27 tom czasopisma z serii „Język a Kultura” dotyczy aspektu diachronicznego badań nad językowo-kulturowym obrazem świata. Odniesienie do przeszłości pozwala autorom tomu nie tylko na pełniejsze odtworzenie współczesnego rozumienia wybranych pojęć, lecz także stanowi podstawę rekonstrukcji różnych sposobów ujmowania świata poprzez język w ciągu wieków. Zamieszczone w tomie artykuły zawierają analizę obecnych we współczesnej polszczyźnie form leksykalnych i struktur gramatycznych, często trudnych do wyjaśnienia na płaszczyźnie synchronicznej. Autorzy koncentrują się także na zagadnieniach związanych z dawnym dyskursem urzędowym i dydaktycznym oraz przedstawiają genezę i ewolucję niektórych pojęć, takich jak na przykład humor, nowa ewangelizacja, totalitaryzm i propaganda. Kilka artykułów w prezentowanym tomie opisuje wyniki badań nad językowym obrazem świata w odniesieniu do różnych języków i kultur (funkcjonowanie konceptu młodzież w językach rosyjskim i chińskim, obraz kobiety w językach angielskim i polskim oraz łaciński językowo-kulturowy obraz domu).
Treść monografii stanowi interdyscyplinarne ujęcie zjawisk związanych z funkcjonowaniem młodego pokolenia w społeczeństwie konsumpcyjnym, ale także z realizacją zachowań konsumenckich wśród młodych ludzi w aspektach prawnych.
Podjęcie badań w powyżej perspektywie jest ważne ze względu na fakt, iż współcześnie świadomość prawna, podobnie jak zachowania konsumenckie młodego pokolenia, jest w znacznym stopniu kształtowana przez dostęp do internetu w ogóle, a w szczególności do mediów społecznościowych. Ponadto od 2012 roku Dziennik Ustaw, miejsce, gdzie odbywa się promulgacja najważniejszych aktów prawnych w państwie, publikowany jest wyłącznie w formie elektronicznej i udostępniany na specjalnie do tego przeznaczonej stronie internetowej. W internecie, obok sklepów i aukcji, powstają blogi prawnicze i porady prawne on-line. Dotyczą one różnych dziedzin życia, jak rodzina czy praca, ale także zachowań związanych z zakupami oraz szeroko rozumianą konsumpcją. Dotychczas nie podjęto zbyt wielu analiz tego zjawiska, a tym bardziej w powyżej wskazanym aspekcie. Zachowania konsumenckie to w przypadku młodego pokolenia także istotny element socjalizacji ekonomicznej obejmującej kwestie związane z nabywaniem wiedzy ekonomicznej czy sposobami funkcjonowania w rzeczywistości ekonomicznej.
W rozdziale pierwszym przedstawiono uwarunkowania rozwoju młodego pokolenia w ramach społeczeństwa konsumpcyjnego. Następnie skoncentrowano się na przedstawieniu miejsca konsumpcji w życiu młodych ludzi. Rozdział trzeci stanowi próbę uporządkowania zagadnień związanych z wiedzą i opiniami młodego pokolenia o zachowaniach konsumenckich. Ostatnia część monografii zawiera wnioski z badań zarówno ilościowych, jak i jakościowych, przedstawiające kontekst prawny analizowanego zjawiska, a także pewne elementy świadomości ekonomicznej.
Zmediatyzowana rzeczywistość dostarcza potencjalnym badaczom niespotykanych dotąd w nauce zasobów danych. Wyjątkowość sytuacji, z którą mamy do czynienia, to nie tylko kwestia ilości, to także przełamanie barier technologicznych w dostępie, dostarczenie wielorakich narzędzi do analiz, działań badawczych, fragmentacji, scalania, rekonfigurowania — wszystkiego z wszystkim. Pytanie pierwsze brzmi, co z tym wszystkim robimy, co z tego wyniknie dla władz poznawczych człowieka. Jest jeszcze pytanie drugie, mniej oczywiste: czy dostępność materiału i jego operacjonalizowalność to jedyna zmiana. A relacja badacz– materiał badawczy? Co z nią się dzieje w dobie big data? Metodologie i praktyki badawcze medioznawstwa zajmują praktycznie i w refleksji teoretycznej autorów dziewiątego numeru czasopisma „Dziennikarstwo i Media”.
Monografia stanowi zwieńczenie długofalowego procesu badawczego, realizowanego przez autorkę, nad modą i jej funkcjonowaniem we współczesnym społeczeństwie polskim. W opracowaniu zaprezentowano i omówiono najważniejsze koncepcje, teorie, definicje związane z modą, pozwalające na prześledzenie zmian związanych z rozszerzeniem definiowania mody poprzez kontekst konsumencki, a nie tylko strukturalny. Wyniki badań świadczą o tym, że moda często stanowi zasadniczy aspekt życia, w wielu przypadkach można nawet mówić o jej dominującej roli i podporządkowywaniu jej różnych sytuacji życia codziennego. Niekiedy podążanie za trendami stanowi „być albo nie być” w grupie (pełnione funkcje zawodowe, towarzyskie). Moda może być także rozumiana i postrzegana w kategorii komunikatu odnoszącego się do statusu społecznego i materialnego, a także kreowania swojej tożsamości oraz wywierania wrażenia poprzez ubiór na innych.
Organy władzy i grupy dyspozycyjne współtworzą ład i porządek społeczny, wzmacniając fundamenty społeczeństwa w tym zakresie. Nieustanne stanowienie bezpieczeństwa jest swoistym „ciężarem”, którego nie może udźwignąć indywidualna jednostka życia społecznego, dlatego trudne zadania z tego zakresu przejmuje administracja publiczna. Aby realizować skutecznie ten cel, konieczny jest ciągły i krytyczny namysł oraz podejmowanie systematycznych, wcześniej „ćwiczonych” działań w celu ochrony i obrony społecznego krajobrazu. Wiele problemów dotyczących różnorodnych zagrożeń bezpieczeństwa może być rozwiązanych wyłącznie przez profesjonalistów, ponieważ tylko ich działanie gwarantuje zniwelowanie luk sprzyjających generowaniu gróźb niebezpieczeństwa destabilizujących struktury społeczne.
Państwo stoi więc przed wyzwaniem dwojakiej natury: odgrywa rolę gospodarza własnego terytorium, dzierżąc jednocześnie legitymizację do wykorzystania grup dyspozycyjnych w celu zapewnienia efektywnej współpracy członków tych służb oraz struktur państwowych. Zasadność działań grup dyspozycyjnych wynika przede wszystkim ze zmian społeczno-demograficznych oraz z zagrożeń będących skutkami globalizmu przejawiającego się w rozbudowie niezbędnej infrastruktury, która jednocześnie ma charakter infrastruktury krytycznej podatnej na nowe i niespodziewanie ujawniające się formy niebezpieczeństwa. W obliczu przemian cywilizacyjnych, zachodzących na poziomie zarówno makro-, jak i mikrospołecznym, ważne jest wypracowanie odpowiednich warunków oraz współpraca administracji z funkcjonującymi w systemie militarnym, paramilitarnym oraz cywilnym grupami dyspozycyjnymi — to bowiem decyduje o stanie bezpieczeństwa w obrębie państwa.
Autor w perspektywie filozoficzno-historycznej podejmuje problem związków pomiędzy rozmaitymi obrazami, mitami i symbolami a dziedziną polityki. Obecne w książce odwołania do filozoficznej oraz politycznej tradycji Zachodu ukazują znaczącą rolę i siłę imaginarium politycznego. Obrazy, mity czy symbole organizują nasze polityczno-społeczne doświadczenia: krystalizują powiązania pomiędzy grupami zaangażowanymi we wspólne polityczne przedsięwzięcia, identyfikują politycznych wrogów i przyjaciół, sakralizują lub odrzucają panującą władzę, a także podsycają zbiorowe namiętności. Elementy imaginarium uzupełniają lub wręcz obalają dyskurs racjonalny, rzekomo rządzący instytucjami i przejawami życia publicznego.
„Książka dr Pauliny Barczyszyn-Madziarz jest dojrzałą rozprawą naukową, która przyczynia się do dyskusji na temat dziennikarstwa w Polsce. Autorka demonstruje ogromną wiedzę na temat profesjonalizmu dziennikarskiego oraz stanu badań nad dziennikarstwem w każdym z omawianych krajów. Niewątpliwie dużą zaletą pracy jest jej międzynarodowy charakter oraz weryfikacja stawianych pytań badawczych i hipotez w oparciu o materiał empiryczny i zróżnicowane metody badawcze (analiza ilościowa, analiza jakościowa, badania porównawcze)”.
Fragment recenzji dra hab. Michała Głowackiego
Pamięć stała się popularną kategorią w debacie poświęconej społecznym kontekstom historii i niezwykle popularnym przedmiotem studiów w ostatnich trzech dekadach. W literaturze funkcjonuje wiele rodzajów pamięci: pamięć społeczna, zbiorowa, kulturowa czy historyczna. Pojęcia te są niezwykle wieloznaczne, ponieważ są opisywane przez badaczy z różnych perspektyw dyscyplinowych. Prezentowany Tom zawiera różnorodne wątki występujące badaniach pamięci zbiorowej, poszczególne artykuły podejmują następujące kwestie: rola elit w kształtowaniu pamięci zbiorowej, funkcje mediów i nośników w pamięci zbiorowej, wpływ mitów na pamięć, znaczenie substratu przestrzeni miasta jako elementu tożsamości czy marki miasta, wpływ przestrzeni miejskiej na pamięć zbiorową i formy tego wpływu, wreszcie zjawisko wielokulturowości pamięci zbiorowej. Omawiane są też kwestie konfliktów etnicznych występujących w historii poszczególnych miast i ich skutki dla współczesnych form pamięci zbiorowej miasta. Wspomniana wieloznaczność pojęcia pamięci zbiorowej dotyczy również artykułów w niniejszym tomie. W zależności o perspektywy teoretycznej używane są różne kategorie pojęć (pamięć zbiorowa, kulturowa, historyczna, pamięć ustna, zmagazynowana). Tematyka tomu poświęcona jest przede wszystkim badaniu relacji pomiędzy pamięcią a przestrzenią a w szczególności przestrzenią miasta.
Najnowszy numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia” jest poświęcony tematowi śmierci w literaturze rosyjskiej w różnych epokach historycznoliterackich. Polscy i zagraniczni autorzy pięćdziesięciu opublikowanych tu artykułów podjęli refleksję między innymi nad filozoficznymi, kulturowymi, religijnymi, społecznymi i psychologicznymi wymiarami śmierci oraz ich literackimi reprezentacjami, negacją śmierci i koncepcjami nieśmiertelności, postawami wobec umierania, obrzędami i tradycjami funeralnymi, a także nad estetyką i poetyką utworów zawierających wątki tanatologiczne. Materiałem badawczym studiów są zarówno wybitne i znane, jak i drugorzędne i zapomniane bądź dopiero odkrywane dzieła poetyckie, prozatorskie, dramaturgiczne i publicystyczne, pochodzące z różnych epok — od czasów najdawniejszych do naszych dni. Teksty zostały napisane w języku rosyjskim i polskim, w różnych kluczach metodologicznych. Kolejny numer czasopisma będzie zawierał teksty traktujące o tej samej problematyce w innych literaturach słowiańskich.
Badaniami nad konfliktami kulturowymi w mniejszym lub większym stopniu zajmują się wszystkie nauki społeczne, w tym nauki o bezpieczeństwie. Z tego wynika konstrukcja poszczególnych rozdziałów pracy, w których autorzy niniejszej monografii analizują konflikty kulturowe przez pryzmat bezpieczeństwa politycznego, społecznego i kulturowego, będących dla nich nie tylko przedmiotowymi wymiarami bezpieczeństwa, lecz także subdyscyplinami nauk o bezpieczeństwie.
Ze Wstępu
Autorzy monografii włączyli się w nurt badań nad konfliktami kulturowymi oraz ich wpływem na bezpieczeństwo na obszarze postradzieckim i postjugosłowiańskim. Wskazali na istniejące w warunkach nierówności podmiotów — państw i jego organów oraz grup etnicznych — główne źródła zagrożeń społecznych, politycznych, ekonomicznych w zróżnicowanej kulturowo rzeczywistości.
Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Skurjat
Akademia Wojsk Lądowych im. gen. Tadeusza Kościuszki
Praca jest zbiorem tekstów pięciu autorów, które są rozszerzonymi przekładami opracowań ukazujących się równolegle w języku angielskim w większym tomie — Contemporary Influences of C.G. Jung’s Thought, tekstami zmienionymi lub nowymi, podejmującymi problem wpływu koncepcji Carla Gustava Junga na postrzeganie wielu zjawisk i problemów we współczesnych naukach humanistycznych i społecznych. Autorzy przedstawiają relację, jaka zachodzi pomiędzy tą koncepcją a ideami Martina Heideggera, Maxa Webera, Aby’ego Warburga czy Ericha Fromma, oraz analizują jej znaczenie dla ujęć dynamiki wyobraźni zbiorowej, procesu twórczego, kształtowania się „ja”, masowych procesów społeczno-politycznych, aktywności obrazu czy pewnych aspektów dzieła literackiego.
Autorki podejmują problematykę filozofii wyobraźni Gastona Bachelarda — tę sferę całości koncepcji, o której rzadko pisze się w naszej literaturze filozoficznej, choć jest to bardzo znaczna część jego twórczości. W książce przedstawione zostają jej aspekty antropologiczne, psychologiczne, związki z koncepcjami obrazu, nieświadomości i archetypu oraz miejsce na tle różnych ujęć funkcji obrazu w jego aktywności psychoterapeutycznej, społecznej, politycznej. Podjęte zostają problemy formowania się obrazu, obrazowości, transcendentalności obrazu, ekspresyjności, mimetyzmu i „mito-logiki polityczności”. Autorki zauważają, że Bachelard zajmuje się głównie znaczeniami obrazów literackich, lecz na ich podstawie tworzy pewne antropologiczno-filozoficzne ujęcie wyobraźni jako podstawowej władzy umysłu człowieka oraz mającej prymarne znaczenie dla całości jego psychiki.
Spis Treści :
1. Der Garten als literarische Konzeption
2. Voraussetzungen und Entwicklungsstufen des Gartenmotivs im Hinblick auf die untersuchten Werke
Von der Gartenkunst zur Außenraumsimulation. Das Gartenmotiv im philosophischen Diskurs des 19. und 20. Jahrhunderts
Die Bedeutung und die Bedeutsamkeit von Gartentopoi in der Literatur. Zwischen absoluter Glücksvorstellung des locus amoenus zum Schreckensszenario des locus terribilis
3. Der Gartentopos im Werk dreier deutscher Schrift stellerinnen des 20. Jahrhunderts
Die romantische Gartenkonzeption im Werk Marie Luise Kaschnitz’
Kaschnitz’ Konzeption des menschlichen Daseins in und mit der Natur
Der unerreichbare Garten
Die Vielfalt des Gartentopos’ im Werk von Marie Luise Kaschnitz
Die kulturell-philosophische Gartenkonzeption im Werk Undine Gruenters
Der Garten als Ausdruck eines Kultursystems
Die holistische Gartenkonzeption im Werk Sarah Kirschs
Das Sichtbare und das Unsichtbare in der Natur
Das doppelbödige Gartenbild
Die paradigmatische Bedeutung des Gartenmotivs für die Literatur des 20. Jahrhunderts am Beispiel der behandelten Autorinnen
Bibliographie
Namenverzeichnis
Inhaltsverzeichnis.
W książce zostaje podjęta analiza idei społecznych i pewnej filozofii społecznej Carla Gustava Junga — autora znanego raczej z innych aspektów koncepcji: psychologicznych, antropologicznych, religioznawczych. Myśl społeczna często jednak była przez Junga podejmowana i stanowi znaczną część jego pism oraz zainteresowań. Powstawała długo i ogarnęła analizę oraz interpretację wielu zjawisk współczesnego mu świata. Podstawowe kategorie jego koncepcji, takie jak nieświadomość zbiorowa, archetyp i jaźń, znajdują w tym obszarze specyficzne zastosowanie i funkcjonują w niej w swoistych znaczeniach. W książce zostały podjęte problemy sytuacji współczesnej jednostki, „człowieka masowego”, wyzwań kształtujących się w procesie wychowania, kształtowania się osobowości, refleksje nad sztuką współczesną, problem przywództwa (tryptyk o dyktatorach), autorytaryzmu, a także próby Junga spoglądania w przyszłość Europy.
Mianownikiem wszystkich tekstów jest biografistyka naukowa skupiona na postaciach, których działalność na przełomie XIX i XX wieku, okazuje się istotna dla zrozumienia różnorakich uwarunkowań kulturowo-społecznych Syberii i Azji Środkowej oraz są to też postaci, na których życiu i aktywności owe miejsca wywarły wpływ i je ukształtowały. Na łamach publikacji prezentowane są teksty wpisujące się we wspomniane wcześniej ujęcie biografistyczne z perspektywy archeologicznej, literaturoznawczej, archiwistycznej, historycznej, krytyki artystycznej, etnologii czy wiedzy o gospodarce oraz historii nauki.
(Z recenzji wydawniczej dr hab. Ingi Kuźmy)
Autorami tekstów są przedstawiciele różnych dyscyplin, którzy mogą wykazać się dużym dorobkiem i doświadczeniem naukowym w dziedzinie badań Syberii i Azji. Interdyscyplinarne podejście do tytułowego zagadnienia sprawia, że po książkę tę będą sięgać reprezentanci wielu kierunków humanistycznych i nauk społecznych. Należy także podkreślić, że recenzowana monografia wyłamuje się ze schematycznego ujmowania losów zesłańców polskich. Nie podąża wyłącznie za śladami „gnębienia i cierpienia” Polaków na Sybirze, ale ukazuje także ich kulturotwórczy wkład w szereg procesów społecznych, gospodarczych czy politycznych. W tym sensie jest to książka dojrzała, odważnie formułująca pytania i poszukująca niebanalnych odpowiedzi. Co więcej, autorzy odkrywają przed nami szerokie spektrum działalności Polaków na obszarach zauralskich. Chodzi w tym miejscu o taką działalność, która do tej pory była pomijana i traktowana jako mniej istotna.
(Z recenzji wydawniczej prof. UAM dr. hab. Adama Pomiecińskiego)
Kolekcjonerskie praktyki prowokują do namysłu nad naszym związkiem z rzeczami, ich znaczeniem dla naszej tożsamości i wspólnoty. Skłaniają do refleksji nad sztuką, kulturą pamięci, społeczeństwem konsumpcyjnym, a także imperialnymi i kolonialnymi aspiracjami. Co o nas mówią rzeczy, które namiętnie zbieramy, eksponujemy, pielęgnujemy? Czy kolekcjonowanie – jako forma uprawiania nauki, zachowywania dziedzictwa, estetycznego i artystycznego wyrafinowania, wreszcie edukacji – usprawiedliwia niepohamowane pragnienie posiadania, przekraczanie kulturowych reguł wartościowania, norm etycznych wyznaczających stosunek do rzeczy i ich pozyskiwania? Tym rozważaniom poświęcona jest najnowsza książka Renaty Tańczuk.
W ciągu ostatnich dwustu lat polityka przejęła większość religijnych funkcji, roszcząc sobie prawo do zajmowania się sprawami najbardziej fundamentalnymi, takimi jak cel i sens życia, możliwość osiągnięcia szczęścia i spełnienia. W takim świecie, w którym wszystko stało się polityczne, zaczęto ostatecznie oczekiwać, że polityka faktycznie może wszystko — i przekonanie to przybierało postać osobliwej, głębokiej wiary w polityczne doktryny oraz ich zdolność do rozwiązywania podstawowych ludzkich problemów. Zjawisko to można określić mianem politycznej eschatologii, a jego geneza, natura i konsekwencje są tematem prezentowanej książki.
„Obrazy wojny w mediach, pamięci i języku” to najnowszy, a jednocześnie tematycznie skomponowany tom czasopisma „Oblicza Komunikacji”. Rozwinięte zostały w nim tematy i problemy badawcze zapowiedziane w dwóch poprzednich numerach. W tomie 10 pojawiają się zarówno analizy strategii perswazyjnych, propagandowych i retoryki tekstów bezpośrednio dotyczących czasów wojennych (na przykład analiza retoryczna przemówienia Józefa Becka z 1939 roku), jak i zjawisk językowych, semantycznych motywowanych odniesieniami do konfliktów zbrojnych (na przykład metaforyka wojenna w medialnych transmisjach z rozgrywek piłkarskich czy polskie onomatopeje utrwalające „odgłosy wojny”). W artykułach pokazano konflikty zbrojne jako topikę tekstów propagandowych oraz jako przestrzeń znaczeniową, w której ujawniają się odgłosy sporów o pamięć (w medialnej przestrzeni informacyjnej lub w narracjach instytucji kultury odwołujących się do pamięci o II wojnie światowej). W tomie zgromadzono rozprawy przygotowane przez badaczy prezentujących interdyscyplinarne przestrzenie badawcze — językoznawców, medioznawców, komunikologów i teoretyków polityki.
Pewien student, kiedy zdał już egzamin (chyba na czwórkę?) i nie mógł być podejrzewany o lizusostwo z powodu oceny, odważył się powiedzieć autorowi: Panie Profesorze, ja nigdy nie przypuszczałem, że historia teatru może być tak ciekawa!. Autor lubił być chwalony, ale miał wątpliwości: czy to historia jest tak ciekawa, czy autora opowiadanie, czy jedno z drugim ożenione? Po wielu latach, kiedy przestał już wykładać, postanowił to sprawdzić, pisząc Krótką historię teatru w Europie jako książkę do czytania dla wszystkich, którzy jeszcze nie wiedzą, że historia teatru może być tak ciekawaJózef Kelera
Najnowszy numer czasopisma „Oblicza Komunikacji” poświęcony jest obrazom wojny — jako toposu wywołującego spory pamięci, walkę na słowa i motywy działań propagandowych w czasie konfliktów zbrojnych, jak i strategii mediatyzacji dyskursu publicznego. W tomie pt. Medialne i propagandowe oblicza wojny odnajdzie Czytelnik dwa główne nurty tematycznie dobranych artykułów. W pierwszym z nich przedstawia się mechanizmy propagandy, perswazji i manipulacji w mediach, tekstach kultury, drukach ulotnych, w przemówieniach wywodzących się z czasów współczesnych konfliktów zbrojnych (jak na przykład z okresu drugiej wojny światowej), jak i z dyskursu, dla którego pamięć o wojnie stała się przestrzenią walki o pamięć społeczną czy symboliczną. W części drugiej zaś pojawiają się artykuły i studia przypadków poświęcone: narracjom na temat wojny, sposobom wykorzystywania znaczeń odnoszących się do konfliktów zbrojnych (na przykład w słownictwie czy w metaforyce) oraz relacjom słowno-obrazowym ujawniającym sposób mediatyzacji i wprowadzania propagandowych znaczeń w tekstach wizualnych. Zapowiedziane tematy zgromadzono w dziesięciu interdyscyplinarnych rozprawach.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
