Miejsca postindustrialne jako przedmiot badań transdyscyplinarnych. Od dizajnu do zakorzenieniaProjekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Rozwój 2.b pt. Miejsca postindustrialne jako przedmiot badań transdycyplinarnych. Od dizajnu do zakorzenienia wyrasta z potrzeby wypracowania transdyscyplinarnej ścieżki badawczej, aby radykalnie uzupełnić i transformować dotychczasowe ujęcia dizajnu poprzemysłowych przestrzeni o złożoną analizę filozofii i antropologii miejsca. Fundamentem, na którym się wspieramy, jest kulturoznawstwo []. Zależy nam jednak na radykalnym wychyleniu dyskursu kulturoznawczego w stronę filozofii i antropologii miejsca, ale i dalej w stronę dziedziny sztuk plastycznych, a także działań twórczych projektantów czy praktyków kultury. Perspektywa taka, jakkolwiek łącząca dotychczasowe badania, prowadzone na wielu polach, jest jednak ich przekroczeniem. Kluczowe jest dla nas przejście od ujęcia dizajnu jako jedynie artystycznej i społecznej ingerencji w przestrzeń postindustrialną do dizjanu, który byłby wejściem w złożoną kulturową wykładnię miejsca regionu, tożsamości miejsca, fundamentów aksjologicznych i metafizycznych wspólnoty, doświadczenia kulturowego. Szukanie miejsca, zakorzenienia i domu po stronie projektowania przestrzeni poprzemysłowej wymaga spotkania porządków myślenia i doświadczenia kulturowego by budować ścieżkę badawczą, wrażliwą na czas i miejsce, kulturową i historyczną głębię. Wydobycie potencjału w poprzemysłowej przeszłości jest zarazem wezwaniem do odpowiedzialnego wpisania się w miejsce.
Niniejsza publikacja stanowi zbiór artykułów na tematy ważne i bardzo ważne, obejmujące swoim zakresem takie nauki, jak socjologia, psychologia, filozofia oraz pedagogika. Początkowo artykuły miały być skierowane tylko do młodszego pokolenia, ale w czasie ich powstawania okazało się, że mogą zainteresować każdego potencjalnego czytelnika. Jest to literatura obowiązkowa dla młodzieży, ale także studentów socjologii, psychologii, pedagogiki, filozofii, nauk medycznych i tych wszystkich osób, które interesują się otaczającym ich światem. Świat zmienia się w sposób dynamiczny, zatem coraz trudniejsze staje się uchwycenie go w danym momencie. Było to nie lada wyzwanie dla autorów publikacji, żeby skupić się na określonym, małym wycinku rzeczywistości i go w sposób zrozumiały opisać, biorąc pod uwagę fakt, że wszystko szybko ulega przekształceniu. (Z Wprowadzenia)
W czasach negowania autorytetów, brutalizacji życia publicznego oraz negowania prawdy opracowanie to jest niezwykle ambitną próbą wyjaśnienia otaczającej nas rzeczywistości w sposób obiektywny, z zastosowaniem naukowego wywodzenia stawianych tez. (prof. Piotr Jabkowski)
Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Rozwój 2.b pt. Miejsca postindustrialne jako przedmiot badań transdyscyplinarnych. Od dizajnu do zakorzenienia wyrasta nie tylko z potrzeby wypracowania transdyscyplinarnej ścieżki badawczej, ale również pokazania praktykowania miejsca postindustrialnego w kulturze. I to sfery praxis dotyczy prezentowany tom.Spojrzenie, które łączy perspektywy teoretyków i praktyków kultury, a także projektantów, jest ważne w badaniu zjawisk związanych z dziedzictwem postindustrialnym. Dla humanistyki istotne jest uchwycenie momentu przejścia od zagadnień projektowych do kulturowego namysłu nad zaprojektowanymi miejscami/rzeczami/pojęciami. Odwrót od produkcji przemysłowej jako wytwarzania rzeczy, na rzecz wytwarzania i przetwarzania idei, znaczy szlak transformacji technologicznej i powstającego przemysłu usług. Odejście od tego, co planowe i masowe, ku temu, co przynajmniej w potencji indywidualne, otwiera nas na praktyki projektowe przekształcające to, co wykorzenione, opuszczone, dawne, zdegradowane. Analizy miasta, dizajnu, ekonomiki, społecznościowej okolicy otwierają się na badawcze oswojenie eksplozji projektowania w odziedziczonej przestrzeni postindustrialnej. Miejsce, jakkolwiek dzisiaj nadwerężone, jest wciąż wyzwaniem w myśli humanistycznej.
Swój Obcy Wróg. Wędrówki w labiryntach kultur, red. Tomasz Michał KorczyńskiInny jest trwałą figurą naszego myślenia. Zdaje się, że napisano już o tym wszystko, rozpisując Inność na wszelkie możliwe warianty. Wynika to z faktu, że świat zawsze był wielokulturowy, był zatem od zarania dziejów melang różnych konwencji życia, które ścierały się ze sobą, rywalizowały, ale potrafiły także zgodnie współżyć na mocy przyjętych reguł. Historia kultury to dzieje kontaktów, dyfuzji, wzajemnych inspiracji, dzięki którym budowało się przekonanie, że istniejemy wprawdzie my, ale nigdy nie jako samotna wyspa, lecz w otoczeniu innych. Stąd właśnie tendencja na równi indywidualna jak zbiorowa do kategoryzowania owych innych i wpisywania ich w szerokie spektrum wariantów: swój przyjaciel wróg obcy monstrum etc. Również ta książka pokazuje, iż najpierw rodzą się społecznie fundowane kategorie ludzi, a dopiero potem przypisuje się im odpowiednie charakterystyki, które następnie mają walor obowiązujących wyobrażeń o konkretnym gatunku. Dlatego właśnie inność i obcość nie mają granic, w tym sensie, że mają tendencję do multiplikowania się i rozsiewania w społecznych imaginarium każdej grupy ludzkiej.Tom składa się z trzech części tematycznych, odrębnych formalnie, ale korespondujących ze sobą w wielu momentach. Część pierwsza zawiera rozważania teoretyczno-metodologiczne nad aporiami i horyzontami badań nad obcością, niestroniące także od pewnych ogólniejszych przesądzeń filozoficznych. Część druga gromadzi wypowiedzi autorów na temat krajowej rzeczywistości w kilku odsłonach, traktując najpierw o historycznych, a potem także o współczesnych odmianach konstruowania opozycji my oni. Część trzecia opowiada wreszcie o doświadczeniach swojskości, obcości i wrogości w różnych kulturowych kontekstach, będąc wprawdzie wędrówką poza polską rzeczywistość kulturową, ale wskazującą na wspólne punkty przecinania się nastawienia rodzajowego, które zawsze skutkuje klasyfikacjami kategorialnymi grup ludzi, tracących własną indywidualność na rzecz charakterystyk grupowych.
Celem rozprawy jest analiza i ocena koncepcji emocji Leona Petrażyckiego, jednego z najwybitniejszych polskich naukowców przełomu XIX i XX wieku. Refleksja nad emocjami była mu potrzebna do wytłumaczenia natury prawa. Jego ambicje były jednak większe chciał wyjaśnić emocje w ogóle, czemu miało służyć naukowe opracowanie psychologicznej teorii tych zjawisk.Projekt Petrażyckiego został w prezentowanej książce ujęty w szerszej perspektywie historyczno-filozoficznej i psychologicznej, jak również w kontekście teorii prawa.W rozdziale pierwszym autor omawia wybrane poglądy na temat emocji w historii filozofii. Rozdział ten stanowi niezbędne tło dalszych rozważań i dostarcza odpowiedniego materiału do oceny projektu Petrażyckiego.W rozdziale drugim badacz przedstawia motywacje badawcze Petrażyckiego i jego założenia metodologiczne, które zawierają uniwersalne postulaty odnoszące się do wszystkich nauk. Dotyczą one poprawnego tworzenia pojęć, twierdzeń i teorii naukowych. Ta część obejmuje też odpowiednie metody badania zjawisk psychicznych, w tym emocji.W rozdziale trzecim autor analizuje różne propozycje klasyfikacji zjawisk psychicznych, krytyczne uwagi Petrażyckiego odnośnie do tych podziałów oraz jego własną propozycję klasyfikacji. Dzieli on wszystkie zjawiska psychiczne na dwie główne klasy: 1) zjawiska dwustronne, bierno-czynne, do których należą impulsje/emocje oraz 2) zjawiska jednostronne; te ostatnie dzielą się na dodatkowe podklasy: a) jednostronnie bierne (przeżycia poznawcze i przeżycia uczuciowe) oraz b) jednostronnie czynne (przeżycia woli).W rozdziale czwartym Dąbrowski osadza teorię Petrażyckiego we współczesnej psychologii emocji, a częściowo też neuropsychologii. Zdaniem badacza emocje pełnią ważną funkcję ewolucyjną przystosowują organizm do warunków życia. Stanowią też pierwotną podstawę rozwoju psychiki. Emocje wpływają na przebieg procesów neurofizjologicznych i różne formy myślenia. Najbardziej specyficzną cechą tak rozumianych emocji jest jednak motywacja emocje motywują do działania.W ostatnim rozdziale piątym autor ukazuje związek między emocjami i prawem. Według Petrażyckiego źródłem prawa i moralności jest psychika człowieka. Wśród norm etycznych wyróżnił Petrażycki normy moralne i normy prawne. Te pierwsze mają charakter zobowiązujący, podczas gdy normy prawne charakter zobowiązujący i uprawniający (imperatywno-atrybutywny).
Szósty tom Antologii bioetyki, wydawnej przez TAiWPN Universitas pod redakcją naukową Włodzimierza Galewicza, dotyczy zasadniczych kwestii ochrony zdrowia psychicznego. Na czym właściwie polegają choroby lub zaburzenia psychiczne? Jak należy się dzisiaj odnosić do stosowanych dotychczas, często okrytych złą sławą metod ich leczenia? Czy zaburzenia psychiczne, przynajmniej te najcięższe, zwalniają z odpowiedzialności etycznej i prawnej? Czy uprawniają one do stosowania pewnych form przymusu, a jeśli tak, to jakich i w jakich przypadkach? Zamieszczone w tym tomie teksty pozwalają czytelnikom uświadomić sobie wyraźniej najistotniejsze powody, skłaniające do postawienia tych pytań, i najważniejsze argumenty, które warto przemyśleć przy ich rozstrzyganiu.
Traktat Arystotelesa Peri hermeneias, zwany w polskiej tradycji Hermeneutyką, jest jednym z najważniejszych tekstów poświęconych logice i logicznym aspektom języka w dziejach filozofii europejskiej. Aż do końca średniowiecza był to jeden z podstawowych podręczników logiki, a wiele pojęć wprowadzonych w tym traktacie jest stosowanych do dzisiaj. Głównym tematem Hermeneutyki jest struktura prostych zdań oznajmujących oraz relacje logiczne zachodzące między nimi. Arystotelesa interesuje w szczególności pojęcie zdania sprzecznego, które odgrywa istotną rolę w jego teorii dyskusji dialektycznej. Inne poruszane tematy to koncepcja znaczenia (trójkąt semantyczny słowa myśli rzeczy), natura nazw i czasowników, różne typy orzekania oraz relacje między pojęciami modalnymi. Arystoteles omawia tu również słynny problem bitwy morskiej, czyli pytanie o to, czy założenie, iż zdania o przyszłości posiadają wartość logiczną, pociąga za sobą tezę determinizmu.Książka zawiera nowy polski przekład Hermeneutyki, wstęp omawiający najważniejsze pojęcia Arystotelesowskiej teorii języka oraz obszerny komentarz z objaśnieniami do tekstu. Do komentarza dołączony jest dodatek poświęcony teorii semantycznej Arystotelesa.
Monografia Między Zachodem a Wschodem. To samo i inne Beaty Szymańskiej dotyka zagadnienia uniwersalnego i towarzyszącego człowiekowi od niepamiętnych czasów – mierzy się bowiem z pytaniami o możliwość zrozumienia innych kultur, o to, co je łączy, a co je dzieli, a także o współistnienie Wschodu i Zachodu. Autorka w sposób erudycyjny i wieloaspektowy odnosi się do literatury i sztuk plastycznych, relacji natura?człowiek (ukazanej tutaj na tle pejzaży ogrodów chińskich i japońskich, a także ogrodu Claude’a Moneta), pojęcia pustki, problemu cierpienia czy znaczenia empatii, które przedstawia w porównawczym ujęciu, sięgając do przykładów pochodzących zarówno z kultury Zachodu, jak i Wschodu.
W ośmiu rozdziałach książki pisarka skupia się na wybranych aspektach kultury, które pozwalają jej wskazać i zanalizować kluczowe kwestie dla spotkania Wschodu z Zachodem, a także podobieństwa i różnice w rozumieniu tych dwóch kultur i systemów myślenia. W swoich rozważaniach autorka przywołuje bogactwo tekstów źródłowych (od haiku do poezji Bolesława Leśmiana) i obrazów (jak choćby słynny cykl Dziesięć obrazów z wołami mistrza Kuoana), zaś swoją analizę uzupełnia niezbędnymi odwołaniami do tradycji filozoficznych Wschodu i Zachodu oraz do literatury przedmiotu (obszerna bibliografia, zawarta na końcu tomu, niewątpliwie może służyć jako przewodnik dla wnikliwego czytelnika, który – zachęcony lekturą – zechce zgłębić bardziej szczegółowo omawiane w monografii zagadnienia).
Eseistyczna konwencja tomu i nowatorskie – syntetyzujące, lecz jednocześnie dotykające konkretu – ujęcie tematu, a także jednoczesna ponadczasowość i aktualność omawianych treści, sprawiają, że książka stanowi istotny wkład w dyskusję dotyczącą relacji między Wschodem i Zachodem, szczególnie między kulturą Japonii i Chin a europejskim światopoglądem. To wyjątkowe spojrzenie na sztukę, literaturę i filozofię wywodzące się z tradycji kulturowych Wschodu i Zachodu pozwali czytelnikowi lepiej zrozumieć świat, który – niczym ogród – go otacza.
„Sztuka stanowi swego rodzaju przekaz tego, co wymyka się filozofii. Rzeczą artysty jest oglądanie świata i postrzeganie go, mówiąc słowami zen, „takim, jaki on jest”, w jego zmienności i nietrwałości, a wytworem dzieła sztuki jest szczególnego rodzaju notatka, uchwycenie momentu, sprawozdanie z metaforycznie i dosłownie rozumianej podróży. Tak właśnie człowiek może doświadczać świata, tak kształtuje się jego relacja z przyrodą. Życie jest podróżą przez otaczającą nas rzeczywistość”.
[Fragment z rozdziału 1]
„Pisać o kulturze japońskiej (podobnie jak o każdej kulturze) w sposób ogólny, a zarazem skrótowy, jest rzeczą niemożliwą. Można jednak, jak sądzę, skupić się na wybranych problemach, na tyle ogólnych, aby poprzez ich analizę dało się wskazać na pewne kluczowe dla tej problematyki kwestie. Taką kwestią najbardziej ogólną jest ustalanie, co rozumie się przez kulturę danego kraju. Jak wiadomo, dysponujemy niezmierną ilością definicji kultury (rokrocznie ta liczba się zwiększa). Trudno byłoby więc tutaj przyjąć jakąś jedną, określoną definicję”.
[Fragment z rozdziału 8]
Beata Szymańska ? profesor filozofii i poetka. Jej działalność dydaktyczna i naukowa była realizowana na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się przede wszystkim na filozofii kultury i filozofii Wschodu. Opublikowała siedem książek o charakterze naukowym, monografie poświęcone problematyce filozoficznej i pięć książek popularnonaukowych, zredagowała też podręcznik. Drugim obszarem jej zainteresowań jest poezja. Opublikowała osiem tomików poetyckich i tom opowiadań. Jest członkiem m.in. Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i PEN Clubu.
Temat badawczy można uznać za w pełni pionierski; jednocześnie książka Patrycji Trzeszczyńskiej wpisuje się w cykl badań zajmujących się emigracją obywateli polskich w latach PRL, zwłaszcza dwóch ostatnich dekadach funkcjonowania tzw. realnego socjalizmu, i dopełnia wiedzę o ówczesnych przemieszczeniach ludnościowych, ich tle i konsekwencjach. Odnaleźć tu można wiele wątków autoetnograficznych. Autorka nie unika tematów trudnych, pisze na przykład o problemach badawczych związanych z percepcją jej samej w niektórych środowiskach migrantów, postawach niechęci, budowaniu barier, i wykazuje się bardzo wysoką świadomością metodologiczną. Przeprowadzone badania to wysokiej próby nowoczesna etnografia, uwzględniająca najważniejsze trendy badawcze w antropologii i studiach migracyjnych ostatnich dekad. Książka stanowi istotny wkład w rozwój dyscypliny, którą reprezentuje autorka, a szerzej: interdyscyplinarnych/ multidyscyplinarnych studiów migracyjnych, wzbogaca wiedzę o procesach
migracyjnych w kontekście transkontynentalnym, w których punktem wyjścia jest Polska.
dr hab. Jacek Schmidt, prof. UAM
Książka imponuje wielością podjętych zagadnień, tropów, wielokrotnością „przesiewania” materiału empirycznego za pomocą zróżnicowanych narzędzi analitycznych. Patrycja Trzeszczyńska z wielką swobodą i pewnością siebie porusza się po terenie badawczym. Wynika to między innymi z czasu poświęconego badaniom oraz z jej gruntownego przygotowania do prowadzenia obserwacji społeczności kanadyjskich Ukraińców, dotychczasowej praktyki, w tym badań prowadzonych wśród polskich Ukraińców, sprawnego łączenia wiedzy antropologicznej z ukrainoznawczą. W rezultacie otrzymujemy pracę nie tylko przenikliwą, ale także dojrzałą, zakończoną interesującymi wnioskami.
dr hab. Jarosław Syrnyk, prof. UWr
Patrycja Trzeszczyńska – etnolożka i ukrainoznawczyni, adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Porusza się na styku studiów nad pamięcią i diasporą, antropologią etniczności i etnologią Europy Wschodniej. Zajmuje się pamięcią kulturową, światami mniejszości etnicznych, związkami pamięci, przestrzeni i narracji, regionalnymi politykami kreowania wizerunku grup i miejsc, zjawiskiem autoprezentacji i kulturowych ekspresji. Od wielu lat prowadzi badania wśród społeczności ukraińskiej w Polsce, w regionach, które Ukraińcy zamieszkiwali do 1947 r., a gdzie do dziś pozostało po nich dziedzictwo kulturowe, oraz na Ukrainie i w Kanadzie. Autorka książek Pamięć o nie-swojej przeszłości. Przypadek Bieszczadów (WUJ, Kraków 2016), Łemkowszczyzna zapamiętana. Opowieści o przeszłości i przestrzeni (WUJ, Kraków 2013) oraz artykułów poświęconych antropologicznym badaniom pamięci kulturowej. Stypendystka MNiSW, University of Toronto i University of Alberta (Edmonton, Kanada).
Fryderyk Nietzsche (1844-1900) jeden z najważniejszych filozofów niemieckich, także filolog, poeta. Człowiek, którego poglądy znacząco wpłynęły na całą późniejszą filozofię, myślenie o człowieku, kulturze, religii. Głosił upadek cywilizacji zachodniej, opartej na myśli greckiej, sokratejskiej i etyce chrześcijańskiej. Tej apollińskiej postawie przeciwstawiał dionizyjską, witalną (połączoną z ideą woli mocy i pojęciem nadczłowieka). Krytykował chrześcijaństwo, ale jednocześnie podziwiał Chrystusa. Jego myśl doczekała się setek interpretacji i omówień. Nie sposób sobie wyobrazić współczesnej filozofii bez przemyślenia jego wpływu, wpływu intelektualnego jego idei. Narodziny tragedii to pierwsza książka napisana przez Nietzschego ale już w niej przedstawia zasadnicze elementy swojego myślenia. Skupia się tu na dwóch pojęciach: postawie dionizyjskiej i przeciwsawnej jej postawie apollińskiej. Apollińskość to umiar, rozsądek, oświecenie i oswajanie i porządkowanie świata, a zatem w pewnym sensie stwarzanie pozorów poznania. Przeciwstawieniem apollińskości jest dionizyjskość, żywioł będący istotą życia, dziką nieokreślonością, chaotycznością i nieokiełznaniem. Jako stan upojenia i ekstazy, umożliwia ona doświadczenie rzeczywistości, a nie pozorów. Nietzsche w sposób dość jednoznaczzny zdaje się być zwolennikiem tej właśnie, dionizyjskiej postawy wobec świata.
Zebrane w tomie rozprawy i wypowiedzi łączy nie tylko osoba autora i luźna wspólnota tematyki zaznaczona w tytule. Reprezentują one także pewien sposób uprawiania filozofii, odmienny od obu dziś panujących: pozytywistycznego i hermeneutycznego. Odzwierciedla się w nim pogląd autora na jej naturę. Drugie wydanie tomu esejów prof. Bogusława Wolniewicza (pierwsze w WUW). ****** Philosophy and Values I The articles and opinions collected in this volume are linked not only by the figure of the author and a broad similarity of themes indicated by the title. They also represent a specific mode of doing philosophy, different from the two presently dominant ones: positivistic and hermeneutic. The book reflects the author’s opinion of its nature.
Poroseidy to swoista encyklopedia emancypacyjna, konstelacja wolnościowych haseł, pobudzających do twórczego negowania tendencji autorytarnych, które coraz mocniej deformują współczesną kulturę.W wymiarze fabularnym książka stanowi zbiór parabol (przypowiastek filozoficznych), których bohaterowie funkcjonariusze konserwatywnych reżimów politycznych wyzwalają się spod wpływów tyranizującej władzy (erotycznej, religijnej, politycznej, estetycznej), zyskując możność samodzielnego myślenia i działania. Wyzwoleniom towarzyszą komentarze eseistyczne paralele swobodnie dialogujące z ojcami założycielami nowoczesności: Kantem, Heglem, Schillerem, a także polemizujące z prominentami filozofii późnonowoczesnej.
Etyka zawodu psychologa. Wydanie nowe to poszerzony i zaktualizowany podręcznik porządkujący wiedzę z zakresu etycznych aspektów działalności psychologa:prowadzącego działalność badawczą, naukową oraz dydaktyczną Autorzy omówili standardy postępowania wobec osób badanych, etyczne aspekty najbardziej kontrowersyjnych eksperymentów w historii psychologii oraz powinności psychologa jako członka społeczności naukowej. W tej części Czytelnik znajdzie także informacje dotyczące zasad nauczania etyki zawodu psychologa oraz etycznych aspektów nauczania psychologii i prowadzenia szkoleń dla przedstawicieli innych profesjiprowadzącego działalność praktyczną jako diagnosta w podręczniku zawarto informacje na temat standardów prowadzenia diagnozy, ochrony dokumentacji i stosowania testów psychologicznych oraz formułowania opinii i orzeczeńudzielającego pomocy psychologicznej Autorzy uporządkowali standardy udzielania pomocy psychologicznej (także osobom chorym, w podeszłym wieku oraz niepełnoletnim), dylematy etyczne w pracy psychologa sądowego oraz zasady, jakimi powinien się kierować psycholog wypowiadający się w środkach masowego przekazu.Najważniejszą zmianą wprowadzoną w nowym wydaniu jest dodatkowa część podręcznika pierwsze w Polsce opracowanie prezentujące opisy przypadków naruszenia przez psychologów standardów etycznych. Wszystkie case studies pochodzą z wieloletniej praktyki dr Zuzanny Toeplitz (przewodniczącej Sądu Koleżeńskiego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego I Instancji) oraz dr Małgorzaty Toeplitz-Winiewskiej (przewodniczącej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego).Przygotowując ten podręcznik, myśleliśmy o tym, aby mógł być on użyteczny jako pomoc dydaktyczna zarówno na zajęciach z etyki zawodu psychologa, jak i na zajęciach kształtujących wiedzę i umiejętności w zakresie metodologii badań psychologicznych, diagnostyki psychologicznej, pomocy psychologicznej czy działalności nauczycielskiej i ekspertalnej. Ponadto uznaliśmy, że w podręczniku etyki zawodu psychologa nie można pominąć ważnych zagadnień z podstaw etyki jako takiej. To na tym fundamencie można budować szczegółowe zalecenia odnoszące się do rozwiązań etycznie poprawnych w różnych sferach działalności zawodowej psychologa.Z tekstu
Książka jest zbiorem studiów autora z zakresu filozofii rosyjskiej pochodzących w zasadzie z ostatnich lat. Kontynuuje i uzupełnia wydany w roku 2012 tom Absolut i historia. W kręgu myśli rosyjskiej, a ich obydwu wspólnym niejako gruntem była monografia Włodzimierz Sołowjow. Studium osobowości filozoficznej z roku 2002. Filozofia rosyjska stanowi tu obiekt badań – podobnie jak wspomniane prace wcześniejsze – w tym aspekcie, który określany jest jako rosyjski renesans religijno-filozoficzny, jako rosyjska filozofia religijna czy jako „srebrny wiek” kultury rosyjskiej. Tematyka ta ujmowana jest w wymiarze zdecydowanie filozoficznym, a szczególnie ważny jest tu neoplatoński kontekst filozofii rosyjskiej, pozwalający ujmować ją w wymiarze uniwersalnym, w głębokim osadzeniu historyczno-filozoficznym, w kręgu jednego z najświetniejszych i najtrwalszych nurtów filozofii światowej. Pewne zaś wykroczenia poza ten horyzont usprawiedliwione są syntetycznym zamysłem refleksji nad biegiem i charakterem filozofii rosyjskiej.
Polska kultura wizualna wciąż jest obszarem słabo rozpoznanym i niedowartościowanym. Obraz historycznie ustępuje znaczenia słowu, nieczęsto stając się przedmiotem rozważań teoretycznych, wizje i widzenia są raczej domeną literatury, kompetencje wizualne społeczeństwa polskiego są zwykle nisko oceniane, a jego praktyki bywają określane jako estetyczna nędza, nadmiar lub nuda. Dwutomowy zbiór, obejmujący (1) teksty i obrazy źródłowe (od Abramowskiego po Hansena, od Rydet po Leśmiana) wraz z komentarzami oraz (2) autorskie hasła dotyczące praktyk widzenia (od obrazu do widowni, od bilbordu do melodramatu, od Pałacu po podróbkę), jest próbą zmierzenia się z tymi uprzedzeniami. Nie po to jednak, by przywrócić historii sztuki wybitne przeoczone dzieła, ale raczej po to, by w narzekaniach na wizualne braki Polaków zobaczyć istotny element polskiej kultury wizualnej złożonej, niejednoznacznej, wielowymiarowej, mieszającej rejestry, gatunki i media. Staramy się zatem nie tylko zaprezentować, ale również zbudować pewną wizję teorii i praktyk kultury wizualnej w nowoczesnej Polsce. Intencją naszego badania było rozpoznanie zasobów i potencjału polskiej refleksji dotyczącej widzenia, prowadzonej przede wszystkim w wieku XX, ale osadzonej też w tekstach i praktykach dziewiętnastowiecznych, oraz próba namysłu nad nimi w kontekście z jednej strony języka dyscypliny, jaka są badania kultury wizualnej, a z drugiej form i problemów współczesnej kultury polskiej. W jaki sposób myślano u nas o widzeniu, obrazach i widowniach? Jakie działania artystyczne służyły do wyrażania i problematyzowania tych kwestii? Jak widzenie i obrazowanie są praktykowane na co dzień, jak przejawiały się i przejawiają w działaniach potocznych? Zgodnie z podejściem archeologicznym zakładamy, że rozpoznania historyczno-kulturowe mogą prowadzić w istocie do innego czy nowego rozumienia współczesności, a obrazy i wizualne idee z przeszłości otwierają drogę do dzisiejszych przedstawień i praktyk.
Polska kultura wizualna wciąż jest obszarem słabo rozpoznanym i niedowartościowanym. Obraz historycznie ustępuje znaczenia słowu, nieczęsto stając się przedmiotem rozważań teoretycznych; wizje i widzenia są raczej domeną literatury, kompetencje wizualne społeczeństwa polskiego są zwykle nisko oceniane, a jego praktyki bywają określane jako estetyczna nędza, nadmiar lub nuda. Dwutomowy zbiór, obejmujący teksty i obrazy źródłowe (od Abramowskiego po Hansena, od Rydet po Leśmiana) wraz z komentarzami oraz autorskie hasła dotyczące praktyk widzenia (od obrazu do widowni, od bilbordu do melodramatu, od Pałacu po podróbkę), jest próbą zmierzenia się z tymi uprzedzeniami. Nie po to jednak, by przywrócić historii sztuki wybitne przeoczone dzieła, ale raczej po to, by w narzekaniach na wizualne braki Polaków zobaczyć istotny element polskiej kultury wizualnej złożonej, niejednoznacznej, wielowymiarowej, mieszającej rejestry, gatunki i media. Staramy się zatem nie tylko zaprezentować, ale również zbudować pewną wizję teorii i praktyk kultury wizualnej w nowoczesnej Polsce. Intencją naszego badania było rozpoznanie zasobów i potencjału polskiej refleksji dotyczącej widzenia, prowadzonej przede wszystkim w wieku XX, ale osadzonej też w tekstach i praktykach dziewiętnastowiecznych, oraz próba namysłu nad nimi w kontekście z jednej strony języka dyscypliny, jaka są badania kultury wizualnej, a z drugiej form i problemów współczesnej kultury polskiej. W jaki sposób myślano u nas o widzeniu, obrazach i widowniach? Jakie działania artystyczne służyły do wyrażania i problematyzowania tych kwestii? Jak widzenie i obrazowanie są praktykowane na co dzień, jak przejawiały się i przejawiają w działaniach potocznych? Zgodnie z podejściem archeologicznym zakładamy, że rozpoznania historyczno-kulturowe mogą prowadzić w istocie do innego czy nowego rozumienia współczesności, a obrazy i wizualne idee z przeszłości otwierają drogę do dzisiejszych przedstawień i praktyk.współwydawca: Instytut Kultury Polskiej UWDr hab. Iwona Kurz wykładowczyni w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, zajmuje się historią nowoczesnej kultury polskiej w perspektywie wizualnej, antropologią kultury wizualnej oraz problematyką ciała i gender. Autorka książki Twarze w tłumie, współautorka książek Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej, Ekspozycje nowoczesności. Wystawy a doświadczanie procesów modernizacyjnych w Polsce 18211929, redaktorka tomu Film i historia, współredaktorka Antropologii ciała oraz Antropologii kultury wizualnej. Redaguje pismo Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej.
Czy doświadczenie przemijania może stać się źródłem praktyki oporu? To podstawowe pytanie stawiane przez Pawła Mościckiego w tekście, którego głównym bohaterem jest Guy Debord francuski pisarz, filmowiec, filozof i strateg. Książka ukazuje czas i historię jako pole konfliktu politycznego, prawdziwej wojny na obrazy, słowa, cytaty i gesty, jaką Debord wypowiedział otaczającemu go społeczeństwu spektaklu. Jednocześnie autor próbuje wydobyć z analiz jego myśli i działalności rozmaite figury doświadczenia historycznego oraz formy przeżywania czasu zawierające w sobie polemiczny ładunek i utopijną obietnicę. Oprócz teoretycznych rozważań poświęconych nieodwracalności czasu znaleźć tu można również refleksje o nocnych wędrówkach przez miasto i tworzonych na tej podstawie mapach, o płynności czasu i jego bezpowrotnym traceniu, rewolucji i pogodzie, cytowaniu i wspominaniu, przyjaźni i przypadku. Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program na Rzecz Rozwoju Humanistyki w latach 2012-2014
Każdy wielki fotograf uczy nas przede wszystkim patrzeć na nowo, oglądać rzeczywistość od strony, której istnienia bez niego nawet byśmy się nie spodziewali. Jednocześnie, ucząc nas patrzeć, często pokazuje w nowej perspektywie funkcję i znaczenie samej fotografii. Właśnie te dwa aspekty bada Paweł Mościcki w książce Foto-konstelacje. Wokół Marka Piaseckiego. Jej bohaterem jest oczywiście sam Piasecki (1935?2011), polski fotograf i artysta związany z drugą Grupą Krakowską ? postać osobna, wszechstronna i niepowtarzalna, choć wciąż nie w pełni rozpoznana w obiegu krytycznym. Książka Mościckiego to pierwsza autorska monografia twórczości Piaseckiego, pierwsza próba całościowego odczytania jego praktyki artystycznej.
Jednak Foto-konstelacje to książka nie tylko o fotografii, chociaż poświęcona jest artyście, który zajmował się nią przez całe życie. Nie jest to także książka wyłącznie o Marku Piaseckim, chociaż odwołuje się niemal wyłącznie do jego twórczości, szukając jej sensów zarówno poprzez ogólne refleksje teoretyczne, jak i poprzez skrupulatną lekturę poszczególnych prac, a nawet ich fragmentów. Foto-konstelacje to esej, w którym autor próbuje pokazać twórczość Piaseckiego jako dynamiczny splot myślenia i przeżywania, fotografii, filmu i teatru, krytycznej obserwacji i intymnego wyznania. Jest to także książka o pełnych napięć konstelacjach, które każdy rodzaj sztuki i każdy rodzaj myśli tworzy z egzystencją, starając się skonstruować jej obraz.
PAWEŁ MOŚCICKI ? filozof, eseista i tłumacz, adiunkt w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Członek redakcji kwartalnika „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej”. Redaktor tomu Maurice Blanchot. Literatura ekstremalna (2007) oraz autor książek: Polityka teatru. Eseje o sztuce angażującej (2008), Godard. Pasaże (2010), Idea potencjalności. Możliwość filozofii wg Giorgio Agambena (2013), My też mamy już przeszłość. Guy Debord i historia jako pole bitwy (2015).
ABC Projektariatu jest raportem z życia projektariatu, czyli tych ludzi, którzy nie posiadają nic oprócz gotowości do włączenia się w projekt. Książka jest próbą uchwycenia pomruku projektowej maszynerii, która urządza nasze życie, a jednocześnie pozostaje na marginesach naszego pola widzenia. Realia pracy i życia w projekcie są pomijane w oficjalnych katalogach, recenzjach czy materiałach prasowych. ABC projektariatu idzie na przekór tej tendencji. Jest książką o ludziach żyjących i pracujących w projekcie
Autor rozszerza zasady przedstawione w pierwszej książce - Filozofia Jogi i nauki tajemne Wschodu. Z początku omawiane są szczegółowo koncepcje zawarte w niezwykle przydatnym adeptowi zbiorowym dziele Mabel Collins Światło na drodze i dzieła powiązane. Książka ta została napisana bowiem językiem mistycznym, utrudniającym, szczególnie początkującemu, jej pełne zrozumienie.
W dalszej części autor koncentruje się na sposobach osiągania coraz głębszej świadomości duchowej na drodze zbliżania się do swojego Wyższego Ja, czy inaczej JAM JEST, a w następnym kroku do Absolutu. Objaśniane są również takie rodzaje Jogi, jak Karma Joga (szczególnie przydatnej wszystkim adeptom w Zachodnim świecie), Joga Mądrości (Gnani Joga), Joga Królewska (Radża Joga), czy Joga Oddania Bogu (Bhakti Joga). Omówione zostało tu również kluczowe dla większości adeptów pojęcie tzw. "właściwego działania", czyli Dharmy, kierującego duszę na jej idealny tor w danej inkarnacji.
Zadaniem adepta postępującego Drogą jest docieranie świadomością do coraz wyższych poziomów jestestwa, poprzez odrzucanie kolejnych ograniczających go warstw - poziomu materii, instynktu, czy poziomu astralnego. Na tej Ścieżce bardzo pomocne okazują się starożytne techniki jogi, będące zarazem treningiem dla ciała, umysłu oraz ducha.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
![Okładka książki Potęga mitu [2025]](https://dobreksiazki.pl/Photos/7/SMALL/000080/potega-mitu-2025.jpg "Potęga mitu [2025]. Autor: Campbell Joseph. Dobreksiazki.pl")
