Przewodnik po najważniejszych teoriach pamięci, zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej. Autorka koncentruje się na znaczeniu pamięci dla funkcjonowania kultury i społeczeństwa oraz na sposobach reprezentacji przeszłości w teraźniejszości. Omawia różne modele teoretyczne i podstawowe pojęcia interdyscyplinarnego pola badań pamięci. Oryginalnie opublikowana w języku niemieckim książka doczekała się przekładów na angielski, hiszpański, a obecnie także polski. Zyskała międzynarodowe uznanie nauczycieli akademickich oraz badaczy nauk społecznych i humanistycznych.
******
Memory in Culture. Introduction
The first Polish translation of Memory in Culture by Astrid Erll. The author focuses on the study of memory processes in culture and society and reviews various disciplines that form a multidisciplinary field of memory studies, including sociology, history, literature and media studies, art.., pedagogy, psychology or neurology. Erll draws attention to the media construction of memory and describes literature as a cultural memory medium.
Keywords: anthropology of memory, memory studies, cultural anthropology, history of memory, tradition, past, postmemory
Po serii znakomitych artykułów Autor tym razem w sposó syntetyczny podejmuje niełatwą próbę zgłębienia wiedzy na temat słowiańskich zaświatów, widzianych przez pryzmat nielicznych w gruncie rzeczy źródeł pisanych, fascynujących żródeł folklorystycznych, wymownych źródeł językoznawczych i bezcennych jak uzasadnia, świetnie znanych mu żródełarcheologicznych. Na tej podstawie buduje On swoją, wielce erudycyjną, wizję słowiańskiego Kosmosu, zabierając Czytelnika w interesującą podróż po różnych jego rewirach, pełnych bogów, demonów i zmarłych. Przybliżając kolejne elementy mitu kosmologicznego, posiłkuję się różnymi odniesieniami do osiągnięć współczesnej humanistyki, co pozwala nie tylko zorientować się w aktualnym stanie badań, obejmujących to zagadnienie, ale również przybliżyć tok rozumowania Autora, z łatwością poruszającego się w tej niełatwej przecież, abstrakcyjnej materii.Wielką zaletą książki jest to, że w pełni spełniając wszelkie kryteria opracowania naukowego napisana jest językiem wielce przystępnym, pozwalającym na lekturę nie tylko specjalistom, ale również mniej przygotowanym merytorycznie Czytelnikom zafascynowanym tematyką religijności Słowian.
Książka jako pierwsza w Polsce ukazuje zjawisko funkcjonowania szkoły wśród ludów tubylczych Amazonii. Autor przedstawia w niej szkolę jako zespół codziennych. Cielesnych praktyk kulturowych. Dzięki którym społeczności tubylcze osiągają cele wytyczane przez ich obrazy świata.Praca powstała w oparciu o wieloletnie, pogłębione badania terenowe wśród Indian E'nepa z Wenezueli. Uzyskany obraz działania i znaczenia szkoły jest wyjątkowo kompleksowy. Bogaty w etnograficzne szczegóły, zanurzony w historii i oddający tubylcze sposoby życia w świecie.Książka ma fundamentalne znaczenie dla antropologii szkoły i antropologii edukacji. Jest jedną z niewielu nowoczesnych prac skoncentrowanych na uchwyceniu indiańskiej perspektywy praktykowania szkoły.
JOWITA GUJA - religioznawczyni, filozofka kultury. Problemem ateizmu i krytyki religii zajmuje się głównie w kontekście przemian we współczesnej duchowości i tożsamości człowieka. Autorka m.in. monografii Koncepcja wiary w „Römerbrief” Karla Bartha, cyklu artykułów analizujących fenomen duchowości ateistycznej. Redaktor naukowy książek Ateizm w kulturze Zachodu i Wschodu, Mistrzowie podejrzeń – afirmacja, negacja czy przezwyciężenie? oraz Anglosaska filozofia wobec problemów współczesności.
Brytyjski bestseller o człowieku i innych zwierzętach
Wszystko zaczęło się podczas meczu piłkarskiego. To był skok ofiarnego bramkarza. Liam Drew wystawił się na strzał, który — jak się okazało — dostarczył mu niesamowitego bólu i zarazem rozpoczął jego biologiczną fascynację. Bolesne uderzenie piłki zainspirowało go do szukania odpowiedzi na pytanie, dlaczego zdecydowana większość samców ssaków nosi jądra w tak niebezpiecznym miejscu…
Gdy jednak, mimo incydentu na boisku, autor w końcu doczekał się narodzin córki, pchnięty zwierzęcym instynktem rodzicielskim rozpoczął zgłębianie kolejnych tematów, zagadnień i czynności — z pozoru ludzkich, a tak naprawdę typowych wszystkim ssakom, od ważącego 150 ton płetwala po dwugramową ryjówkę.
„Ja ssak. Co łączy nas z gorylem, wielorybem i nietoperzem” to holistyczne spojrzenie na naturę człowieka i innych zwierząt. Liam Drew w przystępny i pełen pasji sposób przedstawia historię ewolucji i mechanizmy kierujące życiem ssaków. Udowadnia przy tym, że w każdym człowieku drzemie zwierzę, a otaczające nas czworonogi często pokazują bardzo ludzkie oblicze.
„Znakomita mieszanka nauki i dowcipu, która przypadnie do gustu zarówno miłośnikom biologii, jak i laikom. Świetna lektura.”
How It Works
„Drew zgłębia temat tak wnikliwie, że poczujesz dumę z bycia ssakiem.”
Booklist
„Drew doskonale oddaje ekscytację odkryciami naukowymi, łącząc fachowe informacje z interesującymi ciekawostkami z historii naturalnej. Jest się czym rozkoszować.”
Publishers Weekly
Estudios Latinoamericanos, wydawane przez Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych, jest najstarszym polskim czasopismem publikującym materiały naukowe związane z szeroko rozumianą historią i kulturą Ameryki Łacińskiej. Ukazuje się od roku 1972.
Do roku 1995 wydawane było przez Instytut Historii PAN. Twórcą pisma i jego pierwszym redaktorem był prof. dr hab. Tadeusz Łepkowski. W roku 1988 zastąpił go dr Ryszard Stemplowski. W latach 1995-2011 czasopismem kierował prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński, a w roku 2012 redaktorem został prof. dr hab. Mariusz Ziółkowski.
Artykuły publikowane są w języku hiszpańskim, portugalskim, angielskim lub francuskim.
Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego- dr Adam FISHERReprint oryginału z 1921 r. Opis zwyczajów pogrzebowych polskich i słowiańskich. Jak sam autor opisuje:""W pracy tej idzie jedynie o systematykę i syntezę całego zagadnienia bez jakichkolwiek prób uogólnienia, czy wykazywania nawarstwień kulturalnych, gdyż kwestje te dadzą się dopiero rozstrzygnąć po analogicznem zbadaniu wszelkich innych zwyczajów polskich. Iżby tem wyraziściej rzecz przedstawić, zastosowało się tu metodę jak najbardziej zwięzłego opracowania poszczególnych kwestyj w formie paragrafów; zamknięcie końcowe powinno ułatwić zorjentowanie się w dość znacznym przeglądzie faktów.""Studjum niniejsze opiera się ono na materjałach drukowanych i rękopiśmiennych, a wedle możności i wiedzy autora usiłuje ogarnąć wszystek materjał polski, oraz słowiański i ościenny w miarę potrzebnych porównań.""
Dla Urianchajów Ałtaj jest nie tylko zwyczajnym miejscem zamieszkania, ale także potężną siłą przenikającą ludzkie życie. Ludzie, którzy żyją w Ałtaju na co dzień, po imieniu nazywają każdą rzekę, górę, jezioro czy dolinę. Swoją obecnością nadali mu wymiar duchowy. Zawierzyli górom kości swoich przodków, a błękitnemu niebu los potomków. W ten sposób w ciągu wieków wytworzył się szczególny dialog, w którym ludzie i Ałtaj uczestniczą na równych prawach.Czym jest krajobraz?Dla outsidera krajobraz jest tożsamy przede wszystkim z określonym widokiem i stanem, jaki wywołuje. Dla insidera jest złożonym procesem życiowym, opartym na doświadczeniu, lokalnej wiedzy i miejscowych sposobach działania. Krajobraz insidera nie jest chwilowym efektem, obrazem uchwyconym przez spojrzenie, ale obejmuje całość praktyki życiowej wynikającej z mieszkania w danym środowisku. Nie jest zapisem piktograficznym, ale społecznym procesem tworzenia się złożonych i różnorodnych relacji między ludźmi, ziemią, środowiskiem, podmiotami nie-ludzkimi, wynikającym z doświadczeń życiowych i działalności jednostek
Książka Performans Diany Taylor niewątpliwie wyróżnia się na tle rodzimych i tłumaczonych prac o performansach i performatywności. Autorka jako materiał swoich rozważań wybrała stosunkowo słabo znane przykłady z Ameryki Środkowej i Południowej, co nie pozostało bez wpływu na sposób definiowania tytułowego zjawiska, zwłaszcza jego aspektów politycznych. Ponadto sto kilkadziesiąt unikatowych fotografii ze zbiorów nowojorskiego Hemispheric Institute of Performance and Politics nie tyle ilustruje przywoływane artystyczne działania i zaangażowane interwencje w rzeczywistość, ile stanowi integralny element wywodu, który niewiele ma wspólnego z typowym akademickim wykładem. Precyzyjnie rozplanowany graficznie wchodzi w dialog ze zdjęciami, dając przykład tego, co można nazwać pisaniem performatywnym czy też performansem pisania.
Diana Taylor wykłada performatykę na Uniwersytecie Nowojorskim. Założyła i kieruje pracami Hemispheric Institute of Performance and Politics. Opublikowała Theatre of Crisis: Drama and Politics in Latin America (1991), Disappearing Acts: Spectacles of Gender and Nationalism in Argentina’s ‘Dirty War’ (1997) i wielokrotnie nagradzaną, tłumaczoną na język portugalski i hiszpański monografię The Archive and the Repertoire: Performing Cultural Memory in the Americas (2003). Przygotowany przez Mateusza Borowskiego i Małgorzatę Sugierę na podstawie zmienionej i poszerzonej wersji anglojęzycznej, bogato ilustrowany Performans jest pierwszą książką Taylor w języku polskim.
Pod koniec moich studiów religioznawczych udałem się do Ameryki Środkowej na badania terenowe w celu zebrania materiałów na temat obrzędów religii afrochrześcijańskich.
Od strony naukowej wyprawa okazała się frustrującym fiaskiem. Po powrocie stwierdziłem, że poszukiwany przeze mnie rytuał był moją kreacją, powstałą na podstawie podręczników i własnych oczekiwań, która nie miała nic wspólnego z zastaną rzeczywistością. Dysonans między poszukiwanym doświadczeniem a konceptualizacjami
„prawdziwego” rytuału okazał się niemożliwy do pokonania. Ostatecznie rozpocząłem poszukiwania teorii i definicji uwzględniających procesualność rytuału oraz punkt widzenia samych jego uczestników. Moim celem było odnalezienie podejścia, które likwidowałoby konieczność dychotomicznego postrzegania fenomenów kultury na zasadzie ostrej granicy rozdzielającej „autentyczne” rytuały od swoistej sfery „nie-rytuałów” lub „jakby rytuałów”. Zamiast empirycznych badań zachowań rytualnych, rozpocząłem intensywne zmagania z kwestiami metodologicznymi, strategiami definicyjnymi i kategoryzacjami. Efektem tej teoretycznej batalii jest niniejsza praca, w założeniu mająca dostarczyć użyteczne narzędzie do komparatystycznych badań rytuałów, zarówno w obrębie jednej kultury, jak i w ujęciu międzykulturowym.
Niewątpliwie największą zaletą pracy jest przywrócenie do świadomości historyków istnienia poza władczyniami, mieszczankami i szlachciankami także i kobiet warstwy kmiecej. Wstrząsające, bo trudno użyć innego słowa, jest ukazanie przez Autorkę, jak dalece na badania prowadzone przez historyków oddziaływał dawny sposób postrzegania kobiety. W wielu miejscach swojej pracy Autorce udało się udowodnić, że historiografia przełomu XIX i XX wieku pochylająca się czasem nad dziejami kobiet, z reguły jednak na marginesie innych badań, nie była wolna od stereotypu myślenia o kobiecie jako przedmiocie, szczególnie w wiekach średnich, a badacze zajmujący się tym zagadnieniem, pomimo innego wydźwięku źródeł, nie widzieli w kobiecie wieków średnich godnego partnera, towarzyszki życia, a jedynie własność ojca, a później męża. [...] Reasumując, powstała niezwykle ważna i potrzebna książka, która nie tylko przybliży badaczom nieodkryty do tej pory świat kobiet warstwy wieśniaczej, ale przede wszystkim uświadomi, jak wiele jeszcze potrzeba pracy, aby zmienić postrzeganie roli kobiet, i to nie tylko w średniowieczu.
Fragment recenzji dr hab. Bożeny Czwojdrak
Autor ujawnia 5 faktów podważających tezy współczesnej nauki:1. Pochodzenie człowieka i tajemniczy skok ewolucyjny.2. Brakujące dowody fizyczne na słuszność teorii ewolucji.3. Porównanie DNA neandertalczyków z genomem wczesnych ludzi.4. Dowody na zaistnienie starożytnej i precyzyjnej fuzji genów.5. Nadzwyczajne, wciąż niewykorzystywane zdolności każdego człowieka.Czas poznać prawdę o ludzkich możliwościach!Każdy urodził się ze zdolnością do samoleczenia, samoregulacji długowieczności, aktywacji wzmocnionej odpowiedzi immunologicznej oraz głębokiej intuicji, współczucia i empatii. Co więcej, w każdym momencie mamy dostęp do tych zdolności. Czas dowiedzieć się, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy.Prawdziwe oblicze człowieka!
Autorka podjęła się niełatwego zadania – przedstawienia w perspektywie historycznej i współczesnej znaczeń słów najbardziej związanych z człowiekiem (człowiek, człowieczeństwo, ludzki, ludzkość, po ludzku). Dzisiejsze znaczenia tych słów są kontynuacją kilkusetletniej tradycji polszczyzny, a zmiany w ich rozumieniu odzwierciedlają przeobrażenia w obyczajowości, relacjach społecznych, rozwój techniki, jak również inne niż kiedyś postrzeganie miejsca człowieka w świecie. Jednocześnie zmiany zachodzące w rzeczywistości pozajęzykowej wymuszają zajęcie określonej postawy wobec kwestii takich jak: Kogo nazywamy człowiekiem?, Jakie zachowanie określimy jako ludzkie?, Czy Polak jest ludzki w taki sam sposób, jak jego sąsiad za granicą?, Co mamy na myśli, mówiąc o człowieczeństwie? Autorka uzupełnia swą analizę porównaniem leksemów związanych z człowiekiem w polszczyźnie i innych językach europejskich.
"(...) Opracowanie wnosi wiele nowych i ważnych elementów - zarówno w wymiarze metodologicznym, poznawczym, jak i utylitarnym - w obszarze nauki o polityce, internacjologii oraz sekuritologii. Podkreślić należy dobrze przemyślaną i w efekcie spójną konstrukcję pracy, a także dbałość wszystkich autorów o wnikliwą analizę podejmowanych problemów: od repatriacji, przez zderzenie demograficzne , bezpieczeństwo demograficzne, bezpieczeństwo migracyjne, procesy dechrystianizacji i islamizacji, tzw. "prawdę historyczną" , kulturę pokoju, aż po kwestie odnoszące się do ludobójstwa. (...) Szczególnie pozytywnie należy ocenić odważne (czytaj: wolne od ograniczeń political correctness), poparte rzetelną argumentacją prognozy - obecne w niemal wszystkich artykułach. (...) W książce nie brakuje kontrowersyjnych tez i opinii (wydaje się, że świadomie na pograniczu języka nauki i wyrazistej publicystyki), a to zwiastuje interesującą dyskusją nad jej zawartością". - dr hab. Ryszard Michalak, prof. UZ
CODZIENNOŚĆ RYTUAŁU. MAGIA W ŻYCIU SPOŁECZEŃSTW AZJI POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ jest trzecią monografią zbiorową poświęconą kulturze społeczeństw tytułowego regionu świata, jaka ukazuje się w ramach serii wydawniczej „Paralele”. Wcześniejsze tomy skupiały się na zagadnieniach związanych z obrzędami (W cieniu przodków. Obrzędy społeczności Indonezji i Birmy, 2013) i religijnością (Bogowie i ludzie. Współczesna religijność w Azji Południowo-Wschodniej, 2016). Pozostając przy tematyce duchowości Azjatów, tym razem autorzy skupiają się na innym niezbywalnym aspekcie ich kultury – magii rozumianej zarówno jako specyficzny rodzaj praktyk, jak i typ świadomości w szczególny sposób organizujący relację między człowiekiem a sacrum. Złożoność tytułowego zagadnienia zaowocowała wielostronnością ujęć, skupiających się m.in. na warstwie słownej formuł wykorzystywanych w zabiegach magicznych (modlitwy birmańskiego buddyzmu therawady), grupach społecznych predestynowanych do posługiwania się magią (filipińskie wiedźmy-wojowniczki babaylan), współzależności mitu i magii (przykład jawajskiej bogini oceanu Ratu Kidul), kultywowaniu lokalnych rytuałów jako formie budowania tożsamości etnicznej (wśród społeczności Minahasa z Północnej Sulawesi), charakterystyce profesjonalnych czarowników (sumatrzańscy dukuni i jawajscy pawang hujan), opisie rytuałów organizujących życie mieszkańców Bali czy wreszcie na przedstawieniu magicznych źródeł współczesnej mody na wybielanie cery, obecnej nie tylko w Indonezji, ale również w całej Azji Wschodniej. Książka ta – tak jak poprzednie publikacje – powstała w oparciu o często wieloletnie doświadczenie osobiste autorów, jako wynik przeprowadzonych badań terenowych.
Publikacja poświęcona jest organizacji i osiemdziesięcioletniej działalności przedwojennej Biblioteki Miejskiej (Stadtbibliothek Breslau), drugiemu – obok książnicy uniwersyteckiej – naukowemu księgozbiorowi w dawnym Wrocławiu. Jako niezastąpiony warsztat do studiów nad dziejami Śląska to właśnie ocalały po zakończeniu działań wojennych zasób Stadtbibliothek Breslau stał się – wobec faktu utraty w 1945 r. większości zbiorów przedwojennej Staats- und Universitätsbibliothek – zasadniczą podwaliną ukształtowania obecnego księgozbioru uniwersyteckiego. Opracowanie ma charakter pionierski, powstało przede wszystkim na podstawie nieznanego dotychczas szerzej badaczom bogatego materiału źródłowego, zgromadzonego w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Stąd też nie jest to li tylko kolejna publikacja o przechowywanych w czeluściach rozległych magazynów bibliotecznych skarbach. To także książka o ludziach, o wszystkich tych, którzy nadawali instytucji cały jej „pozaliteracki” koloryt. O powadze nobliwych bibliotekarzy i pierwszej wśród nich kobiecie, o pragnących nieśmiertelnej pamięci o sobie licznych donatorach, o śląskich notablach i ich szlachetnym patronacie. To książka o zaangażowaniu, ukochanej „robocie”, kontaktach ze światem i o pięknie – stopniowo przed nim odkrywanych – literackich bogactw. Ale obok wyzierającego z niej „spłowiałego” dziś nieco reliktu – szacunku do książki i pisanego słowa, odnajdziemy w dziejach książnicy i zwyczajne sprzeniewierzenia, obok szczytnych ludzkich zamiarów będą i przykre rozczarowania, wreszcie obok chwalebnego niemieckiego „ordnungu” znajdzie się i irracjonalny sceptycyzm wobec zwykłej skrzynki na rewersy…
A wszystko to na Szajnochy, tyle że bardzo dawno temu…
Książka ukazała się w ramach serii Biblioteka Rady Miejskiej Wrocławia
W 2014 roku Reni Eddo-Lodge, brytyjska dziennikarka i blogerka, opublikowała na Facebooku post zatytułowany „Dlaczego nie rozmawiam już z białymi o kolorze skóry”. Napisała w nim, że ma już dość wyjaśniania białym ludziom, jak czują się osoby o innym kolorze skóry, ma dość ich reakcji – od znudzenia i niezrozumienia po agresję. Ci, którzy sądzą, że biały kolor skóry jest „naturalny”, nie są w stanie pojąć, na czym polega rasizm, zwłaszcza ten ukryty, strukturalny. Po opublikowaniu postu Reni Eddo-Lodge została zasypana odpowiedziami. Jedni jej dziękowali, że otworzyła im oczy, inni, że wypowiedziała to, co sami czują. Książka Reni Eddo-Lodge jest próbą opisania tego doświadczenia w szerszym kontekście – kolonialnej historii Wielkiej Brytanii, ale też różnych współczesnych form dyskryminacji rasowej. Autorka pisze o własnych doświadczeniach, przytacza prace badaczy, nie pomija żadnego z ważnych aspektów rasizmu; pokazuje jego korzenie, pisze o uprzywilejowaniu białych, rasizmie strukturalnym i o czarnym feminizmie.
Posłowie do książki napisała Monika Bobako.
Socrealizm przedstawiony z perspektywy genderowej jako nurt w sztuce, który służył nie tyle propagandzie, co mitowi politycznemu, za który uznany został socjalizm. Autorka bada symbole realizmu socjalistycznego, przedstawiając jego dokładną genezę w ujęciu mitycznym. Udowadnia, że realizm socjalistyczny, będący szczytowym punktem socjalizmu radzieckiego, działał wedle tych samych zasad, co mit lub baśń.Autorka stara się również zdefiniować znaczenie opozycji genderowej w omawianym nurcie rolę nie tylko kobiety lub ikonicznej robotnicy, lecz także mężczyzny oraz ikonicznego robotnika która była osią całego socrealizmu. W autorskiej genderowej interpretacji dokonuje syntezy tych dwóch aspektów symboliki socjalizmu, opierając ją na opozycji wartości: męskieniemęskie, kobieceniekobiece.
Publikacja prezentuje problematykę złożoności kultury organizacyjnej wobec globalizującej się gospodarki i dynamicznych zmian w otoczeniu w sposób kompetentny, spójny, syntetyczny i jednocześnie komunikatywny.
Fragment recenzji Prof. dr hab. I. Hejduk
Autorka zaproponowała w książce kryteria i sposób analizy złożoności kultury organizacyjnej. Rozpatruje ona złożoność kultury organizacyjnej kolejno: w aspekcie podejścia, rozumienia i elementów składowych kultury organizacyjnej, w aspekcie genezy kształtowania się jej rozmaitych perspektyw badawczych, w aspekcie rozumienia jej funkcji, w aspekcie jej związków z szerszym kontekstem kulturowym i wreszcie w aspekcie możliwości jej kształtowania. Książka stanowi kompendium wiedzy na temat kultury organizacyjnej, czemu służy wybór cechy złożoności jako osi prowadzonych rozważań. Zaproponowane kryteria analizy i charakterystyki złożoności kultury organizacyjnej sa niewątpliwie wkładem w rozwój wiedzy z zakresu zarządzania.
Fragment recenzji Prof. dr. hab. Cz. Sikorskiego
"Krótka historia pijaństwa" śledzi romans ludzkości z alkoholem od pradziejów aż do prohibicji, pokazując, jak na przestrzeni wieków zmieniały się powody spożywania trunków: od religijnych, poprzez seksualne i bojowe, aż po rozrywkowe. Książka odpowiada na ważkie
pytania: co ludzie pili, w jakiej ilości i dlaczego. Jest to historia świata w nietrzeźwej, być może lepszej, wersji.
"Ludzkość pije od swych prapoczątków, co autor bez problemu
udowadnia. A że pisze o tym lekko i perliście, rzecz czyta się równie
ochoczo, jak wychyla kielichy szampana. Bez dwóch zdań to dzieło
ożywcze niczym pierwszy wieczorny dżin z tonikiem, mądre jak
kieliszek burgunda i klarowne niczym szklaneczka pilznera." - Robert Makłowicz, dziennikarz, pisarz, podróżnik, krytyk kulinarny
"Pierwsza oficjalna biografia alkoholu. Książka dowodzi,
że wszyscy pijemy. Pijesz, bo taki twój los. Nie dlatego, że
jesteś człowiekiem, bo inne zwierzęta też potrafią narąbać się
w pień. Z tą jednak różnicą, że ich z baru nikt na zbity pysk
nie wywala. Po tej lekturze jestem przekonany, że świat
bez alkoholu wyglądałby zupełnie inaczej. A teraz proszę
wybaczyć, idę sobie golnąć." - Robert Motyka, satyryk, kabareciarz, współzałożyciel grupy Paranienormalni
"Książek nie czytam, ale taką to bym może kupił w prezencie
szwagrowi. Szwagrowi inteligentowi." - Robert M., bezrobotny mieszkaniec Radomia
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
