Bogato ilustrowany katalog wystawy o sztuce niezależnej lat 80. zawiera reprodukcje prac prawie pięćdziesięciu artystów aktywnych w okresie bojkotu instytucji wystawienniczych po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku w Polsce oraz fotografie Erazma Ciołka, Chrisa Niedenthala, Jarosława Macieja Goliszewskiego i Tadeusza Boruty dokumentujące wystawy w kościołach, pracowniach twórców oraz spontaniczne działania artystyczne na ulicach miast. Teksty historyków sztuki przybliżają fenomen kultury niezależnej w Polsce okresie schyłku komunizmu oraz sztukę tworzoną w ówczesnej Czechosłowacji w latach 80.
„Dzięki świetnej warstwie graficznej katalogu otrzymujemy przypomnienie znakomitych i ważnych wciąż dokonań polskiej sztuki lat 80. Wtedy to artystom chciało się intensywnie tworzyć dzieła o niezwykłej symbolice i sile wyrazu, niezależnie od politycznych okoliczności, które z wielu powodów – nie tylko cenzury – zwykle bywają niekorzystne dla twórczości”.
„Autorzy wystawy i książki polemizują z dotychczasowymi ustaleniami krytyków sztuki, którzy fenomen polskiej sztuki lat 80. usiłowali przedstawić ze świeckiej perspektywy. To intencja godna poparcia, jak każdy wysiłek kontestujący status quo w polskiej kulturze artystycznej, w której – poza krótkimi okresami polemicznych zrywów – dominują postawy przystosowawcze”.
Fragmenty recenzji książki dr. hab. Jana Stanisława Wojciechowskiego, teoretyka sztuki, artysty, profesora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Artystki i artyści
Maria Anto, Piotr Augustynek, Zbigniew Bajek, Grzegorz Bednarski, Krzysztof M. Bednarski, Maciej Bieniasz, Tadeusz Boruta, Tadeusz Brzozowski, Ewa Ciepielewska, Erazm Ciołek, Mirosław Dembiński, Zbigniew Maciej Dowgiałło, Jarosław Maciej Goliszewski, Ryszard Grzyb, Zbylut Grzywacz, Barbara Jonscher, Jerzy Kalina, Marian Kępiński, Marek Kijewski, Grzegorz Klaman, Grzegorz Królikiewicz, Jerzy Kośnik, Paweł Kowalewski, Stanisław Markowski, Jerzy Medyński, Aldona Mickiewicz, Piotr Młodożeniec, Jarosław Modzelewski, Andrzej Możejko, Eugeniusz Mucha, Chris Niedenthal, Grzegorz Pabel, Włodzimierz Pawlak, Janusz Petrykowski, Jerzy Piotrowicz, Stanisław Rodziński, Teresa Rudowicz, Jan Rylke, Marek Sapetto, Jacek Sempoliński, Bożena Sienicka, Stanisław Sobolewski, Leszek Sobocki, Jacek Sroka, Teresa Stankiewicz, Wiesław Szamborski, Tomasz Tatarczyk, Jerzy Tchórzewski, Krzysztof Tchórzewski, Andrzej Wajda, Ireneusz Walczak, Jacek Waltoś, Włodzimierz Wasyluk, Ryszard Woźniak
Katalog wystawy ukazującej obraz dziecka i dzieciństwa widziany oczyma ponad 40 artystek i artystów tworzących w okresie od polskiej transformacji ustrojowej przełomu lat 80. i 90. XX wieku po dzień dzisiejszy. Katalog może być czytany przez dorosłych razem z dziećmi – koncepcja graficzna zakłada wykorzystanie wyklejki jako części narracji wizualnej – tam zaczyna się warkoczyk plakatowej dziewczynki, który potem zamienia się w rodzaj labiryntu, którym podążamy przez poszczególne strony książki.
Bogato ilustrowany katalog największej dotąd indywidualnej wystawy Jarosława Modzelewskiego.Publikacja zawiera ponad sześćdziesiąt reprodukcji prac pokazywanych wCentrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Eseje Marka Maksymczaka,Marcela Skierskiego iThorstena Smidta rzucają nowe światło na twórczość artysty. Katalogw wersji dwujęzycznej, zawiera teksty w języku polskim i angielskim.Jarosław Modzelewski (ur.1955)jest jednym z najważniejszych współczesnych polskich malarzy. Dyplom uzyskał nawarszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni prof.Stefana Gierowskiego w1980 roku.Współtwórca iuczestnik ponad trzydziestu wystaw oraz akcji Gruppy wlatach 19821992.Do2020 roku prowadził pracownię malarstwa naAkademii Sztuk Pięknych wWarszawie.Laureat wielu nagród, w tym Paszportu Politykiw1998 roku,Nagrody im.Jana Cybisa w2004 roku oraz XIII edycji Nagrody im.Kazimierza Ostrowskiego w2014 roku.Jego prace znajdują się wkolekcjach prywatnych wPolsce iza granicą,atakże wzbiorach publicznych,między innymi wmuzeach narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, Muzeum Sztuki wŁodzi.
Książka Zbigniewa Warpechowskiego Zasobnik zawiera dokumentację performansów artysty z lat 1967—2019 wraz z ich autorskimi opisami. To pasjonująca autobiografia jednego z pierwszych twórców performansu w Polsce i najbardziej wyczerpujące kompendium jego performatywnego dorobku.
Zasobnik. Autorski opis drogi życia poprzez sztukę performance to wydanie poszerzone książki Zasobnik. Autorski opis trzydziestu lat drogi życia poprzez sztukę performance, której nakład został wyczerpany.
Publikacja inauguruje monograficzną serię Polscy Artyści Współcześni, która ukazywać się będzie nakładem Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski.
Twórczość Warpechowskiego to konsekwentna realizacja własnego credo artystycznego. Jego działalność artystyczna była zwykle skierowana przeciw obowiązującym trendom, często w opozycji do tendencji ideologicznych danego okresu. Postawa twórcza Warpechowskiego objawiała się sprzeciwem wobec koniunkturalizmu obserwowanego w różnych kręgach artystycznych, sprzeciw był traktowany jako świadomy wybór.
Zbigniew Warpechowski, prekursor sztuki performans w Polsce i jeden z pierwszych jej twórców na świecie, pisał wiersze od początku swojej drogi artystycznej. Nierzadko stanowiły one element jego działań performatywnych. Zbiór zawiera blisko 80 utworów poetyckich pisanych od roku 1964 do lat dziewięćdziesiątych oraz trzy nowe eseje, w których artysta rozprawia się z historią performance art oraz prezentuje autorskie spojrzenie na sztukę.Podczas jednej ceremonii powiedziałem, że radość, jaką daje artyście czysta, bezinteresowna twórczość, jest nieporównywalna z niczym. I tę jedną maksymę chciałbym upowszechnić. Rekompensatę otrzymujemy zawsze, bez względu na los artysty. Nie poświęcamy się dla niej, ale żyjemy dla niej, w niej, sztuka jest formą życia. Trzeba to traktować jak dobrowolne zaprzysiężenie nawet wtedy, kiedy ponosimy klęskę za klęską, bo to daje siłę i moc wewnętrzną. Nie można bywać artystą, tak jak nie można bywać poetą (z eseju Laury i ciernie).
Filmy Assafa Grubera badają relacje między instytucjami kultury a ludźmi, których doświadczenia sprawiły, że zwrócili się przeciwko twórczości artystycznej i instytucjom. Fabuły jego filmów wyłaniają się z sytuacji ich bohaterów, pokazując, jak osobiste historie splatają się z ideologiami politycznymi oraz jak kształtują się relacje społeczne między sferą prywatną a publiczną.Bohaterami filmów Grubera są osoby na różny sposób związane ze sztuką: sześćdziesięcioletni mężczyzna, który z powodów religijnych nie dostał się do żadnej z akademii sztuki w NRD w latach 70. XX wieku; emerytowana pracownica ochrony w Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie, marząca o otaczaniu się dziełami łódzkiej awangardy; chińscy właściciele manufaktury wykonującej rzeźbę artystyczną w Polsce.Konceptualna konstrukcja każdego z ośmiu rozdziałów książki, złożona z przeprowadzonych rozmów oraz kadrów filmowych wraz z podpisami, pozwala artyście zaprezentować filmy (lub ich bohaterów) jako trzecią osobę w każdej dyskusji, komentującą i biorącą udział w dialogu.
Wyobraźcie sobie krowę pozostawioną na cały dzień na plaży Ipanema w Rio de Janeiro, gdzie od przynajmniej stu lat nie widziano żadnego zwierzęcia. Wyobraźcie sobie przyglądanie się z bliska bakteriom piszącym wiersz albo grupie przyjaciół zebranych w barze i popijających sfermentowane napoje. Wszystkie te działania można ująć jednym słowem, które wywołuje silne emocje i prowokuje krytyczne komentarze, a jednak nie poddaje się prostym klasyfikacjom: performans.Antologia Performans opiera się na założeniu, że żywą sztukę definiować można wyłącznie poprzez praktykę, co autorzy tekstów wcielili w życie, towarzysząc artystom podczas prób i na scenie, spędzając razem czas i dokonując wspólnej refleksji nad istotą performansu. Publikacja jest zbiorem esejów, zarówno nowych, jak i takich, które już wcześniej ukazały się drukiem, wywiadów oraz tekstów literackich oferujących nowe spojrzenie na performans. Składa się z czterech głównych części, w ramach których fenomenologie performansu badane są w kontekście i z perspektywy instytucji artystycznych, praktyk kuratorskich, formatu wystawy w kontekście zwrotu technologicznego oraz performatywnej fikcji.Definicja performansu uległa w ostatnich dziesięcioleciach zmianie. Celem publikacji Performans jest przyjrzenie się przemianom zachodzącym w tradycyjnym formacie wystawy, który traci na znaczeniu, w miarę jak na pierwszy plan wysuwają się formy hybrydyczne, łączące sztuki wizualne ze sztukami performatywnymi, literaturą i muzyką. Autorzy tekstów zamieszczonych w książce analizują zmieniającą się rolę widza, który coraz częściej staje się performerem i aktywnym uczestnikiem zdarzenia. Poddają również refleksji rolę ciała performera oraz pracy wykonywanej w ramach rozciągniętych w czasie wystaw performatywnych.Publikacja prezentuje wyniki badań związanych z zainicjowanym w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w 2016 roku programem dotyczącym zwrotu performatywnego w sztukach wizualnych oraz konsekwencji tego zjawiska dla instytucji sztuki, praktyk artystycznych oraz kuratorskich.Autorzy tekstów: Oreet Ashery, Pierre Bal-Blanc, Claire Bishop, Marie de Brugerolle, Yann Chateign, Korina Giaxoglou, Michał Grzegorzek, Shannon Jackson, Eliel Jones, Chris Kraus, Laura Lima, David Maroto, Ingo Niermann, Kathy Noble, Johannes Paul Raether, Mark von Schlegell, Agnieszka Sosnowska, Ana Teixeira Pinto, Transformella, Joanna Zielińska
The starting point of the exhibition British British Polish Polish. Art from Europe's Edges in the Long '90s and Today presented in 2013 at the CCA Ujazdowski Castle was to show the unique simultaneous bloom of contemporary art in the UK as well as in Poland at the turn of the eighties and nineties, often associated with Young British Artists and Polish Critical Art. Their representatives, in a direct manner, undertook basic human questions - life and death, sex and violence, ethics and politics - thereby provoking lively and important discussions in their countries, also involving the media, which helped to transform contemporary art in the UK and Poland from a niche field - arousing interest only for the privy as it would seem into the broader popular culture. This process was taking place during rapid economic and social changes in both countries: in Britain it was the Big Bang, caused by the sudden deregulation of financial markets in 1986, the same year in which Damien Hirst began his studies at Goldsmiths' College; in Poland, there was the turbulent process of political transformation after the fall of communism in 1989.The presentation of the most important works of British and Polish art from the nineties was complemented with the works of young artists from the UK and Poland, who appeared after the global financial crisis of 2007/2008. From this, the question was asked: do eminent contemporary artists refer to the legacy of their predecessors, or do they reject it, or perhaps simply ignore it? And are we still stuck in the ""long-nineties,"" or are we already living in new, yet unnamed times?Along with the exhibition British British Polish Polish, work began on an extensive publication (in English and Polish) containing the texts of the curators - Tom Morton and Marek Goździewski as well as J.J. Charlesworth, Isobel Harbison, Izabela Kowalczyk, Paweł Możdżyński, and Jakub Bąk. The book also contains interviews with all the artists who partook in the exhibition, as well as rich calendar - developed by Oliver Basciano and Maryla Sitkowska - of British and Polish cultural and political scenes from the nineties and a selection of excerpts from the British and Polish press commenting on the achievements of Young British Art and Polish Critical Art. Appended later to the book was documentation depicting activities related to the controversy around one of the works displayed in the exhibition as well as a rich collection of press releases divulging the varied reception of the exhibition, which was recorded both as an important event in the history of modern art in Poland, as well as an expression of the reflection on the specificity of art from the nineties, arousing more and more interest today. The completion of this publication became an important task of the CCA Ujazdowski Castle as an institution, which was notably active in its participation in shaping the face of contemporary Polish art in the nineties.
Katalog wystawy Mirosława Bałki Fragment to retrospektywne podsumowanie ponad dwunastu lat działalności wideo artysty, obejmujące prace wideo od najstarszych, z 1998 roku, do po raz pierwszy pokazywanych publicznie.Katalog przybliża wyjątkową rolę, jaką wideo odgrywało w twórczości Bałki. Dzięki niemu artysta wprowadził do swojej rzeźby zarówno nowe formy artystyczne, jak i obrazy i tematy, które stanowiły nieoczekiwane przedłużenie jego dotychczasowej działalności.
Książka Manifest Nooawangardy. Sztuka w Dobie Kapitalizmu Kognitywnego, Posthumanizmu i Nauk o Złożoności zawiera szereg tekstów analizujących manifest nooawangardy i nowej autonomii sztukinapisany przez grupę artystów (Agnieszka Kurant, Janek Simon, Oskar Dawicki), naukowców (Andrzej Nowak), kuratorów (Łukasz Ronduda), teoretyków kultury (Edwin Bendyk) i architektów (Aleksandra Wasilewska) w sierpniu 2009 roku. Manifest powstał w kontekście wystawy ""Niezwykle rzadkie zdarzenia / Dystrybucja Nooawangardy"", stanowiącej wynik interdyscyplinarnej interakcji pomiędzy sztuką a nauką, i był bez wątpienia najżywiej dyskutowanym tekstem artystycznym ostatnich lat, wywołującym skrajne emocje i interpretacje. Prezentowana książka oddaje temperaturę sporów i dyskusji, które wywołał. Autorzy tekstów analizują manifest nooawangardy w odniesieniu do kategorii posthumanizmu, kapitalizmu kognitywnego i nauk o złożoności, wspólnie z autorami manifestu podejmują refleksję nad obecnymi przemianami sztuki w kontekście najaktualniejszych pojęć i kategorii opisujących współczesny, złożony świat.
Czy prace Maurizio Cattelana wymagają komentarza? Raczej wymagają milczenia, które pozwoli im do nas przemówić własnym językiem. Dlatego celem nie było pisanie o pracach artysty, ale wskazanie perspektyw, które ujawnią ich znaczenie teologiczne, filozoficzne i polityczne. W książce znajdziemy m.in. fragmenty dzieł Zygmunta Baumana, Jeana Baudrillarda, Gottfrieda Wilhelma Leibniza, Leszka Kołakowskiego, pieśń Jacka Kaczmarskiego, eseje Roberta Piłata i Józefa Majewskiego, rozmowę z Zofią Rosińską, fragmenty orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich, wiersze Percy'ego Shelleya i Wisławy Szymborskiej.
Diary to podręczny kalendarz i planer, wydawany każdego roku przez zespół rezydencji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski we współpracy z rezydentkami i rezydentami instytucji. Tematem tegorocznej publikacji jest DAR (GIFT). Inspiracją dla wydawnictwa stały się tak ważne w tym roku nieformalne sieci wsparcia i wymiany wiedzy. Redaktorkom kalendarza, Mariannie Dobkowskiej i Julii Harasimowicz, przyświecała myśl, że w chwili nakładających się na siebie globalnych kryzysów nabiera znaczenia poszukiwanie takich sposobów współistnienia, które nie będą oparte na eksploatacji, ale na hojności i wzajemności. Uświadamiamy sobie, czego możemy się nauczyć od siebie nawzajem i od planety, czym możemy się podzielić z innymi, co możemy sobie zaoferować i co możemy pielęgnować w tym procesie dawania i otrzymywania. Jak ważne jest wprowadzenie elementów ekonomii daru do naszego codziennego życia. Może w ten sposób uda nam się doprowadzić do zmian w systemach, które nas ograniczają i obciążają. Publikacja zawiera prace autorstwa osiemnastu rezydentów i rezydentek U-jazdowskiego z 2022 roku. W kalendarzu znaleźć można rysunki, zdjęcia, teksty odnoszące się do grup pomocowych, ekologii, wymiany praktyk i myśli, współpracy znoszącej bariery językowe i geograficzne.
Janek Simon jest artystą, ale także anarchistą, programistą, rzemieślnikiem, intelektualistą, społecznikiem, podróżnikiem, byłym mistrzem juniorów w brydżu i w dwudziestu procentach kuratorem. Mawia, że interesuje go zbyt wiele rzeczy: od globalizacji przez geografię polityczną, sztuczną inteligencję, cyfrowy materializm, ład algorytmiczny, spekulacje finansowe i strategie zrób-to-sam po teorie postkolonialne w Europie Wschodniej i ciągłe, nieomal Gombrowiczowskie dylematy dotyczące tego, co to znaczy być Polakiem. Niniejsza monografia prezentuje jego fascynującą zarówno wizualnie, jak i intelektualnie twórczość, napędzaną przez nieposkromioną ciekawość, erudycję oraz poszukiwanie tego, co on sam nazywa syntetycznym folklorem równowagi między językiem partykularnym i planetarnym, której osiągnięcie umożliwić mogą nowe technologie. Publikacja jest pokłosiem wystawy retrospektywnej artysty prezentowanej zimą 2019 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, której kuratorką była Joanna Warsza.
The volume presents a mid-career survey of the work of the artists' collective Slavs and Tatars (founded 2006). The group explores issues of identity, language and belief in the region east of the former Berlin Wall and west of the Great Wall of China.
Album prezentuje większość cyklów rzeźbiarskich artystki realizowanych do lat 90.Zawiera ponad 100 barwnych i czarno-białych fotografii, eseje Michaela Brensona i Jasi Reichardt, autorskie komentarze do prac oraz wspomnienia i refleksje Magdaleny Abakanowicz. Ponadto: wstęp Wojciecha Krukowskiego, tekst Ryszarda Stanisławskiego, a także: biografię, obszerne zestawienie wystaw i bibliografię artystki.
Ja to ktoś inny - tak mogłoby brzmieć credo jednej z najciekawszych artystek polskich. Jej twórczość zwraca się przeciw jednolitej wizji człowieka i kultury, kontestuje mity, obnaża zakazane tabu. Katalog zawiera reprodukcje i opisy najważniejszych prac Kozyry (Piramida zwierząt, Olimpia, Łaźnia męska), tekst Hanny Wróblewskiej, rozmowę Katarzyny Kozyry z Arturem Żmijewskim.
W Bohaterni postaci literackie stały się impulsem do rozważań nad ludzkimi emocjami, cechami charakteru i motywacjami do działania. Była to próba wypracowania nowej perspektywy patrzenia na archetyp bohatera i przełamania schematów myślenia o bohaterstwie.
Bohaternik to ciepła i budująca opowieść, wzmacniająca poczucie sprawczości i wiarę dzieci w siebie. To pretekst do rozmowy o wartościach, tolerancji i wrażliwości, ale też docenianiu drobnych gestów, które zmieniają świat.
Do opracowania graficznego tej pochwały codziennego bohaterstwa została zaproszona wyjątkowa ilustratorka – Daria Solak.
Wyobraźcie sobie krowę pozostawioną na cały dzień na plaży Ipanema w Rio de Janeiro, gdzie od przynajmniej stu lat nie widziano żadnego zwierzęcia. Wyobraźcie sobie przyglądanie się z bliska bakteriom piszącym wiersz albo grupie przyjaciół zebranych w barze i popijających sfermentowane napoje. Wszystkie te działania można ująć jednym słowem, które wywołuje silne emocje i prowokuje krytyczne komentarze, a jednak nie poddaje się prostym klasyfikacjom: performans. Antologia Performance Works opiera się na założeniu, że żywą sztukę definiować można wyłącznie poprzez praktykę, co autorzy tekstów wcielili w życie, towarzysząc artystom podczas prób i na scenie, spędzając razem czas i dokonując wspólnej refleksji nad istotą performansu. Publikacja jest zbiorem esejów, zarówno nowych, jak i takich, które już wcześniej ukazały się drukiem, wywiadów oraz tekstów literackich oferujących nowe spojrzenie na performans. Składa się z czterech głównych części, w ramach których fenomenologie performansu badane są w kontekście i z perspektywy instytucji artystycznych, praktyk kuratorskich, formatu wystawy w kontekście zwrotu technologicznego oraz performatywnej fikcji. Definicja performansu uległa w ostatnich dziesięcioleciach zmianie. Celem publikacji Performance Works jest przyjrzenie się przemianom zachodzącym w tradycyjnym formacie wystawy, który traci na znaczeniu, w miarę jak na pierwszy plan wysuwają się formy hybrydyczne, łączące sztuki wizualne ze sztukami performatywnymi, literaturą i muzyką. Autorzy tekstów zamieszczonych w książce analizują zmieniającą się rolę widza, który coraz częściej staje się performerem i aktywnym uczestnikiem zdarzenia. Poddają również refleksji rolę ciała performera oraz pracy wykonywanej w ramach rozciągniętych w czasie wystaw performatywnych. Publikacja prezentuje wyniki badań związanych z zainicjowanym w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w 2016 roku programem dotyczącym zwrotu performatywnego w sztukach wizualnych oraz konsekwencji tego zjawiska dla instytucji sztuki, praktyk artystycznych oraz kuratorskich. Autorzy tekstów: Oreet Ashery, Pierre Bal-Blanc, Claire Bishop, Marie de Brugerolle, Yann Chateign, Korina Giaxoglou, Michał Grzegorzek, Shannon Jackson, Eliel Jones, Chris Kraus, Laura Lima, David Maroto, Ingo Niermann, Kathy Noble, Johannes Paul Raether, Mark von Schlegell, Agnieszka Sosnowska, Ana Teixeira Pinto, Transformella, Joanna Zielińska.
Janek Simon jest artystą, ale także anarchistą, programistą, rzemieślnikiem, intelektualistą, społecznikiem, podróżnikiem, byłym mistrzem juniorów w brydżu i w dwudziestu procentach kuratorem. Mawia, że interesuje go zbyt wiele rzeczy: od globalizacji przez geografię polityczną, sztuczną inteligencję, cyfrowy materializm, ład algorytmiczny, spekulacje finansowe i strategie zrób-to-sam po teorie postkolonialne w Europie Wschodniej i ciągłe, nieomal Gombrowiczowskie dylematy dotyczące tego, co to znaczy być Polakiem. Niniejsza monografia prezentuje jego fascynującą zarówno wizualnie, jak i intelektualnie twórczość, napędzaną przez nieposkromioną ciekawość, erudycję oraz poszukiwanie tego, co on sam nazywa syntetycznym folklorem równowagi między językiem partykularnym i planetarnym, której osiągnięcie umożliwić mogą nowe technologie. Publikacja jest pokłosiem wystawy retrospektywnej artysty prezentowanej zimą 2019 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, której kuratorką była Joanna Warsza.
Dla szerokiej publiczności Katarzyna Kozyra stała się poniekąd ucieleśnieniem i twarzą nowych strategii artystycznych dochodzących do głosu w polskiej sztuce po 1989 roku. Była to twarz artystki skandalistki, przekraczającej w swoich pracach obyczajowe normy, naruszającej społeczne tabu i atakującej wrażliwość widza drastycznymi obrazami, niezabezpieczonymi cudzysłowem artystycznej umowności. Sensacjonistyczna recepcja twórczości Kozyry oznaczała oczywiście banalizację jej intencji i dokonań, ale ? jak się później okazało ? skandale towarzyszące kolejnym wystąpieniom artystki w ostatecznym rozrachunku poszerzały przestrzeń dyskusji o sztuce i pole swobody artystycznej wypowiedzi.
Kozyra zdobyła dwuznaczny rozgłos już na początku swojej artystycznej kariery za sprawą dyplomowej pracy „Piramida zwierząt”, zrealizowanej w pracowni prof. Grzegorza Kowalskiego na warszawskiej ASP, czyli w tzw. Kowalni, postrzeganej jako kuźnia radykalnych postaw, laboratorium, w którym wypracowywano nowe strategie obrazowania, kojarzone później z tzw. sztuką krytyczną. Za kulminację kontrowersji wokół twórczości Kozyry ? a pars pro toto, wokół sztuki z kręgu Kowalni i sztuki krytycznej w ogóle ? należy uznać udział artystki w Biennale w Wenecji w 1999 roku. Kozyra była na tej imprezie oficjalną reprezentantką Polski, wystawiającą w Pawilonie Narodowym. Artystka przedstawiła „Łaźnię męską” ? wideoinstalację, na którą złożyły się filmy nakręcone w publicznej łaźni w Budapeszcie. Projekt był kontynuacją realizacji „Łaźnia” z 1997 roku. Obydwie prace opierały się na materiałach filmowych nakręconych ukrytą kamerą w miejscu, w którym rozluźnione zostają zasady intymności, regulujące wystawianie ciała i nagości na spojrzenia innych. W „Łaźni męskiej” Kozyra weszła z kamerą na terytorium zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn. Aby tego dokonać, artystka musiała przejść fizyczną metamorfozę ? wkroczyła do łaźni ucharakteryzowana na mężczyznę, włącznie z protezą męskich organów płciowych.
Praca Kozyry wywoływała wątpliwości natury etycznej ? artystka sfilmowała nagich mężczyzn w publicznym miejscu bez ich wiedzy i zgody. Jeszcze większe kontrowersje związane były z faktem prezentowania projektu w polskim Pawilonie. Prawicowa prasa pytała retorycznie, czy Polskę może reprezentować kobieta z doczepionym penisem i czy taka reprezentacja nie uwłacza godności naszego kraju. Kozyra tymczasem dostała za swoją wystawę w Wenecji wyróżnienie honorowe, a cała realizacja spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem międzynarodowej krytyki. Był to fakt w sensie symbolicznym przełomowy. Pomimo sprzeciwu środowisk konserwatywnych, wytypowanie Kozyry ? i to z taką pracą jak „Łaźnia męska” ? do udziału w Biennale w Wenecji, było aktem ostatecznej instytucjonalizacji sztuki krytycznej, która do tej pory była przedmiotem kontrowersji i negocjacji. Wyjazd Katarzyny Kozyry na Biennale można uznać za moment oficjalnej akceptacji strategii artystycznych, którym jeszcze kilka lat wcześniej odmawiano miana „prawdziwej sztuki”. W grę wchodziła także akceptacja używanego przez artystkę języka i reprezentowanej przez nią postawy oraz prawa twórcy do wykonywania operacji na żywej, pozaartystycznej rzeczywistości. Projekt Kozyry współbrzmiał z myślą feministyczną, która zdobywała sobie właśnie rację bytu na scenie artystycznej ? jako teoria inspirująca artystki, jako temat prac i jako metoda krytyczna. W „Łaźni męskiej” w nowoczesny sposób podjęte zostały zagadnienia polityki płci oraz tożsamości i wolności do jej autodefiniowania. To między innymi dzięki sukcesowi Katarzyny Kozyry w Wenecji problematyka ta zyskała pełnoprawne miejsce w polskiej sztuce. Proces akceptacji był w tym wypadku burzliwy i trudny, ale po pokazaniu „Łaźni męskiej” w Wenecji dyskusje o granicach sztuki nie były już tak burzliwe, a ich przedmiotem stawały się raczej sprawy merytoryczne niż kwestia wystawiania artystom świadectw moralności.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
