Giovanni Battista della Porta stwierdził, że sztuka jest w stanie nie tylko naśladować naturę, ale także tworzyć pozory odmiennej rzeczywistości, w której człowiek może czuć się trochę lepiej niż w otaczającym go świecie. Tę drugą funkcję przypisywano różnym gałęziom sztuki w czasie zagrożenia przez epidemię, starając się przekonać społeczność, że władze kościelne i świeckie panują lub są w stanie zapanować nad przebiegiem pomoru i ograniczyć jego skutki. Przez całą epokę nowożytną dzieła architektoniczne, malarskie i rzeźbiarskie odgrywały kluczową rolę w procesie określanym przez Lodovica Antonia Muratoriego jako zarządzanie epidemią. Wielkie społeczne znaczenie tych zabiegów sprawiało, że zlecenia na "przeciwepidemiczne" działania kierowano do wybitnych artystów, a ci wkładali pełnię swojego talentu w sporządzanie projektów lazaretów, wizerunków i ołtarzy świętych chroniących przed zarazą, malowideł upamiętniających jej opanowanie z pomocą niebios oraz kościołów i kolumn wotywnych stawianych w podzięce za ustanie pomorów. Książka prezentuje kilkaset takich dzieł i dramatyczne okoliczności ich powstania.Piotr Krasny - profesor w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w badaniach nad dziejami sztuki nowożytnej, a zwłaszcza dorobkiem artystycznym ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, teorią sztuki religijnej (Figury obecności i nieobecności. Wprowadzenie do francuskiej dysputy o świętych obrazach i o roli sztuki w życiu Kościoła w epoce nowożytnej, 2016; Mediolańskie instrukcje o budynkach i sprzętach kościelnych wydane na polecenie Karola Boromeusza, 2021) i ideowymi uwarunkowaniami ochrony dziedzictwa kulturowego od XV do XIX wieku. Ostatnio nagrodzony przez rektora UJ medalem "Plus ratio quam vis".
Człowiek nie jest światu potrzebny? Być może, w perspektywie narastającego kryzysu ekologicznego, nadszedł czas, by sobie to uświadomić. Człowiek - rozumiany nie jako gatunek, a jako humanistyczna idea - się skończył. Poszukiwanie nowych sposobów wyjścia z tej sytuacji musi nas prowadzić ku perspektywie posthumanistycznej, czyli takiej, która nie oddaje pierwszeństwa temu, co ludzkie, a raczej ustawia nas w egalitarnej relacji pośród innych istnień, współtworzących z nami świat. Podstawową kategorią dla takiego rozumienia rzeczywistości okazuje się wspólnota: jest ona eko-logiczna oraz wydarza się tu-i-teraz. Otaczający nas świat składa się z relacji, które współtworzymy, pozostając jednocześnie sobą, ucieleśnieni i usytuowani. Oto podstawa do tworzenia nowego sposobu ujmowania wszelkiego współ-życia. Wspólnota po Człowieku to próba pomyślenia świata inaczej - wbrew dotychczasowym hierarchiom, przy użyciu nowych pojęć, nie tyle przeciw humanizmowi, ile ze świadomością jego ograniczeń.Książka dra Markiewicza stanowi swoisty i pięknie uporządkowany podręcznik najrozmaitszych ścieżek dociekań i analiz badań posthumanistycznych (szkół, teorii, metodologii), gdzie walory zarówno ujęcia historycznego, jak i te związane z koncertowymi interpretacjami tworzą znakomitą i spójną całość. Ta architektura pracy, bardzo transparentna, przyjazna dla czytelnika, pomaga zrozumieć posthumanistyczny horyzont. [] To nie jest smutna książka. To praca niezwykle wrażliwa.Z recenzjidra hab. Zbigniewa Kadłubka, prof. UŚ
Nacjonalizm od swych początków był zjawiskiem budzącym kontrowersje i prowadzącym do polaryzacji poglądów. W ramach publicystyki katolickiej w Polsce dostrzegano jego zarówno dodatnie, jak i ujemne strony oraz związane z nimi szanse i zagrożenia. Przemysław Sołga w swej analizie tego problemu zadaje niewygodne do dziś pytania. Dlaczego Kościół w Polsce międzywojennej z większą estymą odnosił się do światopoglądu Romana Dmowskiego aniżeli Marszałka Józefa Piłsudskiego? Czy doktryna katolicyzmu mogła w jakikolwiek sposób pokrywać się z ideologią nacjonalistyczną? Powszechnie przecież wiadomo, że antysemityzmy kościelny i endecki miały bliźniaczy niemal charakter We współczesnej historiografii pieczołowicie zajęto się już stosunkiem polskich ugrupowań nacjonalistycznych do katolicyzmu w okresie od schyłku XIX wieku do końca ery międzywojnia. Brakowało jednak syntetycznego opracowania, podejmującego to zagadnienie z odwrotnej perspektywy. Niniejsza publikacja stanowi próbę wypełnienia tej luki. Baza źródłowa pracy oparta została na oficjalnych dokumentach Kościoła powszechnego, wybranych źródłach drukowanych, także o proweniencji kościelnej, w szczególności zaś - biskupiej, a jej główny trzon stanowią polskie periodyki katolickie, ukazujące się do końca istnienia Drugiej Rzeczypospolitej.
W wyniku zmian granic po I wojnie światowej europejskie państwa narodowe stanęły przed wyzwaniem zaszczepienia lojalności narodowej na nowych terenach przygranicznych. Ich mieszkańcy różnili się od siebie często pod względem religijnym, językowym, kulturowym lub etnicznym. W niniejszej książce Machteld Venken porównuje doświadczenia edukacji w dwóch tego rodzaju regionach: na Górnym Śląsku w Polsce oraz w Eupen, Sankt Vith i Malmedy w Belgii. Były to tereny wówczas świeżo odłączone od Cesarstwa Niemieckiego. Badaczka pokazuje zróżnicowany obraz, w którym nauczanie w szkołach pogranicza i polityka językowa znalazły się w centrum sporów na poziomie lokalnym, państwowym i międzynarodowym.Książka "Peryferia w centrum" pokazuje, jak funkcjonowały (bądź nie funkcjonowały) w praktyce międzynarodowe porozumienia graniczne po I wojnie światowej. Dowiadujemy się, jak uczniowie, ich rodzice i dyrektorzy szkół radzili sobie ze zmieniającymi się systemami prawnymi i administracyjnymi oraz jak systemy te były często rozdzierane sprzecznościami wewnętrznymi i niepowodzeniami w ich stosowaniu. Prowokujące do myślenia tezy prof. Machteld Venken powinny zainteresować naukowców zajmujących się tym, jak dynamika międzynarodowa i krajowa kształtuje codzienne doświadczenia, subiektywność i zakres działania dzieci w różnych spornych obszarach".Katherine Lebow, Uniwersytet OksfordzkiMachteld Venken jest profesorką współczesnej historii transnarodowej w Luxembourg Centre for Contemporary and Digital History (CDH) w Luksemburgu. Studiowała języki i kultury słowiańskie, europeistykę i historię w Belgii i w Polsce. W 2008 r. uzyskała tytuł doktora na Katolickim Uniwersytecie w Leuven (Belgia), a w 2018 r. habilitację na Uniwersytecie Wiedeńskim (Austria). Była główną badaczką w dziewięciu projektach finansowanych w pięciu krajach europejskich. Jej główne zainteresowania obejmują transnarodową, transregionalną i porównawczą historię Europy, migrację, badanie terenów pogranicznych, historię mówioną oraz historię rodzin i dzieci.
W Polsce od wielu dziesięcioleci (a właściwie od wieków) istniało szerokie środowisko osób zajmujących się myślą rosyjską. W ostatnich kilku dekadach badaczy filozofii rosyjskiej (zwłaszcza społecznej i religijnej) można było znaleźć właściwie na wszystkich wyższych uczelniach i w wyspecjalizowanych instytucjach naukowych, pochwalić się też mogli znaczącymi wynikami, i to na skalę międzynarodową, w tym szeroką i udaną współpracą z uczonymi rosyjskimi. Wszystko to zainicjowane i zainspirowane było przez znakomite prace, działania i osiągnięcia Andrzeja Walickiego, a potem Włodzimierza Rydzewskiego i Andrzeja de Lazariego. Jednak cztery lata temu cała ta – utrwalona, jak się wydawało – sytuacja uległa wiadomej gwałtownej i szokującej zmianie. W książce niniejszej próbuję na początku – starając się unikać gwałtownych, doraźnych i reaktywnych ocen – zdać jakoś sprawę z tych dramatycznych uwarunkowań, a następnie dokonać pewnego podsumowania czy przynajmniej zestawienia swoich tekstów z zakresu filozofii rosyjskiej z lat ostatnich, choć czasem także z lat dawniejszych. W tytule książki określiłem to wszystko „swoimi ruskimi sprawami” – ruskimi, a nie rosyjskim, by wyrazić w ten sposób jakąś złość, gorycz i zawód po wielu latach zajmowania się filozofią rosyjską. Zajmowałem się jednak zawsze nie tylko filozofią rosyjską. Równie istotne – jako takie i jako tło dla myśli rosyjskiej – były dla mnie powszechna historia filozofii, filozofia społeczna, filozofia religii, wybrane współczesne zagadnienia, kierunki, debaty filozoficzne. Artykuły z tego zakresu stanowią drugą zasadniczą część książki.
O czym świadczy niepohamowany apetyt bohaterek w kinie polskim? Dlaczego Polki nie umierają na filmowym ekranie? Czy bohater filmów Andrzeja Wajdy to bohater romantyczny czy histeryczny? Czy postkolonialne fantazje mogą uratować polską męskość w kryzysie? Czy polskie kino popularne przepracowuje narodowe traumy? Na te i wiele innych pytań można znaleźć odpowiedź w tomie Wyobrażone tożsamości. Dyskursy wspólnotowe w kinie polskim. Zamieszczone w nim eseje powstały w latach 1989–2018, a większość z nich została opublikowana w wydawnictwach anglojęzycznych. Przedmiotem zawartych w nich rozważań jest kanon kina polskiego oraz jego obrzeża, a inspiracji metodologicznych dostarczają teorie genderowe, postkolonialne, teoria afektu oraz psychoanaliza. Zaprezentowane analizy wyrastają z przekonania, że kino narodowe tworzy „wyobrażoną wspólnotę” w rozumieniu Benedicta Andersona, w której obrębie nieustannie dochodzi do tektonicznych wstrząsów i przemieszczeń.
Stoi na stacji lokomotywa... słowa, które zna każdy Polak. Julian Tuwim, publikując w 1936 roku swój wiersz, nie przypuszczał, że ta niewinna zabawa poetycko-językowa na trwałe zagości w historii naszej narodowej literatury i uzyska status ponadczasowego arcydzieła. 'Lokomotywy' paradoksalnie nie trzeba tłumaczyć na inne języki. Odpowiednio przeczytana na głos w języku polskim będzie zrozumiała dla wszystkich, bo jej siła wynika z naturalnego języka muzyki (A. Nowakowski). Dziś "Lokomotywa" powraca w najpełniejszym wydaniu w historii w oryginale oraz w pięćdziesięciu przekładach na: amharski, angielski, arabski, baskijski, białoruski, bośniacki, bułgarski, chiński tradycyjny, chiński uproszczony, chorwacki, czarnogórski, czeski, duński, esperanto, estoński, fiński, francuski, góralski, grecki, gruziński, hindi, hiszpański, indonezyjski, japoński, kaszubski, kataloński, koreański, litewski, łacina, macedoński, mongolski, niderlandzki, niemiecki, norweski (bokmal), ormiański, perski (farsi), portugalski, rosyjski, rumuński, serbski, słowacki, słoweński, szwedzki, śląski, turecki, ukraiński, urdu, węgierski, wietnamski, włoski. To literacka podróż przez kontynenty i wieki, która otwiera przed czytelnikami małymi i dużymi niezwykłą możliwość porównania, jak to samo dzieło brzmi w różnych językach i kulturach. Wydaniu towarzyszą klasyczne ilustracje Georgea Hima i Jana Le Witta dzieła sztuki same w sobie, otwierające polską książkę dziecięcą na świat europejskiej awangardy. "Lokomotywa" Juliana Tuwima: rozwija wyobraźnię najmłodszych,bawi rytmem i dźwiękiem,otwiera na świat i różnorodność językową,łączy pokolenia, przywołując wspomnienia dzieciństwa,zachwyci miłośników literatury i kolekcjonerów jako edycja unikatowa na skalę światową. Stoi na stacji lokomotywa... a cóż by innego?!
Zombi – który wywodzi się z haitańskiego vodu, choć współczesny kształt zyskał za sprawą amerykańskiej popkultury i dziś zachowuje luźny związek z pierwowzorem – oraz pishtaco – andyjski potwór wytapiający tłuszcz ze swoich ofiar – to dwie monstrualne istoty należące do bogatego imaginarium Ameryki Łacińskiej. W hispanoamerykańskiej literaturze potwory te pojawiają się na większą skalę tak naprawdę od niedawna; boom na prozę o żywych trupach nabrał tempa pod koniec pierwszej dekady bieżącego stulecia; w przypadku pishtacos tradycje są dłuższe, ale literacki korpus wciąż pozostaje szczupły. Fabuły im poświęcone, najczęściej utrzymane w konwencji grozy, postapokaliptycznej katastrofy, rzadziej satyry, przy uważniejszej lekturze odsłaniają złożoną problematykę: dialogują z tym, co globalne, podnosząc lokalne kwestie, budują narodowe fantazje i odsłaniają kompleksy, stają się metaforycznym narzędziem do opisywania współczesnych stosunków społecznych, do refleksji natury politycznej i rozliczeń z przeszłością. Badając hispanoamerykańskie teksty o inwazjach żywych trupów, polityczne i socjologiczne alegorie z udziałem zombi oraz przetwarzające ludową tradycję opowieści o andyjskich podrzynaczach, autor pokazuje, w jaki sposób współczesna literatura popularna z Ameryki Łacińskiej kreśli niejednoznaczny portret swojego regionu, kulturowych przemian i społecznych aspiracji.
Wojnę domową poprzedza rewolucja nowoczesności, zdetonowana przez zmiany społeczno-ekonomiczne i świadomościowe. Wtedy też wspólnota etniczna rozszczepia się na dwie antagonistyczne części, które poczuwają się do odmiennych systemów wartości, inaczej oceniają wspólną przeszłość i widzą rozdzielną przyszłość. W wojnie domowej zderzają się dwie wykluczające się kultury w obrębie tej samej jedni etnicznej. Uprzystępniają to przypadki wojen domowych – w Stanach Zjednoczonych między kapitalistyczną Północą a secesjonistycznymi stanami południowymi, feudalno-niewolniczymi w swym jestestwie, oraz w Rosji, gdzie starli się dziedzice Rosji petersburskiej, proeuropejskiej, z żywiołem ludowym, wymodelowanym przez schedę eurazjatycką, moskiewską. Wojna domowa w Polsce chromała dotąd w połowiczności. W czasach nowożytnych sprawa wybicia się na niepodległość przytłaczała kwestię unowocześnienia i retuszowała wynikające stąd antagonizmy. Konflikty między tradycjonalistami a modernizatorami nie przybierały drastycznych rozmiarów. Od 1980 roku w kraju toczy się rewolucja unowocześnienia, nad którą wciąż nawisa cień wojny domowej.
Spowiedź ambasadora Spasowskiego jest fascynującą opowieścią o historii i polityce, miłości i zdradzie, tragedii narodu i rodziny. Autor nie tylko opisuje historię własnego życia, ale na jej tle obnaża mechanizmy komunistycznej władzy, pokazuje wstydliwe oblicza polskiej służby dyplomatycznej i jej brak profesjonalizmu, ujawnia prywatne interesy, którym polscy "dyplomaci" podporządkowywali swoją aktywność, demaskuje bezkarność bezpieki, a nade wszystko ukazuje przemożny wpływ Sowietów na działania zarówno tych, którzy rządzili w kraju, jak i tych, którzy reprezentowali go poza granicami.Ze Wstępu Mariusza M. Brymory() poprzez swoje odważne i pryncypialne poparcie Solidarności wobec komunistycznych władców w latach 1980-1981 oraz jeszcze odważniejszą decyzję, aby poświęcić swoją karierę i dobytek w proteście przeciwko represjom, jakie miały miejsce po wprowadzeniu stanu wojennego i próbie zgniecenia Solidarności przez reżim generała Jaruzelskiego, w sensie moralnym Romuald Spasowski stał się pierwszym ambasadorem wolnej Polski w Stanach Zjednoczonych.George Weigel w Przedmowie (do drugiego wydania amerykańskiego)Jest mi pan dłużny trzy noce () bo tyle bez przerwy czytałem pana książkę i nie mogłem jej odłożyć, dopóki nie skończyłem. To najlepsza książka na temat komunizmu i Polski, jaką kiedykolwiek czytałem.Prezydent Ronald Reagan o amerykańskim wydaniu wspomnień ambasadora SpasowskiegoMariusz M. Brymora - ukończył filologię angielską na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz studia podyplomowe z zakresu historii i kultury brytyjskiej na Uniwersytecie Warszawskim oraz Ruskin College w Oksfordzie. Zawodowy dyplomata. Przed wstąpieniem do służby zagranicznej pracował jako nauczyciel akademicki oraz tłumacz języka angielskiego. W latach 1994-1998 był radnym Rady Miejskiej Radomia, a przez ostatni rok kadencji wiceprezydentem miasta. Od 1999 roku pracuje w służbie zagranicznej, gdzie pełnił funkcje zastępcy konsula generalnego w Chicago, radcy ds. dyplomacji publicznej Ambasady RP w Waszyngtonie i konsula generalnego w Los Angeles. W centrali MSZ był m.in. wicedyrektorem Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej: nadzorował działalność promocyjną polskich placówek. Przetłumaczył m.in. dwa opowiadania Bernarda Malamuda wydane w tomie zbiorowym Żydoptak (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989). Autor Historii polskiej dyplomacji w Stanach Zjednoczonych 1919-2019 (2020), oraz jej wersji angielskojęzycznej One Hundred Years of Polish Diplomatic Presence in the United States 1919-2019. Był współautorem i redaktorem albumu 400 Years of Polish Immigrants in America, wydanego w 2008 roku z okazji czterechsetnej rocznicy przybycia pierwszych Polaków do Jamestown w Wirginii.
Edward Benesz (cz. Edvard Bene) to jeden z najbardziej znanych polityków Europy Środkowej XX wieku. W czasie II wojny światowej wraz z Władysławem Sikorskim uosabiali walczącą o wolność, okupowaną przez III Rzeszę Europę. Poprowadził swój naród do sukcesu na konferencji wersalskiej, dzięki czemu - wedle zgodnej opinii historyków - Czechosłowacja stała się największym zwycięzcą i rdzeniem systemu wersalskiego (1919-1938). Benesz był jedną z twarzy demokratycznej, liberalnej Europy między wojnami światowymi i ówczesnej nowości politycznej - koncepcji zbiorowego bezpieczeństwa. Nie był jednak w stanie zapobiec dwóm historycznym tragediom swojego narodu - konferencji monachijskiej (1938) i komunistycznemu przewrotowi w 1948 roku. Jego los symbolizuje tragedie i problemy Europy (co najmniej Środkowej) XX wieku. Andrzej Krawczyk dokonuje wszechstronnej analizy jasnych oraz ciemnych stron tej postaci i przedstawia historię czeskiej dyskusji, która pewnie nigdy się nie zakończy, nad dziedzictwem nie istniejącego już dziś państwa - Czechosłowacji. Frapująca lektura dla polskiego czytelnika, ukształtowanego w tradycji całkowicie odmiennej od beneszowskiej.To jest pierwsza polska biografia Edwarda Benesza, wybitnego polityka Czechosłowacji, którego wybory były tyleż fascynujące, co kontrowersyjne i tragiczne. Dzięki tej książce poznajemy od podszewki losy polityczne naszych sąsiadów z południa. Po jej lekturze z pewnością będziemy mądrzejsi.Adam Michnik - historyk, eseista, redaktor Naczelny "Gazety Wyborczej", doktor honoris causa Uniwersytetu Karola w PradzeEdvard Bene, jeden z najważniejszych polityków środkowoeuropejskich XX wieku, nie miał dotąd, o dziwo, polskiej biografii. Andrzej Krawczyk, który wypełnił tę lukę, ukazuje postać czechosłowackiego ministra spraw zagranicznych i późniejszego prezydenta w sposób przystępny, barwny, a zarazem wyważony. Nie pomija kwestii kontrowersyjnych, lecz unika jednostronnej, uproszczonej oceny. Dostrzega jego wady, ale zauważa też zasługi. Książka nie zawiedzie z pewnością tych, którzy pasjonują się historią Czech i Europy Środkowej.Piotr Majewski, - prof. dr hab., Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego, autor m.in. książki "Kiedy wybuchnie wojna? 1938 - Studium kryzysu" (2019)Andrzej Krawczyk - specjalista w dziedzinie historii Europy Środkowej i Bałkanów XIX-XX wieku. Ambasador w Pradze, Bratysławie i Sarajewie, ekspert Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu i minister w Kancelarii Prezydenta. Współtwórca pionu studiów i analiz Sejmu. Wykładowca UW, KUL, Uniwersytetu Karola w Pradze i obecnie Uniwersytetu Civitas w Warszawie. Autor dziewięciu książek, w tym nagrodzonych: biografii Jozefa Tiso i historii Bośni i Hercegowiny w XX wieku Czyja jest Bośnia, a także około 150 artykułów. Organizator wystaw polskiej książki na terenach byłego Związku Sowieckiego. Przed rokiem 1989 wspólnie z Bronisławem Komorowskim wydawał podziemne pismo "ABC" ("Adriatyk, Bałtyk, Morze Czarne").
Zestawienie wielkiej, nieśmiertelnej muzyki Schuberta z poezją Stanisława Barańczaka było demonstracją jedności sztuki. Muzyka młodo zmarłego kompozytora, geniusza, który nie poznał podłości XX wieku, nic nie mógł wiedzieć o Auschwitz, o Kołymie, o pustce tylu sektorów nowoczesnego życia, o nudzie świata natychmiastowej informacji (która nikogo nie porusza), ale przecież wiedział, czym jest życie i czym jest śmierć, zjednoczyła się w sposób idealny ze słowami napisanymi przez naszego przyjaciela, w natchnieniu, w walce z chorobą, z czasem, z rozpaczą, związała się ze słowami stworzonymi przez Stanisława, który nie tylko był świadkiem totalitaryzmu, ale także jego energicznym, dzielnym przeciwnikiem.Zagajewski
W pierwszej części Krakowskie silvae rerum z podtytułem Szkice o ludziach zaprezentowano czterdzieści sylwetek nietuzinkowych mieszkańców Krakowa, w kolejnej - Szkice o dziejach i obyczajach - znane i nieznane epizody z dziejów miasta. Natomiast ta książka: Krakowskie silva rerum. Ludzie znani i nieznani stanowi kontynuację opowieści o Krakowianach od końca XIII do początków XX wieku. Jak się bowiem okazuje, z Krakowem związanych było wiele znamienitych ludzi - wybrano 45 osób o różnych zawodach, zainteresowaniach, działalności i zasługach. Tym razem "las różności" został nieco uporządkowany, bowiem kolejno zostali przedstawieni ludzie z grona uczonych, kręgów medycznych, literackich, sztuk plastycznych, teatru i muzyki, przedsiębiorców oraz wyższych sfer czy działaczy społecznych. Na podstawie książek, literatury pamiętnikarskiej, źródeł i prasy - w popularnonaukowej formie zostały opracowane ich nietuzinkowe życiorysy, charaktery, zamiłowania, ujawniono ciekawostki z ich życia, a nawet dziwactwa czy skandale. O Krakowie i jego mieszkańcach warto się dowiedzieć lub wiedzieć więcejEwa DanowskaEwa Danowska - historyk, dr hab., autorka szeregu książek, edycji źródłowych, katalogów rękopisów, ponad 160 artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych i opracowaniach zbiorowych, a także ponad 120 artykułów popularnonaukowych ukazujących się głównie w miesięcznikach "Kraków" i Mówią wieki". Członek Towarzystwa do Badań nad Wiekiem Osiemnastym, a przed opuszczeniem Krakowa na rzecz Bochni - Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Emerytowana kierowniczka Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN, od 2020 r. adiunkt z Zakładzie Medioznawstwa PUNO w Londynie, prof. nadzw. w Tarnowskiej Szkole Wyższej - Akademii Nauk Stosowanych.
Dwa szkice, składające się na tę książeczkę, dotyczą stosunków polsko-niemieckich od średniowiecza do współczesności. Przy czym przedstawione tu relacje obejmują także Mazurów i Warmiaków - społeczności żyjące najpierw w państwie zakonu krzyżackiego, a potem w Królestwie Pruskim. Ludziom przyzwyczajonym do widzenia w Niemcach "odwiecznego wroga" trudno będzie przyjąć przewodnią ideę tej pracy: że również my, Polacy, nie jesteśmy wobec Niemców bez winy, że ciężkie krzywdy wyrządziliśmy też Warmiakom i Mazurom. Autor rozdrapuje narodowe rany: przedstawia "krainy wymarłych ludów", nieznane polskiej opinii publicznej.Andrzej Romanowski (ur. 1951) jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Historii PAN, redaktorem naczelnym Polskiego Słownika Biograficznego, emerytowanym profesorem zwyczajnym na Wydziale Polonistyki UJ. W Wydawnictwie Universitas redaguje serię Biblioteka Literatury Pogranicza. Autor szeregu książek naukowych, publicystycznych i eseistycznych. W ostatnich latach wydał: Polska kalejdoskop kultur (2024), Odwieczny PiS, czyli Historia Polski (2023), Pamięć gromadzi prochy (2021, 2022). Z Pawłem Dybiczem opublikował wywiad-rzekę Życie pełne historii (2024).
Dramaty podmiotów lirycznych mogą zaskakiwać. Autor (już we wstępie) sytuuje się na pozycji teoretyka poezji, przywołuje znanych uczonych (Sławiński, Nycz), pokazuje ich wielopostaciową teorię "podmiotu lirycznego". Pewnie mógłby ciąg teoretycznych sław rozwinąć w nieskończoność, tyle że po co? Ostatecznie zmierza do bardzo ważnej konstrukcji myśli, która jest jego konstrukcją, wynikającą z wieloletniej lektury i wieloletniego pisania wierszy, że podmiot liryczny nie ma swoich "przygód", ale ma swoje dramaty. [] Dramaty [] są może najbardziej klasyczną z dotychczasowych książek uczonego. W swoich lekturach jest on poważny i rozważny, opiera się na stanie badań, czyni wycieczki w stronę głębokiej tradycji poezji wieku XX i bliższych okolic, które pewnie też można by uznać za dziedzictwo, ale raczej za przestrzeń możliwości. Badacz proponuje trzy sposoby lektury "dramatu" podmiotu: wobec tradycji, poznania oraz w czasie i przestrzeni. To jednocześnie lektura przez pokolenia, odmienne języki, wyobraźnie, stosunek do poezji jako całości (pamięci przeszłości) i wiersza jako szczególnej reprezentacji podmiotu, czyli poety.Z recenzji prof. dr. hab. Mariana KisielaMożna uznać, że "podmiot liryczny" jako swego rodzaju "gatunek", przeżył do dziś - choć zarazem w innym sensie "przeżył" niejedno - w licznych swych mutacjach: inkarnacjach i uwikłaniach stylistycznych, które zróżnicowały jego tekstowe i wyobrażeniowe środowisko, a w rezultacie - ukształtowały świat poezji XX i XXI wieku. Swe doświadczenia wzbogacił jednak na pewno zarówno o samoświadomość, jak i różnie motywowaną niepewność co do swej umownej egzystencji. Zyskał niejako samowiedzę o swej wirtualności: że stał się przedmiotem gry, toczącej się pod piórem czy klawiaturą wszechwładnego autora, który dowolnie dozuje udzielane mu pełnomocnictwa i pozwala stawać się reprezentacją "ja" w stopniu mu dozwolonym, a ponadto - bywać każdym i nikim. [] Zapraszając do serii osobnych wypraw, z których żadna nie została podjęta z ambicją poznania wszystkich lądów możliwych i nie jest podróżą "dookoła świata", badacz ma nadzieję, że okażą się one egzemplifikacją różnych sytuacji dotychczas opisanych i nieopisanych w teorii liryki. Niemniej głównym celem każdej z osobnych ekspedycji jest poznanie indywidualnych "dramatów": przygód, ekscesów, eksperymentów, akcesji, koncesji i transgresji tożsamości.Fragment WstępuPiotr Michałowski - prof. dr hab., literaturoznawca, krytyk literacki i teatralny, eseista, poeta i prozaik, autor przekładów (z języka hiszpańskiego). Absolwent UAM, zatrudniony na Uniwersytecie Szczecińskim. Jest autorem książek naukowych: Miniatura poetycka (Szczecin 1999), Granice poezji i poezja bez granic (Szczecin 2001), Głosy, formy, światy. Warianty poezji nowoczesnej (Kraków 2008), Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej (Kraków 2012); eseistycznych: Narożnikowo, centralnie, pogranicznie. Szkice szczecińskie i europejskie (Szczecin 2012), Z narożnika mapy (Szczecin 2014), dziewięciu zbiorów poetyckich i dwóch prozatorskich. Opracował i wstępem poprzedził wydanie poematu Juliana Tuwima Kwiaty polskie w serii "Biblioteka polska" (Universitas, Kraków 2004). Ponadto zredagował prace zbiorowe: Od pióra do sieci. Zmienne media literatury (Szczecin 2015) oraz Niepospolite ruszenie słów. Liryka Heleny Raszki w zbliżeniach i przekrojach (Szczecin 2021). Publikuje w periodykach naukowych (m.in. "Pamiętniku Literackim" i "Tekstach Drugich") oraz w prasie literackiej. Strona internetowa:
Książka jest propozycją przepisania historii Polski oraz opisania jej społeczno-kulturowej tożsamości przy pomocy narzędzi teoretycznych, które albo w ogóle, albo w niewielkim tylko stopniu wykorzystano kiedykolwiek w tym celu - teologii politycznej, Lacanowskiej psychoanalizy, teorii systemów-światów, studiów postkolonialnych, ontologii wydarzenia Alaina Badiou czy teorii hegemonii. Tytułowa figura "fantomowego ciała króla" nawiązuje do koncepcji "dwóch ciał króla" przedstawionej niegdyś błyskotliwie przez Ernsta Kantorowicza w książce pod takim samym tytułem. Poprzez metaforę fantomowego ciała Sowa opisuje I Rzeczpospolitą, której kondycję determinował przede wszystkim szereg braków. Pokazuje, że począwszy od śmierci Zygmunta II Augusta, ostatniego dziedzicznego króla Polski i Litwy, Rzeczpospolita nie istniała jako państwo w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale była raczej fantomem, urojeniem, wyobrażeniem, uroszczeniem. Owo nieistnienie położyło się cieniem na losach Polski od wczesnej nowoczesności wieków XVI i XVII, przez rozbiory aż po czasy współczesne. Fantomowe ciało króla nie jest jednak typową pracą historyczną. Jej przedmiot to przede wszystkim współczesna Polska i jej problemy z nowoczesnością. Na kartach książki w zaskakujący i - jak się okazuje - inspirujący sposób Wallerstein spotyka się z Gombrowiczem, Brzozowski z Lacanem, Lefort z Andersonem a Gramsci i Laclau ze staropolskimi sarmatami, aby wyjaśnić zagadkę, jaką była i jest Polska.Jan Sowa (ur. 1976) - studiował filologię polską, psychologię i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz na Uniwersytecie Paryż VIII w Saint-Denis. Doktor socjologii, pracownik naukowy Katedry Kultury Współczesnej UJ. Jest autorem około stu tekstów opublikowanych w Polsce i zagranicą oraz dwóch książek: Sezon w teatrze lalek i inne eseje (2003) i Ciesz się, późny wnuku. Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna (2007).
Autorka niniejszej publikacji opisuje rozmaite modele afektywnej poetyki widoczne w prozie Gombrowicza oraz ich ścieżki prowadzące od debiutanckich, młodzieńczych opowiadań aż po pobyt w Argentynie. Jest to lektura pozwalająca jednak "iść w poprzek" deklaratywnym warstwom tekstu. Ciało, afekt i Argentyna - te trzy kategorie będą się dopełniać i przeplatać, tworząc innowacyjny model lektury Pamiętnika z okresu dojrzewania oraz tekstów z nim rezonujących.
Allegro ma non troppo to formuła muzyczna, którą Wisława Szymborska ujmuje dosłownie: "wesoło, ale nie za bardzo". Zawiera ona istotę jej twórczości, jest odmianą "zachwytu i rozpaczy", które sama poetka uznała za swoje "znaki szczególne". To też jedyny włoski tytuł, jaki spotykamy w jej twórczości - i właśnie we Włoszech jej "rozhuśtana na grozie wesołość" znalazła szczególne echo, rozrastając się z czasem w istny kult. Stąd pomysł, żeby poprzez wybrane włoskie głosy - reżysera filmowego i reżysera teatralnego, muzyka i aktorki, pisarki i pisarza, dwóch polonistów-komparatystów - zaoferować polskim czytelnikom Szymborskiej eks-centryczne - jako że obce - spojrzenie na jej twórczość, w przekonaniu, że przyjrzenie się swojej kulturze w oczach Innego może przynieść w darze ciekawe odkrycia, oraz w duchu samej poetki, która szukała ciągle nowych punktów widzenia, nowych zdumień wobec pozornie znanych zjawisk świata.Andrea Ceccherelli
Pomimo światopoglądowych różnic i podziałów, pomimo ideologicznych uwikłań i jakby niezależnie od nich, polska filozofia człowieka zawiera pewną wspólną normę, a zarazem postulat, dotyczący zachowania w sytuacjach trudnych, a nawet wyjątkowo trudnych, granicznych. Otóż każdy winien się wtedy zachowywać "po ludzku". To praktyka społeczna ostatecznie odkrywa pokłady człowieczeństwa - lub też jego rażące braki. Wyraża się ona poprzez postawy solidarności z pokrzywdzonymi, prześladowanymi, a także niesprawiedliwie wykluczonymi ze swoich społeczności i wspólnot. Jest to jeden z przejawów owego "praktycyzmu", który można śledzić na poziomie rozważań teoretycznych co najmniej od początków istnienia Uniwersytetu Krakowskiego, a więc od średniowiecza.Fragment książki
"- To nie jest sztuka o randkach, lecz o śmierci.- Nie musi się wydzierać. To jest sztuka o randkach, nie tylko o śmierci. Sztuka o wszystkim. Randkach, narodzinach, śmierci, życiu, rodzinie i tak dalej".Gdy jeden z aktorów na planie reżyserowanej przez Cadena Cotarda sztuki teatralnej wypowiada swoją opinię o jej znaczeniu, bohater filmu Charliego Kaufmana szybko ją koryguje. Idąc tym tropem, Skażone światło miłości i żalu nie jest po prostu książką o filmie. Film jest tu pretekstem do refleksji o miłości, śmierci, rozumieniu sztuki i duchowości. W tym ujęciu moja próba rozplątania gęstej sieci znaczeń, z której składa się film Synekdocha. Nowy Jork, jednocześnie pozostaje kreacją autorską. Starając się zrozumieć doświadczenia Cotarda, odwołuję się do własnych przeżyć, nie rekonstruując obiektywnego sensu filmu Kaufmana, lecz spotykając się z reżyserem w nieokreślonej hermeneutycznej przestrzeni. Liczę na to, że podobne spotkanie - tym razem ze mną - stanie się udziałem Czytelnika.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
