„Rocznik Biblioteki Narodowej” jest periodykiem naukowym poświęconym szeroko rozumianej kulturze piśmiennej (a także wybranym zagadnieniom historyczno-artystycznym, ikonograficznym i muzykologicznym) oraz jej funkcjonowaniu zarówno w perspektywie historycznej, jak współczesnej.
Tom XLVI, wydany w nowej szacie graficznej, otwierają artykuły na temat zbiorów z Biblioteki Załuskich i Biblioteki króla Zygmunta Augusta. Mamy w nim również przegląd prac naukowych prowadzonych przez Bibliotekę Narodową, w tym badań nad węgierskimi drukami liturgicznymi z XV-XVI wieku czy recepcji antycznej ikonografii monetarnej w szesnastowiecznych drukach emblematycznych. Dowiadujemy się też o pracach nad archiwami Kazimierza Konarskiego, Jerzego i Bożeny Łojków oraz Franciszki i Stefana Themersonów. Tom zamyka cykl recenzji.
Archiwum Leszka Kołakowskiego to najnowsza publikacja ukazująca się w serii przedstawiającej zbiory rękopiśmienne Biblioteki Narodowej. Przybliża ona sylwetkę jednego z największych humanistów naszych czasów – filozofa, pisarza, historyka filozofii i historyka idei, nauczyciela akademickiego – Leszka Kołakowskiego. 18 lipca 2010 roku dr Tamara Kołakowska przekazała Narodowej Książnicy wspaniały dar - spuściznę swojego męża. Świadectwo jego niezwykłego życia. Opracowaniem archiwum zajęła się Maria Gamdzyk-Kluźniak. Ta fascynująca i trudna jednocześnie, z uwagi na bogactwo zbiorów, praca trwała cztery lata. Katalog prezentuje dokumenty, rękopisy prac filozoficznych i literackich Profesora, korespondencję, notatki i teksty wykładów na uniwersytetach polskich i zagranicznych. Są tu także bruliony i maszynopisy wielu referatów, odczytów, wypowiedzi dla prasy światowej, wywiady, materiały związane z działalnością polityczną, zwłaszcza z lat 1977-1980, kiedy Profesor Kołakowski był przedstawicielem Komitetu Obrony Robotników za granicą. Biorąc pod uwagę ogromną różnorodność materiałów, zdecydowano się podzielić je na siedem części. Publikacja wzbogacona została również o obszerne indeksy: osobowy, tytułów i incipitów oraz instytucji.
Pod znakiem światła - Halina Tchórzewska-Kabata
Pod znakiem światła to książka o bibliotece ordynacji Krasińskich 1844-1944. Książkę wydała Biblioteka Narodowa.
Polskie biblioteki wielkoziemiańskie
Zainteresowania badawcze szczególną kategorią bibliotek historycznych, jaką są polskie biblioteki wielkoziemiańskie - rodowe, fundacyjne, ordynackie - mają tradycję sięgającą wieku XIX. Na to stulecie przypada największy rozwój bibliofilskich paski polskiej arystokracji ziemiaństwa. Zakładanie bibliotek uznawano zarazem za obywatelską, patriotyczną powinność tej grupy społecznej - jako sposób ochrony tradycji, intelektualnych dokonań i tożsamości narodu po utracie niepodległości.
Na tom składają się dwa opowiadania - "Pismo w stronę miłości" oraz "Kora i nóż". Oba pełne są migawkowych wspomnień autobiograficznych, eksperymentów językowych oraz wątków znanych z wcześniejszych książek autora. I chyba bardziej niż wszystkie inne utwory Pankowskiego zdradzają ironiczny stosunek Pankowskiego do siebie i swojego pisarstwa.
Książka zdobyła nominację do Nike 2002.
Publikacja jest drugim tomem serii Zbiory Rękopisów w Polsce, zapoczątkowanej w 2003 r. przez pracę Zbiory rękopisów w bibliotekach i muzeach w Polsce (w opracowaniu Danuty Kamolowej przy współudziale Teresy Sieniateckiej), która do dziś stanowi podstawowe źródło informacji o materiałach rękopiśmiennych przechowywanych w instytucjach państwowych. Praca zawiera informacje o rękopisach zgromadzonych w różnych instytucjach kościelnych, przede wszystkim Kościoła katolickiego, zarówno diecezjalnych (biblioteki seminariów duchownych, biblioteki i muzea diecezjalne, archiwa), jak i zakonnych (klasztory żeńskie i męskie). W najnowszym tomie serii uwzględniono również zbiory rękopisów innych religii i wyznań. Jest to pierwsza próba kompleksowego przedstawienia bogatych, choć wciąż w niewystarczającym stopniu znanych i wykorzystywanych, materiałów rękopiśmiennych znajdujących się w posiadaniu instytucji kościelnych. Opracowanie, poprzedzone obszernym wstępem, zawiera nie tylko informacje o zasobie posiadanym przez instytucję, ale także zapoznaje z dziejami jego gromadzenia oraz bibliografią poświęconych mu publikacji. Rozbudowany indeks nazw i nazwisk ułatwia poruszanie się po zebranym materiale.
Bogato ilustrowany katalog prezentuje ryciny o tematyce wileńskiej przechowywane w Zakładzie Zbiorów Ikonograficznych Biblioteki Narodowej. Najstarsze datowane prace pochodzą z końca XVIII wieku. Wśrod wybranych rycin znajdują się przedstawienia architektury miasta i jego pejzażu, wizerunki wybitnych osobistości związanych z Wilnem oraz portrety postaci, które można określić jako typy wileńskie.
Noty katalogowe, poprzedzające część prezentującą 100 wybranych prac graficznych, zawierają wyczerpujące informacje na temat wszystkich obiektów, wraz z podaniem treści inskrypcji i opisem rycin. Katalog obejmuje także aneks pieczęci występujących na rycinach oraz indeksy osób i miejsc. Uzupełnieniem publikacji jest płyta CD, zawierająca 239 rycin przedstawiających Wilno.
Żyjemy w latach zasadniczych przemian dokonujących się na naszych oczach i częściowo z naszym udziałem niemal we wszystkich dziedzinach politycznych, ekonomicznych, cywilizacyjnych i kulturowych. Zawsze w takich okolicznościach panowały tendencje odwracania się od przeszłości, traktowanej jako balast, utrudniający marsz ku nowej, wspaniałej przyszłości. Dopiero później, po zachłyśnięciu się nowoczesnością, następowała refleksja, że żadna trwała konstrukcja społeczna nie może powstać ani nie utrzyma się bez fundamentów, które tworzy dziedzictwo historyczne. Tak bywało w różnych przełomowych epokach dziejów, tak też jest obecnie. Wcześniej w krajach wyprzedzających nas pod względem technologicznym, ale również obecnie w naszej trudnej rzeczywistości toruje sobie drogę zrozumienie, że historia nie jest zbędnym balastem, lecz nieodzownym składnikiem współczesności a w jeszcze większym stopniu-przyszłości.
To uniwersalne doświadczenie szczególnie odnosi się do świata książki. Książka bowiem była i jest nie tylko jednym z podstawowych kanałów komunikacyjnych, narzędzi przekazu informacji i zachowania pamięci, bez którego nie mogłaby funkcjonować żadna zorganizowana społeczność. Jest również siłą sprawczą uczestnicząca w formowaniu treści myślenia i działania. Wystarczy przypomnieć, że przełomowe epoki w dziejach ludzkości wiążą się ze zmianami form komunikacji piśmienniczej. Okres historyczny każdego społeczeństwa datuje się od zastosowania pisma. Wynalazek druku otwiera epokę nowożytną, obecnie zaś mówi się o nadejściu ery elektronicznej.
Prezentowany zbiór zawiera prace, autorstwa głównie pracowników Zakładu Badania Historii Czytelnictwa. Jego tytułowa formuła „Ludzie i książki” jest celowo dość ogólna, poszczególne szkice dotyczą bowiem najprzeróżniejszych relacji pomiędzy wymienionymi podmiotami. Zwłaszcza ludzie opisywani są w rozmaitych rolach komunikacyjnych:
oczywiście najczęściej jako czytelnicy (ci rzeczywiści i ci projektowani, idealni), ale także jako twórcy, wydawcy, cenzorzy, popularyzatorzy i badacze lektury. Autorzy artykułów koncentrują się na zjawiskach i procesach zachodzących na
ziemiach polskich w XIX i XX w., kiedy to przekazy drukowane, tradycyjnie najważniejszy i cieszący się wysokim prestiżem środek komunikacji ponadlokalnej, stopniowo – w sytuacji coraz większej dostępności innych mediów – powszechnieje
i powszednieje.
Ludzie i książki to formuła nieprzypadkowa. Użyta w tytule zbioru liczba mnoga wskazuje również na to, że w centrum zainteresowania poszczególnych autorów znajdują się nie pojedyncze obiekty, nie praktyki jednostek, lecz zjawiska jeżeli nie zawsze masowe, to przynajmniej powtarzalne. Ich rekonstrukcja wymagała sięgnięcia do licznych i zróżnicowanych źródeł, prześledzenia i przedstawienia bogatej dokumentacji. Jak się wydaje, warunek ten spełniają w prezentowanym tomie także te prace, które maja charakter rekonesansu badawczego.
Publikacja Biblioteki Narodowej jest pierwszą w Polsce bibliografią prac papieża Jana Pawła II wydawanych poza Polską, a odnotowywanych w bibliografii narodowej od roku 1965 jako polonica zagraniczne. Zawiera 7079 opisów dzieł ogłoszonych w 57 językach (w tym także po polsku) w 89 krajach. Opisy papieskich publikacji wykonywano z autopsji (zbiory Biblioteki Narodowej, Ośrodka Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie, Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie) oraz na podstawie dostępnych źródeł bibliograficznych. Korzystanie z bogatego materiału ułatwiają trzy indeksy: osób (współpracowników), tytułów (w układzie wg języków) i oryginałów (w podziale na rodzaje dokumentów i pism). Obszerny, pieczołowicie przygotowany i starannie wydany tom przynosi możliwie pełny bibliograficzny obraz piśmiennictwa Papieża. Dokumentuje zakres tematyczny jego dzieł, ich zasięg polityczny i językowy, a także rolę i znaczenie w świecie.
Kolejna publikacja z serii Instytutu Książki i Czytelnictwa „Z Badań nad Czytelnictwem” – Nastoletni czytelnicy Zofii Zasackiej – prezentuje wyniki naukowych obserwacji z zakresu uczestnictwa w kulturze, nie podejmowanych przez socjologów kultury po 1989 roku w tak szerokiej skali. Praca jest raportem z badań dotyczących preferencji czytelniczych i edukacji literackiej młodzieży kończącej powszechną obowiązkową szkołę.
Badanie ankietowe, obejmujące uczniów wybranych klas trzecich 70 gimnazjów w Polsce, zrealizowano w połowie maja 2003 roku, a więc na początku drugiego etapu reformy ustroju szkolnego. Prezentując wyniki swoich obserwacji, autorka analizuje problemy związane z kształtowaniem się tożsamości młodych ludzi – ich samooceną i społeczną identyfikacją, widzianymi z perspektywy aktywności czytelniczej i literackich wyborów.
Ważną część badań stanowi analiza recepcji lektur obowiązkowych oraz czytelnictwa w czasie wolnym, pozostającego w kręgu oddziaływania kultury popularnej. Przyjęte kryteria ocen – aktywność i sytuacje czytelnicze – pozwoliły na dokonanie interesującej typologii młodych czytelników (czytelnicy spontaniczni, szkolni, aktywni i zaangażowani).
Praca jest obszernym studium z zakresu uczestnictwa w kulturze dorastającej młodzieży, a jednocześnie – interesującym głosem w toczącej się aktualnie dyskusji nad intelektualnym i kulturalnym profilem absolwenta gimnazjum.
Prezentowana publikacja wpisuje się w wyjątkowy cykl książek wydanych przez Bibliotekę Narodową, poświęconych dokumentowaniu życia społeczności żydowskiej II Rzeczypospolitej.
Po opublikowanych dotychczas – Afiszu żydowskim w II Rzeczypospolitej, Dokumentach życia społecznego Żydów polskich (1918–1939) w zbiorach Biblioteki Narodowej, Żydowskich drukach ulotnych w II Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Narodowej, t. I i II, Palestynie w żydowskich drukach ulotnych wydanych w II Rzeczypospolitej, a także dwóch pozycjach przybliżających życie i działalność żydowskich mieszkańców Łodzi oraz Lublina – autorki wprowadzają czytelnika w nieistniejący już klimat przedwojennego Łukowa.
Tym razem przekazują do rąk czytelników 122 afisze pochodzące ze zbiorów Zakładu Dokumentów Życia Społecznego BN, drukowane od 1922 do 1933 roku, wydane w Łukowie przez żydowskie partie, organizacje, stowarzyszenia i instytucje działające na terenie II Rzeczypospolitej.
Odczyty, akademie, bogata działalność kulturalna, polityczna i charytatywna, aktywne wspieranie osadnictwa w Palestynie, to tylko część codziennego życia żydowskiego społeczeństwa Łukowa znakomicie sportretowanego w niniejszej publikacji.
Adam Rusek – badacz jednego z gatunków kultury popularnej w Polsce: cyklicznych historyjek rysunkowych, zwanych komiksami – kontynuuje w swojej najnowszej książce rozważania na temat historii komiksu. Autor przedstawia chronologię publikowania obrazkowych opowieści i dokonuje ich charakterystyki. Książka zawiera liczne zestawienia oraz wykaz wszystkich odnalezionych utworów.
Prezentowana pozycja zawiera druki ulotne związane z działalnością Żydów polskich na rzecz utworzenia siedziby narodowej. Dokumenty opisane w publikacji świadczą o ogromnym zaangażowaniu Żydów polskich w proces budowy podwalin niezbędnych dla zaistnienia własnego państwa. Stanowią też niepodważalny dowód zmagań i walk dwóch narodowości o posiadanie Palestyny. Obszerna przedmowa opracowana została nie tylko na podstawie analizy druków ulotnych znajdujących się w zbiorach BN, ale także w oparciu o artykuły z czasopism żydowskich wydawanych w Polsce oraz naukowych opracowań. Daje bogaty obraz działalności syjonistów, zmierzającej do ustanowienia Palestyny siedzibą narodową Żydów. Warto przytoczyć słowa Ignacego Schwarzbarta, posła na Sejm II Rzeczypospolitej: “Są pewne związki, które zniszczyć może tylko śmierć. Związek narodu żydowskiego z Palestyną – do nich należy. Zniszczyć go można tylko przez śmierć narodu, przez jego fizyczny zanik”.
Książkę wzbogaca 175 ilustracji przedstawiających omówione w pracy druki ulotne.
Przedstawianie dokumentów ze zbiorów Zakładu Dokumentów Życia Społecznego BN, stanowiących niepowtarzalne świadectwo codziennego życia i działalności żydowskich mieszkańców II Rzeczypospolitej, stało się już niemalże wydawniczą tradycją Biblioteki Narodowej. Tym cenniejszą, iż przywołującą świat obecnie nieistniejący, brutalnie unicestwiony przez drugą wojnę światową.
Dotychczas w tym cyklu ukazały się: Afisz żydowski w II Rzeczypospolitej; Dokumenty życia społecznego Żydów polskich (1918-1939) w zbiorach Biblioteki Narodowej; Żydowskie druki ulotne w II Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Narodowej, t. I i II; Palestyna w żydowskich drukach ulotnych wydanych w II Rzeczypospolitej; Żydowska Łódź na afiszach wydanych w II Rzeczypospolitej; Afisze Żydów lubelskich wydane w latach dwudziestych XX wieku oraz Społeczeństwo żydowskie Łukowa na afiszach wydanych w II Rzeczypospolitej.
Tym razem autorki przybliżają czytelnikom przedwojenny żydowski Zamość, miasto w okresie pełni jego rozkwitu.
Zreprodukowanych w niniejszej publikacji 135 afiszy, jakie ukazały się nakładem ówczesnych drukarni, dokumentuje bogate życie polityczne, społeczne i kulturalne Żydów zamojskich. Dwujęzyczne, polsko-angielskie wydawnictwo na pewno stanowić będzie wyjątkową lekturę nie tylko dla osób zainteresowanych losami żydowskiej ludności dawnej Polski, ale też dla wszystkich pasjonatów historii.
Celem publikacji „Digitalizacja piśmiennictwa” jest dostarczenie informacji dotyczących wszelkich aspektów digitalizacji, tak teoretycznych, jak i praktycznych. Przedstawiane tematy traktowano dwojako: szczegółowo omawiano zagadnienia digitalizacji sensu stricto oraz sygnalizowano problemy podając najważniejsze informacje z dziedzin warunkujących wykonanie digitalizacji. Informacje o technologiach zamieszczono, alby umożliwić czytelnikowi ich porównanie i, mimo że ulegają stopniowej dezaktualizacji, będę stanowić istotny poziom odniesienia.
Zagadnienia dotyczące digitalizacji ujęto w prezentowanym opracowaniu w szeregu rozdziałów podzielonych na części:
A. Tworzenie projektu – zestaw zagadnień koniecznych do przemyślenia na wstępie.
B. Prace przygotowawcze – omówienie głównych problemów, które trzeba wziąć pod uwagę przygotowując digitalizację w instytucji.
C. Prowadzenie digitalizacji – opis zagadnień, o których warto pamiętać w czasie codziennej pracy.
D. Słownik. Schemat workflow – słownik wykorzystywanych pojęć. Model procesu digitalizacji.
Książka skierowana jest do wszystkich zainteresowanych tematyką, ale przede wszystkim do osób rozpoczynających działalność digitalizacyjną bądź rozszerzających jej zakres.
Reprodukcja atlasu włoskiego kartografa Antoniusa Milla Geographicae tabvlae in charta pergamena z 1583 roku, opatrzona bogatym komentarzem naukowym, to czterdziesta publikacja bibliofilska Biblioteki Narodowej. w Warszawie.
Szesnastowieczny atlas morski, poddany w 2002 roku gruntownej restauracji w Zakładzie Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych BN, jest jednym z najcenniejszych dzieł w kolekcji kartograficznej Biblioteki Narodowej. Składa się z ośmiu map wykonanych na pergaminie o wymiarach 41 x 65 cm, połączonych ze sobą wklejoną pomiędzy nie tekturą. Każdą ręcznie rysowaną i opisaną atramentem mapę zdobią barwne, złocone i srebrzone róże wiatrów, flagi, herby, statki oraz zarysy architektury symbolizującej miasta.
Atlas jest zbiorem ważnych historycznie, utrzymanych w niezwykle pięknej estetyce portolanów – map wykorzystywanych przez żeglarzy – z precyzyjnie opisaną linią brzegową, wypełnioną nazwami portów, oznaczeniem przybrzeżnych obszarów niebezpiecznych, a także miejsc widocznych z okrętu, umożliwiających określenie jego położenia.
Edycję Wydawnictwa Biblioteki Narodowej uzupełniają ilustrowane opisy poszczególnych map – dokonane przez Lucynę Szaniawską – bardzo pomocne w odczytywaniu dokumentu kartograficznego przez współczesnego czytelnika. Publikacja zawiera również trzy eseje: Eweliny Bykuć poświęcony autorowi atlasu, Marii Woźniak o konserwacji zabytków pergaminowych Biblioteki Narodowej oraz obszerny, pasjonujący wykład Lucyny Szaniawskiej, omawiający ewolucję kartografii śródziemnomorskiej i jej dojrzałe osiągnięcia w pracach współczesnych Millowi kartografów.
Ewa Jakubowska, autorka szaty graficznej publikacji,.nawiązuje w swoim projekcie do stylu epoki, dominującego w czasach powstania atlasu.
Miłośnicy judaików tym razem otrzymują od Biblioteki Narodowej wyjątkowy portret przedwojennego żydowskiego Radomia. Kolejny katalog prezentujący żydowskie afisze znajdujące się w zbiorach Biblioteki Narodowej przedstawia dokumenty z lat: 1919–1920, 1922–1927, 1930, 1931 oraz z roku 1935. Przywołują one bezcenny, bo już nieistniejący, obraz radomskiej społeczności żydowskiej - wraz z jej bogatą aktywnością społeczną i gospodarczą, działalnością charytatywną i sportową, różnorodnością polityczną.
Dwujęzyczne, polsko-angielskie wydawnictwo stanowi swoistą kontynuację cyklu publikacji BN, w którym dotychczas ukazały się: Afisz żydowski w II Rzeczypospolitej; Dokumenty życia społecznego Żydów polskich (1918-1939) w zbiorach Biblioteki Narodowej; Żydowskie druki ulotne w II Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Narodowej, t. I i II; Palestyna w żydowskich drukach ulotnych wydanych w II Rzeczypospolitej; Żydowska Łódź na afiszach wydanych w II Rzeczypospolitej; Afisze Żydów lubelskich wydane w latach dwudziestych XX wieku, Społeczeństwo żydowskie Łukowa na afiszach wydanych w II Rzeczypospolitej oraz Żydowski Zamość na afiszach wydanych w II Rzeczypospolitej.
Publikacja obejmuje 129 dokumentów, wybranych i zreprodukowanych ze zbiorów BN. Z uwagi na fakt, iż każdy z ocalonych druków obrazujących cząstkę życia unicestwionego społeczeństwa żydowskiego ma duże znaczenie dla współczesnych historyków, autorki dołączyły do katalogu pewną liczbę ogłoszeń w mniejszych formatach, a spełniających tę samą rolę, co afisze.
Ta dwujęzyczna (polsko-angielska) publikacja Biblioteki Narodowej, prezentująca bogaty zbiór afiszy żydowskich wydanych w Lublinie w latach 20. ubiegłego wieku, jest kolejną pozycją, która dzięki dokumentom ocalałym z hitlerowskiej zagłady, daje wyjątkowy obraz żydowskiej społeczności w Polsce przedwojennej.
Po opublikowanych dotychczas - Afiszu żydowskim w II Rzeczypospolitej, Dokumentach życia społecznego Żydów polskich (1918-1939) w zbiorach Biblioteki Narodowej, Żydowskich drukach ulotnych w II Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Narodowej, t. I i II, Palestynie w żydowskich drukach ulotnych wydanych w II Rzeczypospolitej oraz Żydowskiej Łodzi na afiszach wydanych w II Rzeczypospolitej - autorki dokonały znakomitej historycznej i obyczajowej charakterystyki codziennego życia Żydów zamieszkujących dawny Lublin. Dokumentują działalność żydowskich partii i organizacji politycznych, ale też istnienie ogromnie różnorodnego życia kulturalnego i społecznego.
Książkę wzbogaca zbiór 130 ilustracji - afiszy ze zbiorów Zakładu Dokumentów Życia Społecznego BN.
Tom II katalogu opisującego unikatową kolekcję rysunków zgromadzoną przez Stanisława Kostkę Potockiego. Zamieszczone w trzech tomach staranne i bogato ilustrowane opisy przedstawiają najcenniejsze rysunki ze zbioru wybitnego kolekcjonera. Znajdują się wśród nich zespoły projektów architektów polskich i obcych (Szymon B. Zug, Vincenzo Brenna, Francesco B. Rastrelli), dzieła cenionych malarzy i rysowników (Jan Piotr Norblin, Zygmunt Vogel, Francesco Fontebass), ale także amatorów (np. Anetka z Tyszkiewiczów Potocka). W ostatnim IV tomie katalogu prezentujemy prace autorów anonimowych pochodzące z wilanowskiej kolekcji Potockich.
Tom III katalogu opisującego unikatową kolekcję rysunków zgromadzoną przez Stanisława Kostkę Potockiego. Zamieszczone w trzech tomach staranne i bogato ilustrowane opisy przedstawiają najcenniejsze rysunki ze zbioru wybitnego kolekcjonera. Znajdują się wśród nich zespoły projektów architektów polskich i obcych (Szymon B. Zug, Vincenzo Brenna, Francesco B. Rastrelli), dzieła cenionych malarzy i rysowników (Jan Piotr Norblin, Zygmunt Vogel, Francesco Fontebass), ale także amatorów (np. Anetka z Tyszkiewiczów Potocka). W ostatnim IV tomie katalogu prezentujemy prace autorów anonimowych pochodzące z wilanowskiej kolekcji Potockich.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
