Najnowsza publikacja Pawła Dettloffa z Instytutu Sztuki PAN to wielowątkowa, przekrojowa opowieść o dziejach tytułowego pałacu usytuowanego przy ul. św. Jana 20, począwszy od średniowiecza aż po współczesność. Autor skupia się tym razem nie tylko na przemianach architektonicznych budynku – pierwotnie dwie kamienice w toku dziejów scaliły się, zmieniały właścicieli, podupadały i podnosiły się z ruiny. Jako historyk sztuki i konserwator zabytków Paweł Dettloff kompetentnie opowiada o detalach architektonicznych, szczególną uwagę skupiając na portalu wejściowym, który zdobi pałac. Z tej książki wyłania się jednak dużo pełniejszy obraz – można w niej przeczytać o losach ludzi, którzy byli z pałacem związani. Autor dzięki imponującej kwerendzie dotarł nie tylko do informacji na temat najznamienitszych lokatorów, uświadamiając Czytelnikom, że historię budynku tworzyli też ci, o których z czasem się zapomina. Pomieszczono tu kilkaset kolorowych ilustracji, ukazujących m.in. przemiany pałacu, plany, odkrywki w trakcie remontów oraz portrety mieszkańców.
Znalazło się w prezentowanej publikacji także miejsce na wątek bardziej osobisty – książkę dopełniają teksty obecnego właściciela budynku, Bogusława Rostworowskiego, który barwnie opowiada historię swoją i swojej walki o przywrócenie rezydencji dawnej świetności w niełatwej rzeczywistości PRL, a także później – opieka nad zabytkiem to nieustanna praca, która trwa także i dziś.
Pałac Popielów to interesująca lektura, ale jednocześnie rzetelna publikacja naukowa, stanowiąca ważny głos w badaniach nad krakowskimi kamienicami, postulująca kolejne badania, pozwalające rekonstruować historię budynków, które tworzą niepowtarzalny klimat Starego Miasta.
Fenomenologia i tomizm oraz inne pisma filozoficzne – zbiór czterech prac wybitnego filozofa, dominikanina, ojca Louisa-Bertranda Geigera. Teksty Fenomenologia i tomizm (1932), O jedności bytu (1948, 1949), Filozofia realistyczna i wolność oraz Przyszłość filozofii (1966) zostały wybrane, przetłumaczone i ze znawstwem opracowane przez ks. dr. Dariusza Radziechowskiego.
Ta wyjątkowa publikacja jest dla polskich Czytelników swoistym zaproszeniem do świata myśli znakomitego francuskiego tomisty – na jej kartach przywołano refleksje Geigera osnute wokół tak fundamentalnych zagadnień jak relacja między tomizmem a fenomenologią, pojęcie bytu i odpowiadająca mu rzeczywistość, kwestia wolności i perspektywa przyszłości filozofii. Teksty zostały poprzedzone syntetycznym wprowadzeniem do całości poglądów filozoficznych dominikanina, opublikowanym zarówno w języku polskim, jak i francuskim. W końcowym aneksie wydawca zebrał osobiste wspomnienia o Geigerze – przekazali je kardynał Christoph Schönborn OP, Marie-Pierre Gaisne-Geiger oraz Kim En Joong OP. Jak podkreślił recenzent tomu prof. Piotr Duchliński, edycja przygotowana przez ks. Radziechowskiego stanowi przekonującą i potrzebną próbę ocalenia od zapomnienia postaci ojca Geigera i jego myśli – inspirującej i niedającej się wpisać w utarte schematy – a podjęcie tej próby zyskuje szczególną wagę w obecnych czasach, „kiedy z tak dziecięcą łatwością przekreślamy dorobek wielkich filozofów przeszłości”.
Publikacja Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana” pt. Kościół polski w Rzymie: tożsamość i reprezentacja w perspektywie sztuki autorstwa Józefa Skrabskiego to nowatorskie i pasjonujące studium dziejów artystycznych i społecznych kluczowych polskich instytucji we Włoszech – narodowego hospicjum i kościoła św. Stanisława w Rzymie. Autor kompleksowo i w perspektywie kilku stuleci bada temat kształtowania polskiej tożsamości narodowej w Wiecznym Mieście i jej reprezentacji poprzez sztukę. Z jednej strony ze znawstwem wytrawnego badacza sztuki nowożytnej przygląda się dziełom malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego funkcjonującym w przestrzeni kościoła i hospicjum – i to zarówno obiektom wciąż istniejącym, jak i tym znanym jedynie ze źródeł pisanych – z drugiej zaś z uwagą i dużą wrażliwością historyczną odmalowuje kontekst społeczny opisywanych zjawisk artystycznych, czerpiąc między innymi z koncepcji miejsca pamięci Pierre’a Nory czy badań nad kreowaniem wizerunku za pomocą środków artystycznych (w tym wypadku obiektem zainteresowania nie jest jednak wizerunek konkretnej osoby, a całej nacji!). Czytelnicy znajdą w książce zarówno szczegółowy opis dziejów architektonicznych kompleksu polskiego w Rzymie od chwili jego powstania u schyłku XVI wieku aż po upadek żelaznej kurtyny, jak i błyskotliwą analizę zmieniającego się w tym długim okresie znaczenia polskich instytucji w Rzymie dla samoidentyfikacji Polaków jako jednej z wielu nacji szukających właściwych sposobów wyrażania własnej tożsamości i promowania swoich interesów w sercu chrześcijańskiego świata. Bohaterami tej opowieści są przebywający nad Tybrem Polacy różnych stanów, administratorzy i rektorzy świątyni narodowej, a także przedstawiciele elit Rzeczypospolitej i Stolicy Apostolskiej przyjmujący rolę fundatorów i protektorów narodowych instytucji. Głównym punktem odniesienia zawsze jednak pozostaje dla Józefa Skrabskiego sztuka.
Książka jest efektem wieloletnich badań obejmujących między innymi kwerendy archiwalne w Rzymie i Petersburgu. Wśród 379 barwnych ilustracji znajdują się nigdy niepublikowane fotografie i plany architektoniczne, a w liczącym ponad 100 stron aneksie źródłowym Czytelnicy znajdą m.in. szeroki wybór niewydanych do tej pory inwentarzy kościoła i hospicjum polskiego w Rzymie.
Oddajemy do rąk Czytelników kolejny tom serii „Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie” autorstwa Marka Walczaka. Do źródła jest zbiorem kilkunastu artykułów z dorobku naukowego Autora, zaktualizowanych o uzupełnioną lub rozwiniętą argumentację i – często – kolorowe fotografie. W siedmiu działach zostały przedstawione różne perspektywy metodologiczne czy metody badawcze, które Czytelnik może traktować jako drogowskazy do odczytywania sekretów dzieł sztuki, a także zastanawiać się wraz z Autorem nad relacją dzieła sztuki i historii.
W jednym tomie znalazły się obok siebie teksty o architekturze, rzeźbie, malarstwie, artefaktach. Wszystkie zostały bogato zilustrowane, dzięki czemu Czytelnik będzie mógł nie tylko wyobrażać sobie, o czym czyta, ale też zobaczyć omawiane dzieła.
Dariusz Radziechowski w swojej monografii porusza temat filozoficznej koncepcji kultury, rekonstruowanej i krytycznie analizowanej na podstawie myśli Romana Ingardena i Karola Wojtyły. Z założenia nie ma to być sensu stricto studium z „filozofii kultury” jako autonomicznej dyscypliny filozoficznej (niem. Kulturphilosophie), ale „filozoficzne rozpatrywanie kultury” (niem. Philosophie der Kultur) w perspektywie badań interdyscyplinarnych i szeroko pojętej humanistyki.
Zakres badań przedstawionych w publikacji obejmuje: filozoficzną koncepcję kultury Romana Ingardena, która znamiennie przypisała jej istnienie intencjonalne i wymiar aksjologiczny, radykalnie odmienny od świata pierwotnej przyrody; filozoficzną koncepcję kultury Karola Wojtyły, która podkreśliła szczególnie fundamentalne znaczenie „kultury osoby” – różnej i ważniejszej – od „kultury dzieł”, a także uwzględniła jej wymiar społeczny i transcendentny; koncepcje wybranych uczniów oraz kontynuatorów myśli o kulturze zarówno Ingardena, jak i Wojtyły; na koniec podjęto próbę przedstawienia – w oparciu o uprzednie rekonstrukcje i analizy materiału źródłowego – autorskiej koncepcji integralnego ujęcia kultury, uwzględniając między innymi uwagi metodologiczne, interpretację czynności kulturowych, charakter symboliczny kultury oraz jej aksjologię i tożsamość.
Jako serce pośrodku ciała… Kultura artystyczna kościoła Mariackiego w Krakowie to niezwykle obszerny i bogato ilustrowany tom, przygotowany we współpracy z parafią Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny dzięki ogromnemu wysiłkowi i zaangażowaniu redaktorów naukowych, prof. Marka Walczaka i dr Agaty Wolskiej, a przede wszystkim grona ponad 50 znakomitych historyków, historyków sztuki, muzykologów i konserwatorów, którzy zechcieli ubogacić treść książki prezentacją swoich ustaleń.
Publikacja jest adresowana zarówno do profesjonalnych badaczy dziejów i kultury artystycznej jednej z najpiękniejszych i najważniejszych świątyń w Polsce, jak i do miłośników zabytków i historii tego wyjątkowego kościoła. Na kartach książki Czytelnicy znajdą wnikliwe studia poświęcone kontekstom historycznym i społecznym funkcjonowania krakowskiej fary, zagadnieniom architektonicznymi i funeralnym, liturgii i jej oprawie muzycznej oraz wyposażeniu świątyni z uwzględnieniem niezwykle szerokiego spektrum związanej z nim problematyki. Pisząc o kwestiach znanych, Autorzy dokonują reinterpretacji dotychczasowych ustaleń, a duża część tekstów – jak podkreślają redaktorzy naukowi w słowie wstępnym – „ma charakter pionierski (np. studia dotyczące spraw liturgii i jej oprawy muzycznej, topografii i krypt, dziejów cmentarza parafialnego albo architektury kamienicy penitencjarzy) i będzie stanowić punkt wyjścia dla przyszłych pogłębionych badań”.
Publikacja ta jest pierwszą próbą monograficznego opracowania kultu świętych patronów państwa polskiego w czasach jagiellońskich. Pracy tej nie należy jednak traktować jako zbioru tradycyjnych monografii poszczególnych świętych, lecz jako wszechstronne opracowanie znaku władzy uczestniczącego w różnych sferach życia politycznego i religijnego. Skonstruowana w pierwszej połowie XV stulecia w środowisku katedry krakowskiej koncepcja grupy patronów Królestwa Polskiego ujmowała postaci świętych Stanisława, Wojciecha, Wacława i Floriana. Od tej pory, aż do końca XVI w. znakiem tym posługiwano się w kontekście takich zjawisk, jak: zmagania polityczne między dworami władców a episkopatem, spory między hierarchami kościelnymi, krystalizowanie się narodu polskiego czy osobista dewocja ludzi władzy. Autor omawia kolejne przekazy pisane oraz ikonograficzne, bada ich możliwości transmisyjne oraz pyta o ich znaczenie dla nadawców i odbiorców, chcąc wpisać je w całość kulturową. Choć analiza zjawiska sprawia wrażenie kontemplowania wybrakowanej mozaiki kultu świętych orędowników, to w rezultacie pozwala zrozumieć ideę świętego patronatu nad państwem polskim w czasach jagiellońskich.
Z radością prezentujemy najnowszą publikację Piotra Pajora “O budowaniu królestwa. Książęce i królewskie fundacje architektoniczne w Małopolsce jako środek reprezentacji władzy 1243–1370”, będącą kolejnym tomem serii “Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie”. Tym razem tematem przewodnim tomu są sposoby wykorzystania architektury jako środka autoprezentacji i propagandy przez władców rządzących Małopolską w schyłkowym okresie rozbicia dzielnicowego (za panowania Bolesława Wstydliwego, Leszka Czarnego, Wacława II Przemyślidy) oraz dwóch ostatnich królów z dynastii Piastów – Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego.
Autor omawia fundacje (w tym inicjatywy urbanistyczne) Bolesława Wstydliwego, dalej podejmuje kwestię reprezentacji władzy w inwestycjach z epoki Leszka Czarnego, Wacława II i Władysława Łokietka. W kolejnym rozdziale koncentruje się na budowie i znaczeniu gotyckiej katedry na wzgórzu wawelskim, najobszerniejszą część książki poświęcając „dziełu Kazimierza Wielkiego” – od serii kościołów dwunawowych, przez działania związane z królewskimi fundacjami, przedsięwzięcia urbanistyczne (tu w roli głównej lokacja miasta Kazimierz), by wreszcie dopełnić rozważania zagadnieniem Kazimierzowskich warowni i rezydencji.
Karty książki Piotra Pajora przynoszą nie tylko samo omówienie architektury, faz budowy i funkcji, ale sytuują je w perspektywie ogólniejszej, a przede wszystkim przedstawiają własne opinie Autora, często będące polemiką ze stanowiskami wcześniejszych badaczy. Wywód jest bogato ilustrowany, co dodatkowo ułatwia i uatrakcyjnia lekturę.
Publikacja wzbudzi zainteresowanie nie tylko historyków sztuki i historyków. Książka Piotra Pajora jest istotnym głosem w dyskusji o przeszłości zapisanej w dziełach średniowiecznej sztuki polskiej.
Miłośników i badaczy sztuki sakralnej zachęcamy do sięgnięcia po VIII tom z serii Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie poświęcony działalności artystycznej w kręgu krakowskich franciszkanów i klarysek. Pod redakcją naukową dra Marcina Szymy oraz prof. Marka Walczaka powstała książka, w której na ponad 700 stronach, w 40 bogato ilustrowanych artykułach znakomici specjaliści polscy i czescy poruszają zagadnienia z zakresu architektury, ikonografii, muzyki i liturgii franciszkańskiej, a także prezentują ustalenia dotyczące wyposażenia zespołów klasztornych franciszkanów i klarysek w Krakowie, wyniki badań archeologicznych oraz rezultaty badań i prac konserwatorskich przeprowadzonych na terenie obu kompleksów w ostatnich latach. Publikacja jest ważnym krokiem w stronę pełnej syntezy dziejów historyczno-artystycznych krakowskich minorytów i klarysek, a tym samym pozycją obowiązkową zarówno z perspektywy czytelników zainteresowanych sztuką powstającą w kręgu franciszkańskim, jak i tych z Państwa, którzy zajmują się dziejami Krakowa i okolic.
Z przyjemnością oddajemy do rąk Czytelników siódmy tom serii Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie autorstwa Mateusza Grzędy. Między normą a naturą. Początki portretu w Europie Środkowej (około 1350-1430) to monografia poświęcona jednemu z najbardziej intrygujących i ciągle nie dość dobrze rozpoznanych zjawisk w kulturze artystycznej Europy Środkowej – narodzinom portretu. Praca wprowadza czytelnika w zagadnienia, które do tej pory nie były przedmiotem refleksji badawczej. Wysoki poziom narracji naukowej dopełnia bogaty materiał ilustracyjny oraz obszerne zestawienie literatury przedmiotu.
“Jagiellonowie i ich świat. Polityka kościelna i praktyki religijne Jagiellonów” to czwarty tom cieszącej się uznaniem Czytelników serii „Studia Jagiellonica”, pod redakcją Bożeny Czwojdrak, Jerzego Sperki oraz Piotra Węcowskiego. Tym razem Autorzy skupili się na pobożności dynastii, przedstawili królewskie fundacje, omówili relacje władców z duchowieństwem, a także odnieśli się do problemu herezji i innowierstwa. Zbiór 18 artykułów polskich i czeskich badaczy naświetla stosunek Jagiellonów do religii, osób duchownych, budowli sakralnych, ale też do kwestii współistnienia na jednym terenie wielu wyznań. Wśród nie zawsze zachowanych do naszych czasów źródeł Autorzy szukają odpowiedzi na pytania, jak ważna dla Jagiellonów była sfera sacrum i jakie działania w związku z tym podejmowali poszczególni członkowie dynastii.
Monografia Marii Molendy ukazuje znaczenie mody na dworze Jagiellonów w 2. poł. XV i w XVI w. Autorka skoncentrowała się przede wszystkim na omówieniu ubiorów członków rodziny królewskiej. Publikacja wzbogaca wiedzę o Jagiellonach, ukazując modę jako ważny element konstruowania wizerunku dynastii oraz istotny czynnik w kształtowaniu relacji międzyludzkich, a także potrzeb kulturalnych i estetycznych. Ubiór odgrywał bowiem wyjątkową rolę w manifestowaniu splendoru władcy, jego rodziny i dworu.
Książka oparta na szerokiej bazie źródłowej przynosi informacje o kosztownych i pełnych przepychu tkaninach i strojach, świadczących o wysokim poziomie kultury materialnej dworu polskiego, nieustępującego pod tym względem innym dworom europejskim.
Prezentowana monografia, wydana przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA i Towarzystwo Naukowe "Societas Vistulana", jest pierwszym tak wszechstronnym i wieloaspektowym opracowaniem poświęconym wileńskiej nekropolii. Publikacja wpisuje się w nurt badań naukowych nad dziedzictwem kultury i sztuki polskiej pozostającej poza granicami Rzeczypospolitej. Z satysfakcją przekazujemy Czytelnikom książkę, w której niezwykle rzetelnie opracowane teksty, opatrzone bogatym materiałem ilustracyjnym, uzupełnionymi przez nieznane dotąd archiwalia, wzajemnie dopełniają się, tworząc jednorodną opowieść. Uwzględnia ona zarówno historię miejsca, ocenę wartości artystycznej nagrobków, grobowców i kaplic, epigrafikę nagrobną, jak i kompozycję przestrzenną cmentarza z analizą szaty roślinnej. Książka jest poniekąd kroniką wileńskiej Rossy, ukazującą równocześnie symboliczne znaczenie tej nekropolii.
Cmentarz Na Rossie - jedna z najstarszych nekropolii w Europie i jedna z najważniejszych polskich nekropolii narodowych, jest miejscem szczególnym; jego wielowątkowa i różnorodna przestrzeń, jego zmienne, niejednokrotnie burzliwe dzieje nierozerwalnie związane są z losami miasta, którego stanowi integralną część - z historią Wilna ostatnich dwustu lat. Recenzowana monografia jest pierwszą publikacją powstałą jako dwugłos badaczy polskich i litewskich, analizujących wespół przeszłość i wartości kulturowe tego wspólnego dziedzictwa Polaków i Litwinów, jakie stanowi nekropolia Na Rossie"
(dr hab. Małgorzata Dolistowska, prof. Politechniki Białostockiej)
Niewątpliwie otrzymujemy wyraźnie rozszerzoną bazę faktograficzną tej nekropolii, mimo wielu, bardzo ważnych wcześniejszych tego typu publikacji. Takie elementy jak metodycznie przeprowadzona analiza i ocena stylistyczna wielu obiektów, są dokonane po raz pierwszy. Otrzymaliśmy również niezwykle drobiazgową relację ze zdarzeń po 1935 roku. Po raz pierwszy dokonano tak szczegółowej analizy szaty roślinnej cmentarza. Aspekt literacki znakomicie przybliża nas do atmosfery i kultury XIX i I poł. XX wieku
(dr hab. Zbigniew Bania, prof. Uniwersytetu Łódzkiego)
Rok po ukazaniu się pierwszej części edycji Czerwonej Księgi zaprezentować możemy jej część drugą. Udostępnienie w tak krótkim czasie więcej niż dwukrotnie większej (tu 4415 pozycji, w tomie 1.: 1768) niż w tomie pierwszym liczby zapisek możliwe było jedynie dzięki współpracy i pomocy wielu osób. Każdy z grona wydawców skupiał się na swoich zadaniach w zakresie opracowania edycji i komentarza naukowego, jednak odpowiedzialność za efekt końcowy ponoszą solidarnie. Znaczną część odpisu rękopisu skolacjonował Dietrich Lücke, czym zasłużył na szczególne podziękowanie. Obszerny indeks, odnoszący się obecnie do ponad sześciu tysięcy zapisek, sporządzony został znów przez Roberta Koszellniego. Jednocześnie przyjęto zasadę kontynuacji indeksu z tomu pierwszego, poprawiając przy tym błędy i uzupełniając braki. Indeks został także nagrany na płytę DVD, co ułatwi znalezienie wszystkich wariantów pisowni, do których – z braku miejsca – nie odsyłano w wersji papierowej.
Autorki prowadzą czytelnika przez archiwum polskiego teatru XIX stulecia, rozumiane na różne sposoby: bo do artefaktów, których - starannie wybrane, a i tak bardzo liczne - przykłady udostępniają w reprodukcjach, naturalnym sposobem "przyklejają" komentarze, objaśnienia, omówienia i kontekstowe otocza: anegdoty, fragmenty wspomnień, recenzji, opracowań naukowych. W tym przebogatym materiale Autorki poruszają się ze swobodą prawdziwych znawczyń, ale także miłośniczek smaków, barw i zapachów przeszłości, w rezultacie więc tytułowe archiwum zamienia się w niezwykle żywą ekspozycję-instalację, w której każdy przedmiot i pojęcie zostają przywrócone świadomej, pogłębionej pamięci. Gdyby potraktować ten tom jako gotowy scenariusz wystawy, można by przy jego pomocy zaaranżować niezwykła przygodę w przestrzeni kilku sporych sal ekspozycyjnych; do jej przyżycia warto by zaprosić wszystkich, dla których obcowanie ze źródłem jest doświadczeniem nieznanym albo nie dość znanym.
(z recenzji dr hab. Agnieszki Marszałek)
Książka poświęcona jest metodom i treściom przekazu kulturowego w wiejskich oraz małomiasteczkowych parafiach katolickich czasów stanisławowskich w Rzeczypospolitej. Punktem wyjścia rozważań Autora jest pytanie, czego wierni mogli dowiedzieć się w trakcie coniedzielnych i świątecznych wizyt w swoich kościołach. W tym celu poddaje on wnikliwej analizie treści przeciętnego przekazu parafialnego, dążąc do przedstawienia szerokiego spektrum poglądów reprezentowanych przez plebanów i wikariuszy. W obrębie szczególnego zainteresowania Autora znalazły się trzy diecezje metropolii gnieźnieńskiej reprezentujące każdą prowincję Rzeczpospolitej: krakowska (Małopolska), płocka (Wielkopolska) oraz wileńska (Litwa), a ponadto - diecezja chełmska obu obrządków reprezentująca rzymskokatolicką archidiecezję lwowską i greckokatolicką archieparchię kijowską. Książka Stanisława Witeckiego znacząco przyczynia się do rozpoznania społecznego zasięgu różnorodnych idei w czasach króla Stanisława Poniatowskiego.
Książka Tomasza Graffa jest biografią Marcina Campiusa Wadowity (ok. 1567-1641), żyjącego w czasach pierwszych królów elekcyjnych księdza profesora Uniwersytetu Krakowskiego, który osiągnął najzaszczytniejszy akademicki laur doktora teologii i znaczące prebendy kościelne. Autor realizuje zasadniczy cel swojej pracy poprzez analizę obfitego i różnorodnego materiału źródłowego, obejmującego archiwalia polskie i zagraniczne oraz XVII-wieczne starodruki autorstwa samego Wadowity, jak też akademików z jego otoczenia. Dzięki temu książka Graffa przynosi nie tylko wnikliwą rekonstrukcję życia codziennego, kariery i działań publicznych wybitnego profesora krakowskiego tej epoki, ale też przyczynia się do poszerzenia stanu badań o historii jego rodzinnej miejscowości, Wadowic, a także stanu wiedzy o krakowskim środowisku uniwersyteckim i kościelnym schyłku XVI i 1. połowy XVII w. Publikacja przynosi inspirację do szerszych badań nad nierzadko zapomnianymi dzisiaj uniwersyteckimi intelektualistami z epoki staropolskiej, którym należy się stałe miejsce w poczcie postaci zasłużonych dla polskiej nauki i kultury.
Czwarty już tom serii „Cistercium Mater Nostra. Studia et documenta” przybliża dorobek jednego z najważniejszych badaczy przeszłości Zakonu Cysterskiego w Polsce – historyka i archeologa Andrzeja Marka Wyrwy. Z jego bogatego dorobku wybrano kilkanaście obszernych studiów pisanych w latach 1995–2016, uzupełnionych przez Autora na potrzeby niniejszej publikacji o nowsze wnioski oraz literaturę przedmiotu; dwa z nich po raz pierwszy ukazują się w języku polskim.
Teksty zostały pogrupowane wokół dwóch głównych tematów. Pierwsza część (O powstaniu, rozwoju, tożsamości i europejskim dziedzictwie zakonu) ma charakter ogólny, stanowi spójny wykład między innymi o genezie zgromadzenia i jego rozwoju na ziemiach polskich, stroju zakonnym i zasadach obowiązujących przy fundowaniu nowych domów. Część druga (O „szarych mnichach” w Wielkopolsce) przedstawia wybrane zagadnienia z historii cystersów w Wielkopolsce od czasu ich przybycia do opactwa w Altenbergu, poprzez proces fundacyjny opactwa w Łeknie, jego translokację do Wągrowca, szkice do dziejów klasztorów w Lądzie, Obrze, Zemsku i Bledzewie, kończąc na lansowanych przez zakonników kultach świętych Urszuli i Stefana Hardinga.
Prezentujemy Państwu edycję najstarszej księgi miejskiej Zgorzelca (Görlitz), zwanej też Czerwoną Księgą, która obecnie przechowywana jest w bolesławieckim oddziale Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Czerwona Księga należy do najstarszych i najobszerniejszych niemieckich ksiąg miejskich. Jeśli chodzi o jej znaczenie dla regionu, warto zaznaczyć, że liczne miejscowości wschodnich Górnych Łużyc po raz pierwszy były wzmiankowane w tym właśnie zabytku piśmiennictwa, a odmiejscowe nazwiska zgorzelczan z XIII i XIV w. ujawniają rozległość obszaru, z którego młode, prosperujące miasto przyciągało osadników.
Celem krytycznej edycji źródłowej w językach oryginału (średniowysokoniemiecki, łacina) jest udostępnienie zarówno nauce, jak też szerszemu gronu zainteresowanych odbiorców tego wyjątkowego zabytku dawnego języka, dziejów, prawa i kultury z jednej strony w postaci wydania krytycznego, z drugiej zaś – kopii cyfrowej (na płycie CD). Edytorzy żywią nadzieję, że wydanie księgi skłoni naukowców do podjęcia specjalistycznych badań mających na celu interpretację zapisków księgi. Edycja została opatrzona przypisami, wstępem, komentarzem krytycznym oraz indeksem.
Publikacja Jakuba Adamskiego jest pierwszą w polskiej nauce kompleksową monografią gotyckich kościołów historycznego Śląska. Obszerna rozprawa stanowi wnikliwe opracowanie historii oraz zagadnień artystycznych wszystkich gotyckich świątyń miejskich i cysterskich z XIII i XIV wieku na Śląsku w jego najszerszych granicach historycznych, od Żagania na zachodzie po Oświęcim na wschodzie.
Niemal każda z ujętych w publikacji budowli otrzymała nową interpretację, przynoszącą ważne ustalenia w zakresie historii budowy, pochodzenia twórców oraz historycznego znaczenia w śląskiej i międzynarodowej perspektywie. Autor szczególnie wnikliwie zbadał regionalne centra architektoniczne, nadające ton sztuce budowlanej średniowiecznego Śląska. Jednym z kluczowych zagadnień omówionych w książce jest aktywny udział Śląska w nurcie „awangardy” architektonicznej około roku 1300, która odmieniła oblicze gotyckiej architektury w tej części Europy, a także wykształcenie się specyficznego języka form tamtejszych kościołów w kolejnych dekadach XIV stulecia.
W opinii recenzentów książka Jakuba Adamskiego wypełnia lukę w badaniach nad historią architektury i sztuki gotyckiej, jej arcydzieł oraz warsztatów czynnych na terenie Śląska i ziem sąsiednich, pokazuje zasięg wpływów artystycznych oraz kierunki oddziaływań i powiązań miast oraz regionu w skali lokalnej i ponadregionalnej.
Niemal ośmiuset stronicowe opracowanie dopełnia bogaty materiał ilustracyjny (ponad tysiąc ilustracji).
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
