Seria Nowy Regionalizm w Badaniach Literackich
Książka stanowi pokłosie badań nad literaturą osadniczą i postosadniczą, głównie lubuską, prowadzonych z perspektywy noworegionalnej. Tematem przewodnim jest przestrzeń ujmowana przez pryzmat „tropów topografii” i rozpatrywana w odniesieniu do powojennej polityki miejsca. Na plan pierwszy wysuwa się tu rola metaforyki przestrzennej w procesie zasiedlania Ziem Zachodnich i Północnych, wizje osadniczej arkadii i antyarkadii, sposób istnienia krajobrazu kulturowego polsko-niemieckiego pogranicza i winescape jako jego zielonogórska odmiana. Tym jednak, co najbardziej interesuje autorkę, jest kontrmit, który rozsadza narrację zakorzenienia / wrastania i – odsłaniając konflikt istniejący na styku tego, co prywatne i oficjalne – wydobywa ambiwalencje przesiedleńczego dyskursu.
„Tropy topografii to kolejna praca Małgorzaty Mikołajczak o literaturze regionalnej. Do ważnych tomów autorskich i zespołowych autorka dodaje bogatą problemowo książkę bilansującą jej dokonania z ostatnich lat. To, co zwraca uwagę, to monografizacja ujęcia. Małgorzata Mikołajczak nie tylko zestawia ze sobą teksty, które niedawno opracowała. Dodaje w swoich rozpoznaniach kolejne kategorie teoretyczne. W jej ujęciu nowy regionalizm literacki nie jest już tylko innym (i nowatorskim) odczytaniem piśmiennictwa regionu z wykorzystaniem: geopoetyki, tropologii, teorii postkolonialnej i postzależnościowej. Autorka włącza do swoich analiz: tematologię, antropologię kulturową, nowy historyzm, studia miejskie, poetyki gender (w wersji soft), spacjologię, ekokrytykę, komparatystykę... Małgorzata Mikołajczak dostrzega bowiem konieczność ciągłego sondowania i zgłębiania problematyki literatury regionalnej. Tej, która odzwierciedla procesy społeczne i jest świadectwem zadomowienia pisarzy w nowej przestrzeni (geograficznej, przyrodniczej, kulturowej i politycznej).
Tak pojmowane dociekania są potrzebne w edukacji szkolnej, uniwersyteckiej oraz obywatelskiej”.
Z recenzji profesora Jerzego Madejskiego, Uniwersytet Szczeciński
Małgorzata Mikołajczak – prof. dr hab., kierowniczka Zakładu Literaturoznawstwa w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego, od 2012 roku członkini Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk, redaktorka naukowa serii wydawniczej „Nowy regionalizm w badaniach literackich”, prezeska Lubuskiego Towarzystwa Naukowego i wiceprezeska Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Polonistycznych. Zajmuje się teorią literatury i poezją współczesną, specjalizuje się w twórczości Zbigniewa Herberta i w regionalizmie literackim. Jej ostatnia książka nosi tytuł Ramiona Antajosa. Z teorii i historii regionalizmu literackiego w Polsce (2021).
Ramę poznawczą monografii tworzą zagadnienia nowego regionalizmu oraz "zwrotu ludowego", dotyczące chłopskich, plebejskich tradycji kultury polskiej, natomiast przedmiotem naukowej refleksji są zjawiska literackie, w różny sposób reprezentujące kulturę ludową (od świadectw folklorystycznych po literackie stylizacje), pochodzące z różnych epok. Monografia bardzo udanie wpisuje się w zbiór wcześniejszych tomów wydanych w ramach serii "Nowy regionalizm w badaniach literackich", dopełniając tematykę poprzednich publikacji. Fragment recenzji prof. UAM dr. hab. Jana Galanta Po rewolucji "zwrotu ludowego" nadszedł czas (meta)refleksji nad uprawianymi "modelami opowieści" o chłopach. Tytułowy "lud", jak przypominają za Leszczyńskim redaktorki tomu, jest nieostrą kategorią obejmującą rozmaitych subalternów. Także lud miejski ("pospólstwo", "gmin"), robotników (fabrycznych i gospodarstw rolnych), rzemieślników itp. [...] Zamieszczone w monografii artykuły można zgrupować w dwa podzbiory. Do pierwszego należą te, które dotyczą tekstowych reprezentacji chłopskości. Do drugiego przynależą te, które dotyczą (możliwości) wypowiadania chłopskości; stanowią one udaną próbę oddania głosu i sprawczości chłopom, chłopkom, kulturze ludu (z premedytacją nie piszę "ludowej"), faktyczne spotkanie z, jak zakładały redaktorki, "ludową realnością". Fragment recenzji dr hab. prof. UKEN Magdaleny Roszczynialskiej
W książce analizowane są wybrane utwory, które zostały uznane za topografie literackie (m.in. antologie z „regionalnym adresem”, powieści Szczepana Twardocha, Aleksandra Bumgardtena, reportaże Witolda Zaleskiego, Filipa Springera, eseje Mariusza Jochemczyka, wiersze Feliksa Netza, księdza Jerzego Szymika oraz sylwiczne utwory Wojciecha Nowickiego i Tomasza Różyckiego). Dzieli je wiele: reprezentują różne gatunki literackie, sytuują się w odmiennych kontekstach i obiegach, autorzy należą do innych pokoleń, a ich twórczość trudno porównywać. Łączy je jedno – zogniskowane są wokół miejsca, które nie tylko odsyła do konkretu geograficznego (Śląska, dawnych Kresów Wschodnich, Katowic, Pszowa i innych miejscowości), ale przede wszystkim skłania do postawienia szeregu pytań: o region i miasto, centra i peryferie, doświadczenia topiczne i atopiczne, biografię miejsca i „miejsca autobiograficzne”, topografie historii i topografie emotywne, „kulturowy kapitał” miejscowości, palimpsestowość przestrzeni. Topograficznie ukierunkowane analizy są jedynie propozycją spojrzenia na miejsce, które mimo tez o jego dystrofii, a może – paradoksalnie – dzięki nim, wciąż stanowi problem w kulturze współczesnej. Celem prezentowanych studiów konkretnych przypadków jest zatem „sondowanie” szerszego problemowego terytorium, wyznaczanego w literaturoznawstwie przez współczesne studia przestrzenne (nowy regionalizm, geopoetykę), które nadal pozostaje otwarte na kolejne poszukiwania.
Elżbieta Dutka – pracuje w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Autorka książek: Ukraina w twórczości Włodzimierza Odojewskiego i Włodzimierza Paźniewskiego (Katowice 2000); Mnożenie siebie. O poezji Andrzeja Kuśniewicza (Katowice 2007); Okolice nie tylko geograficzne. O twórczości Andrzeja Kuśniewicza (Katowice 2008); Zapisywanie miejsca. Szkice o Śląsku w literaturze przełomu wieków XX i XXI (Katowice 2011); Próby topograficzne. Miejsca i krajobrazy w literaturze polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2014); Centra, prowincje, zaułki. Twórczość Julii Hartwig jako auto/bio/geo/grafia (Kraków 2016); współredaktorka tomów zbiorowych, m.in. Proza polska XX wieku. Przeglądy i interpretacje (tom 2, Katowice 2012, tom 3, Katowice 2014). Zajmuje się współczesną polską prozą i poezją oraz dydaktyką literatury, w kręgu jej zainteresowań związanych z topografiami literackimi znajdują się także literatura i piśmiennictwo o tematyce górskiej (zwłaszcza alpejskiej i tatrzańskiej).
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?