Polscy pamiętnikarze pisali o Napoleonie dobrze lub źle, w zależności od wyznawanych poglądów, ale zawsze z ich zapisków przebijała jedna refleksja – poczucie jego wielkości i doniosłości w dziejach Europy. Analizując pamiętniki starano się ukazać różnorodność sytuacji z udziałem Napoleona. Z poszczególnych wspomnień wybrano zdarzenia najciekawsze, niepowtarzające się, tak aby przedstawić Napoleona w różnym świetle, w rozmaitych ujęciach.
Les mémorialistes polonais ont écrit du bien ou du mal sur Napoléon, selon leur point de vue, mais une réflexion sedégageait toujours de leurs notes : le sentiment de sa grandeur et de son importance dans l'histoire de l'Europe. L'analyse des journaux intimes a cherché a montrer lavariété des situations impliquant Napoléon. Dans les mémoires individuelles, les événements les plus intéressants, non reproductibles, ont été sélectionnés afin de présenter Napoléon sous un jour différent, dans des perspectives variées.
Książka Krzysztofa Brachy znacząco wzbogaca naszą wiedzę o późnośredniowiecznej teorii i praktyce kaznodziejskiej, o modelu teologii i pobożności maryjnej propagowanej w Polsce przez XV-wiecznych predykatorów, a nade wszystko o jej pragmatycznej recepcji na poziomie wernakularnym, ludowym, często w konfrontacji z tradycją pogańskich jeszcze wierzeń i obrzędów. Próba rekonstrukcji owej „podskórnej”, wciąż bardzo słabo rozpoznanej warstwy średniowiecznej pobożności maryjnej, ślady której badacz tropi i analizuje z wielu perspektyw, jest bez wątpienia najcenniejszym osiągnięciem naukowym niniejszej publikacji.
O kobiecie w kulturze staropolskiej napisano już wiele, choć jak dotąd, nie pojawiła się na rynku wydawniczym publikacja, która kompleksowo i wielopłaszczyznowo opisałaby drogę do małżeństwa kobiety z kręgów magnackich w czasach saskich. Niniejsza książka stanowi próbę takiej syntezy i prezentuje kolejne wątki w kobiecym życiorysie: dzieciństwo i wychowanie jako element przygotowania do przyszłego małżeństwa, zaloty i starania o pannę, zaręczyny oraz obyczaje towarzyszące ślubom i weselom, wraz z ich oprawą ideową i znaczeniem dla budowania ambicji rodowych. Szczególnie ciekawym, a niebadanym dotąd problemem są konsekwencje zerwanych zaręczyn, które niejednokrotnie znajdowały swój finał w sądzie. Efektem prezentowanych rozważań jest model typowych konkurów, ślubu i wesela w czasach saskich. Problematyka pracy przedstawiona jest na wielu płaszczyznach (prawno-ustrojowym, obyczajowym, światopoglądowym), z wykorzystaniem możliwie szerokiej bazy źródłowej, w tym prywatnej korespondencji, pamiętników, diariuszy, literatury parenetycznej i pochwalnej. Podstawą analizy są liczne i różnorodne przykłady, zarówno z obszaru Korony, jak i Wielkiego Księstwa Litewskiego, co pozwoliło scharakteryzować nie tylko kolejne etapy drogi do małżeństwa, ale też poglądy ówczesnych ludzi na poruszane kwestie. Będzie to interesująca lektura dla wszystkich czytelników zainteresowanych historią społeczno-obyczajową, historią mentalności i historią kobiet w epoce nowożytnej.
Jednym z podstawowych celów tej publikacji, na co wskazano już w poprzednich tomach, jest próba przybliżenia polskiemu Czytelnikowi najważniejszych tekstów judaizmu rabinicznego nazywanego także talmudycznym od głównego dzieła — Talmudu — którego pierwszą i podstawową część stanowi Miszna. Pochylenie się nad literaturą rabiniczną, szczególnie w jej początkowej fazie, jest sięgnięciem do istoty judaizmu. Na wyjątkowość tego dzieła oraz jego niezwykłą wagę dla rozwoju studiów judaistycznych w Polsce wskazał już w przedmowie do pierwszego tomu Rabin Stas Wojciechowicz z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Obecna publikacja to czwarty tom pierwszego polskiego opracowania naukowego Miszny, głównego dzieła Tory ustnej (Tora szebaealpe). Książka oprócz naukowego opracowania zawiera zarazem pierwszy polski przekład z języka hebrajskiego czwartego działu Miszny, zwanego Nezikin (Szkody), zajmującego się w głównej mierze prawem cywilnym, a w szczególności wyrządzonymi szkodami, stąd nazwa całego porządku.
Nie jest celem tego polskiego wydania Miszny wyczerpujący komentarz religijny (aczkolwiek praca daje do tego podstawy), ale naukowe opracowanie oparte na tekstach źródłowych, uwzględniające najważniejsze komentarze badawcze znanych komentatorów i badaczy Miszny (wymienionych na wstępie: Ch. Albeck, H. Danby, J. Neusner), w tym także wyjaśnienia P. Kehatiego mające często bardziej charakter religijny niż naukowy. Poza tym praca Kehatiego w dużej mierze odwołuje się do doświadczenia innych niż Miszna komentarzy rabinicznych (Tosefty, a zwłaszcza Gemary, która powstała znacznie później i w języku aramejskim).
Czwarty dział Miszny Nezikin (Szkody) obejmuje dziesięć traktatów. Pierwsze trzy traktaty tego porządku Bawa kama (Pierwsze wrota), Bawa meci‘a (Środkowe wrota) i Bawa batra (Ostatnie wrota), zawierające po dziesięć rozdziałów każdy, stanowiły początkowo jeden traktat zatytułowany Nezikin (co pozostało w nazwie porządku) i podzielony na trzy części, nazywane z aramejskiego ‘wrotami’ (bawot). Zagadnienia poruszane w trzech pierwszych traktatach zgodnie z nazwą całego działu skupiają się głównie na szkodach i odszkodowaniach. Omówiono również prawa dotyczące rzeczy znalezionych, udzielania pożyczek, dzierżawy i najmu, nabywania własności, szczególnie nieruchomości, sprzedaży majątku, zasad dziedziczenia oraz spłaty długów. Stąd też porządek ten, a w szczególności trzy pierwsze traktaty, określa się niekiedy mianem kodeksu prawa cywilnego. W czwartym traktacie ( Sanhedryn) ustalono zasady organizacji trybunałów sądowych oraz reguły rządzące procedurą sądową, związane szczególnie z karą śmierci. Następnie wyjaśniono przepisy dotyczące kary chłosty i kary za krzywoprzysięstwo (Makot), a także różne rodzaje przysiąg i kar za ich złamanie oraz reguły rządzące czystością rytualną (Szewuot). Zajęto się również świadectwami mędrców składanymi w sądzie w sprawach budzących wątpliwości (Edujot). Rozważono zagadnienie bałwochwalstwa (Awoda zara). Podano również mądrości życiowe (Pirke Awot) i pouczenia w sytuacji, gdy Sanhedryn lub arcykapłan podjęli błędne rozstrzygnięcia (Horajot).
Paweł Tetera należy do grona najwybitniejszych hetmanów kozackich w dziejach. Należał do grona starszyzny kozackiej, która wytworzyła się w otoczeniu Bohdana Chmielnickiego. Blisko związany z Jerzym Chmielnickim i Janem Wyhowskim, chciał być kontynuatorem ich koncepcji politycznych. Szukał zbliżenia z Rzeczypospolitą, obawiając się rosnącej roli i znaczenia Państwa Moskiewskiego. Przyszło mu władać Kozaczyzną w czasach rozpadu tejże społeczności. Nie udało mu się jej ponownie zjednoczyć. W efekcie jego pozycja polityczna malała, a wpływy w świecie kozackich stawały się niewielkie. W historiografii zwykło się uważać Pawła Teterę za najbardziej propolskiego z hetmanów kozackich. To uproszczenie w ocenie wodza, który poświęcił życie dla realizacji idei wzmocnienia i zjednoczenia Kozaczyzny. Przedstawiana biografia polityczna hetmana kozackiego powstała blisko 100 lat temu. Zachowała jednak swoją wartość, tym bardziej, że jego postać nie doczekała się dotąd właściwego ujęcia.
Recenzowana monografia staje się bardzo ważnym i istotnym wkładem poznawczym w aktualną wielowątkowa dyskusją na temat ludzkiej seksualności, jej poznania, ukierunkowywania dla dobra rozwoju osoby ludzkiej i społeczeństw. Autor ukazując osiągnięcia psychologii w rozpoznaniu mechanizmów ludzkiego działania, granice własnych możliwości i wpływu czynników sytuacyjnych daje równocześnie wiedzę i wskazówki metodyczno-praktyczne dla tych wszystkich, którzy nie tylko realizują programy naprawcze (resocjalizują i prowadzą terapię sprawców przestępstw), ale także prowadzą prace wychowawczą i profilaktyczną wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. (z recenzji prof. Krystyny Ostrowskiej) Pracę Pana Profesora Kazimierza Pospiszyla oceniam jako bardzo ważną i cenną publikację, która dostarcza erudycyjnej wiedzy na temat leczenia sprawców. Zawiera ona informacje mało znane w polskim piśmiennictwie. Szczególnie dotyczy to: analizy fantazji przestępców, znaczenia środowiska lokalnego, znaczenia koncepcji psychoanalitycznych. Dla terapeutów bardzo duże znaczenie mają opisy programów terapeutycznych, zasady diagnozowania, Skale Marschalla. Uważam, że publikacja będzie wysoko ceniona przez terapeutów zajmujących się leczeniem przestępców seksualnych dostarczając im warsztat pracy. (z recenzji prof. Zbigniewa Lwa-Starowicza)
Doktorat Franciszka Wiśmierskiego to pierwsza w dziejach polskiej historiografii próba monografii losów hetmana kozackiego Piotra Doroszenki, w okresie jego władzy nad Kozaczyzną Ukrainną. Dzieje wojen, rozpadu struktur społeczności kozackiej, początku czasów, które z biegiem lat nazwano „Ruiną”. Tekst Franciszka Wiśmierskiego, powstały blisko 100 lat temu, na seminarium doktorskim na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, nigdy nie był publikowany, a o jego istnieniu nie wiedziano. Pomimo upływu lat opracowanie nie utraciło nic na swojej wartości. Zasługuje na wprowadzenie do polskiej historiografii na stałe, tym bardziej że dzieje Kozaczyzny Ukrainnej w drugiej połowie XVII wieku nadal oczekują na swoje pełne ujęcie. Praca Franciszka Wiśmierskiego może stanąć obok dokonań Jana Perdenii, tym bardziej, że wyprzedziła je o blisko pół wieku.
O Autorze:
Franciszek Wiśmierski był synem Józefa Wiśmierskiego, profesora gimnazjum we Lwowie, urodzonego 28 stycznia 1871 roku. Urodził się we Lwowie, gdzie po ukończeniu gimnazjum, podjął studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Był nauczycielem gimnazjalnym w Czortkowie. W czasie II wojny światowej uczestniczył w tajnym nauczaniu, działając w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. Pod koniec wojny został członkiem Związku Patriotów Polskich w powiecie nowosądeckim. W 1946 roku podjął pracę w II Liceum Ogólnokształcącym w Nowym Sączu, jako nauczyciel historii, ale także geografii, której uczył już także przed wojną. Tam założył rodzinę i osiadł już na stałe. W 1957 roku wystartował w wyborach do Sejmu z listy bezpartyjnych kandydatów, ale nie uzyskał mandatu. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Zmarł w 1970 roku. Jego opracowanie o losach Kozaczyzny za czasów Piotra Doroszenki, było najprawdopodobniej, jego jednym z niewielu dzieł naukowych w życiu.
siążka jest poświęcona życiu i twórczości fotografa Abdona Korzona (1824–po 1874), zaprezentowanych na szerokim tle historycznym. Dzięki takiej konstrukcji staje się także przewodnikiem historycznym po Wilnie połowy XIX wieku, a także historią powstania styczniowego na Wileńszczyźnie. Poszerzając wiedzę historyczną o wczesnej fotografii na Litwie Dainius Junevičius ukazuje zarazem sytuację społeczną i kulturową Litwy w czasie i po powstaniu styczniowym, ale także Paryż emigrantów polistopadowych. Ważną rolę pełni w książce katalog prac Abdona Korzona.
W 2018 roku książka została uznana przez Zrzeszenie Wydawców Litwy za najlepszą książkę roku o Wilnie. Jak napisano w uzasadnieniu werdyktu, autor w swojej książce odkrywa symbole świadczące o tożsamości Wilna, a jego dzieło wykracza poza format monografii, łącząc sztukę i naukę.
Dainius Junevičius (ur. 28 lipca 1958 w Kownie), litewski fizyk, historyk fotografii, dyplomata, pierwszy ambasador Litwy w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1991, następnie ambasador Litwy w Grecji, Egipcie i obecnie w Republice Południowej Afryki.
Publikacja powstała dzięki wsparciu Fundacji Lanckorońskich
Dzieje tej rodziny to przegląd historii Polski od XVI wieku po czasy współczesne. Wodziccy byli początkowo średniozamożną krakowską rodziną mieszczańską. Budowali swój prestiż już od XVII wieku, aby w XIX stuleciu stać się jedną z ważniejszych i bardziej wpływowych rodzin w Galicji. Swój sukces zawdzięczali przede wszystkim Janowi Wawrzyńcowi, któremu udało się zgromadzić dostatecznie duży majątek oraz uzyskać tytuł szlachecki w 1677 roku.
fragment Wstępu
Autorzy dziewięciu case studies, składających się na niniejszy tom, przedstawiają różnorodne oblicza orientalizmu w literaturach europejskich (francuskiej, włoskiej, niemieckiej, angielskiej, polskiej, czeskiej, słowackiej). Inspirują się oni bądź też wchodzą w polemikę z tezami głoszonymi przez Edwarda W. Saida w jego Orientalizmie (1978), w którym zasłużony teoretyk literatury i krytyk kultury zdefiniował pojęcie orientalizmu rozumiane jako imaginacyjną reprezentację Wschodu, stworzoną na potrzeby kultury Zachodu. Rozprawa ta mimo krytyki nadal oferuje narzędzia przydatne w analizie kultury i literatury, zwłaszcza w wypadku niewystarczająco przebadanych pod tym kątem kultur środkowoeuropejskich.
Pojęcie sztuki babienia niewątpliwie należy do zagadnień o wyjątkowo szerokim zakresie. Sztuka babienia bowiem to umiejętność odbierania porodów, opieki nad matką i jej nowo narodzonym dzieckiem, sztuka wymagająca dużych umiejętności i medycznej wiedzy. Niniejsza książka jest opowieścią o poziomie tej sztuki w Polsce II połowy XVIII w., etapach jej rozwoju i zajmujących się nią osobach. Jednocześnie stanowi analizę wydawanych w tym okresie poradników medycznych – analizę, która z jednej strony zwraca uwagę na zjawisko kształtowania się kultury medycznej w czasach rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego, z drugiej, pozwala przyjrzeć się roli, jaką w tym procesie odegrała kobieta. To ona – jako położnica – pacjentka, matka, położna – baba, akuszerka, mamka – staje się tu kluczową postacią. W książce znajduje się nie tylko charakterystyka każdej z jej ról, ale rozważania na temat osiemnastowiecznego piśmiennictwa medycznego – układu zawartych w poszczególnych dziełach treści i widocznych w owym czasie tendencji wydawniczych. Podjęta próba rekonstrukcji poziomu opieki okołoporodowej w Polsce II połowy XVIII w. jest więc rozprawą z pogranicza literaturoznawstwa, kulturoznawstwa i historii medycyny. Połączenie tych elementów daje szansę uchwycenia różnorodności problemów i opisania zjawisk, które mimo iż naturalnie od zawsze obecne i determinujące ludzką egzystencję, mogą po prostu fascynować.
„Słynny cmentarz polski w Montmorency jest jakby mauzoleum Wielkiej Emigracji przechowującym prochy ludzi oraz tradycję ich życia i dzieła” (1954)24. Jan Szymański, sekretarz TOZ, gorliwy opiekun grobów polskich oraz zabytków we Francji i spirytus movens wielu przedsięwzięć z tym związanych, w swoich notatkach, sprawozdaniach i pismach używał określeń: „Historyczny Polski Cmentarz Wygnańców” (1954), „Cmentarz (Naszych) Wygnańcow Politycznych (i Narodowych)”, „Cmentarz Zasłużonych w Montmorency” (1956), „Cmentarz wygnańców z 1830/1831 r. i 1863/1864 r.” (1957), „Cmentarz Wygnańców Polskich w Montmorency” (1958). W ostatnim dwudziestoleciu XX w. pisano: „spoczywa na cmentarzu w Montmorency, na tym skrawku polskiej ziemi” (1987)25, „pochowany został na Cmentarzu Wielkiej Emigracji Polskiej w Montmorency” (1989)26, „cmentarz Montmorency pod Paryżem, który nieraz określa się mianem emigracyjnej Skałki” (1990)27.
To tylko garść przykładów ilustrujących sposób widzenia tego cmentarza i określania jego rangi i znaczenia, wyróżniającego go od innych miejsc polskich pochówków. Przez dłuższy okres wiązano go z miejscem szczególnego upamiętnienia Wielkiej Emigracji. Publikacja ma charakter dokumentacyjny.
Pierwszym jej celem jest zaprezentowanie aktualnego stanu nagrobków polskich wraz z wyrytymi na nich inskrypcjami (stan na rok 2020), odtworzenie zmian konserwatorskich, rekonstrukcja nagrobków zlikwidowanych, ukazanie pochowków w rozwoju historycznym, od pierwszego pogrzebu znanego Polaka do odtworzenia, w miarę dostępnych źródeł, pełnej listy osób pochowanych na cmentarzu. Przyjmując założenia publikacji, która jest także swoistym wydawnictwem źródłowym, starano się uchwyć cmentarz jako wielowątkowy tekst kultury, tym ważniejszy, że umiejscowiony w obcym środowisku.
Drugim celem było ukazanie treści pochodących ze źródeł urzędowych (głównie francuskich) – cywilnych aktów zgonów, cytowanych by ustalić fakty genealogiczne. By je uściślić, przeprowadzono obszerną kwerendę w źródłach polskich (w tym kościelnych) i francuskich innych aktów stanu cywilnego, szczególnie aktów urodzin, małżeństw, naturalizacji, nadań orderów etc. Te dane nie tylko pozwoliły na identy?kację zmarłych, ale dostarczyły materiału genealogicznego do dziejów rodziny, pozwoliły określić stan świadomości o pochodzeniu i tożsamości zmarłego, zwłaszcza w sytuacjach, gdy jeden ze współmałżonków był Francuzem, a dzieci wrosły już w środowisko i kulturę francuską.
W pracy przyjęto zasadę podawania szczegółowych informacji o charakterze genealogicznym i tylko podstawowych danych biogra?cznych. Im większy zasób źródeł wykorzystano (akta metrykalne (stanu cywilnego), inskrypcje nagrobne, klepsydry, wspomnienia pośmiertne, literaturę biogra?czną, heraldyczno-genealogiczną, bazy danych), tym większe pojawiły się rozbieżności dotyczące podstawowych faktów, np. daty urodzenia. Integralną częścią publikacji jest dokumentacja fotograficzna prezentująca wszystkie istniejące groby, a także tablice memoratywne znajdujące się na cmentarzu oraz zabytki polskie w kościele św. Marcina w Montmorency. Pracę uzupełnia plan cmentarza z zaznaczonymi wszystkimi grobami. Według ustaleń autorów liczba osób pochowanych w „polskich grobach” to 715 osób, ale liczba informacji genealogicznych znacznie przekracza tę liczbę. Poniekąd o zawartości świadczy także objętość książki, ok. 60 ark. Wydawniczych i 872 trony druku, w tym wszystkie inskrypcje, ilustracje, francuskojęzyczna opowieść o cmentarzu i obecności Polaków w Montmorency.
orespondencja hetmańska obejmująca okres od połowy XVII do połowy XVIII wieku, to bezcenne źródło do dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Idea zebrania, opracowania, a następnie wydania listów pięciu hetmanów wywodzących się z rodziny Potockich herbu Pilawa, narodziła się jako odpowiedź na pojawiające się postulaty, niedostatecznego wykorzystania epistolografii w badaniach nad dziejami państwa polsko-litewskiego. Listy wytwarzane w otoczeniu kolejnych hetmanów koronnych, a kierowane do najważniejszych osób w państwie, stanowiły i stanowią doskonałe źródło pokazujące mechanizmy rządzenia państwem, kierowania armią, naświetlając jednocześnie wszelkie wady i zalety ówczesnej polityki. Źródła te rozproszone w wielu archiwach znajdujących się na terenie kilku krajów Europy, często nie dość znane, nie były wykorzystywane przez historyków, w sposób na jaki zasługują.
Oddawana w ręce Czytelników seria „Listów hetmańskich rodu Potockich” będąca elementem serii MONUMENTA POLONIAE EPISTOLARIA http://dig.pl/index.php?s=wyniki&rodz=8&id=37 ma być próbą naprawienia tej sytuacji i wprowadzenia do szerokiego obiegu naukowego listów, które są świadkiem swoich czasów i dziś uzyskują ponownie okazję by przemówić.
Listy hetmanów z rodziny Potockich wydane w ramach Serii
MONUMENTA POLNIAE EPISTOLARIA
Życiorys Ferdynanda ks. Radziwiłła (1834–1926) stanowi interesujący przykład losów polskiego arystokraty-katolika w dobie rozbiorów. Książę wyróżniał się na tle pozostałych członków berlińskiej linii Radziwiłłów polskim patriotyzmem i wiernością własnej rodzinie. Wychowany w środowisku dworu królewskiego Hohenzollernów, F. ks. Radziwiłł związany był z monarchią pruską niepisanym węzłem lojalności. Jednocześnie manifestowane przez jego najbliższych, przede wszystkim ojca, poglądy ultramontańskie i praktykowana tradycja działalności społecznej katolików świeckich sprawiły, że w epoce Kulturkampfu stanął on w opozycji do rządu kanclerza Otto von Bismarcka.
Pamiętnik Jana Piotra Pruszyńskiego (1941–2008), profesora prawa, specjalisty w dziedzinie ochrony zabytków, dziedzictwa kultury, organizacji nauki i szkolnictwa wyższego, etyki uczonego oraz prawnych granic wolności nauki, bibliofila, kolekcjonera starych gramofonów i płyt, odkrywa powojenne dzieje ziemiańskiej, wołyńskiej rodziny Pruszyńskich, której przyszło zmagać się z wojną i rzeczywistością PRL-u, w której wyrósł Autor. To opowieść nie tylko o dzieciństwie i dorastaniu w wojennej i powojennej Warszawie oraz trudach życia, lecz także o młodzieńczych fascynacjach literaturą i kulturą polską, które ukształtowały naukowe zainteresowania i kolekcjonerskie pasje Autora. To opowieść, która i dzisiaj daje nadzieję, że edukacja i w porę rozbudzone zainteresowania mogą zmienić nasze życie i nadać mu sens.
Klasztor Karmelitów Bosych w Czernej w drugiej połowie XIX wieku (w schyłkowym okresie zaborów od 1864 roku) był jedynym klasztorem karmelitańskim nowej obserwy, który przetrwał na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Dawny erem karmelitów bosych w Czernej zaczynał powoli się odradzać i promieniować życiem religijnym w najbliższym otoczeniu. Zmiany te były widoczne od 1880 roku, kiedy do Czernej przybyła grupa zakonników z prowincji austriackiej, która przywróciła określone konstytucjami zakonnymi właściwe życie zakonne w klasztorze, tzw. obserwę. Na ten czas daje się zauważyć znaczący rozwój kultu Matki Bożej Szkaplerznej, której wizerunek od połowy XIX wieku znajdował się w klasztornej świątyni. Do klasztoru w Czernej i słynącego łaskami obrazu Matki Bożej przybywały coraz liczniej grupy pielgrzymów, głównie z Małopolski i ze Śląska. Ten zmieniający się rytm życia zakonnego przyniósł nowe inicjatywy duszpasterskie, nieznane w klasztorze w wiekach wcześniejszych, na przykład zakładanie bractw i stowarzyszeń takich jak Bractwo Szkaplerza Świętego, Trzeci Zakon Najświętszej Panny Maryi z Góry Karmel czy Pobożne Stowarzyszenie Nieuleczalnie Chorych pw. Najświętszej Maryi Panny Uzdrowienia Chorych oraz św. Kamila de Lellis i św. Jana Bożego. Odpowiedzią na nowe czasy były próby spisania dziejów klasztoru od fundacji w 1631 do końca XIX wieku. Zadania tego podjął się karmelita bosy o. Romuald od św. Eliasza (Kućka), spod ręki którego wyszły Krótki opis klasztoru oo. karmelitów bosych w Czernej pod Krakowem (Bytom 1899) oraz Monografia klasztoru oo. Karmelitów Bosych w Czernej (Bytom 1914). Kronikarz klasztorny przybliżył w nich zarys historii tego niezwykłego miejsca i związanych z nim od wieków karmelitów.
Ze Wstępu (s. 7) Jolanty M. Marszalskiej
Czerna
Prymas Tysiąclecia kardynał Stefan Wyszyński wielokrotnie podkreślał, że pamięć o przeszłości ma stać się spoiwem dla budowania przyszłości. Towarzysząca mu świadomość przedziwnego połączenia splecionych losów państwa polskiego i Kościoła z niezwykłą ostrością daje się zauważyć na kartach źródeł archiwalnych czerneńskiej wspólnoty klasztornej. Lata 1945–2000 to czas organizowania i trwania życia klasztornego po dramacie II wojny światowej i w okresie utrwalania systemu komunistycznego na ziemiach polskich. I w czasie wojny, i po wojnie Kościół był prześladowany i zapłacił cenę olbrzymią. Olbrzymią w wymiarze instytucjonalnym, choćby za sprawą likwidacji podstaw materialnych, dzięki którym przez wieki egzystował i prowadził różnego rodzaju działalność. Równie wielką w wymiarze osobowym, od szykan przez aresztowania po działania służące rozbiciu jedności wspólnotowej, czyli werbowanie do współpracy agenturalnej. Celem państwa komunistycznego była fizyczna likwidacja Kościoła katolickiego w Polsce, a środkiem do niego prowadzącym wewnętrzne rozbicie. Plan się nie powiódł, nie udało się zburzyć zaufania, jakim polskie społeczeństwo obdarowywało Kościół, mimo niezliczonych prowokacji, rozpowszechnianych kłamstw, rozsiewanego terroru i zastraszania. (...)
Wkład w życie Kościoła polskiego w ostatnim półwieczu ma również klasztor Karmelitów Bosych w Czernej pod Krakowem. Bogate źródła, a zwłaszcza skrupulatnie prowadzone kroniki klasztorne odsłaniają puls życia zakonnego za klauzurą, troski dnia codziennego wyrażające się w prozaicznych, ale nierzadko spędzających przełożonym sen z powiek działaniach, dotyczących zabezpieczenia bieżącego utrzymania (zwłaszcza po zabraniu przez władze komunistyczne klasztornych folwarków) czy najzwyklejszego zdobycia materiału na habity. Ta swoista „sublimacja” trudu wlewała nadzieję i dawała siłę do pracy religijnej, zwłaszcza wśród okolicznej ludności, czego przejawem stanie się szerzony kult Matki Bożej Szkaplerznej i najważniejszej postaci dla polskiego karmelu bosego — o. Rafała od św. Józefa (Józef Kalinowski), wyniesionego na ołtarze przez papieża Jana Pawła II. Na tych dwóch filarach będzie budowana religijność i duchowość karmelitów czerneńskich po II wojnie światowej.
Ze Wstępu (s. 7-8) Ks. Waldemara Graczyka
Niniejsze rozważania są próbą odpowiedzi na pytania, które stawiam sobie od przynajmniej 1998 roku. Wtedy właśnie miała miejsce w Rzeszowie sesja, której organizator, profesor Piotr Żbikowski, postawił przed uczestnikami problem klasyfi kacji zjawiska, określonego mianem oświeceniowo-romantycznego przełomu. Pojawiło się w jej
czasie wiele pytań i sugestii, które uwidoczniły nie tylko zagadnienia czysto badawcze,
ale i okazały rzecz o wiele poważniejszą – potrzebę przeformułowania spojrzenia na
polską literaturę i sztukę w „oświeceniu i romantyzmie”.
Przez już ponad dwadzieścia lat przybyło mnóstwo edycji, opracowań, pomysłów
i rozwiązań, które spraw bynajmniej nie wyjaśniły, ale skomplikowały je jeszcze bardziej. Okazało się, że polska kultura po trzecim zaborze wcale nie umilkła ani nie stała
się monotematyczna i z góry skazana na porażkę z kulturami obcymi. Wręcz przeciwnie, był to czas krystalizowania się polskiego modelu kulturowego, zaczętego jeszcze
głęboko w wieku XVIII.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
