Dalszy cykl wykładów Rudolfa Steinera dotyczących poznania i zrozumienia Misterium Golgoty Chrystusa i znaczenia tego wydarzenia dla całej ludzkości i ziemskiego rozwoju. Piąta Ewangelia to tytuł wykładów wygłoszonych przez Rudolfa Steinera, w których omawia głębokie tajemnice związane z życiem Jezusa z Nazaretu. Wyjaśnia tajemnicę konieczności zdrady Judasza. Opisuje tajemnicę przeżyć apostołów w dniu zesłania Ducha Świętego. Wyjaśnia sceny kuszenia Chrystusa przez Lucyfera i Arymana. Wykłady, które wygłoszone były w latach 1913/1914, zostały zebrane pod nazwą Piąta Ewangeliajako uzupełnienie czterech tradycyjnych ewangelii. Niniejszy tom, stanowiący trzecią część Piątej Ewangelii.

Jest to cykl wykładów wygłoszonych przez Steinera w Oxfordzie. Poświęcone są one pedagogice waldorfskiej. Steiner rozpoczyna od przedstawienia duchowego podłoża wychowania. Przedstawiając trzy pierwsze siedmioletnie okresy życia w rozwoju człowieka, wskazuje, jak w każdym z tych okresów dziecko oczekuje od swoich nauczycieli i wychowawców innego sposobu prowadzenia lekcji, a co za tym idzie, innego rodzaju pedagogicznych umiejętności i predyspozycji wewnętrznych. Wykłady te omawiają drogi rozwoju duchowego, ale niosą również cenny materiał dotyczący praktycznych aspektów pedagogiki waldorfskiej. Wychodząc od idei trójczłonowości, Steiner omawia wiele konkretnych zagadnień związanych z trzema pierwszymi siedmioletnimi okresami rozwoju dziecka. Jego wskazówki idą równolegle w dwóch kierunkach, jedne dotyczą potrzeb rozwojowych dziecka i odpowiednich do tego sposobów postępowania z nim, drugie odnoszą się bezpośrednio do nauczyciela, do jego umiejętności pedagogicznych, a także do jego światopoglądu i jego postawy uczuciowo-moralnej. Wśród tych rozważań pedagogicznych znajdziemy też wykład zajmujący się samą szkołą waldorfska, jej życiem i organizacją.

Autor w ciekawy sposób opisuje aktualną sytuację w świecie. Na przykładzie Rosji pokazuje rozwój naszej europejskiej cywilizacji Zachodu, Środka i Wschodu. Ukazuje duchowe tło wydarzeń historycznych, które bez tego pozostałyby ciągle niezrozumiane. Skupia również uwagę czytelnika na różnego rodzaju kręgach, które chcąc utrzymać i wzmocnić swoje wpływy w świecie, działają hamująco na prawidłowy rozwój. Opisuje dawne misteria Europy oraz przyszłe misteria, których rozwój zależy od naszych czasów.

Sedno antropozofii Rudolfa Steinera tkwi w jego poznaniu centralnego znaczenia wydarzenia Chrystusa dla całej ludzkości i ziemskiego rozwoju. Piąta Ewangelia to tytuł wykładów wygłoszonych przez Rudolfa Steinera, w których omawia głębokie tajemnice związane z życiem Jezusa z Nazaretu. Opisuje historyczne życie Jezusa z Nazaretu aż do chwili Chrztu w Jordanie, w której Syn Boży Chrystus wstąpił w człowieka Jezusa z Nazaretu. Wykłady, które wygłoszone były w latach 1913/1914 zostały zebrane pod nazwą Piąta Ewangeliajako uzupełnienie czterech tradycyjnych ewangelii. Niniejszy tom, stanowiący drugą część Piątej Ewangelii, zawiera sześć wykładów wygłoszonych w Berlinie w okresie od 21 października 1913 do 10 lutego 1914 roku.

Człowiek widzący nadzmysłowo nie powinien się ograniczać do mówienia o tym tylko takim ludziom, którzy również widzą już świat nadzmysłowy.Musi on kierować swe słowa do wszystkich ludzi, bo mówi o rzeczach, które obchodzą każdgo człowieka. Co więcej, wie on dobrze, że nikt bez znajomości tych rzeczy nie może się stać ""człowiekiem"" w prawdziwym tego słowa znaczeniu./Rudolf Steiner/

...Egipcjanie ufali prawom, jakie człowiek mogł znaleść w fizycznym świecie. Ufali prawom, przy pomocy których człowiek może opanować materię. Dlatego powstała tam geometria i matematyka. Przy ich pomocy czlowiek mógł opanować żywioły, ponieważ ufał temu, co wykryć mógł jego duch, ponieważ wierzył, że można duchem przypoić materię. Mógł wtedy stworzyć iramidy, świątynie i sfinksy. Był to olbrzymi krok na drodze do zdobcia planu fizycznego. Krok, który dokonany został w trzeciej eopce kulturowej. Dopiero dzięki temu człowiek doszedł do tego, że nauczył się właściwie oceniać plan fizyczny. Dopiero teraz świat fizyczny stał się dla niego czymś zasadniczym....

Autor opisuje duchową historię Europy od czasu wędrówki ludów aż po przyszłą epokę kulturową ze szczególnym uwzględnieniem Europy Środkowej i Wschodniej, ale omawia też oddziaływanie duchów narodów w Europie Zachodniej i Południowej. Przedstawiony jest obraz trójczłonowej Europy w tradycji różokrzyżowców i we współczesnej nauce duchowej. Ukazuje duchową historię Niemiec trzy okresy rozkwitu tego narodu w powiązaniu ze schodzeniem z wyżyn duchowych ducha narodu niemieckiego i okresy tragiczne w historii Niemiec, gdy duch tego narodu odchodził do świata duchowego. Tak samo omówiona jest duchowa historia narodu rosyjskiego jako wynik specyfiki ducha tego narodu. Omówiony jest też duchowy związek Europy Środkowej i Wschodniej oraz misteria szóstej epoki kulturowej i indywidualności wielkich mistrzów Zachodu.

Autorzy opisują wielką tajemnicę ezoteryczną, jaką była Konferencja Bożonarodzeniowa 1923/1924 Światowego Towarzystwa Antropozoficznego otwierająca nowy rozdział historii. Książka przedstawia jej duchowe tło i kosmiczny wymiar, jakim było stworzenie przez Rudolfa Steinera nowych misteriów. Przedstawione są związane z tą Konferencją zadania tych nowych misteriów, podane przez twórcę antropozofii, które do dzisiaj pozostają aktualne i są dostępne dla każdego.

Autor opisuje ważne okresy w biografii Rudolfa Steinera, twórcy antropozofii. Ciekawie opisuje miejsce jego narodzin, gdzie dużo wcześniej krzyżowało się wiele najważniejszych impulsów historycznych, a także karmiczne związki z prądem Grala. Zajmuje się również duchowym tłem najważniejszych impulsów antropozoficznych. Przybliża sylwetki najbliższych współpracowników Rudolfa Steinera. Opisuje kryzysy Towarzystwa Antropozoficznego, zarówno te, które miały miejsce za życia Rudolfa Steinera jak i te, które nastąpiły już po jego śmierci. Głównym wątkiem tej książki jest również ukazanie antropozofii jako istoty duchowej. Osobny rozdział poświęcony jest zagadnieniu zagrożeń dla współczesnego życia poprzez rozwój technologii cyfrowej, a zwłaszcza tych, które dla duchowej sfery człowieka niesie ze sobą internet.

Na początku autor opisuje związek Rudolfa Steinera z Michaelem i istotę Misterium Michaela jako misterium współczesnego wtajemniczenia na drodze nauki duchowej. Omawia napisaną przez Rudolfa Steinera Imaginację Michaela. Książka zawiera również eurytmiczne przedstawienie Imaginacji Michaela oraz jej podstawy ezoteryczne

Autor przedstawia różne wpływy sił duchowych na życie pojedynczego człowieka oraz na wydarzenia historyczne. Opisuje wpływy, które od IV wieku, poprzez średniowiecze, odgrywają ważną rolę i kształtują rozwój aktualnych wydarzeń w Europie.

Są to wspomnienia autorki z lat dzieciństwa i młodości spędzonych w okresie 1924-1945 na Śląsku, na terenach należących wówczas do Niemiec. Opisuje w nich rozkwit inicjatyw antropozoficznych, głównie z obszaru pedagogiki i pedagogiki leczniczej we Wrocławiu i okolicach w okresie przedwojennym.

Książka omawia znaczenie owadów, które są bardzo ważne dla świata – głównie pszczół, lecz również os i mrówek. Autor omawia rolę pszczół, os i mrówek w utrzymaniu zdrowego środowiska. Podaje duchowe aspekty procesów przyrody, których zrozumienie może pomóc ludziom w zachowaniu zdrowia.

Autor, rozwijając dalej tematykę z tomu pierwszego, opisuje pracę nad światem roślin istot elementarnych przyrody – istot korzeni, wody, powietrza i ognia. Omawia również tajemnice ludzkiego organizmu, procesy przemiany materii i krążenia oraz choroby i proces zdrowienia. Porusza aspekt przemiany mineralności w stan cieplny w człowieku. Omawia moralno-ducho-we impulsy ludzkości, a także moralne zimno i moralną nienawiść człowieka oraz pracę nad przemianą duchowej postaci człowieka.

Julian Rose przedstawia zbiór wnikliwych esejów nawołujących do działań zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Celem jest odwrócenie niebezpiecznej sytuacji, w jakiej znalazła się nasza planeta. Autor zachęca czytelnika do wyjścia z "Matrixa", który ogarnął świat. Podpowiada, jak wyzwolić się z tej pułapki i stać się bardziej świadomym, pewnym siebie człowiekiem.

Książka ta jest spojrzeniem na człowieka jako na mikrokosmos odzwierciedlający cały wielki kosmos, spojrzenie na człowieka jako na symfonię otaczającego nas wszechświata. Co łączy ludzi z ptakami, ssakami, owadami i innymi istotami otaczającego nas świata? Jak przebiegało kosmiczne kształtowanie człowieka w porównaniu z wyższymi gatunkami zwierząt? Jaką rolę w świecie spełniają elementarne duchy przyrody? Jaką rolę odgrywają siły przychodzące ze Zwierzyńca? Odpowiedź na te i wiele innych pytań znajdziecie Państwo w tej właśnie książce.

Autor bardzo szczegółowo omawia zagadnienia związane z kształtowanie losu w życiu ziemskim oraz reguły i przebieg życia między śmiercią a nowymi narodzinami. Opisuje charakter życia pośmiertnego osób zamarłych w młodym wieku i znaczenie śmierci osób młodych dla dusz przebywających w świecie duchowym.Autor bardzo szczegółowo omawia zagadnienia związane z kształtowanie losu w życiu ziemskim oraz reguły i przebieg życia między śmiercią a nowymi narodzinami. Opisuje charakter życia pośmiertnego osób zamarłych w młodym wieku i znaczenie śmierci osób młodych dla dusz przebywających w świecie duchowym. Opisuje ogląd wsteczny minionego życia, który następuje bezpośrednio po śmierci oraz życie w kamaloce. Bardzo dokładnie przedstawia też kształtowanie losu człowieka przez siły będące poza świadomością człowieka, pokazuje jak działają w życiu jasnowidzeniowe siły ciała astralnego oraz podświadome impulsy duszy.

Książka ta, dzięki klarownemu opisaniu różnych źródeł powstawania problemów i konfliktów społecznych, daje podstawy do zrozumienia także dzisiejszych gospodarczych oraz kulturalnych problemów. Obecnie świat szuka prawidłowych kierunków rozwoju. Autor nie podaje gotowych schematów rozwiązań, bo społeczne życie zmienia się pod wpływem wielu czynników, do których powinny się dostosować na bieżąco gospodarka i prawo, jednak opisuje zasady, którymi powinno kierować się państwo, by umożliwić harmonijny rozwój w sferze gospodarczej, prawnej i kulturalnej . Sfera gospodarcza, a także sfera państwa, która zajmuje się opracowywaniem prawa oraz sfera kultury i edukacji, która wspiera indywidualny rozwój każdego człowieka, powinny rozwijać się niezależnie, zgodnie z zasadą trójpodziału społecznego, chociaż muszą ze sobą odpowiednio współpracować.

- W procesie zadomawiania się we współczesnym świecie młody człowiek nie powinien się wzdragać przed współczesnymi zjawiskami retardacyjnymi. Właśnie wtedy, gdy przychodzi mu się z nimi zmierzyć, dorosły powinien mu towarzyszyć. - Pierwsza pomoc w przezwyciężaniu kryzysu pokwitania pochodzi z celowego rozplanowania zajęć lekcyjnych w klasach VI-VIII. Należy na nowo zweryfikować i uzupełnić jego koncepcję. Erhard Fucke

Książka mówiąca o konieczności zmian. Autor wzywa do działań, które pozwolą nam odzyskać panowanie nad swoim życiem, zanim zostanie ono poddane absolutnej kontroli. Szuka przyczyn, które spowodowały, że nasza cywilizacja pobłądziła. Analizuje czynniki historyczne, społeczne, ekologiczne, ekonomiczne, technologiczne, a także to, co dokonało się w dziedzinie rolnictwa, prawa, edukacji i duchowości. Pokazuje, jak rozwiązać podstawowe dylematy współczesności w każdej z tych sfer i w wielu innych dziedzinach. "Zmieniając kurs na życie" skupia się na pragmatycznych rozwiązaniach problemów społecznych i ekonomicznych w oparciu o zachowanie "ludzkiej skali". Proponuje dające się zrealizować lokalne rozwiązania jako antidotum na coraz szybciej rozwijający się globalny kryzys. Mówiąc wprost: jest to wołanie do nas wszystkich, abyśmy podjęli wyzwanie naszych czasów. O autorze: Julian Rose jest jednym z pionierów rolnictwa ekologicznego, tworzenia zintegrowanej gospodarki wiejskiej oraz rewitalizacji zdecentalizowanych wspólnot. Rolnik, pisarz, współpracownik prestiżowego BBC 4, aktywista społeczny i patrzący holistycznie myśliciel. W swoich kampaniach sprzeciwia się wszelkim próbom sterylizacji naszej żyjącej planety i hamowaniu twórczych aspiracji. Wierzy, że potęga ludzkiego ducha jest w stanie obudzić nowe życie i nową nadzieję. Fragment książki       Przedmowa       „W czasach powszechnego oszustwa mówienie prawdy jest aktem rewolucyjnym".       George Orwell       Obecny model demokracji zawiódł nas i naszą planetę. Ci, którzy zajmują w nim uprzywilejowane pozycje, albo nie są w stanie, albo nie chcą spojrzeć w oczy rzeczywistości, nie mówiąc o umiejętności osiągnięcia szerokiego consensusu co do sposobów radzenia sobie z nią. Dlatego musimy to zrobić sami.       Książka ta stara się dociec przyczyn, które sprawiły, że nasz sposób życia nas rozczarował. Musimy także zastanowić się nad znalezieniem sposobów zaradzenia im i osiągnięcia trwałej, pozytywnej zmiany. To jest fascynujące zadanie, któremu powinniśmy podołać. Ponieważ choroba posunęła się już bardzo daleko i dotknęła wszystkich sfer życia społecznego, to jedynie oddolna i całościowa reforma może skutecznie wyciągnąć nas z zapaści.       Musimy odzyskać kontrolę nad naszym życiem i gruntownie przebudować społeczeństwo. Czyniąc tak, odnajdziemy na nowo poczucie wspólnoty oraz celu, co pozwoli nam rozniecić oczyszczający ogień, konieczny do zmiany naszego sposobu życia. Proces ten pozwoli także pozbyć się tych, którzy nie mają innego celu poza władzą.       Ten proces już się rozpoczął. Na razie zachodzi w niepowiązanych ze sobą sytuacjach i miejscach. Teraz potrzebujemy jednak odwagi i przekonania, by nadać mu szerszy zakres oraz wynikającą z poczucia zagrożenia większą dynamikę.       Nazwałem ten proces: „Renesans 21". Jego wdrożenie to wezwanie do przemyślanej i świadomej zmiany obejmującej równocześnie wszystkie sfery życia społecznego.       Celem bezpośrednim jest przekształcenie lokalnych i regionalnych ośrodków władzy w mające szerokie poparcie społeczne centra oporu przeciw negatywnym tendencjom, a jednocześnie w mateczniki, w których powstają pozytywne modele przemian. Zamiast koncentrować się na jednym lub dwóch zagadnieniach narzuconych potrzebami chwili - bez względu na to, czy będą one miały charakter ekonomiczny, medyczny, kulturowy czy przyrodniczy - potrzebujemy przewartościowań, które zrewidują nasze spojrzenie na całokształt naszego sposobu życia. Wynika to z tego, że wszystkie jego dziedziny są dotknięte kryzysem o podobnie dramatycznej skali i jedynie działając w sposób całościowy, możemy osiągnąć autentyczną poprawę.       Aby nadać naszym działaniom właściwy kierunek i wewnętrzną siłę, musimy wiedzieć, co rozumiemy pod takimi pojęciami jak: edukacja, kultura, sprawiedliwość, energia, ekonomia, rząd. Musimy zrozumieć, jak są ze sobą połączone i w jaki sposób można przywrócić im właściwy, powiązany z życiem sens. Pomoże nam to zaleczyć głębokie rany i podziały, jakie powstały na skutek dziesięcioleci zaniedbań, nadużyć i błędnych interpretacji.       Na całym świecie ma obecnie miejsce wiele wartościowych akcji w obronie naturalnego środowiska oraz lokalnych wspólnot. Każdego dnia na mapie świata zaczynają migotać światełka oznaczające kolejne punkty oporu. Aby jednak zrównoważyć wszechobecny napór sił destrukcji, jaki obserwujemy, te pozytywne działania potrzebują jakościowego skoku, który nadałby im nowy poziom wizji, skuteczności i praktycznej kreatywności. Destrukcja, o której mówimy, dotyczy nie tylko naszego otoczenia przyrodniczego i zasobów naturalnych, ale także wartości i zasad moralnych, które utrzymują społeczeństwa w zdrowiu i bezpieczeństwie. Bezduszna obojętność, jaką większość liderów politycznych okazuje wobec wszystkiego, co nie dotyczy bezpośrednio ich chorobliwej fascynacji walką o władzę, powinna uświadomić nam, że wybieranie ich na kolejne kadencje jest nie tylko bezsensowne, ale wręcz szkodliwe.       Branie udziału w tej grze na zasadach, jakie obecnie obowiązują, musi prowadzić do rozczarowania własną naiwnością. To, co musimy zrobić, to zmienić reguły gry, zjednoczyć nasze siły i skoncentrować energię na działaniach, które są solidnie ugruntowane w procesie lokalnej zmiany i odrodzenia. Jednocześnie musimy powiedzieć stanowcze NIE fali osłabiających i zwodniczych kompromisów, sprawiających, że nasze nieuważne dusze tak łatwo stają się łupem obumierającego status quo. Nieustająca akceptacja coraz bardziej restrykcyjnych ograniczeń nakładanych na nasze swobody obywatelskie oraz ludzkie aspiracje prowadzi w efekcie do wewnętrznego chaosu i słabości, które z kolei czynią nas mięsem armatnim dla coraz bardziej wszechogarniających zakusów wielkich korporacji i apologetów istniejącego porządku.       Nie ma obecnie ważniejszej rzeczy do zrobienia aniżeli odzyskanie z rąk tych sił kontroli nad własnym życiem oraz skoncentrowanie energii na zapewnieniu pomyślnej przyszłości dla bardziej samorządnych wspólnot o „ludzkiej skali" na całym świecie.       Każdy z nas może prowadzić codzienne, przemyślane działania zmierzające do tego celu, te większe nadejdą wkrótce. Kiedy fala przybierze na sile, rezultaty tych działań ujrzą światło dzienne i proces zmian nabierze tempa. Musimy tylko zacząć i nie poddawać się. Zmieniając kurs na życieSpis treści Wstęp 7 Przedmowa 9 Społeczeństwo i kultura; powrót do początku 13 Pieniądz i gospodarka dla dobra wszystkich 20 Nauka i technologia - w służbie życia 34 Rolnictwo, środowisko naturalne i gospodarka wiejska - kluczowe dla przeżycia człowieka 49 Klimat i konsumenci - „mieć" czy „być"? 73 Energia i czas 82 Czas i energia 87 Człowiek i zwierzę 92 Sztuka, edukacja i duch - zjednoczone 99 Młodość spotyka mądrość 113 Zdrowie i medycyna - w kierunku uniwersalnego stanu równowagi 120 Uniwersalne prawo, ład i sprawiedliwość 130 Rządy, korporacje i globalizacja 141 Transformacja rządów 148 Zazielenianie miast, czyli skok na głęboką wodę 151 Podsumowanie 158 O autorze 160 List otwarty do polskich rolników 164