Książka podejmuję próbę zarysowania mapy intelektualnej myśli feministycznej w przestrzeni rodzimego literaturoznawstwa. Jej historię w badaniach literackich autorka rekonstruuje retrospektywnie poprzez próbę zestawień, nawiązań i filiacji pomiędzy zawodowymi biografiami krytyczek ją uprawiających, fragmentami debat dotyczących literatury oraz kulturowo-społecznych kontekstów jej rozumienia i interpretacji. Feministyczna krytyka literatury przedstawiona została w tej książce jako krytyczna refleksja o szeroko pojętej kulturze, wedle której rzekoma kulturowa autentyczność, której kultura literacka miałaby być nośnikiem i stabilizatorem, w rzeczywistości jest fundowana na silnych tradycjach, które utrzymują kulturowy konsens poprzez mechanizmy wyparcia, odsunięcia, kosztem zawłaszczenia, uzurpacji różnych wartości, symboli, perspektyw, teorii oraz dyskursów.

Na początku było Totus tuus. (…) Relacja oddania wyraża się w pragnieniu pełnej identyfikacji z Chrystusem (Bogiem, Maryją) i tym, co Chrystusowe (Kościołem, duchowieństwem, narodem polskim). Jest to strona światopoglądu Jana Pawła II najbardziej jednoznaczna, wyrażająca głęboką religijność. Ale jest to przecież tylko część papieskiej opowieści. Moment zakończenia się pełnej identyfikacji z Chrystusem rozpoczyna bowiem tendencję o charakterze problematycznym: zbudowaną na tej identyfikacji tendencję do utożsamienia Chrystusa i tego, co Chrystusowe z samym sobą, zawłaszczenia go dla siebie. Najbardziej w tym procesie dezorientujący jest właśnie fakt, że owo zawłaszczenie odbywa się w imię Chrystusa, tzn. w imię dokonanej uprzednio, bardzo przekonywującej identyfikacji. Podczas głębokiego procesu zaangażowania się w identyfikację Jan Paweł II nie dostrzega – i miliony jego zwolenników nie są w stanie tego uczynić wraz z nim – jak sam staje się jakimś nowym Chrystusem, drugim Chrystusem. Nie jest więc papież z Polski jedynie następcą Chrystusa, Vicarius Christi, jak głosi jego oficjalny tytuł – jest on znacznie kimś więcej, jest alter Christus.

Książka opowiada o meksykańskiej historii z perspektywy kulinarnej, ponieważ gastronomia to jedna z najbardziej charakterystycznych cech kultury Meksyku i zwierciadło jego historii. Meksyk to kraj różnorodny zarówno geograficznie – pustynie, doliny, lasy, selwy, góry i wybrzeża – jak i etnicznie; to tej różnorodności zawdzięcza swe kulinarne bogactwo. Dawne cywilizacje osiadłe na terenach dzisiejszego Meksyku udomowiły indyka, podjęły uprawy wielu gatunków roślin, takich jak kukurydza, pomidor, fasola, chili, dynia, orzeszki ziemne, awokado, kakao, wanilia , które dziś goszczą na stołach całego świata. W wyniku hiszpańskiej konkwisty meksykańska kuchnia wzbogaciła się o elementy europejskie i nadal, nie tracąc swego charakteru, czerpie inspiracje z całego świata.

Dlaczego w świecie organizmów żywych figurą geometryczną najczęściej spotykaną jest pięciokąt, w nieożywionym zaś - sześciokąt? Dlaczego nie tylko dzieła kunsztu ludzkiego, ale i twory przyrody wykazują w swej budowie określone proporcje liczbowe? Czy to przypadek, że te proporcje wyrażają się bardzo często "złotą liczbą" 1,618 i że napotykamy je zarówno w ciele ludzkim, jak i w egipskich piramidach? Czy rację mieli starożytni greccy mędrcy twierdzący, że fundamentem struktury wszechświata jest liczba, on sam zaś żyje i pulsuje w jednym uniwersalnym rytmie, dającym się wyliczyć? Na powyższe (i wiele innych) intrygujące pytania stara się odpowiedzieć w niniejszej książce Matila Ghyka, dziś prawie całkiem zapomniany matematyk, filozof, pisarz i dyplomata pochodzenia rumuńskiego. Złota liczba, wydana pierwotnie po francusku, robiła prawdziwą furorę w Europie lat trzydziestych XX w. Autor, wykorzystując bogaty materiał historyczny i porównawczy z różnych dziedzin - od fizyki atomowej poprzez dzieje architektury i sztuki aż po biologię - śledzi historię "złotej liczby" i związanych z nią pojęć rytmu oraz harmonii w kulturze zachodniej od czasów Pitagorasa do dziś. I dochodzi do zaskakującego wniosku, że geometryczna, oparta na liczbie interpretacja świata, będąca odkryciem Pitagorasa i przez całe wieki stanowiąca rdzeń ezoterycznego nauczania w tajemnych bractwach (po nowożytne wolnomularstwo!) to nie tylko historyczny wyróżnik zachodniej cywilizacji, lecz także jedno z żywych do dziś jej źródeł; przecież poszukiwanie przez fizyków nowych geometrii przestrzeni to nic innego - twierdził B. Russell - jak nawrót do pitagoreizmu...

Książka Doroty Barańskej pokazuje, że pojęcia zła i dobra są kluczowymi elementami obecnymi nie tylko w japońskim folklorze, ale w całej kulturze popularnej – od rozrywki ludowej poprzez animację do gier video. Stawia tezę, że kultura rozrywkowa jest niezwykle silnie związana z religiami Japonii, czerpie z buddyzmu, shinto, magii. I choć samo nawiązanie nie jest niczym niezwykłym, niezwykła jest drobiazgowość w przedstawianiu elementów tradycyjnych w nowej formie. Dzięki niej kultura popularna Japonii staje się źródłem do badań nie tylko nad samą kulturą, ale też nad religią, społeczeństwem, moralnością.

„…[Jest to] opowieść o krystalizowaniu się praktyk podróżniczych i powstawaniu znaczeń z tym związanych. Autorka powiązała te kwestie z aktualnymi pytaniami o specyfikę Polski potransformacyjnej - o to, w jaki sposób napięcie pomiędzy impulsami płynącymi ze strony kultury określanej umownym mianem Zachodniej a odczuwaniem dziedzictwa PRL-u w sferze samookreślania się wytwarza konkretne formy kulturowe.”

Książka stanowi pierwsze na rynku polskim tak gruntowne i kompleksowe opracowanie myśli Jeana Baudrillarda. Zapełnia ona istotną lukę w polskiej humanistyce pokazując także, że autor Symulakrów i symulacji okazał się bardzo inspirujący dla różnych dziedzin współczesnej humanistyki. Zaletą i wartością pracy nie jest jednak wyłącznie jej nowatorski charakter. (...) W pracy szczegółowo zostały omówione podstawowe idee filozofii i socjologii Baudrillarda, z ideą simulacrum, hiperrzeczywistości, społeczeństwa konsumpcyjnego i mas na czele. Autorka trafnie koncentruje się na tych wątkach twórczości Baudrillarda, które są niewątpliwie najbardziej owocne i cenne naukowo, celnie uznając, iż należy zignorować te prace i motywy pojawiające się w myśli filozofa kultury, które nie tylko są słabo czytelne, ale także – co za tym idzie- mało inspirujące. (...) Wykazała przy tym bardzo dobrą kompetencję filozoficzną, socjologiczną oraz politologiczną, bezbłędnie identyfikując ważne dla Baudrillarda punkty odniesienia, jak np. ruch kontrkultury lat sześćdziesiątych i jego intelektualne tło. Uczyniła to w sposób wyczerpujący, omawiając owe punkty odniesienia dokładnie i ze zrozumieniem. Dzięki temu czytelnik nie tylko uzyskuje informacje na temat twórczości bohatera omawianej pozycji, ale także może przypomnieć sobie główne zjawiska i postaci pejzażu intelektualnego drugiej połowy XX wieku, takie jak: postmodernizm, strukturalizm, poststrukturalizm, czy także osoby: McLuhan, Debord, Derrida, Foucault, Habermas, Bauman, Beck i inni.

To pionierski podręcznik do nauczania języka polskiego dla dzieci, który bazuje na zabawie – głównie ruchowo-wokalnych układach tanecznych – aby w ten sposób pomóc w nauczaniu i utrwalaniu nowego słownictwa. Na książkę składają się: - teksty piosenek z nutami - nagrania na CD muzyki klasycznych tańców polskich z tekstami: polonez, mazur, oberek, kujawiak, krakowiak, śląski trojak (walczyk), taniec góralski, lubelska poleczka - wskazówki metodyczne: opis tańca i uwagi choreograficzne (podstawowe figury, kroki) - teksty do muzyki - kolorowa wyklejka z autentycznymi strojami oraz malowanki do kolorowania dla dzieci - słowniczek podstawowych słów z ilustracjami

Fotografia jest genialnym źródłem do poznania historii, ale jednocześnie potrafi być źródłem niesamowicie zwodniczym, zwłaszcza, jeśli zapomni się o tym, jak bardzo jej wierzymy i jak bardzo potrafimy być uzależnieni od jej przekazu. Zróbmy szybki test: czy wiecie Państwo jak wygląda Statua Wolności? Zapewne tak. Ale jaka by była odpowiedź, gdyby pytanie brzmiało: czy widziałeś Statuę Wolności na własne oczy? Podobnie, jak my, czytelnicy tygodników ilustrowanych okresu międzywojennego oglądali szereg wydarzeń oczami fotografów i osób, dobierających zdjęcia do kolejnego wydania. Dla sobie współczesnych, ujęcia te tworzyły mniejszy lub większy fragment ich świata. My, przez ich pryzmat patrzymy na historię. Czy nie jest jednak tak, że wszyscy ulegliśmy pewnemu złudzeniu, że patrzymy na rzeczywistość, a tak naprawdę patrzymy na starannie dobrany jej fragment, który i w przodkach i w nas tworzy zaledwie odbicie tego co było – nierzadko odbicie niczym z krzywego zwierciadła.

Recenzowany zbiór artykułów stanowi koherentne, kompetentne i świeże ujęcie problematyki miejsc naznaczonych traumą ludobójstw, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia zarządzania traumą w polskich muzeach martyrologicznych. (...) Reprezentujące różne dziedziny badawcze grono autorów (antropologia, historia sztuki, literaturoznawstwo, kulturoznawstwo) – zarówno badaczy, jak i praktyków-muzealników, buduje panoramiczny wizerunek przedstawiający kluczowe zagadnienia związane z polityką pamięci, estetyką reprezentacji i popularyzacją wiedzy historycznej dotyczącą miejsc strukturalnie naznaczonych traumą. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Domańskiej

Jak można rozumieć związki mediów, kultury popularnej i (homo)seksualności? Jaki wpływ na seksualne projekty tożsamościowe mają procesy digitalizacji i konwergencji mediów? W jaki sposób jako użytkownicy mediów konfrontujemy się z politykami tożsamości? Autorzy znakomitej części prac zmagających się z tak postawionymi pytaniami, udzielają zwykle podobnych odpowiedzi: że seks zawsze się sprzedaje, że media zapośredniczają i reprodukują heteronormatywny dyskurs tożsamości, że tylko niezależne i jakościowe media dają szansę pokonania dominującej heteroseksualnej ideologii. Samuel Nowak, odwołując się do przykładu gejów, proponuje odwrócenie tej perspektywy. Wtedy na media i popkulturę spojrzeć można jako na niekończącą się bitwę o prawo do artykulacji własnego seksualnego „ja”. Portale randkowe, kampanie społeczne, programy telewizyjne, tabloidowe newsy okazują się ważnymi politycznie przestrzeniami oporu przed dominacją. Towarzyszą mu rozmaite taktyki podstępu oraz akty ciągłej niesubordynacji ze strony odbiorców mediów.

Na każdym kroku spotykamy się z rzeźbami i zabytkami sztuki malarskiej, wyobrażającymi postacie biblijne, świętych, błogosławionych oraz osoby uznane za świątobliwe. Pełne ich są muzea, galerie sztuki, ulice, niekiedy nawet prywatne domy, kaplice przydrożne, a nade wszystko świątynie. Ze ścian kościołów spoglądają na nas z powagą liczni święci odziani w habity, powłóczyste szaty lub odarci z nich, poddawani najwymyślniejszym torturom lub pokutujący w niedostępnej samotni. W większości przypadków opatrzeni są niezrozumiałymi przedmiotami, które na pierwszy rzut oka wydają się jedynie wymyślną częścią kompozycji. Wiele z tych przedstawień dla współczesnego człowieka stanowi zbiór niezrozumiałych elementów, czasem czysto dekoracyjnych. A przecież każda z tych kompozycji, każdy z atrybutów niesie ze sobą przesłanie, istotną treść duchową, historyczną czy pouczenie moralne. Symbolika hagiograficzna może przemówić do współczesnego człowieka, jeśli ten na nowo odkryje zapomniany nieco język symboli. Leksykon niniejszy będzie pomocny dla badaczy symboliki chrześcijańskiej, dla artystów, hagiografów oraz znawców duchowości chrześcijańskiej, a także dla tych wszystkich, którzy, pragnąc zidentyfikować bezimiennych świętych spoglądających z obrazów, pociągnięci ich przykładem chcą osiągnąć bliskość Boga, czyli świętość.

Polskie Bałkany to studium poświęcone literaturze napisanej w języku słoweńskim, chorwackim, serbskim oraz albańskim, której polskie przekłady ukazały się w latach 1990-2012. Autor analizuje przede wszystkim kategorie polityczne i kulturowe, jakie wykorzystują (świadomie lub nie) zarówno autorzy i autorki pochodzące z byłej Jugosławii (m.in. Ivan Čolović, Dubravka Ugrešić, David Albahari, Miljenko Jergović, Nenad Veličković, Ornela Vorspi, Vesna Goldsworthy, Vedrana Rudan, Slavenka Drakulić, Maria Todorova, Božidar Jezernik), zachodni podróżnicy (Robert D. Kaplan, Juli Zeh) jak i polscy pisarze i czytelnicy (Wojciech Tochman, Andrzej Stasiuk, Gustaw Herling-Grudziński, Inga Iwasiów, Hanna Samson)...

Książka składa się z dwóch części. Celem pierwszej jest stworzenie kontekstu badawczego dla analizy utworów poetyckich, między innymi poprzez przedstawienie interpretacji sposobów rozumienia religii w dyskursie trzech myślicieli okresu wiktoriańskiego: Thomasa Carlyle’a, Johna Ruskina i Matthew Arnolda. Druga - przedstawia analizę zjawiska kryzysu religijnego w poezji, opartą zasadniczo na: In Memoriam Alfreda Lorda Tennysona, Dipsychus Arthura Hugh Clougha i „Caliban Upon Setebos; or, Natural Theology in the Island” Roberta Browninga. Odwołanie do semantycznej dwoistości zawartej w pojęciu „kryzys” pozwoliło przyjąć podejście wolne od wartościowania tego zjawiska zarówno w sferze myśli religijnej jak i w ramach historycznego kontekstu epoki wiktoriańskiej. Analizowane teksty reprezentują kulturę wiktoriańską i są jednocześnie wyrazem indywidualnego idiomu poetyckiego. Myśl religijna wchodzi w nich w dialog z niemiecką krytyką biblijną, ewolucjonizmem, teologią naturalną, czy myślą utylitarystyczną i naukową. Poszukiwanie śladów kryzysu religijnego w poezji wiktoriańskiej postawiło autorkę przed koniecznością zmierzenia się z obrazowaniem, w którym Bóg konceptualizowany jest nie jako niezależny Byt, ale jako symbol i twór ludzkiego rozumu, jako Bóg post-kartezjański.

Praca Agnieszki Daukszy podejmuje temat bardzo ważny dla nowoczesnej polskiej kultury i życia społecznego. Analizuje bowiem proces stopniowego, trudnego a nawet dramatycznego, wkraczania kobiet w przestrzeń publiczną, nie tylko dotąd zdominowaną przez mężczyzn, ale też ustrukturowaną przez „męskocentryczne” kategorie obyczajowości, społecznego porządku, ekonomicznego interesu. Wnosi wartościowy, naukowy wkład do dotychczasowej wiedzy w analizowanym w pracy przedmiocie. I czyni to w sposób wysoce oryginalny; a to dlatego, że skupia swoją uwagę nie tyle na przekraczaniu kolejnych progów emancypacyjnego postępu (choć tę ewolucję rejestruje) – zmianie miejsc, awansie społecznym, czy przemianach norm obyczajowych – co przede wszystkim na wymiarach i formach kobiecego doświadczenia, które stało się udziałem tych świadomych czy bezwiednych emancypantek. Z recenzji prof. dra hab. Ryszarda Nycza

Książka jest pierwszą na polskim rynku wydawniczym publikacją w całości poświęconą problematyce prawnej ubezpieczeń dóbr kultury w muzeach i w zbiorach prywatnych. Prezentowane opracowanie posiada charakter prekursorski i wypełnia swoistą lukę istniejącą dotychczas w literaturze prawniczej. Zawarta w publikacji analiza prawna instytucji ubezpieczenia dóbr kultury, przeprowadzona została w oparciu o praktykę i z uwzględnieniem jej potrzeb. Dzięki temu oddawana do rąk Czytelników książka jest praktycznym przewodnikiem po umowie ubezpieczenia muzealiów oraz dzieł sztuki w zbiorach prywatnych. Odpowiada także na szereg niełatwych pytań: czy i jak ubezpieczać, by ochrona ubezpieczeniowa była skuteczna. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców: muzealników, prywatnych kolekcjonerów, prawników praktyków, organizatorów wystaw artystycznych, jak również wszystkich osób stojących przed problemem ubezpieczenia dóbr kultury.

Przekrojowa historia ekranowych obrazów homospołeczności i homoseksualnych męskich pasji w kinie polskim w ujęciu Sebastiana Jagielskiego to lektura niezwykle pasjonująca. Autor postanowił prześwietlić całą historię polskiego kina fabularnego pod kątem mniej lub bardziej ukrytych czy aluzyjnych przedstawień zjawisk homoerotycznych rodzaju męskiego. Ich sekretną obecność Jagielski tropi na przestrzeni blisko ośmiu dekad ? poczynając od jeszcze przedwojennych Ślubów ułańskich Mieczysława Krawicza z 1934 r. aż po Salę samobójców(2011) Jana Komasy.

Filozofia i Wszechświat to pierwsze wydanie zebranych pism filozoficznych ks. prof. Michała Hellera, znanego kosmologa, filozofa i teologa. Artykuły zamieszczone w książce zostały tak ułożone, aby dać spójny i całościowy obraz filozoficznych poglądów Autora. Czytelnicy, wraz z Autorem, zagłębiają się w poszukiwanie odpowiedzi między innymi na takie pytania jak: czym jest nowa filozofia przyrody?; co łączy fizykę i metafizykę?; co to są prawa przyrody?; jaka jest natura czasu i przestrzeni?; co znaczy, że świat jest matematyczny?; dlaczego istnieje raczej coś niż nic?; dlaczego wiedza o świecie jest ważna dla filozofii człowieka? Jako kosmolog, twórczy badacz globalnej struktury wszechświata, Michał Heller podejmuje również kwestie nieskończoności w kosmologii oraz początkowej osobliwości, które konfrontuje z ideą stworzenia Wszechświata przez Boga. Pyta, jakiego rodzaju układem dynamicznym winien być Wszechświat, by mógł się w nim związać dynamiczny proces biologicznej ewolucji. Fragment książki Filozofia i wszechświat Wstęp Strategia kompromisu Od dość dawna nawiedzała mnie myśl, by usystematyzować i spisać swoje poglądy z pogranicza fizyki i filozofii, ale od jakiegoś czasu wiedziałem już, że nigdy nie będę mieć czasu, żeby ten zamysł wykonać. Pomysł, aby przynajmniej zebrać w jednym tomie moje prace z tej dziedziny rozrzucone w różnych książkach i czasopismach, podsunęli mi moi Przyjaciele i Współpracownicy. Gdy dokonałem wstępnego przeglądu teczek z moimi publikacjami, doszedłem do wniosku, że warto pójść na ten kompromis z upływającym czasem i przygotować wybór najistotniejszych prac. Wyrażam więc wdzięczność moim Przyjaciołom i Współpracownikom za tę inicjatywę, zwłaszcza czynię to w stosunku do ks. drą hab. Stanisława Wszołka, który nie tylko był inicjatorem pomysłu, ale także wykonał niemałą część roboty redakcyjnej. W miarę gdy ze starych wydruków komputerowych i na nowo odczytywanych dyskietek wyłaniał się zarys przyszłej książki, stawało się dla mnie coraz bardziej jasne, że — pomimo zrozumiałego w takiej sytuacji rozrzutu stylów i podejść — będzie on miał swój tematyczny kościec. A będzie nim filozoficzny namysł nad racjonalnością świata, tzn. nad faktem, że świat daje się tak skutecznie badać racjonalnymi metodami. Co więcej, racjonalność ta nie jest jakakolwiek — świat ulega tylko matematyczno-empirycznej metodzie badania. Fakt ten zawiera w sobie duży ładunek filozoficznej informacji. Jeżeli zgodzimy się z tym, że matematyka jest nauką o strukturach (a godzi się z tym większość „pracujących matematyków" niezależnie od ich stanowisk w filozofii matematyki), a niektóre z tych struktur fizyka stosuje do badania świata, to znaczy, że świat odkrywany przez fizykę jest światem struktur. „Strukturalne widzenie" przenosi się z matematyki na fizykę. Ta strukturalna perspektywa stanowi wspomniany wyżej kościec całej książki. Niejako preludium do dalszych analiz jest pierwsza część książki, w której proponuję pewien styl uprawiania filozofii przyrody. Nie chodzi o toczenie sporów, jak powinna wyglądać ta dyscyplina filozoficzna, co należy do jej kompetencji, a co nie, lecz o przygotowanie gruntu pod dalsze badania. Zarówno w samej metodzie nauk empirycznych, jak i w treści ich teorii kryją się problemy swoimi korzeniami sięgające wielkich zagadnień tradycyjnej filozofii. Trzeba nauczyć się je wyławiać i rozumieć w nowym kontekście pojęciowym. Część druga — kluczowa dla całej książki — jest poświęcona wspomnianej wyżej racjonalności i matematycznej racjonalności świata. Moja teza o „matematyczności świata" budziła opory wielu dyskutantów. Jak mogłem się wielokrotnie przekonać, wynikały one na ogół ze zbyt wąskiego rozumienia matematyki (jako naszego wytworu zawartego w matematycznych książkach i innych matematycznych publikacjach). Dlatego ważne jest dokładne wyjaśnienie pojęć. Często ono już stanowi rodzaj argumentu na rzecz przyjmowanego przeze mnie stanowiska. Jest to argument „z metody", trzeba zatem przyjrzeć się, jak metoda działa, a tego nie da się osiągnąć bez analizy pojęć w nią uwikłanych. Z analiz tych wyłania się obraz matematyki jako nauki o strukturach („morfologii struktur", jak to określił Saunders MacLane, twórca matematycznej teorii kategorii). Dopełnieniem tej części są dwa ostatnie rozdziały części trzeciej, które łącznie mówią o strategii przenoszenia „strukturalnego widzenia" z matematyki do fizyki (znalazły się one w trzeciej części ze względu na kontekst, który lepiej uwypukla ich treść). Ostatni rozdział części drugiej stanowi ostrzeżenie, że mojej filozofii nie należy rozumieć w duchu fundacjonalizmu (jako zestawu wniosków wynikających z jakiejś niepodważalnej podstawy), lecz jako pewien zbiór filozoficznych hipotez, powiązanych ze sobą różnymi związkami wynikania — hipotez, które uprawdo-podobniają się coraz bardziej w miarę funkcjonowania całego systemu. Część trzecia jest zbiorem studiów wyraźnie zmierzających w kierunku pewnej filozofii fizyki. Po kilku refleksjach na temat języka i metody fizyki, zastanawiam się nad tym, o czym właściwie mówi fizyka. Najpierw polemizuję z fenomenalizmem: nie jest tak, że teorie fizyczne ślizgają się po powierzchni zjawisk. Fizyka jest bowiem nauką o strukturach świata, a są istotne i nieistotne aspekty struktur. Fizyka ma ambicję docierać do istotnych. O czym więc mówią teorie fizyczne? Szukając odpowiedzi na to pytanie, staram się przystosować koncepcję „ontologii w sensie Quine'a" do pojęciowego środowiska mojej filozofii. Wedle niej nie należy pytać teorii fizycznych, jaka jest struktura świata, lecz, jaka jest struktura świata zakładanego przez daną teorię (chodzi więc nie o „świat rzeczywisty", lecz o „univers de discours" danej teorii). Na tak sformułowane pytanie można odpowiedzieć na drodze analizy matematycznych struktur danej teorii. Bardziej szczegółowo rozpatruję dwa przykłady tego rodzaju analizy: model kosmologiczny Godła (z zamkniętymi krzywymi czasopodobnymi) i problem nielokalności w mechanice kwantowej (w poglądach Johna Bella). Jeżeli w filozofii fizyki wyostrzymy swoje ambicje poznawcze i zapytamy o ostateczne wyjaśnienia (takie, które likwidowałyby wszelkie pytania), znajdziemy się w obszarze, który nazwałem metafizyką fizyki. W części czwartej pod tym kątem omawiam aktualne we współczesnej fizyce poszukiwanie tzw. teorii wszystkiego oraz propozycję ostatecznego wyjaśnienia w ujęciu Shahna Majida (który utrzymuje, że teoria ostateczna winna być samodualna). Problem wyjaśnień ostatecznych prowadzi do pewnych zapętleń logicznych, które analizuję na przykładzie dwu węzłowych etapów kosmicznej ewolucji — powstania życia i powstania świadomości. Trudno także uniknąć pytania Leibniza: dlaczego istnieje raczej coś niż nic? Następne dwie części są niejako zastosowaniem zasad mojej filozofii (wyłożonej w poprzednich częściach) do konkretnych zagadnień poruszanych w fizyce i kosmologii. W części piątej przedmiotem analizy są problemy z kręgu szczególnej i ogólnej teorii względności. Ponieważ są to teorie zgeometryzowane, podejście strukturalistyczne okazuje się w nich nad wyraz dogodne i owocne. Jego istotą, jak już wiemy, jest odczytywanie informacji ze struktury matematycznej (tzw. „egzegeza struktur") wykorzystywanej przez daną teorię empiryczną, w tym przypadku przez teorię względności, a nie narzucanie teorii własnych interpretacji. Pouczająca jest pod tym względem pułapka, w jaką wpadli Bergson i Whitehead w swoich poglądach na teorię względności. Strukturalistyczna metoda zastosowana do fizyki relatywistycznej pozwala dostrzec interesujące aspekty problematyki czasu, przestrzeni i przyczynowości...Filozofia i wszechświat Spis treści:   Strategia kompromisu CZĘŚĆ PIERWSZA Wstęp do nowej filozofii przyrody 1 Jak możliwa jest „filozofia w nauce"? 2 Nowa filozofia przyrody 3 Nauki przyrodnicze a filozofia przyrody CZĘŚĆ DRUGA WSTĘP Racjonalność i matematyczność świata 1 Czy świat jest racjonalny? 2 Czy świat jest matematyczny? 3 Czy kosmos jest chaosem? 4 Co to jest matematyka? 5 Przeciw fundacjonizmowi CZĘŚĆ TRZECIA W stronę filozofii fizyki 1 O języku fizyki 2 Ewolucja metody 3 Spór między esencjalizmem a fenomenalizmem w kontekście nauk empirycznych 4 Ontologiczne zaangażowania współczesnej fizyki 5 Kilka uwag o języku i ontologii 6 Ouine i Godeł — jeszcze o ontologicznych interpretacjach fizycznych teorii 7 Jak możliwa jest fizyka? — Dum deus calculat 8 Johna Delia filozofia mechaniki kwantowej 9 Strukturalizm w filozofii matematyki 10 Spór o realizm strukturalistyczny CZĘŚĆ CZWARTA Metafizyka fizyki 1 Teorie wszystkiego 2 Samodualność i wyjaśnianie 3 Logika stworzenia CZĘŚĆ PIĄTA Czas - przestrzeń - grawitacja 1 Henri Bergson i szczególna teoria względności 2 Whitehead i Einstein — dwa style myślenia 3 Czas i matematyka — przyczynek do zrozumienia struktury procesu 4 Matematyka i wyobraźnia w teorii grawitacji 5 Czas i przyczynowość w ogólnej teorii względności 6 Czasoprzestrzeń w fizyce i kosmologii 7 Czas i historia CZĘŚĆ SZÓSTA Filozofia kosmologii 1 Kosmologia i rzeczywistość 2 Graniczne zagadnienia fizyki i kosmologii 3 Nieskończoność w kosmologii 4 Wszechświat — środowisko człowieka 5 Kosmologiczne znaczenie ewolucji biologicznej 6 Kosmologiczna osobliwość a stworzenie Wszechświata 7 Czy granice metody są granicami Wszechświata CZĘŚĆ SIÓDMA Wszechświat nieprzemienny 1 Współczesne ewolucje pojęcia przestrzeni 2 Kilka uwag o geometriach nieprzemiennych 3 Ewolucja pojęć w fizyce — przyczynek do koncepcji analogii pojęć Nota od wydawcy Indeks nazwisk

Seria MUZEOLOGIA. Teoria - praktyka - podręczniki. Tom 5Florencja - muzeum. Miasto i jego sztuka w oczach polskich podróżników ukazuje ponad 50 relacji skreślonych przez polskich podróżników, którzy odwiedzali Florencję na przestrzeni lat 1540-1825. Wyciągnięte z przepastnych archiwów rękopiśmienne diariusze z podróży autorstwa staropolskich dyplomatów, księży, szlachty i studiującej młodzieży tworzą fascynującą opowieść o mieście, jego mieszkańcach, mecenasach i artystach, a przede wszystkim o tym jak postrzegali ich nasi rodacy przez trzy stulecia, co ich zachwycało, i co krytykowali. Jest to szczególny przewodnik po ,,polskiej Florencji"", który jak wehikuł czasu przenosi czytelnika w czasy odległe ukazując ich kulturę, sztukę i obyczaje pokazując jednocześnie jak florencki gust przenikał do świadomości podróżnika i jak na niego oddziaływał.,,Proponowana publikacja - co podnosi jej wartość - łącząc warsztat historyka sztuki, historyka i kulturoznawcy jest opracowaniem o charakterze interdyscyplinarnym, prezentującym zupełnie nieznane na polskim gruncie materiały źródłowe. Ich olbrzymi zbiór, przeanalizowany w pierwszej części książki, stanowi podstawę dla ciekawych wniosków na temat mentalności, poziomu estetycznej wrażliwości, zainteresowań i fascynacji podróżujących do Włoch Polaków na przestrzeni od połowy XVI wieku do około 1825 roku"".

Książka jest wynikiem badań autora, socjologa i matematyka, podjętych na polu czystej humanistyki. Część I tej erudycyjnej rozprawy traktuje o związkach między naukami o języku a socjologią. Przeanalizowane tu także zostały klasyczne definicje tej dyscypliny, często zwanej nauką o rzeczywistości społecznej. W części II przedmiotem rozważań są języki, w których tworzyli klasycy europejskiej myśli społecznej od Arystotelesa po wiek XX. Filologiczna analiza oryginalnych tekstów oraz przekładów ich dzieł doprowadziła autora do odkrycia czterech sposobów połączenia ze sobą w różnych językach dwu kategorii – sociale i commune – opisujących stosunki międzyosobowe.