Ludzie i książki

Prezentowany zbiór zawiera prace, autorstwa głównie pracowników Zakładu Badania Historii Czytelnictwa. Jego tytułowa formuła „Ludzie i książki” jest celowo dość ogólna, poszczególne szkice dotyczą bowiem najprzeróżniejszych relacji pomiędzy wymienionymi podmiotami. Zwłaszcza ludzie opisywani są w rozmaitych rolach komunikacyjnych: oczywiście najczęściej jako czytelnicy (ci rzeczywiści i ci projektowani, idealni), ale także jako twórcy, wydawcy, cenzorzy, popularyzatorzy i badacze lektury. Autorzy artykułów koncentrują się na zjawiskach i procesach zachodzących na ziemiach polskich w XIX i XX w., kiedy to przekazy drukowane, tradycyjnie najważniejszy i cieszący się wysokim prestiżem środek komunikacji ponadlokalnej, stopniowo – w sytuacji coraz większej dostępności innych mediów – powszechnieje i powszednieje. Ludzie i książki to formuła nieprzypadkowa. Użyta w tytule zbioru liczba mnoga wskazuje również na to, że w centrum zainteresowania poszczególnych autorów znajdują się nie pojedyncze obiekty, nie praktyki jednostek, lecz zjawiska jeżeli nie zawsze masowe, to przynajmniej powtarzalne. Ich rekonstrukcja wymagała sięgnięcia do licznych i zróżnicowanych źródeł, prześledzenia i przedstawienia bogatej dokumentacji. Jak się wydaje, warunek ten spełniają w prezentowanym tomie także te prace, które maja charakter rekonesansu badawczego.