Zbiór szkiców zebranych w niniejszym tomie stanowi środkową część trylogii prezentującej aktywność hetmanki polskich sufrażystek Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit oraz skupionych wokół niej społeczniczek warszawskich, które na przełomie xix i xx wieku wykorzystywały emancypacyjne hasło równych praw bez różnicy płci dla kamuflowania innych rodzajów działalności, na przykład oświatowej, zawodowej, samopomocowej, spółdzielczej, narodowej. Ich dążenie do nauki, pracy, aktywności społecznej, twórczości artystycznej i praw obywatelskich rozumiane jako droga do demokratyzacji społeczeństwa wzmacniającej wspólnotę narodową składają się w takim samym stopniu, jak biografie mężczyzn, na historię sukcesów i porażek polskiej inteligencji przed Wielką Wojną.W części pierwszej Ster pod redakcją Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit. Lwów 18951897 [2017] przedstawiono działalność legalnych instytucji zakładanych przez tę grupę na dziewiętnastowiecznym etapie jej działalności: iii Szwalni przy Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, Bazaru Wyrobów Kobiecych, Komitetu Damskiego przy warszawskim oddziale Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, Delegacji Pracy Kobiet przy warszawskim oddziale Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu oraz lwowskiego Steru. Dwutygodnika dla spraw wychowania i pracy kobiet.W części drugiej, czyli w niniejszym tomie Między Sterem lwowskim i warszawskim. Działalność społeczna i publicystyczna Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit na początku xx wieku, zaprezentowano działalność legalnych i nieformalnych instytucji prowadzonych przez sufrażystki od końca xix wieku do rewolucji 19051907: Czytelni dla Kobiet, Koła Pracy Kobiet przy warszawskim oddziale Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu oraz Związku Polskiego Równouprawnienia Kobiet, z którego po rozłamie wewnętrznym powstały Polskie Stowarzyszenie Równouprawnienia Kobiet i Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich.W części trzeciej Ster pod redakcją Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit i Józefy Bojanowskiej. Warszawa 19071914 [w druku] zostanie omówiona działalność Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich i warszawskiego Steru. Organu równouprawnienia kobiet od rewolucji 19051907 do odzyskania przez Polskę niepodległości i nadania kobietom pełni praw obywatelskich.
Monografia została podzielona na trzy części (Opis, Antologia, Bibliografia zawartości), z których każda może być traktowana jako autonomiczna całość. Pierwsza, dwudzielna część, została poświęcona działalności Kuczalskiej-Reinschmit w latach poprzedzających wyjazd z Warszawy do Lwowa oraz redagowanemu przez nią czasopismu „Ster”, ukazującemu się we Lwowie w latach 1895–1897. Znajdują się tu zatem informacje o biografii Kuczalskiej-Reinschmit i jej działalności w takich formalnych i nieformalnych instytucjach, jak Komitet Społeczny III Szwalni Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, Unia Powszechna Kobiet, Komitet Damski przy Warszawskim Oddziale Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami i Delegacja Pracy Kobiet przy Towarzystwie Popierania Handlu i Przemysłu w Warszawie, oraz o jej publicystyce na łamach „Echa” Zygmunta Sarneckiego”, „Świtu” Marii Konopnickiej”, „Przeglądu Tygodniowego” Adama Wiślickiego, „Tygodnika Mód i Powieści” Emila Skiwskiego i „Kuriera Warszawskiego” Franciszka Olszewskiego. We fragmencie poświęconym „Sterowi” lwowskiemu znajdują się informacje o gronie współpracownic i współpracowników pisma, jego programie, strukturze i zawartości oraz dominujących tematach, jakimi były: równouprawnienie edukacyjne i zawodowe kobiet, kobiece gospodarstwo wiejskie, rozwój stowarzyszeń kobiecych. Część druga to antologia tekstów ze „Steru”, prezentująca publicystykę społeczną, krytykę kulturalną i twórczość literacką tych współpracownic i współpracowników pisma, którzy tyleż kształtowali jego program, co go realizowali (m.in. Piotr Chmielowski, Zofia Daszyńska, Maria Dulębianka, Ludwika Godlewska, Anna Lewicka, Iza Moszczeńska, Eliza Orzeszkowa, Mikołaj Biernacki, Maria Rodziewiczówna, Cecylia Walewska, Stefan Żeromski). Część trzecia to bibliografia zawartości „Steru”.
Figura kobiety – narratorki, autorki, lekarki, pielęgniarki, pedagoga, aktywistki w służbach medycznych, pacjentki szpitalnej, kobiety z obozu w Ravensbrück i warszawskiego getta – wprawia w ruch rozliczne kulturowe konteksty, prowadząc do wglądu w episteme danej epoki. Otwiera pytania: o rozdział ról płciowych, ich hierarchię (lekarz/pacjentka, lekarz a kobieca służba medyczna), o podstawowe kwestie emancypacji, o etykę różnicy seksualnej, o inność, cielesność, kobiecość i podmiotowość. Owa figura służy wnikliwemu rozpoznaniu relacji społecznej komunikacji: reglamentacji wiedzy medycznej pośród uczestniczących w niej kobiet i poszerzeniu władzy męskich depozytariuszy owej wiedzy. Kobieta – z różnych kultur, epok historycznych, klas i ras, burska, amerykańska, angielska – stanowi w monografii centralne miejsce perspektywy interpretacyjnej, miejsce subwersywne, dekonstruujące, przede wszystkim, stereotypy społeczne, ale zarazem funkcjonuje jako najbardziej wywrotowy czynnik, który destabilizuje, przemieszcza rozpoznania autorytatywnego dyskursu medycznego i kontestuje rolę medycyny jako instytucji.
Trajektoria tekstów zebranych w antologii biegnie od medycznych aspektów, od fizjologii, do namysłu antropologicznego, ku filozofii i etyce. Owa wielość dyskursów stanowi mocną, niekwestionowaną i pogłębioną, humanistyczną wartość Kobiety, literatury, medycyny.
Z recenzji prof. Krystyny Kłosińskiej
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
