Głównym celem naukowym przedstawionej monografii jest opis i analiza wielorakich skutków transformacji szkolnictwa wyższego w Polsce i neoliberalnych reform ostatnich lat w odniesieniu do procesu kształcenia i funkcjonowania samych uczelni. Instrumentarium teoretyczno-pojęciowe służące do realizacji celu naukowego pracy, zostało wywiedzione z nurtu badań nad edukacją określanego mianem pedagogiki krytycznej. Monografia składa się z sześciu rozdziałów zawierających odwołania do rozpraw naukowych krajowych i zagranicznych badaczy oraz prezentację wyników badań własnych. Głównym celem podjętych badań własnych było rozpoznanie stopnia i zakresu w jakim studenci wybranych szkół wyższych wyrażają (odzwierciedlają) w swoich opiniach ideologię neoliberalną w odniesieniu do strukturalnych składników procesu kształcenia. Powiązana z tym celem, ważna kwestia dotyczyła również odznaczenia, określenia i opisania współcześnie dominującego paradygmatu dydaktyki akademickiej. Cel badań został zrealizowany dzięki badaniom ilościowym i jakościowym, w których ważna była triangulacja podejść badawczych, metod i rodzajów badań oraz triangulacja teorii. Główny korpus badań własnych, został uzupełniony analizą dyskursu, która miała na celu przedstawienie procesu dyskursywnego formowania wiedzy o autonomii oraz uchwycenie, w jaki sposób formacje wiedzy-władzy regulują odpowiednią „prawdę” o uniwersytecie.
W czasie opracowywania koncepcji monografii i projektowania badań własnych, pewne zjawiska związane z funkcjonowaniem szkolnictwa wyższego, były już dość dobrze zdiagnozowane i opisane. Jednak w ostatnich latach procesy transformacyjne w obszarze polskiego szkolnictwa wyższego nasiliły się, a pracownikom uczelni dość jasno przedstawiono – głównie w formie uregulowań prawnych - oczekiwane kierunki zmian. W nowej ustawie o szkolnictwie wyższym zawarto szereg rozwiązań o charakterze neoliberalnym, równocześnie kontynuowano pewne „trendy” zapoczątkowane już wiele lat temu, by kształcenie w uczelniach, również na uniwersytetach, miało charakter jak najbardziej użyteczny i adekwatny dla potrzeb rynku pracy, interesariuszy zewnętrznych, czy szerzej, dla potrzeb gospodarki. Tradycyjne wartości uniwersyteckie (takie jak tradycja, wspólne dobro, kształtowanie postaw krytycznych) od pewnego czasu muszą „negocjować” swoje miejsce i muszą „dostrajać się” do wartości fundujących współczesny ład społeczno-gospodarczy. W polskiej literaturze z zakresu pedagogiki podjęto w ostatnich latach już wiele prób analizy problemu wpływu neoliberalnej polityki władz państwowych, w tym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na środowisko akademickie i charakter procesu kształcenia. Jednak jak dotąd, nie patrzono na kształcenie i aktywność uczelni przez pryzmat procesów ujarzmiania, upodmiotowienia, nie stosowano „postdyscyplinarnej” perspektywy do próby zrozumienia „czego” i „dlaczego” uczy się na poziomie szkoły wyższej.
W wyniku studiów literaturowych oraz badań własnych zaprojektowałem ramy paradygmatu postdyscyplinarnego w dydaktyce akademickiej. Jego charakterystyka odnosi się do poszczególnych elementów strukturalnych procesu kształcenia występujących jako elementy stałe w teorii i praktyce dydaktycznej. Równocześnie, traktując emancypację, jako wyzwalanie się z różnego rodzaju uwikłań kulturowych, politycznych, społecznych, z zewnętrznych systemów dominacji, ale także jako pokonywanie własnych ograniczeń i „rozbrojenie” własnych systemów dominacji i struktur samozarządzania, to – biorąc pod uwagę wyniki badań własnych – sformułowano zestaw wytycznych dla „krytycznej” dydaktyki akademickiej. Pożądane elementy zostały odniesione do trzech obszarów: środowiska edukacyjnego, predylekcji i zachowań studentów oraz predylekcji i zachowań nauczycieli akademickich.
Edukację alternatywną można postrzegać jako swoistą reakcję obronną rodziców, uczniów, nauczycieli, a także badaczy na masowy charakter edukacji, obecną w niej przemoc strukturalną, symboliczną, przejawy ukrytego programu. Pojęcie edukacji alternatywnej weszło na dobre do języka współczesnej polskiej pedagogiki – nie tylko za sprawą praktyk edukacyjnych odmiennych od masowego kształcenia, ale także publikacji: monografii, prac zbiorowych i artykułów. Pierwsze z nich pojawiły się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, gdy opadła ideologiczna kurtyna izolująca nas od zachodniej myśli pedagogicznej. Dopiero wtedy możliwe było upowszechnienie na przykład: montessoriańskiej, freinetowskiej, waldorfskiej, antypedagogicznej czy gestaltowskiej myśli i praktyki, a także tekstów Ivana Illicha, Johna Holta, Hubertusa von Schoenebecka i wielu innych autorów. Podkreślić trzeba szczególną rolę Bogusława Śliwerskiego, który jest nie tylko współredaktorem niniejszej książki, ale od wielu lat także promotorem i propagatorem ruchu odnowy edukacji, aktywnym organizatorem cyklu międzynarodowych konferencji poświęconych edukacji alternatywnej, autorem monografii i redaktorem naukowym pierwszych publikacji zbiorowych na ten temat.
Prezentowana publikacja jest jedną z niewielu na rynku wydawniczym, które w tak kompleksowy i gruntowny sposób omawiają zagadnienia związane z karierą naukową w Polsce. Interdyscyplinarne podejście w opisie zjawisk związanych z awansem naukowym pozwoliło na uchwycenie wielu determinujących czynników zarówno o charakterze prawnym, jak i społecznym, ekonomicznym czy historycznym. Dodatkową zaletą opracowania jest umiejscowienie polskiej nauki w szerszym, międzynarodowym kontekście.
Autorzy omawiają najbardziej istotne zagadnienia związane z rozwojem naukowym, w tym m.in.:
najnowszą nowelizację prawa o szkolnictwie wyższym,
bariery w modelowaniu kariery naukowej w Polsce,
aspekty społeczno-ekonomiczne kariery naukowej - status zawodów związanych z działalnością naukową,
warunki rozwijania przedsiębiorczości wśród kadry naukowej w Polsce.
Adresaci:
Książka skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych praktyczną realizacją kariery naukowej w naszym kraju, osób ze środowisk polskich szkół wyższych oraz obecnych i przyszłych pracowników instytutów naukowych i jednostek naukowo-badawczych. Z jednej więc strony publikacja będzie praktycznym przewodnikiem dla młodych adeptów nauki, z drugiej natomiast będzie stanowić kompetentne źródło wykorzystywane przez doświadczonych naukowców w dyskusji na temat kondycji i kierunków rozwoju polskiej nauki.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
