierający młodych naukowców niemogących prowadzić badań w ramach oficjalnych studiów. Uzyskano bardzo szerokie poparcie, również finansowe, od polskiej emigracji (szczególnie J. Giedroycia i Radia Wolna Europa), a także wsparcie od środowisk naukowych, intelektualnych i nauczycielskich z Zachodu (szczególnie z USA, Wielkiej Brytanii i Francji). Rozpoczęto też współpracę ze środowiskiem nauczycielskim, czego efektem był Latający Ogólniak przygotowujący młodych ludzi do studiów, a także szeroko kolportowany List do nauczycieli. Wiele pracy ideowej włożono w przywrócenie etosu niezależnej inteligencji, odpowiedzialnej za społeczeństwo, a także w odbudowę tradycji polskiej refleksji politycznej i światopoglądowej. W drugiej części książki TKN pokazano w świetle dokumentów, wybranych, ułożonych i opracowanych przez Marka Kunickiego-Goldfingera.
Niniejszy tom dedykowany jest Profesorowi Jackowi Purchli w 70. rocznicę Jego urodzin. Równocześnie mija 20 lat od wejścia Polski do Unii Europejskiej. Koincydencja tych dwóch wydarzeń ma wymiar symboliczny. (…) Jubileusz Profesora Jacka Purchli i 20-lecie Polski w Unii Europejskiej Katedra Historii Gospodarczej i Społecznej / UNESCO Chair for Heritage and Urban Studies Uni¬wersytetu Ekonomicznego w Krakowie świętuje jako jednostka naukowa rozpo¬znawalna i ceniona w kraju i za granicą. Tworzy ją interdyscyplinarny zespół uczonych dysponujący znaczącym dorobkiem oraz doświadczeniem eksperckim w różnych dziedzinach nauki (począwszy od historii, przez geografię społeczno¬-ekonomiczną i gospodarkę przestrzenną, nauki o polityce i administracji aż ponauki o sztuce oraz nauki o kulturze i religii). (…) Tak zróżnicowane spektrum badawcze skoncentrowano na Krakowie, badanym w ujęciu interdyscyplinar¬nym, komparatystycznym i rozciągającym się od nowożytności do czasów naj¬nowszych. Autorki i Autorzy sportretowali Kraków od środka i od zewnątrz, w tym drugim przypadku przyjmując perspektywę regionalną. Każdy artykuł podejmuje frapujące tematy i wnosi nowe ustalenia naukowe.
Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Łukasza Tomasza Sroki
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
