Rafał Habielski, Paweł Machcewicz, „Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa w latach 1950–1975”
Powstałe z inicjatywy Stanów Zjednoczonych Radio Wolna Europa było jednym z najważniejszych oręży Zachodu w zimnej wojnie. To dzięki RWE przełamany został monopol informacyjny reżimów komunistycznych za żelazną kurtyną. Cele Radia były polityczne, ale podejmowało ono różne tematy – mówiło o sprawach międzynarodowych, sytuacji w bloku wschodnim i na Zachodzie, o literaturze, muzyce, sztuce, historii.
Polska sekcja RWE rozpoczęła emisję w 1950 roku. Od roku 1952, przez dwadzieścia trzy lata, kierował nią Jan Nowak-Jeziorański. Zespół Rozgłośni musiał mierzyć się m.in. z kampanią zniesławiającą oraz zagłuszaniem programu w PRL, a także z amerykańską polityką wobec Polski: zmienną, często sprawiającą wrażenie bardziej zestawu haseł niż spójnego planu. Mimo to liczba słuchaczy stale rosła.
Pierwszy tom „Dokumentów i materiałów do dziejów Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa” przedstawia wszystkie najważniejsze aspekty fenomenu RWE – okoliczności polityczne, cele i metody, poglądy zespołu oraz ograniczenia. Książka zawiera m.in. nieznane szerzej dokumenty z postulatami strony amerykańskiej, które obrazują determinację Nowaka świadomego skali możliwości i zadań Radia.
„W lutym 1958 roku Nowak został poinformowany o projekcie wprowadzenia wstępnej, tj. przeprowadzanej przed emisją, kontroli treści audycji przez urzędników amerykańskich znających język polski. Zasadzie tej, zgodnie z którą stworzona miała być nowa jednostka organizacyjna w strukturze RWE (potocznie «Control Unit»), podlegać miały wszystkie sekcje RWE. Tym razem opór był twardy. Nowak oświadczył, że nie będzie mógł się podporządkować zarządzeniu, a jego stanowisko jest «ostateczne». Uważał, że gdyby doszło do stosowania cenzury prewencyjnej, nie miałby «możliwości jakiejkolwiek obrony bardziej niezależnej linii politycznej» i nie mógłby «skutecznie przeciwstawiać się różnym naciskom». Zespół solidaryzował się z jego stanowiskiem, podjęto decyzję w sprawie zbiorowej dymisji sekcji polskiej, co – gdyby do niej doszło – byłoby dla Amerykanów poważnym problemem, politycznym i propagandowym; pracownicy Rozgłośni mającej wolność w nazwie i mówiącej w jej imieniu protestowaliby przeciw jej ograniczaniu”.
Rafał Habielski, Paweł Machcewicz
Rafał Habielski (1957) – historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Znawca historii polskiej prasy. W kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się losy polskiej emigracji po II wojnie światowej. Za książkę „Życie społeczne i kulturalne emigracji” otrzymał w 2001 roku Nagrodę im. Jerzego Giedroycia. Jest członkiem Rady Programowej Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Paweł Machcewicz (1966) – historyk, profesor zwyczajny w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. W latach 2008–2017 dyrektor Muzeum Drugiej Wojny Światowej w Gdańsku. Autor wielu książek, m.in. „Władysław Gomułka” (1995), „Emigracja w polityce międzynarodowej” (1999), „«Monachijska menażeria», walka z Radiem Wolna Europa 1950–1989” (2007). Laureat m.in. Nagrody Historycznej Tygodnika „Polityka” (1994) i Nagrody im. Jerzego Giedroycia (2001).
Opracowanie Kamila Kamińska-Chełminiak, Piotr Swacha
Wydanie pierwsze, Wrocław 2018
Seria Świadkowie Historii, Dokumenty i materiały do dziejów Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, t. I
Projekt okładki Agnieszka Pasierska
ISBN 978-83-65588-72-2
ISBN serii 978-83-65588-71-5
Opracowanie graficzne Robert Oleś / d2d.pl
Muzeów opowiadających o II wojnie światowej jest wiele, ale narracja wystawy w Gdańsku zupełnie zmienia sposób postrzegania wojny, takie muzeum to osiągnięcie cywilizacyjne. Wystawa jest bardzo uniwersalna, ponieważ opowiada o losach ludności cywilnej na całym świecie, lecz równocześnie jest też bardzo polska, bo nie brakuje najważniejszych wydarzeń związanych z wojenną historią naszego kraju. Polscy politycy i naukowcy często skarżą się, że świat ich nie rozumie. Jeśli tak faktycznie jest, to wystawa w Muzeum II Wojny jest szansą, aby dotrzeć do szerszego kręgu odbiorców, nie tylko polskich.Timothy SnyderO kulisach walki o Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku pisze Paweł Machcewicz, jego twórca i pierwszy dyrektor.
Najkrwawszy konflikt w historii i jego długi cień. Czy sprawiedliwość po wojnie w ogóle jest możliwa? Zgładzeni w obozach śmierci, zagłodzeni w gettach, zabici podczas czystek etnicznych, rozstrzelani w publicznych i potajemnych egzekucjach, spaleni żywcem we własnych domach, piwnicach i stodołach, spopieleni podczas bombardowań... Katalog zbrodni drugiej wojny światowej zdaje się nie mieć końca. Ile jest ofiar? Nawet nie umiemy tego policzyć! Dziesiątki milionów... Większość spośród nich to cywile. Ci, którzy przeżyli, wychodzą z konfliktu nie z bliznami, ale z otwartymi ranami, Zanim się zagoją, potrzebna jest sprawiedliwość, albo choć odwet i zemsta. Bo bezprecedensowa jest nie tylko liczba ofiar, ale i sprawców. Czy uda się ukarać choćby dziesięć procent z nich? Ilu trzeba postawić przed sądem, ilu rozstrzelać, żeby sprawiedliwości stało się zadość? Wybitni historycy Andrzej Paczkowski i Paweł Machcewicz zadają pytanie, jak świat poradził sobie z rozliczeniami. I czy na pewno ukarano tych, którzy na to najbardziej zasługiwali? Czy wina spotkała się ze słuszną karą? No i co ma do tego wszystkiego polityka.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
