Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500 to wyjątkowa seria trzech książek przedstawiających syntezę kultury artystycznej ważnego regionu dawnej Europy. Napisana przez wybitnego znawcę tej problematyki, ukazuje najnowszy stan wiedzy oraz gwarantuje doskonały poziom merytoryczny i pasjonującą lekturę.
Pierwszy tom serii traktuje o sztuce i kulturze burgundzkiej, związanych głównie z dworem książęcym w Dijon i Paryżu, oraz o sztuce niderlandzkiej, powstającej w środowiskach mieszczańskich, przede wszystkim w zamożnych miastach Flandrii i Brabancji (burgundzko-niderlandzkich tapiseriach, złotnictwie i malarstwie książkowym, burgundzkim malarstwie tablicowym, burgundzkiej monumentalnej rzeźbie kamiennej i brązowej oraz niderlandzkiej mobilnej rzeźbie drewnianej).
To dzieło niezwykle istotne dla historii sztuki i historii kultury, które może być odbierane jako specjalistyczna rozprawa, cenna dla osób zajmujących się sztuką przełomu średniowiecza i czasów nowożytnych, jako podręcznik dla studentów historii sztuki, historii i kulturoznawstwa oraz jako interesująca i zajmująca lektura dla szerokiego kręgu publiczności.
Sztuka grecka jest doskonale napisanym, wyróżniającym się bardzo wysokim poziomem merytorycznym i dydaktycznym podręcznikiem akademickim, przeznaczonym dla studentów historii sztuki, historii, filologii klasycznej oraz innych kierunków humanistycznych. Autorka zachowała w nim wyważone proporcje między podstawową dla tej publikacji problematyką artystyczną a zasobem faktów historycznych, zaś żywy tok narracji i trafne przykłady, wydobywające zarówno cechy charakterystyczne stylów oraz epok, jak i osobliwości dzieł sprawiają, że książka podtrzymuje najlepszą tradycję tego typu opracowań. Dodatkowym walorem są liczne, starannie dobrane, kolorowe ilustracje.
Prezentowany podręcznik można potraktować również jako przewodnik po sztuce greckiej, który z pewnością zarazi czytelnika pasją głębszego jej poznania.
Historia astronomii pod redakcją Michaela Hoskina z Uniwersytetu w Cambridge jest doskonałym nowoczesnym zarysem dziejów nauki o Wszechświecie. Obejmuje okres od pozbawionych źródeł pisanych czasów prehistorycznych (astronomia megalityczna) po drugą połowę XX wieku (z uwzględnieniem badań kosmicznych). Poza tekstem głównym, przybliżającym kolejno astronomię w różnych epokach historycznych, książka ta zawiera interesujące dodatki: szkic o starożytnej astronomii chińskiej, opis budowy i działania arabskiego astrolabium płaskiego, dzieje teleskopu w XVII wieku oraz tablice chronologiczne, jak również - w niniejszym wydaniu - rys historii astronomii w Polsce, autorstwa Jarosława Włodarczyka z Instytutu Historii Nauki PAN w Warszawie.
Nowe wydanie Mitologii Słowian zostało przygotowane na podstawie materiałów zachowanych w spuściźnie pośmiertnej autora.
- Wprowadzono aparat badawczy (przypisy, bibliografię obejmującą kilkaset pozycji), przygotowany częściowo przez Aleksandra Gieysztora i zachowany w rękopisie, częściowo zaś opracowany przez Anetę Pieniądz i wydawcę na podstawie zachowanych notatek autora.
- Włączono niepublikowane dotąd teksty dotyczące mitologii, ilustrujące różne obszary działalności badawczej i popularyzatorskiej autora - referaty konferencyjne, zapisy audycji telewizyjnych i radiowych.
Zamieszczono także:
- Wstęp Karola Modzelewskiego, prezentujący sylwetkę A. Gieysztora jako badacza i znaczenie jego porównawczych studiów nad mitologią dla rozwoju mediewistyki polskiej, a zwłaszcza jego rolę we wprowadzaniu nowych propozycji metodologicznych inspirowanych osiągnięciami językoznawstwa, antropologii kulturowej, etnologii itp.
- Posłowie Leszka P. Słupeckiego poświęcone rozwojowi studiów nad mitologią słowiańską w ciągu ostatnich 20 lat i aktualnym perspektywom badawczym w tej dziedzinie; pozwalające czytelnikowi zapoznać się z nowymi odkryciami archeologicznymi i postępem badań nad mitologią porównawczą, a także spojrzeć na tezy Aleksandra Gieysztora z perspektywy dzisiejszego stanu badań.
- Wprowadzenie Anety Pieniądz przedstawiające warsztat badawczy autora, przygotowany na podstawie zachowanych materiałów archiwalnych.
Skrypt stanowiący pomoc do ćwiczeń dla studentów I roku geologii. Bogato ilustrowany, zaopatrzony w liczne ryciny i zdjęcia. Przedstawia zasady systematyki paleontologicznej, opisy podstawowych procesów fosylizacyjnych oraz stanów zachowania skamieniałości, a także podzial systematyczny i charakterystyki wybranych grup bezkręgowców. Poszczególne gromady opisywane są z reguły na podstawie form występujących w Polsce. Książka zawiera również informacje dotyczące występowania omawianych rodzajów bezkręgowców na terenie naszego kraju. Jej uzupełnieniem jest dodatek przedstawiający podstawowe zasady fonetyki i nazewnictwa łacińskiego, przydatne w nauce palentologii.
Numer w całości poświęcony literaturoznawstwu. Przedmiotem refleksji autorów jest głównie literatura polska XX wieku umieszczona w różnie i szeroko rozumianych kontekstach. Z jednej strony badacze dokonują jej porównania ze zjawiskami literackimi XIX stulecia, głównie - z pisarstwem romantyków (Karol Samsel, Tomasz Barszcz), z drugiej - sytuują ją wobec dziedzin pozaliterackich: muzyki (Aleksandra Skrzypczyk), polityki (Krzysztof Obremski), fotografii (Magdalena Strąk). Taki sposób opisywania literatury pogłębia rozumienie wybranych utworów (i – ogólniej – twórczości) kanonicznych pisarzy minionego wieku (Zbigniewa Herberta, Brunona Schulza, Juliana Przybosia, Stefana Chwina, Ryszarda Kapuścińskiego, Wisławy Szymborskiej)
PARTNERZY
Autorzy publikacji opisują dzieje Afryki ? począwszy od czasów pradziejowych poprzez okres wczesnych i późnych europejskich penetracji tego kontynentu aż po współczesne problemy polityczne ? oraz przedstawiają zagadnienia dotyczące historii podróżowania i odkrywania, a także zdobywania i kolonizacji. Tom zawiera również tekst poświęcony metodologii badań afrykanistycznych. Część artykułów została napisana na podstawie etnograficznych badań terenowych i obejmuje zjawiska współczesne, między innymi: seksualność i obrzędy przejścia kobiet z Mozambiku, działalność ludowych uzdrowicieli w Tanzanii czy prawo zwyczajowe w Afryce.
Prezentowana książka to filozoficzny dialog o doczesnych rządach Opatrzności, łączący walory literackie z ogromnym ładunkiem polemicznej pasji. Joseph de Maistre rzuca na szalę całą swoją wiedzę, erudycję i talent pisarski, by wbrew naukowo uzasadnianej pysze zwątpienia, a często także wbrew zdrowemu rozsądkowi, dowodzić, że Bóg jest obecny we wszystkich sprawach ludzkich, nade wszystko zaś w życiu politycznym.Słynne ze swej kontrowersyjności i po wielokroć cytowane wywody: pochwała kata, apologia wojny i filipiki antyoświeceniowe, nabierają zupełnie nowego znaczenia. Przed oczyma czytelnika staje pejzaż rewolucyjnej epoki widzianej oczyma konserwatywnego arystokraty o żarliwości jakobina, którego twórczość wciąż zdumiewa i przywodzi do desperacji tak jego admiratorów, jak i przeciwników.
Księga pamiątkowa dla profesor Urszuli Augustyniak, pracownika Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, wybitnej historyk kultury zajmującej się epoką nowożytną. Zebrane w tomie artykuły dotyczą szeroko rozumianej problematyki nowożytnej historii kultury, historii politycznej i religijnej.
Urszula Augustyniak należy do grona najwybitniejszych historyków kultury zajmujących się epoką nowożytną. Edukację i karierę naukową związała z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Kierowała Komisją Lituanistyczną przy Komitecie Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Współredagowała pismo „Barok. Historia – Literatura – Sztuka”, a obecnie jest członkiem redakcji „Odrodzenia i Reformacji w Polsce” oraz „Rocznika Lituanistycznego”.
Jest autorką rozpraw: Koncepcje narodu i społeczeństwa w literaturze plebejskiej od końca XVI do końca XVII wieku, Warszawa 1989, Wazowie i „królowie rodacy”. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999, Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001, W służbie hetmana i Rzeczypospolitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640), Warszawa 2004, Historia Polski 1572-1795, Warszawa 2008.
******
The history of Old Polish culture. Studies presented to Urszula Augustyniak
Anniversary publication for Professor Urszula Augustyniak, affiliated with the Institute of History of the University of Warsaw, a renowned cultural historian specialized in the early modern period. Articles collected in the book are concerned with the broadly understood early modern history of culture, politics, and religion.
Keywords: Urszula Augustyniak, early modern history, early modern culture, history of religion, nobility, Radziwiłł family, reformation
Książka ukazuje w rozległej perspektywie obraz kobiecości w kulturze europejskiej i światowej. Obraz ten wyłania się z tekstów pochodzących zarówno z początków ruchu kobiecego, jak i najnowszych, opisujących aktualne doświadczenie egzystencjalne kobiet w wymiarze globalnym i lokalnym. Publikacja naświetla problemy odległych kultur i bliskich, choć często nieznanych „małych” narodów naszego kontynentu, zwłaszcza obszaru Europy Środkowej. Z przedstawionych ujęć – mimo zróżnicowania historycznego i geograficznego – wyłania się obraz uderzającej symetrii losu kobiet żyjących w kręgu kultury zachodniej, bliskowschodniej, afrykańskiej i azjatyckiej.
******
A Woman in the Eyes of Women. Female (Auto) Narrations in Transcultural Perspective
The book shows the the picture of feminity in European and world culture, which emerges from the texts concerning the beginnings of women’s movement as well as in the recent publications, describing existential experience of women in local and global dimension. The publication explores the problems of distant cultures and close nations of our continent, especially Central Europe. The provided perspectives show a visible symmetry of fates of women living in Western, Middle East, African and Asian cultures.
Język wilamowski w końcu XX wieku uznawany był przez naukowców za prawie wymarły. Jego genezy należy szukać wsród XIII-wiecznych osadników z Zachodniej Europy, którzy przybyli na tereny dzisiejszego miasta Wilamowice – małego miasteczka na pograniczu Śląska i Małopolski. Język rozwijał się w tej osadzie do 1945 roku, kiedy to na skutek powojennych prześladowań został oficjalnie zakazany. Kary za jego używanie oraz groźba wywózki na Ural lub do powojennych obozów sprawiła, że Wilamowianie prawie całkowicie porzucili język przodków. Dzięki pracy lokalnych aktywistów i środowisk akademickich, od początku XXI wieku prowadzone są intensywne działania, mające na celu rewitalizację języka wilamowskiego, którym obecnie posługuje się około 60 osób.
Niniejsza publikacja to kolejny kamień milowy w rozwoju wilamowskiej literatury, której tradycje sięgają XIX wieku. Ponadczasowa powiastka filozoficzna autorstwa Antoine’a de Saint-Exupéry’ego jest chętnie tłumaczona na wiele języków narodowych i rdzennych, do których dołącza również wilamowski.
******
Le Petit Prince
At the end of the 20th century, the Wymysorys language was considered almost extinct. Its origins go back to the 13th century, when settlers from Western Europe came to the present area of Wilamowice - a small town on the border of Silesia and Lesser Poland. The language developed in this environment until 1945, when it was officially banned as part of post-war persecution. Penalization of its use and the threat of deportation to the Ural mountains or to post-war concentration camps meant that the Vilamovians abandoned almost entirely the language of their ancestors. Thanks to the work of local activists and researchers, intense activities have been carried out since the beginning of the 21st century to revitalize Wymysorys, which is currently spoken by around 60 people.
This publication is another milestone in the development of the Vilamovian literature whose traditions date back to the 19th century. The timeless philosophical tale penned by Antoine de Saint-Exupéry has been translated into many national and minority languages, the number of which Wymysorys joins proudly.
Składające się na zawartość numeru artykuły układają się w 3 pasma tematyczne skupione wokół zagadnień literaturoznawczych i kulturoznawczych.
Pierwsze dotyczy estetyki. Omówiona została rola, jaką w obszarze poetyki i teorii sztuki pełni wywodząca się z tradycji retorycznej kategoria memoria. W kolejnym artykule, poświęconym 622 upadkom Bunga, podjęto – na tle estetyzmów: modernistycznego, nowoczesnego i pragmatycznego – próbę dookreślenia sposobu rozumienia sztuki i procesu twórczego w powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Drugie pasmo tworzą teksty osnute wokół figury miasta. Czytelnik znajdzie w numerze artykuły, w których mowa o przestrzeni dwóch miast – Warszawy oraz Łodzi – ukazanych z interesującej perspektywy. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czym jest urbanizacja przyrody, opisane zostały miejsce oraz rola roślin i zieleni miejskiej w Warszawie w latach okupacji wojennej oraz późniejszych. Dwa kolejne artykuły przynoszą obraz literackiej Łodzi. W pierwszym poddany rekonstrukcji – na podstawie materiałów źródłowych i dokumentów historycznych – został łódzki etap biografii i twórczości Mieczysława Jastruna. W następnym odnajdujemy obraz życia kulturalnego toczącego się w łódzkich kawiarniach tuż po 1945 roku, odtworzony na podstawie tekstów literackich, notatek prasowych i anegdot.
Ostatnią grupę artykułów wyróżnia dominujący w nich dyskurs teoretyczny. Analiza wybranych książek Pawła Huellego i Joanny Olczak-Ronikier posłużyła omówieniu roli fotografii włączonej do tekstu literackiego. Z kolei lektura Opowieści z różnych kieszeni Karola Čapka stanowi punkt wyjścia do refleksji nad eksperymentami genologicznymi czeskiego pisarza polegającymi na przekraczaniu schematów powieści kryminalnej i detektywistycznej. Prowadzone rozważania teoretyczne wykraczają także poza przestrzeń literatury i obejmują swym zasięgiem film – wielopłaszczyznowej analizie poddana została kategoria władzy w obrazie Romana Polańskiego Matnia.
Numer o tematyce filozoficznej, w którym Czytelnik odnajdzie krytyczną analizę jednego z najnowszych opracowań starogreckich sentencji z sanktuarium Apollona w Delfach, studium poświęcone aporiom wczesnoromantycznej historiozofii obecnym w pismach Novalisa oraz zajmującą rekonstrukcję sporu między Wilhelmem Fließem a Zygmuntem Freudem, w którym Fließ zarzucał Freudowi nieopatrzne wyjawienie Hermannowi Swobodzie i Otto Weiningerowi istotnych elementów wypracowanej przez siebie teorii dwupłciowości.
Dwa inne teksty dotykają zagadnień z dziedziny teorii informacji i komunikacji. W pierwszym namysłowi poddano pytanie o możliwość oraz sposób badania etyczności wypowiedzi w świetle teorii aktów mowy. W drugim przybliża się Czytelnikowi wypracowane przez Marka Postera pojęcie „sposobu komunikacji”, które w prezentowanej odmianie teorii krytycznej pozwalać ma na analizę różnego rodzaju typów komunikacji i pól społecznych.
Nieco odmienny, bo filozoficzno-teologiczny charakter wyróżnia artykuł, w którym zestawiono myśl Paula van Burena oraz Richarda L. Rubensteina, wyrastającą z doświadczenia Holocaustu interpretowanego w świetle toposu Bożego milczenia, która każe zmierzyć się z zagadnieniem sekularyzacji współczesnych społeczeństw.
Tematyka niniejszej pracy sytuuje ją na pograniczu antropologii kultury i glottodydaktyki, tzw. kulturoznawstwa glottodydaktycznego. Autor proponuje jego wydzielenie jako nowej subdyscypliny glottodydaktyki polonistycznej, a odwołując się do osiągnięć glottokulturoznawczych warszawskiego „Polonicum”, przedstawia własną propozycję programową nauczania kultury popularnej.
******
Popular culture in teaching Polish as a foreign language. Introduction to glotto-cultural studies
The subject of this book situates it at the interface between cultural anthropology and glottodidactics, the so-called glotto-cultural studies. The author argues that is should be recognized as a new subdiscipline of Polish glottodidactics and, referring to the achievements of the glotto-cultural studies of the Warsaw “Polonicum,” presents his own vision of teaching popular culture.
Dwujęzyczna publikacja wydana we współpracy z Ambasadą Włoską oraz Włoskim Instytutem Kultury dla uczczenia setnej rocznicy odnowienia polsko-włoskich stosunków dyplomatycznych (1919-2019).
Teksty znakomitych autorów włoskich (tłumaczone na polski) i polskich (tłumaczone na włoski) zostały podzielone na dwie części: "Dyplomacja, gospodarka, historia" oraz "Sztuka, film, literatura, teatr". Pozwala to prześledzić związki polsko-włoskie w różnych dziedzinach, poczynając od tłumaczenia i wystawiania włoskich dramatów na polskich scenach teatralnych, a kończąc na historii współpracy z marką Fiat. Nie zabrakło również refleksji nad relacjami polsko-włoskimi w trudnym okresie dwudziestolecia miedzywojennego i drugiej wojny światowej. Wyjątkowo wybrzmiewa w tym kontekście tekst o Vincenzo Mario Palmierim, włoskim anatomopatologu i członku międzynarodowej komisji, która w 1943 r. badała zbrodnię katyńską.
Tom nie tylko dla italofilów, ale dla wszystkich zainteresowanych historią XX wieku i problematyką stosunków międzynarodowych.
Numer stanowi kontynuację numeru 4/2018 zatytułowanego Wokół 1918 roku: środkowo- i wschodnioeuropejska poli-/kakofonia. Poświęcony jest mitom założycielskim (w rozumieniu P. Bourdieu) związanym z rokiem 1918, a stworzonym przez wspólnoty narodowe, które albo uzyskały niezależność państwową, albo bezskutecznie próbowały ją uzyskać, albo nie walczyły o jej uzyskanie, ale musiały zdefiniować swoje miejsce w zmienionym układzie sił politycznych po I wojnie światowej.
Autorzy artykułów przyglądają się mitom, którymi przedstawiciele polskiej, ukraińskiej, żydowskiej, czeskiej i niemieckiej wspólnoty narodowej obudowywali przełom 1918 roku w tekstach literackich oraz innych manifestacjach dyskursywnych. Ponadto numer zawiera omówienie nowszych opracowań na temat niemieckiej okupacji Warszawy w latach 1915-1918.
Tematem przewodnim numeru jest architektura nowoczesna i współczesna. Znajdują się w nim artykuły polskich badaczy poświęcone m. in. kabalistycznym wątkom w projektach Daniela Libeskinda, stylowi neogotyckiemu w architekturze sakralnej XIX wieku, poszukiwaniu stylu narodowego w projektowaniu użytkowym na początku XX wieku, analizie architektury i urbanistyki w czasie II wojny światowej na ziemiach polskich, powojennej odbudowie Warszawy, nowym technikom i dostępnym materiałom w polskiej architekturze okresu odwilży, a także realizacjom sakralnym w pierwszych latach po wojnie. Zeszyt zawiera również teksty omawiające sposoby popularyzacji architektury modernistycznej na łamach polskich czasopism ilustrowanych dla dzieci i młodzieży oraz opisujące architekturę willową Poznania doby PRL.
Prezentowana książka to pierwszy pełny przekład polski Understanding Cultures through Their Key Words. English, Russian, Polish, German, and Japanese, wydanej przez Oxford University Press w 1997 roku, będącej próbą przekrojowego spojrzenia na kulturę (tradycje, wartości, sposób myślenia o świecie) różnych grup etnicznych poprzez języki używane przez te grupy. Najważniejsze założenie tej książki, jak i innych etnolingwistycznych książek Anny Wierzbickiej, jest takie, że kultura danego narodu odzwierciedla się w jego języku i że objaśniając kluczowe słowa danej kultury możemy zrozumieć tę kulturę.Książka zainteresuje studentów kierunków filologicznych i kulturoznawstwa, a także innych kierunków humanistycznych; z powodzeniem będzie ona służyć jako podręcznik akademicki.
Książka jest pierwszą polską monografią poświęconą filozofii hermeneutycznej – jednemu z najważniejszych nurtów filozoficznych ostatnich dziesięcioleci. Istniejące dotąd opracowania – Hermeneutyczny zwrot filozofii Andrzeja Przyłębskiego (2005) i Filozofia jako hermeneutyka Marka Szulakiewicza (2004) – poświęcone były twórczości tylko niektórych spośród jej reprezentantów i kilku problemom z tego zakresu.
Autor rozważa pojęcie filozofii hermeneutycznej oraz przedstawia główne cechy hermeneutycznego filozofowania i specyfikę tej filozofii. Prezentuje dokonania filozofów, którzy przyczynili się do powstania filozofii hermeneutycznej – Nietzschego, Diltheya i Heideggera, i wskazuje powody, dla których żaden z nich nie może być uznany za twórcę filozofii hermeneutycznej. Omawia dokonania Gadamera i Ricoeura – nazwanych klasykami filozofii hermeneutycznej – oraz próby radykalizowania stanowiska Gadamera zaproponowane przez Vattima i Caputa, sięgających do inspiracji płynących od Heideggera (dla Vattima istotne są też poglądy Nietzschego, dla Caputa zaś – Kierkegaarda). Stara się odpowiedzieć na pytanie, czy radykalizacje te rzeczywiście otwierają przed filozofią hermeneutyczną szanse jej rozwoju, czy też okazują się ślepą uliczką. Omawia miejsce filozofii hermeneutycznej w ramach całej filozofii nowożytnej oraz proponuje korekty umożliwiające jej funkcjonowanie jako w pełni aktualnego sposobu filozofowania.
Książka jest podręcznikiem przeznaczonym dla studentów i doktorantów filozofii oraz innych wydziałów humanistycznych. Zainteresuje także pracowników naukowych zajmujących się filozofią współczesną.
******
Hermeneutic philosophy: Inspirations, classics, radicalizations
The first Polish monograph devoted to hermeneutic philosophy. It considers the main sources of inspiration of this philosophy, the works of its classic authors, that is, Gadamer and Ricoeur, as well as its modern radicalizations proposed by Vattimo and Caputo. The author discusses the place of hermeneutics within the framework of the whole of modern philosophy and proposes some corrections which enable its functioning as a fully valid way of pursuing philosophy.
Publikacja porusza temat oceny skutków prowadzonych współcześnie polityk miejskich, szczególnie w odniesieniu do tzw. koszmaru partycypacji. Wpisuje się w debatę dotyczącą zjawisk takich jak miejskie konflikty społeczne, rewitalizacja przestrzeni zurbanizowanej, problematyka planowania przestrzennego i polityki mieszkaniowej. Autor analizuje problem gentryfikacji w Polsce i jej związków z programami rewitalizacji.
Książka poszukuje odpowiedzi na pytania stojące przed wszystkimi aktorami organizującymi procesy polityki miejskiej i rewitalizacji w Polsce: czy partycypacyjne wytwarzanie przestrzeni sprawdza się w praktyce? Czy rezultatem urbanistyki oddolnej, czyli angażowania aktorów takich jak artyści, ruchy miejskie i mieszkańcy osiedli nieformalnych, jest zawsze poprawa jakości życia i wzmacnianie społeczności lokalnych? Czy może niekiedy zamienia się w „koszmar partycypacji” oraz podporządkowuje przestrzeń miejską najbardziej uprzywilejowanym aktorom operującym w miastach?
Autorskie badania wykorzystane w książce przeprowadzono na przykładach oddolnego wytwarzania przestrzeni w Warszawie, Nowym Jorku i Stambule.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
