Punktem wyjścia analiz zaprezentowanych w niniejszej publikacji jest teza sformułowana przez Lennarda J. Davisa, zgodnie z którą, „by zrozumieć niepełnosprawne ciała, należy wrócić do koncepcji normy, normalnego ciała” (Davis 1995, s. 23). W tym lapidarnym, a jednocześnie intelektualnie inspirującym i kontrowersyjnym sformułowaniu Davis zawarł nie tylko wykładnię pierwotnego sensu kulturowego modelu niepełnosprawności, ale także ogólną sugestię związaną z tworzeniem i wykorzystywaniem na gruncie studiów o niepełnosprawności (disability studies) terminologii, której właściwe znaczenie, a w istocie dyskursywna wieloznaczność, powstaje w wyniku zastosowania znaków tekstowych – ukośników, dywizów lub nawiasów. Obie te kwestie będą przedmiotem osobnych rozważań w dalszych partiach tekstu, natomiast w tym miejscu, posiłkując się myślą Davisa, chciałbym jedynie zarysować mechanizm wyłonienia się tematyki i tytułu tej książki. Niniejsze opracowanie nie jest sprawozdaniem z rygorystycznie pod względem teoretycznym i metodologicznym zaplanowanych i zrealizowanych badań. Wykorzystałem raczej możliwości, jakie stwarza esej krytyczny, którym jako całość jest prezentowany tekst. Z kolei ostatnie podrozdziały mogą być potraktowane jako osobne, mniejsze opracowania, których treść każdorazowo porządkuje wyznaczona tytułem tematyka. Starałem się jednak o ich uspójnienie zarówno w obrębie rozdziału, jak i w ramach teorii i kierunków analizy wyznaczonych we wcześniejszych częściach. Ze wstępu

Książka Jakuba Turkiewicza jest wyjątkowa, ponieważ jej autor łączy kompetencje i warsztat historyka z ogromem wiedzy wieloletniego fana Gwiezdnych wojen, który zna doskonale i wielowymiarowo środowisko fandomu, a jednocześnie zachowuje dystans naukowca, który przygląda się i wnikliwie analizuje wybrane zjawiska oraz wpisuje je w szersze konteksty historii Polski powojennej i szeroko rozumianej kultury popularnej. Dzięki temu prezentowana książka stanowi drobiazgowe studium nie tylko historii fandomu oraz zjawiska Star Wars w Polsce, ale również kultury PRL-u i jest ważnym głosem w nurcie jej badań. Jednocześnie jej forma jest lekka, uzupełniona w bogaty materiał ikonograficzny, co zdecydowanie ułatwia i uprzyjemnia odbiór. Myślę, że warto się o tym samodzielnie przekonać. Z Przedmowy Anny Idzikowskiej-Czubaj Jakub Turkiewicz – z wykształcenia historyk, a z zamiłowania fantasta. Publikował cykliczne artykuły na temat filmów science fiction i fandomu Gwiezdnych wojen w magazynie „Sfera”, okazjonalnie współpracował też z innymi czasopismami, gdzie popularyzował wiedzę na temat kolekcjonerstwa fantastycznych gadżetów. Prowadził humorystyczną stronę starwarsy.pl, która z czasem przerodziła się w wirtualne muzeum pamiątek po polskiej wersji zjawiska Star Wars i przygotowywał artykuły publikowane na stronie efantastyka.pl. W roku 2018, wspólnie z reżyserem Radosławem Salamończykiem, zrealizował film dokumentalny Wojna gwiazd, nominowany przez Popkulturową Akademię Wszystkiego do Nagrody Misie. Pisuje opowiadania – debiutował w „Nowej Fantastyce”, jego teksty ukazywały się też w miesięczniku „Science Fiction Fantasy i Horror”.

Niniejsze rozważania są próbą odpowiedzi na pytania, które stawiam sobie od przynajmniej 1998 roku. Wtedy właśnie miała miejsce w Rzeszowie sesja, której organizator, profesor Piotr Żbikowski, postawił przed uczestnikami problem klasyfi kacji zjawiska, określonego mianem oświeceniowo-romantycznego przełomu. Pojawiło się w jej czasie wiele pytań i sugestii, które uwidoczniły nie tylko zagadnienia czysto badawcze, ale i okazały rzecz o wiele poważniejszą – potrzebę przeformułowania spojrzenia na polską literaturę i sztukę w „oświeceniu i romantyzmie”. Przez już ponad dwadzieścia lat przybyło mnóstwo edycji, opracowań, pomysłów i rozwiązań, które spraw bynajmniej nie wyjaśniły, ale skomplikowały je jeszcze bardziej. Okazało się, że polska kultura po trzecim zaborze wcale nie umilkła ani nie stała się monotematyczna i z góry skazana na porażkę z kulturami obcymi. Wręcz przeciwnie, był to czas krystalizowania się polskiego modelu kulturowego, zaczętego jeszcze głęboko w wieku XVIII.

Praca dotyczy jednego z rodzajów książek rękopiśmiennych czasów staropolskich, w których gromadzono i rejestrowano materiały życia publicznego, zarówno o charakterze aktowym, związane z realizacją czynności urzędowych osób i instytucji (np. uniwersały i zarządzenia królewskie, konstytucje sejmowe, lauda i instrukcje sejmikowe, traktaty międzynarodowe, korespondencja urzędowa, mowy sejmowe senatorów i posłów ziemskich), jak i prywatnym, związane z uczestnictwem w życiu publicznym (np. publicystyka polityczna, manifesty, satyry, paszkwile, korespondencja prywatna o tematyce publicznej, także diariusze i relacje zgromadzeń publicznych). W polskiej terminologii biblioteczno-archiwalnej znane są one przeważnie pod terminami silva rerum i miscellanea. W Rzeczypospolitej szlacheckiej zajmowały one ważne miejsce w repertuarze książki rękopiśmiennej – stały się jednym z najliczniejszych jej rodzajów i podstawowym gatunkiem prywatnej dokumentalistyki bieżącego życia publicznego, ważnej zwłaszcza dla piśmiennictwa o charakterze nieoficjalnym i nieurzędowym, niegromadzonym i nierejestrowanym w urzędowych księgach wpisów. W tym też kryje się znaczenie tego rodzaju dzieł – bez nich nie przetrwałoby do naszych czasów wiele ulotnych pism publicystycznych, listów prywatnych dotyczących spraw publicznych i innych tego typu materiałów. Pod względem sposobu opracowania i zawartości treściowej stanowią one także odbicie poziomu intelektualnego, poglądów politycznych i zainteresowań czytelniczych ówczesnego społeczeństwa, dzięki czemu stanowią one same w obie ważne źródło historyczne.

Bogato ilustrowany, wnikliwy esej, pokazujący, że grzech stanowi siłę napędową wszystkich głównych postaci szekspirowskich, zarówno w komediach, jak i tragediach. Wyselekcjonowane fragmenty dramatów, w których obecność grzechów głównych jest bardzo wyraźna, autor zestawia z ikonografią epoki, głównie niderlandzką. Obrazy nie zostały jednak dobrane na zasadzie wyszukiwania „ilustracji” do poszczególnych scen, lecz wspólnoty wrażliwości i widzenia świata. Dzięki temu Limon tworzy obraz epoki (renesansu i baroku), która wyrosła na fundamencie nowo powstałej kultury miejskiej.

Seria JERZY GIEDROYC I... to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, a także reedycje wybranych książek opublikowanych w ramach Biblioteki „Kultury”. To pierwsza książka o Michaile Hellerze – jednym z najbardziej znanych krytyków komunizmu w ostatnich dwóch dekadach istnienia ZSRR, który dzięki zdolności połączenia pracy naukowej z publicystyką oraz zainteresowań historycznych z tematyką współczesnej mu sytuacji społecznej i politycznej stał się historykiem niezwykle popularnym. Autor wydobywa polskie wątki z biografii Hellera, który pod pseudonimem Adam Kruczek publikował przez niemal trzydzieści lat comiesięczne felietony W sowieckiej prasie w „Kulturze” Jerzego Giedroycia. * Praca jest odkrywcza i wnosi wiele do stanu wiedzy o polsko-rosyjskich powiązaniach intelektualnych w XX wieku. Jędrzej Piekara jest znakomitym badaczem, dociera do publikacji, archiwów, przeprowadza rozmowy ze świadkami historii. prof. dr hab. Piotr Mitzner Książka dostarcza czytelnikowi bezcennego materiału, jest niesłychanie ważna dla badaczy relacji polsko-rosyjskich, badaczy emigracji polskiej, głównie tej skupionej wokół paryskiej „Kultury” (ale też londyńskiej), emigracji rosyjskiej, szczególnie tzw. „trzeciej fali”. Wartości publikacji nie determinuje li tylko bohater książki, jej niepodważalny atut zawiera się w podjęciu przez autora problemu spoza dotychczasowego horyzontu badań historycznych i historycz¬noliterackich. prof. dr hab. Tadeusz Sucharski

Tym razem znana warszawska przewodniczka Ewa Sztompke zaprasza swoich czytelników na wyprawę śladami warszawskich pomników. Zachęcając do wspólnych wędrówek, pisze we wstępie do książki: „Nietuzinkowe historie pomników Warszawy to drugi zbiór moich przewodnickich opowieści. Po nietuzinkowych mieszkańcach Warszawy, postanowiłam przybliżyć dzieje stołecznych pomników i historie postaci w nich uwiecznionych. W trzydziestu rozdziałach znajdziecie opowieści o ponad osiemdziesięciu warszawskich monumentach, tych powszechnie znanych i często przez nas podziwianych, ale także nieco ukrytych w zakamarkach naszego miasta, w parkach, na skwerach czy szkolnych podwórkach”. Ewa Sztompke − licencjonowana przewodniczka po Warszawie, pilotka wycieczek, autorka bloga WawaManiak. Od wielu lat związana z turystyką miejską. Wielbicielka Warszawy, po której z pasją oprowadza turystów, dzieląc się z nimi wiedzą o swoim mieście. Opowiada zarówno o zabytkach i historii Warszawy, jak i o ludziach, którzy tę historię tworzyli. Pokazuje miasto od nieco innej strony. Obok dobrze znanych staromiejskich ulic, Łazienek czy Wilanowa zabiera turystów również w praskie zaułki, zapomniane rewiry Śródmieścia, Woli, Żoliborza. Profesjonalizm przewodnicki łączy z anegdotą i humorem.

O ile listy dedykacyjne w dawnej książce drukowanej mają stosunkowo bogatą literaturę przedmiotu, o tyle dedykacje w książce współczesnej rzadko znajdywały swojego badacza. Tę lukę wypełnia recenzowane studium. Annie Grucy udało się znacznie poszerzyć dotychczasową wiedzę na temat cech wydawniczych książki XIX i początków XX wieku, przede wszystkim w odniesieniu do dedykacji, ale nie tylko. Wskazała i poddała analizie jej miejsce w strukturze książki, wyodrębniła jej formy i skierowała uwagę na przyczyny ich zmian.Wyniki badań Anny Grucy pokazują, że dedykacje dostarczają niezwykle istotnych informacji dotyczących danych bibliograficznych, umożliwiających identyfikację/weryfikację autorstwa dzieł czy ich tłumaczy, co pozwala na korektę spisów bibliograficznych i katalogowych. Ich analiza treściowa prowadzi do głębszego poznania okoliczności powstawania różnego rodzaju tekstów, odtworzenia (do pewnego stopnia) procesu twórczego, inspiracji, bardziej precyzyjnego określenia czasu i miejsca powstania dzieła, a także okresu od jego ukończenia do ukazania się drukiem. Równie interesujące jest zwrócenie uwagi na związek dedykacji z treścią książek. Badania uwzględniły sposób doboru adresatów, przyniosły cenne informacje o autorze i współautorach, o jego relacjach rodzinnych, towarzyskich, udziale w życiu naukowym i literackim w wymiarze krajowym i zagranicznym itp. Wpisują się również w rozważania nad mecenatem w XIX i początkach XX wieku.Dedykacje są ponadto świadectwem patriotycznych postaw zarówno tych bardziej znanych uczestników walk powstańczych, jak i tych nieznanych z innych źródeł, co po raz kolejny wskazuje na wartość tego rodzaju tekstów i potrzebę ich badania. Uwidaczniają się w nich nie tylko działania na rzecz obrony polskiego języka, organizacji polskiego szkolnictwa i roli w tych procesach książek dla ludu, ale także problemy społeczne.Z recenzji prof. dr hab. Marii JudyDr hab. Anna Gruca jest profesorem w Instytucie Studiów Informacyjnych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Instytucie Historii PAN. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii ruchu wydawniczego w Krakowie, szczególnie na przełomie XIX i XX wieku, zagadnień morfologii książki, książki i czasopism dla ludu oraz bibliografii. Jest autorką monografii Księgozbiór Stanisława Wyspiańskiego (1990), Spółka Wydawnicza Polska (18901916) wydawnictwo krakowskich konserwatystów (1993), Nakładem własnym Autorzy jako wydawcy swoich prac w Krakowie w dobie autonomii galicyjskiej (2007) oraz ponad 60 artykułów, a także redaktorem naukowym i współautorem rocznika Bibliografia Historii Polskiej.

Ten kompletny, najobszerniejszy w historii, przewodnik po modzie vintage nie jest kolejną zwykłą historią mody, ale raczej próbą ukazania, jak przeszłość aktywnie kształtuje jej teraźniejszość – co wyraźnie widać na ulicy, wybiegach i w stylizacjach wpływowych wielbicielek mody vintage takich, jak Kate Moss czy Sienna Miller. W książce zamieszczono prace wybitnych projektantów światowej sławy oraz projekty artystów mniej znanych, ale uwielbianych przez kolekcjonerów, jak chociażby Lilli Ann i Horrockses Fashions. Zaprezentowano tu niepowtarzalne egzemplarze rzemieślniczego wzornictwa, jak i ikoniczne elementy mody vintage: stanik Marilyn Monroe czy suknię Ossie’ego Clarka uwiecznioną na znanym obrazie Davida Hoppera.

Książka Krakowskie hafty do połowy wieku XV i ich twórcy dotyczy jednego z najwspanialszych okresów w historii haftu, kiedy technika ta była najbliższa malarskiej i nazywano ją acupicturą.W książce podjęto próbę określenia, kim byli krakowscy twórcy haftów (kobiety z wyższych warstw społecznych, zakonnice i zakonnicy, hafciarze dworscy i hafciarze miejscy). Najwięcej uwagi poświęcono rzemieślnikom pracującym w mieście w interesującym nas okresie w Krakowie pracowało kilkunastu hafciarzy. Starano się ustalić ich miejsce w strukturze społecznej i ewentualną przynależność cechową. Ważnymi zagadnieniami poruszanymi w publikacji są metody pracy w warsztacie hafciarskim, specjalizacje hafciarzy oraz ich współpraca z malarzami na etapie przygotowywania projektu haftu.Średniowieczne dzieła powstałe do połowy wieku XV w krakowskich warsztatach hafciarskich przetrwały jedynie w skarbcach katedr i zakrystiach kościołów, niektóre z nich przechowywane są obecnie w muzeach. Są to: stuła, dziewięć pretekst oraz trzy hafty zachowane fragmentarycznie. Różnorodność dzieł nie pozwoliła na ich wspólne ujęcie, każde z nich wymagało opracowania monograficznego. Prezentowane tu hafty są istotnym źródłem informacji na temat techniki wykonania, inspiracji artystycznych i stylu ich twórców oraz przedstawień ikonograficznych najczęściej stosowanych w Krakowie. Ich analiza pozwoliła dostrzec specyfikę krakowskiego hafciarstwa do połowy wieku XV i wskazać zewnętrzne wpływy artystyczne oraz związki ze sztuką lokalną.

Przekrój 1/2022

Defining design of the 20th and 21st centuries From Azzedine Alaïa, Cristóbal Balenciaga, and Coco Chanel to Alexander McQueen, Yves Saint Laurent, and Vivienne Westwood, more than a century’s worth of fashion greats from the permanent collection of The Museum at FIT in New York City are celebrated in this fresh edition of Fashion Designers A–Z. 15 new names join the ranks of the industry’s most admired—Phoebe Philo, Patrick Kelly, and Sonia Rykiel, to name a few—in this updated and expanded release showcasing some 500 garments in the Museum’s permanent collection. From an exquisitely embroidered velvet evening gown to Mondrian-influenced minimalist chic, each piece has been selected and photographed not only for its beauty, but for its representative value, distilling the unique philosophy and aesthetics of each of the featured designers. In her introductory essay, the Museum’s director and chief curator Valerie Steele writes about the rise of the fashion museum, and the emergence of the fashion exhibition as a popular and controversial phenomenon. International style authority Suzy Menkes contributes a foreword, texts by the museum’s curators shine historical light on each label and garment pictured, and 125 drawn portraits by artist Robert Nippoldt pay homage to the creators behind them.

They’re not your girls next door Fashion and fetish in a female fantasyland Ellen von Unwerth was a supermodel before the term was invented, so she knows a thing or two about photographing beautiful women. Now one of the world’s most original and successful fashion photographers, she pays homage to the world’s most delectable females in Fräulein. This celebration of our era’s sexiest female icons includes Claudia Schiffer, Kate Moss, Vanessa Paradis, Britney Spears, Eva Mendes, Lindsay Lohan, Dita von Teese, Adriana Lima, Carla Bruni, Eva Green, Christina Aguilera, Monica Bellucci and dozens more. Switching effortlessly between color and immaculate black and white, von Unwerth’s photography revels in sexual intrigue, femininity, romance, fetishism, kitsch humor, decadence and sheer joie de vivre. Whether nude or in lingerie and a dazzling smile, her subjects are never objectified. Some flaunt personal fantasies; others are guarded, suggesting that we have stumbled into a secret world. Fashion and fantasy were never so enchantingly combined.

Książka w swym zakresie tematycznym odnosi się do potencjału i wartości dziedzictwa kulturowego, w tym archeologicznego. Jednocześnie uznaje, że tylko całościowe i zintegrowane podejście może pomóc w uchwyceniu zróżnicowanego wpływu dziedzictwa na poszczególne dziedziny życia i jego rolę w generowaniu różnych wartości, które przyczynią się do kształtowania przyszłego zarządzania tymże dziedzictwem. Zrównoważony rozwój jak wynika z zamieszczonych w niniejszej pracy tekstów to nie tylko wewnętrzna równowaga między środowiskiem naturalnym, gospodarką i społeczeństwem. Chodzi również o równowagę między zróżnicowanymi pod tym względem społecznościami w taki sposób, by tworzyły one zrównoważoną całość pod względem wartości, mających decydujący wpływ na poszczególne dziedziny życia. Archeologia bowiem nie tylko odtwarza i bada minioną rzeczywistość, lecz projektuje równocześnie tę, w której sama funkcjonuje, będąc jej emanacją. W ten oto sposób, dążąc do równowagi, wzbogaca treść dziejową jej dziedzictwa kulturowego.prof. dr hab. Henryk MamzerIdea zrównoważonego rozwoju, pomimo iż obecna w obiegu i działaniach od ponad trzech dekad, nadal zachowuje swą niesłabnącą aktualność, co więcej, jej dynamika coraz silniej obejmuje swoim zakresem również dziedzictwo kultury, czego dowodem jest niniejsza publikacja. Jako redaktorzy zdajemy sobie sprawę co przejawia się też zresztą w opiniach Autorów wyrażonych w poszczególnych tekstach zamieszczonych w tomie iż zagadnienia zrównoważonego wykorzystania zasobów dziedzictwa kultury i zachowania ich dla przyszłych pokoleń nie stanowią uniwersalnego remedium na wszystkie problemy, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego, jakie napotyka na swojej drodze ochrona i racjonalne zarządzanie dziedzictwem kulturowym. Niemniej zauważamy potencjał możliwości wykorzystania dziedzictwa kulturowego jako zasobu dla zrównoważonego rozwoju regionalnego i ochrony krajobrazów kulturowych. Wymaga to skoordynowanej polityki na poziomie regionalnym w kwestiach dotyczących środowiska, rozwoju społecznego, kultury, edukacji, turystyki i rozwoju gospodarczego, a także planowania przestrzennego (Purchla 2014, 28). Konieczna jest przy tym metodyczna waloryzacja zasobów dziedzictwa kulturowego, będąca podstawowym składnikiem zrównoważonego zarządzania zasobami dziedzictwa kulturowego i naturalnego, zgodnie z zasadą służebności wobec społeczeństwa i jego potrzeb oraz zapewniającego zachowanie różnorodności tychże zasobów, a także ich wszystkich wartości dla obecnego i przyszłych pokoleń (Affelt 2009, 80). Dziedzictwo ma olbrzymi potencjał i ważną rolę do odegrania w kontekście zrównoważonego rozwoju, związanego ze spójnością społeczną, dobrostanem, kreatywnością, atrakcyjnością ekonomiczną i promowaniem zrozumienia między społecznościami. Zachęcamy do potraktowania niniejszej publikacji jako otwartego forum wymiany myśli i idei, prezentującego zarówno refleksje akademickie dotyczące dziedzictwa kulturowego, w tym archeologicznego, jak i jego praktyczne i instytucjonalne ujęcia. Żywimy nadzieję, że okaże się ona przydatna przy kreowaniu skutecznej, a jednocześnie bazującej na racjonalnych przesłankach polityce w zakresie ochrony i opieki nad dziedzictwem kulturowym. Z jednej strony będzie stanowić inspirację dla wykorzystywania dziedzictwa w obszarze dobra społecznego, akcentując jego rolę i potencjał w społeczno-kulturowym rozwoju społeczności lokalnych. Z drugiej, umożliwi także integrację różnych środowisk naukowych oraz wypracowanie interdyscyplinarnej współpracy, kształtującej przyszłe działania wokół dziedzictwa kulturowego i archeologicznego. Wreszcie, poprzez promowanie podejścia do nauki, w którym otaczający świat jest także ważnym partnerem, uzasadni jeszcze silniej konieczność zachowania dziedzictwa kulturowego i jego wartości dla kolejnych pokoleń, zachęcając do zrównoważonego zarządzania tym cennym i nieodnawialnym zasobem.

Theodor W. Adorno (1903-1969) - niemiecki filozof, socjolog, myśliciel polityczny, muzykolog i kompozytor. Jeden z czołowych przedstawicieli szkoły frankfurckiej, reprezentant teorii krytycznej. Prezentowane eseje poruszają problem powszechnej komercjalizacji oraz standaryzacji procesu produkcji dóbr kultury, które stają się podobne do innych towarów. Autor wskazuje na banalność i szkodliwość kultury masowej, na jej globalny negatywny skutek, jakim jest zanik indywidualności. Na tom składa się dziesięć esejów poświęconych m.in. muzyce, telewizji, filmowi, fetyszyzmowi, pojęciu czasu wolnego czy mechanizmom faszystowskiej propagandy. Dla Adorna przemysł kulturalny przede wszystkim stanowi zagrożenie dla naszego doświadczenia sztuki: po pierwsze, degraduje dzieło sztuki poprzez sprowadzenie go do obiektu w dobie reprodukcji technicznej [...] oraz po drugie, niweluje on samo przeżycie estetyczne jako coś wyjątkowego i niepowtarzalnego. Z jednej strony mamy zatem powtarzalność "dzieła", reprodukowanego wedle zestandaryzowanych wzorców, z drugiej zaś - standardowe reakcje na obiekty oferowane przez przemysł kulturalny. dr hab. Tomasz Maślanka, dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. ucz. (fragment Wstępu)

24 niezwykłe, pełne magii historyjki do czytania każdego wieczoru od 1 do 24 grudnia, aby czas oczekiwania na święta Bożego Narodzenia stał się niezapomnianym przeżyciem.

Throughout history, some books have changed the world. They have transformed the way we see ourselves - and each other. They have inspired debate, dissent, war and revolution. They have enlightened, outraged, provoked and comforted. They have enriched lives - and destroyed them. Now Penguin brings you the works of the great thinkers, pioneers, radicals and visionaries whose ideas shook civilization, and helped make us who we are.

Głód wyd. 2021

W monografii przedstawiono relację pomiędzy doświadczaniem podróży w jej fizycznym aspekcie a praktykami pisarskiego opracowywania doświadczenia. Autorka dostrzega w narracjach Hermanna Hessego, Claude’a Lévi-Straussa, Mircei Eliadego i Carla Gustava Junga charakterystyczne dla tych pisarzy figury – magiczne mosty, trójkąt, labirynt i mandalę. Pomagają one wyrazić sens odbytych przez nich podróży do Indii, wypełniając treścią topos drogi. ****** The Figures of a Journey. Hesse, Eliade, Jung, Levi-Strauss – on the Way to India and Back The monograph explores the relation between experiencing a journey in its physical aspect and the practice of its literary rendering. In the narratives of Herman Hesse, Claude Lévi-Strauss, Mircea Eliade and Carl Gustav Jung the author sees the figures characteristic of these authors: magic bridges, a triangle, a labyrinth and a mandala. They help express the meaning of the authors’ travels to India, giving substance to the topos of a journey.

Ireneusz Kania to wybitny tłumacz z kilkunastu języków. Jego ogromny dorobek translatorki obejmuje pozycje z zakresu religioznawstwa, filozofii, teorii kultury i nauki, a także literaturę piękną – zarówno prozę, jak i poezję. Kania jest też frapującym myślicielem i eseistą, otwierającym horyzonty o niespotykanej dziś rozległości. Dług metafizyczny porusza zagadnienia dla niego centralne, skupione wokół buddyzmu i judaizmu, literatury, języka oraz „tęsknoty, utraty”, czyli intuicji świata jako miejsca wybrakowanego, naznaczonego nieusuwalnym cierpieniem. Marcin Trzęsiok Praca translatorska Kani przypomina działanie bez mała duchowej natury. Przywraca do istnienia nieznane albo zapoznane połacie rzeczywistego. Pełni funkcję ocalającą. Przepastna erudycja Kani przeradza się w coś, co w dawnych czasach nazywano mądrością. Jego różnorodne zainteresowania i zatrudnienia tajemnie łączą się ze sobą: buddologia i wiedza o Kabale, teksty Jabesa i rozprawy Benjamina, wiersze Miłosza i poezja Tranströmera, twórczość rebetiko i pieśni fado. Wszystkie te – jak mawiał Wilhelm Dilthey – „obiektywizacje ducha ludzkiego” dotykają na różne sposoby wciąż tego samego. Są – zawsze cząstkowymi i przygodnymi – próbami nazywania życia w jego ciemnym, tajemniczym rdzeniu. Dariusz Czaja