Hölderlin w świetle swoich – w sumie niewielu i też niezbyt długich – tekstów teoretycznych jawi się jako jeden z prekursorów niemieckiego idealizmu, wytrawny teoretyk poezji, ale nade wszystko twórca starający się wykroczyć poza jedynie systemotwórczy charakter myślenia, i to dzięki namysłowi nad naturą i rolą liryki, dramatu i eposu. Hölderlin swobodnie porusza się pomiędzy filozofią a poezją, zwłaszcza w tej drugiej – specyficznie przy tym rozumianej – widząc istotny czynnik kształtowania człowieka. Jakkolwiek gest to do pewnego stopnia typowy dla wczesnej fazy rozwoju idealizmu niemieckiego, to jednak Hölderlinowska wersja pozostaje osobna, także ze względu na niepowtarzalny język, nierzadko trudny do zrozumienia, bo na bieżąco kształtowany jako narzędzie wyrazu rodzących się dopiero intuicji. Równorzędnym źródłem inspiracji i punktem odniesienia są tu z jednej strony Platon, Kant, Fichte, z drugiej – Homer, Sofokles i Pindar. Friedrich Hölderlin (1770–1843) – poeta, jeden z najważniejszych liryków niemieckojęzycznych, którego twórczość wykracza poza opozycję klasycyzmu i romantyzmu, także dzięki oryginalnej recepcji dziedzictwa antycznego. Poza utworami lirycznymi napisał powieść epistolarną Hyperion (pol. 1976), niedokończony dramat Śmierć Empedoklesa (pol. 2014); autor słynnych przekładów tragedii Sofoklesa.
"Logika jest bowiem najbardziej sprawnym narzędziem spośród wszystkich sztuk i bez niej nie można w sposób doskonały zapoznać się z żadną nauką; przy czym odmiennie od narzędzi materialnych, nie zużywa się ona przez częste stosowanie, ale przeciwnie, rozwija się przez ciągłe i pilne uprawianie dowolnej innej nauki."(ze Wstępu)
Przedmiot poznania jest prekursorskim dziełem rozwijającej się w dwudziestym wieku filozofii wartości. Pozostaje w opozycji do teoriopoznawczego sceptycyzmu, naiwnego realizmu, bezkrytycznego idealizmu, przyrodniczego redukcjonizmu, a także nurtów relatywizujących wartość prawdy, takich jak pragmatyzm i filozofia życia. Autor zrywa z ujęciem poznania zawężonym do indywidualnego podmiotu poznającego i odkrywa jego transcendentalną płaszczyznę aksjologiczną. Pojęcie poznania odzyskuje należny związek z prawdą. Książka to ostatnie wydanie wielokrotnie wznawianego i pisanego ciągle na nowo opus vitae Heinricha Rickerta. Stanowi rodzaj podsumowania jego filozoficznego rozwoju. Oddaje wyzwania intelektualne niemieckiej filozofii akademickiej okresu przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku oraz pokazuje drogę, którą przemierzyła filozofia kontynentalna od krytyki heglizmu i pozytywizmu aż do nowej ontologii, filozofii egzystencjalnej i początków filozofii analitycznej. Przedmiot poznania to pierwsza książka Rickerta przetłumaczona na język polski w całości.
Stan ducha Jana Jakuba w tych ostatnich latach wyraża się w coraz bardziej minorowej tonacji. Wszystkie jego siły twórcze skupiają się na podejmowaniu prób obrony swego dobrego imienia wobec nawałnicy oszczerstw, bądź na demaskowaniu niegodziwych intencji autorów tychże oszczerstw – znajduje to wyraz w tekstach autobiograficznych, do których należy „Rousseau sędzią Jana Jakuba”. Jest to tekst przedziwny. Wszystko tu tonie w gęstej atmosferze niejasności i tajemnicy przybierającej momentami charakter koszmaru – jak w „Procesie” Kafki, gdzie oskarżony nie zna ani aktu oskarżenia, ani sędziów i gdzie kat i ofiara zanurzeni są w takim samym absurdzie.
W latach dwudziestych XIX wieku Hegel osiada w Berlinie, gdzie wykłada swoją teorię sztuki. Wykłady szybko nabierają rozgłosu, a w dłuższej perspektywie przedstawione w nich idee uczynią z Hegla fundatora nowoczesnej estetyki filozoficznej. Znakomita transkrypcja Friedricha von Kehlera utrwala oryginalny wykład ontologii trzech form sztuki jako całościowych historycznych koncepcji świata – symbolicznej, klasycznej i romantycznej – zwieńczonych sztuką najwyższą, dramatem. Według Hegla, architektura i rzeźba, malarstwo i muzyka osiągają kulminację w poezji i „postaciach w działaniu”.
Esej o filozofii egzystencjalnej jest najważniejszym dziełem Salomona Maimona, pierwotnie opublikowanym w Berlinie w 1790 roku i dedykowanym królowi polskiemu Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Książka jest wyrazem indywidualnej reakcji autora na rewolucję w filozofii wywołaną idealizmem transcendentalnym Immanuela Kanta, na gruncie której Maimon realizuje następnie własną, wysoce oryginalną refleksję, ustanawiając nowy fundament filozofii transcendentalnej w koncepcji różnicy. Autorska interpretacja aparatu pojęciowego Kanta, naznaczona swoistymi inspiracjami, pozwala Maimonowi postawić kantowskie problemy w całkiem nowym świetle, dzięki czemu Esej stanowi jedno z najciekawszych i najśmielszych dzieł filozofii krytycznej okresu oświecenia.
Biographia literaria (1817) Samuela Taylora Coleridge’a to zbiór szkiców o tematyce filozoficznej i krytycznoliterackiej, ujętych w ramy autobiografii intelektualnej. Dzieło powstało z połączenia dwóch tekstów, pierwotnie planowanych jako osobne książki.
Pierwsza z nich miała być esejem filozoficznym – krytyką anglosaskiej, asocjacjonistycznej filozofii umysłu (Locke’a, Hume’a, Hartleya) z pozycji idealizmu transcendentalnego (Kanta i Schellinga), z którym Coleridge zapoznał się w Niemczech; druga – obszernym podsumowaniem stosunku Coleridge’a do twórczości i programu literackiego jego wielkiego przyjaciela i poety, Williama Wordswortha, wskazaniem jego mocnych i słabych punktów. Z tego połączenia filozofii i krytyki literackiej zrodziły się oryginalne pomysły, takie jak rozróżnienie wyobraźni i fantazji jako dwóch różnych władz umysłu oraz idea „zawieszenia niewiary” jako zasady tworzenia fikcji literackiej.
Całość wzbogacają erudycyjne dygresje oraz barwne anegdoty ukazujące panoramę społeczeństwa brytyjskiego w okresie wojen z rewolucyjną, a następnie napoleońską Francją.
Teoria Schellinga ma spektakularny charakter - jej twórca szuka ostatecznych przyczyn działających w przyrodzie. Poza gotowymi wytworami przyrody stara się odkryć proces jej stawania się. Poszukuje absolutu, który przekracza materię i jaźń - jest "absolutną tożsamością bytu realnego i idealnego", obie zaś te biegunowe jakości są jego pochodnymi.
Jedno z najważniejszych dzieł niemieckiego mistyka Jakuba Böhmego, które wywarło olbrzymi wpływ na kształtowanie się nowożytnej i nowoczesnej filozofii niemieckiej.
Autor przedstawił w nim za pomocą opracowanego przez siebie języka, pełnego odwołań do mitologii i scen biblijnych, filozoficzno-mistyczną wizję tego, czym jest życie, jakie są jego filozoficzne "zasady" czy też "principia" i w jaki sposób w życiu przenikają się pierwiastki dobra i zła. Najważniejszy w tym dziele jest opis samego procesu wyłaniania się sprzecznych ze sobą zasad, a następnie znoszenie konfliktu między nimi. Rozważaniami tymi Böhme utorował drogę rozwojowi nowożytnej dialektyki, w tym filozoficznemu systemowi Hegla.
Powstała u zarania nowożytnej filozofii gnoza Böhmego pozostaje do dziś jednym z najmniej poznanych, a zarazem najbardziej fascynujących fenomenów zachodniej duchowości.
Zebrane w tym tomie publikacje pokazują konsekwentne dążenie filozofa do stworzenia systemu filozoficznego, który najlepiej wyrażałby polskiego ducha i polską kulturę. Jego dyskusja z dialektyką Heglowską miała charakter zarówno filozoficzny, jak i polityczno-kulturalny.
Praca ta odegrała być może większą rolę w historii nowożytnej filozofii, niż się to powszechnie przyjmuje. Cieszkowski, wychodząc z pozycji filozofii Hegla, wprowadził do niej kategorię czynu i przyszłości. Dzieląc dzieje na "epokę Ojca", "epokę Syna" oraz mającą dopiero nadejść "epokę Ducha świętego", udało mu się rozwinąć nowożytną, jednocześnie religijną i społecznie zaangażowaną historiozofię.
W tomie 2 Hegel omawia historię filozofii starożytnej - od wielkich systemów Platona i Arystotelesa, przez wykształcenie się stanowisk dogmatycznych i sceptycznych po zwieńczenie greckiej filozofii w neoplatońskiej myśli Proklosa.
Nisza świateł to filozoficzny komentarz do wersetu światła z Koranu oraz metafizyczny traktat o poznaniu, którego tematem są tajemnice świateł boskich.
Autor rozważa naturę światła i jego znaczenie dla wzroku, poszukując jednak innego światła i innego oka, które byłyby uwolnione od ograniczeń poznania zmysłwoego.
Świat jako wola i przedstawienie to opus magnum Schopenhauera i jedyna całościowa prezentacja systemu filozofa. Projekt ten stanowi pewną kontynuację filozofii Kanta, na tyle jednak osobliwą, a także krytyczną, że w efekcie wykracza poza cały klasyczny nurt myśli europejskiej, nie tylko dlatego, że sięga do kultury Wschodu. Schopenhauer bowiem daje w swym dziele wyraz dramatycznym odkryciom XIX-wiecznej samoświadomości, która dojrzewając, coraz głębiej penetruje i podważa własne fundamenty.
Świat jako wola i przedstawienie to opus magnum Schopenhauera i jedyna całościowa prezentacja systemu filozofa. Projekt ten stanowi pewną kontynuację filozofii Kanta, na tyle jednak osobliwą, a także krytyczną, że w efekcie wykracza poza cały klasyczny nurt myśli europejskiej, nie tylko dlatego, że sięga do kultury Wschodu. Schopenhauer bowiem daje w swym dziele wyraz dramatycznym odkryciom XIX-wiecznej samoświadomości, która dojrzewając, coraz głębiej penetruje i podważa własne fundamenty.
Asztawakragita czyli pieśń Asztawakry to indyjski dydaktyczny poemat filozoficzny, nauczający w duchu systemu adwaita wedanty, że jedyną wartością wyzwalającą człowieka jest poznanie. Poemat ten, skomponowany w stylu humanistycznym, jest równocześnie wysokiej klasy dziełem literackim. Autor poematu jest anonimowy. Utwór pochodzi prawdopodobnie z XIV wieku.
Religijno-filozoficzny poemat został ujęty w postać dialogu między mędrcem Asztawakrą a jego uczniem, legendarnym królem Dżanką. Toczy się wokół dwóch zasadniczych problemów: poznania i wyzwolenia. Poznanie, które osiąga się wraz z odkryciem prawdy, prowadzi do wyzwolenia, jakie daje joga. Wyzwolenie zaś jest specyficznym rodzajem szczęścia.
Wstęp do psychoanalizy to najbardziej znana, klasyczna już książka Freuda, która zapoczątkowała rozwój i popularyzację psychoanalizy jako teorii, metody badawczej i środka terapii. Zawiera cykl wykładów wygłoszonych przez autora w latach 1915-1917 przed audytorium składającym się z lekarzy i "laików obojga płci", którym wyjaśniał podstawowe założenia swej koncepcji. Znając główne zastrzeżenia, jakie wobec niej wysuwano, wykłady te potraktował niezwykle poważnie, przygotowując je w postaci napisanego tekstu.
W pierwszych wykładach Freud analizuje czynności pomyłkowe i marzenia senne, udowadniając istnienie nieświadomości. Przedstawia przede wszystkim te objawy nieświadomości, które występują w życiu codziennym. Pokazuje, że nic w naszej psychice nie jest przypadkowe. Są tylko zjawiska zrozumiałe, które umiemy zinterpretować, i niezrozumiałe, których jeszcze zinterpretować nie potrafimy.
W dalszych wykładach autor wyjaśnia podstawy nauk o nerwicach, prezentuje również 3 zasadnicze wątki teorii psychoanalitycznej: teorię lęku, teorię libido i narcyzmu oraz teorię przeniesienia.
Dzieło Freuda zostało przełożone na 16 języków.
W dwusetną rocznicę śmierci Immanuela Kanta!
Wznowienie po 40 latach jednego z najważniejszych tomów serii Biblioteka Klasyków Filozofii! Klasyczne tłumaczenie, wstęp i komentarze Jerzego Gałeckiego. Krytyka władzy sądzenia to ostatnie z krytycznych dzieł Kanta i poświęcone jest problemom estetycznym.
"Dwie rzeczy napełniają umysł coraz to nowym i wzmagającym się podziwem i czcią, im częściej i trwalej nad nimi się zastanawiamy: niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie."
Istoty filozoficznego przesłania jogi jako pewnej sztuki życia i myślenia należy szukać przede wszystkim w klasycznych traktatach. Klasyczny okres jogi indyjskiej to czas formowania się dojrzałych postaci starożytnych szkół filozoficznych. Szkoły te dokonywały syntezy swoich nauk, dzięki czemu powstawały wzorcowe, komentowane przez kolejne stulecia dzieła. Do najważniejszych z nich zaliczają się Jogasutry, przez wielowiekową tradycję przypisywane mędrcowi Patandżaliemu, oraz komentarz do nich, czyli Jogabhaszja, której autorem miał być Wjasa. Nazywane często również Traktatem o jodze, Jogasutry oraz Jogabhaszja najpełniej prezentują, czym jest nauka płynąca z jogi. O ile bowiem zarówno zachodnia, jak i wschodnia tradycja filozoficzna dążyły do poznania absolutu, to różniły się one co do wyboru drogi tego poznania.
Tom Klasyczna joga indyjska zawiera oba traktaty w przekładzie wybitnego polskiego indologa Leona Cyborana (1928–1977) oraz obszerny wstęp tłumacza, zawierający jego najważniejsze prace poświęcone filozofii, praktyce i etyce jogi. Tom ten stanowi więc zarówno doskonałe wprowadzenie do filozofii i historii jogi, jak i bogate źródło wiedzy i materiału dla wszystkich interesujących się dalekowschodnią kulturą.
Komentarz Tomasza z Akwinu do Liber de causis (Księgi o przyczynach) to na pozór typowy wytwór średniowiecznej tradycji komentowania tekstów. Typowość ta jednak w tym wypadku jest wyjątkowo skomplikowana, dziełko bowiem, którego polski przekład trafia po raz pierwszy do Czytelnika, ma niezwykłą, wielowarstwową genezę.
Księga o przyczynach uznawana była przez stulecia za dzieło Arystotelesa, swoiste podsumowanie Metafizyki. Tomasz jednak odkrył, że były to raczej wypisy z Elementów teologii neoplatonika Proklosa, opatrzone arabskim komentarzem. Wokół problemu autorstwa Liber de causis narosła ogromna literatura, potęgując efekt komentarza do komentarza do komentarza, którym jest tekst Tomasza.
Dzięki tej złożonej genezie i konstrukcji powstało dzieło wyjątkowe pod względem filozoficznym. Przedmiotem analizy jest tu esse, którego rozumienie i przekład są dość problematyczne – bywa tłumaczone jako bytowanie, istnienie lub byt. Czytelnik jest świadkiem, jak Tomasz buduje swoją własną teorię bytu na przecięciu wielu dyskursów. Zderza się tu tradycja Platona i Arystotelesa, spotykają się elementy sobie obce, a nawet wrogie: idee arystotelesowskie, chrześcijańskie, monoteistyczne z neoplatońskimi, pogańskimi, politeistycznymi, a także z arabskimi. Łączą się różne czasy – klasyczny okres helleński, schyłkowa faza filozofii greckiej, stulecia średniowiecza. Na tym bogatym podłożu Tomasz z Akwinu wypracowuje swoją metafizykę bytu.
Tomasz z Akwinu (1225–1274), wybitny filozof chrześcijański i uczony dominikanin, zaliczany do Doktorów Kościoła katolickiego. Początkowo potępiony, został w końcu kanonizowany, a w roku 1879 w encyklice Aeterni Patris jego filozofia została uznana za oficjalną filozofię Kościoła katolickiego. Wykładał w Paryżu, Florencji i Neapolu. Zajmował się także naukami przyrodniczymi.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
