Przekład i opracowanie – Adam Grzeliński i Anna Markwart
Wprowadzenie – Anna Markwart
Tom zawiera wybór esejów spośród tekstów opublikowanych po śmierci Adama Smitha w zbiorze Essays on Philosophical Subjects: O zmysłach zewnętrznych, O naturze imitacji, O pokrewieństwie muzyki, tańca i poezji oraz fragment Historii astronomii. Chociaż nie były one dopracowane przez filozofa tak jak Teoria uczuć moralnych czy Bogactwo narodów, które osobiście przygotowywał do druku, to jednak pozwalają zwrócić uwagę na ważne dla myśliciela zagadnienia, spojrzeć na jego rozważania z nieco innej perspektywy, a także rozwijają problematykę obecną w innych jego pracach. Smith tworzył je w różnych momentach swego życia, pozwalają więc one do pewnego stopnia prześledzić rozwój jego stylu pisania, dojrzewanie do pewnych idei oraz źródła niektórych z nich. Można dzięki nim dostrzec udział Smitha w intelektualnych dyskusjach, które zajmowały osiemnastowiecznych myślicieli.
Monografia jest pierwszym całościowym ujęciem udziału archiwistów w powszechnych zjazdach historyków, począwszy od 1880 roku, i w powszechnych zjazdach archiwistów od 1986 roku oraz ich teoretycznego wkładu do dorobku archiwistyki polskiej. Zawiera analizę 350 referatów wygłoszonych i opublikowanych w pamiętnikach zjazdowych, z której wynika, jakie problemy były ważne dla środowiska archiwalnego, co je interesowało i budziło w nim emocje, co je bulwersowało, a co przyjmowano z entuzjazmem. Można dostrzec zmiany w opisywaniu i ocenie wielu zjawisk zachodzących w archiwach i wokół nich oraz w postrzeganiu archiwów i archiwistyki, a także reakcji na nowe prawo czy nowinki technologiczne. Zaprezentowane teksty pozwalają odtworzyć rozwój oryginalnej polskiej myśli archiwalnej oraz historię współczesnej dziedziny archiwalnej wraz z jej różnorodnymi aspektami. Każdy tekst może stanowić inspirację do podejmowania kolejnych badań naukowo-archiwalnych.
It is an essential and specific feature of so-called Jesuit art that it served evangelisation in a broad sense, both in Europe and outside Europe – basically within the entire world at that time. This unique, so to speak, global reach of Jesuit art is a striking characteristic in the context of the history of modern art and culture in the European tradition subordinated mainly to the category of national and local taste. This global reach is probably the reason why the Jesuits achieved such spectacular momentum in their artistic and cultural activities. The Order boldly adapted European cultural patterns to foreign traditions. Jesuits were not afraid of combining and crossing many styles, sometimes really distant in an aesthetical sense. Moreover, they did not feel disgusted before popular art, perceived maybe even as low art in those times, seeing in it an excellent communication tool with the recipient.
from the Word of Introduction
Wprowadzenie / 9
Rozdział 1. Rozwój kategorii wartości przed powstaniem nauki ekonomii / 19
1. Kategorie wartości wykoncypowane przez Herodota i Arystotelesa / 20
2. Ustalenia rzymskich prawników na temat wartości / 23
3. Wkład św. Tomasza z Akwinu do rozwoju koncepcji wartości / 28
4. Wartość według reprezentantów merkantylizmu oraz krytyków tej doktryny: Jeana Bodina, Williama Petty’ego, Johna Locke’a, Johna Lawa, Richarda Cantillona i Jamesa Steuarta-Denhama / 30
5. Zagadnienie wartości w rozważaniach fizjokratów – François Quesnay, Anne Robert Jacques de Turgot i Guillaume-François Le Trosne / 38
Rozdział 2. Zobiektywizowane teorie wartości jako fundament ekonomii w szkole klasycznej / 45
1. Dwie wersje teorii wartości Adama Smitha: zależnej od pracy oraz zależnej od kosztów produkcji / 48
2. Uwagi Jeremy’ego Benthama oraz Christiana von Schlözera o wartości / 60
3. System teoretyczny ekonomii Davida Ricardo oparty na udoskonalonej teorii wartości uzależnionej od pracy / 65
4. Użyteczność i koszty produkcji jako przyczyny wartości według Jeana Baptiste’a Saya / 75
5. Pogląd Frédérica Claude’a Bastiata o wartości wypływającej z usług stanowiących zaoszczędzoną pracę / 86
6. Zsyntetyzowanie nauki o wartości szkoły klasycznej przez Johna Stuarta Milla / 93
7. Rozważania Fryderyka Floriana Skarbka o przyczynach wartości / 102
Rozdział 3. Teoria wartości według twórców ekonomii heterodoksyjnej / 111
1. Pożyteczność i wartość u Adama Heinricha Müllera / 114
2. Powiązanie wartości z pracą zaoszczędzoną przez Henry’ego Charlesa Careya / 115
3. Koncepcja wartości Wilhelma Georga Friedricha Roschera jako reprezentatywne ujęcie nurtu historycznego / 117
4. Kategoria wartości oparta na teorii energii społecznej – propozycja Zygmunta Herynga / 120
5. Rozważania Stanisława Grabskiego o wartości jako zjawisku społeczno-gospodarczym/ 126
Rozdział 4. Kategoria wartości w nurcie myśli socjalistycznej / 141
1. Połączenie wartości z bogactwem przez Jeana Charles’a Léonarda Simonde’a de Sismondiego / 143
2. Koncepcja wartości dodatkowej Williama Thompsona i Thomasa Hodgskina / 147
3. Teoria proporcjonalności wartości produktu Pierre’a Josepha Proudhona / 148
4. Teorie wartości i wartości dodatkowej Karola Henryka Marksa / 158
5. Leona Winiarskiego krytyczna analiza Marksowskiej teorii wartości oraz wartości dodatkowej / 161
[...]
Problematyka etyczna stosunkowo rzadko podejmowana jest przez socjologów, ponieważ stanowi domenę filozofów i prawników, a ostatnio także ekonomistów, zwłaszcza tych zajmujących się kulturą pracy i zawodu, kulturą organizacyjną oraz etyką życia gospodarczego, zarządzaniem przez wartości i społeczną odpowiedzialnością biznesu.
Zbliżone do terminu „etyka zawodowa” pojęcie „etyka pracy” (work ethics) oznacza „produktywny trud” i ujmuje pracę w aspekcie procesualnym, czasownikowym, jako czynność cenioną przez tych, którzy ją wykonują, a także przez ich otoczenie, głównie pracodawców. Etyka lub kultura pracy w tradycyjnym rozumieniu wiąże się zatem m.in. z niską/wysoką wydajnością pracowników oraz koncepcją wzrostu/regresu gospodarczego, wywodząc się z etyki protestanckiej, w której praca stanowiła nie tylko powinność religijną, lecz także obowiązek moralny.
Jako że współcześnie problematyka etyki zawodowej wykazuje liczne, bezpośrednie lub pośrednie związki ze wspomnianą sferą CSR, etyką społeczną, etyką życia publicznego, a także socjologią moralności, socjologią pracy oraz socjologią instytucji i zrzeszeń, a ponadto poradoznawstwem, zawodoznawstwem, pracą socjalną i polityką społeczną, warto ją podjąć oraz rozwinąć. Właśnie temu ma służyć niniejsza praca, sytuująca się na styku wspomnianych gałęzi i subdyscyplin naukowych, znosząca, a przynajmniej zacierająca, rysowane często zbyt grubą kreską linie demarkacyjne między nimi. Wydaje się bowiem, że płaszczyzną porozumienia jest tu, a z pewnością powinien być, aksjologiczny, a ściślej: etyczny aspekt każdej z wymienionych dziedzin.
Fragment Wstępu
Przedmiotem prezentowanego zbioru studiów jest szerokie zagadnienie, które mogłoby stać się tematem monografii. Jak bowiem opisać w wyznaczonej ramami wydawniczymi pracy dzieje ewangelicyzmu w jednym z najważniejszych dla luteranizmu i kalwinizmu miejsc na mapie ziem polskich?
Jest to widoczne szczególnie w Toruniu. Dość wspomnieć tylko, że od czasów reformacji aż do 1920 roku ludność protestancka przeważała wśród mieszkańców Starego i Nowego Miasta Torunia, a burmistrzowie miasta byli wyłącznie wyznania ewangelickiego. Jest to blisko 400 lat historii Torunia i warto o tym pamiętać, zwłaszcza że 100 lat temu stosunki wyznaniowe zmieniły się w sposób radykalny.
Fragment Wstępu
Translated by Barbara Komorowska
The ethnography of historiography developed in communist Poland is a consequence of the ‘anthropological turn’ in historiographic and methodological studies and an aspect of the ethnography of modern thought in the field of history. This is a proposal of an anthropological view of history as a field of culture. The ethnography of modern thought in the field of history combines reflections classically preserved for the history of historiography, methodology of history and cultural anthropology. Dealing with the case of Górski and reconstructing his vision of the world and man allows for an interpretive reconstruction of the cultural ‘piece’ of historiography developed in the Polish People’s Republic and sketching a fragment of its ‘cartographic image’ and diagnosis. The diagnosis concerns the phenomenon of anthropologising history, whose local variants can be observed in historiography developed in communist Poland.
O idei Europy tradycyjnie myślano w kategoriach pokonywania granic. Tak jak mityczna księżniczka nosząca jej imię, Europa miała być nomadką – tworzyć się dzięki nieustannej wędrówce. Jednocześnie miała być ona nośnikiem uniwersalizmu – obietnicy powszechnego postępu, która stopniowo ziści się w planetarnych ramach. Zburzenie muru berlińskiego i wejście w kolejną fazę integracji kontynentu raz jeszcze zrodziły nadzieje na kosmopolityczną Europę. Po upływie 30 lat nie zostało z nich zbyt wiele. Dziś granice stanowią raczej świadectwo impasu europejskiego uniwersalizmu niż chwilową barierę na drodze do jego realizacji. Dramat uchodźców tonących w Morzu Śródziemnym, rozbudowa strzeżonej „twierdzy Europa” czy odradzające się egoizmy narodowe to tylko najbardziej jaskrawe przykłady odwrotu ku partykularyzmom. Czy zatem Europa definitywnie odstąpiła od swej misji?
W kontrze do nastroju przepełnionego pesymizmem książka śledzi wyłanianie się konturów nowej Europy, a właściwie – wielu Europ na raz. Niemożliwość wypracowania formy politycznej, porowatość i niestabilność granic zostają potraktowane nie jako przejaw zmierzchu, lecz jako źródło żywotności Europy. O ile stary europejski uniwersalizm polegał na przesuwaniu horyzontów i przezwyciężaniu partykularyzmów, o tyle współcześnie granice stają się przestrzeniami spotkania z Innością, zewnętrzem, różnicą, które wzywają Europę do wymyślenia się na nowo.
Książka eksploruje nowe ścieżki dla Europy w ślad za poststrukturalistycznymi myślicielami. Konfrontując się z aktualnym wyzwaniem migracji, historią idei europejskiej i współczesnymi debatami nad potrzebą odnowy uniwersalizmu, Nomadyczna Europa stawia sobie za cel odblokowanie naszej wspólnej wyobraźni politycznej.
Zachodzące przemiany społeczno-kulturowe domagają się rewaloryzacji dotychczasowych ustaleń z zakresu prawa autorskiego i denaturalizacji pojęcia autorstwa, jego dyskursywizacji z uwzględnieniem kontekstów prawnych, ekonomicznych, estetycznych i teoretycznoliterackich. Autor jest nie tylko podmiotem procesu twórczego, lecz także nośnikiem określonej ideologii. Autorstwo wyłania się w XVIII wieku jako narzędzie w starciu sił politycznych, społecznych i ekonomicznych, autor staje się chwytem retorycznym w nierównej walce toczonej przez feudalny porządek z kapitalizmem. Opowieść o autorstwie to historia urynkowienia literatury i kultury. Ideologia autorstwa, maskowana wieloma metaforami i kategoriami (takimi jak oryginalność czy geniusz), podtrzymywana przez instytucje w rodzaju krytyki i teorii literatury, służy przemianie twórczości w przedmioty estetyczne, łatwe do skonsumowania towary bez kłopotów funkcjonujące na komercyjnym rynku. Jednocześnie zagadnienie autorstwa pozostaje problemem kulturowej autoidentyfikacji, określając, czyje głosy uchodzą za prawomocne i autorytatywne, a które podlegają systemowemu uciszaniu. Monografia stanowi kompleksowe omówienie historii autorstwa i jego licznych kontekstów: niekwestionowanej i niebezpiecznie anachronicznej dominacji romantycznego modelu autorstwa, represji autorstwa kobiecego, metaforycznej śmierci autora i problemu autorstwa zbiorowego.
Wyjątkową inspiracją do wydania niniejszego tomu jest na pewno fakt, że od kilku miesięcy przeżywamy Rok Święty Compostelański. W tym roku grób św. Jakuba Większego w Santiago de Composteli staje się źródłem szczególnych łask dla każdego pielgrzyma wędrującego drogami św. Jakuba. Wierzymy również głęboko, że jest to wyjątkowy czas dla każdego, kto chce odnowić swoje życie, a być może nawet nadać mu sens. Bo czyż nie tego szukali wędrujący przez wieki pielgrzymi, udający się do źródła łask, które znajdowali w Composteli? [...]
W prezentowanym tomie znajdują się teksty, które dotykają różnych caminowych wątków. Ich ogólną prezentację rozpoczynamy od przywołania Listu pasterskiego z okazji Roku Świętego Compostelańskiego autorstwa arcybiskupa Santiago de Compostela Juliána Barrio Barrio. To niezwykle ważny dokument, który odkrywa przed nami korzenie, mówi o teraźniejszości, a przede wszystkim inspiruje św. Jakubem Większym na przyszłość. [...] Tytuł listu Wyjdź z twojej ziemi! Apostoł Jakub na ciebie czeka! to zaproszenie do tego, aby uczynić kolejny krok wiary w naszym życiu. Oby niniejsza książka pomogła w jego podjęciu.
Ze Wstępu
Wstęp / 11
Małgorzata Nowalińska
Warsztat średniowiecznego mistrza. Sposoby mechanicznego kopiowania rysunku / 13
Dorota Maria Borowska
Widzimy to, co wiemy. Znaczenie geometrii w tworzeniu kompozycji obrazu Jana van Eycka Małżeństwo Arnolfinich / 31
Katarzyna Novljaković
Dwustronnie malowany obraz Lippa d’Andrei di Lippo z kolekcji książąt Czartoryskich jako przykład tradycyjnego warsztatu quattrocenta / 45
Anna Forczek-Sajdak
Renesansowe pomniki nagrobne rodziny Pieniążków herbu Odrowąż z Krużlowej i Skrzydlnej / 63
Alicja Saar-Kozłowska
Uwagi na temat warsztatu barokowego rzeźbiarza w kamieniu. Między formą wyciętą, nieukończoną a pogłębioną polichromią / 87
Mateusz Jasiński
Analiza technologiczna obrazu Sąd Midasa ze zbiorów Muzeum Lubelskiego w Lublinie – porównanie z warsztatem Gerrita van Honthorsta i innych caravaggionistów utrechckich / 123
Sylwia Svorová Pawełkowicz, Michał Witkowski
Smalta – produkcja i handel w świetle badań archiwalnych i fizykochemicznych / 139
Ewa Doleżyńska-Sewerniak, Jakub Karasiński
Badania stosunków izotopowych ołowiu w próbkach bieli ołowiowej z obrazów Szymona Czechowicza (1689–1775) / 155
Przemysław Waszak
Rekonstrukcje z zakresu historii sztuki a wizja literacka warsztatu biedermeierowskiego malarza Carla Spitzwega / 181
Elżbieta Zygier, Anna Klisińska-Kopacz
Sposób opracowania malarskiego obrazów o tematyce myśliwskiej Maksymiliana Gierymskiego / 193
Andrzej Laskowski
Wokół warsztatu galicyjskiego urbanisty. Casus tarnowskiego architekta Adolfa Juliusza Stapfa / 211
Emilia Ziółkowska-Ganc
Realia pracy architektów-urzędników Królestwa Polskiego w okresie międzypowstaniowym / 223
Szymon Jan Stenka
Miedzioryty i akwaforty Jerzego Hoppena w kontekście jego nieopublikowanego rękopisu z 1941 roku / 255
Karolina Rosiejka
Studio artystki jako metafora dla sztuki. Przypadek Georgii O’Keeffe / 271
Filip Pręgowski
Pracownia jako przestrzeń ideologiczna. O dyskursie wokół przemian artystycznych w amerykańskiej sztuce lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w kontekście medium i warsztatu / 285
Cátia Viegas Wesołowska
Malarstwo emalią na stali w architekturze z perspektywy historycznej w kontekście wczesnych prac Stefana Knappa / 303
Anna Gut-Czerwonka
Megalityczna twórczość Zygmunta Wujka (1938–2018) / 323
Szymon Piotr Owsiański
Z pracowni projektanta i artysty, Yves’a Saint Laurenta. Przestrzeń twórcza i źródła inspiracji / 341
Marek Barański
Badacz zabytków architektury i jego warsztat / 351
Oleh Rudenko
Myśleć książką. Filozofia twórczości Fedora Łukawego / 373
Przemysław Waszak
Kreślony słowami w wyobraźni świat sztuki w prozie Stanisława Lema / 391
Piotr C. Kowalski
Mój warsztat pracy dawniej i dziś / 405
Filozofia Karla Jaspersa bezsprzecznie należy do dzieł ścisłej czołówki klasyki filozoficznej, które nie zostały jeszcze przełożone na język polski. Wraz z Byciem i czasem Heideggera oraz Byciem i nicością Sartre'a tworzy wielką trylogię arcydzieł filozofii egzystencjalnej.
Dotychczas w języku polskim Jaspersa można było poznać tylko z lektury jego mniejszych i bardziej popularnych rozprawek, będących często zapiskami z wykładów, a nawet odczytów radiowych. Wielkiego filozofa na ogół kojarzy się więc z atrakcyjnie brzmiącymi frazami, takimi jak sytuacje graniczne, lęk egzystencjalny czy pasja nocy.
W filozofii światowej za najważniejszą z prac Jaspersa uchodzi Philosophie. Cieszę się, że tłumacząc to dzieło, mogę uzupełnić istotną lukę w dziejach polskiej kultury filozoficznej.
Od tłumacza
Filozofia Karla Jaspersa bezsprzecznie należy do dzieł ścisłej czołówki klasyki filozoficznej, które nie zostały jeszcze przełożone na język polski. Wraz z Byciem i czasem Heideggera oraz Byciem i nicością Sartre'a tworzy wielką trylogię arcydzieł filozofii egzystencjalnej.
Dotychczas w języku polskim Jaspersa można było poznać tylko z lektury jego mniejszych i bardziej popularnych rozprawek, będących często zapiskami z wykładów, a nawet odczytów radiowych. Wielkiego filozofa na ogół kojarzy się więc z atrakcyjnie brzmiącymi frazami, takimi jak sytuacje graniczne, lęk egzystencjalny czy pasja nocy.
W filozofii światowej za najważniejszą z prac Jaspersa uchodzi Philosophie. Cieszę się, że tłumacząc to dzieło, mogę uzupełnić istotną lukę w dziejach polskiej kultury filozoficznej.
Od tłumacza
Prezentowana monografia ma charakter interdyscyplinarny, uwzględnia bowiem perspektywy: historyczną, socjologiczną, pedagogiczną i ekonomiczną emigracji zarobkowej Polaków w Szkocji. Ukazuje specyfikę oraz społeczno-kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania ich adaptacji w nowych warunkach i związane z tym problemy, a także dylematy tożsamościowe, wynikające z funkcjonowania w społeczeństwie wielokulturowym.
Jako autorzy mamy nadzieję, że książka zainteresuje badaczy emigracji, studentów nauk społecznych i osoby zajmujące się tym zagadnieniem, np. polityków społecznych i pracowników socjalnych czy działaczy organizacji polonijnych. Staraliśmy się pokazać wielowymiarowy świat współczesnych emigrantów i wyjaśnić przyczyny ich życiowych wyborów. Są oni bowiem w jakimś stopniu zawieszeni między różnymi rzeczywistościami, które inaczej postrzegają, doświadczają i wartościują. Migracja zawsze wiąże się z próbą ich połączenia i nadania sensu.
Głównym celem postawionym przed prezentowaną monografią jest uporządkowanie wiedzy z zakresu problematyki relacji zdolności dynamicznych i przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw. Do jego osiągnięcia konieczne było podjęcie złożonego zagadnienia przewag konkurencyjnych, omówienie założeń wybranych szkół zarządzania strategicznego, podstaw koncepcji zdolności dynamicznych i wielu problemów z nią związanych oraz przeprowadzenie własnego badania empirycznego. Współczesne przedsiębiorstwa są zmuszone do nieustannego dostosowywania się do turbulentnych zmian otoczenia, co łączy się z koniecznością daleko idących modyfikacji i uelastyczniania realizowanych przez nie strategii. Koncepcja zdolności dynamicznych jest daleko idącym rozszerzeniem szkoły zasobowej strategii pozwalającym na istotne przeformułowanie metod analizy strategicznej i opracowanie strategii przedsiębiorstw. W nauce dowodzi się, że szczególny typ zdolności organizacyjnych, nazywany zdolnościami dynamicznymi, jest niezbędną częścią każdego skutecznego dopasowania strategicznego. Koncepcja ta uzupełnia również metodykę porównań wewnątrz- i międzysektorowych oraz pozwala na poprawę skuteczności i szybkości reakcji organizacji na zmiany w otoczeniu.
Epidemie chorób zakaźnych to także zjawiska społeczne. Uwzględnienie czynników społecznych, kulturowych i politycznych jest ważnie zarówno wtedy, gdy wyjaśniamy, dlaczego dana choroba się rozprzestrzenia, jak i wtedy, gdy zastanawiamy się, jak proces ten spowolnić lub zatrzymać. Dotyczy to nie tylko znanych od wieków chorób jak dżuma, gruźlica czy cholera, ale również tych, które pojawiły się całkiem niedawno, jak HIV/AIDS, ebola, świńska grypa i COVID-19.
Praca stanowi przewodnik po społecznych aspektach epidemii. Pokazuje rolę, jaką patogeny odegrały w procesie rozwoju ludzkich cywilizacji, jaki jest związek epidemii z nowoczesnością i dlaczego późnonowoczesny świat sprzyja wyłanianiu się nowych zagrożeń zakaźnych. Książka ukazuje, jak patogeny uczyniono istotnym elementem rozmaitych polityk i jaki wpływ epidemie wywarły na koncepcję zdrowia publicznego. Omawia też, jak choroby zakaźne są przedstawiane w kulturze popularnej, oraz analizuje mechanizmy zbiorowych i instytucjonalnych reakcji na zagrożenie z nimi związane. Wreszcie książka prezentuje wyniki badań z 2018 i 2020 roku dotyczące stosunku Polek i Polaków do chorób zakaźnych oraz ich postawy wobec pandemii. Wszystko to sprawia, że praca ta pozwala umieścić skalę naszej reakcji na COVID-19 w odpowiedniej perspektywie.
Silva rerum (2):
Wczesne teksty muzeologiczne na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej 1882–1917 od redakcji / 7
Silva rerum (2):
Early Museological Texts in the Polish-Lithuanian Commonwealth 1882–1917 from the editors / 19
[OO. Jan Hoszowski, Ignacy Chojnacki, Michał Dobrianski]
Statut cerkiewno-archeologicznego muzeum Prawosławnego Bractwa Święto-Bogu-rodzickiego w Chełmie / [OO. I???? ?o???????, ??????? ?????????, M?????? ??????????], ?????? ????????-???????????????? ????? ??? ????????? ????????????? ?????-????????????? ????????, 1882 / 29
komentarz Dariusz Dąbrowski / 38
Statut ordynacji rodziny książąt Czartoryskich na Gołuchowie, 1893 / 45
komentarz Kamila Kłudkiewicz / 61
Ludwig Kaemmerer
Muzeum Cesarza Fryderyka w Poznaniu / Kaiser-Friedrich-Museum in Posen, 1904 65
komentarz Kamila Kłudkiewicz / 86
Iwan Trusz/???? ????
Potrzeba ukraińskiego muzeum, ??????? ??????????? ?????, 1905 / 93
komentarz Dariusz Dąbrowski / 103
Feliks Jasieński
Przewodnik po dziale japońskim Oddziału Muzeum Narodowego, 1906 / 107
komentarz Agnieszka Kluczewska-Wójcik / 125
Stanisław Wyspiański i Władysław Ekielski
Akropolis. Projekt zabudowania Wawelu, 1908 / 131
komentarz Daria Jagiełło / 145
Aleksander Maciesza
Zasady organizacji muzeów krajoznawczych, 1910 / 157
komentarz Małgorzata Wawrzak / 171
Stefan Stobiecki
W sprawie krajowego muzeum przyrodniczego, 1910 / 179
Stefan Stobiecki
W sprawie krajowego muzeum przyrodniczego.
Cz. 2. Program muzeum i projekt regulaminu muzealnego, 1912 / 193
komentarz Piotr Daszkiewicz / 206
Aniela Chmielińska
W jakim celu tworzymy muzeum w Łowiczu?, 1913 / 213
komentarz Aldona Tołysz / 232
Zenon Przesmycki „Miriam”
Pro arte, 1914 / 243
komentarz Aldona Tołysz / 266
Eligiusz Niewiadomski
Przyszłe muzea Warszawy, 1915 / 277
komentarz Aldona Tołysz / 293
Maciej Szukiewicz
Muzeum teatralne im. Stanisława Wyspiańskiego (projekt), 1917 / 301
komentarz Małgorzata Baka / 312
Mieczysław Treter
W sprawie polskiego Muzeum wojny, 1914 / 323
Mieczysław Treter
Muzea współczesne, 1917 / 335
komentarz Małgorzata Wawrzak / 346
Indeks osobowy / 357
Tłumaczenie i wprowadzenie – Piotr Roszak
Edycja – Piotr Roszak, Enrique Alarcón
Egzegeza, z jaką się spotykamy, czytając Komentarz do Pierwszego Listu św. Pawła do Tesaloniczan, to „alfabet” teologiczny Akwinaty, gdyż egzegeza nie jest dla niego celem samym w sobie, ale ma prowadzić do dalszej teologicznej refleksji. Dlatego można wyraźnie dostrzec w praktyce św. Tomasza silny nacisk na analizę treści, jaką przekazuje Pismo, a nie proste odczytywanie zewnętrznego brzmienia tekstu, uchodzące dla wielu za sens dosłowny. To egzegeza uważna i skupiona na odkrywaniu racji i sensu, to rezultat przekonania o tym, że teologia będąca w służbie boskiej Mądrości może opierać się na pewnych racjach czy argumentach, które nie osłabiają wiary, a wręcz przeciwnie – ją umacniają. Skoro bowiem Bóg stworzył świat w swej mądrości (omnia in sapientia fecisti, św. Tomasz często powtarza ten biblijny cytat pochodzący z Ps 103), a ta udziela się stworzeniu, to zasadne jest pytanie o argumenty i uzasadnienia także w tym, co uchodzi za porządek naturalny. To jedno z tych założeń teologicznych, które bez wątpienia przyczyniły się do rozwoju nauki.
W takim sposobie prowadzenia interpretacji tekstu biblijnego, jaki możemy zaobserwować w Wykładzie Pierwszego i Drugiego Listu do Tesaloniczan, wybrzmiewa pewien styl, który integruje Pismo, Tradycję i spekulację. Ten rodzaj metody pracy teologicznej, obserwowany u św. Tomasza, zyskał sobie miano „tomizmu biblijnego”: wierność wobec odczytywanego tekstu Pisma Świętego nie jest niewolnictwem intelektualnym, zamrożeniem myślenia, ale lawiną, która uruchamia kolejne znaczenia. To sztuka integracji, z której słynął św. Tomasz.
Ks. prof. dr hab. Piotr Roszak, fragm. wstępu do książki
Monografia zbiorowa pt. Folklor polski i litewski (Źródła – adaptacje – interpretacje) powstała w efekcie współpracy trzech ośrodków akademickich: polskich – Uniwersytetu w Białymstoku wraz z Działem Naukowym Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – oraz litewskiego – Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie. W podstawowym założeniu publikacja ma ukazać folklor polski i litewski w ich powiązaniach oraz odrębnościach, jak też formy obecności ludowej tradycji w kulturze obu narodów. Ponieważ już od XIX wieku częściej mowa nie o folklorze czy żywej ludowej tradycji, lecz o adaptacjach, przeróbkach i interpretacjach źródłowego materiału wykorzystywanego przez twórców do celów artystycznych, ideowych, komercyjnych, co nierzadko prowadzi do folkloryzmu, również tym zagadnieniom poświęcono w pracy wiele miejsca.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
