Przemiany demokratyczne, jakie miały miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej na przełomie lat 80. i 90.XX stulecia, wpłynęły zasadniczo na oblicze nie tylko regionu, ale i świata, oddziałując na porządek wewnętrzny każdego z państw bloku wschodniego z jednej strony oraz kończąc zimnowojenny podział świata z drugiej.Demokratyzacja w rejonie środkowoeuropejskim doprowadziła tym samym do fundamentalnych i wieloaspektowych przeobrażeń politycznych, gospodarczych oraz społecznych, redefiniując cele polityki państw europejskich i pozaeuropejskich, zmieniając dynamikę i kierunki relacji na arenie międzynarodowej, prowadząc do powstania nowych graczy politycznych, przekształcając sferę świadomościową społeczeństw, a także wywierając wpływ w obszarze zarówno nadziei, jak i obaw w odniesieniu do wyzwań przyszłości. Znaczenie przemian demokratycznych Europy Środkowo-Wschodniej w wymiarze indywidualnym i zbiorowym jest w związku z tym niepodważalne. (...)
„O wierszach naszych południowych sąsiadów wiemy niewiele, o poezji sąsiadek jeszcze mniej. Jak to możliwe, skoro kultura czeska jest w Polsce tak popularna? […] niesłabnące zainteresowanie czeską prozą i filmem w żaden sposób nie wpływa na wzrost zainteresowania poezją współczesną”. Tak, we wstępie do antologii wierszy 10 czeskich poetek, które debiutowały w ostatniej dekadzie, pisze autorka wyboru i przekładu Zofia Bałdyga. Przygotowywany przez Wydawnictwo Warstwy tom to nie tylko próba przybliżenia polskiemu czytelnikowi pewnego fragmentu czeskiej sceny poetyckiej, ale i najszersza u nas jak dotąd prezentacja bardzo silnie obecnego na niej zjawiska – rosnącej w siłę pozycji kobiet. Tom zawiera kilkadziesiąt utworów o różnej stylistyce, a co ciekawe, choć wszystkie autorki debiutowały między rokiem 2010 a 2020 – różnica wieku między najstarszą a najmłodszą to aż 24 lata. Posłowie do Sąsiadek napisała literaturoznawczyni, krytyczka literacka i pisarka Eliza Kącka.
Fragment posłowia Elizy Kąckiej
Płyta przygotowana zarówno z myślą o tych, którzy wychowali się na muzyce lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, jak i o tych, którzy chcą dowiedzieć się, czego kiedyś słuchali ich rodzice. Wtedy królowali m.in. Krzysztof Krawczyk, Czesław Niemen, zespół Skaldowie, Maryla Rodowicz, Anna Jantar, grupa Happy End, wielki Marek Grechuta oraz Irena Jarocka. Przeboje tych wszystkich artystów udało się zgromadzić w jednym miejscu, na jednej płycie.
The starting point of the exhibition British British Polish Polish. Art from Europe's Edges in the Long '90s and Today presented in 2013 at the CCA Ujazdowski Castle was to show the unique simultaneous bloom of contemporary art in the UK as well as in Poland at the turn of the eighties and nineties, often associated with Young British Artists and Polish Critical Art. Their representatives, in a direct manner, undertook basic human questions - life and death, sex and violence, ethics and politics - thereby provoking lively and important discussions in their countries, also involving the media, which helped to transform contemporary art in the UK and Poland from a niche field - arousing interest only for the privy as it would seem into the broader popular culture. This process was taking place during rapid economic and social changes in both countries: in Britain it was the Big Bang, caused by the sudden deregulation of financial markets in 1986, the same year in which Damien Hirst began his studies at Goldsmiths' College; in Poland, there was the turbulent process of political transformation after the fall of communism in 1989.The presentation of the most important works of British and Polish art from the nineties was complemented with the works of young artists from the UK and Poland, who appeared after the global financial crisis of 2007/2008. From this, the question was asked: do eminent contemporary artists refer to the legacy of their predecessors, or do they reject it, or perhaps simply ignore it? And are we still stuck in the ""long-nineties,"" or are we already living in new, yet unnamed times?Along with the exhibition British British Polish Polish, work began on an extensive publication (in English and Polish) containing the texts of the curators - Tom Morton and Marek Goździewski as well as J.J. Charlesworth, Isobel Harbison, Izabela Kowalczyk, Paweł Możdżyński, and Jakub Bąk. The book also contains interviews with all the artists who partook in the exhibition, as well as rich calendar - developed by Oliver Basciano and Maryla Sitkowska - of British and Polish cultural and political scenes from the nineties and a selection of excerpts from the British and Polish press commenting on the achievements of Young British Art and Polish Critical Art. Appended later to the book was documentation depicting activities related to the controversy around one of the works displayed in the exhibition as well as a rich collection of press releases divulging the varied reception of the exhibition, which was recorded both as an important event in the history of modern art in Poland, as well as an expression of the reflection on the specificity of art from the nineties, arousing more and more interest today. The completion of this publication became an important task of the CCA Ujazdowski Castle as an institution, which was notably active in its participation in shaping the face of contemporary Polish art in the nineties.
Piotr Mróz
Duch jest wolnością i tym, co romantyczne. Namysł nad kulturą epoki XIX stulecia
Beata Szymańska
Parerga i paralipomena: Artura Schopenhauera myśli o kulturze
Olgierd Miedzybłocki
Goethe – jedność z chaosu Kacper Kutrzeba
Literatura, Bildung, wyobraźnia. Kilka krótkich uwag
o literaturze epoki nowoczesnej
Piotr Mróz, Jędrzej Skibowski
(O)powieść romantyczna
Piotr Mróz, Jędrzej Skibowski
Z wybranych teorii powieści pierwszych dekad romantyzmu
Remigiusz Król
Materialistyczna koncepcja alienacji
i jej postheglowska dialektyka Jowita Guja
Dziewiętnastowieczny ateizm filozoficzny
Paulina Tendera
Filozofia kultury Georga W.F. Hegla na podstawie
wybranych fragmentów Encyklopedii nauk filozoficznych
oraz Wykładów z filozofii dziejów
Leszek Augustyn
Dostojewski i sprzeczności XIX wieku
Michał Bohun
Przeciw kulturze. Spory z kulturą i o kulturę
w myśli rosyjskiej XIX wieku Piotr Mróz
Epoka zmierza ku końcowi – poza romantyzmem
Alicja Kowalczewska
Jednostka wyzwolona, zło i niewinność –
Maldoror Lautréamonta
Stanisław Łojek
Wizja kultury w Narodzinach tragedii Nietzschego
Krzysztof Pilarczyk, Gideon Kouts
Od emancypacji do autoemancypacji Żydów.
Zarys historyczno-kulturowy
Anna Tomaszewska
Koncepcja wiary Johna Henry’ego Newmana jako przykład
dziewiętnastowiecznej krytyki oświeceniowego racjonalizmu
Maria Flis
Kultura a tożsamość ludzkiej natury
Krzysztof Matuszewski
Guyau – witalizm u źródeł etyki
Bartłomiej Dobroczyński
Carl Gustav Carus (1789–1869) – skazany na zapomnienie
prekursor psychologii nieświadomości
Radosław Stupak
Paradoks Wundta. Szkic o filozofii i psychologii twórcy
pierwszego laboratorium psychologii eksperymentalnej
Anna Małecka
Starzejące się szaty kultury.
Koncepcja Thomasa Carlyle’a na tle tradycji i epoki
Joanna Hańderek
Marysia – czyli słów kilka o rozumieniu kobiet
i kobiecości w XIX wieku
Agnieszka Gralewicz
Koncepcja sztuki Johna Ruskina wobec rozważań estetycznych Marcela Prousta
Encyklopedia socjologii jest pomyślana jako kompendium ważniejszych zagadnień podejmowanych współcześnie przez socjologię, ze szczególnym uwypukleniem problemów żywych w polskim środowisku socjologicznym. Dzieło to jest adresowane do profesjonalnych socjologów, przedstawicieli innych nauk społecznych, nauczycieli, profesjonalnych i nieprofesjonalnych organizatorów życia społecznego, publicystów i co nie mniej ważne do rzeszy słuchaczy uniwersyteckich studiów socjologicznych, a także wszystkich innych czytelników zainteresowanych socjologią nie ze względów profesjonalnych, lecz powodowanych bezinteresowną ciekawością poznawczą.Hasła Encyklopedii socjologii koncentrują się wokół kilku głównych działów tematycznych: wielkie teorie społeczeństwa i kultury; epistemologiczne i metodologiczne zagadnienia socjologii; teoretyczne kategorie analizy socjologicznej; doktryny społeczno-gospodarcze, prądy ideologiczne i ruchy społeczne; dzieje socjologii; główni twórcy i teoretycy; zagadnienia, którymi socjologia zajmuje się wespół z innymi naukami; wreszcie zastosowania socjologii w praktyce społecznej.
Zeszyt ćwiczeń jest ściśle skorelowany z podręcznikiem Matematyka. Podręcznik. Szkoła podstawowa. Klasa 7.Publikacja jest dostosowana do umiejętności uczniów klasy 7. Zawiera zadania głównie łatwe i o średnim stopniu trudności, które umożliwiają zrozumienie podstawowych zależności, wyćwiczenie nowych umiejętności oraz doskonalenie sprawności rachunkowej.Treść wielu zadań odnosi się do codziennego życia. Obejmuje takie tematy jak sport, internet, zakupy, elektronika czy rzeczywistość szkolna. Zagadnienia bliskie uczniom motywują ich do nauki matematyki. Uczniowie wiedzą, po co się jej uczą i jak zdobytą wiedzy wykorzystają w życiu.Zadania w zeszycie ćwiczeń zostały podzielone na 7 działów tematycznych, a każdy dział – na tematy. W każdym z nich znajduje się od 4 do 14 zadań różnego typu. Zadania ułożono ze wzrastającym stopniem trudności. Na końcu publikacji zamieszczono zestawy zadań „A gdyby egzamin był teraz?” na wzór arkusza egzaminacyjnego, który ma na celu oswojenie uczniów z formą arkusza egzaminacyjnego i rozpoczęcie systematycznego treningu przed egzaminem.Spis treści w klasie 7:1. Liczby2. Procenty3. Trójkąty4. Wyrażenia algebraiczne5. Równania6. Wielokąty7. Potęgi
Instrukcja. Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła - opis książki:Ogłoszona 20 lipca br. przez Kongregację ds. Duchowieństwa Instrukcja Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie ewangelizacyjnej misji Kościoła proponuje sposoby lepszego wykorzystania istniejącego ustawodawstwa w tym zakresie, tak aby zwiększyć współodpowiedzialność wiernych oraz wspierać duszpasterstwo bliskości i współpracy między parafiami. W Kościele jest miejsce dla wszystkich i wszyscy mogą w nim znaleźć miejsce dla siebie, aby jak najlepiej pełnić swe powołanie i kapłani, i wierni.Na treść Instrukcji składa się 11 rozdziałów, które można podzielić na dwie wyraźne części. Część pierwsza rozdziały 16 zawiera szerokie rozważania nt. nawrócenia duszpasterskiego, poczucia misyjnego i wartości parafii w dzisiejszych okolicznościach, podczas gdy w części drugiej rozdziały 711 omówione zostały różne zadania wspólnot parafialnych, ich role i sposoby stosowania w nich norm, które ich dotyczą.Książka Instrukcja. Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła - oprawa miękka - Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej TUM.Książka posiada 82 stron i została wydana w 2020 r.
Focus Second Edition - kurs dostosowany dla nowej szkoły średniejFocus Second Edition jest kontynuacją kursu Matura Focus, zachowując przetestowaną metodę programową, dzięki której:90% nauczycieli stwierdza, że wybór serii Focus był najlepszą decyzją,ponad 80% uczniów uczących się z Focusa twierdzi, że ich zasób słownictwa zdecydowanie zwiększył się po roku nauki z kursem,80% uczniów zauważyło realne postępy po roku nauki z kursem.Druga edycja została stworzona w oparciu o założenia nowej podstawy programowej i uzupełniona o cyfrowe rozwiązania, których wykorzystanie pozytywnie wpłynie na postępy uczniów.programowej i uzupełniona o cyfrowe rozwiązania, których wykorzystanie pozytywnie wpłynie na postępy uczniów.Ulepszona komunikacjaFocus Second Edition to kompleksowy program rozwoju umiejętności komunikacji, który otwiera na język, uwrażliwia na akcent, uczy poprawnej wymowy i zapewnia wzorce wypowiedzi. Każdy rozdział obejmuje:NOWOŚĆ! zadania na mówienie w każdej lekcji,nawet do 20 nagrań audio do każdego rozdziału,ćwiczenia Pronunciation Focus w każdej lekcji Listening.Nowość na rynku!Focus Second Edition oferuje autentyczne, powiązane tematycznie filmy BBC do każdego rozdziału.Pracuj z nimi tak, jak lubisz!Chcesz skupić się na ćwiczeniach, a z filmów korzystać okazjonalnie? Każda lekcja w podręczniku stanowi spójną całość, która idealnie wypełni 45 minut lekcji także bez użycia filmów.Chcesz, żeby filmy stanowiły uzupełnienie lekcji? Treść rozdziału i filmów jest powiązana, więc idealnie wkomponujesz wideo na początku, w trakcie lub na końcu lekcji.Uważasz, że osobne lekcje filmowe to jest TO? W zeszycie ćwiczeń każdy uczeń znajdzie gotowe arkusze pracy z filmami BEZ POTRZEBY KSEROWANIA! 3.Skuteczność językowaFocus Second Edition to sprawdzone rozwiązania dostosowane do potrzeb polskich uczniów i gwarantujące wymierne efekty nauki, procentujące na sprawdzianach i egzaminie maturalnym.NOWOŚĆ! lekcja Use of English w każdym rozdziale już od poziomu 2,ramki FOCUS ON WORDS w lekcjach Vocabulary, Listening i Reading zwracające uwagę na kluczowe słownictwo,dwustronicowa lekcja na pisanie w każdym rozdziale już od poziomu 2.Sprawdź także podręczniki serii dla innych poziomów zaawansowania:Focus Second Edition 1Focus Second Edition 2Focus Second Edition 3Focus Second Edition 4Focus Second Edition 5Do podręcznika Focus 4 został dołączony kod dostępu do testu Benchmark na poziomie B2.
Wystarczy kubek z wodą i pędzelek, a dziecko pozna świat kolorów zwilżając kartki tej kolorowanki. 10 ilustracji, raster kolorowy. Format 270x190. Broszura szyta drutem.
Książka zawiera refleksje na temat myśli wybitnych filozofów: M. Bubera, H.U. von Balthasara, E. Stein czy F. Nietzschego i innych. Autorzy poruszają w niej wiele kwestii związanych z racjonalnością i nieracjonalnością filozofii, relacją pomiędzy wiarą a teologią orz nauczaniem a duszpasterstwem.Jest to pamiątkowa księga z okazji pięćdziesięciolecia kapłaństwa Ojca Profesora Edmunda Morawca, redemptorysty, filozofa, od 1964 r. wykładowcy i pracownika naukowego na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego (wcześniejsza ATK), członka wielu towarzystw filozoficznych.Książka, którą autorzy pragną oddać do rąk czytelnika, jest wyrazem wdzięczności i hołdu dla Czcigodnego Jubilata. Swoje przemyślenia filozoficzne zamieścili ci, którzy chcą wyrazić swą wdzięczność za obecność Jubilata na różnych etapach ich rozwoju intelektualnego.
Przez lata region kojarzył się Polakom przede wszystkim z Krajowym Festiwalem Polskiej Piosenki w Opolu. Dziś rozkwita atrakcjami, które zaskakują wielobarwnością i rozmachem! Stolica regionu - Opole - to jedno najstarszych polskich miast. Odwiedzić tu można jedyne w Polsce Muzeum Polskiej Piosenki i niezwykłej urody ogród zoologiczny. Świadkiem historii Opola jest Wieża Piastowska, która stanowi pozostałość po średniowiecznym zamku. A zamków i pałaców w regionie naliczyć można ponad 200! Niektóre z nich leżą na Opolskim Szlaku Zamków i Pałaców. Są bajkowo piękne i słyną z niepowtarzalnych wydarzeń. Przykładem może być zamek w Mosznej, w którym co roku odbywa się Festiwal Kwitnących Azalii. Opolskie ma wyjątkowy smak. Poszukiwaczom regionalnych specjałów polecamy tradycyjny dla Śląska Opolskiego obiad: roladę wołową z kluskami i modro kapustą. Po wizycie w restauracjach leżących na Szlaku Kulinarnym warto pospacerować urokliwymi uliczkami miast i miasteczek takich jak: Nysa, Prudnik, Głuchołazy, Paczków czy Krapkowice. Miłośnikom wędrówek na pewno przypadną do gustu Góry Opawskie: łagodne z niewysokimi masywami, malowniczymi wąwozami i dolinami, świetne na rodzinne górskie wędrówki. A skoro o rodzinach mowa to opolskie jest prawdziwym rajem dla podróżujących z dziećmi. Na najmłodszych czeka tu chociażby jedyny w swoim rodzaju Park Nauki i Rozrywki Krasiejów, prezentujący 200 modeli dinozaurów w oryginalnej wielkości (w miejscu gdzie rzeczywiście odkryto ślady dinozaurów!). Na spragnionych wodnych wrażeń czekają piękne jeziora: Turawskie, Nyskie i Otmuchowskie oraz rzeka Odra. Miłośnikom geologii do gustu przypadnie zapewne Góra Świętej Anny, której masyw to wygasły wulkan i jeden z trzech geoparków w Polsce. To także miejsce przyciągające pielgrzymów. Na Opolszczyźnie znajdziemy również kilkadziesiąt drewnianych kościółków. Ofertę kulturalną urozmaicają liczne wydarzenia i festiwale, które odbywają się niemal przez cały rok. Powodów do odwiedzenia Opolskiego jak widać nie brakuje. Podróżowanie po regionie ułatwia fakt, że jest to najmniejsze województwo w Polsce. Patrząc na liczbę atrakcji - trudno w to uwierzyć
Książka w szczegółowy sposób omawia cechy starzejącej się skóry, a także czynniki regulujące ten proces. Kolejne rozdziały poświęcone są technikom stosowanym w medycynie estetycznej, w tym nieinwazyjnemu odmładzaniu twarzy i rąk wraz z protokołami wykonywania poszczególnych zabiegów. Autorzy omówili również zabiegi chirurgii plastycznej wykonywanej w celu korekcji wyglądu głowy, tułowia oraz kończyn; elementy chirurgii bariatrycznej, abdominoplastykę, lifting oraz zastosowanie implantów. Niezwykle interesującym fragmentem pracy jest zastosowanie laserów, a także leczenie defektów dermatologiczno-estetycznych, takich jak blizny, bliznowce, rozstępy i tatuaże. W podręczniku opisano również zabiegi ze stomatologii estetycznej i znaczenie kosmetologii w medycynie estetycznej. Książkę wzbogacono o liczne ryciny i zdjęcia. Publikacja jest przeznaczona dla studentów kierunków kosmetologicznych i medycznych oraz osób zainteresowanych metodami leczenia i korekcji defektów urody.
Ukazanie się edycji typicznej Katechizmu Kościoła Katolickiego w języku łacińskim pozwoliło edycjom narodowym na ostateczne przejrzenie i uzgodnienie tekstu z tym wydaniem. Dzięki temu także nowe wydanie Katechizmu Kościoła Katolickiego w języku polskim zostało dostosowane do wydania łacińskiego. Mamy nadzieję, że to nowe wydanie jeszcze bardziej ułatwi rozumienie treści depozytu wiary zawartych w Katechizmie.Katechizm Kościoła Katolickiego - pierwszy po Katechizmie Soboru Trydenckiego (1566) jednolity i autorytatywny wykład prawd wiary i moralności. Opracowany po Soborze Watykańskim II Katechizm Kościoła Katolickiego przedstawia wiernie i w sposób uporządkowany nauczanie Pisma Świętego, Tradycji i Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, a także duchowe dziedzictwo Ojców i Świętych Kościoła. Treść ujęta w nowy sposób odpowiada na pytania naszej epoki. Katechizm nie jest dokumentem magisterium Kościoła w tym samym sensie co np. encyklika czy konstytucja apostolska - zawiera bowiem prawdy już gdzie indziej podane i wyjaśnione, ale zawarte w nim treści posiadają zasadniczo status obowiązującej doktryny - zwłaszcza, że Katechizm Kościoła Katolickiego jest zatwierdzony przez Stolicę Apostolską, a w swym pełnym wydaniu zawiera szczegółowe przypisy powołujące się na tekst Pisma Świętego lub nauczanie Tradycji Kościoła.
Mistrz mowy polskiej, jeden z największych poetów polskiej sceny muzycznej to kolejny artysta nowej serii „Bardowie i poeci”. Jego twórczości nie mogło zabraknąć w tej wyjątkowej kolekcji! Poważany satyryk i humorysta jest autorem piosenek dla elity polskich muzyków, wśród nich m.in. dla Elżbiety Adamiak, Edyty Geppert, Anny Marii Jopek, Seweryna Krajewskiego, Maryli Rodowicz, Grzegorza Turnaua czy Tadeusza Woźniaka. Na albumie „Bardowie i poeci – Andrzej Poniedzielski” jego utwory wykonują m.in. Michał Bajor („Dla duszy gram”), Grażyna Łobaszewska z zespołem Ajagore („Para-finał”), Arek Kłusowski („Piąta rano – świt”), Marian Opania („Kiedy i mnie sieknie”), ale także sam Andrzej Poniedzielski (m.in. „Elegancka piosenka o szczęściu”, „Szansę ma chór (Chanson d’amour)”, „Jerzy” czy „Zielona Pani Ziemio ”).
Kolekcja „Bardowie i poeci” to seria 11 albumów z piosenkami najwybitniejszych poetów piosenki – zarówno polskich, jak i światowych: A. Osieckiej, A. Poniedzielskiego, B. Okudżawy, L. Cohena, J. Nohavicy, J. Kaczmarskiego, E. Stachury, W. Wysockiego, S. Staszewskiego, N. Cave’a i B. Brechta. Utwory bardzo dobrze znane, ale zaprezentowane w nowych, często zaskakujących interpretacjach i aranżacjach. Obok czołowych polskich aktorów śpiewających i wokalistów znanych ze scen festiwalowych usłyszmy również młodych, debiutujących artystów.
Nie czuł się rewolucjonistą i buntownikiem – czuł się poetą i uważał, że mówienie prawdy jest jego powinnością. Bułat Okudżawa, największy obok Włodzimierza Wysockiego rosyjski bard i poeta XX wieku, w swojej twórczości głosił brutalną prawdę, ale zaraz potem pocieszał ludzi, dawał im nadzieję. Jego najpiękniejsze piosenki usłyszmy na albumie z nowej serii „Bardowie i poeci”. Wśród nich m.in. piękny nostalgiczny utwór „A jednak żal” czy „Za dzień mój ślub”, który stał się hitem przeglądów aktorskich. W piosenkach Okudżawa podejmował tematykę dramatu ludzkiej egzystencji, samotności, wojny, traumatycznych doświadczeń i bolesnych wspomnień z dzieciństwa. Ale nie tylko. Jego utwory niejednokrotnie podnosiły na duchu – tak jak w „Pieśni gruzińskiej”. Wydawnictwo „Bardowie i poeci – Bułat Okudżawa” prezentuje a ż 21 utworów, a wykonują je m.in. Stanisława Celińska, Magda Umer, Sława Przybylska, Marian Opania czy Wiktor Zborowski.
Kolekcja „Bardowie i poeci” to seria 11 albumów z piosenkami najwybitniejszych poetów piosenki – zarówno polskich, jak i światowych: A. Osieckiej, A. Poniedzielskiego, B. Okudżawy, L. Cohena, J. Nohavicy, J. Kaczmarskiego, E. Stachury, W. Wysockiego, S. Staszewskiego, N. Cave’a i B. Brechta. Utwory bardzo dobrze znane, ale zaprezentowane w nowych, często zaskakujących interpretacjach i aranżacjach. Obok czołowych polskich aktorów śpiewających i wokalistów znanych ze scen festiwalowych usłyszmy również młodych, debiutujących artystów.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?