Wydana po raz pierwszy w 1972 roku, książka Elaine Morgan "Pochodzenie kobiety” jest dziś zarówno pozycją klasyczną, jak nieledwie zapomnianą. W swoim czasie wywołała skandal na miarę pracy Darwina. Tytuł książki nawiązywał do darwinowskiego "The Descent of Man”, wydanego równo 100 lat wcześniej. Zapowiadał feministyczną zmianę perspektywy w spojrzeniu na ewolucję człowieka. Jednak główną sensacją było przywrócenie do życia i popularyzacja hipotezy Sir Alistera Hardy'ego: że człowiek ewoluował w środowisku wodnym, o czym świadczy wiele przystosowań fizjologicznych, które decydują o jaskrawej różnicy między nami i naszymi najbliższymi ewolucyjnie krewnymi, małpami człekokształtnymi.
Książka, którą Czytelnik trzyma w rękach, to tłumaczenie wyboru mitów i legend Indian Ameryki Północnej z jednego z największych i najlepiej opracowanych przez naukowców zbiorów. Znajdują się tutaj opowieści plemion zamieszkujących różne tereny, od Alaski i północnej Kanady aż po Zatokę Meksykańską. Książka ta wydana w 1984 roku stanowi klasykę antropologii i mitologii plemion indiańskich Ameryki Północnej.
Istnieją co prawda dziedziny działalności bardziej szkodliwe niż wzornictwo przemysłowe, ale jest ich bardzo niewiele.
W środowisku, które znajduje się wstanie wizualnego, fizycznego i chemicznego zniszczenia, najlepszą i najprostszą rzeczą, jaką mogliby dla ludzkości zrobić architekci, projektanci przemysłowi, planiści itp.., byłoby całkowite zaprzestanie działalności. W tej książce przyjmuję jednak stanowisko bardziej alternatywne - sądzę, że zamiast zawieszać działalność, moglibyśmy zacząć działać pozytywnie. Projektowanie może i powinno stać się dla młodych ludzi formą uczestnictwa w zmieniającym się społeczeństwie.
Świat jest przyparty do muru, więc jako zaangażowanie społecznie i moralnie dizajnerzy musimy się ukierunkować na jego potrzeby. Wskazówki zatrzymały się - zegar wskazuje za pięć dwunasta.
(fragment przedmowy)
Dawno, dawno temu naszym małpim przodkom przydarzyło się coś, co nie przydarzyło się przodkom goryli i szympansów. To coś sprawiło, że tylko nasi przodkowie stracili futro, zaczęli chodzić na dwóch nogach i pocić się, wykształcili większe mózgi i nauczyli się mówić. W Bliznach po ewolucji Elaine Morgan proponuje pionierskie spojrzenie na ten niezwykły fenomen. Twierdzi, że wszystkie fakty dotyczące tajemnicy naszych ewolucyjnych początków mamy przed nosem – w postaci podstawowych błędów w konstrukcji człowieka.
Blizny po ludzkiej ewolucji dają o sobie na wiele sposobów, od naszej skłonności do bólu pleców po otyłość, żylaki, trądzik, a nawet zespół śmierci łóżeczkowej niemowląt. Wszystkie one są zasadniczo skutkiem kataklizmu, który miał miejsce w naszej przeszłości. Teorie na temat różnic między ludźmi a naszymi najbliższymi krewnymi w królestwie zwierząt, są liczne, ale pozostawiają bez odpowiedzi zbyt wiele pytań dotyczących tych wyjątkowych usterek naszej fizjologii. W tej fascynującej książce Morgan wskazuje ewolucyjną ścieżkę, która oddzieliła naszych najdawniejszych przodków od reszty małp człekokształtnych. Starannie rozważając nasze wyjątkowe cechy – względny brak owłosienia, zdolność kontrolowania oddechu, niezdolność do utrzymywania prawidłowej równowagi solnej – zbliża się najbardziej ze wszystkich do rozwiązania zagadki ludzkich początków.
Żywe, kontrowersyjne, przedstawione z żelazną logiką – Blizny po ewolucji – zmienią Wasz sposób myślenia o świecie i naszym na nim miejscu.
Czy zabijanie jest zawsze złe? Czy istnieją sytuacje, w których kategoryczny zakaz odbierania życia może zostać zrelatywizowany? Czy życie powinno być chronione przez cały czas, czy może należy wyróżniać etapy, kiedy jego zakończenie nie jest już, lub jeszcze, zabójstwem? Czy samobójstwo jest problemem moralnym, czy jedynie jednostkowym wyborem?
Coraz powszechniej kwestionuje się niegdyś oczywiste prawo człowieka do uśmiercania innych gatunków. Naukowe sposoby wyjaśniania procesów psychicznych zmuszają nas do przemyślenia takich kwestii jak ciągłość tożsamości człowieka czy relacja między jego osobowością i biologicznym ciałem. Co wówczas z naszym pojmowaniem śmierci i zabijania?
Sięgając zarówno do ustaleń nauk przyrodniczych, jak i narzędzi filozoficznych, Jeff McMahan w książce Etyka zabijania systematycznie analizuje etyczne wyzwania naszej współczesności, zdolnej zabijać w sposób bezprecedensowy.
„Ostatecznym celem tej książki jest zrozumienie, na czym polega moralność zabijania. Wydaje się, że w tych wypadkach, w których zabijanie jest złe, musi istnieć jakiś decydujący element wyjaśniania jego zła, który by wskazywał na to, że sprawia ono ofierze coś strasznego: sprawia, że umiera. Rzeczywiście, zupełnie naturalne jest założenie, że normalnie śmierć jest tak dużym nieszczęściem, iż morderstwo jest najbardziej niemoralną ze zbrodni. Morderstwo jest najohydniejszą zbrodnią, ponieważ, ogólnie rzecz ujmując, wyrządza największą krzywdę – powoduje śmierć. Jeśli to prawda, to aby zrozumieć moralność zabijania, musimy znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego i w jakim stopniu śmierć jest zła dla tego, kto umiera. (...) Przy czym nie pytamy tu o to, czy jedna śmierć może być gorsza pod względem okoliczności, ponieważ jest jasne, że może. Niektóre śmierci są na przykład boleśniejsze niż inne lub mniej godne. Nie jest to też pytanie o to, czy dla kogoś śmierć jednej osoby może być gorsza niż śmierć drugiej. Również tu odpowiedź jest oczywista: śmierć osoby, która jest powszechnie kochana i od której wielu zależny, jest czymś gorszym dla pozostałych przy życiu niż śmierć osoby, która jest po prostu uciążliwa. Pytamy natomiast o to, czy zakładając pewną stałość sposobu umierania, jedna osoba, przestając istnieć, może być bardziej pokrzywdzona niż druga”.
Z tekstu
Według Petera Singera, Etyka zabijania jest obowiązkową lekturą dla każdego, kto chce dzisiaj pisać o aborcji, śmierci mózgu, eutanazji czy prawach zwierząt.
Podręczniki akademicki, który powstał w Zakładzie Historii Kultury i Zakładzie Antropologii Słowa w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Głównym celem podręcznika jest zapoznanie studentów z historycznymi i społecznymi determinantami rozwoju językowych praktyk twórczych od oralności przez kulturę druku po ich funkcjonowanie w wielomedialnym świecie współczesnym. Autorzy pracy podjęli trud:
- omówienia twórczości słownej jako części składowej środowiska komunikacyjnego
- rozpatrzenia twórczości słownej w perspektywie antropologicznej z zastosowaniem systematów historycznych, społecznych, medialnych itd.
- prezentacji komunikacyjnych aspektów twórczości słownej oraz jej strukturyzacji
- dyferencjacji gatunków twórczych w obrębie poszczególnych, dawnych i współczesnych środowisk medialnych.
„Antropologia twórczości słownej nie jest jednak skoncentrowana na praktykach językowych, lecz na gatunkach, trwałych lub ulotnych i tymczasowych efektach tych praktyk, które mogą na przykład istnieć jedynie w trakcie realizacji danego gatunku, jak dzieje się w twórczości oralnej. Wszystkie one mają właściwą sobie formę estetyczną, budowę formalną, będącą szczególnym punktem zainteresowań antropologii twórczości słownej, jednak z uwzględnieniem roli medium i funkcji, od której po części zależy to, jak zbudowany i skonstruowany jest dany gatunek”.
Ze Wstępu
Kiedy zaczyna się ludzkie życie? To podstawowe i decydujące pytanie, ponieważ odpowiedź na nie ukaże, w jaki sposób postrzegasz naturę i status ludzkich zarodków. Kształtuje również twoją postawę wobec najważniejszych współczesnych kwestii bioetycznych, jak aborcja, klonowanie i badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych. Mnogość różnych perspektyw może skutkować poczuciem zagubienia, lecz Biblia mówi jasno, że życie ludzkie zaczyna się w chwili poczęcia. John Ling, autor tej broszury, opiera swoją perspektywę na dogłębnych wyjaśnieniach prawd Pisma Świętego, historycznych poglądach chrześcijańskich oraz współczesnych dowodach naukowych. Dr John R. Ling, pisarz i wykładowca, od ponad 25 lat zabiera głos w kwestiach bioetycznych, biorąc udział w debatach i przemawiając do różnych grup słuchaczy. Jest autorem książek Responding to the Culture of Death ? A Primer of Bioetical Issues (2001) oraz The Edge of Life ? Dying, Death and Euthanasia (2002). Wykładał biochemię i bioetykę na Uniwersytecie Walijskim w Aberystwyh.
Co czyni nas ludźmi? - zastanawia się w swojej najnowszej książce słynny neurolog V. S. Ramachandran, badając mózg zwłaszcza wtedy, gdy dzieje się w nim coś niezwykłego. Najrozmaitsze zaburzenia - czy to wrodzone, czy będące skutkiem nieszczęśliwych wypadków - mówią nam bowiem wiele o mechanizmach działania mózgu. Stanowią również punkt wyjścia dla zrazu fantastycznie brzmiących przypuszczeń, które często znajdują później nie tylko potwierdzenie empiryczne, ale i praktyczne zastosowanie w terapii. Wybitny znawca problemów związanych z kończynami fantomowymi przedstawia tu swoje koncepcje na temat neuronalnego podłoża procesów umysłowych odróżniających nas od zwierząt. Opisuje hipotezę dotyczącą funkcji tzw. neuronów lustrzanych, które jego zdaniem są podstawowym czynnikiem warunkującym powstanie i rozwój języka, a tym samym szeroko pojętej kultury. W kolejnych rozdziałach tej książki wyjaśnia mechanizmy percepcji wzrokowej i estetyki, synestezji, autyzmu, samoświadomości i jej zaburzeń, dokumentując swoje rozważania opisami fascynujących przypadków medycznych oraz pomysłowych eksperymentów naukowych. Książka ta - napisana żywym, jasnym i obrazowym, a miejscami nawet żartobliwym językiem - jest znakomitą lekturą dla wszystkich osób zainteresowanych wiedzą o mózgu, zarówno laików, jak i studentów oraz specjalistów z różnych dziedzin: lekarzy, neurokognitywistów, psychologów i filozofów. Wciąga jak powieść dzięki niezwykłym umiejętnościom popularyzatorskim autora, który ma dar wynajdywania zaskakujących skojarzeń, często w swej prostocie wręcz olśniewających.
Twórczość Jacka Goody'ego jest dobrze znana polskim czytelnikom zainteresowanym antropologią. Goody, choć osiągnął już sędziwy wiek, nadal jest aktywnym naukowcem i autorem interesujących publikacji. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego oferują czytelnikom cykl rozmów z Goodym, jakie w 1996 roku przeprowadził francuski historyk Pierre-Emmanuel Dauzat. Niezbyt obszerna, lecz niezwykle inspirująca książka pozwala na zapoznanie się z dorobkiem naukowym słynnego antropologa, a także z życiowymi wyborami i sympatiami Goody'ego. Z pewnością publikacja ta zainteresuje czytelników, którzy prowadzą badania antropologiczne, kulturoznawcze czy religioznawcze.
Publikacja znanego amerykańskiego socjologa Paula Connertona została napisana w bardzo przejrzysty sposób, jest krótka lecz niezwykle bogata w treści. Porusza wiele zagadnień oraz odwołuje się do co najmniej kilkunastu nurtów w badaniach nad pamięcią. Studia nad pamięcią kulturową jawią się w świetle rozważań Connertona jako przedsięwzięcie "nieparadygmatyczne" i "transdyscyplinarne", bazujące na socjologii, historii, psychologii, krytyce literackiej, antropologii, naukach politycznych i wielu innych dyscyplinach. Publikacja ukazała się po raz pierwszy w 1989 r. w prestiżowej serii Themes in the Social Sciences wydawanej przez Cambridge University Press. Od tego czasu doczekała się aż osiemnastu kolejnych wydań, przełożono ją na wiele języków europejskich oraz azjatyckich.
Iain Gately (ur. 1965), brytyjski pisarz, autor powieści, a jednocześnie historyk kultury, opisał dwa nader ważne (nawet jeśli mało poważne) zjawiska kulturowe: picie (alkoholu) i palenie (tytoniu). „Kulturowa historia alkoholu” (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011) relacjonuje historię pierwszego, niniejszy tom – drugiego zjawiska. Panuje opinia, że historia tytoniu Gately’ego to najlepsza rzecz, jaką na ten temat dotychczas napisano. Żywa, pełna humoru narracja i sensacyjne fakty są jak zwykle zaletą tego pisarstwa. Autor rekonstruuje doniosłość dla historii zjawisk, zdawałoby się, trywialnych. Uprawa tytoniu była podstawą bytu pierwszych amerykańskich kolonii i odegrała niepoślednią rolę w finansowaniu amerykańskiej rewolucji (większość sygnatariuszy Deklaracji Niepodległości uprawiała tę roślinę). Palono od tysięcy lat – najpierw prawdopodobnie w Ameryce Południowej. Biały człowiek jednak nie tylko palił, lecz także żuł tytoń i zażywał tabaki. Bywały okresy, że te formy spożycia dominowały. Gately przywołuje obrazy przeszłości, o których nawet byśmy nie pomyśleli – jak zaplute dywany amerykańskiego Kongresu we wczesnym XIX wieku, gdy dominowało żucie tytoniu. Papierosy są późnym, ale najpopularniejszym dziś wynalazkiem. W 1945 roku w Anglii paliło je 80% mężczyzn. Na koniec przeczytamy o cygarze Clintona w … Moniki i – cóż, w końcu nie jest to opowieść o przyjemnostkach, lecz historia szaleństwa ludzkości – o groźbie raka płuc jakże późno odkrytej, bo dopiero pół wieku temu.
Książka wybitnego brytyjskiego antropologa Jacka Goody'ego, współtwórcy teorii piśmienności, podejmuje problematykę uznawaną za klasyczną dla badań antropologicznych. Goody redefiniuje i reinterpretuje tytułowe pojęcia, a także dokonuje rewizji własnego stanowiska w kwestii teorii piśmienności, sformułowanego i zaprezentowanego prawie pół wieku temu. Publikacja adresowana jest do antropologów, kulturoznawców oraz religioznawców.
Marilyn Yalom zadaje w swojej nowatorskiej i przystępnie napisanej książce intrygujące pytanie: ?Do kogo należą piersi??. Udzielając na nie odpowiedzi, ukazuje jak na przestrzeni wielu epok (od prehistorii po czasy współczesne) oraz jak często w poszczególnych kulturach zmieniali się ?właściciele? kobiecego biustu. To oni bowiem, jak dowodzi autorka na podstawie wnikliwych i wieloletnich badań, decydowali o jego funkcji, statusie, a nawet kształcie. Piersi zawłaszczali sobie kolejno: niemowlęta, mężczyźni, rodzina, politycy, psychoanalitycy, handlowcy, ludzie z branży pornograficznej, lekarze, a w końcu chirurdzy plastyczni. Ewolucję postrzegania kobiety i jej seksualności obrazują doskonale dobrane ilustracje.
Autor bada zjawisko miłości jako element kultury. Skupia swoją uwagę na miłości między dwojgiem ludzi. Głównym tematem badań czyni symboliczny wszechświat miłości w kulturze zachodniej. Podejmuje próbę ogarnięcia fenomenu miłości w kategoriach filozoficznych i symbolach kulturowych. Czyniąc przedmiotem swoich rozważań ideę miłości, proponuje nowy rodzaj oglądu historii kultury europejskiej i najtrudniejszej do przybliżenia sfery prywatności oraz intymności. Tytuł rozprawy należy odnotować z uwagą, gdyż autor stawia po raz pierwszy w nauce polskiej tak gruntownie, traktowaną zazwyczaj jako wielce dyskusyjną, kwestię relacji między historią i antropologią.
Publikacja nawiązuje do dyskusji nad etnogenezą Słowian. Opierając się na wynikach analizy diachronicznej, autor opowiada się za modelem przemian systemu społeczno-kulturowego prezentowanym przez koncepcję umiejscawiającą kolebkę Słowian w dorzeczu Odry i Wisły na przełomie er.
Problematyka płci, zwłaszcza płci kulturowej, zajmuje współcześnie ważne miejsce w naukach społecznych, a zwłaszcza w antropologii i socjologii. Tom zawiera zbiór opracowań na temat sytuacji kobiet w różnych kulturach, różnych krajach i stronach świata. Przykładowo: etnograficzne studium o kobiecie berberyjskiej, napisane na podstawie własnych badań terenowych, o poligamii Beduinów czy pogłębione socjologicznie opracowania o sytuacji kobiety indyjskiej, o społecznym statusie kobiet w krajach islamskich w Japonii, Meksyku.
W badaniach biologii szkieletowych populacji pradziejowych czterdzieści lat temu nastąpił przełom. Wtedy to ukazała się pionierska w sensie metodyki i sposobu ujęcia praca Johnstona (1962). Autor wskazał na ważność badań procesów wzrastania u dzieci z populacji historycznych dlatego, że zmienność obserwowanej u osobników dorosłych.
Ze wstępu
Książka prezentuje ważną część dorobku badawczego Zakładu Antropologii Społecznej Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie prowadzonych w ciągu ostatnich kilku lat badań nad problematyką etniczną. Są to prace zarówno magistrantów i doktorantów, jak i pracowników zakładu. Większość artykułów opiera się na materiale zebranym podczas długotrwałych badań za granicą; niektóre dotyczą zbiorowości kulturowo odmiennych od większości społeczeństwa polskiego. Książka podnosi kwestię przeobrażeń etniczności we współczesnym świecie, a także pojawiania się nowych etniczności i regionalizmów.
Doświadczenia terenowe młodych oraz wytrawnych badaczy realizują jeden z najgłębszych celów badań antropologicznych. Łączą w sobie umiejętność dostrzeżenia problemu badawczego, pobyt w terenie, metodologię i analizę danych właściwą dla antropologii oraz wykorzystanie zaplecza teoretycznego do interpretacji badanych zjawisk.
Niniejsze opracowanie traktuje o człowieku zmagającym się z wyzwaniami w aktywności cielesnej, jaką jest sport. Przy tym sport ? w przeciwieństwie do pracy fizycznej, mającej zazwyczaj charakter rutyny ? przez zawartą w nim niepewność i nieustanną konieczność podejmowania wyzwań jak żadna inna forma aktywności cielesnej otwiera człowieka na jego ciało, uczy go ciała. Sport jest więc formą wychowania do ciała, ale też wychowania człowieka cielesnego. Nie chodzi tu oczywiście o redukcję bytu ludzkiego do poziomu cielesnego, ale o pełny rozwój potencjału cielesnego człowieka i kształtowanie zdolności wykorzystywania go.
Celem prezentowanej monografii nie jest opis rozwiązań wszystkich problemów, które pedagogika i pedagogika sportu mogłyby stawiać przed edukacją sportową i olimpijską. Stanowi ona jedynie próbę antropologicznego uzasadnienia sensu edukacji sportowej i olimpijskiej, próbę integralnego ujęcia problematyki przez pokazanie jedności doświadczenia (którego podział zarysowany w książce ma charakter czysto teoretyczny, porządkujący) i wyeksponowanie znaczenia aktywności sportowej dla integralnego rozwoju człowieka. Nawet jeśli sportowiec doznaje różnych stanów podczas aktywności sportowej: cielesnych, psychicznych, duchowych, to każde to skoncentrowane doświadczenie promieniuje na pozostałe sfery przeżywania. Sportowiec, wykonując jakąś trudną próbę, doznaje cielesnej radości z pokonania kolejnego progu technicznego, czuje również psychiczną satysfakcję z dobrze wykonanego zadania, a także jakąś formę duchowego spełnienia w związku z przekroczeniem samego siebie, bo dokonał tego, co wydawało się niewykonalne.
Założeniem zastosowanej metody jest nie systematyczny ogląd sportu, ale raczej próba refleksji w głąb fenomenów sportu. Intencję, która mi przyświecała, trafnie wyjaśnia cytat z pracy Michała Hellera Wszechświat jest tylko drogą. Kosmiczne rekolekcje:
Nie chcę przez to twierdzić, że moje myśli są rzeczywiście głębokie. ?W głąb? jest kierunkiem moich intencji, a niekoniecznie wykonania. I z podobnymi intencjami Czytelnik powinien nachylać się nad tymi stronicami. Bo jedno jest pewne ? błądząc po powierzchni, niczego nie da się usprawiedliwić.
Taki wysiłek spojrzenia w głąb w celu lepszego i głębszego rozumienia sportu, czyli jego ?usprawiedliwienia?, powinien być udziałem każdego, kto zajmuje się sportem: nauczycieli, trenerów, zawodników, menedżerów, psychologów, dziennikarzy, kibiców i wreszcie badaczy, którzy chcieliby wyjść poza empiryzm i wąski pragmatyzm. I to przede wszystkim do nich adresowana jest ta monografia.
Autor
Książka przedstawia rezultaty badań etnograficznych nad imigrantami w Poznaniu. Badania prowadzone były w latach 2009-2012 przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Centrum Badań Migracyjnych UAM pod kierunkiem wybitnych polskich etnologów Prof. Prof. Michała Buchowskiego i Jacka Schmidta. Praca stara się odpowiedzieć na zasadnicze pytanie – jaki wpływ mają migracje na zjawiska kształtującej heterogeniczności kulturowej. Poszczególne studia dotyczą m.in. takich zagadnień jak:
Imigranci – profesjonaliści w sferze biznesu Imigranci w sferze handlu i usług Imigranci profesjonaliści w sferze edukacji Imigranci studenci Imigranci „z miłości” i wolontariusze Imigranci z grup „trudno dostępnych”. Wszystkie pomieszczone w pracy rozprawy mają znamiona pionierskie. Pokazują one trafność tezy, iż kultury nie można rozumieć jako zobiektywizowanego zestawu cech w rodzaju języka, religii, zwyczajów ale jako „realizowaną przez ludzi i kształtowaną w codziennych działaniach praktykę”. Uczestnikami tej dynamicznej praktyki, a więc jej współtwórcami zza granicy, którzy powoli wrastają w pejzaż społeczny i kulturowy Polski.
Książka została wydana przez "Wydawnictwo Nauka i Innowacje"
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
![Okładka książki Potęga mitu [2025]](https://dobreksiazki.pl/Photos/7/SMALL/000080/potega-mitu-2025.jpg "Potęga mitu [2025]. Autor: Campbell Joseph. Dobreksiazki.pl")
