Niezwykłe wspomnienia wywiezionego przez Niemców na roboty przymusowe Polaka, który zbiegł i został czetnikiem. Burzliwy czas II wojny światowej obfitował na Bałkanach w szczególnie brutalne i krwawe epizody. W grę wchodziły nie tylko potyczki z okupantem, ale także walki narodowe i ideologiczne. W wydarzeniach przedstawionych z perspektywy królewskiego czetnika brało udział wielu naszych rodaków, a fakt ten wciąż jest mało znany. Te barwne, niekiedy wstrząsające, unikatowe zapiski stanowią niezwykle ciekawy dokument swoich czasów. Ze wspomnień prof. Błażejczyka wynika, że pomimo upływu lat pozostał mocno związany z czetnikami, o czym mówi z dumą. Jednak swój szlak bojowy zakończył w Berlinie, walcząc w szeregach Wojska Polskiego podległego sowietom Tę kontrowersyjną autobiografię - zdumiewający epizod powikłanych polskich losów - uzupełniono o przypisy ułatwiające lepsze zrozumienie historii "bałkańskiego kotła". Nie jest ona łatwa, gdyż pozostaje obciążona zadawnionymi konfliktami, o czym co pewien czas przypomina w sposób morderczy i bezlitosny. "Jego wojennym i powojennym życiorysem dałoby się obdzielić kilka osób, zaś sama jugosłowiańska epopeja mogłaby posłużyć za fabułę wbijającego w fotel filmu fabularnego". Tomasz Plaskota
Każda kobieta tworzy swoją własną opowieść o życiu. Kto jest dla ciebie wzorem lub kobiecym autorytetem? Czy uważasz się za silną kobietę? Jakimi wartościami kierujesz się w życiu? Czym według ciebie jest feminizm i równouprawnienie? Jakie ścieżki na przyszłość próbuje nam wyznaczać społeczeństwo, Kościół i władza? To tylko kilka z wielu pytań, jakie autorka zadała swoim rozmówczyniom, poszukując prawdy o kobiecych doświadczeniach siły, słabości i solidarności międzypokoleniowej. Z zebranych odpowiedzi powstały bardzo osobiste historie, pełne mądrości i odwagi, różnorodne i wielowymiarowe. Łączy je jednak pewien wspólny mianownik: pragnienie i dążenie kobiet do wolności. Wolności, która w Polsce i we współczesnym świecie wcale nie jest tak oczywista, jak byśmy tego chciały. Te krótkie opowieści, w których możemy zobaczyć siebie, to dowód na to, że wciąż więcej nas łączy, niż dzieli. To prawdziwe i poruszające historie o nas, o naszych babciach, matkach, siostrach, córkach i przyjaciółkach. Historie, które składają się na ponadczasową opowieść o życiu, o tym, kim jesteśmy, skąd przychodzimy i dokąd idziemy.
Jest to zbiór tekstów i zapisów audycji dokumentujących to, co działo się w Ukrainie tuż przed rosyjską napaścią i przez kilka pierwszych miesięcy wojny. Powstawał na gorąco w Kijowie, a potem na głuchej prowincji. Jest jednocześnie zbiorowym portretem Ukraińców. Opisuje ukraińską kulturę, tradycje, obyczaje i to jak bardzo rosyjska agresja wzmocniła w Ukraińcach poczucie tożsamości narodowej. Jest także bardzo osobistą kroniką, niestroniącą od emocji. Oprócz relacjonowania wydarzeń, często dramatycznych, zawiera przemyślenia oraz refleksje na temat historii i współczesnego świata.
Charles Bukowski w nowym wydaniu!Pod koniec życia Charles Bukowski dał się namówić na spisywanie dziennika. Wiedział, że jest nieuleczalnie chory i zbliża się jego czas. W nieregularnie prowadzonych zapisach dokumentuje codzienne wydarzenia i dzieli się refleksjami na temat swojego życia, pisania, sławy oraz ogólnymi spostrzeżeniami społecznymi i egzystencjalnymi. W tym "boksowaniu się ze śmiercią" - jak sam mawiał - jest szczery, bezpośredni i całkowicie wolny, bo już niczego nie musi. Znakomitym dopełnieniem tekstu są rysunki Roberta Crumba, znanego amerykańskiego twórcy komiksów, który po latach wspominał Bukowskiego: "To był bardzo trudny człowiek na żywo, ale na papierze wypadał świetnie".
Spojrzałem na wierzchołek. Wtargnęła chmura, a złowrogie dudnienie grzmotu rozeszło się echem po dolinie poniżej. Nie sposób było nie odczuwać respektu i podziwu dla skali tego, co rozpościerało się przede mną. Wiedziałem, że bezcelowe jest ocenianie sił i słabości tej gigantycznej góry, ponieważ wznoszący się przede mną szczyt nie zamierzał oceniać mnie. Zamiast oceny była burza inspiracji. Gdybym zdołał wykorzystać ducha góry, by stać się odpornym na ból, stres i strach, nic nie mogłoby mnie zatrzymać. Wówczas zadałem pytanie.
Czy mogę? A może nie?
Zainspirowała mnie idea zdobycia w szalonym tempie wszystkich czternastu najwyższych szczytów świata. Miałem nadzieję wspiąć się na nepalskie imponujące wierzchołki Annapurny, Dhaulagiri, Kanczendzongi, Mount Everestu, Lhotse, Makalu i Manaslu, popędzić na Nanga Parbat, Gaszerbrumy I i II, K2, Broad Peak w Pakistanie, a na końcu zdobyć niepokojące ośmiotysięczniki Tybetu - Czo Oju i Sziszapangmę.
Ale dlaczego?
Te miejsca należą do najbardziej niegościnnych na naszej planecie, a wyzwanie, jakie przed sobą postawiłem, z założeniem, że zrealizuję je w mniej więcej pół roku, większości ludzi może się wydać szaleństwem. Mnie jednak zdawało się szansą na udowodnienie światu, że wszystko - cokolwiek - jest możliwe, gdy w plan angażuje się serce i umysł.
Tom VIII „Dzieł zebranych” obejmuje prace Feliksa Konecznego z lat 1917-1918. W tym czasie wydana została publikacja „Dzieje Rosji. Tom I (do roku 1449)”, napisana podczas Wielkiej Wojny, która stała się podstawą do uzyskania przez Konecznego habilitacji. Recenzenci, wśród nich prof. Władysław Konopczyński, ocenili pracę pozytywnie: „Dzieło dra Konecznego posiada niepospolitą wartość informacyjną, autor objął swym wykładem wszystkie strony życia politycznego, ustrojowego, gospodarczego, kulturowego, interpretuje wypadki i ich wzajemny związek w sposób nader inteligentny”. W trakcie I wojny światowej Feliks Koneczny przygotował również książkę „Tadeusz Kościuszko. Życie – czyny – duch” wydaną w stulecie śmierci Naczelnika. W pracy tej zaprezentował biografię Kościuszki na tle zmagań europejskich mocarstw, w których Rzeczpospolita z chwiejnym monarchą i obozem zdrady była drugorzędnym aktorem. Kościuszko piórem Konecznego został przedstawiony jako bohater idealny, ucieleśnienie cnót wojskowych, obywatelskich i osobistych. W niniejszym tomie znalazły się również cztery artykuły Feliksa Konecznego pochodzące z publikacji „Polska w kulturze powszechnej” opracowanej pod jego redakcją, która miała w sposób syntetyczny zaprezentować wkład polskiej kultury do dziedzictwa całej ludzkości. Koneczny analizował wpływy polskie w zachodniej Słowiańszczyźnie, w sposób szczególny na polu literatury, opisywał dzieje gospodarcze Polski, a także porozbiorową pracę kulturalną polskich elit.
Udaj się w sentymentalną, łotrzykowską podróż do czasów, gdy Twoją nastoletnią codziennością rządziło MTV, a centrum towarzyskiego życia mieściło się pod blokiem.
Zapraszają Maciek i jego ekipa niepokornych komorników.
Pojedź pekaesem do miejsca, gdzie toczone są bitwy na kury .
Gdzie w akcie samoobrony robi się sztuczkę „zdechł pies”.
Gdzie mędrcem nie jest Gandalf, tylko Scottie Pippen .
Gdzie z kłopotów ratuje latynoska córka polskiego Amerykanina.
Gdzie rządzą cięte riposty, dziwne przypadki i nagłe zwrotyakcji.
Intymne notatki Baudelaire’a odkryte po jego śmierci. Myśli, tematy fragmenty, materiały do dwóch nienapisanych książek, „Moje serce obnażone” i „Biedna Belgia!”. W pierwszej „parzącym niby lód stylem, spiekłym i zmrożonym w abstrakcję” chciał zamknąć swoją wściekłość na cały świat oraz najbardziej osobiste myśli i uczucia. Miało to być podsumowanie jego życia. Druga, pierwotnie pomyślana jako rodzaj literackiego przewodnika, przekształciła się w zjadliwy i stronniczy pamflet, wyraz rozpaczy i bezradności „znużonego człowieka, który za sobą, w głębi lat, widzi jedynie gorycz rozczarowań, a przed sobą burzę, nie wróżącą niczego, ani nowej nauki, ani bólu”.
Wsłuchani jesteśmy w te coraz bardziej potęgujące się odgłosy walki i strach paraliżuje nas wszystkich, przestajemy być ludźmi, zamieniając się w drgające kłębki nerwów, gotowych oszaleć- pisała ukrywająca się w bunkrze młoda Żydówka, Maryla, kilka dni po wybuchu powstania w getcie warszawskim. Jej dziennik to unikatowe świadectwo Shoah. Autorka opisuje w nim - z perspektywy ofiary i zarazem świadka tych dramatycznych wydarzeń - życie i śmierć zamkniętych za murami getta żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn. Relacjonuje przebieg krwawo przez Niemców tłumionego powstania. Do dziś nie udało się ustalić, gdzie i kiedy zginęła autorka. Prowadzony przez nią od wiosny 1942 roku diariusz urywa się 27 kwietnia 1943 roku. Tuż po wojnie odnaleziono go na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku.Publikacja opracowana przez Państwowe Muzeum na Majdanku (PMM).Maryla- była młodą Żydówką zamkniętą w getcie warszawskim. Wiemy, o niej tyle, ile wynika z jej zapisków. Nie znamy nawet jej nazwiska. Przeżyła wielką akcję likwidacji getta w lipcu -wrześniu 1942 roku prawdopodobnie dzięki zatrudnieniu w fabryce Waltera C. Tbbensa. Straciła wówczas matkę. Miała męża Adama, który przebywał razem z nią w bunkrze o nieznanej lokalizacji.
Seria Wydawnicza Oddziału IPN w Katowicach Do rąk czytelnika trafiają zapiski-wspomnienia oficera artylerii Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Stanisława Mączyńskiego, który zasilił szeregi formacji po ucieczce z obozu dla internowanych żołnierzy polskich na Węgrzech, podążając tzw. szlakiem bałkańskim. Służył w Brygadzie Strzelców Karpackich, a następnie w 3 Dywizji Strzelców Karpackich, wchodzącej w skład 2 Korpusu Polskiego. Był zatem świadkiem i uczestnikiem wydarzeń, które toczyły się na śródziemnomorskim teatrze działań wojennych, w Afryce Północnej, na Bliskim i Środkowym Wschodzie oraz we Włoszech. Publikacja powstała w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN "II wojna światowa i okupacje ziem polskich 1939-1944/45".
Bohaterkami tej książki są gdańszczanki. Niektóre z nich znamy z imienia i nazwiska, jak Annę Renatę Breyne, Almę Richter czy Johannę Schopenhauer. Inne możemy poznać jedynie zbiorowo jako członkinie grup społecznych: zakonnic, służących, proszarek czy położnych. Obok mieszkanek Gdańska bohaterkami książki są również wybitne postaci swoich czasów, które gościły w mieście: angielska mistyczka Margery Kempe, niemiecka aktorka Karoline Bauer, kilka polskich królowych, pruska królowa Luiza. Oficjalnie nie sprawowały władzy i nie mogły samodzielnie decydować o swoim losie, ale ich wpływ na politykę, kulturę czy religię jest bezsprzeczny. Dzięki książce „Proszarki, celebrytki i święte” historia Gdańska po raz kolejny zostaje uzupełniona o perspektywę herstoryczną.
O autorze:
Michał Ślubowski – absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego, przewodnik po Górze Gradowej i Oliwie, pracownik Hevelianum. Autor książek poświęconych gdańskiej herstorii: „Czarownice, mieszczki, pokutnice” (2020) oraz „Proszarki, celebrytki i święte” (2023). Twórca strony Gedanarium oraz współtwórca (z żoną Alicją) podkastów „Makabreski” i „Historia Gdańska dla każdego”. Współpracuje z wieloma instytucjami kultury w mieście. Mieszka na Strzyży, jest opiekunem psa Lucka.
Yeonmi Park jeszcze do niedawna była wzorową córką północno - koreańskiego reżimu. Kochała przywódcę, nie zadawała niewygodnych pytań i nie rozmyślała nad sensem dyktatury w jej rodzinnym kraju. Jej życie zmieniło się nieodwracalnie, kiedy pirackie płyty DVD nie tylko pokazały jej inny świat, ale spowodowały ciąg tragicznych zdarzeń w życiu jej bliskich.W 2007 r. matka Yeonmi uciekła do Chin, zabierając z sobą czternastoletnią wówczas córkę. Tak rozpoczęły się długie poszukiwania lepszego życia młodziutkiej Koreanki. Dziś Yeonmi Park ma 22 lata i jest jedną z najsłynniejszych kobiet, walczących o prawa mieszkańców Korei Północnej. W 2014 roku jej nazwisko pojawiło się na liście 100 Top Global Women publikowanej przez BBC.Przeżyć to dramatyczna historia podróży do wolności. Uwalnianie się od propagandy reżimu trwa do dziś - choć autorka uciekła przed nieszczęśliwym życiem w totalitarnej Korei, to jej dramatyczne wspomnienia nie znikną nigdy.Yeonmi Park urodziła się w Hyesan, w Korei Północnej, w 1993 roku. Obecnie mieszka w Nowym Jorku i studiuje na uniwersytecie Columbia.
Kocham Pana, Panie Sułku!Tymi słowami zwraca się do swojego ojca dorosła już Marianna.Jacek Janczarski odszedł nagle, gdy miała sześć lat; w jej pamięci zostało zaledwie kilka wspomnień. By lepiej poznać tatę, postanawia uważnie wysłuchać jego audycji, przestudiować bogate archiwum i spotkać się z ludźmi, którzy go znali, między innymi z Arturem Andrusem, Magdą Jethon, Stefanem Friedmannem, Piotrem Fronczewskim. Rozmawia z dawno niewidzianą rodziną, byłą żoną ojca i przyrodnim bratem.Jakie były twórcze początki Jacka Janczarskiego?Jak powstały kultowe postaci pana Sułka, pani Elizy i gajowego Maruchy? Skąd wzięła się legendarna dziś Rodzina Poszepszyńskich? Co zapoczątkowało współpracę Janczarskiego z Bareją i dlaczego to właśnie Ewa Błaszczyk zagrała Mariana Koniuszkę w Zmiennikach?A także: jak napisać dobrą komedię i jak wywierać wpływ na kobiety w przybytku gastronomicznym?Zabawna i wzruszająca, pełna barwnych anegdot z czasów świetności polskiej rozrywki opowieść o poszukiwaniu - czasem niełatwej - prawdy o ojcu, który odszedł zdecydowanie za wcześnie.
Nancy Barile przeszła nietypową drogę: przykładna uczennica, rozczarowana realiami katolickiej edukacji, przeżyła fascynację muzyką lat 70. i stała się filarem filadelfijskiej sceny hardcore punk. Organizując jedne z pierwszych koncertów DIY w Filadelfii (między innymi dla Minor Threat i SSD) i udzielając się jako menadżer lokalnych kapel, Nancy znalazła się w samym centrum wydarzeń, podczas gdy pionierskie zespoły, takie jak Dead Kennedys i Black Flag, na nowo pisały historię muzyki popularnej. Nancy przetrwała punkowe zadymy, ostatecznie odnajdując w swoim buncie miłość i zyskując lepsze zrozumienie ludzkiej natury.
Do napisania tych wspomnień skłoniła mnie rodzina. Zwykle potrzeba taka wyłaniała się regularnie w trakcie naszych spotkań, kiedy to wspominaliśmy dziadków, rodziców i nas samych, przywołując z pamięci wydarzenia, anegdoty i zwykle zabawne epizody z dawnych lat. Wtedy też wychodziło na jaw, że pamiętam znacznie więcej niż inni, z racji swojego starszeństwa i niezwykle żywej pamięci. I w końcu padła propozycja: napisz, bo znasz fakty i wydarzenia, o których my nie mamy pojęcia. Więc u genezy miało to być ujęcie nieco krotochwilne, bo pomysł zrodził się z anegdot. Zabierałam się za to pisarstwo jakoś bez zapału. No bo co znowu takiego zabawnego jest w tym, że najmłodszy brat Piotruś, posłany przez dziadka po piwo, kupił ciemne, jako że jasnego nie lubił, i w dodatku wypił połowę po drodze, nim doszedł do domu. Albo co znowu niezwykłego, że łakomczuch Janek, mój młodszy brat przepadający za słodyczami, poobgryzał mamie torty imieninowe z zemsty, że nie mógł ich spróbować, a przy gościach zamknięty w pokoju obok, dramatycznym szeptem pytał co chwila: "- Już?!", co znaczyło: czy mama wreszcie serwuje te torty, bo on do późnych godzin nie będzie czekać na swój przydział! Albo jak zirytowana mama krzyknęła do awanturującego się, zawsze niezależnego Janka: "- Milcz, jak do mnie mówisz!!!". fragment Wstępu
Ta książka poświęcona jest przede wszystkim bohaterkom, które znane były do tej pory tylko z imienia, lapidarnych wzmianek w tekstach źródłowych lub pojawiały się jako towarzyszki walki swoich kolegów. Są wśród nich dziewczyny młodsze i starsze. Te, które jeszcze przed wojną zaangażowane były w działalność społeczną czy polityczną, oraz te, które zostały niejako zmuszone sytuacją w czasie wojny. Odważne, nieśmiałe, zdeterminowane i wahające się. "To kwestia charakteru", mówi syn jednej z nich. Być może.Skrawki życia i informacje rozsiane w archiwach, relacjach świadków lub publikacjach związanych z historią powstania w getcie warszawskim były jak pojedyncze okruchy, z których należało stworzyć pełną opowieść. To pierwsza w Polsce taka próba, pierwsza w Polsce książka, wstęp do odzyskiwania pamięci o bojowniczkach z getta warszawskiego.Autorki: Kalina Błażejowska, Katarzyna Czerwonogóra, Agnieszka Dauksza, Patrycja Dołowy, Agnieszka Glińska, Hanka Grupińska, Agnieszka Haska, Natalia Judzińska, Magdalena Kozłowska, Joanna Ostrowska, Karolina Sulej, Anna Szyba, Karolina Szymaniak, Monika Tutak-GollZe wstępem Zuzanny HertzbergKoedycja z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Gdy Victoria Belim miała piętnaście lat, wraz z rodzicami opuściła Ukrainę i wyjechała do Chicago. Nigdy jednak nie zapomniała o swoim kraju i błogim dzieciństwie spędzonym na ukraińskiej wsi. W 2014 roku, na początku wojny, poczuła potrzebę powrotu do miejsca, które wciąż nazywa swoim domem. Przybyła do wsi Berig, gdzie mieszka jej babcia Valentina. Porządkując rzeczy po pradziadkach, znalazła zeszyt z przekreślonym zdaniem: "Brat Nikodim zaginął w latach 30., walcząc o wolną Ukrainę".Victoria studiowała politykę postsowiecką i zdawała sobie sprawę, że odkrycie starych tajemnic podczas nowej wojny będzie skomplikowane. Nie spodziewała się jednak, że najsilniejszy opór stawi babcia, która zabroni jej zaglądać w przeszłość.W Połtawie KGB już dawno zniknęło, ale jego siedziba, Dom pod kogutami, wciąż przyprawia Ukraińców o dreszcze. Victoria za wszelką cenę chce dotrzeć do prawdy i zrozumieć tamtą Ukrainę, nawet jeśli doprowadzi to do konfliktów w rodzinie.Po części pamiętnik, po części śledztwo, "Dom pod kogutami" opowiada o podróży Victorii przez Ukrainę i o jej zaciętości w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, co stoi za zniknięciem wuja. Jak się okazuje, jeden sekret prowadzi do następnego.
Niniejszy tom Dzienników zawiera notatki dzienne, jakie Kierkegaard pisał w latach 1846-1848. Rozpoczynają one drugi okres twórczości duńskiego myśliciela, okres, w którym wyraźniej zrozumiał i realizował swoje filozoficzne zadanie. Po napisaniu i opublikowaniu w pierwszym okresie swojej twórczości, tj. w latach 1842-1846, większości dzieł pseudonimowych i szeregu Mów budujących Kierkegaard spodziewał się znacznie bardziej przychylnej reakcji czytelników, oraz życzliwych recenzji krytyków. Dzieła te miały mu przynieść uznanie, rozgłos, pochwały i pieniądze ze sprzedaży dużej liczby egzemplarzy. Tak się jednak nie stało. Nie zrozumiano jego wywodów, intelektualnej przenikliwości i artystycznej oryginalności. Przeciwnie, w prasie zaczęły pojawiać się kąśliwe teksty, sugerujące to, że jest dziwakiem, szaleńcem i w ogóle śmieszną postacią. To spowodowało duże rozgoryczenie u pisarza, czego nie ukrywa na kartach SKS 20. Owszem, daje wyraz swoim uczuciom zawodu i żalu, ale jednocześnie stara się dociec dlaczego tak się stało i co w związku z tym powinien robić nadal. Notatki SKS to pasjonująca lektura, dzięki którym poznajemy Kierkegaarda w jego duchowych zmaganiach i cierpieniach, z których ma wyłonić się główny nurt myślenia w jego najbliższych latach.
Stefan Banach, Hugo Steinhaus, Stanisław Ulam, Stanisław Mazur, Antoni Łomnicki i wielu innych uczonych tworzyło w latach międzywojennych tzw. lwowską szkołę matematyczną. Współpracując ze sobą, bądź rywalizując, przeciwstawiając matematykom z Warszawy i Krakowa, dokonali wielu odkryć, zdobyli sławę, zaszczyty i zrobili międzynarodowe kariery wykładowców, a Ulam został współtwórcą pierwszej bomby atomowej. Ich burzliwe losy, osiągnięcia, kariery naukowe i pozanaukowe, dramatyczne dzieje kończące się w wielu przypadkach śmiercią od kul hitlerowskich okupantów, opisuje Urbanek na tle zmieniającego się życia politycznego i kulturalnego Polski w czasie dwudziestolecia międzywojennego, w trakcie i po II wojnie światowej.
W tomie drugim także przedwojnie jest najważniejsze, bo jest najbliżej utraconego życia i najdalej zadanej śmierci. Są też w tej książce łączniki biograficzne: wojna i czas po, które budują pełniejszy portret postaci.No właśnie - portret postaci to jeden plan tych historii, drugi, niemniej ważny, to obraz matczynego miejsca bohaterki czy bohatera: miasteczko, wieś, duże miasto. Jest i trzeci plan: język. Opowiadacze mówią swoim językiem, a my ten język zapisujemy najstaranniej. I powtórzę - nie ma tu formy niepoprawnej, każda jest pełnoprawna, bo takiej używano. A nadto są tu słowa, frazy odległe: klientura, przetak, preparatka, paradny pokój, rozkłócone jajko, pryncypialna ulica, marmoladziarnia i szmuklować, są też przepisy na zrobienie szczotki ryżowej i koszernej macyHANKA GRUPIŃSKANowy, drugi zbiór krótkich opowieści jest kolejną próbą, którą podejmuje Hanka Grupińska, by przywołać życie polskiego żydostwa czasu międzywojennego i także opowiedzieć, jak ocaleńcy usiłowali radzić sobiez tragedią Holokaustu w trudnym powojennym czasie "realnego socjalizmu".Oba tomy, 12 opowieści żydowskich i 18 opowieści żydowskich zasługują na wyjątkową uwagę Czytelników.ANTONY POLONSKY, EMERITUS PROFESSOR OF HOLOCAUST STUDIES,BRANDEIS UNIVERSITY
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?