Listopadowy Miesięcznik ZNAK Szczęśliwego Nowego Jorku Jak się żyje na dachu współczesnego świata? Jakie historie opowiadają podziemia Nowego Jorku? Kim był Antoni Gronowicz, Polak, któremu Manhattan jadł z ręki? Odpowiadają: Craig Taylor, Maciej Jarkowiec, Bartosz Sadulski, Zuzanna Krzątała, Michał Oleszczyk, Patrycja Jaskólska i Kamila Mroczkowska oraz Wojciech Bonowicz To raczej nie przypadek, że nie znajdziemy tego miasta na wysokich pozycjach najlepszych na świecie miejsc do życia pod względem bezpieczeństwa, transportu publicznego, dostępności służby zdrowia, jakości ekosystemu. Nawet w obrębie wyłącznie amerykańskich metropolii Nowy Jork nie plasuje się wysoko. Jednocześnie jest to miasto kultowe, w popkulturze jest wręcz nadreprezentowane. Znajduje się w czołówce zestawień najczęściej wybieranych do scenerii filmowych. Cieszy się pozycją lidera pod względem największej liczby poświęconych mu piosenek. Kultowy status Nowego Jorku wiąże się także z tym, że w swojej historii miasto zwycięsko wychodziło z różnych kryzysów, jak np.: blackout z 1977 r., przestępczość w transporcie publicznym, której najwyższy na świecie wskaźnik odnotowano na przełomie lat 70. i 80. XX w., atak terrorystyczny z 11 września czy huragan Sandy z 2012 r. Wszystko to pokazuje, z jakim miastem mamy do czynienia: megapolis stanowiącym centrum współczesnego świata, które ogniskuje w sobie zarówno wszystkie niebezpieczeństwa i ryzyka, jak i korzyści aktualnego globalnego ładu. O czym jeszcze przeczytasz w numerze: Jak mało wiemy o wirusach, czyli co robić przed kolejną epidemią Jonathan Haidt poszukuje wyjścia z pułapki smartfonowego dzieciństwa Co się śni filozofce. Katarzyna Kasia w rozmowie z Pauliną Wilk Podwójne standardy starzenia się. Susan Sontag o pięknie starego kobiecego ciała Grzechy abbé Pierre’a. Skandal, który wstrząsnął Francją Psychotest: Którym z bohaterów Przyjaciół jesteś?Rachel, Chandler, Joey, Phoebe czy Ross? Pele-mele. Co onieśmiela artystkę Alicję Białą i dlaczego w kapsule czasu umieściłaby pluszaka dla pieska? Felietony Olgi Gitkiewicz, Elizy Mórawskiej-Kmity (White Plate) i Janusza Poniewierskiego
Wielkie artystki istniały.Sofonisba Anguissola, Artemisia Gentilleschi czy Angelika Kauffmann osiągnęły w swoich czasach spektakularny sukces. Tworzyły dzieła wybitne, malowały dla królów i wyższych sfer. Inne malarki - takie jak Polka Agnieszka Piotrkowczyk - pozostawiły po sobie pojedyncze dzieła albo wyłącznie ślad w archiwach. Dla patriarchalnej historii sztuki wszystkie były jednakowo niewidzialne.Piotr Oczko, autor bestsellerowej Pocztówki z Mokum, wydobywa z cienia herstorie dawnych artystek. Pisze o przeszkodach, które musiały pokonać w drodze na malarski szczyt. O przytłoczeniu obowiązkami domowymi i przemocy seksualnej. Przygląda się uważnie ich autoportretom - w spojrzeniach mistrzyń szuka ich niepokojów, ambicji i zasłużonej dumy ze swojej twórczości. Uczy, jak czytać dawne malarstwo i pokazuje, że oświetla ono również nasze życie.Blisko 250 ilustracji - ponad 50 artystek
Obawiasz się, że ZUS zbankrutuje i nie dostaniesz emerytury? Że sztuczna inteligencja uczyni Twój zawód zbędnym? Że z powodu katastrofy klimatycznej obudzisz się w świecie z Mad Maxa, gdzie z kałasznikowem w ręce będziesz bronił swojej studni z wodą?
W badaniach opinii Polacy konsekwentnie twierdzą, że sytuacja w naszym kraju zmierza w złym kierunku. Tymczasem rzeczywistość okazuje się często dużo lepsza, niż nam się wydaje. Analizy trendów dowodzą, że żyjemy w najlepszej Polsce w historii – najbardziej dostatniej, najbezpieczniejszej, zapewniającej najwyższy standard życia.
Myślisz, że ciężką pracą ludzie się bogacą, a biedni są leniwi? Postrzegasz siebie jako klasę średnią? Uważasz, że w Polsce są za wysokie podatki? Wszystkie największe fortuny na świecie powstały przypadkiem. Najbardziej na naszą zamożność (lub biedę) wpływa miejsce urodzenia. Dochodowy próg wejścia do klasy wyższej w Polsce jest zawieszony niżej, niż sądzisz. Do tego z globalnej perspektywy prawdopodobnie należysz do ekonomicznej elity! A podatki w Polsce – na tle innych krajów europejskich – są co najwyżej średniej wysokości.
Dlaczego o tym nie słyszeliście? A nawet jeśli słyszeliście, to nie pamiętacie?
Kamil Fejfer i Łukasz Komuda, dziennikarze i popularyzatorzy ekonomii, twórcy kanału „Ekonomia i cała reszta”, pokazują, że myślimy o rzeczywistości w bardzo uproszczony sposób.
Dokładnie sto lat temu przy kawiarnianym stoliku w Hotelu Algonquin na Manhattanie grupa inteligentnych i wygadanych przyjaciół wpadła na pomysł założenia gazety. Miała wyrażać wielkomiejskiego ducha Nowego Jorku, być wyrafinowana i dowcipna. „The New Yorker” szybko stał się czymś znacznie więcej. Zmienił dziennikarstwo i Amerykę. Po publikacji reportażu Hiroszima, pokazującego ogrom zniszczeń wywołanych zrzuceniem bomby, Albert Einstein poprosił redakcję o 1000 egzemplarzy tego numeru. Drukowany w odcinkach „Eichmann w Jerozolimie” Hanny Arendt stał się najgłośniejszym dziełem filozoficznym XX w. Reportaż śledczy o przestępstwach seksualnych Harveya Weinsteina stał u początku ruchu #MeToo. Okładki magazynu na życzenie Baracka Obamy zdobiły ściany Białego Domu. A komiksy i żarty Charlesa Addamsa dały początek słynnej Rodzinie Addamsów. Michał Choiński opowiada o ekscentrycznych dziennikarzach, wielkich pisarzach i pisarkach, ikonicznych okładkach i przełomowych tekstach. A także pyta o przepis na sukces, czyli jak stworzyć ambitne pismo, które w dobie internetowej walki o klikalność zbudowało trwałą relację z milionami wiernych czytelników. Michał Choiński – amerykanista, stypendysta Fulbrighta na Uniwersytecie Yale, profesor na Uniwersytecie Jagiellońskiego. Przeprowadził wywiady z ponad 50 redaktorami „New Yorkera”, zgromadził setki nagrań, a w archiwum magazynu i w The New York Public Library dokonał unikalnych odkryć. Jedyny Polak, któremu redakcja „New Yorkera” tak mocno uchyliła drzwi swojego świata. Specjalizuje się także w literaturze amerykańskiego Południa.
Jak pięknie różnią się nasze mózgi
Rozwój nowoczesnych metod obrazowania pozwala coraz lepiej badać budowę i działanie ludzkiego mózgu. Wiemy, że pod wpływem wielu czynników – m.in. wieku, diety czy stylu życia – zmienia się mózg każdego z nas. Na dostosowanie się do nowych, nawet bardzo trudnych warunków, pozwala mu niezwykła plastyczność. Coraz lepiej zaczynamy także rozumieć, jak pracują tzw. nietypowe mózgi, np. osób z zaburzeniami, które doświadczają rzeczywistości w inny sposób, niż osób neurotypowych. Poznanie tej odmiennej perspektywy umożliwia znacznie bogatsze spojrzenie na otaczający nas świat.
Czy mózg ma płeć? Dlaczego potrzebujemy bogactwa neuroróżnorodności? W jaki sposób pracują nietypowe umysły? Jak zmienia się podejście do osób z autyzmem?
W Temacie Miesiąca:
Lekcja mistrza zen
Włodzisław Duch w rozmowie z Anną Mateją
Mózg kobiecy, mózg męski?
Zbigniew Sołtys
Neuroróżnorodni. Jak zmieniało się myślenie o autyzmie
Ewa Furgał
Nietypowe światy Olivera Sacksa
Michał Jędrzejek
Ponadto w numerze:
„Nie czuję się lojalna wobec Chrystusa, mogę się czuć lojalna wobec Jezusa” Hannah Arendt
Kryzys w Wenezueli. Czy 20 lat socjalizmu odpowiada za upadek jednego z najbogatszych państw Ameryki Płd.? – Joanna Gocłowska-Bolek
Inteligent w polityce. O zyskach i stratach płynących z politycznego zaangażowania Bartłomiej Sienkiewicz w rozmowie z Andrzejem Brzezieckim
„Scenografia to myślenie przez emocje”. O znaczeniu przestrzeni w teatrze Andrzej Witkowski w rozmowie z Katarzyną Pawlicką
Stacja: Literatura – Opowiadanie Jakuba Kornhausera „Dekada w żyznym kraju”
Temat miesiąca: Prawo do zabijania (Siemienowicz, Szyjewski, Paziński)
Z jedzeniem mięsa wiązała się niegdyś wina, którą pozwalał wyrazić i poniekąd zmazać rytuał. Dziś znika nam ona sprzed oczu tak jak zabijanie zwierząt, będące obecnie zaawansowanym technologicznie procesem przemysłowym. Czy mięsożerność przystoi jeszcze współczesnym ludziom?
DEBATY: Młody Tybet (Bloch, Jakubowska)
Młode pokolenie Tybetańczyków żyjących na uchodźstwie szuka nowych dróg wyrażania swojej tożsamości. Nie zawsze odnajduje się w obrazie łagodnego mnicha nieulegającego emocjom. Jaka będzie więc przyszłość Tybetu?
IDEE: Powrót Boga (Davie, Jędrzejek, Rowland)
„Wierzący niepraktykujący” – często i chętnie posługujemy się tym określeniem, ponieważ trafnie charakteryzuje postawę części Polaków. Okazuje się jednak, że w Europie narasta zjawisko odwrotne, „przynależność bez wiary”: obywatele dobrowolnie płacą podatek kościelny, ale nie są wierzący. Czemu więc płacą?
KULTURA: Hanna Malewska (Iwasiów, Chutnik, Mizuro)
W 30. rocznicę śmierci Hanny Malewskiej jej utwory odczytują pisarki i krytyczki literatury. Czy z perspektywy współczesnego czytelnika powieści te można uznać – wedle słów samej Malewskiej – za „książki żywo urodzone”?
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
