NETLOR. WIEDZA CYFROWYCH TUBYLCÓW to monograficzny zbiór artykułów, w których podjęto analizę swoistych neoludowych praktyk i obszarów cyberkultury. Koncepcja retrybalizacji oraz metafora cyberplemienia stanowią tu punkt wyjścia i inspirację do badania takich zjawisk, jak tworzenie i transmitowanie memów internetowych, istnienie na portalach społecznościowych kont osób zmarłych, prowadzenie blogów kulinarnych, konstruowanie i rozpowszechnianie teorii spiskowych i popularnych narracji historiozoficznych czy kształtowanie się i funkcjonowanie społeczności fanowskich, internetowych systemów eksperckich oraz gildii i klanów w grach MMORPG. Wszystkie te zjawiska, stanowiące formy oddolnej, spontanicznej i w znacznym stopniu anonimowej aktywności internautów, mogą być interpretowane w kategorii szeroko rozumianego folkloru internetowego (netloru). Ów cyberfolklor – podobnie jak folklor tradycyjny – odgrywa istotną rolę w procesach komunikacyjnych i to nie tylko w zakresie kreowania i transmitowania znaczeń, ale także w sferze ustanawiania i podtrzymywania określonych relacji społecznych. Jest to więc w istocie swego rodzaju cyfrowa wiedza internetowego ludu, będąca podstawą jego kulturowych praktyk. Mówiąc ściślej, mamy tu do czynienia z wieloma różnymi folklorami, stanowiącymi wspólną „własność” poszczególnych grup internautów, których mnogość i osobliwość, a często również niedostępność sprawiają, że tego rodzaju badania są nie mniej ekscytujące niż eksploracje dalekich, egzotycznych plemion.

Co cztery i pół dnia na Ziemi przybywa milion ludzi, a powierzchnia naszej planety nie może się przecież rozciągnąć. Ile osób jest jeszcze w stanie przyjąć, zanim „pęknie w szwach”? Jak silny powinien być jej ekosystem i które z gatunków roślin oraz zwierząt są niezbędne dla naszego przetrwania? Poszukując odpowiedzi na te pytania, Alan Weisman odwiedził ponad 20 krajów. Analizował ich kultury, religie i systemy polityczne, by przekonać się, co w ich wierzeniach, historii czy też bieżącej sytuacji może przekonać je, że czasami dla własnego dobra powinny ograniczyć wzrost swojej liczebności. Efektem tej podróży jest przerażający, ale i pełen nadziei raport przedstawiający bodaj najszybszy, najbardziej akceptowany, a zarazem najpraktyczniejszy i najprzystępniejszy sposób przywrócenia równowagi pomiędzy naszą planetą i nami. Fascynujący dokument traktujący o kwestiach, nad którymi jeszcze niedawno nikt nie chciał się zastanawiać. Dziś stają się tak palące, że nawet światowej sławy powieściopisarze tacy jak Dan Brown konstruują wokół nich mrożące krew w żyłach thrillery!

Przez cały okres istnienia Służby Bezpieczeństwa istotnym czynnikiem w pracy operacyjnej jej funkcjonariuszy były działania prowadzone w oparciu o tzw. ewidencję operacyjną. Była ona bowiem pierwszym źródłem wiedzy o sprawie lub osobie i stanowiła niejako podstawę pracy pozwalającą na wykonywanie dalszych czynności służbowych. Samo prześledzenie historii sprawy w środkach ewidencyjnych może przybliżyć – oczywiście w wielkim uproszczeniu – zasady jej obiegu, sposoby prowadzenia dokumentacji, jak również rolę poszczególnych dokumentów w działaniach operacyjnych. Trzeba też pamiętać, że powstanie ewidencji i materiałów operacyjnych związane było z pełnym udokumentowaniem czynności i przedsięwzięć podejmowanych przez SB. Zasady funkcjonowania ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa (s. 77–99) Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce powstał w 1943 r. w Nowym Jorku z inicjatywy wybitnych Amerykanów polskiego pochodzenia i emigrantów wojennych z Polski. W tym roku przypada 70. rocznica powołania do życia obecnie jednej z największych polskich instytucji poza granicami Rzeczypospolitej. Na jej zasoby archiwalne składają się kolekcje dokumentów, fotografie, zbiór kartograficzny, biblioteka, materiały audiowizualne i kolekcja muzealna oraz galeria polskich obrazów. Najbardziej znane są zbiory dokumentów pisanych i drukowanych. Najcenniejszą część stanowią materiały Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz Wojskowego Biura Historycznego, uratowane z płonącej Warszawy we wrześniu 1939 r. Zbiory te stanowią 20 proc. zasobu, reszta to materiały instytucji polonijnych i wybitnych polskich dyplomatów, wojskowych, działaczy polonijnych. Najmniej znaną częścią archiwum Instytutu są kolekcje fotografii i materiałów audiowizualnych – warto więc omówić je szerzej. Zbiory multimedialne Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i ich digitalizacja (s. 317–326) Nawet po dwudziestu latach demokracji wielu jest zdania, że archiwa w Republice Południowej Afryki to instytucje, do których zwykli obywatele mają trudny dostęp. Często postrzegane są jako ciała obce, odizolowane od społeczeństwa. W Afryce Południowej kwestia dostępu do zasobów archiwalnych była zawsze dosyć złożona z racji uwarunkowań politycznych. W okresie apartheidu archiwa podlegały pełnej kontroli władz, podporządkowujących ich funkcjonowanie swoim własnym potrzebom. Instytucje rządowe odnotowywały każdą działalność obywateli, klasyfikując ich według ras, zatrudnienia, kultury, stowarzyszeń, ruchów społecznych, a nawet sportu. Wszystkie te dziedziny życia społecznego były monitorowane przez tajną policję i inne wywiadowcze organy państwowe. Dwadzieścia lat demokracji. Dostęp do archiwów w Republice Południowej Afryki (s. 341–356)

Motywem przewodnim, który autor systematycznie i logicznie rozwija, jest pytanie o kondycję ludzkiej wolności w rozwijającej się cyberkulturze, jej specyfikę oraz wpływ wzorów transmitowanych i tworzonych przez uczestników cyberprzestrzeni, głównie we wspólnotach wirtualnych, coraz częściej przenoszonych na naszą realną rzeczywistość społeczną. [...] Książka jest niewątpliwie bardzo wartościową i ciekawą pod względem naukowym publikacją odzwierciedlającą całą gamę współczesnych problemów z dziedziny antropologii kulturowej, które pojawiły się w związku z nowymi doświadczeniami wynikającymi z obcowania człowieka z rzeczywistością wirtualną. Z recenzji prof. dr. hab. Ignacego Fiuta Problemy związane ze zmieniającą się pod wpływem rewolucji technologicznej rzeczywistością doczekały się wielu opracowań. Jednak nieliczne zastanawiają się jaki ma ona wpływ na duchowy wymiar człowieka. Tę lukę w sposób doskonały wypełnia książka Łuksza Trzcińskiego. Autor stara się na nowo przedefiniować najważniejsze, z filozoficznego punktu widzenia, formy funkcjonowania człowieka w świecie. [...] Kim jest, i czy w ogóle istnieje, współczesny bohater mityczny? Czy cyberkultura potrzebuje bohatera, sztuki, filozofii, dążenia do wolności? To wszystko są zagadnienia, które pokazują, że konieczne jest zbudowanie nowej antropologii. I najnowsza książka Łukasza Trzcińskiego inicjuje ów proces. Z recenzji prof. dr hab. Marty Kudelskiej

Książka stanowi przykład bardzo dobrej monografii antropologicznej, posiadającej solidne podstawy teoretyczne, metodologiczne i bogatą warstwę empiryczną. Autorka dokonuje w niej analizy etnicznych aspektów tożsamości Łużyczan, opierając się na przeprowadzonych samodzielnie badaniach terenowych z użyciem jakościowych metod i narzędzi badawczych. Przeprowadza tę analizę w sposób kompetentny i twórczy, formułując w konsekwencji interesujące wnioski o charakterze teoretycznym. Publikacja posiada walor nowości naukowej gdyż, wypełnia lukę w dotychczasowych badaniach nad Łużyczanami. Brakuje w nich bowiem tak kompleksowych analiz, uwzględniających w bardzo szerokim zakresie perspektywę badanej zbiorowości. Ponadto zazwyczaj są one prowadzone w oparciu o dane zastane i mają charakter opisu losów Łużyczan z perspektywy zewnętrznego obserwatora. Z recenzji dra hab. Dariusza Niedźwiedzkiego

Album Haft polski ukazuje, z niezwykłą wiernością i artystyczną wartością, pełną różnorodność i specyfikę polskich haftów oraz niepowtarzalną urodę form zdobnictwa polskiego stroju ludowego. Materiał źródłowy stanowią części stroju ludowego noszonego powszechnie do połowy XIX wieku lub nadal używanego w niektórych regionach Polski. Album prezentuje wszystkie zasadnicze typy wyszyć i haftów dawnych i współczesnych, pochodzących z ponad 30 regionów Polski: od Kaszub po Ziemię Krakowską i Podhale, od Wielkopolski po Podlasie. 290 wieloformatowych, planszowych ilustracji wykonanych przez Autorkę, ukazuje wszelkie detale haftów. Zgodność z oryginałem posiada cechy fotograficznej dokładności: w niektórych rysunkach precyzja wykracza poza możliwości fotografii.

Ze wstępu dr hab. Anny Tokarskiej: Podręcznik adresowany jest do bibliotekarzy praktyków, osób kształcących się w zakresie bibliotekarstwa i zainteresowanych tą tematyką oraz studentów kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo w dyscyplinie bibliologia i informatologia. Do tej pory ukazało się niewiele podręczników z tej dziedziny o charakterze naukowym, wśród całościowych można wymienić dwa: Bibliotekarstwo naukowe pod red. Adama Łysakowskiego (1956) oraz dwukrotne wydanie Bibliotekarstwa pod red. prof. Zbigniewa Żmigrodzkiego (1994, 1998). Obecne wydanie przygotowane zostało przez liczny zespół autorów, zaproszonych z wielu ośrodków od Krakowa po Gdańsk. (…) Zaplanowane jest jako kompendium wiedzy, które w lapidarny i, mam nadzieję, motywujący do dalszych, samodzielnych poszukiwań sposób umożliwi uzyskanie odpowiedzi na temat aktualnego stanu bibliotekarstwa, ale także kierunków jego rozwoju w przyszłości. (…) W kompozycji całości podręcznika przedmiotem analizy będą zagadnienia bibliotek i bibliotekarstwa w perspektywie bibliotekoznawczej (bibliologicznej), począwszy od miejsca biblioteki w przestrzeni informacyjnej i systemie kultury w dobie globalizacji społeczeństw, do jej projektowania, jako przestrzeni bibliotecznej i architektonicznej (budownictwo biblioteczne, projektowanie i aranżacja wnętrz, design) zgodnie z zasadami zarządzania wizerunkiem organizacji i budowania jej jakości. (…) Wśród omawianych zagadnień wiele dotyczy wypracowanych norm i standardów bibliotecznych, niektóre problemy nadal są dyskutowane w środowisku bibliotekarskim, zatem prezentowane tu opinie są stanowiskiem ich autorów.

Prof. dr hab. Jadwiga Kołodziejska jest w środowisku bibliotekarskim postacią znaną i bardzo cenioną za wiedzę, którą dzieli się z czytelnikami od lat, publikując książki i artykuły w czasopismach bibliotekarskich. Książka, którą Państwu polecamy, poświęcona jest rozważaniom nad współczesną sytuacją książki i czytelnictwa, a w szczególności kanonowi literackiemu, ulegającemu bardzo głębokim przemianom. Refl eksja naukowa pani Profesor jest podbudowana wynikami badań czytelnictwa, prowadzonymi pod Jej kierunkiem w Instytucie Książki i Czytelnictwa BN przez kilkadziesiąt lat. Publikacja, napisana zrozumiałym i prostym językiem, ułatwi bibliotekarzom zrozumienie zachodzących zmian w społecznym odbiorze książki i będzie inspiracją do działań upowszechniających czytelnictwo.

„(…) Czytelnik znajdzie na kartach tej książki artykuły, które odwołują się do rozmaicie interpretowanego przekazu powieści Rowling, ich związków z różnymi gałęziami kultury oraz łączącego się z Harrym Potterem fenomenu społecznego właśnie z perspektywy całości serii. Podjęte w tych szkicach rozważania obejmują swoim zasięgiem szerokie spektrum tematów i perspektyw badawczych”. Weronika Kostecka, Maciej Skowera Poniższa publikacja zawiera studia dotyczące nie tylko tego popkulturowego zjawiska, jakim jest historia o „Chłopcu, Który Przeżył”, ale także przemian cywilizacyjnych w kulturze zachodniej. Jeśli chcesz się dowiedzieć, dlaczego tysiące ludzi uległo potteromanii i fascynuje się postaciami z książek J.K. Rowling, przeczytaj koniecznie!

Tom artykułów, studiów i szkiców, który oddajemy do rąk Czytelników, przygotowaliśmy z myślą o konfrontacji dwóch perspektyw refleksji nad omawianymi zagadnieniami: perspektywa dociekań prowadzonych przez bibliologa została zderzona z koncepcjami literaturoznawczymi. Nie jest to w pełni interdyscyplinarna refleksja nad książką adresowaną do bardzo niedorosłych i nie bardzo dorosłych, raczej próba konfrontacji metod interpretacyjnych, założeń metodologicznych, sposobów prowadzenia analizy. Bibliolog koncentruje swoją uwagę na książce, rynku księgarskim i bibliotece, jest w pewnym sensie socjologiem życia literackiego; literaturoznawca widzi przede wszystkim tekst, bliżej mu do kulturoznawstwa niż socjologii. Czy te dwie perspektywy znajdują miejsca wspólne? Czy ich konfrontacja może prowadzić do pełniejszej, całościowej refleksji, pozwalającej dostrzegać tekst, książkę i kulturę literacką młodego pokolenia jako koherentną całość?

Kontynuacja bestsellerowej książki Macieja Frączyka, czyli Niekrytego Krytyka – polskiego władcy YouTube, krytyka filmów, seriali, gier, książek i reklam, a także internetowych celebrytów. Nie przejdziemy do historii to druga część Zeznań Niekrytego Krytyka, w której autor w satyryczno-żartobliwy, charakterystyczny dla siebie sposób mierzy się z tematami ważnymi, takimi jak: sens i cel istnienia, religia, polityka, sztuka. To pierwsza na polskim rynku publikacja literacka oparta na formule show typu „stand up”. Nowatorski koncept, rzeczywistość opisana językiem w stylu „pulp”, zaskakujące spojrzenie na dokonania ludzkości od zarania dziejów po XXI wiek i potężna dawka humoru czynią z książki eklektyczną bombę.

Palimpsest to pergamin, z którego wydrapano pierwszy tekst, by nanieść w jego miejsce inny, który jednak nie całkiem go zakrywa, tak że ten dawny, prześwitując, daje się wciąż odczytać. W znaczeniu przenośnym palimpsestami (a dosłowniej: hipertekstami) nazywa Gérard Genette wszystkie utwory wywiedzione – przez przekształcenie lub naśladowanie – z jakiegoś utworu wcześniejszego. Na ogół nie docenia się miejsca i siły sprawczej owej literatury drugiego stopnia, którą pisze się, czytając. Ta książka to próba zbadania tego obszaru. Tekst może zawsze czytać inny tekst, i tak w nieskończoność, aż do końca tekstów. Ten również podlega tej regule: objaśnia ją i wystawia się na jej działanie. Ten czyta, kto czyta ostatni.

Służba domowa, choć jeszcze sto lat temu powszechnie zatrudniana, nie budziła jak dotąd dużego zainteresowania polskich historyków, którzy jeśli już o niej pisali, to sporadycznie i raczej w odniesieniu do domów arystokracji lub bogatej burżuazji. Prezentowana tu książka stanowi pierwszą monografię poświęconą służbie funkcjonującej w polskich miastach w XVIII i XIX wieku. Jej podstawę źródłową stanowią spisy ludności, akty normatywne, materiały sądowe, poradniki i publicystyka, dzięki którym przedstawiono liczebność służby domowej w dawnych populacjach miejskich, jej strukturę demograficzną, rolę odgrywaną w funkcjonowaniu gospodarstw domowych. Praca służącego została zanalizowana w kontekście wieku wykonujących ją jednostek, kwestii takich, jak: podejmowanie i opuszczanie zawodu, zmiany miejsca zatrudnienia, migracje. Wiele uwagi poświęcono przemianom zachodzącym w omawianym okresie, nowym regulacjom prawnym, feminizacji, kształtowaniu się nowego sposobu postrzegania służby domowej. Otrzymane wyniki zostały porównane z danymi dotyczącymi innych państw europejskich.

Zasadniczym celem moich poszukiwań jest określenie wzorca osobowego kobiety ukształtowanego przez literaturę parenetyczną reprezentowaną przez polskie drukowane oracje pogrzebowe oraz próba jego weryfikacji w zderzeniu z możliwą do określenia przez historyka rzeczywistością społeczną baroku w Rzeczypospolitej. Bohaterkami niniejszego studium są siedemnastowieczne szlachcianki, o których pamięć przetrwała na kartach polskich drukowanych mów pogrzebowych; często są to jedyne źródła, z których czerpiemy wiedzę na ich temat. z Wprowadzenia

Konformizm przesądza o trwałości ładu społecznego, wartości, wzorów osobowych zachowujących porządek społeczny. Bunt jest reakcją zmierzającą do określenia nowych celów, jest usiłowaniem zmiany istniejącej struktury – tak we Wstępie Prof. Jerzy Nikitorowicz określa dwa podstawowe typy postaw społecznych, umożliwiających do osiągnięcia takiej a nie innej tożsamości zbiorowej. Obie postawy w społeczeństwie są niezbędne, by utrzymać konieczną równowagę, jednak współczesny nam chaos aksjologiczny prowadzi do wynaturzenia obydwu typów. Paradoksalnie nie bez przyczyny książka, omawiająca patriotyzm i nacjonalizm, zjawiska będące efektem (braku) dialogu kulturowego, powstała właśnie w Białymstoku, tyglu narodowościowym, kolebką dziedzictwa wielokulturowego. Miejsce, gdzie przez stulecia ścierały się i wzajemnie dopełniały dziedzictwa rozmaitych narodowości, ras czy religii, szczególnie żywo musiało zareagować na współczesne zaostrzenie postaw, kumulację emocji i politykę zaciśniętej pięści. Gdzie przebiega cienka granica między patriotą a nacjonalistą? W którym momencie hasła narodowościowe nabierają wydźwięku szowinistycznego? Kiedy bohater przeradza się w bandytę? Dlaczego młodzi ludzie tak chętnie wybierają opcje skrajne? Zgromadzeni w tomie autorzy w jednej kwestii pozostają zgodni: agresja i nienawiść to najczęściej zawoalowane formy strachu i dezorientacji. Cel publikacji pozostaje więc dwojaki: 1. nakreślić problem, nazwać go i uświadomić; 2. wskazać możliwe środki przeciwdziałania polityce nienawiści, zaakcentować rolę edukacji, podkreślić możliwości, jakie daje dialog kulturowy i umiejętność otwarcia się na Innego. Cel ten osiągnięto z naddatkiem. Opis książki: Jerzy Nikitorowicz kierując już prawie od dwudziestu lat Katedrą Edukacji Międzykulturowej w Uniwersytecie w Białymstoku stwierdza, że obecnie jednym z istotnych „problemów palących” jest zjawisko patriotyzmu i nacjonalizmu, które w efekcie ukierunkowuje rozwój tożsamości kulturowej człowieka. Jest to problem szczególnie istotny w kontekście zauważanych dylematów integracji europejskiej, przy tym zjawisko zmienne, dynamiczne o nieprzewidywalnych postawach przejawiających się w emocjach i zachowaniach. W kontekście powyższego stwierdzenia autorzy w niniejszym tomie podejmują próbę zwrócenia uwagi i zachęcenia do refleksji nad problemem patriotyzmu i nacjonalizmu, dylematem związanym z pojmowaniem i realizowaniem obowiązku wobec Ojczyzny i w efekcie wielowymiarowym konstruowaniem tożsamości kulturowej, zróżnicowanej i odmiennie pojmowanej, jako nasze wyobrażenie o sobie i własnej kulturze... Seria Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki: 1. Fabryki dyplomów czy universitas? (pis książki) 2. Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej (opis książki) 3. Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej (opis książki) 4. Patriotyzm i nacjonalizm (opis książki) Redaktorzy serii przyjęli słuszne założenie, że w odniesieniu do osób niepełnosprawnych palące problemy są zlokalizowane w obszarach ich społecznego funkcjonowania, a konkretnie – w barierach blokujących podejmowanie i pełnienie przez te osoby podstawowych ról życiowych. Ograniczenia te zostały określone mianem rezerwatu przestrzeni publicznej, co bardzo dobrze odzwierciedla złożoność i współwarunkowanie barier integracji osób z niepełnosprawnością. [...] Książka posiada charakter innowacyjny, wynikający z przyjętych założeń analizy krytycznej oraz perspektywy metodologicznej. Poszczególne rozdziały obejmują większość najtrudniejszych problemów osób niepełnosprawnych w społeczeństwie polskim, demaskują ich konteksty kulturowe i prawne oraz wskazują kierunki konstruowania strategii ukierunkowanych na integrację poprzez przygotowanie do jej wymogów zarówno samych niepełnosprawnych, jak i osób bez takich obciążeń. Prof. dr hab. Maria Chodkowska

„Zawsze powtarzam, że różnych rzeczy mi Pan Bóg poskąpił, ale w tym jednym punkcie czuję się osobą wybraną – ponieważ studiowałam w najlepszym miejscu, w jakim można było w owym czasie studiować” – mówi Małgorzata Szpakowska o warszawskim Wydziale Filozofii w latach sześćdziesiątych. Bo wszędzie poza tym czuła się outsiderką, niezdolną z nikim i z niczym w pełni się utożsamić. Ani z rówieśnikami w dzieciństwie, ani z komandosami w marcu 1968. Ani z „taternikami”, z którymi połączyła ją ława oskarżonych, ani z więźniarkami z Fordonu. Ani ze zrywem Solidarności, ani nawet z środowiskiem akademickim, gdy po latach udało jej się wrócić do pracy naukowej. Autorka siedmiu książek i ponad pięciuset artykułów, wieloletnia redaktorka działu eseistyki w „Dialogu”, badaczka samowiedzy obyczajowej Polaków i monografistka „Wiadomości Literackich”, wreszcie profesor tytularny, promotorka doktoratów i magisteriów – nadal uważa się za kogoś spoza głównego nurtu. I za osobę apolityczną, choć jej życiorys przed 1989 rokiem niemal bez reszty determinowała polityka. W rozmowie z dawnymi doktorantkami, teraz bardziej przyjaciółkami, opowiada dzieje rodzinne i własne, gdzie w tle domowych anegdot i analiz relacji z matką pojawia się tajne szkolnictwo z końca dziewiętnastego wieku i Instytut Maryjski w Petersburgu, więzienie na Pawiaku i obóz w Starobielsku, powstanie warszawskie i stalinizm, październik i marzec, i sierpień. Opowiada przekornie, bez patosu, czasem z sarkazmem, niemal zawsze zachowując dystans. Który jednak słabnie, gdy rozmowa schodzi na konspirację po polsku, na kryteria stosowane w humanistyce albo na marginesy działania Solidarności. Z Małgorzatą Szpakowska rozmawiają Agata Chałupnik, Justyna Jaworska, Justyna Kowalska-Leder, Joanna Krakowska oraz Iwona Kurz

Edukacja międzykulturowa – konteksty to opracowanie adresowane do uczestników zajęć poświęconych zróżnicowaniu kulturowemu w różnych okolicznościach. Może służyć jako praktyczna pomoc naukowa oraz źródło inspiracji dla studentów, nauczycieli i badaczy. Zawiera wybór kilkunastu artykułów wcześniej opublikowanych w opracowaniach pokonferencyjnych. Oprócz teoretycznych i metodologicznych podstaw pedagogiki międzykulturowej w perspektywie historycznej ukazują one zróżnicowanie kulturowe w kontekstach od najbardziej popularnych – tożsamości i migracji – po rzadziej opisywane, m.in. kontaktów biznesowych, problemów osób ubogich, wykluczanych, chorych i umierających traktowanych jako Obcy. Opowiadają też o próbach poszukiwania wspólnego języka (np. esperanto) i możliwości wykorzystania Internetu w edukacji międzykulturowej. Dociekliwy Czytelnik znajdzie tu liczne odesłania do źródeł zagranicznych i stron internetowych, pozwalające poszerzyć wiedzę na opisywane tematy. Książkę uzupełnia obszerny przewodnik bibliograficzny zawierający ponad 2000 tytułów literatury przedmiotu w kilkunastu językach (oprócz polskiego m.in. w angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, słowackim, włoskim). To niewątpliwie jeden z największych w Polsce tego rodzaju wybór, nieoceniony dla Czytelników dokonujących tematycznego przeglądu najczęściej cytowanych źródeł, w trakcie przygotowania badań, pisania prac semestralnych, dyplomowych. Można w nim znaleźć dokładnie oznaczone (tytuł, nazwa wydawnictwa, miejsce i rok wydania) odesłania do zarówno klasycznych prac naukowych z różnych dyscyplin (m.in. pedagogika, psychologia, antropologia, socjologia); opracowań międzydyscyplinarnych i porównawczych; leksykonów i encyklopedii; jak i niecodziennych, kontrowersyjnych źródeł z dziedziny „multikulti”.

Książka, która próbuje odpowiedzieć na pytanie, czym jest Europa Środkowa i dlaczego tak trudno ją zdefiniować, zwłaszcza z perspektywy wydarzeń rozgrywających się w wieku XX. Geografia wyobrażona Europy Środkowej, i równie wyobrażona spoistość zamieszkujących ją narodów, dopuszcza wiele koncepcji rozważających złożoność kulturową regionu. Wszystkie jednak, jak zauważa autorka, wychodzą z błędnego założenia wspólnej historii formującej tożsamość Europy Środkowej. Simona Škrabec w swoich badaniach odwołuje się do krytyki genealogicznej Michela Foucaulta i proponuje inne spojrzenie oraz nową metodologię, którą nazywa archeologiczną, i która zakłada odkrywanie kolejnych warstw pojęcia w porządku chronologicznym zstępującym, to jest od najnowszych do najdawniejszych. Takie podejście pozwala przełamać konwencję narracji historycznej i uwolnić się od skojarzeń narzucanych przez naznaczone ideologicznie paradygmaty. A w konsekwencji przedefiniować model Europy Środkowej. Książka jest trzecią pozycją w serii Biblioteka Europy Środka pod redakcją prof. Jacka Purchli.

Niniejsza książka wpisuje się w szereg publikacji poświęconych historii regionu Kujaw i Pomorza, które powstają w różnych środowiskach, w tym między innymi wśród toruńskich historyków, historyków sztuki, dydaktyków oraz nauczycieli praktyków. W prezentowanym tomie dotykamy zagadnienia zamków, dworów i pałaców oraz ich mieszkańców. W kilku odsłonach przyglądamy się temu interesującemu tematowi badawczemu, i to od czasów średniowiecza po XX wiek. Książka jest podzielona na dwie części. W pierwszej są zamieszczone najnowsze opracowania o charakterze naukowym, w drugiej zaś przedstawiono różnorodne w formie i dyskusyjne w treści materiały wytworzone przez nauczycieli, prezentujące ich wielokierunkowe działania na rzecz realizacji projektów edukacyjnych związanych z kujawsko-pomorskimi rezydencjami. […] Próba podjęcia dyskusji nad poszukiwaniem miejsca dla historii regionalnej we współczesnym systemie kształcenia historycznego oraz optymalnych możliwości organizowania przekazu dziedzictwa kulturowego była głównym celem wydawców niniejszej pozycji. Seria „Region kujawsko-pomorski w przeszłości” będzie miała swoją kontynuację, a kolejne tomy będą zawierać wyniki najnowszych badań naukowych oraz inspirujące propozycje ciekawych przedsięwzięć dydaktyczno-wychowawczych. Ze Wstępu

Oddajemy w Państwa ręce książkę powstałą z inspiracji konferencją naukową „Twórca – Dzieło – Badacz”, która odbyła się w Krakowie w dniach 4–5 listopada 2011 roku. Wydarzenie to wraz z uroczystą sesją Akademii „Artes Liberales” stanowiło najistotniejszy punkt obchodów dziesięciolecia działania Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (MISH) w Uniwersytecie Jagiellońskim. Część zamieszczonych tu tekstów powstała z tej okazji, pomysły na inne pojawiły się wtedy – nie jest to jednak bynajmniej księga jubileuszowa. Publikacja ta stawia sobie za cel przekraczanie utartych instytucjonalnych granic między różnymi dziedzinami współczesnej humanistyki oraz umiejętne łączenie różnych metod i technik badawczych dla wypracowania wspólnej perspektywy badawczej dotyczącej funkcjonowania człowieka w przestrzeni kultury. Autorzy piętnastu zgromadzonych tu tekstów – młodzi polscy badacze – poruszają się w obszarze refleksji wyznaczonej przez trzy tytułowe słowa klucze: twórca, dzieło i badacz. W jego obrębie umieścić można niemal każdą z dziedzin nauk humanistycznych – od klasycznych nauk o literaturze, poprzez kulturoznawstwo, historię sztuki, etnologię aż po historię, filozofię czy też nauki o nowych (i „starych”) mediach. Ze wstępu