Rozprawa przedstawia historię sukcesów i porażek powojennego projektu filmowej współpracy między Polską a Czechosłowacją. Opisuje proces jego realizacji, kluczowe momenty, które miały decydujący wpływ na przebieg projektu, oraz analizuje przyczyny, dla których niektóre aspekty współpracy były realizowane z nadmiarem, a inne zakończyły się niepowodzeniem. Rozważa również, jakie konsekwencje przyniosła ta współpraca dla obu krajów. Tematem książki jest transfer kulturowy pomiędzy dwoma krajami socjalistycznymi w okresie zimnej wojny. W tym czasie współpraca filmowa między Polską a Czechosłowacją obejmowała wspólne produkcje filmowe, uczestnictwo w wydarzeniach branżowych i stowarzyszeniach, wymiany edukacyjne oraz wspólne uczestnictwo w festiwalach filmowych. Działania te tworzą zrekonstruowany z perspektywy czasu tzw. socjalistyczny internacjonalizm filmowy, czyli zestaw praktyk i postaw odzwierciedlających uczestnictwo w socjalistycznej kulturze filmowej, charakterystycznej dla krajów będących pod wpływem radzieckiej soft power. Praca dowodzi, że choć socjalistyczny internacjonalizm filmowy nie spełnił założeń politycznych, przejawił się w działaniach praktycznych: w zawodowych kontaktach, w realizowanych i niezrealizowanych projektach filmowych oraz we współtworzeniu wydarzeń kształtujących socjalistyczną kulturę filmową. Projekt ten wspierał modernizację polskiej kinematografii, wzmacniał symboliczny prestiż filmów, umożliwiał zdobywanie wiedzy i rozwijanie kontaktów zawodowych przez studentów, filmowców i pracowników branży filmowej, a także przyczyniał się do budowania wizerunku aktorów i aktorek.
Książkę wyróżnia mocny fundament metodologiczny, a w drugiej kolejności – szeroka baza źródłowa, która obejmuje niepublikowane archiwalia, dane ilościowe oraz zapisy rozmów z byłymi pracownikami studia Se-Ma-For. We wstępnej części pracy drobiazgowo przedstawiono założenia i realizację grantu, który stał u podstaw tej publikacji, oraz charakterystykę metody naukowej łączącej elementy socjologii, production studies, tradycyjnej historii kina, prozopografii z niewielką domieszką antropologii.
Monografia uderza w rozmaite mity narosłe wokół działalności Se-Ma-Fora. To przede wszystkim opowieść o przełamywaniu kryzysów, o konieczności funkcjonowania w gospodarce niedoboru, o niekończącym się paśmie problemów z zatrudnieniem, pieniędzmi, sprzętem, lokalami i partnerami. W tak opowiedzianej historii filmy schodzą na dalszy plan, a na pierwszy wysuwają się twarde dane z archiwów, relacje świadków, liczby i zestawienia. Z tej perspektywy nie widać co prawda zbyt wielu filmów ani tym bardziej anegdot, ale możemy w zamian dostrzec ukryte mechanizmy produkcyjne, nieoczywiste relacje między pracownikami, krzyżujące się intencje rozmaitych grup interesu, innowacyjne rozwiązania na planie filmowym.
Z recenzji prof. Pawła Sitkiewicza
Nie mamy tutaj do czynienia z powodzią faktów historycznych, lecz bardzo przemyślanym studium, w którym wydobyte na plan pierwszy zostały aspekty najistotniejsze: baza materiałowa i techniczna, relacje wewnątrz (i nie tylko wewnątrz) zespołu, współpraca z innymi konfiguracjami produkcyjnymi, trwałość i charakter zatrudnienia czy usprawnienia procesu realizacji filmów. Wartość rozprawy oraz wyjątkowo twórczo zaprojektowana warstwa metodologiczna czynią zeń pracę wzorcową dla badaczy i badaczek. Można bowiem wykorzystywać wypracowane w zespole instrumentarium do badań innych instytucji produkcji filmowej.
Na potrzeby tego projektu zastosowano oryginalne połączenie metodologiczne, nie tylko inspirowane badaniami produkcyjnymi, lecz także socjologią sztuki, socjologią twórczości, refleksją nad sieciowością, badaniami wytwórni filmowych, komparatystyką czy wreszcie prozopografią. Ten miks metodologiczny cechowały harmonijne połączenia, funkcjonalność i okazał się on ostatecznie płodny poznawczo.
Z recenzji prof. Marcina Adamczaka
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
