Niniejsza rozprawa FILOZOFIA WYCHOWANIA MORALNEGO tworzy tryptyk z dwiema wcześniejszymi monografiami: FILOZOFIA WYCHOWANIA [1998], FILOZOFIA PEDAGOGIKI [2003]. Monografia prezentuje wyniki wieloletnich badań: pierwsza publikacja pn. Kontrowersje wokół Arystotelesowskich kategorii paidagogike i politikon dzoon ukazała się w periodyku ?Studia Filozoficzne? Nr 7/1986. W tejże rozprawce przedstawiona została koncepcja trójjedni człowieka, która stanowi podstawę niniejszej monografii.
Serdecznie dziękuję mojej Żonie za cierpliwe przedyskutowanie głównych tez oraz duchowe wsparcie w chwilach zwątpienia w możliwość napisania niniejszej monografii. Z nią, jako doświadczonym psychologiem w pracy z dziećmi oraz z ich rodzicami, ale i w pracy z nauczycielami, mogłem konsultować wszystkie istotne tezy dotyczące wychowania dziecka w rodzinie oraz wychowania ucznia w szkole.
Dziękuję za dyskusję nad tezami książki dr Katarzynie Niebrój oraz dr. Bogdanowi Ogrodnikowi, adiunktom (kierowanego przeze mnie do chwili odejścia na emeryturę w 2007 roku) Zakładu Filozofii Systematycznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Serdecznie dziękuję dr. Markowi Olejniczakowi oraz doktorantowi Mateuszowi Adamek za cenne uwagi krytyczne. Godzi się też przywołać nazwisko dr. Herberta Kopca, z którym od ponad dwudziestu lat prowadziłem spory na temat rozumienia pedagogiki w okresie PRL.
Wdzięczny jestem studentom i magistrantom Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Mysłowicach za umożliwienie mi postawienia wybranych tez na zajęciach i podjęcie merytorycznej dyskusji oraz Władzom Uczelni za utworzenie warunków sprzyjających napisanie tej monografii.
Dziękuję za owocną, ponad dziesięcioletnią, współpracę z Regionalnym Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli ?WOM? w Katowicach. Wyrażam słowa szacunku i uznania dla nauczycieli i dyrektorów, psychologów i pedagogów, metodyków i wizytatorów województwa śląskiego, z którymi spotykałem się na kursach i konferencjach, organizowanych przez mgr M. Kłyk, konsultanta ds. wychowania RODN ?WOM? w Katowicach.
Powstanie tej książki w dużej mierze było inspirowane zajęciami na kursach przygotowujących nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych pn. Wychowanie do życia w rodzinie. Dzięki tym zajęciom problematyka była zgłębiana, porządkowana i dyskutowana z Konsultantem ds. wychowania i nauczycielami, uczestnikami kursów. Z tego względu w zakresie teorii rodziny, teorii człowieka, aksjologii, moralności, teorii wychowania, niniejsza monografia może pełnić rolę podręcznika do zajęć z wychowania do życia w rodzinie.
Książka jest napisana z myślą o tej młodzieży studiującej, która jest zainteresowana teorią człowieka, teorią wartości, teorią norm oraz teorią wychowania. Mam na uwadze młodego człowieka, który jest zainteresowany warunkami możliwości fundowania sfery duchowej, w tym moralności personalnej, rozumności personalnej i wolitywności personalnej. Monografia powinna być przydatna dla nauczycieli i rodziców. Chciałbym, aby z tezami książki zapoznał się każdy, komu leży na sercu dobro dziecka i rodziny oraz dobro ucznia i szkoły.
Książka dotyczy problematyki rodzinnej osób osadzonych w zakładach karnych w Polsce. Sytuacja rodziny polskiej na przełomie wieków może być analizowana również w aspekcie rzeczywistości przestępczej. W książce starano się przedstawić niektóre problemy, jakie wiążą się z funkcjonowaniem rodziny pochodzenia osób aktywnych przestępczo, odnoszą się do systemu wartości przekazywanych w tej rodzinie i zinternalizowanych przez przestępców oraz w pewnym zakresie z funkcjonowaniem ich własnych rodzin. Przedstawiono zatem najpierw rys badań nad rodzinami więźniów zarejestrowanych w polskiej literaturze przedmiotu z pewnymi odniesieniami do literatury zagranicznej. Całość miała na celu ukazanie obrazu rodziny polskich więźniów zarejestrowanego na początku nowego tysiąclecia z zasygnalizowaniem osoby Jana Pawła II u końca Jego pontyfikatu. Przydatność badań odnosi się nie tylko do rejestracji środowiska rodzinnego więźniów, ale również dla wskazania koniecznych kierunków badań w tym zakresie.
Publikacja koncentruje się na zachowaniach mimetycznych kobiet. Głównym celem badań przeprowadzonych przez autorkę było uchwycenie zacierającej się rzeczywistości wśród badanych kobiet. Dowodzi ona, że obecnie mass media mają ogromne znaczenie w kształtowaniu obrazu rzeczywistości, w tworzeniu ogólnie przyjętych norm i zasad. Szczególnie skutecznym medium jest telewizja ze względu na dynamiczne połączenie obrazu, dźwięku i ruchu, natomiast interesującą grupą odbiorców opisaną w książce są kobiety ze względu na zmieniającą się ich rolę społeczną i polityczną.
Autorka, przedstawiając wyniki wywiadów z kobietami prezentującymi różne style życia, ukazuje wpływ przekazów telewizyjnych na wybrane obszary życia kobiet. Z książki dowiadujemy się między innymi, w jaki sposób telewizja wpływa na życie kobiet, w jakich obszarach i czym jest uwarunkowany wpływ telewizji na zachowanie kobiety, ale także jakie są preferencje telewizyjne kobiet, np. jakie programy oglądają najchętniej i ile czasu spędzają przed telewizorem.
Probation system - penalties of medium force and measures of supervised liberty as a proposal of fair punishment
Organization of prison management in Poland
Mentally handicapped people and their leisure time
Contemporary problems in bringing up children
Phenomenon of smoking cigarettes among teenagers
Pro-social risk taking and personal values. Study of fire-fighters
In search of effective rehabilitation in penal institutions
[...] książka jest odpowiedzią na jedno z najbardziej aktualnych społecznych zapotrzebowań, jakim jest rzetelna wiedza dotycząca zespołu nadpobudliwości psychoruchowej [...]. książkę charakteryzuje nie tylko wysoki poziom kompetencji naukowej, ale ma ona zarazem pewne szczególne cechy: jest napisana zrozumiałym dla przeciętnego Czytelnika językiem, zawarte w niej przykłady są „wzięte z życia”, a poza tym książka ma znakomite walory dydaktyczne [...]. będzie miała niewątpliwie uspokajający wpływ na Czytelnika, a zarazem zmobilizuje go do działań wspierających dziecko z ADHD w jego zmaganiu się ze sobą i z otaczającym je, zazwyczaj mało mu życzliwym światem.
(z recenzji prof. zw. dr hab. Ireny Obuchowskiej)
Książka składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy metodologicznej relacji pedagogiki wobec kultury i możliwości poznania humanistycznego dokonującego się w ?trudnych syntezach? złożonych sytuacji poznawczych, czyli między drogami kultury. Druga z nich stawia kwestię ?zysku symbolicznego?, jaki może być udziałem pedagogiki, pod warunkiem podjęcia przez nią wysiłku osadzenia problematyki także w kontekstach narracji zmarginalizowanych, zapomnianych czy zakazanych, a ? jak się okazuje ? budzących jej wrażliwość kulturową i zrozumienie niezbędnego zakresu osadzenia w kulturze dla każdego typu myślenia i działania edukacyjnego.
Prezentowana praca jest więc propozycją (kierunku) strategii naświetlania wybranych tropów dla pedagogiki, zarazem uruchamiającą już częściowo dyskursy, możliwe w pedagogice, i podejmuje próby kilku zapowiedzi aplikacyjnych, które wymagają rzecz jasna dalszych rozwinięć. Uzupełnienia te, zebrane w osobnym tomie, opisuję w zakończeniu pracy.
Przedstawiona Czytelnikowi obszerna i wielowątkowa książka nie będzie z pewnością łatwa w odbiorze, choć mam nadzieję, że trud zmierzenia się z nią opłaci się, a przynajmniej unaoczni powagę zadania, jakie współcześnie staje przed pedagogiką jako całością, choć nie zawsze jesteśmy tego świadomi, czy na to przygotowani.
Recenzje:
?Dawno już nie czytałem tak znakomitej rozprawy naukowej, której efektem będzie niewątpliwie przełom w metodologii odczytywania tekstów z zakresu humanistyki [?]. Autorka twórczo przeszukuje archiwum kultury dla pedagogów, wyłuskując z literatury pięknej, literaturoznawstwa i współczesnych studiów filozoficznych i pedagogicznych niedostrzegane w swej imperatywnej wartości fragmenty, zachęcając nas zarazem do zanurzenia się w nich i ?wyłowienia pereł? niezwykle trafnie cytowanych myśli. Tworzy w ten sposób własne pasaże myśli, nie pozwalając na to, by te ? Jej zdaniem ? najważniejsze dla kultury nie pozostały na ?śmietniku historii idei?. [?] wprowadza alternatywne style narracji, otwierając zarazem nowe przestrzenie do badań kulturowych w pedagogice [?]. Recenzowana książka staje się humanistycznym projektem nowej metodologii badań hermeneutycznych, które otwierają się na wielogłos, przygodność, poetykę fragmentu czy kolaż tropów niedokończonych myśli [?]?.
Prof. zw. dr hab. Bogusław Śliwerski
?Książka [?] ma szanse zaistnienia zarówno w pedagogice, jak i w kulturoznawstwie czy teorii sztuki. Autorka bowiem nie pisze o humanistyce i nie postuluje humanistyki, ale ją po prostu uprawia. Najbardziej zdumiewająca i budząca szacunek jest u Autorki umiejętność adaptacji własnej wyobraźni [?]. To zupełnie niespotykany na gruncie humanistyki (i gdziekolwiek indziej) poliglotyzm wyobraźni. Autorka nie tylko biegnie z wilkami, ale i z nimi rozmawia. Dotykanej materii, niekiedy bardzo delikatnej i niebywale wrażliwej, Autorka ani przez chwilę nie próbuje obrazić czy upokorzyć przygotowaną na twardo metodologią [?]. To świat natury ludzkiego myślenia, gdzie nie ma granic wyznaczonych przez katedry, wydziały i stopnie naukowe [?]. To wielkie wietrzenie pedagogiki. Widać na to już czas. Czas na pedagogów intelektualistów, a nie tylko teoretyków, czas na pedagogiczne idee, a nie tylko rekonstrukcje. Gratuluję! [?] Mało tego, uważam, że będzie to zdecydowanie najważniejsza praca opublikowana w szlachetnym ?Impulsie??.
Prof. zw. dr hab. Aleksander Nalaskowski
Kazimierz Denek: Wiele uwagi autor poświęca tożsamości narodowej, określonej przez język, a ponadto prezentuje wyniki badań nad miejscem Ojczyzny wśród innych wartości w opiniach studentów, uczniów i nauczycieli.
Wiesława Korzeniowska: autorka przybliża głębokie związki człowieka z ziemią i obszarami swojskości w warunkach ścierania się kulturowych tradycji lokalnych z realiami programów Unii Europejskiej.
Bronisława Dymara: pokazano szkołę jako swoistą małą Ojczyznę wiedzy i więzi, będącą edukacyjną wspólnotą.
Książka Dziecko w świecie edukacji. Przykłady zajęć kompleksowych. Bliżej integracji osoby i pedagogiki współbycia jest drugą częścią publikacji Dziecko w świecie edukacji. Podstawy uczenia się kompleksowego ? nowe kształty i wymiary edukacji o tym samym tytule głównym, a zarazem XIX tomem serii ?Nauczyciele ? Nauczycielom?, wydawanej od 1996 roku w Oficynie Wydawniczej ?Impuls?.
Wątek egzystencjalny, filozofia codzienności przenika całą nasza serię. Bliskie nam są słowa Cypriana Kamila Norwida zawarte w Promethidionie:
Kto kocha, małe temu ogromnieje
i lada promyk rozbudza nadzieję.
W tomie tym jest wiele promyków i nadziei na lepszą edukację. Pierwsza część (rozdziały I?II) to opowieść o sztuce uczenia się i zmaganiach mających na celu ocalenie w ludziach współczesnych istoty człowieczeństwa. Zostały tu także, jak wiele znaczeń mieści się w słowie ?pomiędzy?. Tworzy ono przestrzenie obojętne, wrogie, życzliwe, pełne nadziei. Bywa niekiedy wytrychem, ale częściej kluczem do serc i umysłów innego człowieka, do dziecięcej wrażliwości.
Dalsza część główna (rozdziały III?VI) przybliża życzliwe przestrzenie interpersonalne współtworzone wraz z uczniami w kompleksowej edukacji w szkole podstawowej, gimnazjum, liceum i na uniwersytecie. Ukazano, że dzięki różnorodnym, a zarazem innowacyjnym działaniom najbardziej z pozoru przeciętna szkoła, może stać się przestrzenią tworzenia kultury. Uzasadniono również, że innowacyjnie prowadzona edukacja kompleksowa nie tylko dostarcza uczniom wiedzy przedmiotowej, strategicznej i autokreacyjnej, lecz także pobudza rożne sfery aktywności. Bywa źródłem fascynacji, radości i poszukiwania sensów życia oraz wartości wykonywanej pracy.
Problemy te przybliża ostatni rozdział o pedagogice współbycia, która jest odmianą personalizmu, a zarazem rezultatem kompleksowych działań. Działaniom tym towarzyszy tworzenie systemu norm i kryteriów ocen przy współudziale uczniów, systemu przekształcającego się w samoocenę, będącą podstawą uczenia się przez całe życie. W tym rozdziale omówione zostały różnorodne przestrzenie interpersonalne: przestrzeń intelektualna, mentalna, światopoglądowa, emocjonalna, terapeutyczna i autokreacyjna (metaprzestrzeń). Stanowią one syntezę integracji osoby wychowanka.
Metoda czytania psu jest skutecznym i przyjemnym sposobem na poprawę umiejętności czytania u dzieci.
Zawarte w publikacji wskazówki i ćwiczenia mogą być wykorzystywane na początkowym etapie kształtującym umiejętność czytania, ale przede wszystkim w procesie jej usprawniania.
Specyficzne cechy rozwojowe dziecka w późnym dzieciństwie
Kontekst społeczny a rozwój dziecka
Kontekst społeczny a rola ucznia
Kontekst społeczny i cechy podmiotowe dziecka a rola ucznia
There are constantly reappearing questions about the point of institutional rehabilitation, during which, instead of changes in personality, there is a developing personality degradation of the nature and life of the isolated person. Seeking ways that allow for an effective, broadly understood, rehabilitation became to us a stimulus to set about the realisation of the study presented in the subsequent parts of this article. A new, creative, social readaptation needs a departure from the routine and an open attitude towards unconventional methods of acting with people serving a prison sentence for criminal offences.
Publikacja poświęcona Uniwersytetowi Trzeciego Wieku we Wrocławiu spełnia wszystkie warunki dla tego typu monografii. [...] W poszczególnych rozdziałach Autorka ukazuje genezę placówki, jej rozwój, podstawowe kierunki działalności. [...] Na światło dzienne zostały wydobyte sylwetki organizatorów, działaczy i pracowników Uniwersytetu Wrocławskiego zasłużonych dla kształtowania się profilu tej instytucji. [...] Otrzymujemy też charakterystykę uczestników [...].
Praca poświęcona Uniwersytetowi Trzeciego Wieku działającemu przy Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego [...] stanowi ważny przyczynek do dziejów Uniwersytetu Wrocławskiego.
z recenzji prof. dr. hab
Autorki w swoich artykułach z punktu widzenia społecznego i pedagogicznego poruszają wybrane (z powodu ograniczonych ram książki) współczesne problemy zdrowotne, kładąc nacisk szczególnie na ich zdrowotne konsekwencje, podkreślając niezwykłe znaczenie profilaktyki w życiu człowieka.
Książka powstała z myślą o tych, którzy stale poszukują nowych dróg skierowanych w stronę zdrowia, zdobywają je i promują, umożliwiając sobie rozwój i ciągłe wzbogacanie swojego życia. Autorki mają również nadzieję, że praca trafi do rąk Czytelnika niezainteresowanego problematyką zdrowia człowieka i zainspiruje go do poszukiwania wiedzy o zdrowiu, jakże potrzebnej w każdej fazie życia.
?Motywacyjna rola dramy w glottodydaktyce? to próba nowego spojrzenia na proces uczenia się języka angielskiego perspektywy psychopedagogicznej, a także inną analizę motywacji wewnętrznej, która jest przedmiotem wielu publikacji czysto psychologicznych. Prowadząc badania nad motywacją wewnętrzną, w książce tej uwzględniono również taką właściwość jak poczucie kontroli jednostki oraz typ osobowości ucznia. Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie: jak stymulować motywację do nauki języka obcego, jak rozbudzić rzeczywiste zainteresowanie językiem obcym. Drama będąca głównym zagadnieniem niniejszej pozycji wydaje się odpowiedzią na postawione pytania. Drama to niekonwencjonalny, twórczy sposób nauki poprzez aktywną identyfikację z wyobrażonymi rolami i sytuacjami. Drama to metoda nauczanie, która uwzględnia wiedzę o uczącym się, procesie uczenia się oraz rzeczywistości społecznej, w jakiej żyjemy. Nauka języka obcego to proces interakcji i komunikacji pomiędzy nauczycielem a uczniem, będący odbiciem zróżnicowanych stanów emocjonalnych i intelektualnych wobec konkretnych sytuacji. Wiele osób niechętnie konwersuje w języku obcym, bo brak wiedzy i świadomość popełnionych błędów wprawiają je w zakłopotanie. Zaletą dramy jest to, że nadaje ona sytuacji dynamiczne, interpersonalne tło, które wymaga od uczestnika natychmiastowej odpowiedzi. Uczestnicząc w niej, uczniowie często zapominają o brakach językowych, przełamują lęk i optymalnie wykorzystują posiadane wiadomości. Niniejsza książka to próba twórczego spojrzenia na proces uczenia się języków obcych oraz propozycje praktycznych rozwiązań pedagogiczno-metodycznych.
Książka podejmuję tematykę wychowania i edukacji, patrząc na dziecko całościowo, na jego rozwój w różnych wymiarach. Używa do tego narzędzia, jakim jest psychosynteza - psychologię całego człowieka, jednocześnie udowadniając, że jej podstawowa zasada - „gdy coś przychodzi na czas – jest to edukacja; gdy za późno to terapia”, podobnie jak zasada Hipokratesa – przede wszystkim nie szkodzić” - powinny być fundamentem współczesnego przygotowania rodziców i nauczycieli. Poprzez kartki książki Autorka prezentuje przestrzenie wychowania niezbędne do wsparcia w rozwoju dziecka, podejmując trudny temat duchowego wychowania człowieka i różnych podejść do niego, a jednocześnie pokazując jak całościowe wspieranie dziecka przyczynić się może do zrównoważonego rozwoju.
Książka pokazuje podejście medyczne, psychologiczne, filozoficzne do poruszanej tematyki, także wkracza głęboko w sferę duchowości z punktu widzenia nauki.
Książka jest oparta na osobistym doświadczeniu Autorki, stąd jest unikalna. Niemniej porusza tematy ogólne, wkraczając w różne dziedziny życia społecznego i nauki.
Narastające społeczne patologie, kryzys sytemu edukacyjnego, objawiające się agresywnymi zachowaniami na ulicach i w szkole, podobnie jak wzrastająca ilość samobójstw wśród dzieci i młodzieży wymusza na dorosłych spojrzenie głębiej w przyczyny procesu jak i powrotu do początku – do jakości sprawowanego wychowania i wczesnej edukacji szkolnej, mający wpływ na obraz siebie i świata, budowanie zdrowej osobowości i zachowania, obecna rzeczywistość polityczna i ekonomiczna oraz procesy globalizacyjne wymagają także spojrzenia na edukację w kontekście całościowego obrazu świata, jak i człowieka. Naukowe odkrycia i udokumentowanie holistycznego podejścia wymuszają zmiany całego systemu kształcenia, w tym wychowania, rozpoczynając od przygotowania rodziców, kształcenia przedszkolnego, poprzez cały system szkolny, na przygotowaniu nauczycieli kończąc.
Młodzież i dyplom akademicki. Społeczne konstrukcje sukcesu życiowego
Patologie walki o równość edukacyjną - "kredencjalne młyny"
Macierzyństwo, dyplom akademicki i sukces zawodowy kobiet
Wśród pozycji wydawniczych poświęconych problematyce rozwoju i jego wspomagania u dzieci z zespołem Downa proponowana książka będzie pozycją szczególną. Obejmuje bowiem nie tylko aspekty medyczne, psychologiczne oraz społeczne odnoszące się do tego zespołu zaburzeń rozwoju, ale także ujmuje je w perspektywie terapeutycznej, ukonkretnionej opisem wybranych metod postępowania. Ponadto znajdziemy w książce wypowiedzi rodziców wychowujących dzieci z zespołem Downa, wypowiedzi samych dzieci, jak też informacje pomocne w poszukiwaniu miejsc, w których znaleźć można pomoc terapeutyczną oraz społeczne wsparcie.Z recenzji prof. dr hab. Ireny Obuchowskiej
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
