Dr hab. Katarzyna Kajdanek, prof. UWr, interesuje się procesami ruchliwości mieszkaniowej i zróżnicowanymi, współwystępującymi przejawami urbanizacji, konsekwentnie ujmując je w ramy pojęć socjologicznych. W swojej pracy korzysta z podejść i metod jakościowych, zarówno na etapie zbierania, jak i analizy danych. Język jest istotnym narzędziem jej pracy, bo jak podkreśla w książce: ,,teksty akademickie rzadko kiedy są piękne i czułe", co często odbiera im siłę oddziaływania poza akademią. Powrotnicy podsumowują kolejny etap namysłu Autorki nad procesami suburbanizacji oraz stanowią wprowadzenie do problematyki selektywnej reurbanizacji analizowanej z wykorzystaniem koncepcji przebiegu życia (life course perspective). Najciekawsze, co może zaoferować współczesna socjologia miasta, to wgląd w codzienność miejskiego doświadczenia, naukowe spojrzenie na zmieniające się trajektorie przebiegu życia. Monografia Katarzyny Kajdanek daje nam możliwość dotknięcia osobistego przeżycia zjawisk, które mają swoje uogólnione, społeczne fundamenty. Autorka prezentuje w książce różnorodne wymiary ocen życia na przedmieściach, prowadzące do ich opuszczenia (praktyk rodzinnych, mobilności, dostępu edukacji, możliwości realizacji stylu życia, konsekwencji starzenia się, zanieczyszczenia środowiska). Jest to praca ważna w szerszym polu studiów miejskich, pokazująca, w jakim sensie stadia rozwoju regionów miejskich ,,dzieją się" w intymnych, codziennych sytuacjach i praktykach. Sposób prezentacji wywiadów (a wiele z nich przytaczanych jest w obszernych fragmentach) zbliża się w sposobie opisywania świata do literatury pięknej, ale bez utraty reżimu metody naukowej. dr hab. Maciej Kowalewski, prof. US Ze względu na prowadzoną przez Autorkę narrację, zróżnicowany, zarówno styl wypowiedzi, jak i rodzaj zebranego w książce materiału, potencjalnie może być ona zaadresowana do szerokiego grona odbiorców, tak do środowiska naukowego, osób studiujących na różnych kierunkach (od socjologii po kierunki inżynieryjne), miejskich aktywistów, decydentów i planistów, jak również do każdej innej osoby, która stoi przed wyborem miejsca zamieszkania lub planuje jego zmianę. dr hab. Marcjanna Nóżka, prof. UJ
Książka Jakuba Barszczewskiego jest merytorycznie ważnym głosem w dyskusji wokół fundamentalnych konsekwencji poznawczych rozwoju postkolonialnych nauk społecznych. Autor przybliża polskiemu czytelnikowi nie tylko postać i dorobek intelektualny Boaventury de Sousy Santosa, lecz także aktualne teoretyczne spory dotyczące historii i epistemologicznych podstaw europocentrycznej (uniwersalistycznej) socjologii (czy szerzej nauk społecznych). Ukazuje obecne w światowej literaturze przedmiotu próby "dekolonizacji nauk społecznych" - upodmiotowienia reflkeksji teoretycznej ludów podporządkowanych.
Zrecenzji dra hab. Andrzeja Niesporka, prof. UŚ
Praca stanowi pionierskie na gruncie polskim studium współcześnie występujących alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego, w szczególności zaś słabo w naszym kraju zbadanej kohabitacji. Ów pionierski charakter tego studium wynika z wieloaspektowego ujęcia tematu i ukazania go nie tylko w perspektywie teoretycznej, lecz także - co zasługuje na specjalne podkreślenie - dokonania jego analizy w oparciu o dane empiryczne, pochodzące zarówno z dotychczas nie opracowanych pod kątem wyników ostatniego mikrospiu ludności z 1995 roku oraz z badań własnych Autorki nad postawami młodzieży studenckiej wobec kohabitacji.
Z recenzji dr Krystyny Kluzowej
Książka o teraźniejszości Śląska Opolskiego jest swoistym podsumowaniem moich doświadczeń badawczych oraz zaangażowania w sferę praktyki społecznej. Zajmuję się w niej ważnymi problemami społecznymi o charakterze globalnym, które odzwierciedlają się w regionie opolskim i w jego społecznościach lokalnych, powodując dotkliwe społeczne skutki. Prowadzę swoje rozważania na tle zróżnicowanych wątków tradycji badań problemów społecznych w międzywojennej polskiej socjologii oraz polskich badań socjologicznych podejmowanych na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej do czasów transformacji ustrojowej. Ukazuję zróżnicowane wątki tematyczne badań problemów społecznych Opolszczyzny, m.in. problemy integracji społecznej zróżnicowanej etnicznie ludności, konfliktów etnicznych, dominacji kulturowej, jak również problemów środowiska naturalnego (katastrofy powodzi), bezrobocia, migracji i wielu innych.
Szczególnym przedmiotem swoich rozważań czynię trzy dominujące problemy społeczne Śląska Opolskiego: kryzys demograficzny, migrację oraz opolski rynek pracy. Uwidaczniam społeczne skutki, które dotykają regionalną społeczność oraz społeczności lokalne. Najbardziej dotkliwe są procesy depopulacji wynikające z nasilonych migracji zagranicznych i wewnętrznych oraz przemian świadomościowych i przekształceń stylów życia w bogatych krajach europejskich, które zaczęły przenikać na Opolszczyznę. Przedstawiam opracowane przez opolskich socjologów i demografów mechanizmy zaradcze, a wśród nich koncepcję Specjalnej Strefy Demograficznej (Opolskie dla rodziny), której realizację rozpoczęły władze samorządowe województwa opolskiego.
Monografia wypełnia poważną lukę w refleksji o wielokulturowości, oferując spójną propozycję teoretyczną i refleksję krytyczną na jej temat. Autor nie tylko przeprowadza dyskusję z najważniejszymi ujęciami wielokulturowości funkcjonującymi w socjologicznej literaturze przedmiotu, uwzględniając najważniejszych autorów i koncepcje, ale również wiele miejsca poświęca kłopotliwości tej kategorii. Społeczeństwo wielokulturowe z perspektywy pogranicza to wysokiej próby synteza dotychczasowej refleksji nad wielokulturowością oraz wynikająca z jej krytycznego odczytania propozycja własnej, rozbudowanej i uwzględniającej wiedzę na temat specyfiki procesów narodotwórczych w Europie Środkowo-Wschodniej, koncepcji teoretycznej wielokulturowej triady, eksponującej proces przeobrażania się społeczności zróżnicowanych kulturowo w pluralistyczne, które zmierzają ku wielokulturowym.
Książka powinna być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którzy na jakichkolwiek forach (naukowych, publicystycznych, towarzyskich) chcą formułować sądy o wielokulturowości. W jednym miejscu odnaleźć można krytyczny przegląd przypadków, które opisuje się z wykorzystaniem pojęcia wielokulturowości i które napełniają ją jakże odmiennymi treściami – Autor rozpoczyna od Kanady, Australii, Stanów Zjednoczonych, by odnieść te przykłady do Europy Zachodniej i ŚrodkowoWschodniej. Mimo uzasadnionej ostrożności w opowiadaniu o wielokulturowości europejskiej Autor wyraża przekonanie, że możliwe jest pojawienie się narodów wielokulturowych również i w tej części świata. Książka ta jest wielkim dowodem i głosem na rzecz konieczności prowadzenia badań nad wielokulturowością wobec nieuchronności przemian społecznych współczesnego świata.
Andrzej Sadowski, profesor socjologii związany z Uniwersytetem w Białymstoku – pracownik i wieloletni dyrektor Instytutu Socjologii, dziekan Wydziału Historyczno-Socjologicznego w latach 2005– –2012, członek Komitetu Socjologii PAN (2016–2019). Redaktor naczelny ukazującego się od 1992 roku czasopisma „Pogranicze. Studia Społeczne”. Autor ponad trzystu publikacji naukowych, w tym trzydziestu trzech monografii autorskich i redagowanych, poświęconych tematyce ruralizacji, pogranicza, wielokulturowości, narodu i grup etnicznych, ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości białoruskiej i tożsamości mieszkańców Podlasia oraz specyfiki kapitału społecznego Białegostoku. Wśród nich m.in.: Narody wielkie i małe. Białorusini w Polsce; Procesy ruralizacji. Ludność wiejska w mieście; Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców; Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta.
Przedmiotem zainteresowania badawczego Autora książki jest proces komunikacji kaznodziejskiej, w którego czasie jest realizowana misja ewangelizacyjna Kościoła w zakresie kształtowania przekonań eschatologicznych. Ujęcie przez Autora tematu wiary Polaków w rzeczy ostateczne i umieszczenie tej problematyki w kontekście szerokich przemian kulturowych jest w polskiej literaturze socjologicznej pionierskie. Analiza przepowiadania kaznodziejskiego jako procesu komunikacyjnego wymagała opanowania interdyscyplinarnych kompetencji: socjologicznych, teologicznych, a także dotyczących teorii komunikacji i medioznawstwa. Dzięki takiemu interdyscyplinarnemu ujęciu Czytelnik otrzymuje książkę ciekawą faktograficznie i interpretacyjnie, i pozostaje z pytaniami, na które każdy, nie tylko kapłani zajmujący się z racji swojej roli społecznej problematyką eschatologiczną, przynajmniej od czasu do czasu szuka odpowiedzi.
Z recenzji dra hab. Wojciecha Pawlika, prof. UW
Przez trzy dekady, od kiedy odkryłem Bohatera o tysiącu twarzy, książka ta nie przestaje mnie fascynować i inspirować. Joseph Campbell przygląda się badawczo kolejnym wiekom i pokazuje, że wszystkich nas łączy podstawowa potrzeba słuchania opowiadań i zrozumienia samych siebie. Książkę czyta się wspaniale, rewelacyjnie oświetla ona meandry ludzkiej kondycji.
Świat mitycznych istot pogańskich Skandynawii jest szczególnie bogaty. Zaludniają go dwa rody bogów - Asowie i Wanowie oraz liczne zastępy nadnaturalnych istot - Olbrzymów, Karłów, demonów, herosów. Autor ukazuje piękno i różnorodność skandynawskiej mitologii, pokazując, że kobiece sprawy miłości, płodności i dobrobytu były w niej równie ważne jak męskie kwestie wojny i władzy, a złożoność wątków mitologicznych wymaga zastosowania wielu interpretacyjnych kluczy.
Książka Cierpienie w perspektywie socjologicznej jest wartościowym wkładem w badanie mrocznych stron współczesnych społeczeństw. Można mieć nadzieję, że stanie się ona inspiracją do dalszych badań socjologicznych dotyczących tego nieodłącznego aspektu egzystencji. dr hab. Anna E. Kubiak, prof. IFiS PAN Z socjologicznego punktu widzenia pytanie o to, czym jest cierpienie w kulturze, w której jednym z podstawowych wyznaczników miejsca zajmowanego w strukturze są przeżycia, doświadczenia czegoś wyjątkowego, jest jednym z podstawowych. Miarą sukcesu staje się bowiem możliwość przeżywania wyjątkowych emocji. Są to jednak emocje w ostatecznym rozrachunku dające pozytywne wzmocnienie. A co z bezradnością, poczuciem upokorzenia, poczuciem zagrożenia? Co z cierpieniem? Znacznie rzadziej jest ono przedmiotem socjologicznych rozważań. Dlatego dobrze, że zespół warszawskich socjologów z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych podjął ten temat. Jest on niewątpliwie wart uwagi i bliższego zainteresowania ze strony socjologów. dr hab. Iwona Taranowicz, prof. UWr
I found this collection to be very rich, and I think it will be a valuable addition to HIV/AIDS scholarship. The selection of interviews seems excellent in terms of number, length, depth, and variety. As the introduction points out, the interviewees cover a breadth of identities, ages, experiences, locations, and types of engagements, making the collection as a whole very useful for a variety of researchers, and a good ‘advertisement’ for the larger European HIV/AIDS Archive. [...] I can imagine that the volume will have particular value for teaching as well as for research: students within many disciplines including history, public and global health, public policy, even international development, could be assigned extracts or a selection of contrasting interviews for close study and analysis. Dr. Janet Weston, London School of Hygiene & Tropical Medicine
Książka jest efektem pracy zespołu badawczego realizującego w latach 2015-2018
projekt pod nazwą „Historia pojęcia woli od V do XIII wieku". Odpowiada zatem
założeniom, kierunkom i wynikom badań prowadzonych w ramach tego projektu,
koncentrującego się na badaniu myśli średniowiecznej dotyczącej różnych aspektów fenomenu wolicjonalności, ale uwzględniającego również starożytną
refleksję na różne sposoby wprowadzającą w tę problematykę. Autorzy starają się
w miarę precyzyjnie opisać i w sposób uporządkowany wyjaśnić kolejne fazy,
przełomowe momenty i kluczowe problemy w ewolucji ludzkiego myślenia
o woli. W swoich analizach odnoszą się do dynamiki ludzkiego działania, jego dobro-
wolności bądź niedobrowolności, usytuowania woli tak względem zróżnicowanej
dziedziny specyficznych i niespecyficznych pragnień człowieka, jak również
względem innych aspektów jego życia umysłowego (zwłaszcza poznawczej aktywności intelektu), czy wreszcie względem, stanowiącej przedmiot wiary, determinującej
mocy Boga. Specjalną uwagę poświęcają generującej liczne kontrowersje problematyce wolnego wyboru i wolności człowieka: jej warunkom możliwości, alternatywnym definicjom i charakterystykom czy jej związkom z teoretycznymi i praktycznymi rozstrzygnięciami w dziedzinie moralności. W tym zwłaszcza zakresie studium poświęcone średniowiecznej antropologii może się okazać szczególnie interesujące dla współczesnych czytelników, w tej historycznej opowieści rozpoznających niejeden własny problem.
Jan Kiełbasa
Książka daje wgląd w zagadnienie centralne średniowiecznej antropologii scholastycznej, a nie błąka się po opłotkach, ciekawych dla bardzo już wąskiej grupy
specjalistów od danych autorów bądź problemów. (...) Temat relacji rozumu i woli
jest swoistym evergreenem filozoficznym, który powinien zainteresować tak historyków myśli innych epok, jak filozofów całkiem współczesnych, którzy będą mogli
dzięki książce skonfrontować się z korzeniami antropologii filozoficznej.
Z recenzji prof. dr. hab. Mikołaja Olszewskiego
Pandemia Covid-19 wpłynęła na życie każdego z nas, ale szczególne piętno odcisnęła na migrantach, przebywających z dala od swoich miejsc pochodzenia i osób najbliższych. Niniejsza książka ukazuje przemiany wielokulturowego Krakowa w wyniku procesów migracyjnych naznaczonych pandemią. Oparta jest na unikatowym materiale badawczym gromadzonym w 2020 roku, w trakcie trwania pandemii i towarzyszących jej obostrzeń sanitarnych oraz nieprzewidywalnie wprowadzanych i odwoływanych ograniczeń społecznych i ekonomicznych. Książka ukazuje wpływ procesów migracyjnych na przemiany wielokulturowości i wieloreligijności w mieście, ukazując jednocześnie konsekwencje pandemii dla tych procesów. Autorzy podejmują m.in. pionierską w Polsce analizę rozmieszczenia przestrzennego cudzoziemców w mieście oraz wpływu oraz wpływu procesów migracyjnych na miejską wieloreligijność
Obywatelska polityka edukacyjna. Koprodukcja i współtworzenie W monografii autorka podejmuje kwestie związane z obywatelską polityką edukacyjną i jej szczególnymi formami: koprodukcją i współtworzeniem. Są one unikatowe w polskim dyskursie i równocześnie bardzo ważne w świetle współczesnych trendów w polityce publicznej oraz wyzwań cywilizacyjnych. Książka „Obywatelska polityka edukacyjna” jest wartościowym studium teoretyczno-empirycznym na temat koprodukcji i współtworzenia w obywatelskiej polityce, inspirującym do zmian w tej dziedzinie. [dr hab. Hanna Stolarczyk-Szewc, prof. UMK] W Polsce pierwsze teksty na temat koprodukcji ukazały się dopiero na początku minionej dekady. Koncentrująca się na edukacji i polityce edukacyjnej monografia Anny Ciepielewskiej-Kowalik staje się pracą przełomową. Wchodzący tu w grę obszar działań jest szeroki i zróżnicowany, obejmuje wszelkie formy praktyk koprodukcyjnych. Waga edukacji jest zarazem tak duża, że sama z siebie budzi obywatelskie zainteresowanie, wykraczające poza poziom naturalnej troski rodziców o swoje dzieci. Zamysł badawczy autorki to strzał w dziesiątkę. [dr hab. Tomasz Kaźmierczak]
Książka Reprodukcja a reżimy sprawności stawia ważne socjologiczne pytanie o to kto może mieć dzieci i kto o tym decyduje w kontekście społecznych koncepcji niepełnosprawności. Na podstawie badań empirycznych, w oparciu o metodologię feministyczną, autorka przedstawia intersekcjonalną analizę doświadczeń kobiet z niepełnosprawnościami w zakresie macierzyństwa, bezdzietności i praw reprodukcyjnych. Książka opisuje złożone praktyki kobiet, by autonomię negocjować, a oparte o reżimy sprawności normy podważać. Badania lokują się w obszarze krytycznych studiów o niepełnosprawności, czerpią z koncepcji stratyfikacji reprodukcji i umiejscawiają doświadczenia kobiet w kontekście nierówności na rynku pracy, sytuacji mieszkaniowej oraz strukturalnie uwarunkowanych doświadczeń przemocy - osi kluczowych dla rozumienia niezależnego życia jak i sprawiedliwości reprodukcyjnej. Książka wprowadza czytelników w świat skomplikowanych teorii wypracowanych w tzw. disability studies, a także w ramach socjologii i antropologii medycyny, reprodukcji i macierzyństwa; jest wyrazem najwyższych standardów etycznych w prowadzeniu badań […] Dla Agnieszki Król niepełnosprawność jest „punktem wyjścia, z perspektywy którego teoretyzuje się na temat procesów społecznych dotyczących wszystkich, nie tylko osób z niepełnosprawnościami”. […] Autorka przekonująco dowodzi, że studia o niepełnosprawności „mają potencjał redefinicji kluczowych dla socjologii pojęć takich jak więzi społeczne, nierówności czy cielesność oraz ukazania nieeksplorowanych dotychczas aspektów dobrze znanych wymiarów życia społecznego (np. rodziny)”. Książka jest więc nie tylko pracą o doświadczeniu kobiet z różnymi niepełnosprawnościami, ale też o całej kulturze, w której reżimy sprawności znaczą historie wielu aktorów społecznych.
Owen Chadwick przytacza pochodzącą z lat osiemdziesiątych XIX wieku opowieść o londyńskim uczniu ze szkoły Harrow, który usłyszał od kolegi, że „Darwin obalił Biblię”, i utracił wiarę. Historia ta, sugeruje Chadwick, daje wgląd w samą istotę sekularyzacji: oto czternastolatek przejmuje przekonania o Bogu i wszechświecie od innych chłopców w swoim wieku. Jesteśmy świadkami momentu, kiedy abstrakcyjna idea o konflikcie nauki i religii zaczyna wpływać na szersze pokłady społeczne. Książka, którą czytelnik trzyma w rękach, powstała z zainteresowania tego rodzaju wpływem. Poszukiwałam zwłaszcza – by powtórzyć za Charlesem Taylorem – „wyjaśnienia, dlaczego właściwie ludzie odrzucają wiarę, nawet jeśli sami opisują to, co się stało, używając formuły «Darwin obalił Biblię»”? Z punktu widzenia empirii – badawczej, ale i egzystencjalnej, związanej z doświadczeniem współczesnego człowieka – intrygujące było, jakie obszary światopoglądowe są pod tym względem szczególnie istotne? Jak zderzają się w nich treści naukowe i religijne oraz jaki skutek to ma dla wiary jednostki? Czy istnieją warunki biograficzne i społeczne istotne dla końcowego bilansu światopoglądowego takich zderzeń? Wzięłam przy tym na warsztat przekonanie socjologów, iż jeśli nauka faktycznie osłabia wiarę, ujawni się to w pełni w środowisku naukowców. Przeprowadziłam więc wywiady pogłębione z fizykami i biologami z Polski oraz sąsiedniej Ukrainy. Ta właśnie perspektywa porównawcza pozwoliła dostrzec, że każda odpowiedź na pytanie o rolę nauki w zmianie religijnej musi mieć charakter historyczny i odnosić się do konkretnego kraju. Rola ta nie jest bowiem uniwersalna, lecz silnie ugruntowana kulturowo. Wpływ nauki na religijność jednostki nie jest jednolity, jak niejednolite są lokalne instytucje naukowe, religie dominujące i rynki religijne. Nieuniwersalne jest też imaginarium kulturowe: obrazy i ujęte w obrazy idee, jakimi posługiwali się naukowcy z dwóch krajów. Nawet w zakresie jednej kultury modele współoddziaływania nauki i wiary były odmienne. Wśród uczonych ukraińskich i polskich wykryłam ich kilka. Nauka okazywała się w nich czynnikiem zarówno pozytywnym, jak i negatywnym. (na podstawie Wstępu i Zakończenia) Maria Rogińska jest socjologiem religii, adiunktem w Instytucie Filozofii i Socjologii (Katedra Socjologii Religii) Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jej obecne zainteresowania badawcze koncentrują się na relacjach nauki i religii w zróżnicowanych kontekstach społeczno-kulturowych, przede wszystkim w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Jest autorką książki Po rozpadzie. Obraz świata rosyjskich prawosławnych w okresie poradzieckim oraz współautorką opracowania Reformacja i nowoczesność, 2017, a także licznych artykułów na temat nauki i religii. Od 2020 roku realizuje projekt The imagined universes. The role of cultural imaginary in formation of (non) religious ideologies of Post-soviet natural scientists, poświęcony religijnej wyobraźni uczonych z krajów poradzieckich. Projekt, który w roku 2021/2022 będzie kontynuowany w ramach visiting fellowship w Campion Hall, Oxford, otrzymał wsparcie fundacji Templeton Religion Trust przyznane przez International Research Network for the Study of Science and Belief in Society (INSBS).
Dokonując oceny tego opracowania chcę podkreślić, że uważam je za cenne zarówno ze względu na wybór problemu, jak i sposób podejścia do niego. Zgadzam się z Autorem, że na polskim rynku wydawniczym brakuje pozycji, które w sposób wyczerpujący omawiałyby zastosowanie techniki zogniskowanych wywiadów grupowych w badaniach społecznych, a przede wszystkim odnosiłyby się do oceny wartości wyników uzyskanych w wyniku jej zastosowania. Z mojej perspektywy ten element publikacji uznaję za szczególnie cenny. Wysoko oceniam też pomysł wykorzystania elementów analizy dynamiki grupowej, analizy konwersacyjnej i analizy dyskursu jako technik wspierających ocenę przebiegu spotkania i możliwego wpływu elementów procesów grupowych na zebrane wyniki. To przedsięwzięcie jest bez wątpienia nowatorskie i warte upowszechnienia. Książka ma więc szanse wypełnić lukę w dostępnej w języku polskim litera- turze metodologicznej. Z recenzji dr hab. Barbary Worek, prof. UJ Paweł Orzechowski – doktor nauk społecznych w zakresie socjologii, adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania naukowe obejmują: metodologię badań ilościowych i jakościowych, zróżnicowanie kulturowe w środowiskach lokalnych oraz komunikację i psychologię społeczną. Jest autorem i współautorem kilku artykułów naukowych, poświęconych problematyce badań fokusowych, relacji międzykulturowych, a także przemian we współczesnym społeczeństwie polskim.
Książka otrzymała I nagrodę im. Ewy Kaltenberg-Kwiatkowskiej na najlepszą monografię z zakresu socjologii miasta i studiów miejskich przyznawaną przez Sekcję Socjologii Miasta PTS. (https://europeistyka.uj.edu.pl/aktualnosci/ogloszenia/-/journal_content/56_INSTANCE_d6g5nsPZYkf3/3458728/147830406?fbclid=IwAR0yZGFrwb_jvtajhDX1dZq2xqSAI3ETv80SFWC4TI6_NScSRUPi1toaf3E) Czytelnik dostaje do ręki pogłębioną analizę procesu kształtowania się ruchów miejskich w Polsce, przeprowadzoną w odniesieniu do teorii, a co najważniejsze – na podstawie badań własnych autora. Moje uznanie budzi szczególnie (meta)socjologiczna analiza dyskursu związanego z ruchami miejskimi w Polsce. Mamy do czynienia z tożsamościami niejednolitymi, więc tym większy był trud autora, aby w amorficznych narracjach odnaleźć cechy wspólne i dokonać sensownych uogólnień. Z tego zadania Paweł Kubicki wywiązał się znakomicie Z recenzji dra hab. Macieja Kowalewskiego, prof. UŚ Książka Pawła Kubickiego Ruchy miejskie w Polsce jest jedną z niewielu zwartych prac zajmujących się fenomenem aktywizmu miejskiego. Nie znaczy to, że publikacji na ten temat jest mało (w formie artykułów jest ich zapewne kilkadziesiąt), ale problematyka ta nie doczekała się wielu znaczących prób syntezy polskich autorów. Parafrazując powiedzenie: ‘im dalej w las, tym więcej drzew’, książka jest tym lepsza, im bardziej wchodzi w niuanse narracji wprowadzanej przez aktywistów. Z recenzji dra hab. Marka Nowaka, prof. UAM Dr hab. Paweł Kubicki, prof. UJ - socjolog i antropolog kultury, profesor nadzwyczajny w Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w badaniu społeczno-kulturowych aspektów rozwoju miast. Autor i współautor kilkudziesięciu artykułów, a także czterech książek poświęconych tej problematyce: Miasto w sieci znaczeń. Kraków i jego tożsamość (2010), Nowi mieszczanie w nowej Polsce (2011), Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia z perspektywy długiego trwania (2016), The European Capital of Culture 2016 effect: How the ECOC competition changed Polish cities (2020).
Przedmowa Józef Maria Ruszar, Wirus, równość i wspólny los Pandemia obchodzi wszystkich, a więc również literatów i uczonych badających zachowania społeczne. Instytut Literatury na początku przygotowań do ataku wirusa w Polsce ogłosił konkurs na dziennik; niezwykłość i powszechność czekającego nas przeżycia już wówczas były bowiem oczywiste. Stąd dwieście sześćdziesiąt unikalnych utworów, jakimi dysponujemy. Pochodzenie badanych materiałów, a także sylwetki autorów zostały przedstawione w niniejszej książce z sumiennością socjologów, podobnie jak metody badawcze i otrzymane wyniki. Pozostaje tylko wyjaśnić powód, dla którego książka ukazuje się w serii Biblioteka Pana Cogito w renomowanym wydawnictwie Nomos. Seria, jak wiadomo, poświęcona jest współczesnej literaturze polskiej i liczy sobie obecnie ponad pięćdziesiąt tomów. Najczęściej publikacje mają charakter historycznoliterackich interpretacji, bez względu na to, czy są dziełem zbiorowym, pokłosiem Warsztatów Herbertowskich, czy też wynikiem pracy badawczej indywidualnych uczonych. Wśród pozycji należących do serii przeważają książki o problematyce estetycznej, filozoficznej, a nawet ekonomicznej – związanej z literaturą piękną. Po raz pierwszy jednak prezentujemy badania socjologiczne. Satysfakcja jest ogromna, tym bardziej że socjologia literatury nie cieszy się obecnie wśród literaturoznawców dużą popularnością. Padły dwa określenia: socjologia i literatura. Czytając niniejsze dzieło, należy pamiętać, że materiał badawczy ma charakter literacki oraz że jest to literatura specyficzna, bo niefikcjonalna, a więc poniekąd pograniczna. Literatura faktu (taki bowiem charakter mają dzienniki literackie) z jednej strony dokumentuje przeżycia osobiste, nawet intymne, ale z drugiej strony – w swoich zasadniczych granicach – poniekąd wspólne dla całego społeczeństwa. Ten rys wspólnotowy jest w tym wypadku wyraźniejszy niż w tradycyjnym dzienniku pisarza, w którym dominuje koncentracja na indywidualnych doznaniach, przemyśleniach, lekturach czy planach literackich, a nawet realizacjach (skoro nierzadko w zapiskach znajdujemy gotowe wiersze, opowiadania, wspomnienia czy szkice). Tym razem autorów i wspólnotę łączy silniejsza niż zwykle aktualność doświadczeń, to samo poczucie zagrożenia oraz te same, choć przybierające różne formy, ograniczenia społeczno-ekonomiczno-prawne. Powszechne (i na swój sposób demokratyczne!) zagrożenie zdrowia prowadzi do większego niż zazwyczaj poczucia wspólnoty losu. Warto dodać – nawiązując do oświeceniowych haseł – że wolność została ograniczona, równość potwierdzona, a braterstwo częściowo zrealizowane. Nie możemy jednak zapomnieć, że twórcy badanych tekstów są literatami, nawet jeśli nie zawodowymi, to z zamiłowania lub aspiracji. Autorzy spisywanych na bieżąco notatek podchodzą do materii życia z dobrą znajomością literackich chwytów i z dużą samoświadomością twórczą; sposoby narracji oraz praca nad formą stają się tym samym równie ważne jak treść opisywanych zdarzeń i przeżyć. Tych działań i ambicji – zawsze realizowanych indywidualnie i odnoszących się do faktów stricte literackich, a nie społecznych – socjologia nie może zbadać swoimi narzędziami. Oceną tekstów zajęło się jury konkursu na dziennik – stąd nagrody, wyróżnienia i nasze publikacje. Jako organizatorowi konkursu pozostaje mi podziękować wszystkim: literatom, krytykom literackim oceniającym wartość nadesłanych prac, a także grupie socjologów pracujących pod kierunkiem profesora Wiesława Gumuły. Zapisane w dziennikach doświadczenie początków pandemii mogło zostać przekazane czytelnikom zarówno w formie publikacji wyróżnionych dzieł literackich, jak i w postaci wyników badań nauk społecznych. Literatura i nauka znalazły wspólną drogę samopoznania społecznego, a wyrazem tego połączenia jest współpraca Instytutu Literatury z renomowanym wydawnictwem socjologicznym Nomos, które zdecydowało się opublikować wyniki przeprowadzonych badań. Proszę, aby wszyscy przyjęli moje serdeczne podziękowania, a także życzenia zdrowia. Wprawdzie na skutek masowych szczepień mamy nadzieję na zasadnicze polepszenie sytuacji, ale przecież nie wiemy, jakie problemy są jeszcze przed nami.
Tom monograficzny Społeczności lokalne w procesach przemian. Księga jubileuszowa Profesora Stanisława Witolda Kłopota to interesująca lektura dla polskich środowisk teoretyków i praktyków oraz studentów związanych z socjologią wsi i miasta w ich dyskusjach nad kluczowymi pytaniami dla całej socjologii w Polsce u progu drugiej dekady XXI wieku. […] to potrzebne i konstruktywne przedsięwzięcie, z jednej strony w swoistej formie podsumowujące stan dyskusji nad współczesną socjologią wsi i miasta, z drugiej strony, o walorach szczególnych, bowiem inicjujące i inspirujące do dalszych refleksji, dyskusji i analiz naukowych nad sytuacją społeczno-ekonomiczno-polityczną wsi w Polsce. Tytuł pracy Społeczności lokalne w procesach przemian oddaje część współczesnej dyskusji środowisk socjologicznych w Polsce, ale także symbolicznie nawiązuje do jednego z ważnych obszarów zainteresowań naukowych Jubilata. […] Wśród wielu współcześnie przygotowywanych opracowań jubileuszowych recenzowana książka należy do szczególnie cennych. Jest bowiem debatą aktywnych socjologów i odniesieniem refleksji starszego i młodszego pokolenia socjologów polskich, studentów i uczniów do wypowiedzi Mistrza socjologii miasta i wsi, Profesora Stanisława Kłopota, postaci i osobowości niezwykłej. […] tom ma też znaczenie szczególne we współczesnej dyskusji o roli Mistrza w rozwoju dyscypliny wyjaśniającej rzeczywistość społeczną. Jednocześnie wpisuje się w dyskusję nad oceną ostatniego trzydziestolecia nowej rzeczywistości polskiej, datowanej na lata po 1989 roku.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
