Mieczysław Wajnberg (1918–1996) – może to być zaskakujące, ale ze statystyk programów koncertowych i nagrań płytowych wynika, że jest dziś najczęściej wykonywanym i nagrywanym kompozytorem polskim po Chopinie. Urodził się w Warszawie jako pierwszy kompozytor w niepodległej od miesiąca Polsce. Los rzucił go w wieku do 20 lat do ZSRR, gdzie pozostał do końca życia. Tam cieszył się pewnym uznaniem jako kompozytor muzyki użytkowej oraz koncertowej, jednak szersze zainteresowanie zaczął wzbudzać dopiero po swojej śmierci. Za życia największym impulsem do sławy było wystawienie jego opery Pasażerka na festiwalu w Bregencji – pierwszą operę, której akcja rozgrywa się w obozie koncentracyjnym, przyjęto jak sensację. Nie bez znaczenia dla zaciekawienia jego muzyką było jego żydowskie pochodzenie i wydarzenia z tym związane – ucieczka przed Niemcami z Warszawy do Rosji, później z Mińska do Taszkentu oraz aresztowanie za „żydowski nacjonalizm” w Moskwie. Jako muzyk czuł się Żydem, kształtowała go muzyka rosyjska, ale jako człowiek do końca życia czuł się Polakiem.
Ignacy Jan Paderewski (1860-1941) - światowej sławy pianista i kompozytor, polityk, mąż stanu, niestrudzony działacz na rzecz niepodległości Polski. Podporządkował życie i oszałamiającą karierę sprawie polskiej. Jako dziecko marzył, żeby stać się "kimś" i uratować ojczyznę. To marzenie spełniał i spełnił konsekwentnie - dzięki swej tytanicznej pracy i zdolnościom stał się pianistą koncertującym na wszystkich kontynentach, został idolem, gwiazdą, celebrytą i najlepiej zarabiającym pianistą w całej historii. Od 1914 roku każdy występ zaczynał przemową o Polsce, zjednał sobie najważniejsze koronowane i niekoronowane głowy państw, aż w końcu stał się jednym z autorów polskiej niepodległości. Magdalena Majewska opowiada o nim z nieukrywaną fascynacją. Tętniąca życiem narracja oczarowuje od pierwszych słów - niemal widzimy tego młodzieńca ze złotą czupryną, dowcipnego, atrakcyjnego, ambitnego, szlachetnego... i już rozumiemy, dlaczego swoją osobowością i muzyką hipnotyzował tłumy.
Stefan Kisielewski (1911-1991) - kompozytor, pisarz, publicysta, krytyk muzyczny, pedagog, w latach 1957-1965 poseł na Sejm. Na pytanie, w jaki sposób godzi tyle różnych aktywności, odpowiadał, że w pracy stosuje "umysłowy płodozmian" - jednego dnia polityka, innego muzyka. W dojrzałym wieku wyraził żal, że zbyt mało czasu poświęcił kompozycji, bowiem jako publicysta konsekwentnie krytykujący politykę rządów PRL-u był przez wiele lat nękany przez restrykcyjną cenzurę, obejmowany zakazem publikacji lub doświadczany odmową paszportu. "Domek ciasny, ale własny" - tak Kisielewski mawiał o swoich utworach, odpowiadając na zarzuty, że wciąż uprawia "lodowato neoklasyczny proceder kompozytorski", podczas gdy muzyka rozwinęła się w zupełnie innych kierunkach. Śledził te zmiany z wielką uwagą, a własnym poglądom dawał wyraz w licznych publikacjach i recenzjach. Pozostał jednak wierny przekonaniu, że muzyka to przede wszystkim doskonała konstrukcja, pełna napięć i logicznych rozwiązań harmonicznych. Czy któryś utwór traktował jako swój muzyczny amulet? W ostatniej kompozycji - Koncercie fortepianowym - umieścił gawota dla uczczenia "ulubionej Symfonii klasycznej Prokofiewa".
Eugeniusz Morawski (1876-1948) - jedna z najbarwniejszych i najciekawszych postaci polskiej muzyki pierwszej połowy XX wieku. Pomimo tego przez wiele lat był całkowicie zapomniany, a jeśli już o nim pamiętano, to tylko ze względu na to, że był rzekomym "wrogiem" Karola Szymanowskiego. Najnowsze badania rzuciły na postać Morawskiego zupełnie nowe światło. Był świetnym kompozytorem, a jego barwne, nastrojowe dzieła zasługują na poznanie, odkrywanie i na częstsze wykonania. Jako wpływowy pedagog uczył orkiestracji najważniejsze postaci polskiej muzyki drugiej połowy XX wieku, na czele z Lutosławskim i Panufnikiem. Działał jako niepodległościowiec, prężny organizator przedwojennego życia muzycznego oraz malarz. Pomimo tych wszystkich aktywności oraz wartości samej muzyki - Morawski został zapomniany. Tymczasem zarówno po części awanturniczy żywot tego twórcy, jak i sama muzyka - zasługują na pamięć i poznanie.
Mieczysław Karłowicz (1876-1909) - jeden z najwybitniejszych polskich symfoników, postać nieco tajemnicza w swej złożoności: późny romantyk i pozytywista zarazem, introwertyk i aktywny działacz społeczny, wrażliwy skrzypek i odważny taternik wytyczający nowe szlaki górskie, jeden z pierwszych narciarzy wędrujących po Tatrach, współtwórca TOPR-u, fotografik, literat, publicysta Tragiczna, przedwczesna śmierć sprawiła, że pozostawił dorobek kompozytorski nieduży, lecz wyjątkowego formatu - młodzieńcze pieśni, Koncert skrzypcowy, Symfonia "Odrodzenie" i sześć poematów symfonicznych zajmują wyjątkowe miejsce w literaturze muzycznej. Kochająca go matka mówiła, że "jego muzyka, jak on sam - do dna smutna". Czy rzeczywiście? Anna Woźniakowska śledzi rozwój i losy Mieczysia - Miecia - Mieczysława z nadzwyczajną empatią, pozwala czytelnikowi dyskretnie wejrzeć w bogatą, skomplikowaną naturę człowieka, którego działalność do dziś imponuje niebywałym rozmachem, a przejmujące utwory - nasycone tematyką niespełniającej się miłości, tęsknoty i śmierci - dotykają szczytów piękna i esencji życia ludzkiego.
Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010) - jeden z najważniejszych polskich kompozytorów. Odkrywca nowatorskich brzmień i jeden z liderów powojennej awangardy; zwrócił się następnie w kierunku słowa, melodii i najgłębszych ludzkich emocji. Międzynarodową sławę przyniosła mu III Symfonia "Symfonia pieśni żałosnych" - utwór na stałe już wpisany w światową kulturę, także tę popularną. Kompozytor przyjął ten sukces spokojnie. Nigdy nie zważał na muzyczne mody, komponował zawsze szczerze i z głębi serca. Bezkompromisowy w życiu i twórczości, ze strony kolegów i krytyków doświadczył zarówno uznania, jak i odrzucenia. Opowieść o życiu i muzyce Henryka Mikołaja Góreckiego to historia zmagań chłopca z przeciwnościami losu - śmiercią matki, własną chorobą, niezrozumieniem ze strony najbliższych. To opowieść o sile marzeń i wielkiej determinacji, które po latach zaprowadziły go na kompozytorski szczyt. Górecki był wyrazisty, zmienny w nastrojach i pełen kontrastów. Burzliwy i liryczny zarazem, rozmodlony i zadzierzysty, wręcz dosadny. Taka jest też jego muzyka. Bardzo polska w wyrazie, a jednocześnie uniwersalna, swoją autentycznością trafia do serc ludzi na całym świecie.
Maria Szymanowska (1789-1831) - pierwsza w Europie zawodowa pianistka i kompozytorka, niezwykła, pewna siebie, niezależna kobieta, matka trojga dzieci. Mickiewicz nazwał ją "królową tonów", wysławiał jej talent Goethe, współcześni uważali ją niemal za boginię, a wsparcia udzielali jej najwięksi kompozytorzy, jak Cherubini i Rossini. Jej występy budziły zachwyt i uwielbienie gdziekolwiek się pojawiała - od Warszawy do Petersburga, Moskwy i Kijowa, po Londyn, Paryż, najważniejsze ośrodki niemieckie, włoskie i inne. Żyła krótko, intensywnie koncertowała, całymi latami pozostając w podróży. Komponowała utwory na fortepian w modnym wówczas stylu brillant oraz pieśni. Barwną opowieść o jej życiu, działalności i twórczości przedstawia Danuta Gwizdalanka, która Szymanowską postrzega nie tylko jako wielce utalentowaną pianistkę, ale także jako "menadżerkę wirtuozowsko władającą technikami piaru" i zarazem pierwszą polską self-made woman, konsekwentnie pracującą nad "stworzeniem siebie" i zbudowaniem swojej kariery.
Romuald Twardowski - urodzony w 1930 roku w Wilnie polski kompozytor, który w swojej twórczości - operach i baletach, symfonice i kameralistyce, muzyce religijnej, w tym cerkiewnej, także w utworach dla dzieci - odnalazł klucz do połączenia tradycji z nowoczesnością, Zachodu ze Wschodem, świeżości z doświadczeniem. Tym kluczem jest mądrość i dążenie do piękna, które od siedmiu już dekad (!) dostrzegają słuchacze na całym świecie w kompozycjach Twardowskiego. Jego wspomnienia, publicystyka, fascynujące gawędy (nagrane przez PWM i dostępne w Internecie), a także długie godziny rozmów z twórcą pozwoliły autorowi monografii Mateuszowi Ciupce przedstawić losy artysty w całej złożoności kontekstów dziejowych. Książka, jak jej bohater, ma wileńskiego ducha - radość i pogoda ducha przezwyciężają dramaty, jasność myśli i wytężona praca pokonują wszelkie przeciwności. Opisując niezwykły, ponad 90-letni życiorys stale czynnego kompozytora, autor konstatuje z uznaniem, a i pewnym zadziwieniem: "od przedwojennego Wilna do Facebooka - to się nazywa przejść kawał drogi"
Fryderyk Chopin (1810-1849) - kompozytor i pianista niezwykły. "Kapelusze z głów, to geniusz" - stwierdził już jego rówieśnik Schumann, gdy zaledwie zetknął się z jego muzyką. Od pierwszej połowy XIX wieku, kiedy ów geniusz fortepianu zaczarował Europę, nic się nie zmieniło. Jedynie to, że oprócz Europy uwielbia go także reszta świata. Urokowi jego twórczości ulegają kolejne pokolenia pianistów i melomanów. Polski i uniwersalny, nasz i wszystkich. Jednakowo bliski i kochany. Tyle już o nim napisano. Czy można jeszcze więcej, lepiej, inaczej? Jakub Puchalski szuka prawdy o Chopinie w listach, tekstach z epoki oraz w samej jego muzyce, a poprzez ciekawe konteksty i porównania nie tylko pokazuje przekraczanie przez twórcę granic swojej epoki, lecz także pozwala nam lepiej zrozumieć jego fenomen. Wnikliwie słucha, dzięki czemu odkrywa twórcę natchnionego i jednocześnie skupionego na formie, o czym opowiada nam w sposób prosty, bez sięgania po specjalistyczne pojęcia. Podczas tej lektury jesteśmy naprawdę blisko Chopina!
Stanisław Moniuszko (18191872) kompozytor, dyrygent, pedagog, twórca słynnej Halki, Strasznego dworu i Hrabiny oraz blisko trzystu pieśni zawartych w Śpiewnikach domowych. Jego twórczość operowa i pieśniarska ma ogromną wagę dla muzyki polskiej i umuzykalniania polskiego społeczeństwa. Lecz nie są to jedyne wybitne jego utwory. Mniej znana muzyka kantatowa, religijna czy fortepianowa wciąż czeka na wyjście z niesprawiedliwego cienia jego słynniejszych dzieł. Spojrzenie Ignacego Zalewskiego na postać Moniuszki odkrywa w sposób pozbawiony patosu i zastałych etykiet czy uprzedzeń ciekawego człowieka i interesującego kompozytora. Autor przenosi go z niedostępnego cokołu ojca opery narodowej na grunt codziennego życia, kreśląc jego przekonujący portret m.in. przy pomocy listów i tekstów z epoki. Wsłuchuje się także w głosy najnowszych biografów, niuansujących sylwetkę kompozytora.
Henryk Wieniawski (1835-1880) - polski kompozytor i światowej sławy skrzypek, nazywany "księciem skrzypków", "królem struny G", "czarodziejem skrzypiec", "ostatnim wirtuozem romantyzmu" - artysta, o którym można by dziś powiedzieć, że był celebrytą w najlepszym tego słowa znaczeniu. Jego spuścizna twórcza nie należy do obfitych, ale jej ranga w światowej literaturze skrzypcowej jest fundamentalna. Barwną biografię i niezwykłe koleje losów tej fascynującej postaci opowiada Mateusz Borkowski, który prowadzi Czytelnika śladami licznych tourne wirtuoza, koncertującego z intensywnością porównywalną do dzisiejszych gwiazd muzyki pop i rocka. Wirtuoza zarówno obdarzonego ogromnym temperamentem, jak i głęboko lirycznego. Jego imieniem opatrzono słynny poznański Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy i choć niemal każdy o konkursie słyszał, to nie każdy zna sylwetkę jego patrona. Aż dziw, bo biografia ta jest niczym atrakcyjny scenariusz filmowy - wciąga bez reszty.
Wojciech Kilar (1932-2013) "uruchamiał w innych poczucie, że mają do czynienia z kimś lub czymś znajomym" - pisze Magda Miśka-Jackowska. Tak było z Kilarem człowiekiem, który jako dziecko uciekał z ogarniętego wojną Lwowa, i tak samo jest z Kilarem kompozytorem. Jego Orawa znalazła miłośników w filharmonii, Angelusem ludzie się modlą, Krzesany jest niezmiennie synonimem zachwytu nad potęgą gór. Polonez z Pana Tadeusza wyszedł dumnie poza kino, a Pieśń o małym rycerzu stała się balladą-hymnem kadry siatkarzy. Żadnemu innemu polskiemu twórcy nie udało się dotrzeć do tak szerokiego grona odbiorców, a zainteresowanie jego muzyką nie dotyczy wyłącznie Polski - Draculą podbił przecież Hollywood. Pisana ze szczerą sympatią, pełna uroku opowieść o losach Kilara, jego wspaniałej osobowości, dowcipie, codzienności i oszałamiającej karierze, a także o fenomenie jego ciągłej obecności - to lektura dla każdego, do przeczytania "na jednym oddechu".Magda Miśka-Jackowska - dziennikarka i prezenterka radiowa. Autorka podcastu o muzyce filmowej "Score and the City". Jest cenionym konferansjerem, prowadzi prestiżowe wydarzenia kulturalne w całej Polsce. Przez 15 lat stworzyła w RMF Classic wiele lubianych programów, m.in. "Moje kino", za które w 2010 roku dostała nagrodę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (najlepszy program radiowy lub telewizyjny o tematyce filmowej), oraz "Zagraj to jeszcze raz", czyli radiową opowieść o fenomenie muzyki filmowej, pierwszą taką produkcję w polskich mediach i w 2019 roku nagrodzoną w plebiscycie MediaTory. Przeprowadziła setki wywiadów radiowych i telewizyjnych z największymi osobowościami świata kultury. W swojej pracy pedagogicznej związana z Akademią Muzyczną w Łodzi i Uniwersytetem Śląskim. Autorka Przewodnika po muzyce filmowej (PWM, w przygotowaniu).
Wolfgang Amadeus Mozart (17561791) austriacki kompozytor, jeden z trzech klasyków wiedeńskich, powszechnie uznawany za geniusza muzycznego i powszechnie też znany ze swych przebojowych utworów, o których nawet nie-melomani wiedzą, że wyszły spod jego pióra młodziana w peruce, znanego im choćby z czekoladowych kulek. Żywy, dowcipny, błyskotliwy, skłonny do żartów, kochający zabawy i grę w bilard. Jego sława jako cudownego dziecka z Salzburga rozchodziła się po Europie dzięki podróżom i popisom w roli skrzypka, klawiszowca, improwizatora i kompozytora tworzącego dużo i w szalonym tempie.Z właściwą sobie wyostrzoną optyką Danuta Gwizdalanka kreśli wyrazisty portret Mozarta i jego kariery. Daje szybki, lecz wnikliwy rzut oka na czasy, w których żył, na dzieła, które pisał, oraz z przenikliwością oddziela prawdę od mitów i legend powstałych wokół jego życia i przedwczesnej śmierci.
Hector Berlioz (1803–1869) – francuski kompozytor, dyrygent, pisarz, publicysta, stuprocentowy romantyk, odważny, bezkompromisowy rewolucjonista w traktowaniu orkiestry symfonicznej, twórca nowych gatunków muzycznych. Kilka jego dzieł – jak Symfonia fantastyczna, Harold w Italii czy teoretyczny Traktat o nowoczesnej instrumentacji i orkiestracji – zyskało w historii muzyki status przełomowych, niosących nowe jakości, jakich nikt przed nim nie odkrywał. O nich, a także o wielu perypetiach życiowych, zawodowych i oczywiście romantycznych uniesieniach serca opowiada z równie romantyczną pasją Bruno Messina – biograf i zaangażowany admirator twórczości swego rodaka. Bez tej pasji nie sposób zrozumieć źródeł muzyki Berlioza, buzującej emocjami, nasyconej niepokojem, wzniosłością, słodyczą i… miłością.
Grażyna Bacewicz (1909–1969) – kompozytorka o indywidualnym, wyrazistym stylu, znakomita skrzypaczka, bardzo dobra pianistka, utalentowana pisarka, przez wiele lat wiceprezes Związku Kompozytorów Polskich, jurorka najważniejszych międzynarodowych konkursów muzycznych, a zarazem silna i wrażliwa kobieta, wyjątkowo rodzinna, obdarzona szczególnym urokiem osobistym, niezwykłą energią i wielkim potencjałem twórczym. Światowa sława stała się jej udziałem, kompozycje były nagradzane, niemal od razu prezentowane przez najlepszych wykonawców i wydawane. Entuzjastyczne recenzje pisali krytycy, wśród nich Stefan Kisielewski, który dostrzegał w jej grze „żarliwą drapieżność”, a Koncert na orkiestrę smyczkową określił jako „«krwisty kawał» zdrowej i smacznej muzyki”. Opowieść biograficzną, opartą w dużej mierze na listach i innych dokumentach rodzinnych, otrzymujemy niejako „z pierwszej ręki” – od wnuczki artystki.
Georg Philipp Telemann (1681–1767) – niemiecki kompozytor o ogromnym dorobku, jeden z pierwszych propagatorów i menedżerów muzyki, rówieśnik i dobry znajomy Bacha i Händla, wybitny kapelmistrz swoich czasów, samouk. Swoją działalność związał z dworami w Lipsku, Eisenach, Frankfurcie nad Menem, Hamburgu, Bayreuth, a także… w Żarach i Pszczynie, co pozostawiło pewien ślad w muzyce. Z sympatią odnosił się do ludzi tam spotkanych oraz ich folkloru, toteż znajdujemy w jego kompozycjach jakże atrakcyjne dla nas polonica. Pozostawił spuściznę, której mało kto mógł dorównać – ok. 3000 (!) utworów. Pisał m.in. opery, oratoria, msze, pasje, kantaty, instrumentalne sonaty, koncerty i suity – wszystkie stosowane wówczas gatunki. Komponował szybko i atrakcyjnie. Dziś powiedzielibyśmy, że był „wziętym” twórcą. Trudu dogłębnego przestudiowania biografii i dzieł Telemanna podjął się Karol Bula, admirator jego muzyki, o której pisze, że jest nacechowana „niezwykłą elegancją i naturalnym wdziękiem”. Mała biografia jest zaledwie wycinkiem obszernych badań Autora.
Biografia jednego z najciekawszych i najbardziej tajemniczych kompozytorów poskich.
Paweł Szymański nie dba o autopromocję, nie znajdziemy go w mediach społecznościowych, nie ma strony internetowej ani swojego stałego wydawcy. O sobie nie wypowiada się wcale, a o swoich utworach - z rzadka i niechętnie.
Krzysztof Kwiatkowski mówi wprost: "Pisanie o muzyce Pawła Szymańskiego to jakby działanie wbrew samemu kompozytorowi". Podjął jednak trud napisania tej małej monografii, proponując nam podróż przez fascynujące dzieła Szymańskiego. I choć w książce nie znajdziemy raczej anegdot dotyczących twórcy i jego środowiska, powie nam ona znacznie więcej o samym Szymańskim niż jakakolwiek dykteryjka. Całości dopełniają trzy wypowiedzi przyjaciół Pawła Szymańskiego, też kompozytorów, którzy uchylają rąbka dobrze strzeżonej tajemnicy i dodają do wizerunku artysty kilka ciekawych elementów.
Biografia kompozytora zaginionego pokolenia. Po świetnym debiucie w latach 30. i pracowicie spędzonym czasie okupacji Palester uważany był za jednego z najlepiej zapowiadających się kompozytorów polskich. Decyzja o pozostaniu na Zachodzie spowodowała, że z dnia na dzień stał się w Polsce persona non grata. Dwudziestoletnia praca w rozgłośni Radia Wolna Europa zapewniła mu utrzymanie i dała poczucie kontaktu z Ojczyzną, ale spowodowała jednak, że coraz bardziej postrzegany był jako redaktor, a nie twórca. A przecież nie przestał być kompozytorem. Do końca życia aktywny, komponował, podążając własną drogą. Jego twórczość imponuje szerokością horyzontów i ciężarem gatunkowym. Autor książki kreśli portret kompozytora pragnącego żyć i tworzyć godnie, w poczuciu wolności. Dramat wielkiego talentu w machinie historii. Ważna lektura bez znajomości dzieła i losów Palestra historia muzyki polskiej XX wieku jest niepełna.
Życie i dzieło Witolda Lutosławskiego opisywano już wielokrotnie i obszernie. W tak niedużej objętości otrzymujemy samą esencję treści na temat jego osobowości, szczególnego stylu bycia oraz kontekstów rodzinnych i historycznych, w jakich przyszło mu żyć i tworzyć. Rzut oka na najważniejsze dzieła - oraz idee ekompozytorskie - pozwala zrozumieć, co zapewniło mu zaszczytne miejsce w dziejach muzyki i w życiu muzycznym. Autorka opisuje historię kompozytora przystępnie i z sympatią. Wybór wypowiedzi przyjaciół kompozytora - znanych postaci ze świata kultury - dopełnia obraz znakomitego artysty, człowieka obdarzonego wybitnym intelektem i serdecznego w kontaktach z ludźmi.
Franciszek Lessel (1780–1838)– kompozytor i pianista, ale też… dyrygent, pedagog, architekt, ogrodnik, agronom, medyk, zarządca i inspektor. Syn Wincentego Lessla – nadwornego muzyka na słynnym dworze książąt Czartoryskich w Puławach. Uczeń Józefa Haydna – jeden z nielicznych tak wysoko cenionych przez mistrza. Bezpośredni poprzednik Chopina w muzyce fortepianowej i we wczesnym stylu romantycznym. Jego życie jest owiane mnóstwem tajemnic dotyczących pochodzenia, z których wielu pewnie nigdy nie uda się odkryć. Niesłusznie zapomniany, a bardzo wartościowy autor symfonii, kwartetów smyczkowych, triów fortepianowych, utworów kameralnych. Autor pieśni do znanego zbioruŚpiewów historycznychJuliana Ursyna Niemcewicza i pierwszego koncertu fortepianowego w muzyce polskiej. Zrazu obiecujący wirtuoz i kompozytor z czasem porzucił zawód muzyka, aby utrzymać rodzinę – został zarządcą w domach arystokracji i inspektorem w szkołach.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
