Instrukcje o budynkach i sprzętach kościelnych (1577), opracowane na zlecenie i pod nadzorem kardynała Karola Boromeusza (15381584) przez duchownych wspierających go w zarządzaniu archidiecezją mediolańską, są uważane za najważniejszy dokument, określający zasady kształtowania katolickiej sztuki sakralnej w okresie potrydenckim. Z zawartych w nich, jasno sformułowanych regulacji korzystano w niemal całym świecie, starając się jak najlepiej dostosować formy dzieł sztuki do wymogów liturgii i do przekazywania za ich pomocą prawd wiary. Instrukcje odegrały też kluczową rolę w sformułowaniu nowożytnej łacińskiej terminologii liturgiczno-artystycznej. Pierwszy pełny przekład Instrukcji na język polski został zaopatrzony w kompletny aparat naukowy, a także dopełniony obszernymi wprowadzeniami, wyjaśniającymi okoliczności powstania tego dzieła i problematykę jego autorstwa oraz określającymi jego miejsce w dorobku piśmiennictwa artystycznego XVI stulecia. Zalecenia zawarte w Instrukcjach skonfrontowano też z formami dzieł sztuki sakralnej zrealizowanymi pod nadzorem Boromeusza i drobniejszymi wypowiedziami na temat sztuki, sformułowanymi przez niego i w jego środowisku.
Monumentalny album o imponującym bogactwie architektonicznym doby Baroku na ziemiach polskich. W pierwszej części autor wyjaśnia podstawowe terminy, chronologię oraz specyficzne cechy tej epoki. W kolejnych rozdziałach szczegółowo opisuje barokowe obiekty architektury sakralnej, pogrupowane według historycznych dzielnic Polski (Małopolska, ziemie ruskie, Śląsk, Mazowsze i Podlasie, Wielkopolska, Prusy Królewskie i Książęce). Wśród nich znajdziemy również budowle znajdujące się obecnie poza granicami naszego kraju.Autor przedstawia kościół jako kompleksowe dzieło sztuki, opisuje charakterystyczne dla Baroku wzorce oraz inspiracje, które miały wpływ na fundatorów, artystów i odbiorców. Z lektury dowiemy się również, jak przebiegała barokizacja świątyń średniowiecznych i nowożytnych oraz poznamy charakterystyczne rozwiązania w architekturze sakralnej różnych wyznań chrześcijańskich.
Książka wprowadza czytelnika w dysputę na temat sztuki religijnej, prowadzoną we Francji od początku XVI do końca XVIII wieku z licznymi odwołaniami do starożytnej i średniowiecznej tradycji Kościoła gallikańskiego. W debatę tę angażowali się nie tylko teologowie katoliccy i protestanccy, ale także pisarze świeccy, początkowo wspierający działania Kościoła, a później dystansujący się od niego i próbujący zastąpić dogmatyczne chrześcijaństwo nową „religią rozumu”, Elementem łączącym zdecydowaną większość ich wypowiedzi było przekonanie, że obraz religijny nie może być postrzegany jako jako „portret Boga”, ale należy widzieć w nim tylko „znak odłączony” od tego niewidzialnego pierwowzoru, nie uosabiający go, ale wyłącznie przypominający o nim wiernym. Francuscy pisarze opowiadali się więc za powściągliwym kształtowaniem obrazów i rzeźb, aby nie zachwycały one przesadnie widzów wyszukanymi formami, ani nie nie poruszały zbytnio ich emocji ekspresyjnymi ujęciami „historii świętej”. Dla owych autorów chrześcijaństwo było przede wszystkim religią Słowa, zaś obrazy jawiły się im jako duszpasterska pomoc dla „prostaczków”, którzy nie umieli czytać lub nie potrafili zrozumieć tekstów katechizmowych i prostych homilii. Pisarze ci podchodzili więc z dystansem do sztuki religijnej, przyjmując że jej znaczenie będzie maleć wraz z postępami oświecenia. Poddając się takim założeniom teoretycznym, twórcy sztuki religijnej we Francji osiągnęli w wieku XVII wysoki poziom, naznaczony szlachetną prostotą i czystością, ale w następnym stuleciu popadli w banalne schematy, nie chcąc angażować się zbytnio działalność coraz bardziej lekceważoną przez elity.
W książce w całości przytoczono i szczegółowo przeanalizowano dwa unikatowe i komplementarne źródła spisane przez ks. Jana Karola Lipowieckiego, dokumentujące remont i rozbudowę cerkwi w Szczebrzeszynie, którymi kierował on w latach 1777–1789. Lipowiecki prowadził nie tylko szczegółowe rachunki, ale także kronikę, gdzie w bardzo emocjonalny sposób przedstawił swój udział w tych pracach.
W publikacji omówiono wcześniejsze dzieje cerkwi, jej formy architektoniczne oraz wyposażenie, ze szczególnym uwzględnieniem siedemnastowiecznej ikony Hodegetrii. Ponadto książka zawiera wiele informacji na temat dziejów Kościoła wschodniego pod koniec XVIII w., a także codziennego życia w prowincjonalnym mieście galicyjskim po pierwszym rozbiorze.
ARS VETUS ET NOVA. Tom XXIX
W tomie przedstawione zostały teoretyczno-artystyczne koncepcje sztuki sakralnej zawarte w pismach pisarzy kościelnych epoki nowożytnej: Roberta Bellarmina, Cezarego Baroniusza, Rudolfa Hospiniana, Fryderyka Boromeusza i innych.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
