Przekonania stanowią często dyskutowany problem badawczy, zarówno na gruncie filozofii, jak i nauk badających umysł doświadczalnie. Ich powstawanie związane jest bowiem z najbardziej fascynującymi aspektami ludzkiego myślenia.Książka przedstawia propozycję rozwiązania następującego problemu dotyczącego przekonań: w jaki sposób można uwzględnić dyskusję o racjonalności przekonań w kontekście psychologicznego wyjaśnienia umysłu?Autor argumentuje za koniecznością odróżnienia dwóch typów przekonań normatywnych oraz heurystycznych a kryterium ich odróżnienia stanowi ich psychologiczna geneza. Przekonania normatywne wytwarzane są przez umysł analityczny, którego główna rola polega na ocenie zasadności przesłanek wspierających przekonania tego typu. Przekonania heurystyczne wytwarzane są natomiast przez umysł intuicyjny, zorientowany przede wszystkim na skuteczne działanie. Rozwiązanie to kwestionuje powszechnie przyjmowane w naukach kognitywnych założenie o jednorodności przekonań. W prowadzonych analizach szczególną rolę odgrywa ustalenie sposobu powstawania przekonań, dlatego też niniejsze opracowanie ma charakter interdyscyplinarny. Uwzględnia dyskusję prowadzoną obecnie w analitycznej filozofii umysłu oraz eksperymentalne ustalenia nauk o umyśle.Łukasz Kurek (ur. 1984) filozof i prawnik. Pracownik Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Stypendysta m. in. Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Autor artykułów poświęconych filozofii umysłu oraz filozofii prawa.
Czym jest ciemna energia?
Jakie obiekty lub cząstki tworzą ciemną materię?
Skąd wiadomo, że wszechświat składa się głównie z ciemnej materii i jest wypełniony ciemną energią?
Z czego składa się wszechświat? Jeszcze nie tak dawno fizycy sądzili, że dobrze znają odpowiedź na to pytanie, i że potrafią dokładnie zidentyfikować wszystkie obiekty, które dają swój wkład do całkowitej masy wszechświata. Problem pojawił się wtedy, gdy obserwacje astronomiczne dostarczyły dowodów na obecność znacznych ilości dodatkowej, niewidocznej materii i na przyspieszenie ekspansji wszechświata rozpychanego tajemniczą energią, która jest równoważna masie. Po przeprowadzeniu wstępnych oszacowań okazało się, że wszystkie znane do tej pory postaci materii to tylko wierzchołek gigantycznej góry lodowej. Co znajduje się pod powierzchnią wody? Odpowiedź na to pytanie zawarta jest na kartach tej książki.
Jak wygląda świat z perspektywy mrówki, pojedynczego atomu albo galaktyki?
Czy życie mgławicy przypomina życie kontynentu, to zaś życie cząsteczki białka?
A może obserwowalny Wszechświat jest tylko maleńkim pyłkiem, a w każdym atomie kryją się nieskończone kosmosy tętniące życiem?
Bogato ilustrowana książka prowadzi Czytelnika krok po kroku poprzez skale przestrzenne Wszechświata: od najpotężniejszych struktur kosmicznych, przez świat galaktyk, gwiazd, planet, skał, roślin, mrówek, bakterii, struktur komórkowych, związków chemicznych i atomów, aż po pojedyncze cząstki elementarne. Kolejne rozdziały opisują fascynujący świat śpiewów ziemskiej magnetosfery, wielkich kosmicznych eksplozji i mikroskopijnych soczewek mrówczego oka, a towarzyszący tym opisom komentarz dotyka takich kwestii, jak miejsce człowieka we Wszechświecie, istota nauki i granice naszego poznania oraz piękno, jedność i harmonia Natury we wszystkich jej skalach.
Co to jest Nic?
Czym była próżnia dla Greków, a czym jest dla współczesnej kosmologii?
Czy zero Babilończyków, Hindusów i Majów to jedno i to samo zero?
John D. Barrow, brytyjski kosmolog, laureat Nagrody Templetona, tym razem poświęcił się Niczemu.
Błyskotliwa, napisana z humorem i erudycją książka prowadzi czytelnika od religijnych i poetyckich rozważań nad naturą nicości i przemijania, przez zmagania Babilończyków i Majów z zerem matematycznym, aż po najnowsze odkrycia naukowe na temat próżni kwantowej.
Barrow szczegółowo opisuje przygodę Ludzkości z zerem, nicością i próżnią, komentując przy tym starożytne teksty i źródła archeologiczne, rozprawy teologiczne, notatki z eksperymentów oraz anegdoty i wiersze.
Książka o Niczym pokazuje, że Nic stanowi węzłowe zagadnienie w historii idei. Każda rewolucja w naszym myśleniu o świecie przynosi też odmienne spojrzenie na Nic w jego rozmaitych przejawach. W ostatnich rozdziałach Barrow szczegółowo opisuje rolę, jaką we współczesnej nauce odgrywa próżnia, która w XX wieku stała się jednym z najważniejszych pojęć kosmologii i teorii kwantowej.
John Barrow - kosmolog, matematyk i fizyk teoretyczny na Uniwersytecie Cambridge. Autor wielu książek naukowych i popularnonaukowych. W języku polskim ukazały się m.in.: Księga wszechświatów, Pi razy drzwi oraz Początek wszechświata (CCPress 2016). Wielokrotnie nagradzany za swoją działalność popularyzatorską, jest m.in. laureatem Nagrody Templetona w 2006 roku.
Wśród fizyków krąży powiedzenie, że wszystkie nauki dzielą się na fizykę i zbieranie znaczków. Czy jest to przejaw ich megalomanii, czy tylko nieco żartobliwe wyrażenie przekonania, ze fizyka jest nauką podstawową?Zarówno wśród zwykłych ludzi, jak i naukowców dominuje przeciwstawianie nauk ścisłych naukom humanistycznym. Czasem czyni się to wywyższając ścisłość nauk ścisłych, czasem wskazując na ich ograniczenia, niemożność uchwycenia prawdziwej, żywej złożoności, której nie mogą uchwycić struktury formalne. Tymczasem to przeciwstawienie nie jest absolutne: u źródeł podstawowych pojęć matematyki i fizyki leżą doświadczenia potoczne, odniesienia do człowieczej perspektywy postrzegania świata, próby jego spontanicznego modelowania, sądy wartościujące jednym słowem takie zachowania, które można znaleźć również u podstaw nauk humanistycznych.Michał Heller uczony, kosmolog, filozof i teolog. Laureat Nagrody Templetona i założyciel Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie. Autor m.in. książek Filozofia przypadku (CCPress 2012); Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu (CCPress 2013); Granice nauki (CCPress 2014); Bóg i geometria. Gdy przestrzeń byłaBogiem (CCPress 2015).
Myślenie jest trudne. Myślenie o niektórych problemach jest tak trudne, że może rozboleć Cię głowa od samego myślenia o myśleniu o nich!
Książka ta stanowi kolekcję moich ulubionych narzędzi do myślenia. Nie będę ich tylko opisywał; zamierzam się nimi posłużyć, aby łagodnie przeprowadzić twój umysł przez trudne terytorium aż do dość radykalnych koncepcji znaczenia, umysłu i wolnej woli.
Zaczniemy od narzędzi prostych i uniwersalnych, mających zastosowanie do wszystkich rodzajów zagadnień. Niektóre z nich są znajome, ale inne nie były wcześniej często dyskutowane. Następnie pokażę Ci pewne narzędzia, które rzeczywiście są przeznaczone do zadań specjalnych, zaprojektowane tak, aby rozsadzić tę czy inną specyficzną i uwodzicielską ideę, oczyszczając drogę przed powrotem z głębokich kolein, które wciąż ograniczają i wprawiają w zakłopotanie ekspertów. Napotkamy i rozmontujemy również różne złe narzędzia do myślenia, nic nie warte przyrządy do perswazji, które mogą Cię zaprowadzić na manowce, jeśli nie będziesz ostrożny. Niezależnie od tego, czy spokojnie dotrzesz, czy też nie, do proponowanego przeze mnie miejsca przeznaczenia – i czy postanowisz pozostać tam ze mną – podróż ta zaopatrzy Cię w nowe sposoby myślenia o omawianych zagadnieniach i myślenia o myśleniu. Daniel C. Dennett
Daniel C. Dennett jest profesorem filozofii na Uniwersytecie Tufts, gdzie kieruje Center for Cognitive Studies. Laureat licznych nagród i stypendiów. Autor kilkunastu książek i kilkuset artykułów naukowych, opublikowanych w najbardziej prestiżowych czasopismach. Jeden z najbardziej cenionych ekspertów zajmujących się problemami świadomości i wolnej woli. Jest współautorem (wraz z Alvinem Plantingą) książki Nauka i religia. Czy można je pogodzić? (CCPress 2014).
Czym jest świadomość? Jak wyewoluowała? Czym jest doświadczenie zmysłowe?
Wielu współczesnych myślicieli powiela błędne przekonania naszych przodków sądząc, że odpowiedzi na te pytania są tajemnicą, której odkrycie nie jest ludziom pisane. Jednak dzięki przenikliwości talentowi Daniela C. Dennetta możemy się przekonać, że nawet najgłębsze zakątki naszego umysłu nie muszą pozostawać zagadką.
Autor wykorzystuje swoją zdumiewającą wiedzę z zakresu filozofii, psychologii, neurobiologii i sztucznej inteligencji, przedstawia Teorię Wielokrotnych Szkiców, która skrupulatnie wyjaśnia działanie świadomości i znakomicie tłumaczy dlaczego mózg czasem płata nam figle. W błyskotliwy i dowcipny sposób pokazuje, że umysł jest całkowicie zakorzeniony w mózgu, a do swojego zagadkowego dotychczas funkcjonowania nie potrzebuje już żadnej tajemnicy.
Niezwykła… wyjątkowo absorbująca i dowcipna. - „Independent”
Rewolucyjna… jedna z najbardziej mentalnie zwinnych, intelektualnie pomysłowych książek jakie masz szansę przeczytać. - „Guardian”
Dzieło Dennetta jest niebywałym olśnieniem, najlepszym jaki znam przykładem książki naukowej skierowanej zarówno do ekspertów jak i do szerokiej publiczności. - „The New York Times Book Review”
Daniel C. Dennett – amerykański filozof i kognitywista, kieruja?cy Center for Cognitive Studies na Tufts University. Specjalizuje się przede wszystkim w filozofii umysłu, sztucznej inteligencji oraz teorii ewolucji.
Jest autorem kilkuset artykułów naukowych oraz kilkunastu książek, m.in Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia (CCPress 2015) i współautorem Filozofia dowcipu (CCPress 2015).
Czym jest myślenie? Czy można osiągnąć myśl czystą? Czy myślenie jest rzeczą wyłącznie ludzką? Jaką rolę w myśleniu odgrywa wyobraźnia? Na czym polega teoretyzowanie? Czy istnieje „oko umysłu“?
Na pytanie, czym jest myślenie, chciałoby się odpowiedzieć tak, jak św. Augustyn odpowiedział na pytanie, czym jest czas: gdy nikt mnie nie pyta, to wiem; gdy ktoś mnie zapyta - nie wiem. Myślenie nieustannie wymyka się prostym i jednoznacznym definicjom, pozostając jedną z największych zagadek filozoficznych.
Autor próbuje zmierzyć się z tą zagadką, twierdząc, że myślenia nie można sprowadzić do stosowania reguł logiki. Posiłkując się ustaleniami współczesnych nauk kognitywnych i psychologii, a także czerpiąc z tradycji filozofii analitycznej, przekonuje, że myślenie jest ciągłą grą między konstruowaniem teorii i umysłowym symulowaniem zdarzeń. Myślenie, które chce skutecznie stawiać czoło problemom, musi się karmić zarówno abstrakcją, jak i konkretem.
Zamiast przedstawiać rozbudowane katalogi reguł rozumowania, mające niewiele wspólnego z rzeczywistymi procesami psychicznymi, Autor rekonstruuje architekturę ludzkiego umysłu, pokazując, jakie narzędzia ma do dyspozycji ten, kto odważy się podjąć wysiłek systematycznego, świadomego myślenia.
Bartosz Brożek – kognitywista, filozof i prawnik, pracownik Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej na Uniwersytecie Jagiellońskim, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Laureat licznych nagród oraz stypendiów m.in. Prezesa Rady Ministrów, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Fundacji Humboldta, Nagrody Naukowej „Polityki”. Autor kilkunastu książek, m.in. Granice interpretacji (CCPress 2014) Umysł matematyczny (wraz z Mateuszem Hoholem, CCPress 2014) oraz Negocjacje (wraz z Jerzym Stelmachem, CCPress 2014).
Czy człowiek jest w stanie odkryć zamysły Boga w stworzonym świecie?
Tytułowe dwie księgi to Biblia i „księga przyrody”, obie ofiarowane człowiekowi przez Boga. Podwójne źródło poznania – objawienie i krytyczny rozum nie może być sprzeczne. Obie ścieżki są niezależne, lecz także kompatybilne. Książka Olafa Pedersena podejmuje jeden z najstarszych i najważniejszych problemów nauki: kwestie wzajemnych relacji między naukami przyrodniczymi a teologią. Wszechświat jako zegar, Słońce jako król i natura jako księga – tym przenośniom przygląda się Autor. Skąd się wzięły? Dlaczego powstały? Czy w świetle dynamicznego rozwoju nauki i nowych odkryć mogą być jeszcze aktualne?
Metafora Księgi Natury pojawiła się w epoce Ojców Kościoła, ale minęło wiele czasu, zanim stała się powszechnie znana. Jej historia jest właściwie tak stara, jak sama teologia, gdyż podstawową ideę, na której ją oparto, można już znaleźć w stwierdzeniu świętego Pawła, iż dzieła Boże ukazują Jego wiekuistą potęgę i bóstwo. Jak winno się rozumieć ten tekst, nie zostało tu sprecyzowane, i w związku z tym już we wczesnym Kościele pojawił się problem interpretacji.
/fragment książki/
Olaf Pedersen (1920–1997) – duński historyk nauki i teologii. Od 1956 roku prowadził działalność dydaktyczną na Uniwersytecie w Aarhus. Członek wielu towarzystw naukowych. Pełnił funkcje m.in. prezydenta Academie Internationale des Sciences i komisji International Astronomical Union on the History of Astronomy. Autor wielu publikacji oraz dziesiątków artykułów w periodykach naukowych. Dwie księgi.
Z dziejów relacji między nauką a teologią to jego ostatnia książka, pokłosie wykładów prowadzonych na uniwersytetach w Aarhus i Cambridge, a zarazem summa wieloletniej działalności naukowej.
Od ukazania się w 1859 roku dzieła Darwina O powstawaniu gatunków wielu ludzi uznało, że nie można pogodzić nauki z wiarą w Boga. Obecnie zdumiewające odkrycia fizyki, biologii oraz teorii chaosu i złożoności sprawiły, że weszliśmy w krytyczną fazę tego konfliktu. Nauka usiłuje nie tylko znaleźć podstawowe prawa, które rządziły początkiem wszechświata i kierują jego ewolucją, ale również odpowiedzieć na pytanie Stephena Hawkinga z Krótkiej historii czasu: Co sprawia, że równania coś opisują, że istnieje opisywany przez nie wszechświat?
Niektórzy uczeni uważają, że łatwo można pogodzić wiarę w Boga z nauką. Nie jest to jednak problem, którym zajmują się tylko naukowcy, filozofowie i intelektualiści. Czego rzeczywiście możemy się dowiedzieć, a co pozostaje nie wyjaśnione, gdy zapoznajemy się z najnowszymi odkryciami? Czy możemy znaleźć Boga... lub naukową teorię, która wyeliminuje pojęcie Boga?
Ogień w równaniach to zaskakująco oryginalna książka, znakomity przegląd współczesnej nauki, który jednak pozwala nam kwestionować tezę, że ostatnie słowo będzie należeć do nauki.
Czy w świecie, w którym rządzą darwinowskie prawa przypadku i konieczności jest miejsce na Bożą mądrość i miłość? Dlaczego miłosierny Bóg rządzi przyrodą za pomocą bezdusznych praw doboru naturalnego? Co akceptacja teorii ewolucji której wymaga od nas intelektualna uczciwość powinna zmienić w teologii? Jak w świetle ewolucji rozumieć grzech pierworodny i zbawczą misję Chrystusa?Książka nie jest jedynie kolejną z wielu prób zderzenia biblijnej historii o stworzeniu świata z naturalną historią życia na Ziemi, której odczytywanie zapoczątkował Karol Darwin. Denis Edwards idzie krok dalej: zastanawia się, jak ewolucyjny światopogląd, który narzuca namwspółczesna nauka, wpływa na nasze myślenie o Trójcy Świętej, dziele stworzenia, odkupienia i uświęcenia.Denis Edwards - ksiądz katolicki i profesor teologii, pracuje w Institute for Institute for Religion and Critical Inquiry na Australian Catholic University, gdzie wykłada teologię trynitarną, chrystologię, eklezjologię oraz teologię wiary i objawienia. Od wielu lat jest zaangażowany wrozwój teologii ekologicznej oraz w dialog nauki i religii.
Zasadnicza rewizja jednej z najbardziej dalekosiężnych teorii we współczesnej neuronauce i psychologii.
Gregory Hickok, prezentując bardzo szeroką perspektywę psychologii i neuronauki, rewiduje jedną z najbardziej wpływowych teorii współczesnej psychologii – teorię rozumienia działania poprzez neurony lustrzane. Stosując konsekwentne wnioskowanie, trafnie wskazuje słabości prowadzonych badań jak i ich (nad) interpretacje.
Barwne przykłady i analogie sprawiają, że ze zrozumieniem nawet stosunkowo złożonych kwestii nie będą mieli kłopotów nawet ci, którzy nie uważają się za ekspertów w dziedzinie psychologii. Zyskają za to okazję do poszerzenia swojej wiedzy nie tylko na temat neuronów lustrzanych, ale również szeroko rozumianej psychologii i neuronauki.
Ta książka jest naukowym odpowiednikiem sądowego thrillera: na przekór nierównym szansom, genialna słabsza strona, z rozbrajającym wdziękiem i twardymi faktami rozkłada na łopatki swojego popularnego i dużo silniejszego przeciwnika – kolosa neuronów lustrzanych, wieloletniego ulubieńca drużyny „nie-przyglądaj-się-zbyt-dokładnie“. Hickok nie zostawia nas jednak z pustymi rękami, ale szkicuje, jak może wyglądać alternatywna teoria neuronów lustrzanych.
Patricia Churchland, neurofilozofka, autorka książki Moralność mózgu: Co neuronauka mówi o moralności
Gregory Hickok jest profesorem nauk o poznaniu na University of California w Irvine, gdzie kieruje Center of California for Language Science oraz the Auditory and Language Neuroscience Lab. Prowadzi również bloga TalkingBrains.org.
Czy nasze mózgi są monogamiczne czy poligamiczne? Co wywołuje zazdrość u mężczyzn, a co u kobiet? Czy to prawda, że najtrudniejszy w związku jest trzeci rok?Zakochanie to jedna z najdziwniejszych rzeczy, jakie mogą nam się przydarzyć. Całujemy się zapominając o otaczającym świecie, szukając partnerów wybieramy tych obdarzonych poczuciem humoru i próbujemy, choć nie zawsze skutecznie, być monogamiczni. Dlaczego tak się dzieje?Robin Dunbar, antropolog i psycholog ewolucyjny, przygląda się fenomenom zakochania, miłości i zdrady. Opierając się na najnowszych, eksperymentalnych badaniach naukowych odkrywa w jakim stopniu nasze ewolucyjne zaprogramowanie wpływa na to jak się zachowujemy, mierzy się ze wszystkimi aspektami relacji romantycznych.Anatomia miłości i zdrady to fascynująca, pouczająca i dowcipna lektura dla każdego, kto kiedykolwiek zastanawiał się, dlaczego się zakochujemy i co u licha dzieje się z nami, gdy to robimy.Dunbar wytrąca z równowagi i zmusza do przyjrzenia się sobie samemu na nowoObserverWciągający wgląd w naturę miłości romantycznejIndependentDowcipna i prowokacyjna...New ScientistTę książkę powinien przeczytać każdyHeraldRobin Dunbar jest brytyjskim antropologiem i profesorem psychologii ewolucyjnej Uniwersytetu w Oxfordzie.Słynie z teorii dotyczącej maksymalnej ilości stabilnych relacji międzyludzkich jeden osoby, czyli tzw. liczby Dunbara. Autor m.in. książek Nowa historia ewolucji człowieka (CCPress 2013) i Człowiek. Biografia (CCPress2015).
Michał Heller, światowej sławy filozof, kosmolog i teolog omawia nie tylko standardowe ujęcia filozofii nauki, wypracowane przez filozofów nauki w toku historii jej rozwoju, lecz przede wszystkim odwołuje się do tego, co rzeczywiście dzieje się we współczesnej nauce.
Nauka. Jedni ją gloryfikują, inni zaś woleliby widzieć ją spowitą kirem i odstawioną na boczny tor. Są też tacy, którzy na wzmiankę o niej machną ręką i znużonym głosem oznajmią, że nie mają na jej temat nic do powiedzenia. Jeszcze dla niektórych pozostaje ona prawdziwą terra incognita; zjawiskiem z rzędu tych, do których jak ulał pasują słowa pewnego traktatu – „o czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć”. Tak to już bywa z tą nauką, gdy wpuści się ją w obieg potocznych dyskusji.
Nie o takiej jednak nauce opowiedzieć pragnie nam ks. Michał Heller w swojej książce Filozofia nauki. Wprowadzenie. Nasz rodzimy fizyk i kosmolog czyni tutaj metodologiczny krok w tył, by z punktu widzenia filozofii podjąć namysł nad tym, z jakich korzeni nauka wyrasta. A korzenie te nierzadko są mocno splątane. Co to jest fakt? Pozornie proste pytanie komplikuje się, gdy uświadomimy sobie, że istnieje przynajmniej kilka koncepcji, precyzujących to – wydawałoby się oczywiste, używane przecież na co dzień, zwłaszcza przez ludzi nauki – pojęcie.
Autor bardzo zręcznie radzi sobie z bogactwem problemów. Przystępnym językiem prowadzi czytelnika przez gąszcz tematów, począwszy od wstępnych, metodologicznych refleksji nad fenomenem nauki, aż po mogący budzić największy opór wśród przeciwników metafizyki rozdział zatytułowany „Granice nauki i transcendencja”. Dla wyjaśniania wielu złożonych kwestii sięga po pomoc do fizyki, uzasadniając ten wybór nie tylko własnymi kompetencjami w tej dziedzinie, ale także jej dojrzałością metodologiczną.
Kamil Trombik, Mądre Książki
Michał Heller – uczony, kosmolog, filozof i teolog. Laureat Nagrody Templetona i założyciel Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie. Autor m.in. książek Filozofia przypadku (CCPress 2012); Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu (CCPress 2013); Granice nauki (CCPress 2014); Bóg i geometria. Gdy przestrzeń była Bogiem (CCPress 2015).
Czy Kopernik i Darwin mieli rację? Co to znaczy "mieć rację" w świecie nauki? Jaką drogę musi pokonać rewolucyjna teoria naukowa, by zaakceptowała ją społeczność uczonych?
Owen Gingerich analizuje te problemy, badając recepcje dwóch wielkich rewolucji naukowych - kopernikańskiej i darwinowskiej - pokazując jednocześnie wpływ osobistych, kulturowych i metafizycznych przesądów na dzieje astronomii, fizyki i biologii. Próbuje również spojrzeć w przyszłość, przyglądając się postaci i badaniom Freda Hoyle'a, jednego z czołowych dwudziestowiecznych astronomów, znanego między innymi ze swojego sprzeciwu wobec teorii Wielkiego Wybuchu.
Myślałem, że wiem już wszystko, co powinienem wiedzieć o tych postaciach – Koperniku, Darwinie i Hoyle'u – które ukształtowały nasz nowoczesny sposób patrzenia na kosmos. Teraz Owen Gingerich ukazuje nowe fakty i pogłębione rozumienie wszystkich trzech - Freeman Dyson
Astronom i historyk Owen Gingerich odpiera twierdzenie Stephena Jaya Goulda, że nauka i religia to „niezachodzące na siebie magisteria” pozostające bez wzajemnego wpływu. Dokonuje tego, uważnie analizując trzy odkrycia naukowe, których pełne znaczenie da się objaśnić tylko dzięki metanaukowej analizie. Dzięki jasnemu i żywemu stylowi książka jest bardzo przystępna - John Polkinghorne
Owen Gingerich (ur. 1930), emerytowany profesor astronomii oraz historii nauki na Uniwersytecie Harvarda, współpracujący ze Smithsoniańskim Obserwatorium Astrofizycznym. Laureat licznych nagród, w tym prestiżowej Prix Jules-Jansen. W 2008 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego. Autor m.in. Książka, której nikt nie przeczytał i Boski Wszechświat.
Skąd bierze się przekonanie o nieuniknionym konflikcie pomiędzy nauką i wiarą? Czy ateizm jest logiczną konsekwencją teorii ewolucji? Co to znaczy, że nauki przyrodnicze rzucają nowe światło na teologiczną prawdę o stworzeniu i działaniu Boga w stworzonym świecie?
Poszukując odpowiedzi na te pytania Autor omawia szereg powiązanych ze sobą zagadnień z pogranicza
teologii i nauk empirycznych, które dają wiarygodny obraz tego, jak układają się obecnie relacje pomiędzy tymi dziedzinami, i które pozwalają dostrzec przyczyny konfliktu pomiędzy nauką i wiarą, i realnie ocenić to, czy istnieje możliwość jego przezwyciężenia. Swoją uwagę poświęca przede wszystkim teorii ewolucji - podkreśla konieczność odróżnienia tej teorii od jej filozoficznych (zarówno materialistycznych jak i teistycznych) interpretacji, i zaznacza, że nie ma żadnych podstaw do przeciwstawiania tej teorii teologicznej prawdzie o stworzeniu świata przez Boga, i dopatrywania się w niej jakiegokolwiek zagrożenia dla tej prawdy. Opowiada się za słusznością kreacjonizmu ewolucyjnego, zgodnie z którym Stwórca powołuje Wszechświat do istnienia i nieustannie w nim działa za pośrednictwem praw przyrody, które powodują nieustanny rozwój wszechświata i umożliwiają ewolucję życia.
Tadeusz Pabjan - ksiądz katolicki, wykładowca filozofii przyrody i filozofii nauki na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Nakładem CCPress ukazały się jego książki Eksperymentalna metafizyka (2011), Niedomknięty bilans wszechświata (2014) oraz - wspólnie z ks. prof. Michałem Hellerem - Stworzenie i początek wszechświata (2013) i Elementy filozofii przyrody (2014).
Jakie są ewolucyjne źródła moralności i religii?
Gdzie można odnaleźć biologiczne fundamenty humanizmu?
Czy ludzie potrzebują religii, by zachowywać się moralnie?
Frans de Waal, światowej sławy prymatolog, w swojej bestsellerowej książce sięga do badań nad zachowaniem zwierząt, by lepiej zrozumieć funkcję religii we współczesnym świecie. Szczególną uwagę poświęca bonobo, pokojowemu i empatycznemu gatunkowi małpy człekokształtnej, która pod względem zachowania być może najbardziej przypomina wspólnego przodka ludzi i ich najbliższych krewnych wśród naczelnych.
Konfrontując ateistę z bonobo, de Waal przygląda się dyskusji na temat biologicznych podstaw moralności i religii oraz domniemanej wojnie między nauką i religią. Odrzuca dogmatyzm neoateistów. Sięga do bogatej tradycji humanizmu, by szukać odpowiedzi na pytanie o to, czego współczesny świat może się nauczyć od religii, nawet jeśli ostatecznie miałby ją odrzucić.
Książka znalazła się na liście dziesięciu najlepszych książek naukowych czasopisma "New Scientist" w 2013 roku.
Frans de Waal jest profesorem psychologii na Uniwersytecie Emory i dyrektorem Living Links Center w Atlancie. W 2007 r. magazyn „Time” uznał go za jedną ze stu osób, które kształtują nasz świat. Autor książek Małpy i filozofowie. Skąd pochodzi moralność? (CCPress 2013), Małpa w każdym z nas. Dlaczego seks, przemoc i życzliwość są częścią natury człowieka? (CCPress 2015).
W jaki sposób postęp naukowo-techniczny jest motywowany religijnie?
Co łączy naukowców, inżynierów i myślicieli chrześcijańskich?
Jakie starożytne wyobrażenia stoją za oczarowaniem nowoczesnymi technologiami?
Czy naukę i technikę można uznać za narzędzia „transcendencji”?
Filozofowie, historycy, biolodzy czy fizycy wielokrotnie pisali o relacji nauki i religii – związki religii i techniki wydają się natomiast tematem zaniedbanym. Historyk David F. Noble stara się zapełnić tę lukę. Argumentuje, że w cywilizacji zachodniej kulturowe fundamenty rozwoju technologicznego położono już w IX wieku, kiedy sztuki użyteczne powiązano z ideą chrześcijańskiego zbawienia. Bada wzajemne wpływy religii, nauki i techniki aż po wiek XX, w którym ludzie zaczęli władać niemal boską wiedzą i mocą. Przybliża fascynujące profile ideowych architektów współczesnej nauki, a na przykładzie wielkich przełomów w poznawaniu rzeczywistości i władaniu nią – od odkryć geograficznych, przez energię atomową i eksplorację kosmosu, po zsekwencjonowanie ludzkiego genomu i prace nad sztuczną inteligencją – pokazuje, że naukowo-techniczne dążenie do udoskonalania świata i człowieka trudno uznać za czysto świeckie przedsięwzięcie.
Noble ocenia krytycznie zarówno postęp techniczny za wszelką cenę, jak i rolę religii w rozbudzaniu wyobrażeń o raju odzyskanym za pomocą wiedzy i technologii. Apeluje o nową ocenę naszego oczarowania niekontrolowanym rozwojem technologicznym. Tytułowa „religia techniki” wiąże się z niezadowoleniem z zastanego świata i szukaniem technologicznych sposobów wyzwolenia się od niego – odnalezienia lub stworzenia lepszej, „transcendentnej” rzeczywistości. Noble pyta, czy ta specyficzna relacja religii i techniki, nawet jeśli kiedyś była pożyteczna, nadal sprzyja ludziom: czy wciąż promuje dobro człowieka i jego świata, czy chce już tylko pomóc człowiekowi z tego świata uciec?
I cóż po obronie rozumności wiary? Przecież wszyscy wiedzą, że wiara z definicji jest irracjonalna.
Stanisław Wszołek polemizuje z tym poglądem i podejmuje próbę spojrzenia na relacje rozumu i wiary z różnych filozoficznych punktów widzenia. Wbrew utrwalonemu schematowi, który przeciwstawia rozum wierze, autor przekonuje, że wiara, czymkolwiek jest, jest także użyciem rozumu, zaś rozum jest u swych korzeni wierzący.
Stanisław Wszołek przedstawił intrygujące, nowoczesne i nieobrazoburcze dzieło, w którym zadaje wiele głębokich i ważnych dla współczesnej filozofii, kultury i humanistyki pytań oraz porusza wiele rokujących naukowo wątków. Tekst jest ciekawy i dowcipny. Klarowność przekazu jest jego silną stroną.
Tomasz Michniowski
Stanisław Wszołek jest profesorem Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Opublikował m.in. Nieusuwalność metafizyki (Biblos 1997) oraz Refleksje na rozdrożu. Wybór tekstów z pogranicza wiedzy i wiary (Biblos/OBI 2000).
Frans de Waal, holenderski prymatolog i badacz zachowania zwierząt, broni przekonania, że niektóre zachowania zwierząt wcale nie różnią się od zachowań ludzkich. Szympansy całują się na przywitanie, z tego samego powodu, dla którego robią to ludzie. Możemy rozsądnie oczekiwać, że zwierzęta chcą, dążą ku czemuś, bawią się, niepokoją, współczują i czują smutek.
Książka de Waala to pełen pasji, napisany żywym, a miejscami wręcz dosadnym językiem manifest "nowego antropomorfizmu" - programu rzetelnego, naukowego zmierzenia się z faktem, że jesteśmy nie tyle podobni do zwierząt, ale w ścisłym sensie po prostu nimi jesteśmy. Z drugiej strony każdy gatunek jest jednak inny i w kontakcie ze słoniem, foką, psem czy lemurem musimy użyć wszelkiej naszej domyślności i empatii, aby "wejść w ich świat" i dostrzec inteligencję i spryt tych istot. Czy jednak sami jesteśmy na to wystarczająco sprytni?
Ta książka całkowicie odmieni twoje zdanie na temat możliwości poznawczych zwierząt. Zabiera czytelnika w fascynującą podróż w świat rozwiązywania problemów przez zwierzęta. - Temple Grandin, autorka m.in. "Zrozumieć zwierzęta" i "Zwierzęta czynią nas ludźmi"
Zdumiewające... przejdzie do klasyki gatunku - i świetnie się czyta. - „People”
Dunbar wytrąca z równowagi i zmusza do przyjrzenia się sobie samemu na nowo - „Observer”
Frans de Waal jest profesorem psychologii na Uniwersytecie Emory i dyrektorem Living Links Center w Atlancie. W 2007 r. magazyn „Time” uznał go za jedną ze stu osób, które kształtują nasz świat. Autor m.in. książek Małpy i filozofowie (CCPress 2013), Bonobo i ateista (CCPress 2014), Małpa w każdym z nas (CCPress 2015).
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?