Termin almanach potocznie jest definiowany jako publikacja zbiorowa zawierająca teksty z dziedziny nauki, kolekcjonerstwa lub sztuki powstałe w sprecyzowanym w tytule okresie (najczęściej raz w roku). Czasami almanach oznaczać może zbiór najważniejszych wydarzeń upływającego roku wzbogacony kalendarzem na nadchodzący rok. Zazwyczaj uwagi leksykografów zatrzymują się na tym poziomie. Można z tego wywnioskować, iż poetyka almanachu nie zakłada jakiejś wyrafinowanej kompozycji, nastawionej na określone strategie czytelnicze W przypadku omawianego tomu można mówić o bardzo specyficznym podejściu do tego wieloznacznego terminu. Książka zawiera trzynaście tekstów, z których większość odnosi się do dziejów polskiego dramatu i teatru, a także historii szkolnictwa teatralnego. Cztery artykuły kierują uwagę czytelnika w stronę różnych nurtów widowisk europejskich i azjatyckich. Kilka z zamieszczonych w tomie publikacji zawiera edycję materiałów źródłowych, które stanowić mogą źródła inspiracji dla kolejnych badaczy. Warto przyjrzeć się problematyce poszczególnych tekstów. Prof. dr hab. Krzysztof KurekUniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuKatedra Teatru i Sztuki Mediów UAM Recenzja wydawnicza książki Almanach teatralny 2023 Spis treści: Janusz Degler Kilka słów o teatrologii 7 Edward Krasiński Z archiwum: warszawska PWST 19491954 11 Jan Michalik Tadeusz Pawlikowski i Marian Gawalewicz. Na marginesie dwóch listów Pawlikowskiego 67 Lech Sokół Młody Ibsen 81 Katarzyna Buczek Program przedstawienia szkolnego w Międzyrzeczu Koreckim 105 Jarosław Cymerman Marnotrawna córka w mieszczańskim salonie o Lekkomyślnej siostrze Włodzimierza Perzyńskiego 119 Jarosław Komorowski Awantura w kijowskim teatrze, czyli Brinkeniada 135 Marianna Lis Wayang na scenie wyobraźni. Próba rekonstrukcji pokazu jawajskiego teatru cieni w 1901 roku w Dublanach 153 Tomasz Mościcki Teatr zapomniany albo Niemcy w Warszawie 19151918 205 Joanna Maria Szumańska Diderot w brokacie, czyli teatr i encyklopedia 249 Mariola Szydłowska Teatr Niezależny Antoniego Godziemby Wysockiego we Lwowie 277 Wiktoria Tabak Agresywny humanizm. Szkic o twórczości Centrum Politycznego Piękna 321 Agnieszka Wójtowicz Przestępcy w Wilnie 345
Książka realizuje założenia projektu Odzyskanej awangardy, dokumentując cząstkę międzywojennej awangardy Europy Środkowo-Wschodniej, usytuowanej na terytorium dwóch prowincji galicyjskich, w górnym dorzeczu Dniestru i Wisły. Działając w warunkach kulturowej mozaiki Galicji Wschodniej, miała za sobą kilka stuleci sąsiedztwa tradycji ukraińskich, polskich i żydowskich, a więc dzieje znacznie dłuższe niż idea państw narodowych. Podziały na narodowe odcinki rzadko się tutaj sprawdzają. W reportażowej relacji o indywidualnych losach artystów książka oddaje głos źródłom, które mówią o kształtującym wyobraźnię doświadczeniu historycznym. Tutejsze, rdzennie ruskie, ziemie, od stuleci były terenem kolonialnej eksploatacji, a w XX wieku brutalna rywalizacja potęg politycznych postawiła je w centrum wojennych konfliktów. Namacalność tego doświadczenia sprawiła, że tutejsi artyści zachowali większą niż gdzie indziej więź z krajobrazem i z poprzednimi pokoleniami, a brutalnym przejawom wysokiej cywilizacji zadawali zasadnicze pytania. W tle wizerunku tej awangardy przebija więc nieraz figura pół-poganina, ekstatyka z odległej przeszłości, z doświadczeniem kontrreformacji i baroku.
Profesor Anna Kuligowska-Korzeniewska od wielu lat z pasją i kompetencją bada zagadnienie odbicia wydarzeń i programu rewolucji 1905 roku w polskim teatrze. Jej wieloletnie działania doprowadziły do obszernego opracowania, w którym zawarła monograficzny obraz refleksów w teatrze polskim ważnego wydarzenia politycznego i społecznego, jakim niewątpliwie było czwarte powstanie. Czwarty akt Wesela. Teatr wobec rewolucji 1905 roku uzupełnia lukę w wiedzy o polskich dążeniach niepodległościowych, po raz pierwszy wiążąc je z życiem teatralnym. Jest efektem wielkiej pracowitości i wiedzy Autorki, a także jej zaangażowania w pamięć o tradycjach patriotycznych w działaniach polskiego środowiska teatralnego. prof. dr hab. Lidia Kuchtówna
Jarosław Komorowski, profesor nauk humanistycznych, historyk teatru, szekspirolog. Zajmuje się zwłaszcza twórczością Shakespearea i jej polską recepcją oraz dziejami kultury i teatru na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. W Instytucie Sztuki PAN kieruje Pracownią Teatru Dawnego. Wykładowca Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Długoletni redaktor Pamiętnika Teatralnego (19972019) i Spotkań z Zabytkami (19972023).Teksty zebrane w tomie Dwaj Panowie S. potwierdzają najważniejsze cechy warsztatu badawczego Autora. Przedmiotem zainteresowania nie jest dla niego problematyka utworów, ale to co stanowi ich materię. A zatem, jakie znaczenie dla interpretacji dzieła mają owe tajniki, które zazwyczaj umykają naszej uwadze. [] Należą do nich między innymi motywy zwierzęce, które pojawiają się w niemal każdym dramacie.Zaletą pisarstwa Komorowskiego jest język. Jasny i zrozumiały. I chociaż w każdym tekście pojawia się mnóstwo nazwisk, faktów, dat i erudycyjnych przypisów, to jednak czyta się je z przyjemnością i rosnącym zaciekawieniem. Autor ma dar konstruowania narracji na wzór gawędy. Potrafi ubarwić ją anegdotą, ogólniejszą sentencją i zakończyć przemyślaną pointą.prof. dr hab. Janusz Degler
Teatr jest bez wątpienia ważnym składnikiem życia społecznego, jego obserwatorem, lecz i uczestnikiem. To właśnie skłoniło autora do nadania temu teatralnemu kalendarium 1918 roku formy nieco odmiennej od tradycyjnych kronik, umieszczania obok informacji stricte teatralnych także i tych, które są świadectwem życia ówczesnego miasta: jego gospodarki, ważnych wydarzeń poza teatrami, czasem ciekawostek, a więc próby zbudowania silva rerum, szczególnej formy utrwalania przeszłości, w której różne wydarzenia pomieszczane są koło siebie a to w nadziei, że stworzy to cząstkowy choćby obraz ówczesnego miasta. Stąd też i narracja tej kroniki, sprawiająca czasem wrażenie czysto subiektywnej, będąca próbą spojrzenia na rok 1918 oczyma mieszkańca Warszawy, bywałego w teatrach, w intencji autora nigdy jednak nie wkraczająca na nieprzeznaczony dlań obszar beletrystyki. Także fragment recenzji prof. Komorowskiego: O roku ów! Kto ciebie widział w naszym kraju? Warszawski teatr 1918, nowa książka Tomasza Mościckiego sprawia nieodparte wrażenie, że jej Autor w istocie widział ów niepowtarzalny rok polskiej Niepodległości na własne oczy. Ot tak po prostu, biegał od teatru do kabaretu, oklaskiwał Ursteina i Osterwę, gwizdał na pikielhauby i czekał na Piłsudskiego jak wszyscy. I cóż, że to niemożliwe, że tak naprawdę oglądał i badał dokumenty, relacje, gazety i czasopisma (w trzech językach), fotografie, teksty, co tylko mógł i gdzie mógł, wyżymając źródła do imentu wrażenie pozostaje niezmienne. Już we wstępie zatytułowanym Prowizorium Autor stawia pytanie o zasadniczym znaczeniu dla naszych teatralnych dziejów: kiedy w warszawskim teatrze naprawdę dobiegł końca wiek XIX i rozpoczął się wiek XX, czyli inaczej mówiąc, jaka jest umowna data początku nowoczesności naszego teatru? I odpowiada niebanalnie, i jak się zdaje trafnie: to nie otwarcie Teatru Polskiego, lecz ucieczka Rosjan i tym samym likwidacja Warszawskich Teatrów Rządowych w czerwcu 1915. Czasowi Wielkiej Wojny od 1915 r. poświęcony jest zresztą ów wstęp, przygotowujący do dania głównego. Tomasz Mościcki wie bowiem doskonale, że historii teatru nie da się pisać bez szerokiego kontekstu historii politycznej, społecznej czy militarnej, zwłaszcza w latach tak burzliwych. Wie i nie żałuje czytelnikowi owego pożywnego kontekstu ani na początku, ani w całej książce, na tyle dyskretnie, by nie przeszkadzał, i na tyle wyraziście, by pozostawał w pamięci. Relacja wydarzeń teatralnych, artystycznych, politycznych i takich sobie jest, jak Autor zdążył nas już przyzwyczaić, znakomicie napisana i precyzyjna jak warszawska straż pożarna, która na ćwiczeniach przybyła pod Teatr Rozmaitości w 8 minut 56 sekund (w warunkach bojowych mało mu to zresztą pomogło). Na podkreślenie zasługuje nieskąpe na szczęście cytowanie wydobytych z niepamięci tekstów wierszy, piosenek czy skeczów, wzbogacających i uprzyjemniających lekturę. No bo jak się nie uśmiechać na słynne Pikusiowe Uj, wiosna ta! [] Ogrodnik szczypi dżywki i nie sympatyzować z przemyślną aluzją: Okupant to! w teatrze Miraż (tym razem władze się odgryzły). Jest taka formuła, której kiedyś kazano mi użyć w recenzji, że książka mieści się w pierwszych 10 czy 20 procentach książek z zakresu teatrologii obecnych na rynku wydawniczym, czy jakoś tak. I że zainteresuje szeroki krąg czytelników, od miłośniczki teatru poprzez studenta po profesora. Panienka, młodzian, dziad Książka Tomasza Mościckiego niewątpliwie i w całej rozciągłości jest taka właśnie ale formułę wolę jednak inną, pożyczoną od Własta, z rewii tym razem w teatrze Morskie Oko: Cała Warszawa przeczytać musi to.
Albert Salamoński (1839-1913) - woltyżer, treser koni, akrobata, komik, a przede wszystkim - pierwszy polski dyrektor nowoczesnego przedsiębiorstwa cyrkowego, który w drugiej połowie XIX wieku skutecznie rywalizował z cyrkowymi potentatami ówczesnej Europy. Krzysztof Kurek, splatając wątki historii widowisk, XIX-wiecznej kultury popularnej i życia codziennego ówczesnej Warszawy, przywołuje z niebytu tą barwną postać, w opowieści fascynującej, opartej na precyzyjnej rekonstrukcji faktów.
Prof. UAM dr hab. Krzysztof Kurek - pracuje w Katedrze Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się przede wszystkim historią polskiego teatru, związkami życia codziennego z różnymi formami widowisk, a także dziejami Poznania i Wielkopolski.
Książka Jacka Kopcińskiego to zapis wieloletniej przygody intelektualnej, której sprawcą był Miron Białoszewski „do słuchu” – poeta rejestrujący na taśmie utwory własne i poetów romantycznych, i niczym widmo ciągle obecny na zachowanych nagraniach. Białoszewski po to nagrywał swoje wiersze i prozę, stwierdza Kopciński, by zatrzymać siebie w poetyckim uniesieniu lub reporterskim porywie; kiedy poeta mówi przed mikrofonem czwartą część. Dziadów czujemy, że tę romantyczną partyturę myśli, uczuć i przeżyć traktuje jako dzieło napisane specjalnie dla niego. Kopciński, znawca dramaturgii i teatru Białoszewskiego, bada te tajemnicze momenty transu akustycznego, wsłuchując się w głos poety. Wyjątkowa recytacja Dziadów wykonywanych solo przez Białoszewskiego brzmi w uszach Kopcińskiego jak zaklęcia współczesnego guślarza usiłującego wywołać z tekstu Mickiewicza widmo tego, co w nim samym sekretne i wyparte, a teraz powracające za sprawą akustycznego performansu. Oprócz szkiców poświęconych nagraniom poety, jego stosunkowi do twórczości Mickiewicza i tradycji romantycznej, książka zawiera m.in. interpretację tajemniczego cyklu Frywole, będącego zapisem transgresyjnego doświadczenia z pogranicza życia i śmierci oraz opis opartego na tekstach Białoszewskiego spektaklu Pudełko, którego współautorem był Kopciński. Tom zamyka transkrypcja ścieżki dźwiękowej Gustawa zestawiona z tekstem dramatu Mickiewicza.
Jacek Kopciński – historyk literatury, dramatolog, krytyk teatralny. Autor książek: Gramatyka i mistyka. Wprowadzenie w teatralną „osobność” Mirona Białoszewskiego (1997), Którędy do wyjścia? Szkice i rozmowy teatralne (2002), Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta (2008), Transformacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia (2012/3), Powrót „Dziadów” i inne szkice teatralne, (2016), Wybudzanie. Dramat polski-interpretacje (2018).
Emil Frantiek Burian to jedna z najwybitniejszych osobowości czeskiej kultury i życia publicznego pierwszej połowy XX wieku: kompozytor, śpiewak, eseista, współzałożyciel lub założyciel czeskich teatrów awangardowych, z teatrem D na czele. Był reżyserem, aktorem, dramaturgiem, pedagogiem, ważnym liderem czechosłowackiego teatru pierwszej połowy XX wieku. Pracował w radiu i w filmie. Skomponował kilka oper, ale też piosenek kabaretowych i szlagierów, cieszących się popularnością do dziś. Przede wszystkim jednak stworzył zupełnie inny teatr niż ten, który czeska kultura teatralna znała do tej pory. W ramach działającego w międzywojniu teatru D powołał instytucję teatralną, będącą czymś więcej niż tylko budynkiem, do którego chodzi się każdego wieczoru po mniej lub bardziej udane przeżycia artystyczne. Ten teatr oparty był na zupełnie innych zasadach. Działał jako stowarzyszenie E. F. Burian & kolektiv, jak sami się przedstawiali; wszyscy jego członkowie, zarówno aktorzy, jak i zespół techniczny czy pracownicy administracji byli tam sobie równi. Na zewnątrz teatr D funkcjonował jako instytucja kultury, w której działalność teatralna była tak samo ważna jak inne obszary artystyczne (muzyka, sztuki plastyczne, literatura współczesna i tak dalej), prezentując czytelny program ideowy. Realizowano go poprzez organizację wykładów, międzynarodowych konferencji i festiwali, wydawanie publikacji i czasopism czy choćby założenie koła przyjaciół teatru D (dzięki czemu awangardowa sztuka i kultura trafiały poza Pragę), a podczas drugiej wojny światowej poprzez zaangażowanie w ruch oporu. Teatr D jako pierwszy w kulturze czeskiej powołał instytucję nowoczesnej kultury teatralnej, do której będą nawiązywać kolejne pokolenia czeskich twórców. Stanie się ona tym samym naturalną częścią czeskiego DNA teatralnego. Emil Frantiek Burian był też płodnym eseistą i temperamentnym komentatorem życia publicznego. Pozostawił po sobie kilkaset esejów, rozpraw krytycznych i manifestów. W niniejszej antologii prezentujemy ich wybór, odzwierciedlający szeroki zakres artystycznych i społecznych zainteresowań autora.
To co trzymasz w rękach jest książką, mapą, katalogiem, przewodnikiem, klaserem do zbierania skarbów i kolektywnym notatnikiem. To miejsce, w którym łączą się ze sobą wątki, odciskają się ślady współpracy, pytania i pomysły. To książka towarzysząca polskiemu pawilonowi na Wystawie krajów i regionów podczas Praskiego Quadriennale 2023. To mapa procesu badań artystycznych, który rozpoczął się w szczególnym miejscu: dawnej rzeźni położonej w dzielnicy Holeszowice, która ma swoją historię i pamięć, materialną specyfikę oraz ludzkich i nie-ludzkich mieszkańców. Przewodnik poprowadzi cię przez to i inne miejsca, ale także przez te i inne czasy - da ci wgląd w przeszłość i zachęci do spekulacji o możliwych przyszłościach. W klaserze zebrano ślady zostawione przez bobry na drzewach rosnących wzdłuż Wełtawy, słowa, fragmenty łuszczących się fasad budynków rzeźni, obrazy, opisy metod pracy oraz ćwiczenia. W kolektywnym notatniku jest przestrzeń na wszystko, co chciałabyś przenieść z tego miejsca oraz innych miejsc, gdzie pojawiasz się, żeby rozejrzeć się, ale także poznać zapach przestrzeni i poczuć ją dotykiem. To co trzymasz w rękach ma swoją wagę, fakturę i powierzchnię, której wielkość może zostać precyzyjnie określona w centymetrach kwadratowych. I to wszystko ma znaczenie.
W skład tomu wchodzą trzy dramaty, wyłonione w 2022 r. w ramach prowadzonegoprzez Instytut Ukraiński programu transmission.UA: drama on the move, służącego promocjiwspółczesnej ukraińskiej dramaturgii w krajach europejskich. W selekcji uczestniczylieksperci związani z portalem UKRDRAMAHUB, będącym jedną z największychinternetowych bibliotek gromadzących współczesne utwory dramaturgiczne napisane wjęzyku ukraińskim. Wyróżnione teksty to: Insekt Leny Kudajewej, Noc zakryje poranekOksany Sawczenko i Oszczędzajcie prąd Poliny Położencewej. Dramaty te powstały po 24lutego 2022 r., a ich tłumaczenia na język polski zostały sfinansowane ze środkówFunduszu Stabilizacyjnego - inicjatywy Federalnego Ministerstwa Spraw ZagranicznychNiemiec oraz Goethe-Institut, wspierającej organizacje kulturalne i edukacyjne, któreucierpiały w wyniku wojny w Ukrainie. Dwujęzyczna (polsko-ukraińska) publikacja otwieracykl dramaturgiczny w ramach serii wydawniczej ""Wschodni Express"", ukazującej sięnakładem Warsztatów Kultury w Lublinie od 2014 r. Seria prezentuje polskim czytelnikomtwórczość współczesnych pisarzy i pisarek krajów Europy Środkowo-Wschodniej.Współwydawcą publikacji jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, który przywsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi program rezydencjiartystycznych dla twórców i twórczyń teatralnych z Białorusi i Ukrainy. Celem programu jestłączenie ukraińskich oraz białoruskich przedstawicielek i przedstawicieli zawodówkreatywnych związanych z teatrem, z polskimi organizacjami działającymi w obszarzekultury, a także tworzenie sieci kontaktów i stwarzenie realnych szans na podjęciewspółpracy.
Na przestrzeni minionych lat Opera Wrocławska wystawiła 43 tytuły operowe w formie megawidowisk operowych, przedstawiając je w 144 spektaklach z udziałem wybitnych artystów występujących na najważniejszych scenach świata. Publikacja zawiera obszerne materiały archiwalne, relacje i opinie 120 krytyków muzycznych, dziennikarzy i artystów w tym 65 zagranicznych. Wzbogacona o dokumentację fotograficzną, wpisuje się więc w potrzebę upamiętnienia tych wydarzeń i przekazania następnym pokoleniom. Autorka książki a tym samym inicjatorka wrocławskich megawidowisk to wybitna dyrygent i pedagog, wieloletnia Dyrektor Opery Krakowskiej i Opery Wrocławskiej, uhonorowana w 2016 roku w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Orderem Odrodzenia Polski, zawybitne zasługi dla rozwoju polskiej muzyki poważnej, osiągnięcia w pracy twórczej oraz promowanie polskiej kultury.
HENRYK IZYDOR ROGACKI (ze wstępu): Jan Maciejowski swojemu monologowi praktyka, mającego za sobą osiemdziesiąt lat oglądania teatru i ponad siedemdziesiąt lat pracy w nim, jawnego fascynata sztuki teatru oscylującego pomiędzy profesjonalną, analityczną refleksją nad jej przejawami a emocjonalnie nacechowanym zauroczeniem zjawiskami teatralnymi i niedefiniowalną tajemnicą teatru, nadgorliwego wręcz teatromana, którego swoiście monumentalne doświadczenia widowniane stają się po prostu świadectwem historycznym, rzetelnego wreszcie entuzjasty teatru dzisiejszego dał tytuł Gra w reżyserię. Od kształcenia do tworzenia. W dodatku Maciejowski, nauczyciel reżyserów i aktorów, metodą persyflażową wystylizował swoją książkę na niby podręcznik, niby samouczek, czy też quasi-niezbędnik dla adeptów i lubowników reżyserowania
Rekordzistą jest chyba tekst Stefana Jaracza Czego nauczyła mnie Reduta?, który miał przynajmniej sześć wznowień. Ale przypomniano tu także teksty zapomniane, nieoczywiste czy trudno dostępne, które poza prasą międzywojnia nie miały późniejszych przedruków. () Wybrane teksty źródłowe zostały uporządkowane tematycznie, nie według dat ich powstawania czy profesji autorów. Książka dzieli się na sześć części, dla których kluczem jest chronologia zdarzeń: Założenia, Pierwsze oceny, Polemiki, Objazdy, Instytut Reduty, Syntezy. () Antologia Reduta. Źródła i komentarze stanowi rodzaj zwieńczenia procesu odchodzenia od traktowania Reduty przede wszystkim jako teatru repertuarowego, który działał też na innych polach. Tę zmianę perspektywy zapoczątkował swoimi pracami Zbigniew Osiński, uświadamiając, że Zespół Reduty to coś więcej niż tylko teatr wystawiający sztuki. Niniejszy tom pokazuje Redutę jako laboratorium wspólnoty, zalążek nowej kultury, zespół ludzi pracujących metodą prób i błędów, dlatego też teatralne produkcje i ich ocena są tu na dalszym planie.
Warszawskie Spotkania Teatralne to festiwal szczególny, zasługuje więc na szczególną pamięć. Zorganizowany po raz pierwszy w 1965 roku szybko stał się bardzo ważną instytucją polskiego życia teatralnego, a z czasem zyskał własną legendę. Różne koleje losu sprawiły, że choć festiwal liczy 57 lat, miał 41 edycji. Ich historię przypomina specjalne wydawnictwo: WST x 40 + Warszawskie Spotkania Teatralne 19652021.Książka zawiera bogato ilustrowaną dokumentację wszystkich edycji WST. Syntezę fascynujących dziejów festiwalu przedstawia Barbara Osterloff, a Szymon Kazimierczak dopełnia ją opisem Małych WST, które stały się w ostatniej dekadzie nowym elementem programowym Spotkań. Nieoczywisty komentarz tworzą także indywidualne wspomnienia ludzi związanych z festiwalem: aktorów, reżyserów, kuratorów, organizatorów, krytyków teatralnych i widzów: m.in. Jerzego Treli, Stanisława Radwana, Doroty Segdy, Tadeusza Bradeckiego, Jerzego Radziwiłowicza, Wiesława Komasy, Mikołaja Grabowskiego, Macieja Wojtyszki, Anny Augustynowicz, Jana Klaty, Macieja Nowaka, Tomasza Miłkowskiego czy Magdaleny Raszewskiej.Publikacja ma przewrotnie jubileuszowy charakter. Powinna towarzyszyć 40. Spotkaniom, jednak w związku z wybuchem pandemii ta okrągła edycja miała wyjątkową formułę odbyła się tylko w Internecie. Wydawnictwo więc podsumowuje dotychczasową historię Warszawskich Spotkań Teatralnych, a jednocześnie plus w tytule pozostaje symbolicznym znakiem ich dalszego trwania. To jeszcze jeden dowód na to, że festiwal nie poddaje się przeciwnościom losu. Ta historia przecież się nie kończy.Współwydawcą publikacji jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.MKIDNProjekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Czy Dziady są toksycznym arcydziełem? Czy nadal stanowią opresyjną inicjację w polskość, jak uważał Czesław Miłosz, pisząc w Ziemi Urlo, że swą wizją Mickiewicz zapeklował Polaków w mesjańskim nacjonalizmie, który ma to do siebie, że pochłania każdego, kto mu się opiera?Jak uwolnić to, co w Dziadach uniwersalne, od nacisku polonocentrycznych matryc lekturowych i ich edukacyjnych nadużyć? Jak od Daj mi rząd dusz! przejść do Dajcie mi człowieka? Najnowsza historia sceniczna Dziadów podpowiada niejedną odpowiedź. Mniej interesować mnie będzie teatr jako medium literatury dramatycznej, bardziej teatr jako medium emocji zbiorowych. [] Warto opowiedzieć o scenicznym zdejmowaniu z arcydramatu interpretacyjnych klisz przez nieufnych reżyserów i reżyserki, o wyłuskiwaniu nowych podtekstów przez aktorki i aktorów, o dekonstruowaniu mitów nadpisanych nad Dziadami. Mickiewiczowski Konrad wcale nie musi zejść ze sceny, by ustąpić miejsca Gustawowi, wystarczy, że odzyska utraconą połowę biografii.
Legenda Grzegorzewskiego to zbiór szkiców, z których wyłania się bardzo drobiazgowa a przy tym fascynująca mapa przedstawień Jerzego Grzegorzewskiego. Jej autorka Ewa Bułhak jest stróżem twórczości teatralnej reżysera. Tak jak poeta świat, tak ona od lat obserwuje, bada, analizuje, interpretuje, archiwizuje, prezentuje, a także edytuje dzieło Grzegorzewskiego. Jest to zajmujący i wnikliwy opis ożywionych na powrót scen i całych teatralnych sekwencji, wsparty ciekawą refleksją, rozwijaną zazwyczaj ze współczesnej perspektywy.
Jest to jednak atlas, który w układzie Rafała Milacha świadomie podważa dominujące narracje i strategie obrazowania teatru, który staje się próbą wizualizacji i zrozumienia wszechświata oraz teatru właśnie. Opowieść Bartka Warzechy zaczyna się bowiem nie tylko wśród gwiazd i na księżycu, ale też wśród dekoracji i za kulisami. Między jednym a drugim nie ma sprzeczności. Mapa nie udaje tu ściśle wytyczonego terytorium.Gdzie jest granica między sceną a resztą mechanizmu teatru? Gdzie zaczyna, a gdzie kończy się teatr? Co jest kluczowe w jego doświadczaniu? Co najistotniejsze w przedstawieniach i w przedstawianiu teatru? Pytania te są tematem fotografii Bartka Warzechy i zasadą kompozycji całego albumu-atlasu, którego ambicje nie ustępują marzeniom najstarszych filozofów, kosmologów czy kartografów świata.
Polska awangarda teatralna 19191939. Antologia to zbiór tekstów źródłowych z lat 19191939, które składają się na reprezentację tytułowego zjawiska od strony koncepcji, projektów i programów (części 13) oraz z perspektywy dokonań i realizacji (część 4). Autorkami i autorami tekstów zgromadzonych w antologii są przede wszystkim artyści i artystki, a także komentujące ich propozycje i dokonania krytyczki i krytycy. Od czasu opublikowanej w roku 1973 przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe książki Myśl teatralna polskiej awangardy 19191939. Antologia, opracowanej przez Stanisława Marczaka-Oborskiego (noty Lidia Kuchtówna), jest to pierwsza całościowa propozycja ujęcia dorobku polskiej awangardy teatralnej. Powtarzając niektóre, kanoniczne teksty, przynosi liczne nowe tytuły, nowe perspektywy, odmienne kontekstualizacje. Poszczególne teksty zostały opracowane naukowo i wyposażone w obszerne przypisy oddające współczesny stan badań. Podstawą publikacji są w zdecydowanej większości pierwodruki, zaś edytorzy starali się w miarę możliwości przywrócić oryginalny kształt tym tekstom, których strona ikonograficzna i typograficzna miała szczególne znaczenie.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
