Ronald Dworkin (1931-2013) był amerykańsko-brytyjskim filozofem prawa znanym z antypozytywistycznej koncepcji pierwszeństwa zasad prawnych przed normami prawnymi. W tej książce, ostatniej, choć zamierzonej jako początek rozległych badań, i wydanej pośmiertnie, nieco podobnie podchodzi do kwestii religii: doświadczenie ,,świętości"" jest warunkiem wiary w Boga. O tyle ateista i teista mogą być religijni. Religijnego ateistę cechuje postawa religijna, która nie musi implikować wiary w określonego czy nawet osobowego Boga. Dworkin spogląda za Kantem na ,,prawo moralne we mnie i niebo gwiaździste nade mną"", poszukując w sobie sensu życia, a w kosmosie wzniosłego piękna. Kto uznaje istnienie jednego i drugiego (sensu i piękna), przybiera postawę religijną. Ten koncyliacyjny pogląd, dziś tak potrzebny w obliczu wojen religijnych prowadzonych na ogół przez wiernych w imię obrony ich Boga, ma także daleko idące konsekwencje prawne, rewiduje bowiem rozumienie religijności w prawodawstwie. Pozwala na przykład zwolnić ateistę z obowiązku odbycia służby wojskowej z powodów sumienia tak samo jak wyznawcę jakiejś religii teistycznej. Propozycje Dworkina zawarte w tej niewielkiej książeczce są więc fundamentalne, a jego pogląd, że ,,religia jest głębsza od Boga"", może skłonić obie strony konfliktu do rozmowy ponad podziałami.
Książka pochodzi z najpłodniejszego okresu, z lat pięćdziesiątych XX wieku, klasyka historii judaizmu Gershoma Scholema (1897–1982). Urodzony w Berlinie, już w 1923 roku osiadł na resztę życia w Jerozolimie. Stał się autorytetem w dziedzinie badań nad mistycyzmem żydowskim, a zwłaszcza nad jego najważniejszym nurtem – kabałą, której wspołczesna postać narodziła się pod koniec średniowiecza i od tego czasu współistnieje z tradycyjnym kultem. „Kabała…” jest nie tylko znakomitym, lecz także przystępnym wprowadzeniem do zagadnień mistycyzmu religijnego. Scholem rozważa tu naturalne i dotyczące nie tylko judaizmu pytanie o relacje między zawsze w jakiejś mierze wywrotowym mistycyzmem a religijnym establishmentem, między mistyczną wykładnią pism a ich tradycyjną lekcją. To także kwestia relacji między ezoteryczną symboliką a skłonną do racjonalizmu ortodoksją. Mistycyzm, zawsze młody, dynamiką swego żywego doświadczania Boga rozbija skupioną na prawie, kostniejącą w zakazach i nakazach ortodoksyjną tradycję. Te napięcia, jak pokazuje Scholem, nie mają tylko negatywnego charakteru. Kabała przysparza żywotności Torze. Mistyczne i ezoteryczne praktyki pogłębiają jej sens o żywe doświadczenie. Także golem, jak wynika z badań Scholema, wbrew ludowej legendzie nie był wcale stworzonym przez człowieka monstrum, lecz formą takiego doświadczenia – medytacyjnym ćwiczeniem kabalistów.
Książkę tę Terry Eagleton (ur. 1943) – światowej sławy brytyjski teoretyk literatury i filozof społeczny („Iluzje postmodernizmu”, „Zło”, „Jak czytać literaturę”) – opublikował w półwiecze początków swej aktywności publicznej. Zaczynał w 1964 roku jako rewolucyjny socjalistyczny katolik i do dziś bada zmienne losy Boga w ludzkiej kulturze. W tym eseju rozważa, na ile Boga – martwego, jak zakłada, od trzystu lat –zdołała lub nie zdołała zastąpić kultura. Oświecenie, romantyzm, modernizm, postmodernizm składają się na historię tych prób o niemal sensacyjnej fabule z niespodziewanym finałem 11 września 2001. Głównymi postaciami dramatu i stawką w grze są ateizm i jedność społeczna. W swojej jak zwykle błyskotliwej i erudycyjnej narracji Eagleton przywołuje mało znane fakty i wypowiada właściwe sobie kontrowersyjne opinie. Jak kultura miałaby zastąpić religię i po co? Jeśli po to, by pełnić za nią pozytywne funkcje polityczne (unifikacja społeczeństwa i spokój społeczny), to czy religia, zwłaszcza nowotestamentowa, faktycznie się do tego nadaje? Kiedy, jeśli w ogóle, pojawia się prawdziwy ateizm? I co z jego odwrotem po 11 września i ekspansją fundamentalizmu? Historia prób zastąpienia kulturą odchodzącego Boga jest przyczynkiem do drażliwej sprawy relacji między (religijnymi) masami a (na ogół niewierzącą) elitą intelektualną i wiele wyjaśnia z mechanizmów najnowszej historii Europy.
Ta książka należy do kanonu namysłu nad współczesnym światem drugiej połowy XX wieku, i to nie tylko od strony ekonomicznej. Jest chyba najgłębiej sięgającym traktatem o współczesnej gospodarce. Opublikował go w 1973 roku jako niemal manifest swej filozofii ekonomii Ernst Friedrich Schumacher (1911-1977), urodzony w Niemczech obywatel brytyjski. Autor, pracując jako doradca w organach rządowych i międzynarodowych, dogłębnie poznał bolesne strony gospodarczej nowoczesności, które bez wkładu takich myślicieli jak on być może do dziś pozostałyby nierozpoznane. Zła mitologia wzrostu jako jedynego kryterium rozwoju, a nawet sensu gospodarki, dominacja molochów, nieskuteczność pomocy krajom (nie)rozwijającym się to problemy, które narodziły się kilkadziesiąt lat temu i które żyją nadal, nierozwiązane. Optując za innym, `ludzkim` i `buddyjskim` modelem ekonomii, Schumacher zakorzeniał ją w głębokich fundamentach ludzkiej egzystencji, uważając, że gospodarka ma sens tylko wtedy, gdy człowiek dla niej `coś znaczy`. Ten fundamentalizm i ta troska zapewniły jego dziełu kultowy charakter, a ono samo pozostaje świeże i inspirujące do dziś - także dla nas, którzy tamten okres spędziliśmy za `żelazną kurtyną`.
Claude Lévi-Strauss (1908–2009), jeden z najwybitniejszych myślicieli francuskich XX wieku, twórca strukturalizmu i strukturalnej antropologii, po sukcesach jego książek z lat 50. (Smutek tropików) zajął się badaniem mitów amerykańskich Indian spisanym w czterotomowych Mitologikach, publikowanych w latach 1964–1971. Tom pierwszy, Surowe i gotowane, ukazał się niedawno w polskim przekładzie (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010). Niniejszy tom jest drugi w tym cyklu. Podobnie jak poprzedni fascynuje nie tylko bogactwem zgromadzonego materiału w postaci indiańskich mitów, lecz także odkrywczą eksplikacją ich sensu opartą na faktach etnografii, zoologii i botaniki. Głównym przedmiotem zainteresowania autora są jednak formalne związki między mitami, ich „transformacje” czy „inwersje”. Te dwa uzupełniające się wymiary, etnografia i system formalnych związków, pozwalają ujrzeć „strukturalizm z ludzką twarzą” – wcale nie redukcję do czysto formalnej kombinatoryki, lecz żywą treść eksplikowaną z pomocą aparatury formalnej. Wbrew późniejszym przekonaniom ten strukturalizm to nie matematyka i formalizm. Jego ideowe podłoże tkwi gdzie indziej: w przekonaniu, że struktura ludzkiego umysłu jest uniwersalna i „przedkulturowa” – niezależnie od kultury ludzkie wizje świata są podobne, może nawet wrodzone. Choćby w celu weryfikacji takiej przesłanki-tezy warto śledzić ten fascynujący sequel Lévi-Str
Michael Walzer (ur. 1935), wybitny amerykański filozof społeczny, temat swojej książki mógł zaczerpnąć z własnej historii urodzonego już w Nowym Jorku potomka europejskich imigrantów żydowskich. Zaliczany jest do komunitarian, czyli liberałów rozumiejących wolność nie formalnie i egalitarnie, lecz w jej wspólnotowych uwarunkowaniach. Wolności towarzyszy tolerancja – drugi czynnik definiujący liberalizm. Niniejsza książka mówi raczej o polityce tolerancji, jej praktyce (toleration) niż o postawach (tolerance) opartych na określonych wartościach czy cnotach, jest raczej dla politologów niż dla etyków. Skupiając się na politycznej stronie tolerancji, autor daje nam przejrzyste i pouczające studium różnych podejść do niej w kilku typach organizmów państwowych od dawnych wielonarodowych imperiów po „społeczeństwa imigranckie” jak na przykład USA. Tolerancja – pokojowe współistnienie różnic – ma swoją frapującą dynamikę. Nie ma różnicy bez tożsamości. Współczesne społeczeństwo żyje w napięciu między dążeniem jednostek do integracji grupowej a egzekwowaniem własnych indywidualnych praw. Gdy grupy rozmywają się, tolerancja przestaje być potrzebna. Czy czeka nas taki ponowoczesny „koniec tolerancji”? Warto sprawdzić u Walzera.
Robert Muchembled (ur. 1944), jeden z najwybitniejszych francuskich historyków nowożytności, dzieli swój profesorski czas między Paryż i Princeton. Dzięki temu ta kulturowa historia seksu drugiej połowy ubiegłego tysiąclecia nabrała ponadkontynentalnego wymiaru i dała obraz prawdziwie uniwersalny. Francja, Anglia i Ameryka ostatnich stuleci w kwestiach seksualności biegną, jak się okazuje, podobnym tropem. Wbrew dość rozpowszechnionemu wyobrażeniu okres ten nie przysparzał liniowo ludziom coraz więcej wolności. Drakońskie regulacje prawne w odniesieniu do pewnych odchyleń obyczajowych następowały po bardziej liberalnych okresach, życie kobiet w rozumnym, zdawałoby się, XIX wieku dalece nie było lżejsze niż na przykład w oświeceniu. Muchembled śledzi ten dramat ograniczanej na różne sposoby swobody w zaznawaniu erotycznej przyjemności na tle głębszych uwarunkowań obyczajowych, politycznych i religijnych. Happy end w postaci triumfalnego odkrycia przez medycynę orgazmu i ochoczego zastosowania tej znanej wszystkim od zawsze nowości nie przesłoni obyczajowej traumy, którą autor tak dobitnie ewokuje swoją opowieścią. W światłym na pozór XVI wieku Florencja wprowadza karę śmierci za homoseksualizm, a seks analny, nawet hetero, był dawniej i ciężkim grzechem, i zbrodnią. Po takiej lekturze czytelnik, a zwłaszcza czytelniczka, zapewne bardziej polubi swoje czasy.
Jarosław Urban, znawca whisky i whiskey, autor książek o nich, wielokrotnie pielgrzymował do stanu Kentucky, źródła amerykańskiego bourbona. W swojej książce opisuje jego historię i teraźniejszość. Trunek ten przeżywa w ostatnim czasie wielki wzrost popularności. Bourbon wszakże to whiskey – szczególna, amerykańska odmiana destylatu, który narodził się niegdyś w Szkocji. O specyfice bourbona odróżniającej go od szkockiej whisky, o jego produkcji i producentach traktuje ta książka wzbogacona wrażeniami autora z degustacji niektórych marek i uzupełniona charakterystyką innych odmian amerykańskiej whiskey, między innymi żytniej i kukurydzianej. Opowieść Jarosława Urbana o bourbonie, nierozerwalnie związanym z historią Ameryki, przybliża polskiemu czytelnikowi ten dość egzotyczny jeszcze dla niego trunek, jak dotąd znany mu lepiej z kart amerykańskich powieści niż ze sklepowych półek.
Niewierni to tętniący napięciem wielowątkowy thriller, w którym powracają bohaterowie Nielegalnych. Autor, były oficer wywiadu, stworzył pasjonującą opowieść inspirowaną autentycznymi wydarzeniami.
Agenci polskiego wywiadu z zespołu Konrada Wolskiego wpadają na trop tajemniczego spotkania w hotelu Marriott. Nie podejrzewają, że wydarzenie to postawi na nogi służby wywiadowcze wielkich mocarstw. Nowe zagrożenie terrorystyczne uruchamia lawinę wydarzeń od Jemenu po Irlandię.
Nieuchwytny Safir as-Salam, polski terrorysta w szeregach Al-Kaidy jest gotowy do decydującego starcia. Wszystkie tropy prowadzą do Szwecji, gdzie uwagę służb zaprząta genialny haker antyglobalista...
Vincent V. Severski - pseudonim literacki pułkownika polskiego wywiadu. Przez wiele lat pracował poza granicami kraju pod przybraną tożsamością. Zajmował jedno z najwyższych stanowisk kierowniczych w Agencji Wywiadu. Odszedł ze służby na własną prośbę w 2007 roku. Wielokrotnie odznaczany i wyróżniany przez najwyższe władze RP, uhonorowany Legią Zasługi przez prezydenta Baracka Obamę.
Nie dowiecie się, co z tej historii zdarzyło się naprawdę. Nie dowiecie się, które z opisanych postaci są prawdziwe. Były oficer wywiadu tego wam zdradzić nie może, Ale COŚ zdarzyło się naprawdę, KTOŚ jest prawdziwy. Polska powieść sensacyjna zyskała autora, który nie tylko wie, o czym pisze. Severski zdradził kiedyś, że po przeczytaniu Millenium Larssona doszedł do wniosku, że skoro Larsson, którego poznał, potrafił tak pisać, to on potrafi co najmniej tak dobrze. Nie pomylił się - Miłada Jędrysik, była korespondentka wojenna Gazety Wyborczej
Georges Vigarello (ur. 1941), francuski historyk, ma w swojej dziedzinie imponujący i niezwykle efektowny dorobek, w znacznej mierze udostępniony polskiemu czytelnikowi przez Wydawnictwo Aletheia (?Historia czystości i brudu?, ?Historia gwałtu?, ?Historia urody?, ?Historia zdrowia i choroby?). Zainteresowania Vigarella skupiają się wokół ?historii ciała? i wszystkiego, co się z nim dzieje: ciała chorego, zdrowego, brudnego, czystego, upiększanego i poniewieranego. Opisywane praktyki historyczne mają u podłoża określone rozumienie natury i funkcjonowania ludzkiego ciała. Autor rekonstruuje właśnie to rozumienie, dzięki czemu jego ?historie? nie są zwykłym zestawieniem faktów, lecz fascynującą przygodą intelektualną. Również tak trywialne zjawisko jak otyłość nabiera istotnego znaczenia historycznego, gdyż ?metamorfozy tłuszczu? okazują się funkcją przemian pojmowania ciała i świata w ogóle. Vigarello pokazuje ewolucję stosunku do otyłości: od obfitego ciała jako symbolu siły i władzy po dzisiejszą stygmatyzację tuszy uznawanej za objaw defektu psychicznego. Rola gabarytów cielesnych zostaje też opisana od strony tego, co ją warunkowało: od strony przemian społecznych, zmiany statusu ?możnych? i demokratyzacji społeczeństwa.
Mineke Schipper (ur. 1938), wybitna holenderska badaczka światowych literatur w kontekście ich ludowych i mitycznych źródeł, w tej książce zebrała niemal z całego świata opowieści o pochodzeniu pierwszych ludzi. Zestawiła je i uporządkowała, by pokazać, jak zdumiewająco podobne są mity i historie nawet tych kultur, które nigdy nie miały ze sobą styczności. Wiele z nich ma swojego Adama i swoją Ewę, niebo i raj początku. Nieustannie powtarza się upadek i wygnanie w świat pracy i znoju. Wszędzie ujawniają się problemy relacji między mężczyzną a kobietą, podziału ról, kwestie pierwszeństwa (rozmaite wersje „żebra Adama”), delikatna sprawa kazirodztwa pierwszych ludzi, wreszcie rzecz podstawowa – skąd się wzięło samo to, co było na początku? Ta kolekcja owoców żywej i zaskakującej wyobraźni rozmaitych ludów przypomina nieco zbiory Lévi-Straussa, ale zainteresowania Schipper są raczej literacko-filozoficzne niż antropologiczne: chcąc się dowiedzieć, dokąd zmierzamy, powinniśmy najpierw zbadać, skąd przychodzimy, z jakiego świata mitów i opowieści, który przecież do dziś wywiera na nas ukryty wpływ.
Holenderski historyk psychologii Douwe Draaisma (ur. 1953) zajmuje swoim pisarstwem szczególne miejsce między nauką, jej popularyzacją i literaturą. Uprawia właśnie ?pisarstwo?, głęboką eseistykę dotyczącą kwestii istotnych zarówno dla nauki, jak i dla zwykłego człowieka. W ?Księdze?? podejmuje efektowną dialektykę pamiętania i zapominania, wydobywa jej paradoksy i zwalcza stereotypy. Przypomina zapominanie, o którym zapomnieliśmy, troszcząc się o pamięć. Tymczasem nie byłoby jej, gdyby nie zapominanie. Pamięć nie dźwiga wszystkiego, selekcjonuje materiał do zachowania. Niewiele wiemy o tych procesach, tym bardziej fascynujące są więc opisywane w książce badania neuropsychologów czy praktyki psychoanalizy. Złe teorie pamięci przyczyniają szkód psychice: lobotomię wykonywano ?na ślepo?, Freudowska koncepcja ?wyparcia? jest nadużywana, jeśli w ogóle prawdziwa. Draaisma rozważa różne przejawy zapominania (dlaczego tak słabo zapamiętujemy sny? czy naprawdę pamiętamy swoje pierwsze wspomnienia?) i nie ogranicza się w tym do psychologii. Z właściwym sobie literackim talentem przywołuje dramatyczne zdrady pamięci, niespodziewane wypisy z księgi rzeczy zapomnianych: odnalezione zdjęcia, czytane po latach niedoręczone listy czy akta tajnych agentów. Zapominanie ma także swoją historię społeczną.
Niemiecki intelektualista o szerokich zainteresowaniach i trudnym życiu akademickim Georg Simmel (18581918) uchodzi za jednego z pionierów socjologii. Filozofia pieniądza wszakże (1900) nie jest socjoekonomią, lecz dziełem totalnym, z którym autor wiązał największe nadzieje i które uważał za swoje opus magnum. Tak jak zegar mierzy czas, tak pieniądz mierzy świat. Nie jest tylko po prostu środkiem wymiany, lecz relacją, interakcją wewnątrz społeczeństwa. Pieniądz tka społeczną sieć. Tworzy nowe stosunki oparte na urzeczowieniu i ilości, usuwa dawne jakości i wszystko niweluje. Powszechna wymienność wszystkiego na wszystko po odpowiednim kursie to właśnie pieniądz znak nowoczesności. Rozprawa ta stanowi wyraz pesymistycznej filozofii Simmla, który rozpoznaje trendy współczesności aktualne do dziś. Dlatego jego dzieło nie zestarzało się, a pomógł w tym wprawdzie trudny, ale nie drętwo akademicki styl pisania i myślenia autora, który od dzieł na temat Goethego czy Rembrandta gładko przechodził do socjologii i odwrotnie. Lektura Filozofii pieniądza, pouczającej diagnozy współczesności, pozwoli czytelnikowi wyrobić sobie także pogląd o myśli autora, którego wkład w nowoczesne idee do dziś nie został jednoznacznie rozpoznany.
Amerykańska historyk techniki Rachel Maines zbadała w tej książce, światowym bestsellerze tłumaczonym na wiele języków, pewien szczególny epizod z dziejów techniki medycznej: narodziny wibratora i jego zawrotną karierę pod koniec XIX i na początku XX wieku, kiedy to reklamowano go wśród artykułów sprzętu domowego. Były czasy (trudno w to dziś uwierzyć), gdy lekarze nie znali zjawiska kobiecego orgazmu, znali za to zespół chorobowy pod nazwą „histeria” i leczyli go zgodnie z zaleceniami Galena, lekarza z II wieku, doprowadzaniem kobiet do tego skądinąd nierozpoznanego przez siebie stanu. Wibrator uwolnił ich od takich niewdzięcznych, choć podobno dochodowych zajęć. Książka Maines nie jest jednak tylko przyczynkiem do dziejów AGD, lecz rysuje szerokie tło kulturowe epoki, jej mody medyczne, hochsztaplerstwo i przesądy: hydro- i elektroterapię, leczenie wibracjami nie tylko „histerii”, lecz też wszystkiego innego. Najważniejsze zaś, że obok nader rzetelnej, a zarazem atrakcyjnej relacji historycznej stanowi ważny wkład w nasze rozumienie kobiecej seksualności, podając w wątpliwość „androcentryczny” mit o dominacji stosunku w udanym życiu erotycznym.
Roger Scruton (ur. 1944) to znany angielski pisarz, a także okresowy akademik. Karierę uniwersytecką utrudnił mu jego konserwatyzm, on sam zaś wiódł ?burzliwe? jak na akademika życie: czasem w mieście, czasem w wiejskiej głuszy, to w Anglii, to w USA. Ma też zasługi dla naszej części Europy, bo w latach 80. XX wieku wspomagał w Czechach dysydentów do czasu, aż został stamtąd wydalony. Po części o tym wszystkim jest ta książka, ale tylko marginalnie, bo przede wszystkim jest o winach, zwłaszcza francuskich, które Scruton zna jak żaden innny filozof. Czytelnik dowie się na podstawie osobistych doświadczeń autora, które wina warto pić, a które są czyhającym w supermarketach nieporozumieniem. Zapozna się z elementami filozofii wina opartej na takich wzorach, jak starożytne greckie biesiady, a także ? w imię pełni wszystkich nut winnego aromatu ? na filozofii miłości i Bożego daru. Na koniec otrzyma sugestie, jakie wina najlepiej pić podczas lektury określonych filozofów (pić z umiarem, chyba że się załamiemy przy Heglu). Ta piękna, chwilami przezabawna, chwilami poważna, a nawet wzniosła książka uczy na przykładzie wina czegoś istotnego: korzystania z życia w sposób godny i ze zrozumieniem.
Muzeum jest nie tylko miejscem gromadzenia i ochrony dzieł sztuki, lecz również obszarem, w którym dochodzi do podstawowego dla kultury konfliktu między nostalgią czasu zapamiętanego a dynamiką popychającą nas ku przyszłości. Muzeum jest kwintesencją czasu przyszłego - tu rozgrywa się zasadnicze pytanie o kształt publicznego zarządzania kulturą. Europejskie instytucje kultury niechętnie rozstają się z przywiązaniem do dominowania na rynku sztuki. W wielu narodowych galeriach i muzeach element podsycania populistycznych, nastawionych na konserwację raczej niż na rewolucję gustów publiczności, jest wciąż bardzo żywy i skuteczny.
Hanna Wróblewska
Księga Przemian jest pierwszą z kanonu pięciu ksiąg konfucjańskich, ale jej początki są dużo starsze. Chociaż znana powszechnie jako wróżebna, pełniła w kulturze Chin rolę nieporównanie donioślejszą. Była księgą mądrości, gdyż nie przepowiadała po prostu wydarzeń jak zwykły jasnowidz, lecz diagnozowała teraźniejszość i przewidywała rozwój wypadków, mówiąc jednocześnie pytającemu, co powinien czynić. Stanowiła swoisty podręcznik dobrego zarządzania państwem, jako że miała służyć ?szlachetnym?, a nie ?pospolitym?. Kodyfikacja, jaką znamy dzisiaj, nastąpiła trzy tysiące lat temu, a zredagował ją i opatrzył komentarzami Konfucjusz (VI/V w. p.n.e.). Publikowany tom obejmuje tekst Księgi i wybrane starożytne komentarze przełożone na niemiecki przez wybitnego znawcę tej tematyki Richarda Wilhelma (1873?1930). Jego przekład od dziesięcioleci uchodzi w świecie za kanoniczny i za najlepszego pośrednika, gdyż dziś nawet dla osób znających język chiński oryginalny tekst nie byłby zrozumiały. Z I-cing można wyczytać głęboką kosmologię opartą na filozofii zmiany, można podziwiać tam prostą binarną konstrukcję systemu mającego ogarnąć całą dynamikę świata. Wersetowy charakter myśli i piękno prostych, prastarych obrazów to osobny, literacki walor tego dzieła ? jednego z najważniejszych w dziejach ludzkości.
W "Technikach jogi" Eliade ujmuje jogę całościowo i obejmuje naukę mistyczną i historię duchowości Indii. Rozważa ją w kontekście różnych nurtów religijnych takich jak hinduizmu, buddyzmu i tantryzmu, niczym paleontolog bada jej powstające od tysięcy lat nawarstwienia. Choć wyraźnie zastrzega, że w technikach jogi jest wiele rzeczy nieprzekazywalnych dyskursywnie i wymagających praktycznego kontaktu z nauczycielem, czytelnika zainteresowanego jogą z pewnością zafascynuje to jej szerokie, filozoficzne ujęcie, bez którego czysto techniczne praktyki cielesne nie mają sensu.
Georges Vigarello (ur. 1941) od kilku dziesiątek lat realizuje swój zamysł ?kulturowej historii ciała?. Opisawszy je od strony zdrowia (?Historia zdrowia i choroby?, Warszawa 2011), czystości i brudu, szczupłości i otyłości, a nawet prześladowania (?Historia gwałtu?, Warszawa 2010), przygląda mu się teraz jako upiększanemu. Tytułowa ?uroda? oznacza tu kanon piękna ciała odzianego. Autor śledzi przemiany w tej mierze od renesansu po dziś. Nie jest to oczywiście prosta historia ubioru, lecz intelektualna historia filozofii upiększania. Kanon tego, ?co podoba się w ciele? (twarz, talia, biust, biodra), zależy oczywiście od ogólnej koncepcji ciała i jego miejsca w świecie. Także tu linia biegnie od recepcji urody ?objawionej? przez oświeceniowe ?doświadczenia? po współczesną kreatywność tworzącą kanon urody dla niej samej: człowiek jako dzieło Boże, jako mechanizm, jako zdrowy organizm wreszcie. To zarazem linia ciągnącego się przez stulecia sporu o doskonałość, którego historyczne rozstrzygnięcia tak nas dziś zaskakują, a czasem nawet przerażają. O tym wszystkim z kunsztem typowym dla francuskich historyków życia codziennego pisze w ?Historii urody? Georges Vigarello.
Od końca lat czterdziestych XX wieku ukazywały się we Francji publikacje z historii religii, które z czasem stały się światowym kanonem w tej dziedzinie. Ich autor, Mircea Eliade (1907–1986), jest dziś klasykiem religioznawstwa. „Obrazy i symbole” należą do jego wczesnych dzieł (1952). Eliade skupia uwagę na problematyce symbolu, w owym czasie bardzo aktualnej i inspirowanej zarówno przez dyscypliny humanistyczne (psychoanaliza, filozofia, np. Cassirer, teologia, np. Tillich), jak i przez literaturę (surrealizm, symbolizm). Autor zakłada, że wszelkie fakty religijne mają symboliczny charakter, tzn. opierają się na pewnej symbolice. W fascynujących rozważaniach porównawczych zestawia symboliki różnych religii świata, w tym także religii chrześcijańskiej, odnajdując zaskakujące związki np. symboliki krzyża z innymi tradycjami religijnymi. Analizuje magiczną i religijną symbolikę „środka świata”, „drzewa kosmicznego”, wody, a nawet mięczaków. Ponieważ w sferze religijnej „wszystko jest symbolem”, wydobycie funkcji takiej symboliki okazuje się istotnym zadaniem historyka religii.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
