Leksykon gerontologii obejmuje łącznie ponad 1 200 haseł rzeczowych, w zdecydowanej większości dotyczących kwestii medycznych, społecznych, ekonomicznych, pedagogicznych, psychologicznych i prawnych.
Od pierwszego wydania tego leksykonu minęło już dwanaście lat – w tym czasie Adam A. Zych otrzymał tytuł profesora nauk społecznych (2014), wyróżnienie Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za nowatorskie rozwiązania w zakresie upowszechniania wiedzy gerontologicznej na temat starzenia się społeczeństwa polskiego i aktywizacji społecznej seniorów (2015) oraz honorowy tytuł „Przyjaciel Seniora” (2016).
Zmiany treściowe w obecnym wydaniu Leksykonu gerontologii objęły wymianę niektórych z haseł, a nade wszystko aktualizację danych statystycznych lub demograficznych oraz usunięcie drobnych niedokładności, usterek bądź pomyłek rzeczowych, formalnych i literowych, jednak główny korpus tej publikacji zasadniczo pozostał nienaruszony. Na końcu zaś dodane zostały oceny i opinie na temat tego leksykonu przygotowane przez znawców problematyki.
Takie walory niniejszego dzieła, jak: rozległy zakres tematyczny, aktualność i szczegółowość, własny styl, przejrzystość narracji, umiejętność wykładu spraw trudnych, niemniej jednak z odrobiną uśmiechu, czy też logiczny układ haseł, sprawiają, że najnowsza edycja Leksykonu gerontologii Adama A. Zycha będzie użyteczna dla wielu Czytelników zainteresowanych złożoną, wielowątkową problematyką starzenia się i wielopostaciowej starości w czasach, w jakich przyszło nam żyć, dojrzewać oraz zmierzać ku kresowi własnego istnienia.
Adresatami publikacji są osoby zainteresowane gerontologią, w szczególności geriatrzy, pracownicy socjalni, gerontopsycholodzy, gerontosocjolodzy, pielęgniarki geriatryczne, opiekunowie społeczni, studenci kierunków medycznych, społecznych i humanistycznych.
Książka przedstawia problem alkoholizmu i narkomanii, ich konsekwencje nie tylko dla samego uzależnionego, lecz także dla dzieci alkoholików, a szczególnie rodzeństwa osoby uzależnionej od alkoholu i narkotyków. Funkcjonowanie tych drugich nie jest opisane w literaturze przedmiotu.
Celem niniejszej pracy jest naświetlenie grupy, jaką jest rodzeństwo osób uzależnionych. Jak na nie wpływa atmosfera rodzinna związana z uzależnieniem brata lub siostry? Czy ma to swoje konsekwencje w ich funkcjonowaniu w czasie teraźniejszym i w wizji przyszłości? Jeśli skutki są negatywne, to nie tylko dzieci alkoholików, ale także rodzeństwo potrzebuje uwagi i ewentualnej pomocy profesjonalnych terapeutów. Jeśli ktoś, czytając obraz stworzony w rozdziale badawczym, zobaczy siebie lub osobę sobie bliską, zrozumie zachowanie, którego może nie jest w stanie zaakceptować, a które jest przyczyną kolejnych negatywnych skutków w życiu zawodowym i osobistym.
W pierwszym rozdziale podjęto próby zdefiniowania takich pojęć, jak „uzależnienie”, „współuzależnienie”, „alkoholizm”. Zamieszczono w nim także informacje dotyczące przyczyn i faz tych zjawisk. Nie zabrakło także zestawień ilości spożywania alkoholu przypadających na jednego mieszkańca wielu krajów świata oraz charakterystyki wybranych narkotyków.
W rozdziale drugim poruszono zagadnienie pełnego rozwoju młodego człowieka, do którego potrzebne są sprzyjające warunki, jakie powinna tworzyć rodzina. W wyniku braku realizacji tego zadania pojawiają się komplikacje mogące zaważyć na życiu dorosłym osoby wychowującej się w niezdrowej atmosferze. W tej części scharakteryzowano grupę, którą tworzą Dorosłe Dzieci Alkoholików. Wbrew pozorom jest to bardzo liczebna grupa. Można nie zdawać sobie sprawy z ich istnienia, gdyż osoby te nie chcą mówić o traumach dzieciństwa związanych z alkoholizmem jednego lub obojga rodziców.
Rozdział trzeci przedstawia metodologiczne podstawy przeprowadzonych badań na temat cech, przeżyć i funkcjonowania dorosłego już rodzeństwa osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, a mianowicie przedmiot badań, ich cel, problemy, wybraną metodę, techniki i narzędzia badawcze. Na końcu zaprezentowano próbę oraz procedurę badawczą.
Ostatni rozdział to próba analizy badań. Opis wyników podzielono na sfery życia badanych, które były wzięte pod uwagę, w celu uzyskania odpowiedzi na postawione pytania badawcze. W dwóch przypadkach udało się porozmawiać zarówno z uzależnionym bratem, jak i jego siostrą. Rodzeństwo, każde osobno, otrzymało propozycję napisania listu do siebie nawzajem. Dwa listy zamieszczono na końcu tego rozdziału.
The volume MIGRATION AND EDUCATION is the first publication of the recently created Migrant Education and Integration Research Centre (CBEIM – in Polish: Centrum Badań nad Edukacją i Integracją Migrantów) at the Pedagogical University of Kraków. It appears at a time when the integration of migrants in Europe has become a crucial issue. The International Office for Migration defines migration as “the movement of a person or a group of persons, either across an international border, or within a State. It is a population movement, encompassing any kind of movement of people, whatever its length, composition and causes; it includes migration of refugees, displaced persons, economic migrants, and persons moving for other purposes, including family.” In this book we focus on migrant education because education is one of the most important determinants of an individual’s human capital and there is a strong relationship between migration and education. “Education enables people to supply skills that can be used in a variety of tasks. Migrants raise the supply of certain skills and hence the range of potential tasks associated with them, but natives can limit the effect of the increased competition brought by migrants by moving onto different tasks that are less easily supplied by immigrants” (Tani 2017). Migrants leave their country to find a more peaceful or just a better place to live. Migrants also move to gain an education and this also has a direct effect on education in the host country itself.
Any person’s integration in Europe is defined by his/her positively playing a set of social roles. The basic role is that of a working person, working successfully and according to the European labour legislation. This assures the dignity of work. To be integrated in Europe also means to successfully play the role of a citizen of a democratic country, one who is conscious of his/her rights and duties. [...]
Wiesław Myśliwski, zapytany w jednym z wywiadów, jak w praktyce wygląda jego praca, odpowiedział po namyśle: „Piszę ołówkiem, mażę gumką. Właściwie więcej mażę, niż piszę”. Jest w tym lapidarnym stwierdzeniu głęboka prawda na temat aktu tworzenia i finalnego dzieła. Powieść, którą wreszcie dostajemy do ręki, to tylko ostatni ślad długiego procesu myślenia i przemyśliwania po wielokroć, ciągłego konstruowania i rekonstruowania, dodawania nowego lub rezygnacji. Gotowa książka to także ostateczny wyraz większej całości, która jako taka bezpośrednio do utworu nie trafia, co nie znaczy, że nie istnieje. Na tę całość składa się wszystko to, co przez autora przeżyte, oraz wszystko to, co z przeżytego w nim zostaje i określa jego tożsamość w danym momencie.
Niniejsza książka też jest końcowym wyrazem pewnej większej całości. Jeśli w ogóle wypada odwołać się do Myśliwskiego, to można by powiedzieć, że więcej niż napisane, zostało w tej książce wymazane lub nienapisane wcale. Czasem z braku słów, czasem z ich nadmiaru, ale zawsze, przynajmniej w założeniu, w trosce o czytelność. Do tego, czego w książce napisać się nie dało lub co trzeba było wymazać, będzie jeszcze okazja powrócić na końcu (Podziękowania). Teraz natomiast kilka uwag o tym, co w tej książce na pewno jest.
Jak wynika z podtytułu, za główny cel publikacji uznać należy prezentację całościowej koncepcji czytania dzieł malarskich w praktyce kształcenia kulturowo-literackiego, pomyślanego jako proces, a nie działania incydentalne. Oznacza to, że nie skupiam się na formułowaniu kolejnych diagnoz stanu rzeczy lub postulatów koniecznych do zrealizowania, ale w odwołaniu do konkretnych przykładów pokazuję przede wszystkim, na czym polega praktyczna realizacja założeń i ustaleń teoretycznych, opisuję także warunki organizacyjne tak rozumianej edukacji oraz przedstawiam możliwe do uzyskania efekty działań według wypracowanych reguł. W książce znajduje się ponadto zestaw studiów kulturowo-literackich, które stanowią problemowy, merytoryczny i kontekstualny fundament proponowanych rozwiązań lekturowych.
Podtytuł niniejszej książki należy rozumieć również i tak, że wszystkie zaprezentowane w niej przypadki lektury oraz wszystkie rozważania metalekturowe i teoretyczne obliczone są na praktykę oraz z działań praktycznych wyrastają. Korzystam przy tym z ponaddwudziestoletniego doświadczenia pracy w charakterze nauczyciela-wykładowcy na różnych kierunkach studiów humanistycznych, jak również licealnego nauczyciela polonisty i współautora podręczników (To lubię! dla szkół średnich). Podsumowuję jednocześnie kolejny etap poszukiwań naukowych. Oznacza to, iż opisywana w książce praktyka podbudowana jest studiami z zakresu literaturoznawstwa i różnych dyscyplin pokrewnych, na przykład filozofii, wiedzy o sztukach plastycznych, antropologii, semiotyki czy historii.
Praca socjalna, jako nauka interdyscyplinarna, czy pedagogika obligują osobę chcącą legitymować się wykształceniem wyższym do zdobywania wiedzy wkraczającej często na grunt psychologii, medycyny – socjologii i innych nauk. Badanie zjawiska Płodowego Zespołu Alkoholowego daje do tego świetną okazję.
Problematyka pracy dotycząca prenatalnej ekspozycji na alkohol wyznacza temat i cel niniejszej publikacji. I tak przedmiotem rozważań uczyniono wiedzę respondentów dotyczącą skutków prenatalnej ekspozycji płodu na alkohol. Cele związane są z poznaniem specyfiki wiedzy studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych na temat zagrożeń, jakie niesie spożywanie alkoholu, oraz FAS.
Treści niniejszej pracy oscylują wokół dwóch podstawowych aspektów. Po pierwsze poruszają problematykę alkoholizowania się części społeczeństwa, w tym przypadku młodzieży oraz kobiet w wieku prokreacyjnym, po drugie analizują dostępną wiedzę na temat Płodowego Zespołu Alkoholowego. Stąd pojawiają się dwa problemy badawcze, które mają weryfikować posiadaną przez respondentów wiedzę. Pierwszy to badanie świadomości zagrożeń, jakie stwarza spożywanie alkoholu dla matki i dla rozwijającego się w niej płodu. Drugi nurt badań skoncentrowany jest na analizowaniu wiedzy związanej z Płodowym Zespołem Alkoholowym. Oba nurty znajdują odzwierciedlanie w przeprowadzonych badaniach, których wyniki przedstawiam w niniejszym opracowaniu. Badania oparte są na metodzie sondażu diagnostycznego i mają ilościowy charakter. Wyniki uzyskane w badaniach ukazują ewolucję wiedzy dotyczącą opisywanych aspektów w kontekście kilkunastu lat w obu badanych grupach respondentów, tj. studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Problematyka zawarta w tej publikacji wyznacza jej strukturę. W pierwszym rozdziale opisano terminologię związaną z FAS, przybliżono historię badań nad tym zjawiskiem, jego charakterystykę i teratogenny wpływ alkoholu na płód oraz zagrożenia, jakie niesie ze sobą picie alkoholu przez kobietę w ciąży. W dalszej kolejności omówiono założenia metodologiczne badań, określono przedmiot, cel i problemy badawcze. Opisano przyjętą metodę, techniki i narzędzia badawcze. Przedstawiono przebieg badań oraz dobór grupy badawczej, a także techniki statystyczne wykorzystane w opracowaniu. W następnym rozdziale zaprezentowano wyniki badań sondażowych przeprowadzonych w latach 2005—2018 w grupach studentów różnych uczelni, głównie krakowskich, oraz w grupach uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenu województwa małopolskiego. W rozdziale empirycznym zawarto także analizy porównawcze uzyskanych wyników badań z wykorzystaniem technik statystycznych. Całość zamyka zakończenie z wnioskami i postulatami dla praktyki działań pedagogicznych i profilaktycznych. Opracowanie ma charakter badań porównawczych, zestawiono w nim wyniki badań dotyczące problematyki Płodowego Zespołu Alkoholowego z kilkunastu ostatnich lat.
Książka stanowi wkład w rozwój obszaru nauk społecznych. Podjęta w niej problematyka wykracza jednak poza sztywne ramy jego dyscyplin i subdyscyplin. Opracowanie łączy wiedzę z zakresu psychologii, audiofonologii, socjologii i jest próbą wprowadzenia jej do surdopedagogiki.
Rozprawa dostarcza wiedzy na temat specyfiki bio-psycho-społecznego funkcjonowania osób z trudnościami słuchowymi w okresie późnej adolescencji (w wieku młodzieńczym) i wczesnej dorosłości. Podejmuje problematykę wpływu niedosłuchu na codzienne życie, wskazuje, jak ukierunkowywane są działania osób nim dotkniętych, co je warunkuje i czy podejmowane aktywności pozwalają na skuteczną walkę z przeciwnościami losu. Osadzona w transakcyjnej teorii stresu Lazarusa i Folkman oraz teorii zasobów Hobfolla, pokazuje, jaki jest poziom stresu, które zmienne demograficzne najlepiej ten poziom opisują i jakie style oraz strategie walki ze stresem są najczęściej stosowane.
Konfrontuje powyższe, zgodnie z teorią Leary’ego i Baumeistera, z percepcją siebie jako obrazem społecznego funkcjonowania jednostki.
Niniejsza książka pozwala dostrzec i zrozumieć niektóre jego aspekty, a dzięki temu udzielać lepszego wsparcia psychopedagogicznego osobom niesłyszącym i słabosłyszącym, co może się przełożyć na lepszą jakość ich funkcjonowania i życia. Jest to pozycja dedykowana wszystkim tym, którzy profesjonalnie zajmują się rehabilitacją, nauczaniem i wychowaniem osób z uszkodzonym słuchem. Problematyka badawcza koncentruje się wokół trudnych sytuacji, sposobów ich przezwyciężania i podmiotowych uwarunkowań radzenia sobie z codziennym stresem.
Streszczenie
Wczesna interwencja neurologopedyczna zakłada wprowadzanie oddziaływań mających na celu skuteczną pomoc noworodkom i niemowlętom w kształtowaniu normatywnego poboru pokarmu. Ssanie jako jeden z podstawowych elementów umiejętności pokarmowych uwarunkowane jest dojrzałością OUN (ośrodkowego układu nerwowego), sprawnością motoryczną układu oralnego, sekwencyjną realizacją noworodkowych odruchów. Wzrastająca liczba noworodków z zaburzeniami jedzenia każe myśleć o opracowaniu systemu diagnozy tychże zaburzeń oraz sposobie modyfikacji zaburzonych prymitywnych noworodkowych reakcji (PNR-ów) oralnych.
Celem niniejszej pracy było: w przypadku zaburzeń przyjmowania pokarmu – wykazanie istnienia stałych mechanizmów kompensacyjno-obronnych, opartych na zależnościach odruchowych reakcji oralnych, jak również analiza efektów oddziaływań mioterapeutycznych. Wymagało to wcześniejszego ustalenia i opisania najczęściej występujących w grupie badanej zaburzeń PNR-ów, opracowania precyzyjnego sposobu sekwencyjnego ich badania oraz ustalenia korelacji i zależności między zaburzeniami odruchów oralnych a zaburzeniami karmienia. [...]
Cele stymulacji mioterapeutycznej w kontekście badań autorki :
- pomoc dziecku w uzyskaniu i utrwaleniu właściwego, skoordynowanego procesu fizjologicznego pobierania pokarmu;
- dążenie do budowania prawidłowej fizjologicznej pozycji spoczynkowej układu oralnego za pomocą odpowiednio dobranej stymulacji.
Ocena efektów stymulacji neurologopedycznej wykazała zdecydowaną poprawę w realizacji funkcji pokarmowych dzięki unormowaniu sekwencyjnie stymulowanych PNR-ów i torowaniu warunków motorycznych (np. przy ankyloglossii bądź przy zaburzonym napięciu mięśniowym). Dało to wyrazisty progres w pobieraniu pokarmu szczególnie u dzieci bez obciążeń rozwojowych i u dzieci z zespołem Downa. Rezultaty polegały między innymi na rezygnacji z karmienia pokarmem z sondy, butelki i przywróceniu karmienia piersią, na zmniejszeniu ilości aspiracji pokarmu czy połykania powietrza w trakcie karmienia, większym przybieraniu na wadze, zmniejszeniu bolesności podczas karmienia piersią.
Podjęta w monografii problematyka jest niezwykle ważna z perspektywy adekwatności oddziaływań edukacyjnych kierowanych do grupy dzieci i młodzieży zdolnej. Procesami wychowania, kształcenia i samokształcenia, „sprzyjających rozwojowi zdolności człowieka w cyklu całego jego życia” zajmuje się pedagogika zdolności (giftedchild pedagogy). Transformacja potencjału zdolnościowego dziecka w dojrzały talent jest procesem rozciągniętym w czasie i warunkowanym szeregiem czynników, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, które mogą go wspierać albo ograniczać. Rodzice jako pierwsi mogą dostrzec najwcześniejsze nawet przejawy dziecięcych zdolności i to oni na ogół wprowadzają swoje córki i synów w określoną dziedzinę aktywności, wzmacniając ich zainteresowania nią. W kolejnych zaś etapach transformacji potencjału zdolnościowego mogą budować motywację swego dziecka i jego wytrwałość w dążeniu do postawionych celów, jak i rozwijać jego kompetencje społeczne, ale i zapewniać wsparcie finansowe, organizacyjne oraz emocjonalne. Rodziny uczestniczące w prezentowanym projekcie badawczym odegrały rolę stymulującą rozwój zdolności swoich córek i synów.
Zawarte w monografii analizy mogą stać się inspiracją dla praktyków – pedagogów, nauczycieli i innych osób związanych z tworzeniem oferty edukacyjnej, adresowanej do dzieci i młodzieży zdolnej – zainteresowanych budowaniem form współpracy ze środowiskiem rodzinnym. Opisane tu doświadczenia rodzin, towarzyszących dzień po dniu swoim zdolnym córkom i synom w ich procesach rozwojowych, stać się mogą cenną wskazówką dla innych rodziców.
Książka składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym z nich przedstawiono tendencje dominujące we współczesnym rozumieniu istoty zdolności, ich genezy i rozwoju. Autorka przyjmęła założenie o rozwojowym charakterze zdolności, definiując je za F. J. Mönksem jako pewien potencjał do uzyskania wysokich lub bardzo wysokich osiągnięć w jednej lub kilku dziedzinach aktywności. Chcąc zaakcentować kontekst czasowy zjawiska zdolności w tytule monografii używa terminów „odkrywanie” i „rozwijanie” w odniesieniu do procesów diagnozowania i kształcenia zdolności, analizowanych na gruncie pedagogiki zdolności, jako kluczowych etapów wszelkich działań edukacyjnych podejmowanych z myślą o dzieciach i młodzieży zdolnej. W rozdziale drugim monografii odnosi się do dotychczasowych eksploracji badawczych podejmujących próby scharakteryzowania różnych wymiarów środowiska rodzinnego osób zdolnych oraz jego roli w rozwoju dziecięcych potencjalności. Jak wykazała powyżej, w swoim rozumieniu rodziny bazuje na podejściu systemowym, traktując ją jako dynamiczny system wzajemnych sprzężeń. Kolejny rozdział odsłania założenia ontologiczne, epistemologiczne i metodologiczne, które legły u podłoża opisywanego w monografii projektu badawczego.
Przedstawia tu uzasadnienie dokonanych wyborów oraz szczegółowy opis zastosowanego instrumentarium (indywidualnego wywiadu pogłębionego), jak również zasady konstruowania próby badawczej. I wreszcie trzy kolejne rozdziały przedstawiają konstruowany w rodzinie obraz zdolności córek i synów oraz ukazują doświadczenia rodzin związane z odkryciem potencjałów zdolnościowych dzieci wraz z podjętymi działaniami wspierającymi ich rozwój.
Tom 13 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Konteksty oświatowe, prezentuje kolejne rozważania teoretyczne i praktyczne nad współczesnymi problemami rozwoju twórczego dziecka.
W 13 już tomie zostały zaprezentowane trzy wątki tematyczne. Pierwszy związany jest z wyzwaniami i dylematami edukacji małego dziecka, kolejny odnosi się do działań obejmujących etap nauczania początkowego, a ostatni nawiązuje bezpośrednio do pracy samego nauczyciela.
Część pierwsza nosi tytuł Edukacja małego dziecka – nowe wyzwania, stare dylematy. Prezentowane w niej teksty ukazują istotne problemy i potrzeby, przed którymi stoją instytucje oświatowe wspierające i stymulujące rozwój dziecka od 6. miesiąca do 6. roku życia. Okres ten w życiu człowieka determinuje całe jego późniejsze życie. Tym bardziej zatem należy położyć szczególny nacisk na przestrzeganie wszelkich wymogów higienicznych, przestrzennych i personalnych, aby świadczone w tych instytucjach usługi były na najwyższym poziomie. Kluczowe są również zagadnienia związane z metodyką pracy z małymi dziećmi, gdzie w sposób szczególny powinno się akcentować potrzebę realizacji konstruktywistycznego modelu, w którym nauczanie podające zostaje zastąpione poszukiwaniem wiedzy, otoczenie podmiotu uczącego się wyposażone jest w narzędzia do aktywnego tworzenia nowej wiedzy i umiejętności, a nie ją podaje, oraz w którym praca indywidualna zostaje zastąpiona pracą w grupie i dla grupy, aby osiągnąć zadowalające wszystkich efekty. Praca grupowa jest bowiem znaczącym elementem funkcjonowania nowoczesnego społeczeństwa. Należy zadbać o podtrzymanie w dzieciach wewnętrznej motywacji do zdobywania i poznawania otaczającego świata, a więc trzeba zredefiniować rolę nauczyciela i wyzwolić w nim potrzebę samokształcenia.
Kolejna część została zatytułowana Ku edukacji wspierającej rozwój dziecka w niższych klasach szkoły podstawowej. Zebrane w niej artykuły prezentują propozycje ukierunkowane na zagadnienia (podobnie jak w edukacji dzieci w wieku do 6 lat) związane z koniecznością odejścia od przekazywania wiedzy na rzecz rozumienia procesu nauczania – uczenia się jako postrzegania dziecka z naturalną ciekawością świata, aby mogło stawać się silną, znającą siebie jednostką, ale potrafiącą również współpracować z innymi i dla innych. Ważny jest wielostronny rozwój dziecka w sferze poznawczej, emocjonalnej i społecznej poprzez odpowiednie wspieranie jego samodzielności, aktywności i kreatywności, a także właściwe zaaranżowanie przestrzeni edukacyjnej.
Bobolotem do nieba i z powrotem to historia jednego roku z życia naszej rodziny. Przełomowego roku. Najtrudniejszego, najbardziej wymagającego i wyczerpującego, a jednocześnie najpiękniejszego – tego, w którym przyszli na świat nasi synkowie. Jeśli również spodziewacie się bliźniąt, to, po pierwsze, moje gratulacje! Po drugie: polecam tę książkę, gdyż nie mam wątpliwości, że okaże się dla Was wartościową lekturą. Dowiecie się z niej rzeczy, których nie uczą w szkołach rodzenia, przeczytacie rady, których nie udzielą Wam rodzice „pojedynczych” dzieci, zapoznacie się z wykorzystanymi przez nas metodami postępowania, ocenicie, czy warto je zastosować, czy też zdecydujecie się zrobić zupełnie odwrotnie! Kim jesteśmy i po co ta książka? Mam na imię Asia, mój mąż to Kuba. Głównymi bohaterami książki są nasi synowie: Benio i Samuelek.
Publikacja Cezarego Kurkowskiego znakomicie wpisuje się w aktualne potrzeby społeczne. Jest trafnie wkomponowana w specyficzne realia regionalne. Prezentuje także sporo uniwersalnych prawd i uogólnień, które czynią z niej nośnik ważnych prawd i konkluzji dla ogólnych procesów społecznych zachodzących w Polsce. Zwiększa to jej wartość poznawczą i instruktywną... (Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Pilcha)
W niniejszym opracowaniu Kształtowanie się wspólnoty i sił społecznych na Warmii i Mazurach. Studium socjopedagogiczne przedstawiono przykład działań społecznych stanowiących przeciwwagę dla przytoczonych negatywnych oddziaływań globalizacji, jakim jest m.in. zatracanie poczucia wspólnotowości i sprawstwa. Cel przyświecający realizacji opisywanych badań koncentrował się na ukazaniu roli, jaką odegrały działania projektowe o charakterze społeczno-kulturalnym w kontekście pobudzania sił społecznych w środowiskach lokalnych na terenach Warmii i Mazur. Kategoria sił społecznych odnosi się tu do procesu reorganizacji środowiska życia ludzi, grup i społeczności na podstawie ich sił własnych.
Próbując dookreślić przedmiot badań, uznano, że ważnym obszarem, w obrębie którego mogą pojawiać się procesy odkrywające, uruchamiające czy wspierające siły społeczne w społecznościach lokalnych, jest obszar działań określanych jako projektowe, ze szczególnym uwzględnieniem projektów społeczno-kulturalnych.
Do powstania niniejszego opracowania przyczyniły się przesłanki zarówno subiektywne, jak i obiektywne. Wśród subiektywnych przesłanek pojawiła się chęć lepszego rozumienia przebiegu zjawisk społecznych mających miejsce na terenie Warmii i Mazur, które niejednokrotnie przyjmują inną trajektorię niż w pozostałych regionach kraju, a także chęć zbadania, co te procesy warunkuje. Do obiektywnych przesłanek towarzyszących podjęciu decyzji o prowadzeniu badań zaliczyć można wyraźne luki w zakresie badań naukowych rozpoznających kategorię sił społecznych w odniesieniu do ich praktycznych egzemplifikacji. W pedagogice społecznej siły społeczne są kategorią, której sporo miejsca w swych rozważaniach poświęcili pionierzy tej dyscypliny: Helena Radlińska i Aleksander Kamiński, a współcześnie Brygida Butrymowicz, Ewa Marynowicz-Hetka, Edward A. Mazurkiewicz, Andrzej Olubiński, Barbara Smolińska-Theiss, Jerzy Szmagalski i Wiesław Theiss.
O ile jednak trudno zaprzeczyć zasadności ich wyodrębnienia z grupy innych pojęć opisujących procesy społeczne, o tyle nie sposób też nie zauważyć, że wymykają się one próbom operacjonalizacji i dokładnego dookreślenia. Jak zaznacza Mary Deller Brainerd (2004), paradoksalnie dzięki niedookreśloności kategoria ta inspiruje i stale wzbudza żywe zainteresowanie.
Chcąc zbadać uwarunkowania związane z czynnikami środowiskowymi mającymi wpływ na przebieg i rezultaty działań projektowych o charakterze społeczno-kulturalnym, realizowanych na terenach wiejskich i mało- miasteczkowych Warmii i Mazur, nie można nie uwzględnić wiedzy dotyczącej uwarunkowań społeczno-historycznych. Wpływ tych uwarunkowań ma kluczowe znaczenie dla rozumienia tworzenia się nowej tożsamości regionalnej Warmiaków i Mazurów.
Jednym z podstawowych elementów systemu oświaty i wychowania jest szkolnictwo pedagogiczne pozostające w ścisłym związku z rzeczywistością społeczną zmieniającą się na przestrzeni wieków. Pełni ono istotną rolę w procesie przygotowania kadr nauczycielskich dla edukacji pokoleń żyjących w danym okresie historycznym i na danym obszarze społeczno-kulturowym. Swoje powinności spełnią tylko wówczas, gdy będą posiadali wysokie walory moralne, dobre przygotowanie pedagogiczne i gruntowną znajomość materiału nauczania. Dlatego problemy kształcenia nauczycieli były i nadal są przedmiotem nieustannych dyskusji i prowadzonych badań pedeutologicznych. Dotyczą nie tylko historii kształcenia nauczycieli, lecz również współczesnych problemów zawodu nauczycielskiego.
W niniejszej pracy skoncentrowano się na problematyce kształcenia nauczycieli dla szkół elementarnych w Polsce w poszczególnych okresach historycznych. Już w XVI wieku pojawił się w Polsce typ szkoły zwany seminarium nauczycielskim. Jego organizatorami byli jezuici, którzy przy kolegiach zakładali seminaria przygotowujące nauczycieli do pracy pedagogicznej w jezuickich szkołach średnich (kolegiach). Obok seminariów zakonnych w XVIII wieku pojawiły się tego typu instytucje świeckie dzięki KEN, która założyła dwa seminaria w Krakowie i Wilnie kształcące nauczycieli dla szkół średnich i trzy dla szkół parafialnych. Gwałtowny rozwój tych instytucji dokona się dopiero w XIX wieku. Wiązało się to z podniesieniem rangi edukacji elementarnej w związku z wprowadzaniem obowiązku szkolnego w poszczególnych krajach europejskich. Szkoła ludowa stawała się stopniowo obowiązkowa, ogólnokształcąca, finansowana przez państwo i pozostająca pod jego jurysdykcją.
Publikacja ma charakter nowatorski, w literaturze polskiej nie posiadamy bowiem globalnego ujęcia problematyki kształcenia nauczycieli dla potrzeb szkolnictwa elementarnego od ich powstania w 1775 roku, aż po likwidację tych szkół w latach siedemdziesiątych XX wieku.(Z recenzji dr hab. Bogusławy Doroty Gołębniak, prof. CDV)
Książka zawiera cztery rozdziały, z których dwa pierwsze obejmują czas od późnego średniowiecza do wybuchu I wojny światowej. W rozdziale pierwszym opisano rozwój kulturalny Kielecczyzny, odniesiono się także do historii rozwoju gospodarczego Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. Autorka podkreśliła tu, iż region kielecki uczestniczył w tworzeniu kultury i literatury od zarania polskiej państwowości. Omówione w rozdziale kwestie upoważniają do stwierdzenia, że ziemia świętokrzyska szczyciła się od najdawniejszych czasów bogatym dorobkiem kulturalnym i oświatowym. Ów dorobek powstawał przede wszystkim w klasztorach i kościołach oraz w domach lokalnego możnowładztwa, tam był pielęgnowany, wzbogacany i rozwijany. Rozdział pierwszy to także opis początków szkolnictwa na Kielecczyźnie związanego ściśle z duchowieństwem.
Celem przygotowanej monografii jest diagnoza i analiza zależności pomiędzy stopniem rozwoju tożsamości dewiacyjnej nieletnich a poziomem ich motywacji do jej zmiany przez samodoskonalenie. Starano się przy tym, aby wnioski wynikające zarówno z analizy literatury przedmiotu, jak i przeprowadzonych badań służyły wzbogaceniu refleksji o znaczeniu obu zjawisk i występujących między nimi zależności, która byłaby przydatna w udoskonalaniu organizacji procesu resocjalizacji w warunkach instytucjonalnych. Aby osiągnąć ten cel, pracę badawczą podzielono na kilka etapów, której efekty znalazły swoje odzwierciedlenie w kolejnych rozdziałach pierwszej (teoretycznej) i drugiej (empirycznej) części monografii.
W pierwszym rozdziale, z uwzględnieniem wiedzy z zakresu filozofii, psychologii i socjologii, dokonano pogłębionej analizy pojęcia, struktury, procesu formowania się i rozwoju tożsamości osobowej oraz warunków wyznaczających proces jej zmiany z perspektywy nauk humanistycznych i społecznych. Zadaniem było uchwycenie konstytutywnych dla zrozumienia jej istoty oraz struktury komponentów, które mogłyby być użyteczne w konceptualizacji modelu tożsamości dewiacyjnej. Przeglądu literatury poświęconej problematyce tożsamości człowieka dokonano również pod kątem poszukiwania odpowiedzi na pytanie, na ile możliwa i w jakich warunkach dokonuje się jej zmiana, ponieważ ma to duże znaczenie dla ewentualnego ukierunkowywania na ten cel oddziaływań resocjalizacyjnych. Zarówno poszukiwanie, kształtowanie, kreowanie, czy też zmiana tożsamości, dokonuje się głównie poprzez autorefleksję podejmowaną w kontekście nawiązywanych interakcji społecznych. Stąd też, aby ukazać całą złożoność tego procesu zdecydowano się na omówienie społeczno-kulturowych uwarunkowań w nieustannie zmieniającej się i niepewnej rzeczywistości postmodernistycznej.
W niniejszej pracy Autor poddał analizie resocjalizację poszkodowanych w rozumieniu oddziaływań wychowawczych, które w kontekście więziennictwa nazywane są resocjalizacją penitencjarną.
Głównym celem przedstawianych badań w polecanej publikacji jest rozpoznanie uczestnictwa w resocjalizacji penitencjarnej skazanych mających status osób poszkodowanych. Resocjalizacja rozpatrywana jest tu w kontekście wybranych oddziaływań resocjalizacyjnych (penitencjarnych), tj. zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych (KOiS), edukacyjnych i pracy, a także elementów resocjalizująco znaczących, tj. bezpośredniego oddziaływania wychowawcy (kontaktu z nim), kontaktu z rodziną oraz aktywności religijnej. Elementy te są istotne w kontekście oddziaływań penitencjarnych, w tym resocjalizacyjnych, które stanowią istotny element w kształtowaniu prospołecznych postaw skazanych.
Ponadto w części empirycznej Autor zawarł charakterystykę przyczyn otrzymania statusu osoby poszkodowanej, relacje zbiorowości poszkodowanych z osadzonymi grypsującymi i niegrypsującymi oraz relacjami, jakie zachodzą między samymi chronionymi. Niezbędne okazało się również zbadanie subiektywnego poczucia zagrożenia, jakie występuje u poszkodowanych, albowiem emocje te mogą utrudniać lub uniemożliwiać racjonalne funkcjonowanie. Tematyka ta wykracza poza problemy szczegółowe, jednak część ta jest niezbędna dla przedstawienia klarowniejszego obrazu poszkodowanych (tzn. chronionych).
Całość pracy zamyka zakończenie wraz z wnioskami zawierającymi propozycje dla praktyki penitencjarnej.
Podjęty cel badań w założeniu umożliwić ma uzyskanie pełniejszego obrazu osób poszkodowanych w polskich zakładach karnych oraz ich specyficznej sytuacji psychospołecznej. Szczegółowa charakterystyka chronionych, jak również badania nad wybranymi aspektami ich resocjalizacji ukazać mają rzeczywisty obraz problemu degradacji więziennej. Przedstawiane badania przyczynić się więc mogą w konsekwencji do opracowania nowych, skuteczniejszych metod resocjalizacyjnych w pracy z poszkodowanymi.
Niniejsza publikacja jest unikatowym dziełem wnoszącym cenny wkład do polskiej myśli naukowej w zakresie pedagogiki, w tym pedagogiki religii. Na temat wychowania chrześcijańskiego powstało wiele opracowań. Wpisują się one głównie w teologię. Istniejące prace o charakterze pedagogicznym mają charakter jednostronny, wąski, bez gruntownej podstawy teologicznej. To jednostronne podejście do problemu przełamuje niniejsza książka. I to stanowi zasadniczą jej wartość.
Autorka w sposób wielostronny ukazuje wychowanie chrześcijańskie, łącząc wiedzę teologiczną, filozoficzną, pedagogiczną. Posługuje się przy tym również wiedzą psychologiczną, socjologiczną, historyczną. [...] Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Chałas
Refleksja nad wychowaniem sięga pierwotnych kultur aż po czasy współczesne. Wychowanie jako jeden z rodzajów działalności (twórczości) człowieka ma miejsce w każdej społeczności ludzkiej, będąc faktem powszechnym. Wielu pedagogów zauważa, że refleksja nad tak powszechnym zagadnieniem jest integralnie związana z historią człowieka i jego dokonaniami.
Podstawową cechą życia człowieka jest jego ustawiczny rozwój, którego początek tkwi w dążeniu do stawania się coraz lepszym. To otwarcie się na ten rozwój pozwala mu na coraz pełniejsze wyrażanie swojej istoty. W ten sposób życie człowieka ustawicznie jest rozpostarte między sobą aktualnym a sobą potencjalnym, możliwym, lepszym. Ten sam ustawiczny rozwój obejmuje również wiernego przyjaciela człowieka w jego drodze życiowej, jakim jest wychowanie. Może ono przejawiać się w różnych formach i systemach wychowawczych czy realizować się w rozmaitych środowiskach i uwarunkowaniach społeczno-politycznych.
roces uczenia się małego dziecka, w tym również dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych, polega na dążeniu do wiedzy, rozwijaniu umiejętności i gromadzeniu doświadczeń. Każde dziecko musi mieć określone miejsce w społeczeństwie, swoje prawa i obowiązki, w tym prawo do rozwoju, który dorośli powinni wspomagać. Chcąc zaspokoić potrzeby i spełnić oczekiwania zarówno dziecka, jak i środowiska, autorki zgromadziły materiały, które mogą być pomocne dla nauczycieli, terapeutów i rodziców podczas prowadzenia zajęć terapeutycznych o charakterze ogólnorozwojowym, stymulacyjnym, korekcyjnym lub kompensacyjnym.
Opracowanie obejmuje szeroko pojętą pracę terapeutyczną z dziećmi w wieku przedszkolnym.
W pierwszej części książki znajdują się materiały, przy pomocy których można przeprowadzić wstępną diagnozę dziecka.
Druga część opracowania zawiera przykładowe opisy przypadków oraz programy terapeutyczne dostosowane do określonego przez terapeutę poziomu.
W trzeciej części zawarte są wskazówki dla nauczyciela dotyczące planowania pracy dydaktyczno-terapeutycznej oraz przykładowe indywidualne plany pracy terapeutycznej. Proponowane ćwiczenia i zabawy w poszczególnych planach okresowych mogą zarówno być wykorzystane w pracy indywidualnej z dzieckiem, jak i stanowić część zajęć z niezbyt licznymi grupami dzieci.
Część czwarta książki zawiera podsumowanie pracy terapeutycznej. Znajdują się tu przykładowe opinie wydawane o dziecku i opisy jego postępów. W piątej i szóstej części autorki umieściły przykładowe scenariusze zajęć dydaktyczno-terapeutycznych, przyporządkowane do danego poziomu, oraz zestawy pomocy dydaktycznych i karty pracy, opracowane i wykorzystywane przez autorki w codziennej pracy z dziećmi.
Pierwszy blok zadań w dużej mierze opiera się na podstawowej wiedzy z zakresu historii dawnej i przełomowych wydarzeń z XX wieku, literatury, nauki, kultury, w tym muzyki. Odpamiętywanie zdarzeń o wartości ponadjednostkowej określa nie tylko poziom wiedzy ogólnej, ale i zakres zainteresowania aktualnymi zajściami w kraju i za granicą (sytuacją geopolityczną, zjawiskami społecznymi, ekonomią). Zadania przedstawione w niniejszej części bazują na weryfikowaniu pamięci deklaratywnej osoby trenującej pamięć. Pamięć deklaratywna dotyczy wiedzy przechowywanej w umyśle i rozgranicza się na dwa podsystemy: pamięć semantyczną (magazynującą znaczenia słów, koncepcji i wiedzę o świecie) i epizodyczną (wspomnienia o zdarzeniach z określeniem ich czasu, przestrzeni, okoliczności). W bloku zadań nr 1 wykorzystano głównie zasoby zamknięte w pamięci semantycznej.
Autorski program ochrony pamięci, którym może posługiwać się każdy zainteresowany – osoba troszcząca się o własną lub o cudzą sprawność zapamiętywania teraźniejszości i przywoływania na pamięć przeszłości – z chęcią opiniuję jako warty szerokiego upowszechnienia. […] Tego typu materiały przydatne są – w przypadku starszych odbiorców – nie tylko w domu rodzinnym (do użycia z rodzeństwem, dziećmi i wnukami, a nawet samemu), ale także w domach dziennego pobytu, w stosownych pracowniach uniwersytetu trzeciego wieku, w klubach seniora czy w placówkach opieki całkowitej nad seniorami.
Pani Małgorzata Modrak nie pierwszy raz daje świadectwo swojemu zaangażowaniu w edukacyjne wspieranie, zwłaszcza starszych osób, przy rozwiązywaniu ich ważnych problemów życiowych (wśród których tu rozważane kwestie „ulepszania” pamięci zajmują poczesne miejsce). Spodziewam się, że w następstwie stosowania programu ochrony pamięci pamięć ta zostanie „ulepszona”, ale program dopiero otwiera ku temu możliwości, a więc jest ona „ulepszana” tu i teraz.
Z recenzji dr hab. Marii Kuchcińskiej, prof. nadzw. KPSW w Bydgoszczy
Intencją, jaka przyświecała Autorce przy pisaniu książki było przybliżenie Czytelnikowi „niechcianych” uczuć, takich jak: smutek, złość, wstyd, lęk. Bohaterowie pięciu baśni zaprezentowanych w publikacji, których nazwała Czujątkami, mierzą się z trudnymi emocjami i odkrywają, jak bardzo są one potrzebne w życiu.
Z czasem zrodził się w Autorce pomysł dołączenia do baśni propozycji zajęć psychoedukacyjnych, które miałyby uświadamiać dzieciom, że przykre emocje, które czasem odczuwają, nie są złe, ale stanowią wyraz nieuświadomionych i niezaspokojonych potrzeb. Dla dorosłego byłaby to okazja do refleksji nad tym, jak reaguje na przeżywane przez dziecko uczucia.
Ćwiczenia zawarte w tym opracowaniu są przeznaczone dla dzieci w wieku 7–9 lat, choć można je wykorzystywać do pracy z dziećmi młodszymi i starszymi, zależnie od ich indywidualnej dojrzałości emocjonalnej.
W codziennej pracy jako psycholog i psychoterapeuta oraz w życiu Autorka często spotyka się z podziałem emocji na pozytywne i negatywne. Uczucia „dobre” miałyby się wiązać z przyjemnymi stanami i być może dlatego nagminnie bywają wartościowane jako słuszne moralnie, natomiast emocje „negatywne” kojarzą się z niemiłymi przeżyciami i wiążą się z ujemnym osądem moralnym.
Marshall B. Rosenberg, autor programu Porozumienia bez Przemocy, tłumaczy to następująco:
Zaczęło się bardzo dawno temu od mitów dotyczących natury ludzkiej, według których ludzie są źli i samolubni. Według tej destrukcyjnej mitologii heroiczne siły dobra walczą w życiu z siłami zła. Żyjemy w niej od dłuższego czasu, a jej częścią jest język, który odhumanizowuje ludzi i zmienia ich w przedmioty.
Do każdej baśni Autorka opracowała propozycję scenariusza zajęć, który może być modyfikowany przez prowadzącego w zależności od czasu trwania warsztatu oraz specyficznych potrzeb danego dziecka czy grupy dzieci, a także wykorzystywany do indywidualnej pracy terapeutycznej. Książka może być także narzędziem dla rodziców do budowania z dzieckiem dialogu dotyczącego przeżywanych emocji i odkrywania oraz nazywania ukrytych w nich potrzeb.
W ćwiczeniach znajdujących się w części dydaktycznej wykorzystała model czterech części Porozumienia bez Przemocy, który służy zarówno refleksji nad własnym doświadczeniem, jak i empatycznemu wczuciu się w doświadczenie innej osoby. Następnie jest on werbalizowany przez uczestników komunikacji.
Emocje to trudny temat. Chętniej podejmowany, gdy mowa o zadowoleniu, dumie, radości. Niezbyt ochoczo, gdy przychodzi się bać, wstydzić czy złościć. Bo czyż ktoś, składając życzenia, pokusiłby się o sformułowanie: „aby twoja złość dawała ci siłę”? lub „byś potrafił wyjść naprzeciw lękom”? Życzymy raczej szczęścia, pomyślności, sukcesów…
W dzisiejszych konsumpcyjnych czasach, gdzie współzawodnictwo, izolacja i samotność zwiększają swój zasięg, rośnie także populacja dzieci nieśmiałych, które nie radzą sobie w kontaktach społecznych. W zapobieganiu utrwalania nieśmiałości ważną rolę odgrywają oddziaływania wychowawcze nastawione na odpowiednie kształtowanie się osobowości dziecka. Jednak, gdy zaburzenia przybierają na sile, konieczne jest zastosowanie odpowiednich działań terapeutycznych.
Inspiracją do podjęcia tematu były wieloletnie doświadczenia autorki w stosowaniu wizualizacji z wybranymi technikami arteterapii w terapii i wspomaganiu rozwoju dzieci. Celem praktycznym jest zaproponowanie nowej metody przydatnej w pracy terapeutyczno-wychowawczej z dziećmi nieśmiałymi.
Książka zawiera część praktyczną, w której znajdują się m.in. przykładowe scenariusze zajęć z wykorzystaniem wizualizacji z wybranymi technikami arteterapii, arkusze obserwacyjne oraz arkusze oceny dzieci.
Cudowna moc arteterapii
Arteterapia, polegająca na wykorzystaniu różnych środków artystycznych, ułatwiających pacjentowi ekspresję, budzi coraz większe zainteresowanie wśród specjalistów. Cel arteterapii - pozytywne zmiany zachowania i postaw wobec siebie i innych, podkreśla jej terapeutyczne znaczenie i czyni ją użyteczną dla psychologów i pedagogów, a także zbawienną dla pacjentów.
O tym, jak wielkie znaczenie mają działania terapeutyczne, w tym arteterapia, pisze Joanna Gładyszewska-Cylulko. Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii to zapis doświadczeń autorki oraz propozycja zastosowania nowej metody pracy terapeutyczno-wychowawczej z nieśmiałymi dziećmi. Książka, opublikowana nakładem Oficyny Wydawniczej Impuls, powinna się znaleźć w bibliotekach psychologów i terapeutów, a także studentów, którzy planują podjęcie pracy z osobami chorymi psychicznie, z dziećmi ze schorzeniami neurologicznymi czy chorymi na serce. Arteterapia może również przynieść zadowalające rezultaty w leczeniu dysleksji, depresji, nieśmiałości oraz zahamowań psychoruchowych oraz nie tylko wspomagać leczenie, lecz także pełniąc rolę profilaktyczną. [...]
Książka jest próbą opracowania zagadnień związanych z kompetencjami kreatywnymi nauczyciela wczesnej edukacji dziecka. Czy rzeczywiście – jak pyta D. Klus-Stańska – zniewolony administracyjnie i biurokratycznie nauczyciel zrzuca z siebie odpowiedzialność za wychowawczą i kształceniową rzeczywistość szkolną? Odpowiedź na to pytanie jest ważne, gdyż kompetencje nauczyciela decydują o przebiegu procesu edukacyjnego, o charakterze działań nie tylko jego samego, ale i uczniowskich. Stanowią bowiem kontekst kształtowania się takich samych kompetencji u podopiecznych...
[…] Monografia […] Kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji dziecka jest ważnym przyczynkiem do dyskusji nad konstruowaniem takiego modelu edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, w którym kompetencje kreatywne nauczyciela staną się nie tylko pożądane, ale wręcz niezbędne, ponieważ […] potrzebny staje się człowiek ,,wielowymiarowy’’, charakteryzujący się mobilnością, synergetyzmem, otwartością i wyobraźnią, umiejący pokonywać trudności i przekraczać granice własnych możliwości, ale też człowiek o analityczno-syntetycznym spojrzeniu na świat.
prof. UAM, dr hab. Hanna Krauze-Sikorska
Autorki zmuszają czytelnika do refleksji nad celowością, metodami i skutecznością pracy nauczycielskiej. Udowadniają, że kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji są i powinny być przedmiotem uwagi i dyskusji nad problematyką kształcenia nauczycieli.
prof. UŚ, dr hab. Urszula Szuścik
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
