Prezentowana monografia ma charakter interdyscyplinarny, uwzględnia bowiem perspektywy: historyczną, socjologiczną, pedagogiczną i ekonomiczną emigracji zarobkowej Polaków w Szkocji. Ukazuje specyfikę oraz społeczno-kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania ich adaptacji w nowych warunkach i związane z tym problemy, a także dylematy tożsamościowe, wynikające z funkcjonowania w społeczeństwie wielokulturowym. Jako autorzy mamy nadzieję, że książka zainteresuje badaczy emigracji, studentów nauk społecznych i osoby zajmujące się tym zagadnieniem, np. polityków społecznych i pracowników socjalnych czy działaczy organizacji polonijnych. Staraliśmy się pokazać wielowymiarowy świat współczesnych emigrantów i wyjaśnić przyczyny ich życiowych wyborów. Są oni bowiem w jakimś stopniu zawieszeni między różnymi rzeczywistościami, które inaczej postrzegają, doświadczają i wartościują. Migracja zawsze wiąże się z próbą ich połączenia i nadania sensu.

Głównym celem postawionym przed prezentowaną monografią jest uporządkowanie wiedzy z zakresu problematyki relacji zdolności dynamicznych i przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw. Do jego osiągnięcia konieczne było podjęcie złożonego zagadnienia przewag konkurencyjnych, omówienie założeń wybranych szkół zarządzania strategicznego, podstaw koncepcji zdolności dynamicznych i wielu problemów z nią związanych oraz przeprowadzenie własnego badania empirycznego. Współczesne przedsiębiorstwa są zmuszone do nieustannego dostosowywania się do turbulentnych zmian otoczenia, co łączy się z koniecznością daleko idących modyfikacji i uelastyczniania realizowanych przez nie strategii. Koncepcja zdolności dynamicznych jest daleko idącym rozszerzeniem szkoły zasobowej strategii pozwalającym na istotne przeformułowanie metod analizy strategicznej i opracowanie strategii przedsiębiorstw. W nauce dowodzi się, że szczególny typ zdolności organizacyjnych, nazywany zdolnościami dynamicznymi, jest niezbędną częścią każdego skutecznego dopasowania strategicznego. Koncepcja ta uzupełnia również metodykę porównań wewnątrz- i międzysektorowych oraz pozwala na poprawę skuteczności i szybkości reakcji organizacji na zmiany w otoczeniu.

Epidemie chorób zakaźnych to także zjawiska społeczne. Uwzględnienie czynników społecznych, kulturowych i politycznych jest ważnie zarówno wtedy, gdy wyjaśniamy, dlaczego dana choroba się rozprzestrzenia, jak i wtedy, gdy zastanawiamy się, jak proces ten spowolnić lub zatrzymać. Dotyczy to nie tylko znanych od wieków chorób jak dżuma, gruźlica czy cholera, ale również tych, które pojawiły się całkiem niedawno, jak HIV/AIDS, ebola, świńska grypa i COVID-19. Praca stanowi przewodnik po społecznych aspektach epidemii. Pokazuje rolę, jaką patogeny odegrały w procesie rozwoju ludzkich cywilizacji, jaki jest związek epidemii z nowoczesnością i dlaczego późnonowoczesny świat sprzyja wyłanianiu się nowych zagrożeń zakaźnych. Książka ukazuje, jak patogeny uczyniono istotnym elementem rozmaitych polityk i jaki wpływ epidemie wywarły na koncepcję zdrowia publicznego. Omawia też, jak choroby zakaźne są przedstawiane w kulturze popularnej, oraz analizuje mechanizmy zbiorowych i instytucjonalnych reakcji na zagrożenie z nimi związane. Wreszcie książka prezentuje wyniki badań z 2018 i 2020 roku dotyczące stosunku Polek i Polaków do chorób zakaźnych oraz ich postawy wobec pandemii. Wszystko to sprawia, że praca ta pozwala umieścić skalę naszej reakcji na COVID-19 w odpowiedniej perspektywie.

.

Silva rerum (2): Wczesne teksty muzeologiczne na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej 1882–1917 od redakcji / 7 Silva rerum (2): Early Museological Texts in the Polish-Lithuanian Commonwealth 1882–1917 from the editors / 19 [OO. Jan Hoszowski, Ignacy Chojnacki, Michał Dobrianski] Statut cerkiewno-archeologicznego muzeum Prawosławnego Bractwa Święto-Bogu-rodzickiego w Chełmie / [OO. I???? ?o???????, ??????? ?????????, M?????? ??????????], ?????? ????????-???????????????? ????? ??? ????????? ????????????? ?????-????????????? ????????, 1882 / 29 komentarz Dariusz Dąbrowski / 38 Statut ordynacji rodziny książąt Czartoryskich na Gołuchowie, 1893 / 45 komentarz Kamila Kłudkiewicz / 61 Ludwig Kaemmerer Muzeum Cesarza Fryderyka w Poznaniu / Kaiser-Friedrich-Museum in Posen, 1904 65 komentarz Kamila Kłudkiewicz / 86 Iwan Trusz/???? ???? Potrzeba ukraińskiego muzeum, ??????? ??????????? ?????, 1905 / 93 komentarz Dariusz Dąbrowski / 103 Feliks Jasieński Przewodnik po dziale japońskim Oddziału Muzeum Narodowego, 1906 / 107 komentarz Agnieszka Kluczewska-Wójcik / 125 Stanisław Wyspiański i Władysław Ekielski Akropolis. Projekt zabudowania Wawelu, 1908 / 131 komentarz Daria Jagiełło / 145 Aleksander Maciesza Zasady organizacji muzeów krajoznawczych, 1910 / 157 komentarz Małgorzata Wawrzak / 171 Stefan Stobiecki W sprawie krajowego muzeum przyrodniczego, 1910 / 179 Stefan Stobiecki W sprawie krajowego muzeum przyrodniczego. Cz. 2. Program muzeum i projekt regulaminu muzealnego, 1912 / 193 komentarz Piotr Daszkiewicz / 206 Aniela Chmielińska W jakim celu tworzymy muzeum w Łowiczu?, 1913 / 213 komentarz Aldona Tołysz / 232 Zenon Przesmycki „Miriam” Pro arte, 1914 / 243 komentarz Aldona Tołysz / 266 Eligiusz Niewiadomski Przyszłe muzea Warszawy, 1915 / 277 komentarz Aldona Tołysz / 293 Maciej Szukiewicz Muzeum teatralne im. Stanisława Wyspiańskiego (projekt), 1917 / 301 komentarz Małgorzata Baka / 312 Mieczysław Treter W sprawie polskiego Muzeum wojny, 1914 / 323 Mieczysław Treter Muzea współczesne, 1917 / 335 komentarz Małgorzata Wawrzak / 346 Indeks osobowy / 357

Tłumaczenie i wprowadzenie – Piotr Roszak Edycja – Piotr Roszak, Enrique Alarcón Egzegeza, z jaką się spotykamy, czytając Komentarz do Pierwszego Listu św. Pawła do Tesaloniczan, to „alfabet” teologiczny Akwinaty, gdyż egzegeza nie jest dla niego celem samym w sobie, ale ma prowadzić do dalszej teologicznej refleksji. Dlatego można wyraźnie dostrzec w praktyce św. Tomasza silny nacisk na analizę treści, jaką przekazuje Pismo, a nie proste odczytywanie zewnętrznego brzmienia tekstu, uchodzące dla wielu za sens dosłowny. To egzegeza uważna i skupiona na odkrywaniu racji i sensu, to rezultat przekonania o tym, że teologia będąca w służbie boskiej Mądrości może opierać się na pewnych racjach czy argumentach, które nie osłabiają wiary, a wręcz przeciwnie – ją umacniają. Skoro bowiem Bóg stworzył świat w swej mądrości (omnia in sapientia fecisti, św. Tomasz często powtarza ten biblijny cytat pochodzący z Ps 103), a ta udziela się stworzeniu, to zasadne jest pytanie o argumenty i uzasadnienia także w tym, co uchodzi za porządek naturalny. To jedno z tych założeń teologicznych, które bez wątpienia przyczyniły się do rozwoju nauki. W takim sposobie prowadzenia interpretacji tekstu biblijnego, jaki możemy zaobserwować w Wykładzie Pierwszego i Drugiego Listu do Tesaloniczan, wybrzmiewa pewien styl, który integruje Pismo, Tradycję i spekulację. Ten rodzaj metody pracy teologicznej, obserwowany u św. Tomasza, zyskał sobie miano „tomizmu biblijnego”: wierność wobec odczytywanego tekstu Pisma Świętego nie jest niewolnictwem intelektualnym, zamrożeniem myślenia, ale lawiną, która uruchamia kolejne znaczenia. To sztuka integracji, z której słynął św. Tomasz. Ks. prof. dr hab. Piotr Roszak, fragm. wstępu do książki

Monografia zbiorowa pt. Folklor polski i litewski (Źródła – adaptacje – interpretacje) powstała w efekcie współpracy trzech ośrodków akademickich: polskich – Uniwersytetu w Białymstoku wraz z Działem Naukowym Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – oraz litewskiego – Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie. W podstawowym założeniu publikacja ma ukazać folklor polski i litewski w ich powiązaniach oraz odrębnościach, jak też formy obecności ludowej tradycji w kulturze obu narodów. Ponieważ już od XIX wieku częściej mowa nie o folklorze czy żywej ludowej tradycji, lecz o adaptacjach, przeróbkach i interpretacjach źródłowego materiału wykorzystywanego przez twórców do celów artystycznych, ideowych, komercyjnych, co nierzadko prowadzi do folkloryzmu, również tym zagadnieniom poświęcono w pracy wiele miejsca.

Kolekcja artystyczna jest dla mnie tworem celowym, będącym wyrazem kreatywności człowieka. Niekoniecznie jednak musi być efektem uświadomionych dążeń estetycznych, naukowych czy też światopoglądowych, niekoniecznie też musi być oparta na osobistej pasji, wrażliwości lub gruntownej wiedzy i znawstwa sztuki. Kolekcjonerstwo bowiem pozostaje istotnym elementem charakterystyki kultury w danej epoce, nawet wówczas, kiedy motywacji dostarczają mu tak niskie postawy jak snobizm lub przelotna moda oraz kiedy kolekcje budowane są na podstawie uproszczonych, obiegowych sądów i ocen. Także i wtedy — jako fakt antropologiczny — jest ono odzwierciedleniem aksjologicznych hierarchii, a może nawet szczególnie wtedy, bo nie dominuje tu indywidualna wiedza ani wrażliwość. Ale nie może być to tylko zbiór dekorujący „bogate apartamenta”, tworzący jedynie bogaty w obrazy, dzieła sztuki i cenne przedmioty użytkowe wystrój rezydencji arystokratycznej czy burżuazyjnej, jaki cechował ją i wyróżniał zawsze — czy to na wsi, czy to w mieście — i jaki powstawał automatycznie, w zasadzie sam z siebie, z fortuny i kultury danego rodu (lub postaci), z pokolenia na pokolenie (lub jednorazowo).

Po upadku większości państw deklarujących się jako socjalistyczne stojąca u ich podstaw filozofia marksistowska została instytucjonalnie potępiona i skazana na zapomnienie. Przyczyną tej negatywnej oceny były głównie kryteria pozanaukowe – polityczne i ideologiczne. Krytycy zazwyczaj unikali analizy realnej wartości jej epistemologicznej i metodologicznej podstawy, czyli dialektyki materialistycznej. Wielu zarówno radzieckich, jak i zachodnich badaczy marksizmu uważało, że prawdziwych źródeł tej dialektyki należy szukać w ekonomicznych koncepcjach Karola Marksa. Dlatego jest uzasadnione, aby racjonalna rekonstrukcja historii filozofii marksistowskiej nawiązywała także do dzieł z zakresu ekonomii jednej z najwybitniejszych kontynuatorek rozważań autora Kapitału – Róży Luksemburg (1871–1919). Ta monografia jest wyczerpującym opracowaniem jej myśli i wkładu w rozwój dialektyki materialistycznej, która skrywa się przede wszystkim w ekonomii politycznej i opartych na niej metodologicznie pismach społeczno-politycznych. Umożliwia w ten sposób rekonstrukcję filozofii społecznej Luksemburg i oczyszczenie polskiej intelektualistki z wielu dawnych mitów na temat jej poglądów. Praca obejmuje też zestawienie filozofii Luksemburg z oryginalną myślą Marksa oraz z teorią i praktyką innych najważniejszych przedstawicieli marksizmu, takich jak Karl Kautsky czy Włodzimierz Lenin. Książka oferuje czytelnikowi możliwość zapoznania się z panoramą intelektualną „złotego wieku” tego nurtu. After the collapse of most countries declaring themselves socialist, the underlying Marxist philosophy was institutionally condemned and consigned to oblivion. The reasons for this negative assessment were mainly non-scientific criteria - political and ideological. Critics tended to avoid analysing the real value of epistemological and methodological basis of the materialist dialectic. Many both Soviet and Western scholars of Marxism believed that the real sources of this dialectic should be sought in the economic concepts of Karl Marx. It is therefore legitimate that a rational reconstruction of the history of Marxist philosophy should also refer to the works in economics of one of the most prominent continuators of the deliberations of the author of Capital - Rosa Luxemburg (1871-1919). This monograph is an exhaustive study of her thought and contribution to the development of materialist dialectics, which hides primarily in political economy and the socio-political writings based on it methodologically. It thus makes it possible to reconstruct Luxemburg's social philosophy and to clear the Polish intellectual of many old myths about her views. The work also includes a juxtaposition of Luxemburg's philosophy with Marx's original thought and with the theory and practice of other major representatives of Marxism, such as Karl Kautsky and Vladimir Lenin. The book offers the reader an insight into the intellectual panorama of the 'golden age' of this movement.

Życie i twórczość Profesora Zbigniewa Tadeusza Wierzbickiego najpełniej wydaje się określać wizja „wszechludzkiej cywilizacji przyszłości”, wyzwanie dla „ludzi dobrych i mądrych” jako awangardy tej cywilizacji. Urzeczywistniał ją con amore przez bez mała 100 lat swego życia (1919–2017), nie tylko jako światowego formatu uczony – socjolog wsi, ale także, a może przede wszystkim, jako pełen pasji, nieposłuszny w myśleniu, działacz społeczny. Bez reszty i na wielu frontach – w ruchu antyalkoholowym i spółdzielczym, ochronie przyrody, aktywizacji społeczności lokalnych oraz odbudowie struktur samorządowych – zaangażowany w walkę o upodmiotowienie społeczeństwa i rozluźnianie ciasnego gorsetu omnipotencji państwa. Wszystkie wymienione wątki znajdują swoje odzwierciedlenie w prezentowanej monografii, złożonej z kilkunastu opracowań o Zbigniewie T. Wierzbickim jako człowieku, uczonym i społeczniku, przygotowanych przez reprezentatywne grono badaczy z najważniejszych ośrodków akademickich w Polsce, podzielających wiarę Profesora w sens działań na rzecz naprawy społeczeństwa i ratowania cywilizacji Zachodu.

Mimo katastrofalnych spustoszeń, jakie poczyniono na przestrzeni stuleci w polskich bibliotekach, archiwach, muzeach i kolekcjach prywatnych, obecnie znajduje się w nich ogromna – choć niezwykle trudna do oszacowania – liczba dzieł dawnego introligatorstwa. Długotrwałe lekceważenie potrzeby inwentaryzacji, a zwłaszcza systematycznych badań owych artefaktów, sprawiło, że nasza wiedza o nich jest wciąż bardzo mglista. Ożywiający się w ostatnich latach rodzimy dyskurs tegumentologiczny prowadzi jednak do kolejnych – nierzadko spektakularnych – odkryć. Dowodzą one, że w zaciszu magazynów tudzież prywatnych księgozbiorów kryją się nigdy niezidentyfikowane arcydzieła sztuki introligatorskiej. Obok nich przechowywane są oprawy o wprawdzie mniejszych walorach estetycznych, ale niezbędne do rekonstrukcji historii tej dziedziny rzemiosła. Nie mniejszą rolę odgrywają one w odtwarzaniu dziejów bibliofilstwa i bibliotekarstwa na dzisiejszych i historycznych ziemiach Rzeczypospolitej. Ze Wstępu Despite the catastrophic ravages Polish libraries, archives, museums and private collections have suffered over the centuries they still contain a great many early bookbinding items whose exact number is extremely difficult to estimate. The long-lasting disregard for the need to compile an inventory and, which is an even more serious oversight, to conduct systematic research on these artefacts has led to the situation that our knowledge of them is extremely vague. With so called (in Polish language) tegumentological discourse showing signs of revival in recent years new discoveries have come to light some of which have been quite spectacular. This trend may serve as evidence that in the quiet recesses of stockrooms and of houses hiding private book collections, one may come across masterpieces of bookbinding which have never been identified as well as other items, which although of a lesser aesthetic value, are vital for researchers working on reconstructing the history of the bookbinding craft. They also play no lesser a role in recreating the history of bibliophilic activity and librarianship in today’s and former Polish lands. From the Introduction

Publikacja jest próbą omówienia szeregu nieznanych dotąd zagadnień związanych z problematyką dotyczącą wdrażania systemu Elektronicznego Zarządzania Dokumentacją (EZD) w szkołach wyższych, które w większości zostały opisane przez pracowników archiwów tychże uczelni. Tematyka poszczególnych artykułów i szkiców odnosi się nie tylko do EZD jako systemu teleinformatycznego, ale prezentuje również konkretne działania podjęte w wybranych uczelniach wyższych w celu wdrożenia tego systemu lub innych systemów wspomagających. Wydawnictwo podzielono na dwie części: merytoryczną, składającą się z 13 artykułów, oraz okolicznościowo-dokumentacyjną, w której zamieszczono materiały z jubileuszu 70-lecia Archiwum UMK. Uzupełnieniem szkiców jest prezentacja multimedialna Archiwum Dokumentów Elektronicznych, czyli co dalej z materiałami archiwalnymi w postaci elektronicznej, dostępna w wersji elektronicznej na CD.

„Pomysł, by zebrać informacje o początkach jazzu w Toruniu, rodził się w mojej głowie przez wiele lat. Mój ojciec – Jan Kopcewicz (rocznik 1940) – opowiadał mi czasami różne historie związane z grą na trąbce w toruńskich zespołach jazzowych podczas studiów. Opowieści te były na tyle barwne i ciekawe, iż uznałem, że warto byłoby uwiecznić je dla potomnych. Z historii, które przytaczał, wyłaniał się bardzo interesujący obraz oddający tamten czas i emocje kierujące wówczas młodymi Polakami ciekawymi świata. W polskich szkołach uczono przecież wtedy śpiewania jedynie słusznych pieśni sowieckich. Komercyjna, skorumpowana propaganda amerykańska promująca jazz była piętnowana i blokowana przez emisariuszy nowego, socjalistycznego porządku. W takim klimacie słuchanie, a tym bardziej granie znienawidzonej przez władze muzyki było na pewno przejawem dużej odwagi” Fragment Wstępu

Książka stanowi swoiste podsumowanie dotychczasowych zainteresowań Autora papieskimi dyspensami zarówno z punktu widzenia ukazania aspektów prawnych, obowiązujących przy ich udzielaniu dla duchownych, jak i – a może przede wszystkim – opisu różnych obszarów życia codziennego duchowieństwa, które zostały zawarte w ich treści. Badania aspektów prawnych związanych z udzielaniem papieskich dyspens pozwoliły na pokazanie, w jaki sposób kler podchodził do tego typu dyspens w kontekście rozumienia i przestrzegania przezeń obowiązującego go prawa kanonicznego. Rozważaniom prawnym towarzyszyły oczywiście barwne opisy średniowiecznej codzienności, w którą uwikłali się duchowni. Dyspensy papieskie należą bowiem do takiej kategorii źródeł, które pokazują – poza wspomnianymi aspektami prawnymi – wiele ciekawych i różnorodnych sytuacji z życia szeroko rozumianego średniowiecznego społeczeństwa, wzbogacając nierzadko swoją narrację niezwykle interesującymi dialogami. Książka składa się z trzech rozdziałów, z których dwa pierwsze mają charakter prawno-dyplomatyczny. W rozdziale pierwszym zostały omówione, głównie na podstawie dotychczasowej historiografii, geneza, organizacja oraz działalność Penitencjarii Apostolskiej jako jednego z trzech ważnych trybunałów Kurii Rzymskiej obok Roty Rzymskiej i Sygnatury Apostolskiej. Został ponadto przedstawiony rozwój systemu rezerwatów papieskich, a także działalność Penitencjarii Apostolskiej poprzez pryzmat jej organizacji, kompetencji oraz zasad obiegu dokumentów. Szczególne kompetencje tego urzędu zostały zilustrowane przykładowymi dyspensami dla polskiego duchowieństwa. W rozdziale drugim, który ma charakter dyplomatyczny, zostały przedstawione zagadnienia źródłoznawcze: kancelaryjna typologia dyspens papieskich, ich formularze pokazane na przykładach konkretnych dokumentów kierowanych do Penitencjarii. W rozdziale tym zostały ponadto opisane konwencje formularzowe zawarte w tych dokumentach oraz charakter i rola zamieszczanych w nich dialogów. Rozdział trzeci zawiera prezentacje różnych obrazów z życia codziennego duchowieństwa. Pokazują one codzienne sytuacje, np. w klasztorach, szkołach, kancelariach i karczmach, ale także bójki i konflikty zbrojne, w których brał udział kler, czy też relacje duchownych z kobietami. Na końcu znalazł się aneks źródłowy, w którym znajduje się edycja wspomnianej wyżej prowizji papieskiej oraz przykładowe, publikowane już, dokumenty pochodzące z Penitencjarii Apostolskiej, dodatkowo w tłumaczeniu na język polski.

Prezentowana praca nie odnosi się do całokształtu filozofii Karla Jaspersa, lecz do jego głównego dzieła zatytułowanego Filozofia. Dlaczego właśnie tak? Na to pytanie trudno odpowiedzieć, właściwie każdy z czytelników powinien uczynić to sam. Osobiście preferowałbym Kantowskie określenie, że żadnej filozofii jako takiej nie ma, jest tylko albo historia filozofii, albo filozofowanie poszczególnych osób, które łączy komunikacja egzystencjalna, bądź zbiorowości, które układają się w jedność swych dziejów.

Takie własności przedmiotu naszego poznania jak piękny, wzniosły, tragiczny czy śmieszny zasadniczo różnią się od własności w rodzaju: obszerny, szeroki, ciężki itp. Te drugie dają się zmierzyć i obliczyć, te pierwsze, jak się wydaje, nie. Mimo to używamy określeń typu: piękniejszy, większa lub mniejsza tragedia. Cechy te nazywamy wartościami estetycznymi, co w zgodzie z greckim sensem tego słowa znaczy, że są to takie wartości, których prawdziwość lub fałszywość sądu zawiera się już w samym oglądzie, a nie dopiero w pomiarze lub obliczeniu. W trakcie swych 30 wykładów dla studentów kognitywistyki staram się wyjaśnić, jakie miejsce sądy o owych wartościach estetycznych zajmują w aktywności umysłu rozważanej z pozycji teoriopoznawczej. Przede wszystkim zaś próbuję wykazać, że w obrębie ludzkiej percepcji świata nie odgrywają one roli „kwiatka do kożucha”, ale pełnią bardzo istotną, by nie powiedzieć fundamentalną funkcję. Uświadomienie sobie tego faktu nakierowuje nas z kolei na pytanie, w jakiej formie przeżyciom estetycznym towarzyszą pewne korelaty w obrębie procesów zachodzących w mózgu, a tak że kieruje naszą uwagę na zagadnienia celowości przeżyć estetycznych w perspektywie całokształtu aktywności człowieka jako istoty fizycznej i psychicznej.

Przedstawiamy Państwu pierwszy tom monografii Dziedzictwo rzemiosła artystycznego – tradycyjne techniki oraz nowoczesna konserwacja i restauracja będącej zbiorem dziesięciu artykułów, napisanych przez uczestników I edycji Konferencji Naukowej pod tym samym tytułem. Stanowią one cenne źródło wiedzy. W poszczególnych rozdziałach prezentowanych jest wiele nowych rozwiązań zarówno materiałowych, jak i metodologicznych z zakresu badań oraz konserwacji i restauracji różnorodnych obiektów rzemiosła artystycznego, które nie były jak dotąd tak szczegółowo omawiane w literaturze. Tematyka monografii stanowi odbicie zainteresowań autorów i jednocześnie wpisuje się w aktualne trendy i zagadnienia podejmowane nie tylko w kraju, ale także na świecie.

Niniejsze opracowanie jest przewodnikiem pomocnym studentom kierunków medycznych w realizacji ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu fizykochemicznych metod rozdzielania. Według koncepcji autorów zaproponowane ćwiczenia stanowią przegląd najczęściej stosowanych technik i metod rozdzielania stosowanych w laboratoriach analitycznych. Zakres ćwiczeń obejmuje zarówno metody przygotowania próbki, jak i techniki chromatograficzne i spektroskopowe, które znajdują zastosowanie w analityce leków, związków biologicznie czynnych oraz zanieczyszczeń. W opracowaniu uwzględniono opis procesów adsorpcji wykorzystywanych w metodach przygotowania próbki, głównie w układzie ciało stałe–ciecz, a także podstawy teoretyczne wybranych technik chromatograficznych (TLC, GC). Zaprezentowane metodyki mają charakter poglądowy i mogą być wykorzystywane przez analityków pracujących zarówno w laboratoriach medycznych, jak i w laboratoriach kontroli jakości w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym.

„Jednemu się zmiele, drugiemu się skrupi”. Młynarze i młyny w pamięci zbiorowej mieszkańców pogranicza mazowiecko-dobrzyńskiego to książka o miejscach, przedmiotach i ludziach. Nie jest ona pracą, która odtwarza z historyczną drobiazgowością świat dawnego młynarstwa i młynarzy na pograniczu mazowiecko-dobrzyńskim. To raczej subiektywna wędrówka bezdrożami pamięci i zapominania. Powstała z zasłuchania w szept opowiadanych wspomnień pełnych emocji i wzruszeń, wspomnień o świecie sprzed lat – wyidealizowanym i wzbudzającym emocje. To etnologiczna podróż, w której przewodnikami są mieszkańcy wsi, a mapą miejsca – często już puste i zapomniane, oraz obiekty – wiatraki i młyny wodne, które inspirowały do rozmów o tym, co nieuniknione.

Lech Miłosz Giziński, Beata Kowalewska, Wiktor Dróżdż, Badania nad współczesnymi strategiami augmentacyjnymi terapii farmakologicznej depresji lekoopornej Justyna Kalisz, Martyna Sysakiewicz, Gammapatia monoklonalna z powikłaniami nerkowymi (MGRS) – definicja, patomechanizm, objawy, diagnostyka i leczenie Bartosz Malinowski, Katarzyna Kwiatkowska, Adrian Kozłowski, Grzegorz Chojnacki, Mateusz Ozorowski, Grzegorz Liczner, Karolina Długi, Aleksander Marciniak, Monika Szambelan, Maria Tomczak, Zbigniew Tomczak, Paweł Szyperski, Sebastian Rewerski, Ewelina Sawicka, Mateusz Szostak, Monika Sypniewska, Dawid Adamkiewicz, Jakub Ohla, Lilianna Baran, Małgorzata Gołębiewska, Małgorzata Kacprzak, Mariola Kulczyńska, Donata Schmidt, Maciej Socha, Katarzyna Pawlak-Osińska, Michał Wiciński, Enzymy bakteryjne jako potencjalny mechanizm oporności na leczenie gemcytabiną Aleksander Marciniak, Grzegorz Chojnacki, Monika Szambelan, Dawid Adamkiewicz, Monika Sypniewska, Ewelina Sawicka, Paweł Szyperski, Tomczak Maria, Zbigniew Tomczak, Anna Domanowska, Łukasz Oksik, Joanna Kwaśniewska, Elżbieta Kowal, Anna Kopczyńska, Jakub Ohla, Dominika Tomaszewska, Lilianna Baran, Małgorzata Gołębiewska, Małgorzata Kacprzak, Mariola Kulczyńska, Donata Schmidt, Bartosz Malinowski, Michał Wiciński, Promotory sekrecji hormonu wzrostu – aktualny stan wiedzy ze szczególnym uwzględnieniem ibutamorenu w potencjalnych zastosowaniach klinicznych Katarzyna Sierakowska, Robert Bułtowicz, Paweł Flisiński, Karol Soszyński, Tamara Kołakowska, Marlena Jakubczyk, Marcin Owczarek, Dagmara Szołna-Klufczyńska, Hanna Wajs-Kawczyńska, Dobrosław Tarka, Innowacje w intubacji, wentylacji mechanicznej i anestezjologii regionalnej Katarzyna Pawlak-Osińska, Henryk Kaźmierczak, Wojciech Kaźmierczak, Stanisław Osiński, Maria Marzec, Michał Osiński, Badanie stanu czynnościowego receptora otolitowego błędnika Henryk Kaźmierczak, Wojciech Kaźmierczak, Michał Osiński, Maciej Śniegocki, Stanisław Osiński, Maria Marzec, Zaburzenia okulomotoryczne i posturalne w ośrodkowych uszkodzeniach narządu przedsionkowego Klaudia Mikołajczyk, Alina Janiak, Alina Kiestrzyn-Wójcik, Mariola Rzeszowska, Alina Grzanka, Entoza jako typ śmierci komórki i jej znaczenie w nowotworzeniu. Różnorodność entozy Joanna Maciejewska, Ewa Domanowska, Natalia Skoczylas-Makowska, Dariusz Grzanka, Chłoniak Hodgkina – molekularne aspekty etiopatogenezy Joanna Wolska, Magdalena Tworkiewicz, Aneta Krogulska, Nieswoiste zapalenia jelit u dzieci – aktualne poglądy na temat klasyfikacji, diagnostyki i leczenia Celestyna Mila-Kierzenkowska, Radosław Ceraficki, Paweł Sutkowy, Karolina, Szewczyk-Golec, Roland Wesołowski, Marta Pawłowska, Ewa Czarnecka-Żaba, Małgorzata Sopońska, Michał Chaberski, Gabriela Barlik, Ewelina Marciniak, Małgorzata Wenda, Kamil Sokołowski, Andrzej Wdzięczny, Agata Motyka, Artur Arutjunjan, Alina Woźniak, Stężenie białek ostrej fazy oraz aktywność wybranych enzymów lizosomalnych jako markery nadużywania alkoholu i monitorowania jego odstawienia u pacjentów uzależnionych od alkoholu Maria Pilarska-Deltow, Anna Junkiert-Czarnecka, Marta Heise, Aneta Bąk, Katarzyna Osmańska, Olga Haus, Poszukiwanie mutacji genu MFAP5 u polskich pacjentów z zespołem Marfana i zespołami marfanoidalnymi – wyniki wstępne Michał Wiciński, Grzegorz Chojnacki, Bartosz Malinowski, Mateusz Ozorowski, Grzegorz Liczner, Karolina Długi, Aleksander Marciniak, Monika Szambelan, Mateusz Szostak, Maciej Wołkowiecki, Sebastian Rewerski, Dawid Adamkiewicz, Monika Sypniewska, Paweł Szyperski, Maciej Socha, Katarzyna Pawlak-Osińska, Potencjalne mechanizmy działania ulipristalu a nowe kliniczne zastosowanie Anna Grabas, Jarosław Nuszkiewicz, Marlena Markiewicz, Daria Kupczyk, Rafał Bilski, Karolina Szewczyk-Golec, Nadciśnienie tętnicze a otyłość: mechanizmy powstawania nadciśnienia tętniczego u osób otyłych – nowe perspektywy Marlena Markiewicz, Anna Grabas, Jarosław Nuszkiewicz, Marta Pawłowska, Karolina Szewczyk-Golec, Wpływ melatoniny na karcynogenezę – onkostatyczne mechanizmy działania Anna E. Radziszewska, Anna Duleba, Urszula Rogalla-Ładniak, Jacek Swobodziński, Aneta Jakubowska, Ewa Lewandowska, Mariola Mrozek, Marcin Woźniak, Analiza związku polimorfizmów RS1 i RS3 receptora wazopresyny 1a w populacji polskiej z zachowaniami agresywnymi i samobójczymi Joanna Górska, Dariusz Mątewski, Marek Jedwabiński, Jakub Ohla, Współczesne poglądy na diagnostykę i leczenie zakażeń po zespoleniach złamań Anna Pniewska, Krzysztof Domagalski, Małgorzata Pawłowska, Ocena zależności pomiędzy polimorfizmami interleukiny 28B a występowaniem działań niepożądanych terapii interferonem pegylowanym i rybawiryną u pacjentów z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C Magdalena Wiśniewska, Nowości w leczeniu raka nerki Karolina Tkaczyk, Maciej Słupski, Marlena Jakubczyk, Przemysław Baranowski, Piotr Kośliński, Katarzyna Sierakowska, Aminokwasy rozgałęzione i ich znaczenie w chorobach wątroby Karolina Długi, Maria Tomczak, Grzegorz Chojnacki, Bartosz Malinowski, Mateusz Ozorow¬ski, Grzegorz Liczner, Aleksander Marciniak, Monika Szambelan, Sebastian Rewerski, Mateusz Szostak, Maciej Wołkowiecki, Dawid Adamkiewicz, Monika Sypniewska, Anna Domanowska, Jakub Ohla, Paweł Szyperski, Michał Wiciński, Analgezja pooperacyjna w zabiegach ortopedycznych – porównanie efektu przeciwbólowego blokad regionalnych oraz morfiny spinal Natalia Bartoszewicz, Ewa Demidowicz, Monika Richert-Przygońska, Marika Reszczyńska-Domagała, Adam Wilczyński, Krzysztof Narębski, Ilona Olszak-Szot, Mariusz Wysocki, Cewniki centralne u dzieci – powikłania w świetle nowych doniesień Zygmunt Siedlecki, Sebastian Grzyb, Karol Nowak, Mateusz Szostak, Maciej Śniegocki, Chłoniak podstawy czaszki i pogranicza czaszkowo-kręgosłupowego – opis przypadku ze strategią postępowania neurochirurgicznego Monika Siekierka, Joanna Fanslau, Małgorzata Nadolska, Daria Miklas, Beata Matuszak, Aspekty regulacji oddychania Tadeusz Tadrowski, Maciej Bzdawski, Kinga Ścibior, Czanita Cieścińśka, Małgorzata Grochocka, Polimorfizm 148 Ala/Thr genu CDKN2A w raku podstawnokomórkowym i rogowaceniu słonecznym Mateusz Jagielski, Wojciech Kupczyk, Grzegorz Jarczyk, Marek Jackowski, Leczenie endoskopowe trzustkowych zbiorników płynowych Robert Włodarski, Wioleta Pisarczyk, Marlena Jakubczyk, Krzysztof Kusza, Magdalena Michalaska, Katarzyna Sierakowska, Analiza wydatku energetycznego mierzonego kalorymetrią pośrednią w zależności od stanu pacjenta w ciężkiej sepsielub wstrząsie septycznym przebywającego na Oddziale Intensywnej Terapii / 377 Przemysław Grudzka, Maurycy Araszkiewicz, Elektrowstrząsy i przezczaszkowa stymulacja magnetyczna – alternatywy dla psychofarmakoterapii Katarzyna Piec, Małgorzata Burzyńska-Makuch, Grzegorz Kozera, Samoistne podciśnienie śródczaszkowe – rzadko rozpoznawana przyczyna bólów głowy. Objawy neurologiczne i diagnostyka obrazowa Marzena Sykutera, Magdalena Cychowska, Aleksandra Milewicz-Lissewska, Teresa Nowacka, Ewa Lewandowska, Mariola Mrozek, Jacek Swobodziński, Elżbieta Bloch-Bogusławska, Struktura zatruć substancjami toksycznymi na podstawie oznaczeń toksykologicznych wykonanych w Katedrze Medycyny Sądowej w Bydgoszczy w latach 2008–2017 Wiktor Dróżdż, Lech Miłosz Giziński, Beata Kowalewska, Inwazyjne metody neurostymulacji w terapii depresji lekoopornej / 445 Przemysław Bławat, Maciej Dancewicz, Mariusz Bella, Aleksandra Chrząstek, Łukasz Żołna, Janusz Kowalewski, Zabiegi małoinwazyjne w chirurgii klatki piersiowej – VATS lobektomia Przemysław Gałązka, Alicja Rymaszewska, Adam Wilczyński, Marika Reszczyńska-Domagała, Krzysztof Dymek, Irena Daniluk-Matraś, Aktualności i postępy w chirurgii onkologicznej dzieci i młodzieży w 2018 r. Beata Kukulska-Pawluczuk, Magdalena Nowaczewska, Obrazowanie krwotoku śródmózgowego i jego powikłań za pomocą przezczaszkowej ultrasonografii z kodowaniem przepływu w kolorze (TCCS) Aleksandra Różowicz, Krzysztof Kusza, Marlena Jakubczyk, Piotr Kośliński, Paulina Szatkowska-Wandas, Marcin Koba, Katarzyna Sierakowska, Wpływ zabiegu operacyjnego na stężenie glutaminy w surowicy krwi Sebastian Grzyb, Zygmunt Siedlecki, Karol Nowak, Mateusz Szostak, Maciej Śniegocki, Wybrane urazy złącza czaszkowo-kręgosłupowego (C0–C2) oraz metody ich leczenia Blanka Dwojaczny, W zdrowym ciele zdrowy mózg. Aktywność fizyczna: wybór czy konieczność? Wiktor Dróżdż, Kinga Kończak-Czarnoczyńska, Sara Tomczak, Adam Brzeski, Dialog motywujący w medycynie – charakterystyka metody i przegląd badań klinicznych Anna Bączkowska, Automatyczna analiza dyskursu medycznego