Kwiaty polskie należą do kanonu literatury polskiej. Utwór napisany jest wierszem i w swojej formie nawiązuje do romantycznego poematu dygresyjnego właściwego poematom Adama Mickiewicza. Fabuła utworu odnosi się do tragicznych losów Polski w pierwszej połowie XX wieku, które śledzimy oczami narratora - reprezentującego punkt widzenia autora oraz głównych bohaterów poematu - Ignacego Dziewierskiego i jego wnuczki Anieli. Na specjalną uwagę zasługuje niezwykła oryginalność gatunkowa utworu, charakteryzująca się między innymi minimalizacją centralnej intrygi na rzecz zawartości lirycznej, dygresyjnej i ironicznej. Kwiaty polskie uważane są za jeden z najpiękniejszych i najbardziej zagadkowych w polskiej literaturze wyrazów patriotyzmu, a zarazem miłości do języka ojczystego. Lektura dla szkół średnich Julian Tuwim (1894-1953), poeta, satyryk, twórca teatrzyków, piosenek, felietonista, jeden z najwybitniejszych polskich poetów dwudziestolecia międzywojennego, członek grupy poetyckiej Skamander.
Balladyna jest tragedią romantyczną należącą do kanonu polskiej literatury pięknej. Utwór utrzymany jest w konwencji baśniowej. Pojawiają się w nim postacie i motywy fantastyczne wywodzące się z polskich wierzeń ludowych. U źródła rozgrywającego się dramatu znajduje się żądza sukcesu i władzy za wszelką cenę, którą opętana jest tytułowa bohaterka. Balladyna trafi z ubogiej chatki w lesie do królewskiego pałacu, ale jej kariera opłacona będzie zbrodniami, których piętna nie da się zmyć, a za złe czyny nie ustrzeże się przed gniewem Boga. Zaskakująco współczesna postać Balladyny przyczynia się do niegasnącej popularności utworu Juliusza Słowackiego. Utwór był i jest przedmiotem wielu głośnych inscenizacji teatralnych, adaptacji operowej a także adaptacji filmowej z udziałem amerykańskiej gwiazdy Faye Dunaway. Lektura dla klasy VIII i szkół średnich
Powieść pozytywistyczna Władysława Stanisława Reymonta Ziemia obiecana należy do kanonu literatury polskiej i światowej. Jej głównym bohaterem jest rodzące się i dynamicznie rozwijające wielkie przemysłowe miast Łódź, w trudnych czasach drapieżnego kapitalizmu końca dziewiętnastego wieku. Autor stawia sobie za cel stworzenie realistycznego obrazu różnych warstw społecznych i grup etnicznych koegzystujących ze sobą w jednym mieście dla wspólnej pogoni za pieniądzem. Ziemia obiecana jest w tym znaczeniu powieścią panoramiczną, opisującą przekrojowo całą społeczność miejską z perspektywy obiektywnego obserwatora. Równocześnie Ziemia obiecana jest dramatem opisującym losy niemożliwej przyjaźni pomiędzy Polakiem, Niemcem i Żydem. Polski szlachcic Karol Borowiecki, syn niemieckiego fabrykanta Maks Baum i żydowski spekulant Moryc Welt jednoczą się dla zrobienia wspólnego interesu. Realizując młodzieńcze marzenie o założeniu fabryki, skazują się na bezpardonową walkę z konkurencją, poznają najskrytsze tryby mechanizmu robienia pieniędzy, wywołają serię ludzkich tragedii.
Na podstawie Ziemi obiecanej powstał kongenialny film Andrzeja Wajdy, nominowany do Oscara w 1975 roku.
Lektura dla szkół średnich
Znachor jest jedną z najpopularniejszych powieści obyczajowych okresu dwudziestolecia międzywojennego. Należy ona do kanonu literatury polskiej. Pomimo że osadzona w realiach Polski przedwojennej, powieść - być może dlatego, że kreuje na bohatera postać lekarza i człowieka będącego wzorem moralnym dla naszych czasów - zdobyła sobie miano dzieła ponadczasowego. Owianym legendą bohaterem powieści jest wybitny chirurg Rafał Wilczur, który za sprawą serii nieszczęśliwych przypadków doznaje amnezji i nie wiedząc, kim jest, tuła się po domach, szukając dorywczej pracy i schronienia. Przypadek sprawia, że w czasie pobytu u jednego z wiejskich gospodarzy, włóczęga objawia utajone zdolności do leczenia ludzi. W miarę rośnięcia uznania dla uzdrawiających zdolności znachora pojawiają się nowe przeciwności losu, z którymi przyjdzie mu się zmierzyć. O niezwykłej popularności powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza świadczy fakt, że była ona już trzykrotnie ekranizowana, po raz pierwszy w 1937 roku, następnie w 1982 roku i ostatnio w 2023 roku. Słowo o autorze: Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898?-1939), pisarz, dziennikarz, który już za życia był poczytnym autorem. Jego najpopularniejsze książki to: Kariera Nikodema Dyzmy, Znachor, Profesor Wilczur (o dalszych losach wiejskiego znachora), Pamiętnik pani Hanki. Zginął zabity przez sowietów, jako jedyny, w czasie wycofywania się oddziału do Rumunii we wrześniu 1939 roku.
Lalka należy kanonu powieści pozytywizmu i do najznakomitszych polskich powieści społeczno-obyczajowych. Jest literackim obrazem Polski i trzech pokoleń Polaków końca XIX wieku. Dotyczy przemian dokonujących się w obyczajach i przekonaniach arystokracji, szlachty, mieszczaństwa, ale także niższych warstw społecznych, studentów czy polskich Żydów. Akcja powieści rozgrywa się w Warszawie w latach 1878-1879. Głównym tematem jest nieodwzajemniona miłość bogatego kupca Stanisława Wokulskiego do zubożałej arystokratki Izabeli Łęckiej. Wokół tego wyidealizowanego uczucia Wokulskiego prowadzącego do tragicznego zakończenia splatają się inne wątki powieści, ukazujące społeczeństwo polskie reprezentowane przez arystokrację - baronostwo Krzeszowskich, Juliana Ochockiego - idealistę poświęcającego się rozwojowi nauki i techniki, Helenę Stawską - kobietę porzuconą przez męża, kochającą się w Wokulskim czy Ignacego Rzeckiego - subiekta oddanego swojej pracy, którego pamiętnik wprowadza tematykę narodowościową. Lalka została wydana po raz pierwszy w 1890 roku i zdobyła sobie ogromną popularność. Była wielokrotnie adaptowana do przedstawień teatralnych, audycji radiowych i inscenizacji filmowych. Lektura dla szkół średnich
Nowela pozytywistyczna Henryka Sienkiewicza Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela należy do kanonu literatury polskiej. Utwór został napisany w 1880 roku i opowiada historię polskich dzieci w szkołach zaboru pruskiego. Główny bohater, pracowity i zaangażowany w naukę Michaś, jest ofiarą starych metod dydaktycznych i prześladowań płynących ze strony niemieckich profesorów. Konserwatywność i obłuda pruskiej szkoły są dla Sienkiewicza pretekstem do podjęcia dwóch ważnych tematów nurtujących współczesnych mu Polaków. Z jednej strony pisarz zadaje pytanie o nowe pozytywistyczne metody nauczania, a z drugiej wszczyna refleksję nad przyczynami narastającego konfliktu polsko-niemieckiego. Autor powróci jeszcze i zgłębi ten drugi temat w Krzyżakach. Lektura dla klasy VII i szkół średnich
W tym eleganckim tomie zostały zebrane wiersze i poematy Cypriana Kamila Norwida. Na legendę tych ponadczasowych utworów składają się dramatyczne okoliczności ich powstania. Większość z nich pisana była w nędzy i zapomnieniu, podczas emigracji poety w Paryżu. Niezwykłą głębią i pięknem twórczości Norwida zachwycili się dopiero po śmierci autora młodopolscy artyści i krytycy literatury. Od tego czasu utwory Norwida są wciąż na nowo odkrywane przez kolejne pokolenia Polaków. Ich autor zyskał sobie kolejno miano ostatniego wielkiego poety romantycznego, największego polskiego twórcy klasycystycznego, polskiego przedstawiciela parnasizmu. Niektórzy dopatrują się w nim dzisiaj największego polskiego poety. Lektura w klasie VII szkoły podstawowej i w szkole średniej
Konrad Wallenrod, powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich jest powieścią poetycką, jednym ze sztandarowych gatunków romantyzmu. Mickiewicz napisał ją w 1828 roku na zesłaniu w Petersburgu. Choć akcja rozgrywa się w średniowiecznym Malborku i na Litwie, w istocie utwór porusza problematykę narodowowyzwoleńczą. Tytułowym bohaterem jest Litwin Walter Alf, który w dzieciństwie został porwany przez Krzyżaków i wychowany w zakonie na pruskiego rycerza. Przygotowywany przez starego wajdelotę do pomszczenia Litwy, przeszedł wewnętrzną przemianę, przybrał imię Konrad Wallenrod i przygotował zemstę na swoich zakonnych współbraciach. Do jej realizacji doszło, gdy został mistrzem zakonu. Wyprowadził krzyżackich rycerzy na wojnę z Litwą, gdzie wpędził ich w pułapkę. Postawa Konrada Wallenroda zawiera się w pojęciu wallenrodyzmu, nadającemu nowe znaczenie moralne podstępowi i zdradzie, ponieważ mają na celu walkę o wolność uciemiężonego narodu. Lektura w szkole średniej
W domu niewoli jest jednym z najwybitniejszych w polskiej i światowej literaturze świadectw stalinowskich zbrodni. Autorka opisuje swoją ciernistą drogę wojenną - od aresztowania w pierwszych miesiącach sowieckiej okupacji polskich kresów, poprzez przesłuchania, tułaczkę po stalinowskich więzieniach, wywózkę do okrytego czarną sławą łagru w Workucie, niełatwą drogę wiodącą przez radzieckie kołchozy aż po amnestię i drogę do Armii gen. Władysława Andersa. Autorka daje obraz swojego doświadczenia, ale także losów licznych towarzyszek niedoli, kobiet różnych narodowości, które w bestialskich warunkach potrafiły zachować człowieczeństwo lub poddały się upodleniu. Autorka maluje wstrząsający portret zniewolonych ludzi, a równocześnie obnaża niewyobrażalne okrucieństwo oprawców i ich metody. Dzieło Beaty Obertyńskiej, napisane przez historię, krzywdę i cierpienie kobiet, daje obraz nieludzkiego systemu sowieckiego więziennictwa, jaki przekazali również Gustaw Herling-Grudziński w Innym świecie czy Aleksander Sołżenicyn w Archipelagu Gułag.
Pamiątki Soplicy są zbiorem gawęd szlacheckich opowiadających o latach konfederacji barskiej, czyli zbrojnego związku szlachty polskiej wymierzonego przeciwko kurateli Imperium Rosyjskiego i reprezentującemu tę kuratelę ostatniemu królowi Rzeczypospolitej Obojga Narodów Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Utwór składa się z dwudziestu pięciu gawęd, których bohaterem i fikcyjnym narratorem jest Seweryn Soplica, archetyp polskiego szlachcica, kierujący się w swoim postępowaniu typowymi dla swojego środowiska wartościami, światopoglądem i poczuciem humoru. Pamiątki Soplicy zostały napisane w połowie dziewiętnastego wieku przez Henryka Rzewuskiego, który kierował się pragnieniem zachowania pamięci o utraconych czasach, tradycjach i języku. Książka spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem i na trwałe wpisała do kanonu polskiej literatury pięknej.
Lektura dla szkół średnich
Powrót posła jest oświeceniową komedią polityczną w trzech aktach pisaną wierszem. Utwór powstał w 1790 roku, czyli w ostatnim momencie nadziei na zreformowanie i przetrwanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pomimo, że bezpośrednim impulsem do powstania utworu były obrady Sejmu Czteroletniego i próba przekonania posłów do przyjęcia reformatorskiego kierunku, Powrót posła wpisał się na stałe do kanonu literatury polskiej. Utwór posiada wybitne walory artystyczne, a równocześnie przedstawia obraz stylu życia, trosk i postaw politycznych Polaków w przededniu III rozbioru. Państwo Podkomorzowie, w majątku których rozgrywa się akcja dramatu, reprezentują reformatorów, zwolenników ukrócenia samowoli szlachty, wzmocnienia roli państwa, nadania większych praw mieszczanom i chłopom. Konserwatyści, z których najzagorzalszym okazuje się Gadulski, obstają z uporem przy wolnej elekcji i liberum veto. Konfrontacja pomiędzy zwolennikami przeciwnych obozów politycznych zdaje się być nierozerwalną częścią życia codziennego ówczesnych Polaków, a nawet wkradać w intrygi miłosne i dzielić rodziny. Nie dotyczy jedynie Starościny i Szarmanckiego skupionych wyłącznie na sobie, swoich przyjemnościach i luksusie.
Lektura dla szkół średnich
Pożegnanie z Marią i inne opowiadania Tadeusza Borowskiego, napisane zaraz po II wojnie światowej między 1946 a 1950 rokiem, należą do klasyki literatury polskiej i literatury wojennej. Pisarz dał w nich świadectwo przemocy okupujących Europę Niemców. Bohaterowie Borowskiego są ludźmi zlagrowanymi, czyli odczłowieczonymi, których potrzeby zostały sprowadzone do myśli o przetrwaniu, a podstawowymi motorami działań są głód i strach. W tej wstrząsającej lekturze Borowski nie analizuje zachowań i nie próbuje się wczuwać w emocje bohaterów, a jedynie opisuje beznamiętnie historie obozowe, co idzie w parze z jego przekonaniem o zezwierzęceniu człowieka w nieludzkim świecie obozów zagłady i pokazuje dobitnie, do czego doprowadziła faszystowska ideologia i jak mało znaczy człowiek w czasach wojny.
Lektura w szkole średniej
Powieść Władysława Reymonta ""Chłopi"" jest unikalnym w dziejach literatury polskiej i światowej świadectwem o życiu i tradycjach społeczności wiejskiej.Została wyróżniona w 1924 roku nagrodą Nobla. Akcja powieści rozgrywa się w typowej dla swojego czasu wsi Lipce i toczy na przestrzeni czterech pór roku. W rytmie przeobrażającej się przyrody i przypisanych do każdego sezonu trudów, obrzędów i tradycji rozgrywają się losy bohaterów książki. Maciej Boryna, najbogatszy gospodarz we wsi, dwukrotny wdowiec, przywódca całej społeczności, bierze sobie za żonę najpiękniejszą pannę we wsi, dwudziestoletnią Jagnę Paczesiównę, pomimo protestów swoich dorosłych już dzieci, domagających się rozdzielenia między nich ziemi. Wokół związku, który porusza całą wieś i wpływa na losy jej mieszkańców, splatają się inne wątki powieści. Poprzez złożoną narrację z jednej strony chłopskich bohaterów posługujących się gwarą i gawędą, a z drugiej zewnętrznego obserwatora, używającego naprzemiennie języka prozy realistycznej i poetyckiego stylu Młodej Polski Reymont rysuje fascynujący malarski obraz polskiej wsi.Lektura dla szkół średnich
Opowiadanie Tadeusza Borowskiego zatytułowane U nas, w Auschwitzu... należy do najbardziej wstrząsających literackich świadectw o drugiej wojnie światowej i nieludzkim traktowaniu Polaków i Żydów w niemieckich obozach koncentracyjnych. Oparte na doświadczeniach autora opowiadanie napisane jest w formie listów adresowanych do ukochanej Marii. Jak w kalejdoskopie pojawiają się przed oczami sceny z życia obozowego: ocean milczących ludzi, którzy z pokorą idą do krematoriów, obozowy puff - dom publiczny, w którym zabawiają się oprawcy i więźniowie, "klinika" dla kobiet, gdzie robi się na nich eksperymenty medyczne, a w tle tego życia na coniedzielnym koncercie symfonicznym po apelu rozbrzmiewa muzyka klasyczna. Relacja rozmowy przytoczonej w liście do Marii z Żydem pełniącym funkcję sonderkomado w krematorium, który dla rozrywki podpalał dzieci, pokazuje obojętność na życie i śmierć nawet dzieci: "...my musimy bawić się, jak umiemy. Jak by szło inaczej wytrzymać?". Doświadczenie zła absolutnego jest dla autora przedmiotem refleksji nad upadkiem humanizmu europejskiego i degeneracją wszelkich wartości w systemie totalitarnym. Lektura dla szkół średnich. Słowo o autorze: Tadeusz Borowski (1922-1951), pisarz, publicysta, działacz polityczny; debiutował tomikiem poetyckim Gdziekolwiek ziemia (1942); po aresztowaniu w 1943 r. został przewieziony do Oświęcimia. W obozach koncentracyjnych pozostawał do końca wojny, do Warszawy powrócił w 1946 r. Tu rozpoczął się dla niego dwuletni, intensywny okres pisarski. Powstały wtedy tomy opowiadań: Pożegnanie z Marią i Pewien żołnierz (1947), Kamienny świat (1948); wszystkie nawiązywały do doświadczeń pisarza-więźnia, świadomego mechanizmów deprawacji człowieka w hitlerowskim systemie obozowym. Po 1948 r. Borowski stał się zwolennikiem i propagatorem socrealistycznych dogmatów. Zginął śmiercią samobójczą. W 1953 r. ukazały się pośmiertnie: Mała kronika wielkich spraw - zbiór artykułów publikowanych w 1950 r. na łamach "Nowej Kultury" - oraz tom opowiadań Czerwony maj, obejmujący twórczość prozatorską z lat 1948-1951.
Opowiadanie Tadeusza Borowskiego zatytułowane U nas, w Auschwitzu... należy do najbardziej wstrząsających literackich świadectw o drugiej wojnie światowej i nieludzkim traktowaniu Polaków i Żydów w niemieckich obozach koncentracyjnych. Oparte na doświadczeniach autora opowiadanie napisane jest w formie listów adresowanych do ukochanej Marii. Jak w kalejdoskopie pojawiają się przed oczami sceny z życia obozowego: ocean milczących ludzi, którzy z pokorą idą do krematoriów, obozowy puff - dom publiczny, w którym zabawiają się oprawcy i więźniowie, "klinika" dla kobiet, gdzie robi się na nich eksperymenty medyczne, a w tle tego życia na coniedzielnym koncercie symfonicznym po apelu rozbrzmiewa muzyka klasyczna. Relacja rozmowy przytoczonej w liście do Marii z Żydem pełniącym funkcję sonderkomado w krematorium, który dla rozrywki podpalał dzieci, pokazuje obojętność na życie i śmierć nawet dzieci: "...my musimy bawić się, jak umiemy. Jak by szło inaczej wytrzymać?". Doświadczenie zła absolutnego jest dla autora przedmiotem refleksji nad upadkiem humanizmu europejskiego i degeneracją wszelkich wartości w systemie totalitarnym. Lektura dla szkół średnich.
Syzyfowe prace – inspirowane po części autobiograficznymi wspomnieniami Stefana Żeromskiego, są powieścią należącą do kanonu literatury polskiej.
Autor maluje w swoim utworze obraz szkoły polskiej w czasach zaboru rosyjskiego.
Skupiając się na historii jednego z uczniów gimnazjum, Marcina Borowicza, Żeromski wprowadza nas w realia ówczesnej szkoły i stosunków pomiędzy nauczycielami i ich podopiecznymi, pozwala nam zrozumieć, na czym polegał proces rusyfikacji, obnaża pogardliwy stosunek Rosjan do Polaków i ich uczuć religijnych, mówi wreszcie o trudzie walki, jaką część polskiej młodzieży podejmowała z wynarodowieniem.
W powieści nie brakuje innych wątków, przede wszystkim opowieści o pierwszej miłości głównego bohatera do Anny Stogowskiej – „Biruty” czy historii jego przyjaźni z Andrzejem Radkiem. Wielki talent Żeromskiego nadaje powieści wymiar wielkiej literatury, w której nie brakuje fascynujących postaci, emocji i głębokiego przesłania moralnego.
Lektura dla klasy VIII i szkół średnich
Sklepy cynamonowe są zbiorem opowiadań wydanym w 1934 roku, należącym do kanonu polskiej literatury pięknej. Autor przedstawia w nich dzieje rodziny kupieckiej z małego galicyjskiego miasteczka z przełomu XIX i XX wieku. Stara się doszukać w tych dziejach ich najgłębszego sensu. Oniryczny opis zdarzeń czy wnikliwa analiza psychologiczna postaci są środkami, które mają pomóc dotrzeć do źródła ludzkiego losu i historii rodziny. Oscylując pomiędzy opisem świata realnego a odniesieniami do artystycznych, egzotycznych i duchowych dziedzin ludzkiej aktywności, Schulz nadaje faktom walory mityczne, przenosząc czytelnika w rzeczywistość przetworzoną przez natchnioną wyobraźnię. Magnetyczną siłę literackiej wizji Schulza potęguje niezwykle oryginalny i bogaty w metafory język jego prozy. Lektura w szkole średniej
ozytywistyczna nowela Bolesława Prusa Kamizelka uważana jest za arcydzieło nowelistyki polskiej i światowej. Akcja utworu rozgrywa się w ubogiej warszawskiej kamienicy pod koniec dziewiętnastego wieku. Narrator jest mieszkańcem kamienicy i bacznym obserwatorem jej lokatorów. Opowiada historię swoich sąsiadów, małżeństwa ciężko pracujących mieszczan, wiodących skromne, ułożone życie. Pomimo dotykającej małżeństwo tragedii, ich cicha i pełna pokory egzystencja pozostanie do ostatniej chwili niezmieniona.
Lektura dla klasy V
W tym eleganckim tomie zostały zebrane wiersze i poematy Cypriana Kamila Norwida. Na legendę tych ponadczasowych utworów składają się dramatyczne okoliczności ich powstania. Większość z nich
pisana była w nędzy i zapomnieniu, podczas emigracji poety w Paryżu.
Niezwykłą głębią i pięknem twórczości Norwida zachwycili się dopiero po śmierci autora młodopolscy artyści i krytycy literatury. Od tego czasu utwory Norwida są wciąż na nowo odkrywane przez kolejne pokolenia
Polaków. Ich autor zyskał sobie kolejno miano ostatniego wielkiego poety romantycznego, największego polskiego twórcy klasycystycznego, polskiego przedstawiciela parnasizmu. Niektórzy dopatrują się w
nim dzisiaj największego polskiego poety.
Lektura w klasie VII szkoły podstawowej i w szkole średniej
Kordian jest dramatem romantycznym wydanym w 1834 roku i należącym do kanonu literatury polskiej. Słowacki polemizuje w nim z Mickiewiczowską ideą mesjanizmu narodu polskiego i powstańczej walki o niepodległość. Tytułową postacią jest bohater romantyczny, przeżywający rozterki moralne i egzystencjalne. Po metamorfozie, którą przeżywa na szczycie góry Mont Blanc, pragnie samotnie walczyć za ojczyznę. Szatan podsuwa mu myśl, by zabił cara i w ten sposób przejął na siebie cierpienie narodu jak Winkelried. Wobec obezwładniających go lęków, wahań i skrupułów, bohater okazuje się niezdolny do czynu spiskowca. Zostaje zatrzymany i skazany na śmierć. W ten sposób Słowacki prorokuje o wewnętrznej słabości narodu polskiego i o nieuniknionej klęsce, na jaką skażą go próby powstańcze.
Lektura w szkole średniej
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
