Książka Teatr i sacrum w średniowieczu. Religia – cywilizacja – estetyka (2001, habilitacja IBL, nagroda Premiera RP za wybitne osiągnięcie naukowe) przedstawia teorię związków między religią a teatrem w latach ok. 1000-1500.
Teoria nazwana estetyką rekapitulacji kompleksowo wyjaśnia zależności między literaturą a religią i ich funkcje w procesie cywilizacji, obejmującym zmiany poglądów filozoficznych i teologicznych. Wykreowano sferę profanum, dokonując spirytualizacji sacrum i redukcji jego miejsca w świecie profanum (sakramentaliom). Przemiany te są widoczne w rozwoju ludzkiej podmiotowości, którego fazy autor czyni podstawą podziału wczesnych gatunków dramatycznych, opatrując je przekładami ze średniowiecznych literatur europejskich. Spośród znanych gatunków (misterium, mirakl, moralitet, farsa) wyodrębnia szczególny typ moralitetu – dramat rekapitulacyjny. Książka czerpie argumentację z wielu dyscyplin; oprócz literaturoznawców i teatrologów mogą ją wykorzystać osoby zainteresowane różnymi dziedzinami humanistyki, takimi jak (oprócz wymienionych) historia społeczna, antropologia historyczna, psychologia kognitywna, językoznawstwo, historia sztuki.
Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie przyjazne mózgowi to książka, w której zostały zebrane wnioski płynące z neuronauk. Dzięki postępowi tych nauk możemy dziś zweryfikować stosowane w domach, w przedszkolach i szkołach metody nauczania. Neurobiolodzy obalają wiele wygodnych dla rodziców i nauczycieli mitów i pokazują, jak wiele zależy od nas dorosłych. To my, tworząc określone środowisko, decydujemy o tym, czym będą zajmować się dzieci. Ich aktywność znajduje odzwierciedlenie w strukturze sieci neuronalnej, można nawet powiedzieć, że rzeźbi ich mózgi. Dlatego z wnioskami płynącymi z neuronauk powinni zapoznać się zarówno rodzice, nauczyciele, jak i studenci kierunków pedagogicznych, a także wszyscy, którzy chcą się dowiedzieć, jak lepiej wykorzystać potencjał dzieci. Jeśli szkoła ma być źródłem prawdy o świecie, sama nie może ignorować wiedzy o tym, jak przebiegają procesy uczenia się.
Biblia z kanoniczną tradycją katolicką oraz symbolika wierzeń niechrześcijańskich związanych z etosem rolniczym stanowią dwa źródła, w niektórych aspektach sobie bliskie, częściej jednak przeciwstawne, które ukształtowały biblię ludową. Celem tej pracy jest rekonstrukcja modelu biblii ludowej, to znaczy zasad, którymi kierowali czy kierują się jej twórcy. Zasady te zostały przedstawione jako symboliczne relacje postaci i zdarzeń. Kompetentni rozmówcy bywają świadomi tych relacji. Ponieważ odnoszą się one do symboli, wyrażaj się w obrazach (stąd istotną rolę w ich prezentacji odgrywa ikonografia sztuki ludowej, a także opisy snów i wizji) oraz mogą mieć odbicie w rytuałach. Te zaś najtrudniej zrekonstruować, bo obrzędowość ludowa niekiedy ściśle nawiązywała do szczegółów dawnego rytuału kościelnego, którego znajomość umożliwia interpretację wciąż jeszcze funkcjonujących wierzeń.
Apokalipsa św. Jana rozpoczyna się słowami: „Objawienie Jezusa Chrystusa, które dał mu Bóg, aby ukazać swym sługom, co musi stać się niebawem […]” (1,1). Jezus jest na pewno objawicielem czegoś, co jest zakryte, a co dotyczy tego, co „musi stać się niebawem”. Objawienie jednak dotyczy także Jezusa Chrystusa. Pytanie, kim jest Jezus Chrystus, leży u podstaw każdej refleksji chrystologicznej. W książce tej została dokonana analiza tekstów chrystologicznych Apokalipsy w ich narracyjnym kontekście. W tle tych analiz znajduje się pytanie o relację Jezusa Chrystusa do Boga Izraela. Odpowiedź na to pytanie wydaje się fundamentalna dla zrozumienia całego przesłania księgi. Monografia ta w pewien sposób będzie pomocna zarówno dla biblistów w zgłębianiu interpretacji ostatniej kanonicznie księgi Biblii, dla teologów, którzy zajmują się chrystologią, w uzupełnieniu ich wiedzy na temat danych chrystologicznych Nowego Testamentu, jak i dla zwyczajnych czytelników, którzy w Słowie Bożym dostrzegają istotny element ich wędrówki duchowej.
Autor szczegółowo i wnikliwie analizuje sytuację rodzin polskich w perspektywie działalności prorodzinnej państwa i jego rzeczywistego stosunku do rodziny. Rozdział drugi jest poświęcony inicjatywom Episkopatu Polski na rzecz małżeństwa i rodziny, a trzeci genezie i procesowi rozwoju duszpasterstwa rodzin rozumianego jako adekwatna odpowiedź Kościoła na trudną sytuację rodzin polskich. W rozdziale czwartym autor charakteryzuje główne kierunki działalności Kościoła na rzecz rodzin polskich. Odzwierciedlają one najważniejsze, współczesne zagrożenia małżeństwa i rodziny, m.in: niedojrzałość osobowościową i społeczną kandydatów do małżeństwa, […]; mentalność anti-life, zagrażającą funkcji prokreacyjnej i humanizacji starości; kwestionowanie instytucjonalnego charakteru małżeństwa i rodziny, prowadzące do zrównania małżeństwa i rodziny z alternatywnymi do nich formami wspólnego życia; wreszcie osłabienie związku małżonków z Kościołem lokalnym i powszechnym.
z recenzji wydawniczej dr hab. Beaty M. Parysiewicz
[…] wśród wielu walorów tego dzieła należy podkreślić logiczną konstrukcję całości, klarowny, komunikatywny język, spójność metodologiczną i merytoryczną. […] Rozprawa ta będzie niewątpliwie stanowić cenne źródło z zakresu fundamentalnej prawdy o małżeństwie i rodzinie, ukazując ich właściwą rolę w życiu człowieka, a także wysiłki i ważne inicjatywy Kościoła podejmowane w ich obronie. […] jest więc pozycją bardzo potrzebną, wypełniającą lukę w tym zakresie. Jest ona oryginalnym, całościowym opracowaniem, w którym Autor skoncentrował się przede wszystkim na założeniach i postulatach pastoralnej troski Kościoła w Polsce. […] Trzeba również dodać, że poszczególne rozdziały pracy zostały oparte na niezwykle bogatym materiale źródłowym.
z recenzji wydawniczej ks. prof. dr. hab. Zdzisława Pawlaka
Praca zasługuje na słowa uznania nie tylko dlatego, że jest ważną i długo oczekiwaną pozycją przestawiającą skomplikowaną, wielowymiarową rzeczywistość podejmowanych działań Kościoła w Polsce na rzecz małżeństwa i rodziny w okresie posoborowym, ale zarówno pod względem treściowym, jak i formalnym jest przykładem rzetelnej, twórczej pracy naukowej. Autor zdaje sobie dobrze sprawę z trudności podjętej problematyki i ogromnego materiału badawczego. Z drugiej strony jednak uderza jego dociekliwość naukowa, wnikliwość i trzeba przyznać trafność ocen w analizowanym materiale. Wśród wielu walorów tego dzieła należy również podkreślić logiczną całość, klarowny, komunikatywny język, spójność metodologiczną i merytoryczną. Można sądzić, że publikacja ta będzie miała szeroki krąg odbiorców, gdyż będzie ona dobrym przewodnikiem dla tych, którzy są żywo zainteresowani problematyką małżeńską i rodziną oraz dla wszystkich troszczących się o dobro rodziny, dziś tak bardzo zagrożone. W obecnych czasach istnieje bowiem wielka potrzeba ciągłego przypominania fundamentalnej prawdy o małżeństwie i rodzinie oraz ukazywania ich właściwej roli.
z recenzji wydawniczej ks. dr. hab. Zdzisława Pawlaka, prof. UMK
Rodzimy się przedwcześnie, nadzy, bezbronni i nieprzystosowani do życia. Liczne cechy naszej anatomii i fizjologii będące oznaką spowolnienia rozwojowego powodują, że przypominamy pod wieloma względami dojrzały płciowo embrion szympansa. W punkcie wyjścia jesteśmy zatem nie tyle inteligentną, uduchowioną istotą, lecz wybrakowanym biologicznie zwierzęciem zdanym na długotrwałą opiekę. Kontrast między naszą ułomnością a niemającym precedensów w świecie przyrody sukcesem ewolucyjnym, między pierwotną niemocą a niebywałą kreatywnością kulturową stanowi paradoks, który leży u podłoża refleksji Arnolda Gehlena, współtwórcy klasycznej antropologii filozoficznej.
Opracowania z zakresu hermeneutyki liturgicznej nie są zbyt częste w literaturze teologiczno-liturgicznej, zarówno w Polsce, jak i w Europie. Stąd książkę ks. Marcina Olejniczaka należy przyjąć z satysfakcją, gdyż wpisuje się w ten, niestety rzadko podejmowany, nurt refleksji naukowej. […] Autor, zainspirowany euchologią Mszału rzymskiego Pawła VI i tekstami biblijnymi posoborowego Lekcjonarza mszalnego, dokonał analizy formularza Mszy św. w dzień uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Podstawowym zamierzeniem pracy jest więc ukazanie teologicznych treści celebracji Pięćdziesiątnicy na podstawie analizy odnośnej euchologii i tekstów biblijnych. […] Opracowanie ks. Marcina Olejniczaka bez wątpienia stanowi cenny wkład […] we współczesną teologię liturgii. Jego lektura może przyczynić się także do bardziej świadomego celebrowania misterium Pięćdziesiątnicy i lepszego rozumienia roli Trzeciej Osoby Trójcy Świętej w ekonomii zbawienia i w życiu każdego chrześcijanina otwartego na Osobę i dary Ducha Świętego. (Z recenzji ks. dr. hab. Daniela Brzezińskiego)
Książka dr Joanny Kulwickiej-Kamińskiej pozostaje w niezwykle bujnie rozwijającym się w ostatnich latach nurcie tzw. kitabistyki. Jednocześnie ma charakter interdyscyplinarny, ale owa interdyscyplinarność wykracza wyraźnie poza to, co wymagane przez kitabistykę. Monografia obejmuje bowiem, jak wskazuje tytuł, translatologię, głównie w jej aspekcie językoznawczym, ale także w odniesieniu do translatologii literaturoznawczej i porównawczej krytyki przekładu, jak również elementy religioznawstwa ze szczególnym naciskiem na islamistykę i biblistykę. Lektura pracy wskazuje, że na tej liście uwzględnić należy także slawistykę oraz orientalistykę – z naciskiem na arabistykę i turkologię. [...] Mamy do czynienia z niezwykle wartościowym opracowaniem, będącym krokiem milowym w badaniach nad literaturą religijną Tatarów polsko-litewskich i translatologią koraniczną oraz porównawczą – koraniczno-biblijną. To ogromny wkład do polskich badań językoznawczych i religioznawczych.
Z recenzji prof. dr. hab. Marka Dziekana
Rozważania o przekładzie terminologii religijnej islamu w polskich tłumaczeniach Koranu na tle biblijnej tradycji translatorycznej, autorstwa dr Joanny Kulwickiej-Kamińskiej, to praca dojrzała, bardzo dobrze sproblematyzowana i uargumentowana. Samą koncepcję pracy oceniam jako bardzo fortunną, ale też niełatwą do realizacji, wymagającą bardzo szerokich kompetencji. I z tym wszystkim Autorka wyśmienicie sobie poradziła. Jej ustalenia, wywiedzione z obszernego materiału empirycznego, są przekonujące i z pewnością następni badacze problemu będą się do nich niejednokrotnie odwoływać. Recenzowaną książkę oceniam bardzo wysoko ze względu na niepodważalne wartości merytoryczne, udaną próbę usytuowania tworzonej przez translatorów religijnej terminologii islamu na tle chrześcijańskiej tradycji biblijnej, bogaty materiał źródłowy, kompetentne, szczegółowe analizy z uwzględnieniem problematyki z zakresu kultury i dogmatu islamu oraz chrześcijaństwa.
Z recenzji dr hab. Alicji Pihan-Kijasowej, prof. UAM
Kościoły chrześcijańskie w Królestwie Polskim wobec Żydów w latach 1855-1915 to pierwsza w historiografii polskiej próba przedstawienia stosunku Kościołów chrześcijańskich (katolickiego, ewangelickiego i prawosławnego) w Królestwie Polskim wobec Żydów na przełomie XIX i XX wieku. Dzięki szerokiej kwerendzie źródłowej przedstawiono wiele nowych faktów. Praca stanowi ważny krok do zrozumienia relacji chrześcijańsko-żydowskich, jak również stosunków polsko-żydowskich.
Każdy wie, jaki był tragiczny koniec templariuszy – jednego z najpotężniejszych zakonów rycerskich, którego proces, zapoczątkowany przez Filipa Pięknego w 1307 roku, do dziś jest tematem wielu legend i przedmiotem kontrowersji. Nieco mniej znana jest jednak historia Jakuba de Molay, ostatniego wielkiego mistrza zakonu, który zakończył życie na stosie po tym, jak odmówił wyrzeczenia się swojej wspólnoty.
Wybrany na przywódcę templariuszy w 1292 roku musiał zmierzyć się z upadkiem państw krzyżowców po zdobyciu Akki przez Mameluków. Przebywając na Cyprze, gdzie wycofali się chrześcijanie, usiłował prowadzić walkę o odzyskanie Jerozolimy, opierając się przy tym na sojuszu z Mongołami. Niestety, jego strategia za-wiodła, a wielkie marzenie zostało pogrzebane. Wezwany do Francji przez papieża Klemensa V, aby przedyskutować projekty krucjaty i połączenia templariuszy z joannitami, Jakub de Molay wpadł w pułapkę intryg, które go przerosły i zadały ostateczny cios jego zakonowi.
Alain Demurger, wykorzystując nieznane i nieopublikowane dotychczas dokumenty, w poprawionym i uzupełnionym wydaniu swojej książki ponownie przybliża karierę postaci mało znanej i niejednokrotnie błędnie osądzanej, jednak niepozbawionej charakteru i ambicji. Korygując niektóre daty i informacje, dotąd powszechnie uważane za prawdziwe, autor stawia w nowym świetle kwestię odpowiedzialności wielkiego mistrza za przebieg procesu templariuszy i kierujące nim pobudki.
[…] Eseje zawarte w tym tomie pragną zmierzyć się z tematem zapomnienia odmienianym przez wszystkie przypadki własnej dyscypliny naukowej i jej perspektyw, ale są przy tym próbą odpowiedzi na pytanie, co staje się z człowiekiem i jego światem, gdy zapomina o tym, co istotne. Otwiera to szereg kwestii niezwykle istotnych dla nauki, która jeśli ma pozostać wierna starożytnemu ideałowi „scientia”, powinna analizować zjawisko zapominania nie tylko w perspektywie psychologicznego zaburzenia, atrofii pamięci, lecz musi zwrócić uwagę na pamięć jako istotną «ważność» egzystencjalną. Historia zna próby wymazania osób i spraw z pamięci zbiorowej czy jednostkowej; poezja i sztuka jawią się jako próby ocalenia pamięci; teologia przywołuje kategorię pamięci jako wezwanie do wierności i jednocześnie etycznego memento, chroniącego przed wypłukaniem tego, co stanowi o źródle prawdziwie ludzkiego postępowania. Kryzysy wiary opisywane w Piśmie Świętym tak często były przecież de facto kryzysami pamięci, które prowadziły do rozchwiania tożsamości i życiowego zagubienia (czasem w skali całego narodu). Ale to także filozoficzna świadomość epistemologicznej wagi pamięci dla człowieczego bycia w świecie, która nieraz wybrzmi w prezentowanej książce. Dlatego każda z przywołanych dyscyplin – historia, teologia, filozofia i filologia – mają tak wiele do powiedzenia w tej sprawie. Jak napisał jeden z najwybitniejszych teologów XX wieku, Hans Urs von Balthasar, przybliżanie się do przedmiotu badań i prowadzone na tej kanwie debat naukowych przypomina często muzyczną fugę. Motywy krzyżują się ze sobą i przenikają, w pewnym momencie jeden motyw ściga drugi, aby w końcu wybrzmieć we wspólnym finale. Poniekąd jest to udziałem również tej książki. Przedstawia ona wielowątkową refleksję nad pamięcią i zapominaniem. Analizują ją historyk, filolog, filozof, etyk, teologowie i poeci, których refleksja przenika w obszar zainteresowań drugiego, łącząc w ten sposób zgromadzone teksty w jeden czytelny ciąg rozumowania. Interdyscyplinarność studiów idzie w parze z bogactwem formy: znajdują się tu rozważania pełne naukowego rygoru i ścisłości terminologicznej, eseje i analizy filologiczne, ale także opowiadanie Cezarego Dobiesa, toruńskiego poety i pisarza, na co dzień mieszkającego w Paryżu, zatytułowane Kwiaty wiary, będące literackim głosem w dyskusji o zapomnieniu. Równie interesującym wkładem w refleksję, nie tyle przez słowo, co przez obraz, są ilustracje Artura Majki, znanego rysownika, malarza i fotografa. Tryskające z przebitego boku Chrystusa kwiaty, a także strumienie wody (źródło życia, zatem i pamięci) i wszelkie motywy znajdujące się na okładce niniejszej książki zaprojektowanej przez Majkę, to artystyczne poszukiwanie w głębinach prawdy, gdzie malarz uderza jakby w inną strunę, niedosłowną, aby wybrzmiały wszystkie dźwięki myśli i w każdej z intelektualnych tonacji. […]
Książka Ukrzyżowani. Współczesne misteria męki Pańskiej w Polsce ma dwóch głównych bohaterów: tytułowe misteria oraz teorię performance jako propozycję koncepcji interpretacyjnej w badaniach antropologicznych nad współczesną religijnością.
Fragment „Wprowadzenia” do książki:Umieranie i śmierć są w dziejach ludzkości jednocześnie wyzwaniem i źródłem inspiracji dla filozofii, teologii i innych nauk, a także źródłem działań kulturotwórczych człowieka. Tematyka schyłku życia, umierania i śmierci jest zdaniem Philipa Ariésa jednym ze wspólnych tematów systemów filozoficznych w historii myśli ludzkiej. Również rozważania teologiczne wszystkich epok i systemów religijnych w eschatologiach analizują koniec ziemskiej egzystencji człowieka. Przykładem wpływu śmierci na nauki filozoficzno-teologiczne, literaturę i sztukę są podręczniki dobrego umierania i dzieła artystyczne określane gatunkiem ars bene moriendi. Ostatni etap ludzkiego życia jest przedmiotem badań i analiz dla nauk szczegółowych. Zagadnieniem tym zajmuje się medycyna i nauki o zdrowiu. W historii ich rozwoju były jednak okresy, gdy temat ten pomijano zarówno w podręcznikach, jak i w zainteresowaniach badawczych. W ostatnich dziesięcioleciach ważną rolę w przywróceniu debaty publicznej poświęconej tematowi umierania, z udziałem medycyny, psychologii i innych nauk szczegółowych, odegrały praktyczne zajęcia i ich zapisy dokonane przez Elizabeth Kübler-Ross. Interdyscyplinarne warsztaty z udziałem pracowników służby zdrowia, pomocy społecznej, psychologów i pedagogów, duszpasterzy i innych osób, gotowych do przełamania społecznego tabu, były obok analizowanych w tej publikacji działań współczesnego ruchu hospicyjnego ważnymi sygnałami zmian w społecznej percepcji kresu ludzkiego życia.
"O miłości" to antologia tekstów skłaniających do rozważań na temat sensu miłości. Są to teksty filozoficzne pisarzy, którzy tworzyli ponad pół wieku temu. Ksiązka zawiera dzieła Maxa Schelera, Nicolai Hartmann oraz Ditricha von Hildebranda.
Szlak św. Jakuba (hiszp. Camino de Santiago) to przecinająca całą Europę sieć dróg prowadzących do grobu św. Jakuba Apostoła, znajdującego się w Santiago de Compostela w północno-zachodniej Hiszpanii. Każdego roku przemierzają go tysiące pielgrzymów, którzy od czasów wczesnego średniowiecza (VIII w.), podejmują wysiłek wędrówki inspirowany wiarą i poszukiwaniem najważniejszych wartości. Różnymi drogami i odmiennymi środkami lokomocji, ale z tym samym duchem kształtowali świadomość jedności kontynentu europejskiego pośród widocznych oznak kulturowej różnorodności.
Przewodnik po Camino Polaco w województwie kujawsko-pomorskim jest zaproszeniem do odkrycia regionu i rozpoczęcia swego pielgrzymowania właśnie na tych ziemiach. Może to być dobry ?wstęp? do późniejszej wyprawy na Camino albo ?zwieńczenie?, już po odbyciu pielgrzymki do Santiago, aby kroczyć śladami tych, którzy od średniowiecza pielgrzymowali z Kujaw i Pomorza, do Composteli.
Książka jest plonem długoterminowych badań etnograficznych prowadzonych w latach 1993-2001 we wsiach na pograniczu wyznaniowym w Polsce i na Białorusi. W centrum zainteresowania znalazły się tu dwa obszary życia społecznego lokujące się na granicy kultury i biologii - skupione wokół umierania i jedzenia - które przez swój bliski związek zarówno ze sferą sakralną, jak i codzienną doskonale ujawniają różne procesy tworzenia i neutralizowania symbolicznych granic między wyzwaniami i między wyznawcami.
Publikacja jest monografią śliwickiej nekropolii. Składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza ?stanowiąca opis cmentarza ? omawia zakres chronologiczny pracy, lokalizację cmentarza, jego historię na tle ustawodawstwa państwowego i kościelnego, symbolikę, materiał i technikę wykonania pomników nagrobnych, z wyróżnieniem tzw. typu śliwickiego, style, inspiracje. Drugą część książki stanowi katalog opisywanych obiektów z informacjami o lokalizacji, danych osobowych pochowanych osób, treścią inskrypcji, opisem pomnika. Integralną częścią inwentarza jest dokumentacja faktograficzna.
Prezentowane w niniejszej książce wyniki badań nad genezą, rozwojem, przekształceniami i zakresem kompetencji centralnych i terytorialnych organów władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228-1410 zostały po raz pierwszy opublikowane w 2001 roku. Z racji szybkiego wyczerpania nakładu Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zwróciło się do mnie z propozycją ponownego wydania tej książki w formie reprintu. Pod względem konstrukcyjnym, kompozycyjnym i merytorycznym praca ta, mimo upłynięcia dziesięciu lat od chwili jej opublikowania, nie wymaga zmian i jest nadal aktualna. Jednak ? co zrozumiałe ? w tym czasie były prowadzone przez historyków polskich i niemieckich dalsze badania, które we fragmentach zahaczały o prezentowaną tu problematykę. Dlatego też przynajmniej pokrótce wypada tu przywołać najważniejsze opracowania z ostatnich dziesięciu lat i krytycznie ustosunkować się do zawartych w nich propozycji.
[...]
Toruń, październik 2011 roku
Spis treści:
Część 1
Recepcja idei reformacyjnych w Polsce
Część 2
Reformacja w Prusach Polskich
Część 3
Reformacja W Prusach Książęcych
Część 4
Protestantyzm w Polsce i Prusach w XV - XX w.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
