Ta książka ma dwa tematy. Pierwszym jest zjawisko autografii: różne sposoby ustanawiania relacji między tekstem artystycznym a osobą autora czy autorki – tekstowego, podmiotowego utrwalania śladów ludzkiej egzystencji. Temat drugi to literatura żydowska uprawiana w językach nieżydowskich, a w szczególności literatura polsko-żydowska drugie połowy XX wieku.
Pisarstwo takich autorów jak Kazimierz Brandys, Ida Fink, Hanna Krall, Stanisław Lem, Artur Sandauer, Julian Stryjkowski powraca do tematów zatartego rodowodu, dwoistości, odejścia, niewypowiedzianej traumy, utraty. Twórcy ci na różne sposoby inscenizują problematykę braku porozumienia, nietożsamości, wykorzenienia, obcości czy odrzucenia, a zarazem usilnie poszukują rozumiejącego kontaktu i bliskości.
Z tych rozbieżnych impulsów wypływa swoistość autografii polsko-żydowskich. Balansują one na granicy prywatnego i publicznego, indywidualnego i zbiorowego, odsłonięcia i zakrycia, szyfru i ujawnienia. Tekst pisany dla siebie staje się tu tekstem dla innych. Tekst jednostkowy stapia się z wielotekstem twórczości własnej, a czasem także cudzej. Mówienie o sobie jest zarazem mówieniem o innych i w imieniu innych. Przeciw milczeniu. Przeciw samotności. Przeciw śmierci. Przeciw zapomnieniu.
Monumentalny, bogato ilustrowany katalog pierwszej w międzynarodowym muzealnictwie wystawy poświęconej europejskim oprawom książkowym ery gotyku. Wystawę zorganizowano w Muzeum Okręgowym w Toruniu w związku z IV Międzynarodową Konferencją Naukową z Zakresu Tegumentologii (13-14 grudnia 2024). Zaprezentowano na niej ponad 70 opraw z XIII – XVI w. pochodzących z bogatych i niezwykle cennych zbiorów najważniejszych toruńskich placówek naukowo-kulturalnych: Biblioteki Uniwersyteckiej, Książnicy Kopernikańskiej, Archiwum Państwowego i Muzeum Diecezjalnego. Wśród skatalogowanych dzieł znajdują się oprawy z rozmaitych ośrodków europejskiego introligatorstwa (m.in. Prusy Krzyżackie, Królestwo Polskie, Niemcy, Czechy, Włochy, Anglia) oraz ze słynnych warsztatów (np. introligatorzy współpracujący z norymberskim przedsiębiorstwem wydawniczym Antona Kobergera, krakowski Introligator IC). Oprawy te egzemplifikują przeróżne – w tym rzadko spotykane – formy, tak pod względem strukturalnym (np. oprawy płaszczowe, oprawa sakwowa, oprawy łańcuchowe, drewniane oprawy tabliczek woskowych), jak i dekoracyjnym (np. oprawy nacinane, malowane, plakietowe). Dopełnieniem głównej części katalogowej jest kilkanaście dzieł malarstwa i rzeźby gotyckiej, w których ukazano motyw oprawnej księgi, jak również kilkadziesiąt wyrobów gotyckiego rzemiosła artystycznego (m.in. złotnictwa, kowalstwa i ślusarstwa, kaflarstwa), unaoczniających ich wieloaspektowe powiązania z introligatorstwem.
W katalogu zastosowano nowatorską, nigdy wcześniej nie zastosowaną, koncepcję prezentacji obiektów: każda dwujęzyczna nota (PL i ENG) zawiera podstawowe informacje o oprawie i chronionym nią kodeksie lub druku, jak również komentarz odnoszący się do wybranych problemów badawczych wcielanych przez to dzieło. Tekstowi towarzyszy tablica barwna ukazująca przeważnie jedną z okładzin, obok tekstu widnieją zaś pomniejszone fotografie drugiej okładziny, grzbietu, obcięcia kart, a niekiedy też innych elementów struktury bądź dekoracji (np. detale zapięć, powiększone wyciski tłoków, wyklejka).
Katalog opracowany został przez Arkadiusza Wagnera we współpracy z Magdaleną Awianowicz, Martą Czyżak, Beatą Madajewską i Krzysztofem Nierzwickim. Fotografie katalogowe i albumowe wykonał m.in. Piotr Kurek, Tomasz Dorawa, Krzysztof Deczyński i Piotr Gużyński. Projektantem graficznym publikacji jest Kamil Snochowski.
Wydane w 1725 roku Badania dotyczące pochodzenia naszych idei piękna i cnoty Francisa Hutchesona (1694–1746) zawierają dwie najwcześniejsze rozprawy filozofa poświęcone estetyce i moralności. Dzieła Hutchesona, pozostające dotychczas w cieniu dokonań najbardziej znanych myślicieli brytyjskich osiemnastego stulecia, stanowią istotne ogniwo rozwoju ówczesnej filozofii. Chociaż bezpośrednią inspirację dla ich autora stanowi myśl Anthony’ego Ashleya Coopera, trzeciego earla Shaftesbury, Badania wpisują się już w nowy sposób analizowania ludzkiego doświadczenia zaproponowany przez Johna Locke’a. Hutcheson rozwija bowiem Shaftesburiańską wizję ludzkiej afektywności, zmysłu moralnego i spajającej ludzi emocjonalnej więzi, ale jest przy tym myślicielem na wskroś analitycznym, wnikliwie rozplatającym włókna materii ludzkich namiętności, uczuć i afektów. Wiele późniejszych tez, formułowanych przez Davida a, łącznie ze słynnym twierdzeniem głoszącym, że rozum jest i winien być tylko niewolnikiem uczuć, ma swoje źródła właśnie u Hutchesona. Znajomość jego prac pozwala nie tylko zrozumieć przemiany ówczesnej myśli filozoficznej, lecz także bardziej zniuansować ocenę dokonań Oświecenia, epoki niedającej się sprowadzić jedynie do kultu ludzkiej rozumności.
Interaktywne centra nauki to nowoczesne instytucje, które łączą edukację, naukę i rozrywkę, czyniąc osiągnięcia naukowe dostępnymi dla wszystkich. Jednak – jak wiele innych podmiotów rynkowych – funkcjonują dziś w warunkach dużej konkurencji, a to sprawia, że problem pozyskiwania i budowania lojalności klientów nabiera dla tych jednostek szczególnego znaczenia. Długotrwałe relacje z klientami, zwłaszcza instytucjonalnymi, takimi jak szkoły, przedszkola, instytucje oświatowo-kulturalne, biura podroży, firmy czy fundacje, są kluczowe dla rozwoju tego typu podmiotów. Budowanie lojalności takich klientów to proces długofalowy, złożony i wymagający zaangażowania zróżnicowanych zasobów. Szczególnie przydatnym w tym kontekście obszarem funkcjonalnym organizacji jest marketing, a zwłaszcza odpowiednio dobrane i zintegrowane ze sobą działania oraz instrumenty marketingowe.
Głównym celem autorek była ocena zależności, jakie występują pomiędzy poszczególnymi działaniami i instrumentami marketingowymi wykorzystywanymi przez interaktywne centra nauki w Polsce do budowania lojalności klientów instytucjonalnych a zachowaniami lojalnościowymi tych klientów. Przeprowadzone badania pozwoliły na zidentyfikowanie obszarów, które są szczególnie istotne w procesie budowania lojalności takich klientów. Oprócz walorów teoriopoznawczych opracowanie ma również znaczenie aplikacyjne. Może być między innymi użytecznym źródłem informacji dla osób, które jako pracownicy interaktywnych centrów nauki biorą udział w tworzeniu strategii (polityki) obsługi klientów instytucjonalnych w takich podmiotach.
Profesor Andrzej Witko (UPJPII): „Książka Znaki obecności obejmuje dziesięć studiów dotyczących szeroko pojętej kultury związanej z działalnością zakonu pijarów na ziemiach polskich, a przede wszystkim w Warszawie. Prace te powstawały na przestrzeni czterdziestu lat i znaczna ich część była publikowana na łamach naukowych periodyków, począwszy od roku 1988. Autor tychże artykułów, zebranych obecnie w jednym tomie, dał się już od dawna poznać jako wytrawny znawca tematyki dotyczącej historii i artystycznej spuścizny ojców ze Szkół Pobożnych. Przygotowana przez Ryszarda Mączyńskiego książka stanowi znakomitą syntezę, swoiste vademecum dotyczące historii tego jakże ważnego w dziejach polskich zakonu, o wybitnych zasługach na polu edukacji. Pozwala spojrzeć nań pod różnym kątem, poprzez analizę zarówno bardzo ważnych, znaczących zagadnień z dziejów tej wspólnoty, jak też mało znanej ikonografii wypracowanej w służbie pijarskiej misji".
Profesor Marek Derwich (UWr): „Dzieje zakonu pijarów, jakże zasłużonego dla kultury i szkolnictwa na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, nadal są poznane w stosunkowo niewielkim stopniu, a odnosząca się do nich historiografia jest nieliczna i nie zawsze stojąca na odpowiednim poziomie naukowym. Na tym tle bardzo dodatnio wyróżnia się twórczość Ryszarda Mączyńskiego, który tematyce pijarskiej poświęcił liczne artykuły i kilka książek. Cechą charakterystyczną recenzowanego tu zbioru dziesięciu prac jest umiejętne i twórcze łączenie warsztatu naukowego historyka sztuki z warsztatami naukowymi innych specjalności humanistycznych. Dzięki temu Autor w każdej z tych prac mógł zaproponować nowatorskie ujęcie metodyczne oraz wnieść nowe, ciekawe ustalenia szczegółowe. Pozwoliło mu też to znacząco poszerzyć spektrum tematyki badań nad dziejami pijarów – wszystkie przedstawione studia proponują nowe w historiografii tematy badawcze".
Człowiek, który przez wolność rozumie wyłącznie walkę z własnymi ograniczeniami i przekraczanie wszystkich zakazów i nakazów, nie jest już w stanie odnaleźć w niej nic innego niż tylko potrzebę zrzucenia kajdan. Jednak obok tej drogi kulturowego poznania i ujawnienia wolności, doświadczania jej przez negację, w walce z, w buncie wobec, gdy wolność wyrasta z wrażliwości moralnej, jest jeszcze inny sposób jej doznawania. Nie jest ona wówczas widziana jako wywalczona przez człowieka, lecz otrzymana jako metafizyczny dar. Jest to, można powiedzieć, wolność z wrażliwości metafizycznej czy też wolność bycia. Jeśli na tej pierwszej drodze człowiek często wykorzystuje swoją wolność do tego, aby wybrać i osiąść na stałe w pewnym miejscu, nie dostrzegając tego, że sama wolność kłóci się z przerwaniem drogi i zatrzymaniem się, to ta druga droga ukazuje ją jako ciągłą wędrówkę ku dobru, prawdzie i pięknu.
W książce opisuję mechanizmy i dyskursy wykluczenia, które tworzone są w oparciu o inność i obcość. Są to mechanizmy odzierające nas z godności i dehumanizujące. Myślę, że to ważne, aby je poznać i się z nimi zmierzyć. Mając bowiem świadomość tego, w jaki sposób funkcjonują i są konstruowane, razem będziemy mogli przeciwstawiać się im i dążyć do zmiany społecznej, co w konsekwencji pomoże nam osiągnąć wspólny cel, jakim jest inkluzywność: wspólnotę, kolektyw i bycie-razem.
Jeśli więc moja perspektywa jest Wam bliska, to zachęcam do wyruszenia ze mną w podróż ku inkluzywności. Podróż potrzebną, choć niełatwą, podczas której z pewnością wyłonią się nowe horyzonty poznawcze. Dzięki filozofii i poprzez filozofię. Przyjemnego odkrywania!
Od autora
Trudno uznać, że II wojna światowa należy już do przeszłości. Wszak żyje wciąż w opowieściach świadków historii, w działaniach społeczników i edukatorów, w dyskusjach polityków. A co po niej pozostało w życiu rodzin Polek i Polaków ocalałych z niemieckich obozów koncentracyjnych? Książka prezentuje wieloletnie badania autorki nad polskim drugim pokoleniem obozowym, tj. dziećmi więźniarek i więźniów politycznych nazizmu. Co mogło dla nich oznaczać dorastanie w domu, w którym przemoc i strach zapisały się w ciałach i wspomnieniach rodziców? W jakich sytuacjach echa minionej wojny rozbrzmiewały w peerelowskiej codzienności? Czy i jak biografie rodziców kształtowały pamięć i doświadczenia potomkiń i potomków? Skonstruowana w książce opowieść to wielogłos, odtwarzający skomplikowane przeżycia pierwszego pokolenia powojennego. Autorka proponuje, aby do popularnego pojęcia transgeneracyjnej traumy przyłożyć soczewkę codziennego, „zwyczajnego“ cierpienia. Swoją metodologią wskazuje z kolei wartość długoterminowej współpracy badaczki z badanymi – dla obu stron.
W skład tomu wchodzą cztery autonomiczne studia. Wszystkie dotyczą dziejów jazdy polskiej, choć w pewnym stopniu poruszają też kwestie związane z kawalerią armii obcych, także tych, które w XVII i XVIII w. były przeciwnikami wojsk Rzeczypospolitej Obojga Narodów lub ze względu na swoją popularność w siłach zbrojnych licznych państw europejskich stanowiły wzór dla ówczesnych koronnych oraz litewskich formacji kawaleryjskich – również dla prywatnych wojsk ostatniego króla polskiego i ówczesnych magnatów.
Jedenasty tom serii Do szarży marsz, marsz... Studia z dziejów kawalerii stanowi ważną i pod pewnymi względami nowatorską kontynuację badań prowadzonych w tym zakresie w Polsce już od końca XIX w. i podejmowanych również w wieku XX. Otwiera także nowe pola badawcze i wytycza dalsze kierunki badań. Zawarte w nim studia i opracowania porządkują naszą dotychczasową wiedzę na temat szeroko pojętej problematyki kawaleryjskiej.
Książka stanowi głos we współczesnej debacie na temat czynników wpływających na samoświadomość w perspektywie rozwojowej. Autorka analizuje dwa konkurujące ze sobą poglądy związane z podstawową formą samoświadomości, podkreślające znaczenie doświadczenia własnego ciała oraz doświadczenia relacji społecznych. O ile samoświadomość związana z ciałem zwykle jest definiowana jako wrodzona, o tyle samoświadomość wymagającą kontekstu społecznego traktuje się jako nabywaną wraz ze zdolnością do posługiwania się pojęciami, w tym pojęciem „ja”. Autorka argumentuje, że najwcześniejszą rozwojowo postacią samoświadomości jest samoświadomość cielesna. Jednocześnie pokazuje, że nie ma ona charakteru wrodzonego, ale kształtuje się w ścisłej relacji ze świadomością drugiej osoby, doświadczanej przez jej cielesność. Takie ujęcie problemu znosi pozorną opozycję pomiędzy cielesnymi a intersubiektywnymi czynnikami w kształtowaniu samoświadomości oraz pozwala na bogatsze zdefiniowanie samoświadomości cielesnej i intersubiektywności. Samoświadomość cielesna wykracza poza sensomotoryczne doświadczenie własnego ciała, a doświadczenie innych nie jest rozumiane wyłącznie w kategorii „spotkania umysłów”, czyli zdolności do czytania innych umysłów. Obejmuje bowiem także „spotkanie ciał” – nawiązywanie bliskich relacji opartych na zaangażowaniu emocjonalnym i podzielaniu doświadczenia ciała. Książka ma profil filozoficzny, ale stanowi również źródło wiedzy na temat najnowszych badań dotyczących samoświadomości cielesnej prowadzonych w obszarze psychologii rozwojowej i neuronauk. Autorka zwraca przy tym uwagę na wyzwania związane z próbą interdyscyplinarnego przedstawienia procesu kształtowania się samoświadomości cielesnej.
Tematem książki są wyobrażenia o zaświatach oraz zjawiskach demonicznych rekonstruowane na podstawie motywów transgresji postaci nadprzyrodzonych w wierzeniach i wyobrażeniach funkcjonujących w kulturze ludowej. Ekspresje te, a także ich wartościowanie zostały utrwalone w wielu narracjach pochodzących z XIX i początku XX wieku. Wybrane motywy występujące w dawnych bajkach, a przede wszystkim w podaniach wierzeniowych można traktować jako źródło umożliwiające rekonstrukcję wizji zaświatów skorelowanej z lękami codzienności towarzyszące mieszkańcom wsi. Jest to również praca mająca na celu wyeksponowanie głębi i wieloaspektowości wyobrażeń na temat zaświatów, które są najlepszym dowodem na ogromne znaczenie spuścizny folkloru nie tylko w wymiarze szeroko pojętej twórczości artystycznej, ale też sposobu postrzegania i wartościowania rzeczywistości i zjawisk życia codziennego.
Książka powstała na podstawie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Violetty Wróblewskiej. W 2024 roku zdobyła trzecią nagrodę w XVI edycji „Konkursu na pracę doktorską” organizowanego przez Narodowe Centrum Kultury oraz została wyróżniona w XV edycji konkursu ,,Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość" imienia Profesora Jerzego Wilkina.
Das Graudenzer Kochbuch „Martha“, das hier in einer wissenschaftlich bearbeiteten und kommentierten Transkription seiner ersten Ausgabe von 1866 vorliegt, erzählt Sozial-, Wirtschafts- und Lokalgeschichte. Es erinnert an Zeiten, als der unverkennbare Duft von frischem Brot und Kuchen die Familie in die Küche lockte, aber auch an Zeiten, in denen Wäsche die ganze Woche in Anspruch nahm. Es spricht mit der Stimme seiner vergessenen Autorin und bewahrt die Erinnerung an Graudenzer Waisenmädchen, denen es als Lehrkochbuch diente. Es spiegelt die Begeisterung für die britische koloniale Küche ebenso wie das Festhalten an deutsch-polnischen kulinarischen Traditionen wider. Darüber hinaus betört es die Sinne durch die schiere Masse an Eiern, Butter und Mehl, die die Rezepte verlangen.
Mit den Worten seiner ersten Herausgeber: „Es ist das Buch eine Liebesgabe für [das Graudenzer Waisenhaus] geworden. Möge es von hier auch in weitere Kreise übergehen und sich überall da einbürgern, wo die Hausfrau [und -mann] mit Liebe und Sorgfalt das Wohl der Ihrigen überwacht; da ist es an seinem Platz“.
To, co marginalne, wydaje się nieistotne. Przecież o rzeczach ważnych nie pisze się na marginesie.
Margines może być jednak szalenie wyzwalający, ponieważ pozwala zająć się kwestiami dotąd pomijanymi jako nieistotne albo niemające pierwszorzędnego znaczenia. Bazgrząc po nim, możemy sobie pozwolić na więcej, spojrzeć w bok albo z dystansu, wyrwać z ograniczeń nudnego naukowego stylu, a nawet – o zgrozo! – zwracać się do czytających na „Ty”.
Zapewne nie ważysz się myśleć, że sprawy dobra i zła są nieistotne. Ale czy unieważnia to możliwość przyjrzenia się nie tylko bliższym, lecz także dalszym okolicom etyki?
Zapraszam Cię na spacer po moralnych marginesach, gdzie napotkamy kwestie nie tylko marginalne: nudę, moralizującego homo erctusa, trzy przyległości przyjaźni i cztery ciotki gnuśności. Wystawię Cię także na pokusę prostomyślności.
Do rąk czytelników oddajemy edycję źródłową książki kucharskiej i poradnika gospodarstwa domowego „Martha. Eine zuverlässige Rathgeberin […]” autorstwa zamieszkałej w podgrudziądzkim Rządzu (obecnie dzielnicy tego miasta) Minny Hooff. Książka ukazała się po raz pierwszy w języku niemieckim w Grudziądzu w 1866 roku, a do roku 1922 doczekała się 22 wydań, co uczyniło z niej prawdziwy regionalny bestseller.
Publikacja składa się z dwóch tomów – pierwszy zawiera transkrypcję najstarszego niemieckojęzycznego wydania poradnika, drugi jego przekład na język polski. Oba tomy poprzedza obszerny wstęp, który ukazuje znaczenie książki Minny Hooff na tle literatury kulinarnej i poradnikowej (w tym polskojęzycznej), prezentuje zarys kultury dawnego Grudziądza i przybliża losy rodziny Hooffów. Niezwykle ciekawym elementem publikacji jest refleksyjne opowiadanie niemieckiego pisarza Marcela Kruegera, który zabiera czytelniczki i czytelników na fikcyjną wycieczkę w przeszłość.
Jak napisali pierwsi wydawcy „Marty”: „Niniejsza książka była darem miłości [dla grudziądzkiego sierocińca]. Naszym życzeniem jest, aby dotarła do wielu innych kręgów czytelniczych i znalazła zastosowanie wszędzie tam, gdzie gospodyni z miłością i starannością czuwa nad dobrem swoich bliskich. Tam właśnie jest miejsce «Marty»”.
Zachęcamy do sięgnięcia do tej wyjątkowej publikacji, która ożywia historię i tradycje kulinarne naszego regionu.
Anna Mikołajewska pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Literatury, Kultury i Mediów Niemieckiego Obszaru Językowego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze obejmują kształtowanie się tożsamości wyznaniowych i polityki tożsamości w Prusach Królewskich i Książęcych oraz w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, historię niemieckojęzycznej prasy polskiej, szkolnictwa i republiki uczonych we wczesnonowożytnych Prusach. Jej publikacje dotyczą pruskiego czasopiśmiennictwa XVIII i XIX wieku, historiografii kościelnej Prus Królewskich i Książęcych oraz oświecenia ludowego w Prusach Wschodnich i Zachodnich. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6127-4051
Katarzyna Szczerbowska-Prusevicius jest adiunktem w Katedrze Literatury, Kultury i Mediów Niemieckiego Obszaru Językowego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze dotyczą związków literatury z muzyką, historii literatury i kultury Prus Królewskich oraz literatury krajów słowiańskich. Obecnie pracuje nad projektem habilitacyjnym poświęconym literackim portretom Wolfganga Amadégo Mozarta. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7121-0564
Marta Sikorska jest historyczką specjalizującą się w kulturowej historii jedzenia i kuchni, pracuje w administracji Wydziału Nauk Historycznych UMK w Toruniu i jest związana z tamtejszym Centrum Dziedzictwa Kulinarnego. Szczególnie interesuje ją historia polskiej i niemieckojęzycznej literatury kulinarnej, idei kulinarnych i dietetycznych oraz zmysłu smaku. Jest autorką książki Smak i tożsamość. Polska i niemiecka literatura kulinarna w XVII wieku oraz współautorką dwóch tomów serii źródłowej „Monumenta Poloniae Culinaria” (t. 6 i 7). ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4463-5780
W świecie zawładniętym przez nihilizm Nietzsche wypracowuje na różne sposoby definicję życia, która jest jednocześnie jego wzmocnieniem i gloryfikacją: wola mocy – życie jest tym, co dąży do rozwijania swojej mocy. Ale jak zdefiniować moc? Każda istota rozszerza swoją moc nad światem, nadając mu formę i sens, czy to poprzez proste postrzeganie, myśli, czy też działania. Aby dogłębnie zawłaszczyć świat i rozwijać swoje siły na wzór artysty tworzącego dzieło, człowiek nie może po prostu narzucać światu sensu, pozostając jakby na zewnątrz. Mocny człowiek pragnie stanowić ciało z głębokimi rzeczywistościami, jego zmaganie się ze światem i z innymi ludźmi jest wsłuchiwaniem się w to, co świat mówi o jego własnym przeznaczeniu.
Pochodząca z 1713 roku Rozprawa o wolnomyślicielstwie Anthony’ego Collinsa (1676–1729), angielskiego deisty i ucznia Johna Locke’a, to jedno z dzieł fundujących Oświecenie. Wyrażony w niej postulat swobody krytycznego namysłu i racjonalnych dociekań dotyczących wszelkich kwestii, jakie może napotkać ludzki rozum, wpisywało się w nowy, osiemnastowieczny model poznania, stanowiąc zarazem wyraz postępującej racjonalizacji religii. Polemiczne zacięcie i ostre pióro Collinsa sprawiło, że w haśle wolnomyślicielstwa optymistyczna wizja czyniącej dziejowe postępy ludzkiej rozumności splata się ze stanowczym sprzeciwem wobec najrozmaitszych zabobonów, zaprawionym sporą dozą antyklerykalizmu. Podobnie jak Chrześcijaństwo bez tajemnic Johna Tolanda (1696), Rozprawa przez lata była źródłem zażartych polemik, niejednokrotnie stanowiąc punkt odniesienia dla podobnej krytyki, z jaką występowano w późniejszych czasach.
Dr Tadeusz Sznajderski – adiunkt w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Historyk filozofii, dziennikarz radiowy i prasowy, medioznawca. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół filozofii człowieka, współczesnej hermeneutyki i medioznawstwa. Dotychczas wydał trzy książki: Człowiek, Bóg, filozofia (Wyd. IFiS PAN, 2022), Stanisława Staszica koncepcja człowieka (Wyd. IFiS PAN, 2020), Polska na drodze do Unii Europejskiej (Fundacja CIP, 2000). Jest autorem kilkudziesięciu artykułów publikowanych w periodykach polskich i zagranicznych, m.in.: Erazm z Rotterdamu – humanizm – reformacja, Pojęcie Absolutu w filozofii klasycznej, Oxford historyczny i współczesny, A. Schweitzera koncepcja człowieka, Wpływ filozofii H. Elzenberga na twórczość Z. Herberta, E. Fromma koncepcja człowieka jako podmiotu miłości, Człowiek w świecie wszechobecnych mediów, M. McLuhan: człowiek – media – historia – język, Program radiowy publicznych, regionalnych rozgłośni Polskiego Radia, J. Baudrillarda koncepcja człowieka i mediów, Audycja radiowa w dobie nowych mediów, Program radiowy: zasady, ocena, realizacja.
Księgi Królewskie w swej narracyjno-retorycznej kompozycji zostały pomyślane bardziej jako dzieło literackie niż jako historia w dzisiejszym rozumieniu tego terminu. Jako opowieść o dziejach Izraela, najpierw w postaci zjednoczonej monarchii, a następnie podzielonego na dwa królestwa, przeznaczone są do czytania w taki sposób, aby ujawniały swoją siłę oddziaływania na czytelników, a nie odsyłały ich do jakiejś hipotetycznie zrekonstruowanej przeszłości. W hermeneutyce końca historii, którego narracyjne opisy znajdują się w kluczowych momentach struktury literackiej, wybrzmiewa pytanie, cofające się poprzez układ fabularny aż do początku: jakie wydarzenia uruchomiły łańcuch przyczynowo-skutkowy, którego zwieńczeniem okazał się ów koniec? Specyficzny rodzaj narracji historycznej Ksiąg Królewskich pokazuje nieudaną próbę stworzenia wspólnoty religijnej o prerogatywach politycznych, czyli utożsamienia religii z instytucjami politycznymi, co obowiązywało w kulturze narodów starożytnego Bliskiego Wschodu. Żydom po klęsce babilońskiej nigdy nie udało się (choć próbowali) stworzyć politycznych ram dla swojej wiary. Pozostali wspólnotą religijną oddzieloną od struktur politycznych, a więc wspólnotą, która na wygnaniu czuła się zależna wyłącznie od swego Boga, nie godząc się, aby jej istnienie gwarantowała jakakolwiek władza polityczna. Idea Izraela jako ludu Boga, żyjącego w diasporze, zrodziła się w trakcie głębokich przemyśleń nad katastrofą babilońską w 597–87 r. przed Chr. i jej traumatycznych konsekwencji w wydarzeniu rozproszenia. Wtedy powstały zręby doświadczenia, którego zapis tworzą poszczególne zbiory ksiąg Biblii Hebrajskiej. Celem tej książki jest więc ukazanie niezwykłej aktualności przesłania biblijnego dotyczącego problemu uprawiania historii, polityki i roli religii, także we współczesnym świecie.
Fenomen życia, będąc fascynującym zjawiskiem kosmicznym, budzi wielorakie zainteresowanie. Mimo że wiele o różnych aspektach życia wiemy, to jednak wciąż istnieją duże obszary niewiedzy, niepewności i wątpliwości. Sformułowano cały szereg ważnych „pytań o życie”, zarówno odnośnie do jego powstania, funkcjonowania, jak i roli oraz występowania we Wszechświecie.
W książce zaproponowano pewien zarys odpowiedzi na niektóre z tych pytań. Aktualny stan wiedzy o życiu nie pozwala jednak na to, aby były one jednoznaczne i wyczerpujące. Mimo to może pomogą one czytającym w wyrobieniu sobie własnego poglądu na te podstawowe egzystencjalne dylematy.
Koncert jako przestrzeń prezentacji dzieł muzycznych i sztuki wykonawczej na wzór wystaw muzealnych pozostaje jednym z najważniejszych kanałów rozpowszechniania, odbioru i kanonizacji nowej muzyki. Liczne w ostatnich latach eksperymenty z formą koncertu pokazują jednak, że ten wywodzący się z XIX wieku model muzycznej kreacji i recepcji nie satysfakcjonuje wielu artystów i odbiorców. Analizując wybrane projekty kuratorskie, autorka pracy bada, jak współcześni twórcy – muzycy, kompozytorzy, kuratorzy – zmieniają nie tylko formę koncertu, ale przede wszystkim jego funkcję: z miejsca prezentacji (arcy)dzieł i (re)produkcji kanonu w miejsce tworzenia krytycznej wiedzy i nowego doświadczenia.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
