Praca dotyczy związków Monteskiusza z Polską począwszy od XVIII wieku aż po czasy współczesne. Autor z jednej strony przedstawia poglądy francuskiego filozofa i prawnika na ustrój Rzeczpospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, z drugiej zaś – recepcję jego refleksji politycznych w polskiej publicystyce oświeceniowej. Ponadto omawia podejście do myśli Monteskiusza w czasie zaborów Polski i współcześnie. Osobno potraktowane zostały tłumaczenia dzieł Monteskiusza na język polski oraz wynikające z nich kierunki i stan badań prowadzonych w Polsce wokół jego postaci. Publikację kończą autorskie przemyślenia na temat biografii i twórczości autora O duchu praw.
Zbiór tekstów prezentujących problematykę zdrowia i niepełnosprawności w kontekście uwarunkowań psychologicznych i kulturowych. Autorzy opisują wpływ czynników kulturowych na dbanie o zdrowie, a także na postrzeganie i funkcjonowanie społeczne osób z takimi niepełnosprawnościami, jak cukrzyca typu 2, głuchota, autyzm czy niepełnosprawność intelektualna. Ta interdyscyplinarna publikacja wnosi istotny wkład do nowoczesnej psychologii rehabilitacji i jest adresowana do psychologów, socjologów, pedagogów, lekarzy, pielęgniarek, pracowników socjalnych oraz wszystkich osób zainteresowanych kulturowym kontekstem zdrowia i niepełnosprawności.
******
Culture, Health and Disability
A collection of articles discussing the issues of health and disability in respect of psychological and cultural conditions. The authors describe the impact of cultural factors on taking care of health as well as the perception and social functioning of people affected by such disabilities as type 2 diabetes, hearing impairment, autism or intellectual disability. This interdisciplinary publication makes a significant contribution to the modern psychology of rehabilitation and is addressed to psychologists, sociologists, pedagogues, doctors, nurses, social workers and all those people who are interested in the cultural context of health and disability.
Udana próba odnowienia dotychczasowego stanu badań na temat literatury wojny i okupacji, a zarazem przybliżenia fenomenu podziemnego Uniwersytetu Warszawskiego i jego działalności wychowawczo-dydaktyczno-kulturalnej, zwłaszcza w wymiarze literaturoznawstwa. Autorzy przedstawiają sylwetki młodych twórców, dla których idee romantyzmu stanowiły stały punkt odniesienia w twórczości literackiej i w zbrojnej walce z okupantem.
Autorka publikacji podejmuje polemikę z interpretacjami, według których filozofia Martina Heideggera wpisuje się w tradycję antropocentryzmu. Stara się nie tylko oddalić niemożność zaadaptowania filozofii Heideggera przez ekofilozofię w ogóle i ekologię głęboką w szczególności, lecz pokazuje także, że przedstawiciele ekologii głębokiej nie wykorzystali w pełni potencjału myśli Heideggera do uzasadnienia centralnych założeń dla swojego stanowiska. Dowodzi, że Heidegger był prekursorem paradygmatu radykalnie nieantropocentrycznego w daleko większym stopniu niż dostrzegli to ekologowie głębocy.
Roślinna historia kultury.
Autorki i autorzy artykułów zamieszczonych w numerze zastanawiają się, w jaki sposób humanistyka w czasach rewolucji naukowej mogłaby na nowo zająć się badaniem natury i jak powinna się zmienić pod wpływem najnowszych odkryć biologii. Reprezentując różne dyscypliny, m. in.: etnografię, antropologię, filozofię, literaturoznawstwo, historię gospodarczą, historię sztuki i wykorzystując różne metodologie, próbują opisać skomplikowane relacje nawiązywane przez rośliny i ludzi w obrębie wspólnych, historycznie zmiennych środowisk.
Małgorzata Smorąg-Różycka “Mary has filled me with amazement that she gave milk to the One who feeds the multitudes”: Notes on the Byzantine Iconography of Maria Galaktotrophousa
Paulina Zielińska The Icons of Military Saints in Rus’. An Attempt at Classifying Iconographic Types from before the Beginning of the 17th Century
Aleksandra Sulikowska-Bełczowska Old Believers and the World of Evil: Images of Evil Forces in Old Believer Art
Dorota Walczak The Icon and the Hatchet. The Motif of Aggression Against Icons in Russian Literature before the Revolution
Karolina Mroziewicz The Image of the Lithuanian and Ruthenian Legacy of the Jagiellons in 16th-Century Pictorial Catalogues of Polish Monarchs
Zuzanna Flisowska Biblical Typologies as Means of Visual Exegesis: The Case of Aleksander Tarasewicz
Michał Wardzyński From Red Ruthenia to Rawa Mazowiecka: the Works of the Anonymous “Master of Pełczyska” as a Contribution to the Geography of Rococo Sculpture in Mazovia
Książka Nicoli Savaresego to rzecz niezwykła z paru powodów.
Przede wszystkim dlatego, że na początku wcale nie była książką, tylko rodzajem widowiska. Autor, który nie tylko jest znanym badaczem teatru, ale też próbował sił jako reżyser teatralny i aktor, osobiście występował przed zgromadzoną publicznością, przedstawiając znalezione i zebrane materiały. Część odczytywał na głos, część wyświetlał na ekran z rzutnika, tak żeby widzowie sami je sobie przeczytali, wyświetlał też z projektora filmy i puszczał z gramofonu płyty z piosenkami albo ze słuchowiskiem. Widowisko, jakie w ten sposób tworzył, było multimedialne i oddziaływało na różne zmysły. Rozbrzmiewał w nim głos prelegenta – historyka i antropologa teatru i może nade wszystko historyka kultury – i rozbrzmiewał wielogłos cytowanych źródeł. Historia ożywała we wszystkich rejestrach, uobecniana w ciele badacza-prelegenta czy też, jak by powiedziano dziś, performera. Teraz książka, wskutek swej wybitnie heterogenicznej budowy, stanowi próbę ewokowania tamtej polifonii głosów i symfonii zmysłów. Dzięki zaklętej w niej dramaturgii wyjściowego widowiska nosi ona w sobie niecodzienny potencjał performatywny: to archiwum, które jest czynne – pracuje, wywołuje reakcję.
Książka ta jest rzeczą niezwykłą również i dlatego, że pewien drobny i, wydawałoby się, niewiele znaczący epizod – olśnienie Antonina Artauda tańcami balijskimi, ujrzanymi na pewnej wystawie w 1931 roku, i wynikły z tego olśnienia artykuł – prezentuje wszechstronnie i przekonująco, strona po stronie, jako jedno z kluczowych wydarzeń w dziejach teatru i kultury XX wieku. Bo to właśnie w tym momencie historycznym taniec – i w ogóle widowisko – na dobre zastępuje i wypiera teatr dramatyczny, neoawangarda zaczyna się wyodrębniać z awangardy, konteksty społeczne sztuki zaczynają przeważać nad jej estetyczną autonomią, sztuka odzyskuje wymiar metafizyczny i wchodzi na miejsce religii, jednocześnie głębiej zanurzając się w życiu społeczeństw, wreszcie Zachód, łącząc się z Orientem, zaczyna swą postkolonialną pokutę.
Zawrotny moment, z maestrią uchwycony przez Savaresego.
Leszek Kolankiewicz
Autor prezentuje kierunki zmian postępowania ze skazanymi za przestępstwa popełnione w związku z uzależnieniem, przedstawia ewolucję środków zabezpieczających stosowanych wobec tego typu sprawców, ocenia trafność przyjętych rozwiązań ustawowych.
Pierwsze rozdziały poświęcone są analizie procesu włączania osób i środowisk zmarginalizowanych w obszar regulacji prawa karnego, jak również krystalizowania się pojęć niepoczytalności i poczytalności ograniczonej. W dalszej części znalazły się rozważania dotyczące kształtowania się systemu środków zabezpieczających na ziemiach polskich, a także usystematyzowanie strategii prawnej reakcji na zjawiska nadużywania alkoholu i innych środków odurzających. Wobec znikomej wiedzy na temat faktycznego funkcjonowania tego typu środków autorowi zależało również na ukazaniu funkcjonowania w praktyce normy art. 96 Kodeksu karnego, która do 1 lipca 2015 roku stanowiła podstawę szczególnego postępowania ze sprawcami przestępstw popełnionych w związku z uzależnieniem. W książce zaprezentowano przebieg badań przeprowadzonych w wybranych sądach rejonowych w latach 2014–2015, przedstawiono analizę i interpretację ich wyników, w szczególności w zakresie praworządności, sprawności i efektywności wykonania środka zabezpieczającego z art. 96 k.k. Rezultaty te pozwoliły na pozytywną ocenę tak zaprojektowanej instytucji, ujawniły jednocześnie jej ograniczenia i realne trudności organizacyjne. Badania zostały zilustrowane fragmentami z przeanalizowanych akt sądowych. Najważniejszymi problemami, które się z tym łączyły, były: zbieg władzy sądowej i medycznej przy sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości (z dominującą w praktyce pozycją biegłych), ochrona praw osób izolowanych i możliwości ograniczania stosowania kar izolacyjnych przy jednoczesnym dostosowywaniu reakcji karnej do etiologii konkretnego czynu przestępczego. Osobny rozdział został poświęcony nowelizacji Kodeksu karnego, która weszła w życie 1 lipca 2015 roku, ze szczególnym uwzględnieniem środków zabezpieczających. Podsumowanie zawiera wnioski na temat kierunku zmian postępowania ze skazanymi za przestępstwa popełnione w związku z uzależnieniem oraz ocenę trafności przyjętych rozwiązań ustawowych.
******
Medicinal security measures applicable to addicted offenders
The author presents the directions of changes in proceedings dealing with convicts for crimes committed in connection with addiction. He presents the evolution of security measures applied to these types of perpetrators, and assesses the accuracy of the adopted statutory solutions.
Keywords: criminal law, precautionary measures, medicalization of law, the relationship between an action and an addiction, forced addiction treatment, deprivation of liberty for an indefinite period
Czasopismo Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa bezpośrednio nawiązuje do Studiów Socjologiczno-Politycznych założonych w 1957 roku przez Juliana Hochfelda i wydawanych do roku 1968. Jest to tradycyjny półrocznik naukowy otwarty na różne nurty teorii społecznej, wpisujący się w program socjologii i politologii zaangażowanej, odwołujący się do idei wolności, równości, solidarności i sprawiedliwości i łączący diagnozy rzeczywistości społecznej z projektami zmian. W centrum zainteresowania czasopisma znajduje się zjawisko władzy politycznej, która spaja różnego rodzaju wspólnoty, w tym najważniejszą z nich - państwo. Inne wielkie tematy żywo interesujące Redakcję to demokracja, kondycja obywatelstwa i społeczeństwa obywatelskiego. Kwestie państwa, demokracji, obywatelstwa, społeczeństwa obywatelskiego rozpatrywane są zarówno w porządku normatywnym, jak i deskryptywnym.
Prymat w czasopiśmie ma problematyka funkcjonowania polskiego systemu politycznego, ale Redakcja zabiega też o studia komparatystyczne oraz o teoretyczne analizy procesów globalnych, jak również o równowagę artykułów o charakterze teoretycznym i artykułów referujących badania empiryczne.
Antologia przekładów kilkudziesięciu tekstów dotyczących rozmaitych aspektów badań nad pamięcią. Redaktorzy i tłumacze dobrali je w taki sposób, by publikacja w pełni odzwierciedlała różnorodność zagadnień podejmowanych w ramach memory studies. Materiały zostały zgrupowane w dziewięciu działach tematycznych, ukazujących problem pamięci kulturowej w kontekście antropologii ciała, rzeczy, mediów, przestrzeni, a także różnych odmian antropologii społecznej i historycznej. Wybrano teksty autorstwa najważniejszych współczesnych badaczy oraz teksty dawniejsze, stanowiące podbudowę lub ważny kontekst dla dorobku współczesnych autorów. Celem twórców antologii jest podsumowanie memory studies jako nowoczesnej dziedziny badań i refleksji antropologicznej oraz udostępnienie polskim czytelnikom nietłumaczonych dotychczas, istotnych dla tej dziedziny artykułów i rozpraw powstałych w ostatnich dekadach w Europie i Stanach Zjednoczonych. Publikacja adresowana jest do studentów i pracowników naukowych kierunków humanistycznych, a w szczególności kulturoznawstwa, socjologii, historii.
******
Anthropology of Memory
An anthology of translations of several dozen texts on various aspects of memory studies as a modern field of research and anthropological reflection. The texts present the problem of cultural memory in the context of anthropology of the body, things, media, space, as well as different types of social and historical anthropology.
Keywords: memory, memory studies, cultural anthropology, history of memory, tradition, past, postmemory
Przewodnik po najważniejszych teoriach pamięci, zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej. Autorka koncentruje się na znaczeniu pamięci dla funkcjonowania kultury i społeczeństwa oraz na sposobach reprezentacji przeszłości w teraźniejszości. Omawia różne modele teoretyczne i podstawowe pojęcia interdyscyplinarnego pola badań pamięci. Oryginalnie opublikowana w języku niemieckim książka doczekała się przekładów na angielski, hiszpański, a obecnie także polski. Zyskała międzynarodowe uznanie nauczycieli akademickich oraz badaczy nauk społecznych i humanistycznych.
******
Memory in Culture. Introduction
The first Polish translation of Memory in Culture by Astrid Erll. The author focuses on the study of memory processes in culture and society and reviews various disciplines that form a multidisciplinary field of memory studies, including sociology, history, literature and media studies, art.., pedagogy, psychology or neurology. Erll draws attention to the media construction of memory and describes literature as a cultural memory medium.
Keywords: anthropology of memory, memory studies, cultural anthropology, history of memory, tradition, past, postmemory
Publikacja dokumentuje relikty malowideł z wczesnochrześcijańskiej katedry odkrytej w Faras przez ekipę polskich archeologów pod kierunkiem prof. Kazimierza Michałowskiego w latach 1961–1964 w związku z budową tamy asuańskiej. Dla każdego malowidła podane są dane metryczne, lokalizacja oraz stan zachowania. Katalog jest bogato ilustrowany fotografiami malowideł przed zdjęciem ich ze ścian oraz po konserwacji, załączono też tabelę wszystkich ornamentów i wzorów zarejestrowanych na malowidłach, a także tablice konkordancji oraz indeks.
Pismo recenzowane o profilu interdyscyplinarnym, istniejące od 1957 roku. Adresowane przede wszystkim do środowiska naukowego, nie pomija jednak czytelnika mniej profesjonalnego, zwłaszcza nauczycieli, studentów, inteligencji zainteresowanej problematyką humanistyczną. Publikuje artykuły problemowe (krajowe i zagraniczne) z zakresu różnych dyscyplin humanistycznych: literaturoznawstwa, historii, kulturoznawstwa, socjologii, filozofii, psychologii, językoznawstwa. Zamieszcza również przekłady oraz materiały i przyczynki, dyskusje i polemiki, recenzje i przeglądy. Po każdym artykule streszczenie w języku angielskim. Także spis treści tłumaczony na język angielski.
Estudios Latinoamericanos, wydawane przez Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych, jest najstarszym polskim czasopismem publikującym materiały naukowe związane z szeroko rozumianą historią i kulturą Ameryki Łacińskiej. Ukazuje się od roku 1972.
Do roku 1995 wydawane było przez Instytut Historii PAN. Twórcą pisma i jego pierwszym redaktorem był prof. dr hab. Tadeusz Łepkowski. W roku 1988 zastąpił go dr Ryszard Stemplowski. W latach 1995-2011 czasopismem kierował prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński, a w roku 2012 redaktorem został prof. dr hab. Mariusz Ziółkowski.
Artykuły publikowane są w języku hiszpańskim, portugalskim, angielskim lub francuskim.
Nawiązując do klasycznych filozofii podmiotowości (Kartezjusz, Kant, Hegel, Schelling) i do narratologii, która ma swoje źródła w tzw. zwrocie narratywistycznym, Autorka omawia współczesne koncepcje tożsamości narracyjnej: hermeneutyczne (MacIntyre, Taylor, Ricoeur) oraz naturalistyczne (Dennett, Schechtman, DeGrazia). Broni tezy, że podmiot narracyjny, uwzględniający elementy pluralistyczne, czasowe i społeczne, nie przestaje być zdolny do działania i podejmowania decyzji, mimo iż nie spełnia kryteriów tzw. mocnej, absolutyzującej racjonalności typu heglowskiego i osiąga samorozumienie jedynie na pośredniej drodze opowieści, z którą jest tożsamy. Jest to ja empiryczne, w którym substancjalna jedność jaźni zostaje zastąpiona przez jedność narracyjnej formy i własnej opowieści autobiograficznej.
Relacyjna koncepcja przestrzeni obejmująca struktury społeczne, materialny świat przedmiotów i ciał oraz sferę symboliczną. Autorka zakłada, że przestrzeń wywodzi się z interakcji między przedmiotami, strukturami i działaniami. Rozwija dynamiczną teorię tłumaczącą relacyjny kontekst formowania się przestrzeni. Innowacyjne postrzeganie przez autorkę wzajemnych zależności między materialnym, społecznym i symbolicznym wymiarem przestrzeni generuje nowe spojrzenie na architekturę i rozwój miast. Löw podąża za Anthonym Giddensem, któremu najwięcej zawdzięcza spośród współczesnych socjologów, gdyż inspiracje teorią strukturacji i koncepcją stanowienia społeczeństwa widoczne są w całej jej pracy. Przedmiotem jej zainteresowania jest nie tyle przestrzeń jako taka, ile procesy konstytuowania czy też stanowienia przestrzeni, podstawową ideą zaś – działanie jednostek jako aktorów społecznych, którzy tworzą przestrzenie, ale ich działania zależą od struktur ekonomicznych, prawnych, społecznych, kulturowych i ostatecznie przestrzennych.
******
The Sociology of Space
A relational concept of space that encompasses social structures, the material world of objects and bodies, and the symbolic dimension. The author assumes that space emerges through the interaction of objects, structures and actions. Löw develops a dynamic theory that explains the relational context in which space is constituted. The author’s innovative perception of interdependency of the material, social and symbolic dimension of space generates a new perspective on architecture and urban development.
Autor prezentuje dzieje reformacji w Królestwie Polskim w latach 1518–1566, ze szczególnym uwzględnieniem roli polskich erazmian, rozumianych zarówno jako przyjaciele i korespondenci Erazma z Rotterdamu, jak też – szerzej – jako admiratorzy jego dzieł. Niderlandzki filozof – kluczowa postać w dziejach humanizmu na północy Europy – odegrał istotną rolę w początkach reformacji oraz wpłynął na rozwój ówczesnej myśli politycznej.
W okresie reformacji można mówić o dwóch generacjach polskich erazmian. Do pierwszej, wąsko pojmowanej grupy zalicza się przede wszystkich Piotra Tomickiego, Krzysztofa Szydłowieckiego, Andrzeja Krzyckiego, Jana Dantyszka oraz członków rodziny Łaskich. W drugiej połowie panowania Zygmunta Starego tworzyli oni ścisłą elitę polityczną Królestwa Polskiego. Do szerszego kręgu należeli Andrzej Zebrzydowski, Stanisław Hozjusz i Andrzej Frycz Modrzewski, których największa aktywność przypadła na okres panowania Zygmunta Augusta.
W studiach historycznych nad dziejami polskiej reformacji dominowały do tej pory ujęcia społeczne, regionalne i biografistyczne. Maciej Ptaszyński ukazuje reformację jako proces, w którym pytanie o podstawy wiary pociągnęło za sobą przemiany teologiczne, społeczne i polityczne. Dokonywały się one w wyniku nieustannej komunikacji między różnymi ośrodkami w Europie, wymiany idei i przepływu ludzi, wśród których erazmianie odgrywali znaczącą rolę. Autor stawia tezę, że rodzimi erazmianie współtworzyli reformację w Polsce, a jednocześnie musieli reagować na zmiany, które ona przyniosła – kształtowali zatem przebieg procesów obejmujących całe społeczeństwo, będąc zarazem ich uczestnikami. Jako członkowie elit intelektualnych wnikliwie studiowali zarówno traktaty reformacyjne, jak i polemiki antyreformacyjne. Jako członkowie elit politycznych współdecydowali o pierwszych oficjalnych reakcjach na reformację. Mieli także wpływ na ostateczny kształt relacji między nowożytnym państwem a Kościołami protestanckimi.
Takie ujęcie tematu pozwala postawić ważne pytanie, na ile dziedzictwo Erazma – zwolennika pokojowego rozwiązywania sporów politycznych i religijnych, przywiązanego do jedności chrześcijańskiego świata i pozostającego przy Kościele katolickim – bezpośrednio i pośrednio oddziaływało na przebieg procesów reformacyjnych również w Polsce.
******
The Reformation in Poland alongside Erasmus of Rotterdam's Heritage
The author presents the history of the Reformation in the Kingdom of Poland in the years 1518–1566, with a particular emphasis on the role of Polish erasmen, understood both as friends and correspondents of Erasmus from Rotterdam, and – more broadly – as admirers of his works. The text presents the Reformation as a process in which the question about the foundations of faith entailed theological, social and political changes. They co-created the erstwhile reformation in Poland and shaped the processes of the entire society, being at the same time participants in these processes.
Ostatni tom dokumentujący badania naukowe nad XV- i XVI-wiecznymi zbiorami Gabinetu Starych Druków BUW, zawierający szczegółowy, scalony indeks proweniencji druków z tego okresu. Umożliwia wyszukiwanie w siedmiu wydanych wcześniej przez WUW tomach Katalogu danych o właścicielach i użytkownikach poszczególnych egzemplarzy książek. Jest to kompletna baza źródłowa, licząca ok. 9500 pozycji, która może być bardzo pomocna do dalszych badań historycznych, bibliologicznych i kulturoznawczych.
Socrealizm przedstawiony z perspektywy genderowej jako nurt w sztuce, który służył nie tyle propagandzie, co mitowi politycznemu, za który uznany został socjalizm. Autorka bada symbole realizmu socjalistycznego, przedstawiając jego dokładną genezę w ujęciu mitycznym. Udowadnia, że realizm socjalistyczny, będący szczytowym punktem socjalizmu radzieckiego, działał wedle tych samych zasad, co mit lub baśń.Autorka stara się również zdefiniować znaczenie opozycji genderowej w omawianym nurcie rolę nie tylko kobiety lub ikonicznej robotnicy, lecz także mężczyzny oraz ikonicznego robotnika która była osią całego socrealizmu. W autorskiej genderowej interpretacji dokonuje syntezy tych dwóch aspektów symboliki socjalizmu, opierając ją na opozycji wartości: męskieniemęskie, kobieceniekobiece.
W publikacji przedstawiono autorską koncepcję systemu hydrogeochemicznego zlewni górskiej, nawiązującą do ogólnej teorii systemów. Koncepcja systemu posłużyła autorce do identyfikacji procesów odpowiedzialnych za formowanie składu chemicznego wód podziemnych oraz do ilościowej oceny denudacji chemicznej trzech zlewni zlokalizowanych w polskiej części Karpat. Publikacja adresowana do hydrogeologów oraz studentów kierunków przyrodniczych.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
