Ta książka jest zaproszeniem do czynnego myślenia - o tekstach Wyspiańskiego i poprzez nie. Gromadzi teksty, które powstały w trakcie projektu artystyczno-badawczego Poza kanonem, pomiędzy akademią a praktyką. Dramaty Stanisława Wyspiańskiego. Jego zasadniczym celem było stworzenie scenicznego laboratorium, w którym w intensywnym dialogu i w warunkach swobodnego eksperymentu zaproszeni badacze i artyści mogli dążyć do odkrycia nowych sposobów interpretacji twórczości teatralnej autora ""Wyzwolenia"". Laboratoryjnej pracy poddano sześć utworów Wyspiańskiego, sytuujących się na obrzeżach kanonu: ""Requiem"", ""Bolesław Śmiały"", ""Legion"", ""Klątwa"", ""Śmierć Ofelii"", ""Legenda"".Inicjując projekt, szliśmy za wskazaniem Wyspiańskiego: przewalczyć myślą. Powrót do jego tekstów wydała nam się dziś w kontekście polskiego życia zbiorowego szczególnie ważny. Zmęczenie niedoformiem i nagromadzeniem konkurencyjnych wzorców i scenariuszy zaowocowało po dwudziestu latach od odzyskania suwerenności, agresywną rekonstrukcją przeszłości, obwarowywanej sakralnymi nakazami. Naród kulturowy jako twarda oczywistość zamienia się w broń przeciwko wszelkim odmiennościom i próbom twórczego przewalczenia jego przeszłości, której - chcąc nie chcąc - jesteśmy wytworem. Takiego kultu Wyspiański nigdy nie aprobował, równie mocno protestując jednak przeciwko wymazywaniu tego kształtującego nas i wciąż aktywnego dziedzictwa.Praca podjęta przez autorów interpretacji jego tekstów pokazanych na scenie Instytutu Teatralnego i zapisanych w niniejszym tomie jest świadectwem przyjęcia takiej właśnie postawy. Nie musimy, a nawet nie powinniśmy próbować iść wprost za słowami Wyspiańskiego, traktować cytaty z niego jak maksymy i motta, ale postawa, którą żył, wydaje się dziś polityczną i kulturową koniecznością.
W przekonaniu, że polska historia teatru potrzebuje nowego impulsu, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego we współpracy z Katedrą Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego zorganizował konferencję zatytułowaną Ustanawianie historii. Historia teatru jako kreacja (Warszawa 23-25 listopada 2009), rozpoczynając w ten sposób realizację programu o nazwie Nowe historie - ku pluralizmowi metodologicznemu w historii teatru.
Książka jest pokłosiem drugiej konferencji z cyklu NOWE HISTORIE, którą Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zorganizował wspólnie z Katedrą Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej celem było podjęcie refleksji nad faktami w dyskursie historycznoteatralnym, a także w domenie samego teatru rozumianego jako sztuka i jako praktyka społeczna, bo tu właśnie pojęcie faktu wydaje się wyjątkowo złożone i otoczone dodatkowymi trudnościami.
Historia Kościoła katolickiego w Polsce po 1945 roku jest niesłychanie złożona, jedno jednak jest niezmienne: Kościół zawsze zajmował wyjątkową pozycję w życiu publicznym. Występował i uznawany był jako reprezentant wartości ""uniwersalnych"" i ""narodowych"". Jako ""szaniec polskiej kultury"". Jako mediator pomiędzy społeczeństwem a władzą. Jako ważny gracz w życiu politycznym.Ta wyjątkowa, wielowymiarowa pozycja decyduje o niezwykle rozległym wpływie Kościoła na życie publiczne. jest to wpływ jawny, widoczny na poziomie instytucjonalnym i prawnym, ale także ukryty, podskórny, przejawiający się w milczącym uznaniu wyjątkowej pozycji Kościoła w życiu narodu i jednostki i uznawaniu za niepodważalne wartości reprezentowanych przez religię katolicką.Autorki i autorzy rozpraw zamieszczonych w tomie interesują się zarówno momentami, w których krzyżowały się - w sposób harmonijny bądź konfliktowy - interesy instytucji teatru i instytucji Kościoła, jak i zjawiskami, w których dopiero w spojrzeniu ""z ukosa"" widoczny staje się wpływ katolickiej aksjologii na kształt życia teatralnego.Przykładów tak rozumianych relacji teatru i Kościoła dostarcza garściami historia. A jednak nie powstała dotąd praca, która te relacje uczyniłaby przedmiotem pierwszoplanowego namysłu. Czy wobec tego przesadą będzie stwierdzenie, że nie znamy i nie rozumiemy historii polskiego powojennego teatru?
Tom "Koniec męskości?" przynosi wybór tekstów wygłoszonych na czwartej konferencji z cyklu "Inna Scena", która miała miejsce w Warszawie w dniach 2-3 kwietnia 2009. Nie proklamuje on "końca męskości", ale stawia pytania o to, czy destabilizacja jej tradycyjnej koncepcji, z jaką mamy współcześnie do czynienia, może doprowadzić do zmiany patriarchalnego paradygmatu? Czy zachodnia kultura, zbudowana wokół wartości uznanych za męskie i przyznająca białym, heteroseksualnym mężczyzną uprzywilejowaną pozycję, ulega dziś zasadniczej transformacji, czy jedynie powierzchownej korekcie?
Zamieszczone w tomie teksty pokazują, jak proces owej rozbiórki społeczno-kulturowego porządku manifestuje się na scenie. Ujawniają teatralne oblicza kryzysu męskości. Wskazują paradoksalność systemu męskiej dominacji, który okazuje się opresyjny zarówno wobec podmiotów oznaczonych jako męskie, jak i kobiece czy inne. Nie rozstrzygają jednak ostatecznie, czy teatralny barometr wskazuje na rzeczywiste przesilenie, czy ujawnia jedynie jałowy bieg kultury, zakleszczonej w trybach patriarchalnego perpetuum mobile.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
