„Jezus Niechrystus” to książka łamiąca gatunkowe konwencje i światopoglądowe stereotypy. Autor odwołując się do osobistych doświadczeń wiary i jej porzucenia, a także do swojej filozoficznej erudycji proponuje bardzo odważne, współczesne odczytanie słów historycznego Jezusa. W oparciu o nie Augustyniak formułuje oryginalną filozofię życia, która odrzuca instytucjonalny Kościół i podważa fundamenty chrześcijańskiej wiary. Jednocześnie ukazując przesłanie Jezusa jako inspirację do twórczego odnalezienia się w nowoczesnym świecie i wyzwolenia od jego mielizn.
Do tej pory o Jezusie nikt tak w Polsce nie pisał. Piotr Augustyniak napisał książkę o utracie wiary w zmartwychwstanie Jezusa, paradoksalnie wydobywając w ten sposób najgłębszy wymiar jego ziemskiego nauczania. Ta książka nie ucieszy jednak ani ateistycznych działaczy, ani antyklerykałów. Będzie też poważnym problemem dla teologów przyzwyczajonych do traktowania religii jako własnego poletka, na które innym wstęp surowo wzbroniony. Ucieszy jednak wszystkich szukających sposobu nazwania najgłębszych niepokojów wewnętrznych, dla których nie znajdują ukojenia w tradycyjnych formach religijności czy nazbyt oczywistych sposobach ich odrzucania. Myślę, że trafi głównie do ludzi młodych. Ale przecież nie tylko. Wielu z nas, którzy od dziesiątków lat przyglądają się zmiennym funkcjom religii, odnajdzie w przemyśleniach Augustyniaka własne myśli, choć zabrakło nam odwagi, by nazwać je z taką jasnością.
Prof. Stanisław Obirek
Książka jest antropologiczną analizą buntów chłopskich w czasach pańszczyźnianych (XVI-XIX wiek). Autor omawia przejawy chłopskiego oporu, wykorzystując do tego badania tzw. historii oddolnej (history from below), tradycje badań subaltern studies oraz koncepcję „broni podporządkowanych”. Wychodzi z założenia, że żaden bunt nie wybucha w próżni, zawsze jest poprzedzony tworzeniem się swoistej subkultury oporu, ma także własną logikę i cele oparte na tej subkulturze. Autor analizuje również sposoby i taktyki oporu ukrytego, anonimowego oraz strategie maskowania oporu.
******
The Power of Subjugated
The books is an anthropological analysis of peasant rebellions in the times of serfdom between the 16th and 19th centuries. The author discusses the manifestations of serf rebellions, using the so called history from below research, subaltern studies and the idea of “subjugated arms”.
Biograficzna opowieść, której bohaterem jest Jarosław Marek Rymkiewicz, to podróż w czasie i przestrzeni, sięgająca niekiedy wiele wieków wstecz, w poszukiwaniu korzeni poety - a te okazują się niezwykłe. To również opis polskich losów, które stały się udziałem tak wielu rodzin zamieszkujących Rzeczpospolitą. Polskość, jak sam poeta wielokrotnie przyznawał, odkrywa swoje nieoczywiste źródła, staje się przedmiotem wyboru i wiary. Fragment książki Jesienią, był to już najpewniej początek października 1939 roku, rodzina poety dotarła do majątku babki Baranowskiej pod Pułtuskiem. Po kilku tygodniach wędrówki różnymi podwózkami i najmowanymi wozami, po owej rajzie wrześniowej, która była wtedy udziałem setek tysięcy Polaków, zatrzymali się w Świerczynie. Mieszkanie na Nowogrodzkiej nie nadawało się do użytku, Śródmieście Warszawy zniszczone było od niemieckich bombardowań nie było tam czego szukać. Zostało kilka migawek kawałek ulicy Nowogrodzkiej, który było widać z dziecinnego pokoju, rękę, która w salonie na Nowogrodzkiej nakręca patefon (patefony były wtedy na korbkę), żeby puścić mi płytę z moją ulubioną pieśnią pod tytułem ""Flisacy' - niewiele więcej"".
Jestem bowiem o was zazdrosny Boską zazdrością (2 Kor 11,2).
Zazdrość, pożądanie, chęć posiadania tego, czego dostać nie możemy – to uczucia towarzyszące ludziom od zawsze. Czy jednak istnieje „dobra” zazdrość skłaniająca do zdrowej rywalizacji, a nie postawy rozgoryczenia z powodu tego, że komuś innemu lepiej się powodzi? W jaki sposób zazdrość małżeńska może służyć umocnieniu wzajemnej więzi i stać się wyrazem troski? Czy dobrze przeżywana zazdrość rozwija, a nie niszczy człowieka? A może – jak uważa współczesna medycyna – wpływa negatywnie na nasze zdrowie fizyczne, a przez to skraca nasze życie?
Danuta Piekarz w znakomity sposób interpretuje i opisuje zachowania znanych postaci z Biblii. Odnosi ich zachowania do teraźniejszości oraz bliskich nam postaw, patrząc nie tylko z perspektywy wiary, ale także współczesnej psychologii. Tłumaczy ponadto co to znaczy, że Bóg jest Bogiem zazdrosnym.
Zazdrość mówi nam o nas dużo więcej, niż mogłoby się to wydawać; ta wada może odsłonić nam wiele prawdy, której nigdy w sobie nie odkryliśmy. Warto więc przyjrzeć się zazdrości, która, jak zobaczymy, niejedno ma imię.
Danuta Piekarz – biblistka i italianistka, wykładowca w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Polskiej Prowincji Dominikanów. W latach 2008-2013 była konsultorką Papieskiej Rady ds. Świeckich. Opublikowała kilkanaście książek i artykułów o tematyce biblijnej i językoznawczej.
Tomasz Adam Pruszak zaprasza czytelników do barwnego świata polskiego ziemiaństwa. Autor opisuje kodeks postępowania, etykietę i styl życia charakterystyczne dla polskich szeroko pojętych sfer ziemiańsko-arystokratycznych w okresie przedwojennym, ale także stara się odnieść do współczesności. Pokazuje, czym w istocie był zbiór dobrych manier, wpajanych od dziecka kolejnym pokoleniom. Objaśnia między innymi, jak się do siebie zwracano i na czym polegała sztuka uprzejmej konwersacji czy korespondencji. Odsłania zapomniane dziś tajniki wyglądu i garderoby, omawia zasady zachowania przy stole, jego nakrycia oraz przebiegu posiłków. Opis tradycyjnie urządzonych wnętrz czy używanych pojazdów wprowadza czytelnika w towarzyszący ziemianom entourage. Książka Ziemiański savoir-vivre to kolejna publikacja autora poświęcona obyczajowości polskiego ziemiaństwa.
Niewątpliwą zaletą opracowania jest materiał ilustracyjny – bogaty wybór archiwalnych zdjęć, malarstwa, a także zbiór XIX-wiecznych rycin.
Kim był Budda i czego nauczał? Czy oświecenie oznacza to samo, co przebudzenie? Jak wygląda buddyjskie pojmowanie śmierci? Czy wszyscy buddyści są wegetarianami i nie piją alkoholu? Czy mam przestać myśleć, gdy medytuję? Noah Rasheta, nauczyciel buddyzmu i świecki duchowny, pomoże Ci znaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania! Odkryje przed Tobą nie tylko zasady buddyzmu i jego filozofię, ale także podpowie, w jaki sposób zastosować je we współczesnym świecie, na przykład do odnalezienia większej swobody, sensu, a nawet pokonania stresu, lęku i depresji! Dowiesz się, czym jest karma, zen, medytacja buddyjska i mindfulness oraz w jaki sposób wykorzystać je w rozwoju duchowym! Wejdź na ścieżkę do osiągnięcia zen!
Dwutomowa publikacja obrazująca religię shinto.
Część pierwsza poświęcona jest dziejom shintoizmu na przestrzeni 12 tys. lat, część druga ukazuje samą doktrynę w świetle najstarszych źródeł pisanych, kosmo- i teogonię oraz antropologię shintoistyczną, wreszcie sprawy kultu i instytucjonalizacji obrządku.
Szamanizm… należy do głównych dzieł Mircei Eliadego (1907–1986), rumuńsko-francuskiego pisarza i historyka religii. Inne jego słynne prace to m.in. Traktat o historii religii, Sacrum a profanum czy Techniki jogi (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, odpowiednio: 2020, 2008 i 2009). Choć Szamanizm… ma już pół wieku, należy do kanonu badań religioznawczych. Jest to dzieło z zakresu historii religii w specyficznym sensie nadanym temu pojęciu przez autora. W odróżnieniu od psychologii czy socjologii religii dziedzina ta bada jego zdaniem „fakt religijny” jako fakt religijny – a nie na przykład społeczny czy psychiczny. Odsłania zatem jego ściśle sakralne znaczenie. W tej historii mniej ważna jest chronologia i właściwie nie tyle o nią chodzi, ile o powtarzające się w różnych miejscach i czasach doświadczenie świętości i boskości. Taki właśnie sakralny wymiar światowego szamanizmu ukazuje ta imponująca monografia. Daje przegląd szamańskich praktyk z całego świata ze szczególnym uwzględnieniem (być może najbardziej oryginalnego) szamanizmu syberyjskiego. Opisuje je za pomocą wypracowanych przez autora pojęć sacrum, profanum i hierofanii. Szaman ma tu wymiar obejmujący cechy religijności obecne w całej koncepcji Eliadego: żyje w świecie mitycznym poza historią, a wędrując po osi świata, odwiedza świat podziemny i pnie się w nadświaty, umiera i zmartwychwstaje. Tą panoramą niezwykłych doświadczeń książka zapewnia czytelnikowi przygodę intelektualną, nawet jeśli nie w tradycyjny sposób naukową.
W artystycznej Utopii każde dzieło teatralne byłoby zarzewiem buntu i wywoływałoby realną, spektakularną zmianę jak „bitwa o Hernaniego” czy zdjęcie z afisza Dejmkowskich Dziadów. Pojawiające się w tytule tomu hasło „teatr zaangażowany” odsyła automatycznie do znacznie szerszego kulturowego kontekstu – napięcia między etyką a estetyką. Pytanie o autonomię sztuki, stopień jej wyemancypowania względem przestrzeni społecznej czy szeroko rozumianej sfery politycznej padało nie raz, pomimo to ciągle powraca jako problem determinujący ogląd twórczości artystycznej. Koncepcja tomu i jego przekrojowa struktura opierają się na współczesnej dynamice zjawiska. Autorami tekstów są historycy, teoretycy i praktycy teatru, niezależni dziennikarze. Tę mnogość perspektyw pogłębia aspekt dla analizy dzieła teatralnego fundamentalny – równoczesność aktu kreacji i percepcji. W książce uwzględniona została ta podwójna optyka; spojrzenie „kreatorów” współgra z dekodowaniem przejawów zaangażowania teatru przez „odbiorców”, krytyków i badaczy.
Wydaje się oczywiste, że "teatr zaangażowany” w tym szerokim znaczeniu wykracza już dzisiaj poza sferę tradycyjnie rozumianej sztuki i teatru, znajduje szczególnie dobre warunki rozwoju w Polsce i innych krajach za sprawą wielu zwrotów (społecznego, performatywnego), co oczywiste, ale także w związku z postępującym procesem demokratyzacji społeczeństwa, wymagającym jego aktywności i oporu wobec różnych ośrodków władzy; a to testuje się najlepiej w teatrze (…), który i jako sztuka, i jako instytucja, wreszcie najogólniej jako praktyka kulturowa opiera się po prostu na współobcowaniu bliźnich.
[z recenzji dr hab. Doroty Fox]
Zyskali sobie powszechne uznanie. Równocześnie wzbudzali lęk i nienawiść, także wśród katolików. Opowiadane o nich historie przez wieki odzwierciedlały to rozdwojenie: jedne przedstawiały jezuitów jako świętych, inne – jako postaci demoniczne. Oczywiście nie brakowało również wyważonych ocen. Jednak dopiero przed około 20 laty dokonała się zasadnicza zmiana: historycy zaczęli podchodzić do jezuitów bardziej bezstronnie, zadając proste pytanie:
Jacy oni byli?
Losy zakonu założonego przez Ignacego Loyolę były wyjątkowo burzliwe. W niemal 500-letnich dziejach jezuitów nie brakowało zarówno godnych pozazdroszczenia sukcesów, jak i dramatycznych momentów, na czele z kasatą zakonu w 1773 roku. Historia pokazuje, że potrafili doskonale wychodzić z opresji.
Jak im się to udawało?
Autor przygląda się jezuitom od momentu powstania zakonu do czasów współczesnych. Pomaga lepiej zrozumieć reguły, którymi kierują się członkowie Towarzystwa Jezusowego. Nie unika kontrowersji, a całość urozmaica mało znanymi anegdotami.
John W. O’Malley SJ (ur. 1927) – profesor teologii, wykładowca Uniwersytetu Georgetown, historyk specjalizujący się szczególnie w zagadnieniu odnowy Kościoła katolickiego w okresie kontrreformacji. W Wydawnictwie WAM ukazała się . jego książka Pierwsi jezuici (1999, drugie wydanie: 2007), za którą otrzymał nagrodę Nagrodę Jacques'a Barzuna w dziedzinie historii kultury i Nagrodę Philipa Schaffa w dziedzinie historii Kościoła.
Pojęcie kultury historycznej, tak jak je tu rozumiem, jest pojęciem wewnętrznie otwartym, obejmuje wszelkie zjawiska odnoszenia się do przeszłości. Wspomniana otwartość zasadza się na tym, że nie przyjmuje się tu żadnej skończonej listy zagadnień, zjawisk, problemów, które w sposób ostateczny wyczerpywałyby treść tego terminu. Kultura, w tym i kultura historyczna, jest historyczna właśnie, a to znaczy zmienna w czasie i przestrzeni społecznej, nie da się zatem raz na zawsze orzec, na jakie nowe zjawiska trzeba będzie zwracać uwagę, jak je poznawać i jakiej aparatury pojęciowej w tym celu użyć.
Prezentowany tom składa się z artykułów, które w większości były już publikowane w pracach zbiorowych lub czasopismach. Ich wydanie (z niewielkimi redakcyjnymi zmianami) w jednym tomie tworzy nową jakość, ukazuje bowiem wieloprofilowość całego kompleksu zjawisk mnemonicznych.
Książka składa się z dwóch części. W części I zatytułowanej Matryce kulturowych badań nad historią, pamięcią i niepamiętaniem zamieszczam artykuły o bardziej teoretycznym charakterze. Natomiast w części II – Z warsztatu empirycznych badań socjologa pamięci – znalazły się teksty poświęcone badaniu przemian różnych aspektów kultury historycznej przy użyciu wypracowanych wcześniej narzędzi badawczych.
Nowe, zaktualizowane i uzupełnione wydanie uhonorowanej prestiżową Nagrodą Klio Mitologii greckiej i rzymskiej prof. Katarzyny Marciniak. Autorka przybliża postaci i wydarzenia z mitologii, bez których nie sposób zrozumieć współczesnej kultury. Poznamy różne oblicza Meduzy, dowiemy się, czy bóg wina Bachus chorował na żółtaczkę, dotrzymamy towarzystwa Arnoldowi Schwarzeneggerowi, gdy jako Herkules będzie przemierzał ulice Nowego Jorku. Książka prezentuje treści na zasadzie leksykonu, co ułatwia poruszanie się w gąszczu mitologicznych postaci i wydarzeń. Zawiera liczne ilustracje i ciekawostki, a także informacje o funkcjonowaniu motywów związanych z daną postacią w literaturze, filmie, sztukach plastycznych czy muzycznych, co uatrakcyjnia lekturę oraz poszerza wiedzę. Autorka zagłębia się w niuanse, których nie sposób znaleźć w klasycznych opracowaniach mitologii. Zabiera czytelnika w fascynującą podróż po kulturowych nawiązaniach do mitologii.Katarzyna Marciniak przedstawia recepcję kultury - zarówno elitarnej, jak i popularnej - pamiętając o tym, że mitologia jest obecna niemal w każdej dziedzinie życia. Autorka rozumie, że odniesienia do mitologii odgrywają istotną rolę społeczną. Traktuje antyk nie jako zamierzchłą przeszłość, ale jako element naszej współczesności, który podlega ciągłym przemianom, odzwierciedlającym transformacje obyczajowe, polityczne i kulturowe. Bada między innymi recepcję bajek Ezopa w różnych regionach świata, odniesienia mitologiczne w serii przygód Harry'ego Pottera i nawiązania do historii starożytnej w grach komputerowych w kontekście kształtowania tożsamości młodych ludzi.Kolejne rozdziały książki dotyczą poszczególnych bogów i bohaterów, poczynając od Achillesa i Afrodyty, a na Prometeuszu, Tezeuszu i Zeusie kończąc. Autorka prezentuje plejadę mitologicznych sław, ale nie zapomina także o innych bohaterach antycznych wierzeń. Na przykład w rozdziale poświęconym Erosowi przeczytamy o jego mniej znanym bracie, Anterosie - bogu ze skrzydłami motyla, symbolizującym miłość odwzajemnioną. Przeczytamy nie tylko o dwunastu pracach Heraklesa, ale też o popularnym kiedyś serialu z Kevinem Sorbo w roli głównej. O Medei dowiemy się, że była barbarzyńską czarodziejką, ale też inspiracją dla XIX-wiecznej sztuki Catulle'a Mendsa (1898) z najsłynniejszą aktorką tamtych czasów, Sarą Bernhardt, w roli głównej. Narcyza poznamy zarówno w wersji "oryginalnej", jak i w licznych wizualizacjach tej postaci powstających w ciągu stuleci, aż po obraz Salvadora Dalego i przedstawienia teatralne z końca XX wieku. Odyseusz pojawia się w roli zagubionego podróżnika, ale także samuraja, gdy autorka pisze o projekcie artystycznym Andrzeja Pellera z 2004 roku. Liczba tych kulturowych, a często także popkulturowych nawiązań imponuje.
Wnikliwe uzasadnienie idei, że kreatywność ma wiele cech wspólnych z autyzmem. (…) Odkrywcza. – „Kirkus” Dlaczego tylko ludzie dokonują wynalazków? Simon Baron-Cohen, psycholog z Uniwersytetu w Cambridge, od kilkudziesięciu lat prowadzi badania autyzmu i zgłębia psychologiczne spektrum ludzkiego myślenia, którego wszyscy doświadczamy. W książce Poszukiwacze wzorów Baron-Cohen przekonuje, że autyzm odegrał równie ważną rolę w historii naszej kreatywności i kultury, jak opanowanie ognia. Baron-Cohen twierdzi, że ludzie z autyzmem odgrywają decydującą rolę w rozwoju ludzkości już od siedemdziesięciu tysięcy lat, od powstania pierwszych narzędzi po rewolucję cyfrową. W jaki sposób? Otóż geny, które wywołują autyzm, umożliwiają również poszukiwanie wzorów będące istotą ludzkiej wynalazczości. Autyści płacą jednak za te zdolności nader wysoką cenę w postaci trudności społecznych, a często również problemów medycznych, dlatego Baron-Cohen apeluje, abyśmy wspierali i honorowali ludzi z autyzmem zarówno w ich ułomnościach, jak i w ich triumfach. Książka Poszukiwacze wzorów nie jest tylko opisem nowej teorii ludzkiej cywilizacji, lecz także wezwaniem do refleksji nad tym, jak społeczeństwo traktuje tych, którzy myślą inaczej. O AUTORZE Simon Baron-Cohen jest profesorem psychopatologii rozwojowej na Uniwersytecie w Cambridge i wykładowcą w tamtejszym Trinity College. Kieruje Centrum Badań Autyzmu w Cambridge (autismresearchcentre.com). Ukończył studia w dziedzinie nauk o człowieku w New College na Oxfordzie, a następnie uzyskał tytuł doktora psychologii w University College London oraz tytuł Master of Philosophy w dziedzinie psychologii klinicznej w Instytucie Psychiatrii w Londynie. Jest autorem bestsellerowej książki Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa Recenzje i rekomendacje: Na podstawie szeroko zakrojonych badań Simon Baron-Cohen twierdzi, że większość ludzi jest wyspecjalizowana, jeśli chodzi o sposób spostrzegania świata. Jedni skupiają się na ludziach, a inni na przedmiotach. Autor przekonująco argumentuje, że ten drugi typ umysłu – poszukiwacz wzorów – leży u podstaw współczesnej ludzkiej cywilizacji. – Frans de Waal, autor książki Ostatni uścisk mamy Książka Poszukiwacze wzorów wnosi istotny wkład w literaturę naukową dotyczącą neuroróżnorodności. Simon Baron-Cohen przygląda się neuroróżnorodności przez pryzmat ludzkich cech, a jego podejście jest odświeżająco różne od współczesnych ujęć autyzmu oraz innych zaburzeń rozwojowych. Choć te zaburzenia istnieją naprawdę, Baron-Cohen umieszcza je w kontekście ewolucyjnym, przyglądając się cechom, które są z nimi powiązane. Autor od lat występuje w imieniu osób z autyzmem i jest orędownikiem neuroróżnorodności, a jego skłaniająca do refleksji książka z pewnością wywoła ożywioną dyskusję. – John Robinson, autor książki Look Me in the Eye Nader rzadko napotykamy zaskakującą nową ideę, która wyjaśnia ważne zjawisko. Rozważania Simona Barona-Cohena na temat abstrakcyjnego poszukiwania wzorów w rozwoju ludzkości są jedną z takich idei. Ta książka rzuca światło na jedną z najbardziej niezwykłych cech naszego gatunku, celebruje różnorodność poznawczą i niejako wbrew swojej tematyce jest pełna empatii i wglądu. – Steven Pinker, profesor psychologii na Uniwersytecie Harvarda, autor książki Tabula rasa. Spory o naturę ludzką Fascynujące wyjaśnienie mechanizmów leżących u podstaw zdolności wspólnych dla osób z autyzmem i wynalazców. – Brian Josephson, profesor fizyki, Uniwersytet w Cambridge, dyrektor Mind-Matter Unification Project – brytyjskiego projektu unifikacji umysłu i materii. Poszukiwacze wzorów to książka przełomowa, przepustka do świata innowacji i kreatywności. Co najważniejsze, ta książka honoruje ludzi z autyzmem i jest wezwaniem do działania, do docenienia neuroróżnorodności.
Zamieszczone w niniejszej książce prace przedstawiają losy historycznych księgozbiorów prywatnych pochodzących z obszarów Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Śląska i Pomorza, a przechowywanych obecnie w Polsce oraz za granicą. Autorki i autorzy artykułów odtwarzają dzieje konkretnych tomów oraz wpływ całych bibliotek na rzeczywistość społeczno-kulturową dawnych czasów.Referaty prezentowane były podczas II Międzynarodowej Konferencji Proweniencyjnej Kolekcje prywatne w zbiorach książki dawnej, zorganizowanej przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich w czerwcu 2019 roku. Sympozjum odbyło się we Wrocławiu pod patronatem Fundacji Lanckorońskich, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i czasopisma Spotkania z Zabytkami.W tomie pierwszym znajdują się artykuły poświęcone kolekcjom z Wielkopolski, Małopolski, Mazowsza i ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. W tomie drugim zebrano artykuły poświęcone kolekcjom z terenów Śląska i ziem północnych Polski.
Co łączy wyobrażenia fantastycznych krain i nieodkrytych lądów z niezwykłymi dziejami Piwnicy Świdnickiej we Wrocławiu? Jaki jest związek między wrocławską Wytwórnią Filmów Fabularnych i kolekcją złotych monet?Autorki i autorzy tekstów zawartych w niniejszej publikacji odsłaniają tajemnice skarbów kultury przechowywanych w Ossolineum: starych druków, manuskryptów, dokumentów kartograficznych, bogato zdobionych tabakierek czy bezcennych złotych monet. Śledzą losy ossolińskich zbiorów w latach tuż po drugiej wojnie światowej, ale też rekonstruują żywą tkankę codzienności, opierając się na fotografiach, plakatach czy ulotkach zebranych w Dziale Dokumentów Życia Społecznego. Książka zawiera wykłady wygłoszone w latach 20192020 w cyklu Z ossolińskiej kolekcji. Zaprezentowane tu tematy odzwierciedlają różnorodność zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich oraz jego długą, bogatą i burzliwą historię.
Jacques Le Goff (1924–2014), jeden z kilku najwybitniejszych mediewistów francuskich, przeprowadził prawdziwe śledztwo w kwestii prapoczątków chrześcijańskiej koncepcji czyśćca. Z tych fascynujących poszukiwań wyrosło dzieło, które wraz z Historią raju Jeana Delumeau (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2017) i Historią piekła Georges’a Minois składa się na francuski „tryptyk” opisujący „zaświaty”. Wynik badań Le Goffa odbiega od rozpowszechnionych przekonań, w myśl których z jednej strony o czyśćcu pisał już św. Augustyn, a przynajmniej Grzegorz Wielki w VI wieku, a z drugiej zaistniał w Kościele katolickim dopiero na soborze florenckim w XV wieku. O „ogniu oczyszczającym”, ignis purgatorius, istotnie pisano już wcześnie, lecz, jak ustalił Le Goff, czyściec-rzeczownik, purgatorium, jako „trzecie miejsce” zaświatów wszedł w obieg dopiero (już) w latach 70. XII wieku. Choć nie ma o nim mowy w Biblii ani nie uznają go inne religie poza katolicką, jako koncepcja wyrósł z zapotrzebowania epoki, dawał bowiem nadzieję żyjącym na zmianę losu ich zmarłych i zwiększał rolę Kościoła jako pośrednika w tej mierze. Idea czyśćca „zhumanizowała” ludzki los wobec perspektywy wiecznego potępienia, ale jednocześnie doprowadziła do kryzysu w Kościele jako ideowa podstawa nadużyć aż po proceder płatnych odpustów. Le Goff kończy badania na Boskiej komedii Dantego, lecz sensem swych poszukiwań czyni aktualne do dziś pytanie, czy czyściec miał łagodzić okrucieństwo piekła, czy raczej uczłowieczać absolut abstrakcyjnego raju.
Monografia Katarzyny Smyk ""Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu"" jest bardzo interesującym studium przypadku, za jaki uznać można opis tradycji tworzenia dywanów kwietnych w Spycimierzu (gm. Uniejów) z okazji święta Bożego Ciała. [...] Autorka pracy w oparciu o własne badania terenowe w Spycimierzu, prowadzone w latach 2018-2020, jak też korzystając z ustaleń innych badaczy analizujących to samo zjawisko oraz dostępnych materiałów różnego typu, np. filmów, zdjęć, artykułów opublikowanych w czasopismach i Internecie, podjęła się nie tylko ukazania specyfiki święta, ale też spróbowała wpisać je w szerszy kontekst obrzędowości, nazwijmy ją postludowej. [...] Niekwestionowanym atutem pracy jest jednak jej strona metodologiczna. Katarzyna Smyk w swej monografii w zasadzie pokazała, jak w nowoczesny sposób można badać współczesną obrzędowość wywodzącą się z tradycji, z wykorzystaniem narzędzi semiotyki, redefiniując przy tym pojęcie tekstu kultury. Tym samym jej praca nie jest tylko studium przypadku, ale też oryginalnym studium metodologicznym, w którym w wyczerpujący i precyzyjny sposób przedstawiono nowe możliwości badawcze współczesnych obrzędów.- z recenzji wydawniczej dr hab. Violetty Wróblewskiej, prof. UMK
Monografia pod tytułem ""Obraz między sacrum i profanum"" [] jest trzecią z cyklu ""Obrazy i poznanie"" i niewątpliwie wpisuje się w problematykę podjętą w całym tym cyklu. W obecnym tomie [...] stawiane są następujące pytania badawcze: Czy i jak jest możliwe objawienie się Boga w stworzonym świecie? Czy przez obraz może objawić się świętość? Czy świętość w ogóle może się ujawnić, jeśli jest z ""innego"" świata? Czym jest świętość i świeckość i gdzie możemy je odnaleźć? Czy obrazy mają jakąś wartość poznawczą, gdy usiłujemy zbliżyć się do poznania sfery sacrum? Jak się ma kontemplacja obrazów do poznania dyskursywnego, opartego na pojęciach: ""niekoherencja"", ""niedopowiedzenie"" czy ""tajemnica""? Wydaje się, że w [...] artykułach recenzowanego tomu znajdujemy przynajmniej zarysy odpowiedzi na wszystkie sformułowane pytania. Z tego punktu widzenia tom realizuje postawione przed nim zadanie. Co więcej, mimo różnorodności tematów reprezentuje wyrównany poziom naukowy. Wszystkie stanowiące go artykuły [...] oceniam jako odpowiedzialne naukowo, opracowane zgodnie z warsztatem badacza idei. Teksty są oryginalne, inspirujące intelektualnie i przez to warte opublikowania.- z recenzji Prof. dr. hab. Artura Andrzejuka
Autorka tej książki podjęła próbę znalezienia odpowiedniego języka do rozmowy o ludzkiej autodestrukcji. Prezentowane studium porównawcze, zestawiające autentyczne zapisy pozostawiane przez samobójców z ich kulturowymi przedstawieniami, umożliwia dostrzeżenie różnic między tymi tekstami. Interdyscyplinarne podejście, w którym wykorzystane zostały drogi interpretacyjne zarówno kulturoznawcze, językoznawcze, jak i suicydologiczne, pozwala na otwarcie dialogu naukowego z narracją tworzoną przez kulturę, media i społeczeństwo. Zapis, jaki zostawia po sobie samobójca, jest tekstem, na który została nałożona warstwa stereotypów, mitów i wyobrażeń. Wokół samobójcy oraz jego czynu zbudowano opowieść na podstawie przekazów, które przez lata dostarczały prasa, kino, literatura, a w ostatnim czasie Internet. Narracja ta, odwołująca się do samobójstw bohaterów literackich, filmowych, a także postaci z pierwszych stron medialnych doniesień, mało ma jednak wspólnego z dramatem śmierci w odosobnieniu i rozpaczy, który rozgrywa się każdego dnia, w świecie pozbawionym rozgłosu oraz blasku reflektorów.
******
Suicide in Contemporary Culture. Suicide Notes as a Genre and Cultural Fact
A comparative study which juxtaposes original suicide notes with their cultural representations and allows for seeing the differences between such texts. An interdisciplinary approach, which uses cultural, language and suicidal interpretations thus enabling a scientific dialogue with the narrative created by culture, media and society.
Według nazistów, „kultura” była pierwotnie prostym odwzorowaniem natury: ludzie oddawali cześć drzewom i rzekom, spółkowali, żywili się i walczyli tak jak inne zwierzęta, bronili tylko i wyłącznie własnego stada. Wynaturzenie nastąpiło wraz z przybyciem Semitów do Grecji, z ewangelizacją i narzuconym przez nią judeochrześcijaństwem, w końcu z Wielką Rewolucją Francuską, która nadała ostateczny kształt ich absurdalnym konstruktom ideologicznym (równość, współczucie, abstrakcyjne prawo…).
Aby ocalić rasę nordycko-germańską, należało przeprowadzić „rewolucję kulturalną”, odnaleźć sposób życia dawnych przodków i na powrót spoić kulturę z naturą. Człowiek germański sądził, że zmieniając zgodnie z tymi nakazami prawo i moralność, zapewnia sobie przetrwanie. Dzięki na nowo spisanemu prawu i nowej moralności, bicie i zabijanie stawało się legalne i moralne.
Niniejszym zbiorem studiów Johann Chapoutot podsumowuje i łączy swoje dwie poprzednie książki, Le national-socialisme et l’Antiquité (2008) i La Loi du sang: penser et agir en nazi (2014). Pogłębiając pewne zagadnienia, takie jak odczytanie stoicyzmu i Platona w Trzeciej Rzeszy, posługiwanie się Kantem i jego imperatywem kategorycznym czy recepcja prawa rzymskiego w Niemczech, pokazuje, w jaki sposób przebiegało przepisanie historii Zachodu i jakimi drogami te idee docierały do wykonawców nazistowskich zbrodni.
Johann Chapoutot jest profesorem historii najnowszej na Uniwersytecie Paris-Sorbonne.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych” oraz logotypu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
![Okładka książki Potęga mitu [2025]](https://dobreksiazki.pl/Photos/7/MEDIUM/000080/potega-mitu-2025.jpg "Potęga mitu [2025]. Autor: Campbell Joseph. Dobreksiazki.pl")
![Okładka książki Potęga mitu [2025]](https://dobreksiazki.pl/Photos/7/SMALL/000080/potega-mitu-2025.jpg "Potęga mitu [2025]. Autor: Campbell Joseph. Dobreksiazki.pl")
