"Dotychczasowa literatura dotycząca Polskiego Państwa Podziemnego i jego armii koncentrowała się przede wszystkim na odtworzeniu struktur organizacyjnych, ich obsady personalnej oraz efektów działań, gubiąc tym samym tych, którzy owe struktury wypełniali. Przedstawiana czytelnikowi monografia wybija natomiast na pierwszy plan właśnie ludzi konspiracji, pokazując ich życie codzienne, a ściślej – wpływ służby w podziemnej armii na ich codzienność. Założeniem niniejszego opracowania jest próba ukazania życia codziennego i służby konspiratora-żołnierza Armii Krajowej służącego w strukturach Komendy Głównej Służby Zwycięstwu Polski – Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Tym samym zakres widzenia problematyki został zawężony przede wszystkim do Warszawy i centralnego aparatu dowodzenia Sił Zbrojnych w Kraju w latach 1939–1944. Wybór Komendy Głównej jako obiektu badań nie jest tu kwestią przypadku. Przede wszystkim w Komendzie Głównej, jak w soczewce, skupiały się wszelkie problemy codziennego życia żołnierza konspiratora Armii Krajowej. Wynikało to z faktu, iż w Komendzie Głównej Armii Krajowej działały wszystkie struktury charakterystyczne dla konspiracji miejskiej. Tu więc były komórki o charakterze typowo analityczno-koncepcyjnym, konspiracyjne drukarnie i centralny kolportaż, jak i pracowały szefostwa wszystkich służb, centrala sieci wywiadowczych i komórki legalizacyjne, wytwórnie materiałów bojowych, a także bojowe oddziały dyspozycyjne itp. Wszystko to spajały sieci łączności wewnętrznej".
(fragment Uwag wstępnych)
W tomie znalazło się 25 artykułów. Autorami są zarówno badacze i badaczki zajmujący się na co dzień historią Żydów i stosunków polsko-żydowskich – historycy, socjologowie, politolodzy, literaturoznawcy, jak i osoby zainteresowane tym tematem jako częścią ich rodzinnej czy zawodowej historii.
Tematyka artykułów, choć wszyscy Autorzy/ki podejmują zagadnienia z zakresu szeroko rozumianej historii kobiet i płci, jest zróżnicowana pod względem chronologicznym, geograficznym i sposobu ujęcia tematu. Dotyczy relacji polsko-żydowskich w obszarach stosunkowo najmniej rozpoznanych. Kobiety, młodzież i dzieci wywodzące się z dwóch społeczności – polskiej i żydowskiej – spotykali się przecież w szkole, uprawiając sport, w życiu codziennym, na polu kultury, i musieli – w większym lub mniejszym stopniu – utrzymywać kontakty. Ich charakter zależał od wielu czynników: epoki, miejsca, w którym żyli, dziedziny, jaką się zajmowali, wreszcie od osobistych decyzji.
Ta książka ma ukazać właśnie różnorodność tych kontaktów, ich niejednoznaczność, zarówno dobre, jak i trudne aspekty współżycia w Polsce dwóch różnych społeczeństw i kultur.
Tom podzielony jest na sześć części. Pierwsze cztery wyodrębniono, kierując się poruszaną problematyką: Polityka i życie społeczne, Życie codzienne, Młodzież i szkoła, Kultura i sport. Piąta część poświęcona jest Zagładzie i jej następstwom ze względu na specyfikę tego okresu. Tom zamyka dział Sylwetki, w którym przedstawiono na zasadzie case studies losy kilku kobiet z pogranicza polsko-żydowskiego. […]
Zróżnicowanie tematyki tomu jest zatem duże, ale wszystkie artykuły dotyczą pogranicza polsko-żydowskiego, wzajemnego odnoszenia się dwóch różnych społeczności, żyjących na tym samym terytorium. Nie są to problemy wielkiej polityki, ścierania się ideologii, znaczących wydarzeń, które zapisały się w historii. Poznajemy stosunki polsko-żydowskie przez pryzmat życia codziennego, kultury, edukacji, losów kobiet i dzieci, zazwyczaj pomijanych w rozważaniach o tym, jak żyło się Polakom i Żydom razem przez wieki.
(Ze wstępu)
"Prezentowana rozprawa dotyczy pierwszego, dramatycznego dwulecia Polski niepodległej, z kwestią białoruską jako merytoryczną osią konstrukcyjną wykładu. Temat ma już swoją historiografię, ale jak udowadnia Autorka, wiele można jeszcze do niej wnieść wiedzy faktograficznej i oryginalnych interpretacji - nowatorskich, pobudzających intelektualnie".
(Z recenzji wydawniczej prof. Wojciecha Materskiego)
Książka [...] jest syntezą historii dzieci porzuconych w Europie od oświecenia po współczesność [...]. [Autorkę] interesują dzieci jako problem społeczny i polityczny, a przede wszystkim dyskurs polityczny im poświęcony w wiekach XVIII-XX. [Badaczka] stawia pytanie, w jakim stopniu o tych zmianach decydowały warunki religijne, gospodarcze, polityczne[...], stara się określić, co oznacza termin 'dziecko', jak było definiowane w historii, od jakich zmiennych dziejowych zalezna była ta definicja
(Z recenzji prof. Elżbiety Mazur)
Autorka opisuje swoją działalność oświatową. Tekst ma charakter sprawozdawczy – Świacka przedstawia fakty, nie dzieli się jednak żadnymi osobistymi wspomnieniami. Była córką Edwarda Donimirskiego (powstańca 1863 r., ziemianina z zaboru pruskiego) i Heleny z Wolańskich. W domu autorki od dzieciństwa panował duch patriotyczny, a ona sama już w młodości brała udział w tajnej pracy oświatowej (prowadziła tajne komplety nauki religii, języka polskiego i historii, brała udział w organizacji polskich przedstawień). Wyszła za mąż i przeniosła się do majątku Bielica (pow. siennieński, ziemia mohylewska, Białoruś), gdzie zajęła się oświatą ludu polskiego we dworze i zaściankach. Założyła Sieńskie Towarzystwo Oświaty i Dobroczynności, wraz z którym organizowała spektakle w Siennie, Orszy i Witebsku. Jednym ze sposobów pozyskiwania funduszy przez Towarzystwo było sprzedawanie papeterii z nadrukiem „Światło niosę mojemu ludowi”. Autorka pisze o karaniu zsyłką lub więzieniem za prowadzenie szkółek dla polskich dzieci. Wspomina jedną z nauczycielek, Aleksandrę Januszkiewicz, która po uwięzieniu w Orszy chciała odebrać sobie życie.
Dalej Świacka opisuje sierociniec dla trzydzieściorga dzieci, który założyła w Bielicy w 1905 r. Pobieżnie przedstawia zajęcia dzieci, ich plac zabaw i wspomina: „Wyszło z tej nauki kilkadziesiąt młodych chłopców i dziewcząt, zawodowo przygotowanych i utrwalonych w polskości, a parę prawosławnych sierot przeszło na katolicyzm”.
(fragment recenzji z Archiwum Kobiet)
Niniejszy tom przynosi wybór prac Prof. Antoniego Gąsiorowskiego, pomyślany jako wyraz uznania i hołdu z okazji 90. rocznicy urodzin Mistrza. Pomysł przygotowania publikacji zrodził się w poznańskiej pracowni Słownika historyczno-geograficznego. Redaktorzy starali się przedstawić najważniejsze z prac Autora – zarówno ze względu na wagę naukową, trwałość tez, jak i miejsce w charakterystyce całokształtu twórczości naukowej, a także te, które, choćby wydawać się mogły drobnymi z pozoru przyczynkami, zalecały się jako wzorcowe przykłady analizy. W zbiorze umieszczono ostatecznie 31 tekstów z lat 1966–2010 oraz bibliografię publikacji Antoniego Gąsiorowskiego za lata 1957–2021.
(opis wydawcy)
Zasadniczym celem tej książki jest próba pokazania możliwie pełnego obrazu podejścia do chorób, takich jak szaleństwo czy melancholia w Rzeczypospolitej XVII-XVII w. To niezwykle szerokie zagadnienie z pogranicza historii medycyny, historii społecznej i kultury. W tym celu trzeba przede wszystkim postawić następujące pytania: czy w nowożytnej Rzeczypospolitej szaleńcy podlegali wykluczeniu ze społeczeństwa, a jeśli tak, to w jakim stopniu było to porównywalne z sytuacją w Europie Zachodniej opisaną przez Michela Foucaulta? Czy można wskazać jakieś uwarunkowania w podejściu do obłąkanych, związane z pozycją społeczną, płcią lub wyznaniem chorego? Wreszcie - czy wolno mówić w warunkach Rzeczypospolitej o "chorych na głowę" jako wyodrębnionej (w powszechnym mniemaniu) grupie?
ze Wstępu
W późnym średniowieczu każdego roku do Stolicy Apostolskiej trafiały dziesiątki suplik z monarchii jagiellońskiej. W większości były to prywatne prośby dotyczące dewocji i karier duchownych. Ogromna część zachowała się w Archiwum Watykańskim do dziś. Niniejsza książka opisuje, na podstawie źródeł proweniencji papieskiej, kim byli Polacy i Litwini aktywni przy Stolicy Apostolskiej, o co prosili papieża oraz jaki wpływ na ich życiorysy miały pozyskane łaski.
Książka przedstawia zagadnienie recepcji włoskiej kultury intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem nowej humanistycznej retoryki, w szeroko pojętym krakowskim środowisku uniwersyteckim w drugiej połowie XIV i pierwszej połowie XV w. Omówione zostały wybrane kwestie związane z procesem recepcji kultury – grupa Polaków studiujących we Włoszech jako pośredników tegoż zjawiska, manuskrypty wywodzące się od hipotetycznego rękopisu Jana z Ludziska zawierającego włoską kolekcję retoryczną przywiezioną z Padwy jako nośniki, a także obecność dzieł wybitnego humanisty florenckiego Leonarda Bruniego w Krakowie jako miernik zasięgu humanistycznych wpływów. Recepcja kultury ukazana została jako zjawisko złożone, uwarunkowane wieloma czynnikami, którego nie można uchwycić jedynie za pomocą prostych kwestionariuszy i tradycyjnych metod badawczych, takich jak statystyczno-propozopograficzna czy ujęć o charakterze katalogowym.
Autor prezentuje syntetyczne i problemowe podsumowanie swoich badań nad bardzo rozległą problematyką dziejów codzienności w królestwie Prus na przestrzeni ponad dwustu lat. Obraz Prus w Polsce miał dotąd w znacznym stopniu charakter obronny i był skutkiem agresji na Rzeczpospolitą w okresie rozbiorów i wojen, a także był reakcją na niechętną Polsce propagandę naszych sąsiadów. Dużo wiemy więc o elektorach, królach i wojnach, o pruskim drylu i militaryzmie, o sytuacji Polaków pod zaborem pruskim, o prześladowaniach i germanizacji. Pisze się o modernizacji tych ziem przez samych Polaków, a o Prusakach bardziej w kontekście prześladowań naszych przodków. Mniej wiemy, jak wyglądała codzienna egzystencja naszych zachodnich sąsiadów: mężczyzn, kobiet, szlachty i chłopów oraz mieszczan i jakie następowały zmiany w tym zakresie. Jak wyglądała ich praca i czas wolny, życie rodzinne, mieszkanie, szkoła, przestępczość, stosunki zdrowotne; co jedli i pili, jak się ubierali. Czy istniała jakaś specyficzna i osobna pruska mentalność, o której się przecież mówi - pruskość (Preussentum), czy była ona militarystyczna? Junkierska? Protestancka? Czy może mieszczańska? Kto był elitą - oficerowie i junkrzy czy przemysłowcy i bankierzy? Jak wyglądała w Prusach bieda i jakie były jej rozmiary? Ale też jakie gazety i książki czytano, ile kosztowały, jakie były ich nakłady. Co czytały kucharki, a co mieszczanie? Czego uczono się w szkole i na uniwersytecie. Jakie obrazy wieszano na ścianach i jakie budowano pomniki, a wreszcie jakiej słuchano muzyki i co oglądano w teatrze. Książka prezentuje więc ludzki wymiar naszych sąsiadów, już nie tylko germanizatorów w pikielhaubie, ale też ojców, mężów i synów.
Niniejszy tom zawiera efekty prac zespołu powołanego do przygotowania dyskusji nad potrzebami i kierunkami myślenia w celu przygotowania nowej syntezy czy raczej nowych syntez Drugiej Rzeczpospolitej.
Przestrzeń publiczna jest fizycznym, namacalnym obszarem, który z reguły można dość precyzyjnie określić. Jednocześnie stanowi także konstrukt myślowy wyposażony w liczne atrybuty konotujące idee m.in. z dziedziny prawa, polityki bądź estetyki. Naukowe rozpoznanie miejskiej przestrzeni publicznej to jeden z kluczy do zrozumienia tego nieskończenie skomplikowanego układu fizyczno-społeczno-mentalnego, jakim jest miasto.
W niniejszym tomie, drugim w serii „Architektura w mieście, architektura dla miasta”, publikujemy teksty przedstawicieli dwóch różnych dziedzin humanistyki: historyków i historyków sztuki. To wspólny namysł nad rolą, znaczeniem i funkcjonowaniem przestrzeni publicznej w ujęciu naukowców, którzy operując nieco odmiennymi kategoriami, przemawiają do nas wspólnym językiem. Teksty te przedstawiają różne interpretacje przestrzeni publicznej w miastach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie zaborów. Studia te uzupełniają artykuły o dziewiętnastowiecznych miastach z krajów ościennych: monarchii habsburskiej, Rosji i Prus, co daje szeroki materiał porównawczy i otwiera nowe horyzonty badawcze.
Do rąk Państwa trafia pierwsza część diariusza prowadzonego przez Aleksandra Szklennika w Wilnie w czasie I wojny światowej. Jest to jedyny, tak obszerny1 i precyzyjny zapis życia codziennego miasta nad Wilią w okresie okupacji niemieckiej Ober-Ost. Relacja obejmuje różne aspekty życia, poczynając od warunków codziennej egzystencji mieszkańców, opisu działań władz niemieckich oraz reakcji na nie społeczności lokalnych (samorządowych, społecznych i narodowych), poprzez kronikę wydarzeń lokalnych, aż po wiele informacji z zakresu życia politycznego zarówno w wymiarze miejscowym, jak i ogólnopolskim, a nawet ogólnoeuropejskim i ogólnoświatowym.
[...]
Dziewięć zeszytów bieżących notatek Aleksandra Szklennika z okresu od maja 1915 do listopada 1918 r, opatrzono wspólnym tytułem: Wspomnienia o wydarzeniach w Wilnie i w kraju. Autor rozpoczął swe zapiski w Wilnie, w momencie przygotowań Rosjan do ewakuacji i oczekiwania mieszkańców na nowego okupanta. W tekst pierwszego zeszytu wpleciona jest niezwykle ciekawa relacja, opisująca obserwacje autora powracającego do Wilna przez Kraków, Jędrzejów i Kielce pełne legionistów. (Wybuch wojny zaskoczył autora w trakcie kuracji w Truskawcu.) Tom pierwszy tej edycji kończy zapis z marca 1917 r., z ostatniego dnia zanim do Wilna dotarły pierwsze konkretne informacje o wydarzeniach w Petersburgu. Tom drugi (w przygotowaniu) obejmować będzie wydarzenia od rewolucji lutowej do końca zapisów, tzn. do 31 października 1918 r.
(Ze wstępu)
Liber intitulatus: Varsavia Boleslai, Conradi, Janussii et Annae ducum Masoviae ab anno 1471 usque ad 1526 to księga Metryki Koronnej o szczególnym charakterze. Tom o sygn. MK 8, przechowywany wraz z innymi księgami Metryki Koronnej w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, został przypisany do serii Metryki Mazowieckiej, mimo że formalnie do niej nie należy. Powstał bowiem już po inkorporacji Księstwa Mazowieckiego do Królestwa Polskiego, jako wypis z rejestrów czynności prawnych z lat 1471-1526, dokonanych za panowania książąt mazowieckich: Bolesława V (1471-1488), jego brata Konrada III Rudego (1462-1503), żony Konrada -Anny Radziwiłłówny (w czasie jej regencji w latach 1503-1518), ich synów Stanisława (1503-1524) i Janusza III (1503-1526) oraz córki Anny (1526), ostatniej przedstawicielki rodu. To z zawartości księgi, chociaż sporządzonej w kancelarii koronnej, wynika jej przynależność do Metryki Mazowieckiej. Tytuł metryki wiąże się z jej kancelaryjną sygnaturą: Varsauia, odnotowaną przez Stefana Kazimierza Hankiewicza w inwentarzu Metryki Koronnej z XVII w.
„Praca reprezentuje to, co w historii społecznej najbardziej wartościowe - daje solidnie udokumentowany wgląd w rzeczywistość społeczną, pokazuje szersze zjawiska nie rezygnując przy tym z perspektywy bliskiej, głęboko humanistycznej".
(z recenzji dr hab. Marty Kurkowskiej-Budzan)
Oddawana do rąk czytelników książka jest historią tego aspektu wiejskiej codzienności i mentalności, który często umykał badaczom przeszłości. Sfera wiejskiego zdrowia, higieny, stosunku do ciała i choroby, a także zakres relacji mieszkańców wsi z pracownikami lokalnych izb porodowych i ośrodków zdrowia nie były dotąd przedmiotem bardziej szczegółowych historycznych dociekań. Rzadko też w analizach historii wiejskiego życia codziennego zwracano uwagę na to, jak mieszkańcy wsi radzili sobie z dotykającymi ich schorzeniami i chorobami oraz jak postrzegali osoby chorujące w ich otoczeniu i czy rodzaj choroby wpływał na relacje codzienne i status społeczny chorego. Wszystkie te wymienione problemy znajdują odzwierciedlenie w prezentowanej publikacji. Autorka omawiając długi, bo ponad czterdziestoletni okres, zwraca jednocześnie uwagę na to, co w wiejskim postrzeganiu zdrowia i choroby ulegało zmianie, jakie było tempo dostrzeganych przeobrażeń i co je powodowało.
Metamorfozy społeczne tom 13 Wielka Wojna w polskiej korespondencji zatrzymanej przez cenzurę austro-węgierską Materiały polskich grup cenzury z lat 1914-1918 tom 1
Spis treści tomów 1-5
Wstęp
Część 1
Metamorfozy społeczne tom 14 Wielka Wojna w polskiej korespondencji zatrzymanej przez cenzurę austro-węgierską Materiały polskich grup cenzury z lat 1914-1918 tom 2
Część II-IV
Metamorfozy społeczne tom 15 Wielka Wojna w polskiej korespondencji zatrzymanej przez cenzurę austro-węgierską Materiały polskich grup cenzury z lat 1914-1918 tom 3
Część V
Metamorfozy społeczne tom 16 Wielka Wojna w polskiej korespondencji zatrzymanej przez cenzurę austro-węgierską Materiały polskich grup cenzury z lat 1914-1918 tom 4
Część VI
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
