Książka Jacka Kopcińskiego to zapis wieloletniej przygody intelektualnej, której sprawcą był Miron Białoszewski „do słuchu” – poeta rejestrujący na taśmie utwory własne i poetów romantycznych, i niczym widmo ciągle obecny na zachowanych nagraniach. Białoszewski po to nagrywał swoje wiersze i prozę, stwierdza Kopciński, by zatrzymać siebie w poetyckim uniesieniu lub reporterskim porywie; kiedy poeta mówi przed mikrofonem czwartą część. Dziadów czujemy, że tę romantyczną partyturę myśli, uczuć i przeżyć traktuje jako dzieło napisane specjalnie dla niego. Kopciński, znawca dramaturgii i teatru Białoszewskiego, bada te tajemnicze momenty transu akustycznego, wsłuchując się w głos poety. Wyjątkowa recytacja Dziadów wykonywanych solo przez Białoszewskiego brzmi w uszach Kopcińskiego jak zaklęcia współczesnego guślarza usiłującego wywołać z tekstu Mickiewicza widmo tego, co w nim samym sekretne i wyparte, a teraz powracające za sprawą akustycznego performansu. Oprócz szkiców poświęconych nagraniom poety, jego stosunkowi do twórczości Mickiewicza i tradycji romantycznej, książka zawiera m.in. interpretację tajemniczego cyklu Frywole, będącego zapisem transgresyjnego doświadczenia z pogranicza życia i śmierci oraz opis opartego na tekstach Białoszewskiego spektaklu Pudełko, którego współautorem był Kopciński. Tom zamyka transkrypcja ścieżki dźwiękowej Gustawa zestawiona z tekstem dramatu Mickiewicza.
Jacek Kopciński – historyk literatury, dramatolog, krytyk teatralny. Autor książek: Gramatyka i mistyka. Wprowadzenie w teatralną „osobność” Mirona Białoszewskiego (1997), Którędy do wyjścia? Szkice i rozmowy teatralne (2002), Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta (2008), Transformacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia (2012/3), Powrót „Dziadów” i inne szkice teatralne, (2016), Wybudzanie. Dramat polski-interpretacje (2018).
W podręczniku Przeszłość i dziś dla klasy 4 omówione są najważniejsze nurty, zjawiska i dzieła literackie na tle przełomowych wydarzeń historycznych po roku 1956 i w kontekście istotnych kierunków filozoficznych i estetycznych.
Materiał nauczania jest ułożony chronologicznie i podzielony na działy według epok historycznoliterackich, a te – na rozdziały odpowiadające najważniejszym zagadnieniom poszczególnych epok. Chronologiczny układ treści nauczania pozwala uczniom poznawać literaturę i kulturę ze świadomością procesu historycznoliterackiego, w „naturalnym” porządku i w różnych kontekstach.
Stałą cechą serii jest wiązanie perspektywy historycznej i współczesnej. Tej zasadzie podporządkowano prezentację i interpretację zjawisk kultury. Starannie dobrana faktografia ilustruje żywe dziedzictwo, formujące i wzbogacające współczesność. Element Dialogi z tradycją służy uświadomieniu uczniom, jak teksty współczesne nawiązują do przeszłości i jak przeszłość ożywa dzięki współczesnym reinterpretacjom.
W centrum uwagi autora pozostaje tekst literacki. Jego interpretacja ma służyć refleksji nad kondycją człowieka we współczesnym świecie i sprzyjać kształtowaniu tożsamości ucznia.
Podręcznik jest wystarczającym źródłem do poznania tych utworów, które podstawa programowa zaleca czytać we fragmentach. Dzieła, które mają być poznane w całości, są reprezentowane fragmentami oraz omówieniami całości.
Każdy tekst literacki jest opatrzony Wskazówkami do analizy i interpretacji, które są dla ucznia zachętą i instrukcją do pracy z tekstem oraz samodzielnego odkrywania jego struktury i sensów.
Lektury przeznaczone do czytania w całości mają – oprócz obudowy fragmentów – tzw. Przewodniki po lekturze.
Istotną częścią opracowania lektur są ciekawe, zróżnicowane, nieschematyczne polecenia dla uczniów (Czytamy, analizujemy, interpretujemy). Jednym z ważnych celów tych poleceń jest kształtowanie świadomości kształtu językowo-stylistycznego i niesionych przez ów kształt znaczeń. Lektura tekstów literackich i odbiór tekstów kultury wykorzystywana jest także jako okazja do doskonalenia umiejętności komunikacyjnych (tworzenia tekstów własnych).
Na przekór filozoficznym przeświadczeniom epoki, wbrew dominującym tendencjom teatralnym, wobec obojętności większości badaczy i krytyków, w wąskim gronie utalentowanych entuzjastów, którzy na różne sposoby usiłują zaciekawić swoją twórczością wydawców i dyrektorów scen, powstają dziś teksty stale i od nowa sprawdzające możliwości podmiotowego przeżywania świata w jego wielu wymiarach. Co więcej, są to utwory w taki sposób angażujące odbiorcę, by to on sam jako czytelnik albo widz musiał wziąć na siebie ciężar zdegradowanej kondycji bohatera złapanego w pułapkę ponowoczesnych antynomii, aby następnie swoje estetyczne doświadczenie istoty na powrót „dramatycznej” przemieniać w osobiste doświadczenie jednostkowe i społeczne. A wszystko to w pełnej wolności i na własną odpowiedzialność, w nadziei na poznanie, które nie polega jedynie na krytycznej dekonstrukcji dominujących w tekście dyskursów, ale także - dzięki lekturowej uwadze i wrażliwości - na wniknięciu w konflikt etyczny i światopoglądowy bohatera wystawianego na próbę takich zdarzeń, w których ludzkie życie ujawnia swoje jakości metafizyczne. Teksty wielu sztuk interpretowanych w tym tomie dowodzą, że konflikt taki nie znika ostatecznie z horyzontu doświadczeń bohaterów współczesnego dramatu, jest on jednak coraz słabiej słyszalny i dlatego wymaga szczególnego zaangażowania odbiorcy w jego odczytanie.
Jacek Kopciński, fragment wstępu "Niezniszczalna matryca"
W szkicach Kopcińskiego uważna interpretacja łączy się z osobistym stosunkiem autora do prezentowanych spektakli. Myśl Kierkegaarda, który uważał, że subiektywne życie jest najlepszym sprawdzianem dla prawd ogólnych, znajduje tu swoje odzwierciedlenie.
Dziady wracają nieuchronnie, bo arcydzieło Mickiewicza wprawia w ruch dwie sfery Wielkiej Całości: niewidzialną i widzialną. Jacek Kopciński w mistrzowski sposób opisuje ruchy tych sfer we współczesnych inscenizacjach teatralnych.
Krzysztof Rutkowski
Pierwsza monografia teatralnej i radiowej twórczości Zbigniewa Herberta, a zarazem oryginalny portret wielkiego poety. Książka Jacka Kopcińskiego, wybitnego literaturoznawcy i krytyka teatralnego, nie tylko pogłębia odczytanie twórczości autora Jaskini filozofów, ale wnosi także istotny wkład w rozumienie nowoczesnego teatru. Rozpisując swoje dramaty ""na głosy"", przekonuje Kopciński, Herbert stworzył wyjątkową formę literacko-teatralną, która sama w sobie stała się metaforą antropologiczną. Historyczny kontekst, filozoficzne tło, wnikliwe interpretacje dramatów poety poparte nadzwyczajną precyzją analiz czynią z lektury tej książki prawdziwą przygodę duchową.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
