Spis treści
1. Jak Ańcia pozamiatała jaskinię
2. Jak Szczyrek wspinał się na skałkę
3. Jak nogawki Szczyrka uczepił się rzep
4. Jak Szczyrek z dzięciołem przegonili żarłoczne gąsienice
5. Jak Raszek wywęszył kłopoty za drzewem
6. Jak przez dziurę w kieszeni przeleciał wiatr
7. Jak Szczyrek z Nosiwodą ugasili pożar
8. Jak jesień zabierała minuty a dawała w zamian grzyby do suszenia
9. Jak olbrzym przyniósł zimę w worku, a Szczyrek mu pomagał
10. Jak po skrzącym się śniegu biegały Wigorki
11. Jak Szczyrek strzelał do celu
Kto jest kim, czyli słowniczek nowych postaci
Mamy niewątpliwy zaszczyt przedstawić kolejny tom korespondencji dotyczący polskiej XIX- i XX-wiecznej filozofii. Tym razem jest to korespondencja Romana Witolda Ingardena z lat 1945–1951, ukazująca lwowskie dzieje powstania oraz powojennej, krakowsko-poznańskiej reaktywacji pierwszego polskiego, obcojęzycznego czasopisma filozoficznego, a mianowicie „Studia Philosophica. Commentarii Societatis Philosophicae Polonorum”. W niniejszym wstępie staramy się odtworzyć okoliczności powołania oraz funkcjonowania tego czasopisma, od jego lwowskich początków aż po dramatyczny koniec, tj. bezkompromisowy atak likwidacyjny powojennych marksistów i komunistów w 1951 roku.
Spis treści
1. Jak Szczyrek został zbójem
2. Jak znalazł w pustym pniu dukaciki i pistolecik
3. Jak chciał wypłukać dukaty w strumyku
4. Jak Szczyrek nie dał się wiatrowi
5. Jak zbój Szczyrek znalazł sobie Ańcię
6. Zaręczynowy pierścionek
7. Jak stwór Barabór porwał Ańcię
8. Ślub, czyli jak Szczyrek zadudnił przez pusty pień i przegonił burzę
9. Jak Szczyrek musiał pozbójować
10. Jak Ańcia pomogła zającom i sprytem zwyciężyła chochlika
11. Jak zdobyli nakrapiane jajka na Wielkanoc
12. Jak Szczyrek niósł coś w rękach
Kto jest kim, czyli słowniczek postaci
Tom ukazuje bogactwo i skomplikowanie przemian w zakresie nowożytnej i współczesnej kultury intelektualnej, w szczególności przemiany, które ujawniły się w ówczesnej filozofii wobec powstania „naukowego” przyrodoznawstwa. Równocześnie wskazuje uwarunkowania i implikacje światopoglądowe uwidaczniające się w rozwoju filozofii i science, które bynajmniej nie usuwały religii z nowożytnej kultury intelektualnej.
Jeśli ktoś, nie zważając na właściwą miarę, daje mniejszym większe – statkom żagle, ciałom pokarmy, a duszom władze – wszystko się wywraca i, butnie rozrośnięte, wnet popada już to w choroby, już to w płód buty, niesprawiedliwość. Co w takim razie mamy tu na myśli? Czy nie coś takiego: nie istnieje – przyjaciele – żadna śmiertelna dusza, której natura, młoda i niepoddana żadnej kontroli, byłaby kiedyś w stanie unieść największe pośród ludzi rządy, tak aby w swym myśleniu nie dać się napełnić przy tym największą chorobą bezmyślności, ściągając nienawiść ze strony najbliższych przyjaciół, co, gdy się dzieje, szybko ją niszczy i unicestwia całą jej moc? A zatem przezorne zabezpieczenie przed tym, poprzedzone poznaniem właściwej miary, jest zadaniem największych prawodawców.
(fragment ks. III 691c–d)
Korespondencja między Romanem Witoldem Ingardenem a Kazimierzem Twardowskim stanowi szczególny rodzaj uprawianej przez nich epistolografii. W tym przypadku jest to sztuka nie tylko pięknej kaligrafii, lecz umiejętność i potrzeba wymiany stosownej w danej chwili informacji, zgodnej z obyczajami panującymi w tamtym czasie oraz środowisku naukowym Lwowa, Getyngi, Fryburga, Warszawy, Torunia, Lublina i wielu innych miejsc. List pełnił wówczas swoją niezwykle ważną funkcję informacyjną. Odgrywał znacznie większą rolę komunikacyjną niż dzisiaj. Był miejscem wyrażania poglądów, prowadzenia dyskusji, sporów filozoficznych, załatwiania stosownych próśb, a wiele z nich można uznać za dzieła z pogranicza filozofii i literatury. (…) Epistolografia Ingardena i Twardowskiego ujawnia istotne sprawy naukowe, organizacyjne, dydaktyczne, warsztatowe, a także te dotyczące wydarzeń związanych z życiem codziennym. Mieści w sobie także coś więcej, a mianowicie charakterystyczną i jedyną w swoim rodzaju relację, którą stworzył mistrz, nauczyciel i uczeń. Mistrzem młodego Ingardena był bez wątpienia Profesor Edmund Husserl. Było tak, jak pisał on w jednym ze swoich listów do Ingardena: „Niech Pan pozdrowi ode mnie serdecznie Profesora Twardowskiego. Wierzę, że znajdzie Pan z nim łatwo platformę porozumienia. Pan jest wszakże wnukiem Brentany, on zaś jego bezpośrednim uczniem”. Co ciekawe, relacja ta nigdy nie uległa zmianie. Profesor Husserl był dla Ingardena mentorem i powiernikiem wszelkich jego planów naukowych. Spełniał jednocześnie rolę nauczyciela i doradcy, wysyłającego swego ucznia w świat po sławę. Kim natomiast był dla niego Profesor Twardowski? Wysyłał młodego studenta pierwszego roku filozofii we Lwowie w podróż w nieznany świat wielkiej filozofii w poszukiwaniu złotego runa fenomenologii do Getyngi. Posyłał go tam w celu studiowania prawdziwej filozofii u najlepszego znawcy problemu.
(fragment Wstępu redaktorów)
W jakiejkolwiek epoce dziejów świata narodziłby się człowiek zdolny, to zawsze znajdzie dla siebie pole działania, zawsze znajdzie dość pracy; wszędzie bowiem, bez względu na to, gdzie i w jakich warunkach na świat przyjdzie, wszędzie spotka sprzeczności, które pogo-dzić należy, wszędzie istnieć będą trudności, które przezwyciężyć zdoła jeno największym napięciem wszelkiej siły swej, o ile siła ta w ogóle po temu wystarczy. Wszędy dusza ludzka znajduje się między dwiema półkulami, półkulą światła i półkulą ciemności –– stoi na po-graniczu dwóch wrogich sobie mocarstw: konieczności i wolnej woli.
(fragment książki)
Zakres wiedzy o organizacji i koncepcjach zarządzania nią jest ogromny, tak jak interdyscyplinarność nauk racjonalizatorskich, ekonomicznych.
Nie można wyodrębnić miejsca, czasu, etapu bardziej świadomego korzystania z nauk poznawczych dotyczących wszystkiego, podobnie jak nie można jednoznacznie określić, czym jest mądrość.
Znawcy przedmiotu okres świadomej myśli zarządczej i jej aplikacji w naukę o organizacji upatrują w okresie zintensyfikowanego rozwoju przemysłu – datując ją na rok 1880.
Pamiętajmy jednak, że organizacja jako struktura istniała od pojawienia się Homo sapiens – i w sposób konsekwentny rozwija się do dzisiejszego dnia.
(fragment Wprowadzenia autorki)
Opowiadania wchodzące w skład Sklepów cynamonowych i Sanatorium Pod Klepsydrą to utwory napisane liryczną prozą poetycką. Podstawową materię tematyczną stanowią w obydwu cyklach reminiscencje z okresu dzieciństwa i wczesnej młodości narratora-bohatera (noszącego imię Józef). Są to jednak „wspomnienia” dość osobliwe – w oryginalny sposób przeniesione w sferę „mitu”. Utwory Schulza obfitują bowiem w bogactwo motywów, obrazów i symboli, a także epatują różnorodnością podtekstów. Podążając tedy za poetycką wyobraźnią autora, obserwujemy ciekawą syntezę odmiennych sfer rzeczywistości: cielesnej i materialnej przyziemności – z duchowym i psychologicznym wysublimowaniem. Cały czas wszakże wędrujemy na pograniczu jawy i marzenia sennego, natrafiając na nieprzebrane bogactwo form – onirycznie ukształtowanego, fantasmagorycznego – świata przedstawionego; świata, którego substancja ontyczna – warto podkreślić tę jego właściwość – podlega procesowi nieustannej metamorfozy; świata, w którym jednakże dostrzec można pewne elementy groteski i autoironii. Tej wykreowanej rzeczywistości nie byłoby jednak bez oryginalnego obrazowania, jak również bez nieledwie ekscentrycznego stylu pisarskiego. Nieprzypadkowo zatem Schulz sięga w swej prozie po uniwersalny język mitów i symboli, nieprzypadkowo odwołuje się do sfery podświadomości – uparcie poszukując przy tym pierwotnego sensu słowa (oraz – tym samym – pierwotnego sensu bytu). Wybór takiej, a nie innej konwencji literackiej świadczy zaś o kunsztownym nowatorstwie tej prozy, która od dawna zaliczana jest do arcydzieł literatury światowej.
,,Kafka pokazał w tej powieści wtargnięcie prawa w życie człowieka, pokazał je niejako in abstracto. Nie uczynił tego konkretnie na podkładzie rzeczywistego, jednostkowego losu. Nie dowiadujemy się do końca, na czym polegała wina Józefa K., nie poznajemy tej formy prawdy, jaką życie jego miało wypełnić. Kafka daje jedynie atmosferę zetknięcia życia ludzkiego z pozaludzką, najwyższą praw?dą, jego klimat i aurę. Genialny czyn artystyczny tej powieści leży w tym, że Kafka znalazł dla tych spraw nie?uchwytnych i niewyrażalnych w języku ludzkim - jak gdyby adekwatną cielesność, jakiś materiał zastępczy, w którym buduje i wyprowadza aż do najdrobniejszych szcze?gółów strukturę sprawy"". fragment posłowia B. Schulza ,,- Przyznaję - rzekł K. już bez dalszej przerwy - że jestem bądź co bądź bardzo zaskoczony, ale gdy się żyje na świecie trzydzieści lat i samemu musiało się przez życie przebijać, jak to mnie przypadło w udziale, człowiek staje się odporny i nie bierze już tak poważnie żadnych niespodzianek. Zwłaszcza takich jak ta dzisiejsza. - Dlaczego zwłaszcza takich jak ta dzisiejsza? - Nie mówię, że uważam to wszystko za żart, na to poczynione przygotowania wydają mi się jednak zbyt daleko idące. Musiałyby być w to wmieszane wszystkie osoby pensjonatu, a także wy wszyscy, a to by przekraczało granice żartu. Nie chcę więc mówić, że to jest żart. - Całkiem słusznie - powiedział nadzorca i obliczał, ile było zapałek w pudełku z zapałkami. - Z drugiej zaś strony - ciągnął dalej K. i zwrócił się przy tym do wszystkich, a chętnie by się był nawet zwrócił jeszcze do tych trzech przy fotografiach - z drugiej zaś strony cała ta sprawa nie może być jednak ważna. Wnioskuję to z tego, że jestem wprawdzie oskarżony, ale nie mogę znaleźć najmniejszej winy, o którą można mnie było oskarżyć. Ale i to także jest kwestią drugorzędną. Kto mnie oskarża? - oto zasadnicze pytanie. Jaka władza prowadzi dochodzenie? Czy pan jest urzędnikiem?"" fragment powieści
Ksiądz dr hab. Henryk Majkrzak SCJ w swojej książce ,,Watykan. Papieskie formacje zbrojne"" omawia szczególnego rodzaju służbę, jaką jest służba Papieskiej Gwardii Szwajcarskiej i Żandarmerii Watykańskiej na rzecz Ojca Świętego i Kościoła katolickiego. Omawiana książka, to niezwykła historia i niezwykły przekaz kultury. Papieska gwardia szwajcarska, pełniąca rolę straży przybocznej papieża, należy do najstarszych jednostek wojskowych świata, gdyż powstała w 1506 roku. Istnieje już ponad 500 lat, chociaż kilkakrotnie rozwiązywano ją na krótki czas, a następnie odnawiano. Szwajcarzy zawsze byli uważani za dzielnych, zdyscyplinowanych i wiernych żołnierzy. Tę spe-cyficzną i zaszczytną służbę mogą pełnić wyłącznie katolicy, obywatele Szwajcarii. Ksiądz Henryk Majkrzak daje czytelnikowi na ten temat unikalną dawkę wiedzy historycznej. Gwardziści papiescy, choć obeznani z nowoczesną bronią i mający na wy?posażeniu najnowszą broń palną armii szwajcarskiej, prezentują się pielgrzymom w swych barwnych strojach, uzbrojeni w halabardy, partyzany, miecze i szable. Mundury gwardzistów były przez wieki modyfikowane i przy-stosowywane do ducha epoki. Aktualne mundury nawiązują do wzorów renesansowych z XVI wieku. Wydawać by się mogło, że ta barwność papieskiej gwardii, to jedynie folklor i kultywowanie pewnej tradycji oraz przekaz pewnej kultury dla przybywających do Watykanu pielgrzymów i turystów. Jednak gwardziści oprócz pełnienia funkcji re?pre?zen?tacyjnych i honorowych, od początku istnienia formacji zajmują się ochroną papieża i jego rezydencji. W ele?ganckich garniturach towarzyszą Ojcu Świętemu w prze?jazdach po placu Świętego Piotra, w jego podróżach duszpasterskich. W ochronę osoby Ojca Świętego za?an?ga?żowani są także papiescy żandarmi.
Nienasycenie jest uznawane przez wielu krytyków za najwybitniejszą powieść S. I. Witkiewicza. Przede wszystkim ze względu na efektowne i nowatorskie pomieszanie stylów, tonacji i konwencji. Ale nie tylko: również ze względu na wagę i znaczenie skomplikowanej materii tematyczno-problemowej. Jest to bowiem powieść o dokonującym się na wielu płaszczyznach egzystencjalnym wtajemniczeniu głównego jej bohatera. Erotyka, sztuka, psychologia, filozofia, polityka – oto dziedziny, które pomagają Genezypowi Kapenowi zdefiniować własne jestestwo oraz zdobyć niezbędne doświadczenie życiowe. Wszystkie jednak mają wspólny mianownik: dobitnie uświadamiają młodemu adeptowi „potworność metafizyczną istnienia”. Tego rodzaju odczuciom sprzyja dodatkowo fakt, że akcja powieści rozgrywa się w „okresie największej rewolucji świata”. Nieprzypadkowo utwór wieńczy fantastyczno-katastroficzna wizja chińskiego najazdu na Europę – niepowstrzymanego „żółtego potopu”, który w konsekwencji doprowadzi nie tylko do „końca rasy białej”, ale i – co ważniejsze – do „absolutnego ujednolicenia ludzkości”. Witkiewicz po raz kolejny zatem kreśli tragigroteskowy obraz unicestwienia jednostki („Istnienia Poszczególnego”) oraz upadku całej kultury.
Pożegnanie jesieni jest najbardziej znaną powieścią Stanisława Ignacego Witkiewicza. Jej tematem są przeżycia grupy dekadentów (z Atanazym Bazakbalem na czele), którzy na co dzień żyją w dusznej i męczącej atmosferze głębokiego kryzysu egzystencjalnego i kulturowego, w których - jednakże - każdego dnia odzywa się w sposób namacalny potęgujące się poczucie `metafizycznej dziwności istnienia`. Tymczasem ani `rozmowy istotne`, ani też rozmaite eksperymenty psychologiczne i artystyczne, które są udziałem głównych bohaterów, nie zapobiegną postępującej degrengoladzie. W tle dokonują się bowiem gwałtowne przemiany społeczno-polityczne zmierzające do rewolucji `niwelistycznej`, która nie tylko spowoduje powszechną mechanizację (połączoną z odindywidualizowaniem człowieka), ale również zniszczy religię, filozofię i sztukę. Witkiewicz w Pożegnaniu jesieni ukazuje zatem dobitnie i sugestywnie - w charakterystyczny dla siebie sposób: na poły groteskowo, na poły realistycznie - tragiczną wizję unicestwienia jednostki (`Istnienia Poszczególnego`) oraz upadku całej kultury.
Traktat o ludzkim działaniu jest już czwartym ? po Traktacie o cnotach (2006), Traktacie o szczęściu (2008) i Traktacie o roztropności (2011) ? tekstem z zakresu filozoficznej etyki, wyodrębnionym z Summy teologii św. Tomasza z Akwinu, który Wydawnictwo Marek Derewiecki przedstawia czytelnikom w moim nowym przekładzie i opracowaniu. Jak wspomniałem na początku tego Wstępu, wydzielona całość obejmuje kwestie 6?21 z ?pierwszej części drugiej części? (Prima secundae dzieła Akwinaty, zawierające rozważania na temat ludzkich czynów, warunków ich dobrowolności, okoliczności, w których są one dokonywane, uczestniczących w nich aktów woli oraz intelektu, a wreszcie przysługujących im form dobra i zła.
Powieść pt. `Z siedmioletniej wojny` stanowi ostatnie ogniwo tzw. trylogii saskiej J. I. Kraszewskiego. Podobnie jak we wcześniejszych częściach `cyklu` - `Hrabinie Cosel` i `Bruhlu` - także i tutaj mamy do czynienia z barwnym i sugestywnym opisem czasów panowania Wettynów. Tym razem autor w pasjonujący sposób opowiada o początkach politycznej rywalizacji między Prusami a Saksonią. Jednakże o literackiej wartości utworu nie decydują tylko: ani klarowny przekaz ideowy, ani też wiarygodnie naszkicowane tło historyczne i obyczajowe. Ostatni część `trylogii saskiej` uzyskuje pełnię swych epickich walorów przede wszystkim dzięki intrygującym wątkom fabularnym, które przydają jej cech powieści przygodowo-awanturniczej.
`Brühl` należy do najbardziej cenionych powieści historycznych J. I. Kraszewskiego. W bogatym dorobku literackim pisarza zajmuje szczególne miejsce. Przede wszystkim jako wybitne osiągnięcie artystyczne. Zwarta i przejrzysta kompozycja, znakomita kreacja postaci, intrygujące wątki fabularne, wiarygodnie naszkicowane tło historyczne i obyczajowe - oto najważniejsze zalety omawianego tu utworu. Mimo niepodważalnej samoistnej wartości literackiej `Brühl` wpisuje się jednak w szerszy kontekst beletrystyczny. Utwór ten stanowi bowiem nieodłączną część tzw. trylogii saskiej, która w sposób barwny i sugestywny opisuje czasy panowania Wettynów. Obydwa te względy - artystyczny oraz ideowy - miały zatem decydujący wpływ na realizację pomysłu kolejnej edycji `Brühla`, jak i całego - wspomnianego wyżej - `cyklu` powieściowego.
`Hrabina Cosel` należy do najbardziej znanych i najczęściej wydawanych powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. W nadzwyczaj bogatym dorobku literackim pisarza zajmuje z pewnością szczególne miejsce. Przede wszystkim jako wybitne osiągnięcie artystyczne. Ale nie tylko. Wraz z kolejnymi powieściami: `Brühlem` i `Z siedmioletniej wojny` stanowi nieodłączną część tzw. trylogii saskiej, która w sposób zajmujący i barwny, a do tego jeszcze niezwykle sugestywny, opisuje czasy panowania Wettynów. Obydwa te względy - artystyczny oraz ideowy - miały zatem decydujący wpływ na realizację pomysłu kolejnej edycji `Hrabiny Cosel`, jak i całego - wspomnianego wyżej - `cyklu` powieściowego. `Nie sądzimy, abyśmy w końcu potrzebowali zapewniać czytelników naszych, iż cała ta historia hrabinej Cosel, we wszystkich zarysach, wypadkach, charakterach, jest jak najściślej prawdziwą. Taką ją nam podały mnogie pamiętniki epoki: Haxthausen, Pöllnitz, Loen i inni. Wyobraźnia nie potrzebowała dodawać prawie nic do tak bogatego materiału, ale go tylko wypełnić. Jest to jedna strona epoki i panowania, które się i nam czuć dało, widziana z Saksonii i z profilu. Król August nie ma w niej pięknej roli, ale ta, jaką mu nadają dzieje, jest ściśle prawdziwą. Wielu szczegółów pełnych charakteru, które by dzieje ścierpiały, powieść znieść nie mogła.` (fragment powieści)
Tom obecny dotyczy epoki renesansu, a ściślej, okresu od upadku Konstantynopola w 1453 r. do pokoju augsburskiego w 1555 r. Ze słowem „renesans” dziś kojarzą nam się przede wszystkim wielkie dzieła malarskie, rzeźbiarskie i architektoniczne, o których poniżej nie będzie mowy. Jeśli chodzi o filozofię był to okres martwy: filozofia islamu praktycznie zanikła (z wyjątkiem może Persji), chrześcijańska scholastyka dogorywała, a niczego w jej miejsce jeszcze nie zaproponowano. (…)
Jeśli o „naukowy” obraz świata chodzi, to można ten okres nazwać „odchodzeniem od Ptolemeusza”, zarówno jeśli chodzi o jego geografię, jak i astronomię. Najpierw żądni zysków żeglarze (ale nie badacze) wyruszyli na transoceaniczne wyprawy, co rychło doprowadziło do rewolucyjnych zmian wyobrażeń Europejczyków o morzach i lądach okrywających Ziemię. Później Mikołaj Kopernik na kartach De revolutionibus nakreślił nowy obraz nieba – choć trzeba było czekać na epokę baroku, by obraz ten uzupełniono i twórczo rozwinięto, a przede wszystkim zbudowano harmonizującą z nim fizykę (…).
Święty Tomasz był myślicielem uniwersalnym. Rzadko kiedy w historii kultury i nauki spotyka się kogoś, kto uporządkował w sposób jasny tak szeroki horyzont ludzkiej myśli, jak on to właśnie uczynił. Obejmuje on Pismo Święte, Ojców Kościoła, wcześniejszych od niego teologów i autorów świeckich. Całe to ogromne dziedzictwo ludzkiej myśli Tomasz uczynił swoim, przyswoił go sobie, przekształcił w dynamiczną i harmonijną syntezę. Obdarzony był on tak niezwykłą pamięcią, że zapamiętywał raz na zawsze i dokładnie treść dzieła po jego przeczytaniu. Tak porządkował w swoim umyśle różne argumenty, iż był w stanie dyktować dzieła jednocześnie trzem albo czterem jego sekretarzom. Kiedy papież Urban polecił mu zebranie w jednym tomie komentarzy Ojców Kościoła do Ewangelii, odwiedzał różne klasztorne biblioteki i po przeczytaniu odpowiednich dzieł ich treść przechowywał w pamięci w taki sposób, że później, gdy redagował Catena aurea in Evangelia, wydawało się, że ma przed oczami wszystkie te teksty, które wcześniej czytał. Wolny był od ambicji jakiejkolwiek ziemskiej kariery, zarówno świeckiej, akademickiej, jak i kościelnej. Nie przejmował się pożywieniem, mieszkaniem i ubiorem. Wilhelm z Tocco pisze, iż małżeństwo z Mądrością dawało mu tyle radości, że nie cenił innych radości i przyjemności. Życie oparte na modlitwie, studiowaniu, refleksji, naukowym poszukiwaniu i przekazywaniu owoców swojej pracy innym, czyniło go szczęśliwym.
(fragment Wstępu autora)
Etyczno-religijne egzystowanie chrześcijanina zwrócone jest w stronę Boskiej tajemnicy, względem której możliwe jest egzystowanie w prawdzie. Zakłada ono wysiłek duchowej transformacji jednostki. Dopiero taka przetwarzająca się indywidualność może stać się "narzędziem prawdy".
Fragment Wprowadzenia tłumacza
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
