„W stronę instytucji krytycznej” to projekt interdyscyplinarny, na który składają się wystawa, rezydencje artystyczno-badawcze, publikacja oraz szereg działań o charakterze krytyczno-edukacyjnym, związanych z zagadnieniem krytyki instytucjonalnej i nowej muzeologii. Punktem wyjścia zadania jest Galeria Miejska Arsenał jako publiczna instytucja sztuki współczesnej, jej sposoby funkcjonowania oraz status, które w ostatnich miesiącach były głośno komentowane w Poznaniu i w środowiskach twórczych całej Polski. Koncepcja projektu odnosi się do praktyk artystycznych i praktyk środowiska kuratorów, krytyków i edukatorów sztuki, które to praktyki zostały w historii sztuki i kultury określone mianem krytyki instytucjonalnej. Poddając pod namysł te praktyki, przemyślenia i historię artystyczno-krytycznych działań rozpatrujących rolę instytucji sztuki w rzeczywistości społecznej, realizujemy przedsięwzięcie, które konstytuować może podstawy do rewizji i przemyślenia form i sposobów działania Galerii Miejskiej Arsenał obecnie i w przyszłości.
“Od drugiej połowy XX wieku przyglądamy się stopniowemu odchodzeniu od pojęcia centrum i promocji marginesu. Towarzyszy ono zmianom w filozofii (dekonstrukcja, poststrukturalizm), studiach kulturowych (w koncepcjach feministycznych i postkolonialnych), sztuce (jako szukanie „innych” nowych estetyk) i myśli socjologicznej (refleksje o „alternatywnych przyrodach”). Czy jednak powyższa zmiana nie doprowadziła jedynie do „nieoczekiwanej zamiany miejsc”, w wyniku której to, co kiedyś stanowiło dyskurs mniejszościowy, nie stało się dyskursem dominującym?
Takie same zmiany obserwujemy w polskiej fotografii: znajdujący się jeszcze w latach 80. XX wieku na poboczu sztuki dyskurs dokumentalny stanowi dzisiaj niemal główny nurt, zmienia się także recepcja przeszłości – wysunięta w latach 50. ideologicznie na pierwszy plan fotografia socrealistyczna, odrzucana w ramach oporu w latach 70 i 80., obecnie powraca jako interesujący obszar twórczości. Podobna zmiana dotyczy zainteresowania twórczością kobiet-fotografów. Czy i w jakich obszarach były marginalizowane kiedyś? Jaka jest ich pozycja dzisiaj? Chcemy zatem sprawdzić, na ile granica między marginesem i centrum się przesuwa.
Proponując jako temat Biennale hasło „MARGINESY” postawiliśmy przy nim znak zapytania, by zachęcić uczestników i odbiorców do dyskusji na temat tego, co współcześnie stanowi centrum, a co jest jedynie (albo aż) marginesem życia społecznego i artystycznego oraz co stanowi punkt zainteresowania dzisiejszej fotografii. Interesujący nas temat podzielony został na trzy obszary:
- marginesy historii
Jaka jest dzisiaj pozycja przeszłości? Jak myślimy o statusie „odrzucanych”, niechcianych dyskursów fotografii oficjalnej? Jakim obszarem wolności operowali artyści, by znaleźć własne pole ekspresji artystycznej?
- marginesy sztuki
Jaka jest relacja pomiędzy awangardową „fotografią jako sztuką” a dzisiejszymi podejściami? Czy modernizm jest jeszcze dla nas ważny? Jaka sztuka dzisiaj jest marginalizowana?
- marginesy zmysłów
Jak doświadczamy dzisiaj fotografii? Czy jest ona dla nas procesem czy obrazem? Czym różni się spojrzenie kobiece od męskiego? Czy w naszym kontakcie z rzeczywistością potrafimy wyjść poza zmysł wzroku?”
Marianna Michałowska ze Wstępu
`Biały mazur` to zbiór krytycznych esejów o kinie kobiet w Polsce, poświęcony reżyserkom i scenarzystkom filmów fabularnych, począwszy od kontrowersyjnej Wandy Jakubowskiej, przez wtopioną w małżeński tandem Ewę Petelską, ukrytą w historii kina Agnieszkę Osiecką, emblematyczną dla kina kobiet Barbarę Sass, sławną, choć nieinterpretowaną w świetle krytyki feministycznej Agnieszkę Holland, dojrzewającą w cieniu siostry Magdalenę Łazarkiewicz, po zapomniane autorki filmu `Bluszcz` i Ewę Kruk. Książka poświęcona jest także częściowo kinu kobiet jako kinu dla dzieci i młodzieży, ze względu na silną reprezentację reżyserek w tej dziedzinie twórczości filmowej, którą tworzyły Maria Kaniewska, Anna Sokołowska i Jadwiga Kędzierzawska. Bohaterkami ostatniej części `Białego mazura` są pisarki, scenarzystki - Maria Nurowska, Krystyna Kofta i Manuela Gretkowska, z wyraźną sygnaturą płci w tekście i doświadczeniami pracy w filmie. Książka przedstawia polskie oblicze światowego fenomenu women`s cinema w drugiej połowie XX wieku, wprowadzając przy tym instytucjonalny kontekst aktywności polskich reżyserek w państwowej kinematografii. Monika Talarczyk-Gubała zadaje pytania o status kultury filmowej i upomina się o należne w niej miejsca dla autorek, których twórczość jeszcze dziś jest często marginalizowana. Napisany przystępnym i ciekawym językiem, `Biały mazur` może pełnić funkcję przewodnika po nierozpoznanych dotąd obszarach polskiego kina tworzonego przez kobiety. Wzbogacony o ilustracje duetu artystycznego Agnieszki Popek-Banach i Kamila Banacha oraz o zdjęcia z polskich archiwów filmowych, stanowi nie tylko rzetelną publikację pod kątem merytorycznym, ale również pozycję wyrafinowaną formalnie, zaprojektowaną przez poznańskie studio Bękarty.
„Książka Izabeli Kowalczyk jest ważną pozycją dla wszystkich zainteresowanych związkami polskiej sztuki współczesnej z szeroko rozumianą problematyką płci. Badaczka wnikliwie analizuje zarówno wybrane prace polskich artystów, jak i konteksty, w których zaistniały one w świecie sztuki, czyniąc to z właściwym sobie krytycznym zacięciem. Książka „Matki-Polki…” błyskotliwie wpisuje się w kulturowy dyskurs, w którym płeć i seksualność obfitują w znaczenia a sztuka konstruowana jest jako pole stale ujawnianych i podsycanych konfliktów, które skłaniają do ewaluacji ogólnie przyjętych norm i wartości” Karolina Sikorska
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
