Ideał osobowości to książka uznana przez wielu za ważną dla rozwoju personalizmu. Jej pierwsze wydanie w języku niemieckim opublikowano pt. Das Problem der Personlichkeit und des Obermenschen (Wyd. F, Schóningh, Paderbom 1909); wznawiano dwukrotnie w uzupełnionej i zmienionej formie jako Das Ideal der Persónlichkeit (1922, 1925). Polskie tłumaczenie (według III wyd.), chociaż ukazuje się po stu latach od pierwszej edycji, nie jest jedynie świadectwem myślenia minionego czasu, lecz także dzisiaj stanowi ważny przyczynek do budo wania filozoficznej kultury o inspiracji chrześcijańskiej.
„[...] dystansujący się wobec tradycyjnej instytucji eklezjalnej człowiek nie przestaje poszukiwać sensu życia i «przeżyć duchowych». Częstokroć znajduje je w sektach i tzw. nowych ruchach religijnych, które - na tle tradycyjnych wyznań chrześcijańskich - jawią się jako bardziej atrakcyjne i wiarygodne. Zasygnalizowane fenomeny są dla Kościoła katolickiego trudnym wyzwaniem; każą bowiem pytać nie tylko o adekwatne metody ewangelizacji, ale także o własną tożsamość, samo-zrozumienie. Tylko taki Kościół, którego wierni odkrywają i jednocześnie urzeczywistniają jego prawdziwą naturę, zdolny jest do życia pełnią bogactwa Chrystusa. Przez to zaś może stanowić wiarygodny znak Bożej miłości. [...]
Niniejszy tom podejmuje - w różnych aspektach - zagadnienie eklezjo-genezy, czyli ustawicznego wrodzenia się» Kościoła w akcie modlitwy. Szczytowym momentem, w którym Kościół uobecnia się i «wydarza» jako Bosko-ludzka komunia, jest sprawowana w nim Tajemnica Eucharystii. W niej to aktualizuje się całe misterium paschalne Chrystusa, które inkorporuje i jednocześnie przemienia uczestników Ofiary Eucharystycznej. Z drugiej zaś strony, Chrystus buduje z nich swoje mistyczne Ciało; wspólnota z Nim tworzy z partycypujących w Eucharystii osób prawdziwą communio także w wymiarze horyzontalnym".
(Z Wprowadzenia ks. dr. hab. Jana Perszona, prof. UMK)
Przystępując do organizowania I Toruńskich Konfrontacji Archiwalnych, nadaliśmy im tytuł „Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach".
Od dłuższego czasu niepokoił nas bowiem rozdźwięk, jaki obserwujemy pomiędzy środowiskami praktyków i teoretyków działających w jednej i niepodzielnej dziedzinie archiwalnej. Czy oferta badawcza i dydaktyczna uniwersytetów nie odpowiada na zapotrzebowania archiwów?
Praktycy archiwalni coraz częściej i chętniej spotykają się w swoim własnym gronie, i to branżowym: archiwistów instytucji wymiaru sprawiedliwości, instytucji kulturalnych i naukowych, pracowników innych archiwów bieżących, archiwów kościelnych, komercyjnych przechowawców dokumentacji, a ostatnio też edukatorów archiwalnych.
Konfrontacje miały w zamierzeniu dać szansę spotkać się wszystkim archiwistom, niezależnie do typu archiwum, w jakim pracują. Przede wszystkim jednak miały postawić twarzą w twarz archiwistów praktyków i archiwistów teoretyków (albo lepiej - archiwistyków), miały zapoczątkować wspólne uprawianie refleksji archiwalnej.
Na ostateczny kształt konferencji, a w ślad za tym niniejszej publikacji wpłynęła, rzecz jasna, oferta przygotowana przez uczestników - referentów i dyskutantów. Dzięki temu, jak zauważył jeden z recenzentów wydawniczych, „tom staje się nie tylko zbiorem wartościowych studiów, ale także świadectwem epoki - «zdjęciem migawkowym» kondycji polskiej archiwistyki początków XXI wieku". Redaktorzy dodaliby od siebie, że niniejsza publikacja jest zbiorowym samoświadectwem polskiego środowiska archiwalnego. Udało się osiągnąć ten efekt dzięki temu, że tematy wszystkich wystąpień były autorskimi pomysłami referentów. Podobnie jak konferencję, niniejszy tom podzieliliśmy na dwie części.
Pierwszą opatrzyliśmy tytułem „Nowe idee w archiwistyce", drugą określiliśmy jako „Problemy edukacji archiwalnej", choć i tu nowych idei nie brakuje.
Na przestrzeni wieków Kościół chrześcijański wytworzył własną kulturę słowa pisanego. Odcisnęła ona wyraźne piętno na kształcie większości druków, na funkcjonowaniu edytorów i bibliotek. Szeroko pojmowanym kwestiom książki w życiu Kościoła poświęcali i poświęcają niezliczone publikacje także uczeni, starając się coraz pełniej opisać te powiązania. Podobne zadanie stanęło również przed autorami niniejszego tomu, aczkolwiek jego zamysł nieco odbiega od najczęściej realizowanych. Praca nie zamyka się bowiem wokół jednego zagadnienia, jak historia książki, czasopiśmiennictwo lub informacja naukowa, ale obejmuje je łącznie, dając przegląd różnych, nierzadko odległych pól badawczych bibliologii. Klamrą spinającą tematykę poszczególnych tekstów jest rola Kościoła - instytucji sprawczej charakteryzowanych obiektów lub inicjatyw.
Na zbiór składa się dziewięć ułożonych chronologicznie artykułów, głównie autorstwa badaczy ze środowiska toruńskiego, a ich treść skupia się wokół takich zagadnień, jak: dawne biblioteki kościelne, rynek literatury religijnej, prasa katolicka i nowoczesne technologie a księgozbiory religijne. Tom otwiera charakterystyka autorstwa Bernardety Iwańskiej-Cieślik, dotycząca zbioru inkunabułów pochodzących z biblioteki kapituły katedralnej we Włocławku. Kolekcja licząca niegdyś blisko 300 jednostek na skutek działań drugiej wojny światowej została znacznie uszczuplona do liczby 21 paleotypów, znajdujących się w miejscowej bibliotece seminaryjnej.
?Danuta Kowalewska stawia sobie ambitny cel ustalenia miejsca i funkcji motywów magicznych i astrologicznych w literaturze polskiego oświecenia, a w konsekwencji weryfikacją zbanalizowanych sądów o jednostronnym i zdecydowanie krytycznym stosunku wieku świateł do magii i astrologii, przejawiającym się między innymi walką przedstawicieli oświecenia z tzw. zabobonami. Intencja ta rysuje się bardzo przejrzyście we wszystkich częściach opiniowanej książki. Praca oparta została na analizie utworów osadzonych w kontekście historycznym i teologicznym i dotyczy zasadniczo oświecenia, ale odwołuje się również do tradycji antycznych, Biblii oraz do literatury polskiej epok poprzedzających wiek świateł, zwłaszcza pierwszej połowy XVIII stulecia. Przez całą pracę przewija się wątek komparatystyczny. Autorka sygnalizuje ?miejsca zbliżeń? dawnych pisarzy polskich i europejskich".
(z recenzji Barbary Wolskiej)
?Autorka rozprawy konsekwentnie odsłania panoramę tekstów, postaw i przemyśleń ludzi polskiego oświecenia na temat duchowości oraz materii magii. [...] Swoje rozważania przedstawia na szerokim tle kulturowym, co niewątpliwie wzbogaca pracę i nic zawęża jej problemów do kwestii wyłącznie literackich. Pojawia się wykorzystywana przez pisarzy XVIII wieku tematyka opętania, paktu z diabłem, wiary w istnienie duchów nieczystych i ich ingerencja w świat ludzki".
(z recenzji Danuty Kiinstler-Langner)
WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW / 7
PRZEDMOWA /9
WPROWADZENIE
Dezinterpretacje i stereotypy /11
Filozoficzny Robespierre /16
Pomiędzy teologią a religią / 26
OD HISTORII NATURALNEJ DO FIZYKO-TEOLOGII
Kosmogonia / 33
Mieszkańcy innych planet /55
Podstawa poznania i podstawa istnienia /69
Jedyna podstawa dowodu ontologicznego /83
Nowa metoda fizyko-teologii / 95
KRYTYKA TEOLOGII RACJONALNEJ
Pozór transcendentalny i system idei czystego rozumu /113
Czwarta antynomia czystego rozumu /121
Ideał czystego rozumu /126
Krytyka spekulatywnych dowodów istnienia Boga /131
Granice teologii spekulatywnej /148
Busola czystego rozumu /159
System teologii filozoficznej /166
„SZÓSTY" DOWÓD ISTNIENIA BOGA
Dowód moralny /183
Postulaty praktycznego rozumu /194
Niepowodzenie teodycei / 203
Antynomia teleologiczna /210
Pomiędzy fizyko-teologią a etyko-teologią /217
RELIGIA W INTERPRETACJI CZYSTEGO ROZUMU
Filozof protestantyzmu? /243
Źródło zła w ludzkiej naturze i filozoficzna wykładnia grzechu pierworodnego /255
Kantowska „chrystologia" /269
Moralna interpretacja tekstu Biblii /279
Antynomia religijna /291
Kant a Lessing /300
Wspólnota moralna, wspólnota polityczna - odrodzenie moralne a postęp moralny /309
Ostatnie słowo filozofa /325
ZAKOŃCZENIE /337
BIBLIOGRAFIA /341
Religionsphilosophie Immanuel Kants (Zusammenfassung) /348
Z języka greckiego przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Marian Szarmach.
Listy miłosne Filostratosa są korespondencją fikcyjną. Tego rodzaju forma literacka była znana w Drugiej Sofistyce. Polski czytelnik dysponuje Listami heter Alkifrona z II wieku, które przenoszą nas w wyrafinowaną atmosferę Aten IV wieku przed Ch., Listami wieśniaków Klaudiusza Eliana nasyconymi aluzjami literackimi głównie do komedii Menandra oraz epistolograficzną nowelą, jaką jest korespondencja Pseudo-Hippokratesa O śmiechu Demokryta. Starożytność nie przekazała nam zbyt wielu wskazań dotyczących retoryki listu. Żyjący prawdopodobnie w I wieku przed Ch. Demetrios w traktacie de elocutione podkreśla, że list jest wizerunkiem duszy nadawcy i niejako posłanym przez niego prezentem. Nie zaleca pisania listów zbyt rozwlekłych i pompatycznych, lecz przedstawianie prostej sprawy w prosty sposób. Przysłowia i aluzje literackie podnoszą jego piękno i są w nim ?jedyną dopuszczalną formą filozofii?.
Jak wyglądają listy Filostratosa? Autor adresuje je do młodych chłopców, dziewcząt i dojrzałych pań. Nie mają tradycyjnego początku i zakończenia, a jeśli można by się czasami takowego dopatrzeć, jest to zabawa. Niektóre z nich są przekorną rozmową, inne pochwałą adresatki czy adresata, wreszcie jeszcze inne jakimś opisem, czy dowcipną sprzeczką. Tematami ich są piękne, szybko więdnące i uczące korzystania z ulotnej chwili róże, uroda ukochanej czy ukochanego, ich fryzury, oczy, gniew, buty oszpecające nogi, sprzedajność uczuć. Autor będący ofiarą Erosa bawi się tą tematyką, sięgając po cytaty literackie, aluzje do różnych dzieł nie tylko pióra, ale i sztuki oraz do mitologii. Przypomina to popisy literackie Owidiusza w Amores, gdzie poeta prezentuje jakiś temat w różnych wersjach. Listy te są więc inkrustowane cytatami lub kryptocytatami z literatury greckiej, przede wszystkim zaś z Homera, do którego Filostratos nawiązuje w prawie każdej sytuacji jako do Arcypoety, a potem z Eurypidesa, Platona, Teokryta i epigramatów z Antologii Palatyńskiej. Często wydaje się, że na wzór jej poetów pisze popisowe etiudy prozą, w których prowadzi intelektualną, wyrafinowaną grę z odbiorcami.
Korpus składa się z 73 przeważnie krótkich listów, z których 64 to listy miłosne. Może dlatego idąc za Księgą Suda tak tytułuje się zazwyczaj cały ten zbiór. Pozostałe dotyczą innych, bliżej nieznanych
wydarzeń, jak chociażby aplauzu towarzyszącego popisom jakiegoś retora, którego Filostratos nie darzy sympatią. List ostatni skierowany jest do cesarzowej Julii Domny, w której intelektualnym kręgu Filostratos pozostawał. Nie obeszło się jednak bez tego, żeby filologowie nie zaczęli kwestionować autentyczności przynajmniej niektórych listów, z czym rozprawił się ostatecznie L. De Lannoy, podkreślając, że cechuje je ten sam styl, co Żywot Apolloniosa z Tyany, który bizantyński uczony Focjusz (IX wiek) określił jako ?jasny, ujmujący, ścisły i pełen słodyczy".
Pierwszy tom serii poświęcamy badaniom z zakresu tekstologii i edytorstwa dzieł romantyków, a więc epoki szczególnie hołubionej przez naszego Patrona. Podpatrujemy także warsztat pracy współczesnych edytorów zajmujących się tym okresem literackim. Artykuły zamieszczone w książce przynoszą syntetyczny obraz dokonań edytorskich wybitnych polskich badaczy literatury romantyzmu i wskazują na te elementy ich teorii edytorstwa, które należy kontynuować we współczesnych opracowaniach. W tym sensie książka jest małą próbą dokonania rewizji dotychczasowych metod opracowywania spuścizny romantyków. Poszczególne metody badaczy zajmujących się tekstologicznym opracowaniem dzieł literackich zostały omówione w kontekście najważniejszych problemów tekstologicznych, jakie stoją na przeszkodzie przy podejmowaniu prac edytorskich.
Prezentowany tom stanowi jednocześnie próbę wypracowania współczesnego modelu opracowania dzieł literackich powstałych w pierwszej połowie XIX wieku, zawiera konkretne postulaty edytorskie i propozycje szczegółowych rozwiązań tekstologicznych dotyczących dzieł literackich, publicystycznych i epistolograficznych.
Głównym tematem badań są kultura i środowisko przyrodnicze, jako skomplikowane, dynamiczne struktury, związane ze sobą i wzajemnie oddziaływujące na siebie, od momentu pojawienia się człowieka aż do czasów współczesnych. Badania są prowadzone głównie na Niżu Polskim ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza, Wielkopolski, Kujaw, ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej. Ponadto członkowie pracowni uczestniczą w projektach krajowych i międzynarodowych. W badaniach paleobotanicznych (palinologicznych i archeobotanicznych) głównym celem jest poznanie zakresu i charakteru zmian szaty roślinnej, wywołanych zarówno czynnikiem naturalnym jak i antropogenicznym oraz rekonstrukcja warunków życia człowieka i możliwości wykorzystania przez niego roślin w poszczególnych okresach prehistorycznych. W badaniach archeozoologicznych podstawowymi zagadnieniami są znaczenie zwierząt w kulturze człowieka (w strategiach gospodarczych i kulturze symbolicznej) oraz zmiany zachodzące w świecie zwierząt pod wpływem działalności człowieka. Rozważania prowadzone są na podstawie przesłanek źródłowych, uzyskiwanych poprzez analizę pozostałości kostnych ssaków, ptaków, gadów i ryb, zdeponowanych na stanowiskach archeologicznych oraz na podstawie źródeł ikonograficznych, zapisków historycznych i obserwacji etnograficznych.
Źródła przykładów leksyklanych i ilustracji tekstowych
Rosyjskie słowniki rejestrujące eufemizmy
Hasła słownikowe
Eufemizacja i eufemizmy semantycznego pola seksu we współczesnym języku rosyjskim - problemy badawcze
Przedmiotem niniejszego studium jest niewielki wycinek "produkcji epigraficznej" z okresu cesarstwa, a mianowicie rzymskie tituli sacri poświęcone Herkulesowi. Analiza struktury społecznej wystawców tych inskrypcji pozwoli zweryfikować niektóre z tradycyjnych opinii na temat społecznego zaplecza tego kultu, a w każdym razie podjąć naukową - odwołującą się do materiału źródłowego, nie zaś do intuicji - dyskusję nad tym problemem. Poza aspektem kwantytatywnym (udział poszczególnych grup społecznych w badanym fenomenie), ważne jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o motywy kierujące fundatorem przy wyborze "adresata" dedykacji i sposobu jej realizacji (typ zabytku, jego lokalizacja itp.). W wielu przypadkach istotny wpływ na podejmowane decyzje miał społeczno-propagandowy aspekt fundacji (pomnik epigraficzny jako element samookreślenia społecznego jednostki).
O tym, że za przedmiot badań wybrałem wystawców inskrypcji dedykowanych Herkulesowi, zdecydowało kilka czynników. Po pierwsze, duża popularność tego bóstwa, a co za tym idzie relatywnie bogaty materiał źródłowy. Po drugie, uniwersalny charakter kultu, co otwiera drogę do badań porównawczych, zarówno w odniesieniu do innych "wielkich bogów" imperium, jak i w ujęciu geograficznym. Po trzecie, przypisywany temu kultowi przez nowożytną historiografię silny ładunek ideologiczny (Herkules interpretowany jest z jednej strony jako opiekun domu cesarskiego, z drugiej zaś jako patron "warstw niższych").
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
