Gdy w 1971 roku Richard Nixon ogłaszał wojnę narkotykową, robił to w imię ?bezpieczeństwa naszych dzieci?. Po ponad czterdziestu latach autorzy ?Dzieci wojny narkotykowej? celnie punktują przerażające, uderzające w najmłodszych konsekwencje takiej polityki. To książka pokazująca jak wojna o dobro dzieci, zamieniła się w wojną przeciwko dzieciom. W Afganistanie potomstwo hodowców opium jest sprzedawane w ramach spłaty długów wobec przemytników. W Meksyku dziesiątki tysięcy młodych zostało osieroconych w wyniku działań wojsk skierowanych przeciwko wielkim kartelom. W Kambodży w izbach zatrzymań dla narkomanów ponad jedna czwarta osadzonych nie miała skończonego osiemnastego roku życia, a wielu z nich jest poddawanych torturom. Kiedy polityką rządzi strach, brakuje krytycznego myślenia i debaty nad koniecznymi zmianami. Książka pod redakcją Damona Barretta jest nie tylko świetną dokumentacja lat zaniedbań, ale i zbiorem konkretnych propozycji rozwiązań. W pewnym sensie wszyscy jesteśmy dziećmi wojny narkotykowej.

To książka wizjonerska i odważna. hooks z pasją polemizuje z koncepcją feminizmu jako dążenia do równości kobiet i mężczyzn. Bo czy bogaty biały mężczyzna jest równy ubogiemu czarnemu z getta? I czy biedne kobiety mogą mieć interesy i potrzeby takie same jak te bogatsze? Nie ma czegoś takiego jak wspólna sprawa wszystkich kobiet... Dlatego postulowane przez hooks trudne „siostrzeństwo” polega na budowaniu wspólnego ruchu przez osoby, które mają różne doświadczenia i różne interesy. Ruch feministyczny spowodował głębokie pozytywne zmiany w życiu dziewcząt i chłopców, kobiet i mężczyzn żyjących w politycznym systemie imperialistycznego, zdominowanego przez białych, kapitalistycznego patriarchatu. I nawet jeśli nadal powszechnie ośmiesza się feminizm, faktem pozostaje to, że dzięki kulturowym rewolucjom, do których doszło z inspiracji współczesnego ruchu feministycznego, każdy coś zyskał. Ruch ten zmienił nasze postrzeganie pracy, naszą pracę oraz naszą miłość. Mimo to ruch feministyczny nie zaowocował trwałą feministyczną rewolucją. Nie wyeliminował patriarchatu, nie wykorzenił seksizmu – opartych na nierówności płci, wyzysku oraz opresji. W związku z tym zdobycze feminizmu są wciąż zagrożone. fragment książki To niesamowita książka [...]. Odwaga i intelekt hooks są fenomenalne, a jej niezależność intelektualna i emocjonalna dojrzałość robią niezwykłe wrażenie. I była tak młoda, gdy ją pisała, miała zaledwie 32 lata! To niebywałe. „O Magazine” bell hooks (1962) – jedna z najwybitniejszych przedstawicielek czarnego feminizmu, marksistka i krytyczka kultury popularnej. Wykładała m.in. na Yale University i w City College of New York. Opublikowała kilkadziesiąt książek, m.in. Ain’t I a Woman?: Black Women and Feminism (1981) i Where We Stand. Class Matters (2000).

Niezapomniana Alexis z Dynastii, Joan Collins, i jej pełne humoru i mądrości spojrzenie na świat. W książce porusza tematy bliskie kobietom, komentuje współczesny styl życia, plotkuje o mężczyznach, dzieli się przemyśleniami na temat mody, rodziny, upływu lat i instytucji małżeństwa. Uczciwa i szczera w osądach - Joan Collins w najlepszym wydaniu.

"Niniejszy tom łączy eseje i przemówienia, które powstały z różnych okazji. Ale tematy, które przy tych okazjach podejmowałem, wychodzą poza zainteresowanie tylko okolicznościowe. W porównaniu z dziełami innych filozofów tej samej generacji dzieła Ernsta Cassirera i Karla Jaspersa nie znalazły dotychczas takiego echa w historii recepcji, na jakie zasłużyły. Aby pokazać aktualność ich myślenia, w dwóch pierwszych esejach rozpatruję watki istotne dla całej ich filozofii..." (Przedmowa)

Otaczają nas słowa. Opisujemy nimi to, co chcemy przekazać światu. Dzięki słowom staramy się zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Każdy z nas ma swój własny świat, własny sposób jego postrzegania. Dlatego te same słowa mogą być inaczej rozumiane. Czasami warto wyjść poza swój schemat i „poczuć” świat słowami innych. Tak jak ja poznawałem świat słowami Jana Pawła II, Wittgensteina, Hemingwaya, Amundsena i wielu, wielu podobnych postaci. W Alfabecie znajdziesz to, co było i jest dla mnie najistotniejsze. To, co pomogło mi dojść na niejeden biegun. Te słowa to swoiste drogowskazy, które chcę postawić na drodze do twojego własnego bieguna. Marek Kamiński - polarnik, podróżnik, filozof. Pierwszy na świecie zdobył w jednym roku dwa bieguny Ziemi bez pomocy z zewnątrz: 23 maja 1995 roku wraz z Wojciechem Moskalem dotarł na biegun północny, a 27 grudnia 1995 roku zdobył samotnie biegun południowy. Uczestnik wypraw w różne zakątki świata, m.in. na Pustynię Gibsona, Kilimandżaro i Atlantyk. Zasłynął także z podróży na bieguny z niepełnosprawnym chłopcem, Jasiem Melą. Ma w swoim dorobku dziesięć książek. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień, między innymi statuetkę Chopina „Za Sławienie Polski i Polskości”, został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Lecha Wałęsę. Uzyskał wpis do Księgi Rekordów Guinnessa w dziale „Ludzkie Możliwości”. 2% z każdego sprzedanego egzemplarza książki zostanie przekazane na statutową działalność Fundacji Marka Kamińskiego.

`Biały mazur` to zbiór krytycznych esejów o kinie kobiet w Polsce, poświęcony reżyserkom i scenarzystkom filmów fabularnych, począwszy od kontrowersyjnej Wandy Jakubowskiej, przez wtopioną w małżeński tandem Ewę Petelską, ukrytą w historii kina Agnieszkę Osiecką, emblematyczną dla kina kobiet Barbarę Sass, sławną, choć nieinterpretowaną w świetle krytyki feministycznej Agnieszkę Holland, dojrzewającą w cieniu siostry Magdalenę Łazarkiewicz, po zapomniane autorki filmu `Bluszcz` i Ewę Kruk. Książka poświęcona jest także częściowo kinu kobiet jako kinu dla dzieci i młodzieży, ze względu na silną reprezentację reżyserek w tej dziedzinie twórczości filmowej, którą tworzyły Maria Kaniewska, Anna Sokołowska i Jadwiga Kędzierzawska. Bohaterkami ostatniej części `Białego mazura` są pisarki, scenarzystki - Maria Nurowska, Krystyna Kofta i Manuela Gretkowska, z wyraźną sygnaturą płci w tekście i doświadczeniami pracy w filmie. Książka przedstawia polskie oblicze światowego fenomenu women`s cinema w drugiej połowie XX wieku, wprowadzając przy tym instytucjonalny kontekst aktywności polskich reżyserek w państwowej kinematografii. Monika Talarczyk-Gubała zadaje pytania o status kultury filmowej i upomina się o należne w niej miejsca dla autorek, których twórczość jeszcze dziś jest często marginalizowana. Napisany przystępnym i ciekawym językiem, `Biały mazur` może pełnić funkcję przewodnika po nierozpoznanych dotąd obszarach polskiego kina tworzonego przez kobiety. Wzbogacony o ilustracje duetu artystycznego Agnieszki Popek-Banach i Kamila Banacha oraz o zdjęcia z polskich archiwów filmowych, stanowi nie tylko rzetelną publikację pod kątem merytorycznym, ale również pozycję wyrafinowaną formalnie, zaprojektowaną przez poznańskie studio Bękarty.

Czy głoszone przez Rousseau tezy przyczyniły się do wybuchu rewolucji francuskiej? Dlaczego Lenin cenił Machiavellego? Czy Darwin był ?ojcem? eugeniki? W jaki sposób badania Kinseya wpłynęły na rewolucję seksualną w XX wieku? Benjamin Wiker przekonuje nas, że niebezpieczne idee zawarte w książkach mają poważne konsekwencje. Bowiem raz wypuszczona do społecznego krwiobiegu trucizna infekuje kolejne pokolenia. Autor w pasjonujący sposób przedstawia historię choroby, która dotknęła zachodnią cywilizację, kumulując swe destrukcyjne skutki w minionym wieku. Choroby, która bynajmniej nie minęła.

Sieć daje wolność, sieć wolność zabiera Internet zmienił świat. Przekształcił go w globalną wioskę, przyspieszając przepływ informacji na niespotykaną wcześniej skalę. Obywatelom dał moc obalania dyktatorów, wyborcom - siłę do demaskowania politycznych demagogów, a konsumentom - wiedzę niezbędną do śledzenia oszustów gospodarczych. Niestety, każdy kij ma dwa końce. W ciemnych zakamarkach globalnej sieci kryją się ludzie, rządy i korporacje, dla których informacje, jakie internet przechowuje o nas - zwykłych ludziach - stanowią potencjalną broń. Internet, najlepsze narzędzie służące wyzwoleniu, stał się najniebezpieczniejszym pomocnikiem totalitaryzmu, z jakim kiedykolwiek mieliśmy do czynienia. Czy możemy się przed tym bronić?Ruch cypherpunk to aktywiści promujący masowe korzystanie z silnej kryptografii jako sposobu na zabezpieczenie podstawowej wolności przed tym zaciekłym atakiem. Julian Assange, wizjoner i redaktor naczelny WikiLeaks, od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku jest głównym przedstawicielem tego środowiska. Teraz, na potrzeby tej ważnej i pojawiającej się w kluczowym momencie książki, Assange zebrał grupę rewolucyjnych myślicieli i aktywistów z pierwszej linii frontu walki o cyberprzestrzeń, by wspólnie dyskutować o tym, czy internet ostatecznie nas wyzwoli, czy zniewoli. Przyłącz się do dyskusji i działaj, zanim będzie za późno! JULIAN ASSANGE - redaktor naczelny WikiLeaks, laureat Amnesty International New Media Award w 2009 roku, Sydney Peace Foundation Gold Medal w 2011 roku, Walkley Award for Journalism w 2011 roku oraz Martha Gellhorn Prize w 2011 roku. Pomysłodawca listy mailingowej poświęconej kryptografii i twórca wielu projektów programistycznych realizujących filozofię cypherpunk, w tym systemu szyfrowania Rubberhose i oryginalnego kodu WikiLeaks. Jest współautorem (wraz z Suelette Dreyfus) książki Underground, historii międzynarodowego ruchu hakerów.

Literaturę można traktować jako zabawę słowem. Jednakże Krzysztof Dorosz dostrzega w niej bogate źródło ludzkich doświadczeń, wyznawanych ideałów, czy odniesień religijnych. Jego zdaniem z wielu utworów można zaczerpnąć mądrość, która nas poruszy... a może nawet pomoże w wewnętrznej przemianie. Autor prezentuje zbiór dwunastu esejów, które zawierają przemyślenia nad twórczością wybranych autorów polskiej literatury współczesnej. W sposób szczególny zwraca uwagę na wątki dotyczące wiary, wartości i sensu życia, prezentowanych postaw i postrzegania rzeczywistości. Mimo, że utwory powstawały na przełomie wielu lat ich układ jest związany z zawartą w tytule metafizyką wyzwolenia. Trzeba ocaleć jako człowiek! A zatem istotny jest wysiłek wewnętrzny, dzięki któremu przeciwstawiamy się sile zła. Wyzwolenie ma swoje źródło i oparcie w przyjętym świecie wartości, na którym spoczywa ludzka religijność.

Wznowienie jednej z najważniejszych książek ks. Józefa Tischnera - wyboru esejów z lat 1993-1997 poświęconych dylematom polskiej religijności, stosunkowi Kościoła do demokracji i współczesnego świata, problematyce władzy, wolności i wiary. Opisując chrześcijaństwo jako religię apelującą przede wszystkim do wolności człowieka, Tischner wskazuje jednocześnie na niebezpieczeństwa, które rodzą integrystyczne tęsknoty części polskich katolików. Spór ze zwolennikami upolitycznienia religii i ?ukościelnienia? państwa przeradza się w obronę tego, co w chrześcijaństwie zasadnicze: dialogu miłości między Bogiem a człowiekiem.

Kiedy nasz najmłodszy syn obejrzał ,,Gwiezdne wojny"" dwunasty albo trzynasty raz z rzędu, spytałem go: Dlaczego oglądasz je tak często? A on mi na to: Z tego samego powodu, dla którego ty przez całe życie czytasz w kółko Stary Testament. Znalazł się w świecie nowego mitu.""Kultowa już ,,Potęga mitu"" jest zapisem rozmów Josepha Campbella z dziennikarzem Billem Moyersem, zainspirowanych przez Jacqueline Kennedy Onassis, ówczesną redaktorkę wydawnictwa Doubleday. Rancza, na którym spotykali się autorzy, użyczył im sam George Lucas.Joseph Campbell - wybitny antropolog i religioznawca - porównuje mity różnych kultur, w których poruszane są wielkie tematy ludzkości: życie, zdolność do ofiary, miłość, bohaterstwo, pragnienie wieczności... Jednocześnie podkreśla, że mitologia odgrywa w życiu współczesnego zachodniego człowieka niewielką rolę, co powoduje, że nie potrafi on żyć w zgodzie ze społeczeństwem, naturą i przede wszystkim z samym sobą.Campbell twierdzi, że mitologia Zachodu opiera się na światopoglądzie z pierwszego tysiąclecia przed naszą erą, który nie zgadza się ze współczesnym wyobrażeniem o wszechświecie. Dodaje też, że długo będziemy musieli czekać na nową mitologię, bo wszystko zmienia się zbyt szybko, żeby można było to zmitologizować. Campbell wierzy jednak, że nowa mitologia powstanie. Ale czy wspólna mitologia mieszkańców całej planety jest możliwa?

Carol Gilligan, wybitna amerykańska psycholożka, to „kobieta, która słucha”. W stłumionych głosach kobiet i dziewcząt szuka źródeł oporu i kontestacji. Znajduje w nich przekonanie, że to, czego wymaga miłość i udział w demokratycznym społeczeństwie, jest jednym i tym samym. Zarówno głos, jak i potrzeba związków są wpisane w naszą ludzką naturę, podobnie jak zdolność sprzeciwienia się fałszywym autorytetom. Autorka Chodźcie z nami! wzywa do zaangażowania w imię stworzonej przez siebie etyki troski. Pokazuje zarazem, że etyka troski z prawdziwego zdarzenia nie jest możliwa bez przemian społecznych. Carol Gilligan jest jedną z najwybitniejszych psycholożek naszych czasów. Chodźcie z nami! to bardzo ważny etap na obranej przez nią drodze łączenia dziedzin psychologii i kultury. Ta książka to dzieło sztuki; jest pięknie napisana i, niczym najlepsza powieść, pełna niespodzianek. Richard Sennett Przyjemnie jest wertować tę książkę Gilligan, bo można w niej natknąć się wraz z autorką na ten lub inny element patriarchatu – u Freuda, Lizystraty, Hawthorne’a, Marvella, Orestei. Pouczające jest obserwowanie, jak rozbija ona utarty schemat opieki nad dzieckiem, który nigdy nie był ani nie jest prostą triadą matka–ojciec–dziecko. „The Review of Arts, Literature, Philosophy, and the Humanities”

Wiech nie podlizywał się głupcom ani mieszczuchom. Jak przed wojną, tak i po wojnie. Nie znał konformizmu ani grzeczności w stosunku do władz. Wszystkim pokazywał ostry pazur. Dobroduszny i zjadliwy humor Wiecha pasuje też i do naszej rzeczywistości.

Przeciw Bogom"" to zapis niezwykłej przygody intelektualnej, która zaprowadziła ludzkość od przesądów i zabobonów, wróżek i jasnowidzów do skomplikowanych narzędzi zarządzania ryzykiem. To niezwykły esej, który pokazuje rolę ryzyka w ewolucji społeczeństw, bogata i fascynująca opowieść o greckich myślicielach, arabskich matematykach, żeglarzach, naukowcach, hazardzistach i filozofach, światowej sławy umysłach i pasjonatach - amatorach. Ryzyko jest dziś nieodłącznym elementem życia. Kiedy inwestorzy kupują akcje, chirurdzy operują, inżynierowie projektują mosty, przedsiębiorcy zakładają nowe firmy, astronauci penetrują Kosmos, a politycy kandydują w wyborach, codziennie podejmują ryzyko. ""Przeciw Bogom"" to historia prawdziwa i aktualna, którą czyta się jak dobrą powieść.

Książkę Rafała Janowicza &bdquoKomunikacja marketingowa w architekturze&rdquo przeczytają z pewnością specjaliści (urbaniści, architekci, teoretycy i praktycy komunikacji marketingowej). Przeczytają ją jednak także z uwagą miejscy aktywiści, którzy walczą z &bdquozaśmieceniem&rdquo licznymi reklamami codziennie przemierzanej przez nas przestrzeni, a także ci z mieszkańców miast, którzy ich w tej walce wspierają. Reklam i innych komunikatów marketingowych jest dziś tak wiele, że stały się one elementem przekształcającym architekturę (zarówno jej tworzenie, jak i percepcję). Znajdziemy w książce przykłady rozwiązań zdecydowanie złych, tworzących &bdquoefekt choinki&rdquo, ale i dobrych, starannie przemyślanych. Rafała Janowicza interesuje jednak nie tylko stan faktyczny, ale i jego poprawa. Od wizualnej komunikacji marketingowej w miastach raczej w najbliższym czasie nie uciekniemy, konieczna jest więc zmiana podejścia do niej architektów. Janowicz przekonuje, że tylko czynny udział architektów w jej tworzeniu przy jednoczesnej zmianie obowiązujących dzisiaj regulacji prawnych pozwoli na poprawę jakości przestrzeni, na której &bdquozaśmiecenie&rdquo słusznie narzekamy. Przeprowadzona przez Autora argumentacja jest starannie uporządkowana i przejrzysta, a fakt, iż analizom towarzyszy bogata dokumentacja fotograficzna dodatkowo wzmacnia atrakcyjność książki.Prof. dr bab. Anna Zeidler-Janiszewska - przewodnicząca Komisji Konkursowej

Czy Europa naprawdę żyła ponad stan? Czy za obecny kryzys faktycznie odpowiada lenistwo Południowców, rozrzutność rządów i populizm polityków? Kto na kryzysie najwięcej zarabia, a kto ponosi największe koszty? Czy zjednoczona Europa będzie niemiecka, a może w ogóle jej nie będzie? Idee i wyobrażenia na temat gospodarki mają większe znaczenie, niż nieraz się nam wydaje - tym bardziej błędne ideologie i fałszywe dogmaty. W `10 mitach kryzysu` z dominującą dziś mitologią walczy jeden z najwybitniejszych współczesnych ekonomistów. Heiner Flassbeck - niemiecki profesor ekonomii, przez wiele lat główny ekonomista Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju, autor m.in. książek `Die Marktwirtschaft des 21. Jahrhunderts` (2010) oraz `Handelt Jetzt!` (2013, wspólnie z Jamesem K. Galbraithem i in.).

Zaktualizowana droga do bogactwa „Droga do bogactwa wiedzie przez oszczędność i przedsiębiorczość”, zwykł mawiać Benjamin Franklin. Dziś, po ostatnich skandalach biznesowych i przekrętach finansowych wielu wpływowych ludzi i mnóstwo potężnych organizacji (od rządów do międzynarodowych korporacji) zadaje sobie pytanie o to, jak osiągnąć więcej za mniej. Szukają nowych wartości i powrotu do równowagi. Niestety, wiele z tego, czego nauczyliśmy się w biznesie o logice rozwoju rynków, w chwili obecnej jest po prostu przestarzałe. Poszukujemy więc nowych dróg, jednocześnie wracając do korzeni. Ta książka jest zarówno niezwykłą lekcją historii, jak i futurystycznym manifestem. Porusza niewygodne tematy, które większość z nas wolałaby zamieść pod dywan. Jest intelektualnym wyzwaniem i pełną humoru przygodą. Przypatruje się bogactwu złożonych powiązań, łączących oszczędność i konkurencyjność oraz innowacyjność i dyplomację z bogactwem. W czasie tej podróży zobaczysz i zrozumiesz, jak można lepiej wykorzystywać osobiste i korporacyjne zasoby, by Twoja przyszłość na powrót stała się świetlista. Oto książka, która w sposób inteligentny i rzeczowy wnosi wkład w literaturę na temat globalizacji, rozwoju produktu, zarządzania zmianą i ogólnego zarządzania, jak również dzieli się oryginalnymi przemyśleniami na temat rosnącej roli, jaką zagadnienia zrównoważonego rozwoju i energii odgrywają w konkurencyjności. Autor dzieli się z nami swoimi genialnymi w swojej prostocie pomysłami dotyczącymi sposobów zrównoważenia znaczenia pieniędzy, ludzi i zasad, a jego uwagi można zastosować zarówno na poziomie globalnym, jak i jednostkowym. Spójrz na zasady konkurencyjnej oszczędności poprzez pryzmat: dynamiki społeczeństwa i biznesu w najbliższej przyszłości, osobistej zapobiegliwości, autentyzmu kierownictwa, trwałości (a nie jednorazowości) produktu, stabilności rynku w czasach globalizacji, czynników sprzyjających bezpieczeństwu kulturowemu, ciągłości biznesowej, reguł powstawania bogactwa.

Książkę Roberta Wita Wyrostkiewicza można przeczytać dla rozrywki i pośmiać się z głupoty urzędasów. Po chwili jednak przychodzi otrzeźwienie. To wszystko co w niej opisano bije w konkretnych ludzi. Jednych łamie, innym ?tylko? pierze mózgi, a na burzących się przeciw ?postępowi? czekają już knut i dyby. To wszystko co opisano wcześniej czy później uderzy w nas i nasze dzieci. Chyba że ostrzeżeni zdołamy zdusić neokomunę w zarodku.

Jeśli znajdą się osoby, których nie przekona sugestywny sposób, w jaki Foer opisuje okropieństwa przemysłowej hodowli zwierząt i oskarża odpowiedzialnych za nią ludzi, to znaczy, że są nieczułe albo głuche na głos rozsądku. Albo i jedno, i drugie. J.M. Coetzee Dzięki tej książce zostałam wegańską aktywistką. Natalie Portman Najlepsi dziennikarze (Michael Pollan, Eric Schlosser) i aktywiści praw zwierząt (Peter Singer, Temple Grandin) – a także Jezus, Gandhi, Pitagoras, Arystoteles, John Locke i Immanuel Kant – zmagali się z pytaniem o to, czy zabijanie zwierząt na mięso jest etyczne. Dzięki tej niezwykle dociekliwej książce Foer dołącza do nich. […] Zjadanie zwierząt jednak nie nawołuje do przejścia na wegetarianizm. Ta książka to apel o świadomość i odpowiedzialność. Susan Salter Reynolds, „Los Angeles Times” Zjadanie zwierząt jest wyjątkowe, ponieważ wegetarianin Foer pozwala farmerom i aktywistom mówić we własnym imieniu. Do zjadaczy mięsa odnosi się z dużą empatią, a jego poczucie humoru słodzi gorzką rzeczywistość. O, „The Ophra Magazine” Zjadanie zwierząt to porządna dziennikarska robota z literackim nerwem. Jessica Roy, „Salon” Foer przekonuje, że ludzi określają ich wyrzeczenia. Wegetarianizm wymaga rezygnacji z przyjemności prawdziwych i niezastępowalnych niczym innym. Autor ma na tyle dużo odwagi, że nie wstydzi się wymagać tego poświęcenia od swoich czytelników. Elizabeth Kolbert, „The New Yorker” To, że za każdym razem, gdy jem befsztyk, zastanawiam się nad tym, czy nie jestem hipokrytą, to wielki sukces autora. W książce pisze: „Musimy odnaleźć miejsce na mięso w debacie publicznej, tak samo jak znaleźliśmy je na naszych talerzach”. Po lekturze tej książki, trudno się z nim nie zgodzić. Geoff Nicholson, „San Francisco Chronicle” Wybrany fragment książki Przyjaciele i wrogowie Psy i ryby nie mają ze sobą nic wspólnego. Psy mają coś wspólnego z kotami, z dziećmi, z policją. Śpią, jedzą i jeżdżą na wakacje razem z nami, wozimy je do lekarza, cieszymy się, kiedy są wesołe, i płaczemy po ich śmierci. Ryby kojarzą się bardziej z akwarium, z sosem tatarskim, z pałeczkami i w ogóle tak naprawdę nikogo nie obchodzą. Dzieli je od nas woda i cisza.    Psy i ryby nie mogą się bardziej różnić. „Ryba" to tak naprawdę 31 tysięcy gatunków, których nazwy nie funkcjonują w potocznym języku. „Pies" natomiast jest bardzo konkretny. Jeden gatunek, imiona własne. Należę do tych 95 procent właścicieli psów, którzy rozmawiają ze swoimi psami, właściwie może nawet do tych 87 procent, którzy wierzą, że psy rozmawiają z nimi22. Ciężko jednak wyobrazić sobie, jak ryby postrzegają świat, nie wspominając już o próbach wejścia w interakcję z nimi. Ryby reagują na zmiany ciśnienia wody i potrafią odnaleźć się w środowisku dzięki wydzielinom innych organizmów, rejestrują dźwięki dochodzące z odległości 25 kilometrów23. Psy są tu i teraz - wchodzą ubłoconymi łapami na dywan i chrapią pod stołem. Ryby żyją jakby w innym wymiarze - milczące, obojętne, o martwych, nieruchomych oczach. Bóg stworzył je innego dnia niż resztę zwierząt i myśli się o nich jak o jednym z pierwszych przystanków na drodze ewolucji człowieka.    Kiedyś tuńczyk - którego wybrałem na przedstawiciela rybiego świata, jako że Amerykanie jedzą go najczęściej - był poławiany głównie przez wędkarzy i rybaków prowadzących małe, rodzinne firmy. Złapany na haczyk wykrwawiał się na śmierć albo tonął (ryby toną, kiedy ich ruchy są krępowane), a następnie wciągano go na łódź. Duże ryby (np. miecznik, marlin] często nie umierają od razu, ale męczą się nawet przez kilka dni z haczykiem wbitym w podniebienie. Czasem potrzeba było kilku mężczyzn, by wydostać z wody największe okazy24. Używano (i wciąż się używa) do tego też specjalnych, przypominających bosak narzędzi nazywanych osękami wędkarskimi. Wbicie osęki w bok, ogon lub nawet oko ryby to krwawa, ale skuteczna metoda na wciągnięcie jej na pokład. Podobno grzbiet to optymalne miejsce do wbicia osęki. Chociaż według poradnika opublikowanego przez Komitet ds. Rybołówstwa ONZ najlepiej celować w głowę25.    Dawniej rybacy po zlokalizowaniu ławicy tuńczyków łapali za wędki, żyłki i osęki26. Dziś tuńczyków nie łowi się już w ten sposób. Stosuje się nowoczesne metody: połów za pomocą sznurów haczykowych i okrężnic. Kiedy zacząłem dociekać, co się dzieje z rybami, zanim trafią na nasze talerze, moją uwagę zwróciły szczególnie te dwie techniki połowu tuńczyków. Opiszę je dokładniej w dalszej części książki. Najpierw napiszę o czymś innym.    W internecie jest pełno krótkich filmików z połowów. Jacyś kolesie wyciągają z wody nieszczęsnego marlina albo makrelę i są z siebie zadowoleni, zupełnie jakby właśnie uratowali czyjeś życie czy coś podobnego. W tle leci kiepski rockowy kawałek. Zamiast kolesiów zdarzają się też odziane w skąpe bikini dziewczyny albo dzieci podbierające ryby osękami. Pomijałem cały ten dziwaczny rytu-alizm i przewijałem każdy z filmików, próbując uchwycić moment, w którym narzędzie zostało już rzucone, ale nie wbiło się jeszcze w stworzenie...    To oczywiste, że żaden z czytelników tej książki nie zniósłby widoku psa z hakiem wbitym w pysk. Czy ryby nie zasługują na nasze moralne względy, czy może też uprzywilejowana pozycja psów wynika z naszej bezmyślności? Czy długą i bolesną agonię stworzenia uznaje się za okrucieństwo zależnie od gatunku, do jakiego to stworzenie należy?    Czy zażyłość łącząca nas ze zwierzętami domowymi powinna kierować naszym myśleniem o jedzeniu zwierząt w ogóle? Jak bardzo odległe od naszej codzienności są ryby (lub krowy, świnie, kurczaki)? Czy ten dystans jest przepaścią, szczeliną i czy w ogóle ma on tutaj jakieś znaczenie? A gdyby któregoś dnia silniejsze i bardziej od nas inteligentne formy życia nadały nam taki status, jaki my nadajemy rybom, jak byśmy im wytłumaczyli, że zjadanie nas jest niewłaściwe?    Życie miliardów zwierząt i dobrostan skomplikowanych ekosystemów zależy od odpowiedzi na te pytania. Takie ogólne rozważania mogą wydawać się odległe. Najbardziej martwi nas przecież to, co nas bezpośrednio dotyczy, o całej reszcie z łatwością zapominamy. Mamy też skłonność do sugerowania się tym, co robią inni, szczególnie jeśli chodzi o jedzenie. Etyczny aspekt jedzenia jest tak złożony, bo nasze wybory zależą nie tylko od kubków smakowych, ale też od gustu, od indywidualnych przekonań i uwarunkowań społecznych. Zorientowana na definiowanie siebie poprzez wybory kultura zachodnia stwarza stosunkowo dobre warunki dla jednostek, które wybrały niestandardową dietę. Paradoksalnie jednak to ci wyluzowani wszystkożercy, którzy twierdzą: „wszystko mi jedno, jem wszystko", mogą zostać uznani za bardziej wrażliwych społecznie niż ci starający się jeść tak, by społeczeństwu nie szkodzić. Wśród wielu czynników warunkujących nasze wybory żywieniowe rozum (ani świadomość) nie gra wielkiej roli.    Z jakiegoś powodu doszło do polaryzacji poglądów na temat jedzenia zwierząt. Albo nie jesz ich wcale, albo się nad tym nie zastanawiasz. Albo jesteś aktywistą, albo gardzisz aktywistami. Przyjmowanie takich skrajnych postaw (lub silna niechęć do zajmowania stanowiska] wskazuje na to, że sprawa jest jednak poważna. To, czy i jak jemy zwierzęta, porusza w nas jakieś delikatne struny. Sprawa mięsa należy do naszej przeszłości i teraźniejszości, pojawia się w Księdze Rodzaju i w ustawach związanych z prawem rolnym. Ma swoje miejsce w rozważaniach filozoficznych i w przynoszącym ponad 140 miliardów dolarów przemyśle, którego działalność zajmuje jedną trzecią powierzchni Ziemi28, kształtuje ekosystemy oceaniczne29 i przyczynia się do zmiany klimatu. Wciąż jednak skupiamy się na skrajnościach zamiast skoncentrować się na realiach. Moja babcia powiedziała, że nie zjadłaby wieprzowiny nawet w obliczu głodowej śmierci. Kontekst jej opowieści faktycznie był ekstremalny. Dziś jednak większość ludzi stosuje model „wszystko albo nic" w odniesieniu do codziennych wyborów żywieniowych. Ale tego sposobu myślenia nie zaakceptowalibyśmy w rozważaniach etycznych o innych sferach życia. (Wyobraźcie sobie wybór pomiędzy mówieniem zawsze całej prawdy a ciągłym kłamaniem). Prawie za każdym razem, gdy wspominałem, że jestem wegetarianinem, w odpowiedzi słyszałem, że jestem niekonsekwentny. (Właściwie mój wegetarianizm emocjonował innych bardziej niż mnie samego).    Potrzebujemy lepszego języka do mówienia o jedzeniu zwierząt. Musimy odnaleźć miejsce na mięso w debacie publicznej, tak samo jak znaleźliśmy je na naszych talerzach. Nie chodzi tu o jakieś zbiorowe porozumienie. Niezależnie od siły naszych przeczuć odnośnie do tego, co jest dobre dla nas samych, lub nawet tego, co jest dobre dla wszystkich, zakładamy, że nasze stanowisko koliduje z innymi. Jak sobie z tym poradzić? Unikać konfrontacji czy sformułować jej zasady na nowo?

Władysław Stróżewski, jeden z najwybitniejszych polskich filozofów, w swoim najnowszym zbiorze tekstów przypomina o rzeczach najważniejszych: mówi o tym, czym jest miłość, jak rozumieć szczęście, czy prawda jest wartością uniwersalną? Jak rozumieć piękno i czy w tak szybko zmieniającym się świecie można mówić o jego kanonach? Pada pytanie o sens świata, istnienie Boga, istotę człowieczeństwa. Jego rozważania dotykają spraw ostatecznych: dokąd zmierza nasze życie? Czym jest moment przejścia przez granicę życia i śmierci? Czy jest jakieś ""później""? Ta książka to uniwersalny przewodnik dla każdego, kto zadaje pytania światu i samemu sobie. Jednak filozof nie daje prostych odpowiedzi. Prowokuje, zmusza do refleksji i własnych poszukiwań. Logos, wartość, miłość to niezwykła książka podsumowująca osiemdziesiąt lat życia profesora - filozofa, autorytetu dla kilku pokoleń - człowieka, który całe swoje życie poświęcił poszukiwaniom sensu życia, świata i śmierci.